U C H W A Ł A Nr XXX/142/09 Rady Gminy w WądroŜu Wielkim z dnia 23 września 2009 r. w sprawie zatwierdzenia Sołeckiej Strategii Rozwoju Wsi Budziszów Wielki Na podstawie art. 18 ust.2 pkt 6 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz.1591 z późn. zmianami) uchwala się, co następuje: 1. Zatwierdza się przyjętą uchwałą Zebrania Wiejskiego Sołecką Strategię Rozwoju Wsi Budziszów Wielki stanowiącą załącznik do niniejszej uchwały. 2. Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi Gminy WądroŜe Wielkie. Uchwała wchodzi w Ŝycie z dniem podjęcia. 3 Przewodniczący Rady Gminy Dawid Pluta
Uzasadnienie Odnowa wsi jest największym i najdłuŝej działającym regionalnym programem aktywizacji społeczności lokalnych. Jest jednocześnie pierwszym programem, który na sołeckim poziomie zastosował metodę długoterminowego planowania strategicznego. Istotą programu jest pobudzenie społeczności sołeckiej i jej zaangaŝowanie w przedsięwzięcia dotyczące własnej wsi, co będzie skutkować zwiększeniem roli sołectw oraz dekoncentracją gminnych zadań. Celem nadrzędnym programu jest szeroko rozumiana poprawa warunków Ŝycia na wsi oraz ekonomicznej niezaleŝności wsi. Stan ten moŝna uzyskać poprzez trwałe upodmiotowienie społeczności lokalnych i stworzenie poczucia odpowiedzialności za przyszłość własnej wsi poprzez zapewnienie wiedzy, umiejętności i wsparcia zewnętrznego. Bazując na zasobach wsi, jej atutach powinien zostać osiągnięty stan, w którym mieszkańcy będą utoŝsamiać się ze swoją miejscowością, skutecznie wykorzystywać nabytą wiedzę a co za tym idzie umiejętnie pozyskiwać środki finansowe na realizację zaplanowanych wcześniej projektów. Odnowa wsi jako nurt rozwoju obszarów wiejskich zakłada rozwój oparty na specyfice i niepowtarzalnych walorach danej miejscowości. Przedstawiona Radzie Gminy WądroŜe Wielkie Sołecka strategia rozwoju wsi Budziszów Wielki zawiera plan i program działania na dzisiaj i lata następne. Powstała w wyniku pracy mieszkańców sołectwa zaangaŝowanych aktywnie w jego odnowę. Stanowi źródło mocnych argumentów do uzasadniania wniosków na realizację tworzonego funduszu sołeckiego oraz zwiększa szanse na pozyskanie środków unijnych. Została przyjęta uchwałą zebrania wiejskiego i jest waŝnym uzupełnieniem Strategii rozwoju gminy WądroŜe Wielkie opracowanej i przyjętej przez Radę w roku 2008.
S O Ł E C K A S T R A T E G I A R O Z W O J U W S I B U D Z I S Z Ó W W I E L K I BUDZISZÓW WIELKI, Sierpień 2009 r.
