3 (2014) BIULETYN Promowanie różnorodności kulturowej i artystycznej w ramach europejskiego dziedzictwa kulturowego
SPIS TREŚCI 1. WSTĘP 1. WSTĘP s. 5 2. WYDARZENIA ORGANIZOWANE PRZEZ MKIDN s.6 2.1 Spotkanie Operatorów w Krakowie s. 6 2.2 Seminarium partnerskie w Oslo s. 8 3. WYDARZENIA ORGANIZOWANE PRZEZ BENEFICJENTÓW s.10 3.1 Festiwal Kina Niezależnego Off Plus Camera w Krakowie s.10 3.2 10. Międzynarodowy Festiwal Muzyczny Chopin i jego Europa s.12 3.3 Koncerty Orkiestry Telemark w Łodzi s.14 W ramach Programu Promowanie różnorodności kulturowej i artystycznej w ramach europejskiego dziedzictwa kulturowego realizowane są 53 projekty z zakresu edukacji artystycznej i kulturalnej, dziedzictwa kulturowego, muzyki i sztuk scenicznych, a także sztuk plastycznych i wizualnych. Ich celem jest poszerzenie oferty kulturalnej i różnorodności prezentowanych wydarzeń artystycznych, realizowanych w ramach projektów partnerskich instytucji polskich z instytucjami z Norwegii, Islandii i Liechtensteinu. W niniejszym numerze biuletynu chcielibyśmy przedstawić Państwu relację z kilku wydarzeń, które miały miejsce w ostatnim czasie. Oprócz imprez organizowanych w ramach projektów na uwagę zasługuje spotkanie przedstawicieli państw-beneficjentów, którzy zajmują się wdrażaniem Programu, a także seminarium partnerskie w Oslo. Zapraszamy do lektury! Departament Funduszy Europejskich MKiDN 3.4 Podsumowanie projektu pn. Biblioteka miejscem spotkań wielu kultur s.16 3.5 14. Międzynarodowy Festiwal Filmowy WATCH DOCS s.18 4. KONTAKT s.20 3
2. 2.1 WYDARZENIA ORGANIZOWANE PRZEZ MKIDN Spotkanie Operatorów w Krakowie W dniach 25-27 czerwca Departament Funduszy Europejskich w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego zorganizował w Krakowie spotkanie przedstawicieli państw-beneficjentów zajmujących się wdrażaniem Programu Promowanie różnorodności kulturowej i artystycznej w ramach europejskiego dziedzictwa kulturowego. W spotkaniu wzięło udział 9 z 10 państw wdrażających program międzynarodowej wymiany kulturalnej, w tym reprezentanci Czech, Węgier, Hiszpanii, Portugalii, Bułgarii, Rumunii, Litwy, Łotwy i Polski. Dodatkowo na spotkaniu obecni byli przedstawiciele Norweskiej Rady Sztuki, pełniącej funkcję Partnera Programu w 6 z 10 państw-beneficjentów oraz reprezentanci polskiego Krajowego Punktu Kontaktowego i Biura Mechanizmów Finansowych w Brukseli. Kwestie dyskutowane na spotkaniu dotyczyły zagadnień związanych z systemem wdrażania Programu w różnych krajach, w tym w szczególności roli i zadań operatorów, omówienia systemu naboru projektów i procedury wyboru wniosków do dofinansowania oraz dyskusji nad istotą partnerstwa na poziomie projektów i Programu. Dzięki wydarzeniu Operatorzy mieli możliwość nie tylko wzajemnego poznania się, zaprezentowania efektów wdrażania Programu w swoich krajach, ale także mogli podzielić się zdobytą przez siebie wiedzą i dotychczasowymi doświadczeniami, służącymi wypracowywaniu dobrych praktyk w przyszłości. 4 Spotkanie operatorów w Krakowie, fot. B. Dziedzic Spotkanie operatorów w Krakowie, fot. B. Dziedzic 3 (2014) BIULETYN PROMOWANIE RÓŻNORODNOŚCI KULTUROWEJ I ARTYSTYCZNEJ W RAMACH EUROPEJSKIEGO DZIEDZICTWA KULTUROWEGO 5