ANALIZA ZASOBÓW CZ I Budziszów Wielki Rodzaj zasobu Przyrodniczy -walory krajobrazu, rzeźby terenu... -stan środowiska... -walory klimatu... Opis (nazwanie) zasobu jakim wieś dysponuje 1 Znaczenie zasobu (odpowiednio wstaw X) Małe DuŜe WyróŜniające 1 2 3 4 5 -walory szaty roślinnej... -cenne przyrodniczo obszary lub obiekty... -świat zwierzęcy (ostoje, siedliska)... -wody powierzchniowe (cieki, rzeki, stawy)... -wody podziemne... -gleby... -kopaliny... -walory geotechniczne......... Kulturowy -walory architektury... -walory przestrzeni wiejskiej publicznej... -walory przestrzeni wiejskiej prywatnej... -zabytki i pamiątki historyczne... -osobliwości kulturowe... -miejsca, osoby i przedmioty kultu... -święta, odpusty, pielgrzymki... -tradycje, obrzędy, gwara... -legendy, podania i fakty historyczne... -przekazy literackie... -waŝne postacie i przekazy historyczne... -specyficzne nazwy... - specyficzne potrawy... - dawne zawody... - zespoły artystyczne, twórcy... Budziszów Wielki leŝy w środkowej części bloku przedsudeckiego duŝej jednostki geologicznej, która wraz z górską częścią - Sudetami, tworzy północno-wschodnie obrzeŝenie Masywu Czeskiego. Powierzchnia: 950,30 ha Ludność: 610, w tym 277 męŝczyzn i 333 kobiety Rzeźba terenu jest umiarkowanie urozmaicona, na ogół płaska z kulminacjami rzędu 150-160 m.n.p.m. Jesion wyniosły usytuowany przy skrzyŝowaniu dróg w części wschodniej wsi, konwalia majowa Rzeka Cicha Woda z dopływami, 1 studnia głębinowa w Gospodarstwie Rolnym s.c T. Mlynko, Z.Osak, 2 w rękach prywatnych w niedalekiej odległości od autostrady a4 Wśród gruntów rolnych dominują gleby o dobrej przydatności rolniczej, zaliczane do II-IV klasy. Są to głownie gleby czarne. Zabudowa wsi jest zwarta, są to typowe poniemieckie domostwa z wieloma kompleksami gospodarczymi. Pałac z połowy XV w. obecnie własność prywatna Neoromański kościół z XII w Cmentarz przykościelny Odpusty, coroczna procesja w dniu BoŜego Ciała, organizowany przez OSP : Dzień Kobiet, Mikołajki, Andrzejki, Sylwester DoŜynki Gminne Wicie Wieńca DoŜynkowego Kowal
ANALIZA ZASOBÓW CZ II Budziszów Wielki Rodzaj zasobu Obiekty i tereny -działki pod zabudowę mieszkaniową... -działki pod domy letniskowe... -działki pod zakłady usługowe i przemysł... -pustostany mieszkaniowe... -pustostany poprzemysłowe... -tradycyjne nie uŝytkowane obiekty gospodarskie (stodoły, spichlerze, kuźnie, młyny, itp.)... Opis (nazwanie) zasobu jakim wieś dysponuje Znaczenie zasobu (odpowiednio wstaw X) Małe DuŜe WyróŜniające 1 2 3 4 5 10 działek budowlanych Tereny przemysłowe - działka nr 2/9, część działki: Nr 2/11,101/6, Nr 101/10, to jest 36,47 ha w tym Kl III - 34,08 ha, Kl IV 2,39 ha. Teren przeznacza się dla lokalizacji obiektów słuŝących prowadzeniu działalności gospodarczej: usługowej, usługowo-produkcyjnej, naprawczej, a takŝe magazynowej (w tym hurtownie i składy), wytwórczej i przetwórczej (przemysł i rzemiosło produkcyjne). Infrastruktura społeczna -place publicznych spotkań, festynów... -sale spotkań, świetlice, kluby... -miejsca uprawiania sportu... Boisko wiejskie Świetlica wiejska przy OSP Hala sportowa, boisko sportowe -miejsca rekreacji... -ścieŝki rowerowe, szlaki turyst.... -szkoły... Filia Szkoły Podstawowej, Gimnazjum -przedszkola... -biblioteki... -placówki opieki społecznej... -placówki słuŝby zdrowia... Biblioteka szkolna, Filia Gminnej Biblioteki Publicznej Ośrodek Zdrowia...... Infrastruktura techniczna -wodociąg, kanalizacja... -drogi (nawierzchnia, oznakowanie oświetlenie)... Wodociąg, częściowa kanalizacja (osiedle, gimnazjum) Przebudowa drogi wojewódzkiej 345 wraz z częściową odbudową chodnika. chodniki, parkingi, przystanki...... Remont dwóch mostami (w trakcie). przy drodze 345. 1przystanek sieć telefoniczna.i dostępność internetu... telefonia komórkowa... Ogólnie dobry dostęp do internetu, telefonów stacjonarnych i komórkowych inne...... 2
ANALIZA ZASOBÓW CZ III Budziszów Wielki Rodzaj zasobu Opis (nazwanie) zasobu jakim wieś dysponuje Znaczenie zasobu ( odpowiednio wstaw X) Małe DuŜe WyróŜn iające 1 2 3 4 5 Gospodarka, rolnictwo - Miejsca pracy (gdzie, ile? )... -znane firmy produkcyjne i zakłady usługowe... i ich produkty... -gastronomia... -miejsca noclegowe... -gospodarstwa rolne... -uprawy hodowle,... -moŝliwe do wykorzystania odpady produkcyjne -zasoby odnawialnych energii..... Gospodarstwo Rolne s.c. T. Mlynko, Z.Osak zatrudnia 10 osób Posterunek Energetyczny Szkoła Podstawowa i Gimnazjum 20 osób Ośrodek Zdrowia 7 osób Apteka-3 osoby 3 Sklepy spoŝywcze 7 osób Firmy transportowe 4 osoby Firma Budowlano - Stolarska- 2 osoby Gospodarstwa rolne 43 Uprawa: zboŝa, kukurydza, rzepak, buraki cukrowe, ziemniaki, warzywa Hodowla: bydło mleczne Środki finansowe i pozyskiwanie funduszy -środki udostępniane przez gminę... - środki wypracowywane... Mieszkańcy (kapitał społeczny i ludzki) -Autorytety i znane postacie we wsi... -Krajanie znani w regionie, w kraju i zagranicą... Fundusz sołecki Pozyskane fundusze z zewnątrz i ze składek od mieszkańców (Remont Ośrodka Zdrowia, Budowa remizy straŝackiej wraz ze świetlicą wiejską, remont wieŝy i dachu Kościoła) Prezes OSP, Radni Gminy ElŜbieta Plewa, Zdzisław Osak Naczelnik OSP, sołtys Waldemar Stęcel Dyrektor Gimnazjum: Anna Lachmirowicz -Osoby o specyficznej lub waŝnej dla wiedzy i umiejętnościach, m.in. studenci... Większość młodzieŝy kontynuuje naukę na wyŝszych uczelniach -Przedsiębiorcy, sponsorzy... -Osoby z dostępem do Internetu i umiejętnościach informatycznych... -Pracownicy nauki... -Związki i stowarzyszenia... -Kontakty zewnętrzne (np. z mediami)... -Współpraca zagraniczna i krajowa... Gospodarstwo Rolne s.c T. Młynko, Z.Osak, Mieszkańcy wsi, Gospodarstwo Rolne Wiesław Królikowski Wielu mieszkańców gminy posiada dostęp do internetu Ochotnicza StraŜ PoŜarna Współpraca z telewizją regionalną, Gazetą Jaworską, Kurier Jaworski Informacje dostępne o wsi -Publikatory, lokalna prasa... -KsiąŜki, przewodniki... -Strony www... Kurier Jaworski, Gazeta Jaworska Strona internetowa Gminy WądroŜe Wielkie 3
ANALIZA SWOT BUDZISZÓW WIELKI MOCNE STRONY obiekty zabytkowe (pałac, kościół, cmentarz przykościelny) rzeka Cicha Woda, staw dobre połoŝenie komunikacyjne przy autostradzie A4, szlak turystyczny Berlin-Lwów tereny inwestycyjne przy autostradzie A4 wykształcona młodzieŝ pręŝnie działająca jednostka OSP, organizacja Dnia Kobiet, Andrzejków, Sylwestra, Mikołajki, udział w świętach kościelnych walory przyrodnicze bliska odległość do aglomeracji miejskich: Wrocław, Legnica połoŝenie przy drodze wojewódzkiej 345 dobra infrastruktura techniczna: wodociąg, częściowa kanalizacja rozwinięte rolnictwo dobrze rozwinięta infrastruktura społeczna: gimnazjum, filia szkoły podstawowej, biblioteka szkolna oraz filia biblioteki publicznej ośrodek zdrowia, apteka, remiza straŝacka ze świetlicą dobry dostęp do Internetu powstanie grupy odnowy wsi i stowarzyszenia nad Cichą Wodą SŁABE STRONY migracja do miast i za granicę brak miejsc pracy w miejscu zamieszkania słaba oferta spędzania wolnego czasu mała ogólna aktywność społeczna trudności w pozyskiwaniu środków finansowych słaba komunikacja autobusowa i busowa