2.2 Seminarium partnerskie w Oslo W dniach 13-14 października br. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego wspólnie z Norweską Radą Sztuki zorganizowało w Oslo seminarium partnerskie z zakresu rozwoju partnerstw oraz wymiany wiedzy, doświadczeń i najlepszych praktyk pomiędzy liderami projektów z Polski i partnerami z Państw-Darczyńców, tj. Norwegii, Islandii i Liechtensteinu. Spotkanie dotyczyło kwestii związanych z możliwościami nawiązywania partnerstw w ramach programu oraz praktycznych zagadnień związanych z realizacją przedsięwzięć artystycznych. Łącznie w spotkaniu uczestniczyło ok. 100 osób, w tym przedstawiciele instytucji i organizacji kulturalnych z Polski, Norwegii i Islandii. Poranną sesję otworzył Bjørgulv Borgundvaag, Sekretarz Stanu w Norweskim Ministerstwie Kultury, który podkreślił rolę Mechanizmów Finansowanych oraz Programu w kształtowaniu współpracy polsko-norweskiej, jak również odniósł się do istotnych przykładów kolaboracji artystycznych. Reprezentant Biura Mechanizmów Finansowych - Sheamus Cassidy przedstawił ramy systemowe wdrażania programów wymiany kulturalnej dla perspektywy 2009-2014, z kolei Dyrektor Departamentu Funduszy Europejskich, Karolina Tylus- Sowa podsumowała dotychczasowe rezultaty realizacji projektów partnerskich w ramach dwóch naborów wniosków do polskiego programu współpracy kulturalnej. W dalszej części seminarium przedstawiona została współpraca bilateralna z perspektywy darczyńców, tj. Norwegii - prezentacja Pani Brit Holtebekk z Norweskiej Rady Sztuki oraz Islandii prezetnacja Pana Thorgeira Olafssona z Islandzkiego Ministerstwa Edukacji, Nauki i Kultury. Do udziału w spotkaniu zaproszono 6 także gości ze świata kultury i sztuki, w tym artystkę Ricę Mai, która wygłosiła wykład o dynamice interakcji w sferze kultury, jak również historyka sztuki Guðni Tómassona, który w swoim wystąpieniu No Man is an Island podkreślił wyjątkową rolę kultury na Islandii. W trakcie sesji popołudniowej uczestnicy zostali podzieleni na 4 grupy warsztatowe odpowiadające czterem obszarom tematycznych w ramach Programu, tj. sztuki plastyczne i wizualne, muzyka i sztuki sceniczne, dziedzictwo kulturowe, edukacja kulturalna i artystyczna. Podczas dyskusji członkowie poszczególnych grup mieli okazję wspólnie przedyskutować najistotniejsze kwestie związane z realizacją projektów kulturalnych, omówić wyzwania związane z międzynarodowymi partnerstwami, a także skorzystać z szansy nawiązania nowych znajomości, które mogą zaowocować wspólnymi projektami partnerskimi w przyszłości. Szczegółowe zagadnienia poruszane podczas pracy warsztatowej dotyczyły m.in. wymiany doświadczeń związanych z oceną współpracy międzynarodowej, omówienia najczęstszych wyzwań i problemów podczas wdrażania projektów, próby odpowiedzi na pytania: jak radzić sobie z trudnościami oraz identyfikować potencjalne ryzyka. Dodatkowo, uczestnicy debatowali nad sposobami zapewnienia trwałości efektów projektów, przyszłych szansach na rozwój partnerstw. Panel popołudniowy zakończyła sesja plenarna, podczas której zaprezentowano ogólne wnioski z pracy warsztatowej w grupach tematycznych. Seminarium partnerskie w Oslo, fot. I. Hendel Seminarium partnerskie w Oslo, fot. I. Hendel 3 (2014) BIULETYN PROMOWANIE RÓŻNORODNOŚCI KULTUROWEJ I ARTYSTYCZNEJ W RAMACH EUROPEJSKIEGO DZIEDZICTWA KULTUROWEGO 7
3. 3.1 WYDARZENIA ORGANIZOWANE PRZEZ BENEFICJENTÓW Festiwal Kina Niezależnego Off Plus Camera w Krakowie W dniach 2-11 maja br. odbyła się 7 edycja Festiwalu Kina Niezależnego Off Plus Camera, który jest jednym z najważniejszych wydarzeń kulturalnych w Polsce oraz najważniejszych wydarzeń filmowych w Europie Środkowej. Program tegorocznej edycji został specjalnie wzbogacony o nowe sekcje filmowe. Ochrona środowiska i sposób, w jaki ekologia funkcjonuje w szerszym kontekście społecznym, politycznym i kulturowym, stała się tematem przewodnim