niedostateczna ilość publikacji na temat historii miejscowości i jej zabytków słaba infrastruktura turystyczna i sportowo turystyczna niski poziom dochodów ludności brak gospodarstw agroturystycznych brak bazy noclegowej brak punktów gastronomicznych brak chodników (do Ośrodka Zdrowia) SZANSE Powstanie nowego stowarzyszenia, które przyczyni się do pozyskania środków na działania lokalne dla całej wsi Napływ inwestorów z zewnątrz Dopłaty bezpośrednie dla rolników, moŝliwość pozyskania środków na modernizacje gospodarstw Ściągnięcie turystów MoŜliwość utworzenia ścieŝki rowerowej ZAGROśENIA Migracja młodych ludzi Niska opłacalność produkcji rolnej (niska cena zboŝa) NiŜ demograficzny Wysokie podatki Zabezpieczenie przed powodzią Mała aktywność społeczna 4
Wizja wsi Budziszów Wielki Budziszów Wielki to wieś czysta i zadbana, kultywująca tradycje, atrakcyjna dla turystów i mieszkańców, z zadbanymi obiektami o szczególnym znaczeniu kulturowym oraz z rozwiniętą bazą do spędzania czasu wolnego, rozwijającą się w zgodzie ze środowiskiem naturalnym. A nasze motto brzmi: Tu nasze miejsce, tu jest nasz dom, tu chcemy Ŝyć kaŝdego dnia. Program krótkoterminowy odnowy wsi Budziszów Wielki Kluczowy problem Co nas najbardziej zintegruje? Na czy nam najbardziej zaleŝy? Odpowiedź Wspólna działalność Odrestaurowanie dachu i elewacji zabytkowego kościoła Propozycja projektu (nazwa) Zorganizowanie doŝynek wiejskich (wspólny grill, zabawa taneczna) oraz Mikołajki Odnowa zabytków we wsi Czy nas stać na realizację? (tak/nie) Punkt acja Organiz Finanso acyjnie wo Tak Tak 13 III Tak Tak 20 I Hierar chia Co nam najbardziej przeszkadza? Co najbardziej zmieni nasze Ŝycie? Brak bezpiecznego miejsca dla zabaw dzieci Uczestnictwo w programie odnowy wsi Przygotowanie działki pod plac zabaw dla dzieci i zakup wyposaŝenia Udział w szkoleniach i warsztatach Tak Tak 14 II Tak Tak 5 V Co nam przyjdzie najłatwiej? Poprawa estetyki wsi (ogródki, ogrodzenia) Konkurs na najładniejszą posesję Zakup kontenerów na szkło i plastik Tak Tak Tak Nie 8 IV Projekt jaki zgłosimy do PROW na lata 2007-2013 Odrestaurowanie dachu i elewacji na zabytkowym Kościele pw. Dobrego Pasterza. 5
Plan i program odnowy wsi Budziszów Wielki. I. Plan rozwoju II. Program rozwoju 1. Cele jakie musimy osiągnąć by urzeczywistnić wizję naszej wsi 2. Co nam pomoŝe osiągnąć cel? Zasoby których uŝyjemy A. TOśSAMOŚĆ WSI I WARTOŚCI śycia WIEJSKIEGO 1.Ochrona zabytków historycznych 2.Odnowa elewacji budynków prywatnych 3. Kultywowanie tradycji i zwyczajów B. STANDARD śycia -Rada parafialna -Ochotnicza StraŜ PoŜarna -Stowarzyszenie Nad Cichą Wodą -Kościół, świetlica, -Właściciele prywatnych posesji, -Materiały historyczne o wsi ATUTY Silne strony jakie wykorzystamy - połoŝenie przy szlaku turystycznym (autostrada A4) - zaangaŝowanie mieszkańców, organizacji i proboszcza - środki finansowe pozyskane z UE -środki prywatne 3. Co nam moŝe przeszkodzić? Słabe strony jakie wyeliminujemy -trudności w pozyskaniu środków finansowych -dłuŝszy kryzys Projekty, przedsięwzięcia jakie wykonamy? 1. Remont kościoła i terenu przy kościele 2. Promocja i ustalenie zasad wyglądu elewacji zewnętrznych i ogrodów przydomowych 3. Przekazywanie młodszemu pokoleniu miejscowych tradycji(wykonanie co rok wieńca doŝynkowego), 4. Organizacja festynów, imprez okolicznościowych tj. dzień Kobiet, Andrzejki, Mikołajki. 5. Kultywowanie straŝackich obyczajów udział w zawodach gminnych i powiatowych 6.Współpraca z organizacjami pozarządowymi i wspólna realizacja projektów słuŝących rozwojowi funkcji turystycznych miejscowości.