serii filmów Eko/Ego. Sekcja Raport mniejszości została poświęcona zagadnieniom związanym z poszukiwaniem tożsamości, problemem asymilacji i marginalizacji we współczesnym świecie. Ponadto, podczas Festiwalu odbyły się koncerty alternatywnych zespołów muzycznych i solowych z Polski i z zagranicy (tzw. Off- -scena ) oraz projekcje filmowe na dachach kamienic oraz na barce na Wiśle. Nagrodę Pod prąd, wręczaną co roku wybitnym artystom za ich wkład w rozwój filmu i kultury niezależnej, odebrał Benedict Cumberbatch. Organizacja tegorocznej edycji oraz 8 edycji festiwalu w 2015 r. jest przedmiotem projektu pn. Oblicza Współczesności, realizowanego w ramach Programu Promowanie różnorodności kulturowej i artystycznej w ramach europejskiego dziedzictwa kulturowego. Celem przedsięwzięcia jest podjęcie ważnej społecznie tematyki dotyczącej różnorodności i tożsamości kulturowej, tolerancji, problemów współczesnego świata, sprowokowanie głębszej dyskusji oraz zwiększenie zainteresowania kinem nordyckim. 8 Benedict Cumberbatch, fot. G. Milej Pokaz na barce Nimfa, fot. G. Milej 3 (2014) BIULETYN PROMOWANIE RÓŻNORODNOŚCI KULTUROWEJ I ARTYSTYCZNEJ W RAMACH EUROPEJSKIEGO DZIEDZICTWA KULTUROWEGO 9
3.2 10. Międzynarodowy Festiwal Muzyczny Chopin i jego Europa 10. Międzynarodowy Festiwal Muzyczny Chopin i jego Europa trwał od 15 do 31 sierpnia br. Jubileuszowa edycja odbyła się pod hasłem Od Chopina i Griega do Panufnika. Podczas 17 dni festiwalowych zorganizowano ponad 30 koncertów, w tym pierwszy w Polsce koncert a-moll Edwarda Griega wykonany na oryginalnych instrumentach z epoki. Ponadto, zaprezentowano liczne recitale, koncerty kameralne, symfoniczne oraz jazzowe. Publiczność mogła posłuchać przekroju muzyki polskiej od Chopina do współczesności oraz muzyki norweskiej od Tellefsena i Griega do Nordheima. Wykonano również szesnaście utworów Andrzeja Panufnika, którego 100. rocznica urodzin przypada w tym roku. Tegoroczna edycja festiwalu zorganizowana została w ramach projektu pn. Pomiędzy tożsamością narodową a wspólnotą kultur: od Chopina i Tellefsena do XXI wieku, realizowanego przez Narodowy Instytut Fryderyka Chopina w ramach Programu Promowanie różnorodności kulturowej i artystycznej w ramach europejskiego dziedzictwa kulturowego. Celem projektu jest wieloletnia polsko norweska współpraca dwustronna w dziedzinie artystycznej, muzealniczej, dziedzictwa kulturowego i naukowej. Działania mają na względzie ochronę dziedzictwa kulturowego, artystycznego i etnicznego oraz wzajemną promocję muzyki narodowej. 10 fot. M. Lis 3 (2014) BIULETYN PROMOWANIE RÓŻNORODNOŚCI KULTUROWEJ I ARTYSTYCZNEJ W RAMACH EUROPEJSKIEGO DZIEDZICTWA KULTUROWEGO 11
3.2 Koncerty Orkiestry Telemark w Łodzi W ramach projektu pn. Promowanie różnorodności kulturowej i artystycznej poprzez nawiązanie współpracy Akademii Muzycznej im. Grażyny i Kiejstuta Bacewiczów w Łodzi z Orkiestrą Kameralną Telemark zorganizowane zostały dwa koncerty, które odbyły się w dniach 18 i 20 listopada 2014 r. Koncerty poprowadził norweski dyrygent Lars-Erik ter Jung. Celem projektu realizowanego przez Akademię Muzyczną w Łodzi w partnerstwie z Orkiestrą Kameralną Telemark jest nawiązanie trwałej współpracy pomiędzy instytucjami. Do najważniejszych aspektów współpracy należy wymiana doświadczeń oraz wiedzy, jak również integracja środowiska artystycznego muzyków kameralnych, a przede wszystkim współtworzenie muzyki. Działania projektowe mają również na celu popularyzację muzyki kameralnej wśród odbiorców w Polsce oraz Norwegii. Współpraca z Orkiestrą