1. Podnoszenie sprawności sportowej mieszkańców 2. Zagospodarowanie przestrzeni publicznej 3. Zwiększenie zaangaŝowania mieszkańców w sprawy wsi 4. Poprawa estetyki wsi. 5. Poprawa infrastruktury technicznej wsi. -hala sportowa i boisko -nauczyciele, trenerzy -wolne tereny do zagospodarowania -aktywni mieszkańcy - wkład finansowy mieszkańców (zbiórka pieniędzy) - środki gminy -moŝliwość korzystania z hali sportowej oraz częsta organizacja imprez sportowych -umiejętność samoorganizowania się -posiadanie sprzętu -przekonanie mieszkańców o celowości załoŝonych działań -dobra współpraca z Gminą -brak chęci do uprawianiu sportu -brak środków finansowych -małe bezpieczeństwo dzieci -zniszczone elewacje budynków mieszkalnych -mały kapitał własny 1. Utworzenie ścieŝki rowerowej 2. Wykonanie placu zabaw dla dzieci, postawienie ławek, uporządkowanie terenu 3. Przebudowa przystanku we wsi oraz budowa nowego dla mieszkańców z osiedla 4. Budowa chodnika przy drodze wojewódzkiej 345 5. Termomodernizacja Ośrodka Zdrowia 6. Zadbanie o wygląd zewnętrzny budynków wiejskich 7. Budowa kanalizacji dla całej wsi 8. Powstanie nowych firm usługowych, w tym związanych z turystyką agroturystyka, noclegi, gastronomia. C. JAKOŚĆ śycia 1 Podniesienie poziomu integracji mieszkańców 2. Aktywizacja środowisk dziecięcych i młodzieŝowych 3. Zwiększenie zaangaŝowania mieszkańców w sprawy wsi 4. Integracja społeczności lokalnej. 5. Podniesienie sprawności fizycznej mieszkańców, 6. Podniesienie poczucia bezpieczeństwa wsi. - mieszkańcy -organizacje wsi -remiza i świetlica OSP - hala sportowa - Internetowe Centrum Edukacyjno - Oświatowe - aktywność społecznych liderów - wiedza i doświadczenie mieszkańców, - zaangaŝowani mieszkańcy chętni do uprawiania sportu, - brak integracji mieszkańców -bierne spędzanie czasu wolnego -brak wiary we własne moŝliwości -małe zaangaŝowanie mieszkańców -brak funduszy 1. Powstanie stowarzyszenia nad Cichą wodą, które przyczyni się do pozyskania środków na załoŝone cele 2. Organizacja imprez kulturalnych i sportowych (turnieje i rozgrywki sportowe, zawody straŝackie) 3. Organizacja szkoleń i warsztatów 4. Monitoring wsi 5. Likwidacja dzikich wysypisk 6. Wspieranie rozwiązań preferujących wykorzystanie energii odnawialnych, technologii mniej szkodliwych dla atmosfery i ograniczania strat ciepła np. baterii słonecznych, pomp ciepła itd. D. BYT
1. Rozwój przedsiębiorczości 2. Podniesienie wiedzy i umiejętności mieszkańców 3. Poprawa sytuacji finansowej mieszkańców 4. Zwiększenie atrakcyjności turystycznej wsi - lokalni przedsiębiorcy -nowa świetlica wiejska -hala sportowa i boisko wiejskie -dbałość o własne zasoby -świetlica wiejska -duŝa ilość gospodarstw rolnych -mobilizacja mieszkańców, podejmowanie wspólnych decyzji - niska koniunktura, -wysokie podatki -niska wiara we własne moŝliwości 1.Promocja miejsc pracy, przedsiębiorczości i podwyŝszanie swoich kwalifikacji 2. organizowanie szkoleń i kursów zgodnie z zapotrzebowaniem 7