Kameralną z Telemarku, która jest jednym z najbardziej uznanych zespołów kameralnych stworzy podstawy do budowy forum, na którym artyści z Polski, Norwegii oraz innych krajów mogliby dzielić się swoją wiedzą i doświadczeniem. Projekt będzie realizowany do końca marca 2016 r. 12 Akademia Muzyczna im. G.K. Bacewiczó w Orkiestra Kameralna Telemark, fot. M. Młynarczyk Akademia Muzyczna im. G.K. Bacewiczó w Orkiestra Kameralna Telemark, fot. M. Młynarczyk 3 (2014) BIULETYN PROMOWANIE RÓŻNORODNOŚCI KULTUROWEJ I ARTYSTYCZNEJ W RAMACH EUROPEJSKIEGO DZIEDZICTWA KULTUROWEGO 13
3.3 Podsumowanie projektu pn. Biblioteka miejscem spotkań wielu kultur Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego, beneficjent projektu pn. Biblioteka miejscem spotkań wielu kultur, w ramach zakończenia projektu przygotowała trzy wydarzenia podsumowujące: w Olsztynie (25 listopada), w Opolu (28 listopada) i w Gdańsku (9 grudnia) oraz towarzyszącą im publikację Wielokulturowa biblioteka dostępną również elektronicznie. Konferencje zostały zorganizowane z myślą o bibliotekarzach z Norwegii i Polski, a także organizacjach pozarządowych zajmujących się tematem wielokulturowości. Podczas spotkań zaplanowano interaktywną grę grupową, umożliwiającą poznanie wypracowanego w projekcie modelu wielokulturowej biblioteki. Przewidziano także prezentację dobrych praktyk wielokulturowych działań, wartościowych pozycji książkowych oraz materiałów edukacyjnych. Projekt pn. Biblioteka miejscem spotkań wielu kultur, o całkowitej wartości 1,65 mln zł, został dofinansowany ze środków EOG w kwocie 1,44 mln zł. W ramach projektu podjęto próbę wypracowania modelu wielokulturowej biblioteki, służącej społeczności lokalnej. Celem było zwiększenie potencjału bibliotek gminnych i powiatowych w zakresie planowania i realizacji działań zwiększających integrację wielokulturowej społeczności lokalne oraz wzmocnienie współpracy pomiędzy bibliotekami polskimi i norweskimi. Projekt stanowił kontynuację projektu pn. Biblioteki w społeczeństwie wiedzy strategie dla przyszłości, realizowanego w ramach Funduszu Wymiany Kulturalnej. 14 Warsztat w Gdańsku, fot. B. Mrozowska Wizyta studyjna w Norwegii, fot. B. Mrozowska 3 (2014) BIULETYN PROMOWANIE RÓŻNORODNOŚCI KULTUROWEJ I ARTYSTYCZNEJ W RAMACH EUROPEJSKIEGO DZIEDZICTWA KULTUROWEGO 15
3.4 Międzynarodowy Festiwal Filmowy WATCH DOCS 5 grudnia 2014 r. w Warszawie ruszył 14. Międzynarodowy Festiwal Filmowy WATCH DOCS. Prawa Człowieka w Filmie. Festiwal stanowi jedną z największych na świecie imprez filmowych poświęconych tematyce praw człowieka. Od kilku lat widzowie mogą również zapoznać się z bogatym wyborem filmów o prawach człowieka w ramach sekcji Checkpoints Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Bergen, który jest jednym z największych skandynawskich festiwali filmowych. W ramach projektu oba festiwale zacieśnią i poszerzą swoją współpracę. Projekcjom filmów towarzyszą wykłady mistrzowskie, debaty, warsztaty i spotkania. W ramach wspólnego projektu WATCH DOCS i Bergen International Film Festival zaprezentowana zostanie retrospektywa W poszukiwaniu Europy, poświęcona europejskiej różnorodności kulturowej. WATCH DOCS gościć będzie także polsko-norweskie warsztaty dla młodych dokumentalistów. Program festiwalu dostępny jest na www.watchdocs.pl. Projekt pn. Międzynarodowy Festiwal Filmowy WATCH DOCS. Prawa Człowieka w Filmie, Warszawa i, o całkowitej wartości 561 tys. zł, otrzymał dofinansowanie w kwocie 243 tys. zł ze środków EOG. Przedsięwzięcie obejmuje trzy kolejne grudniowe edycje WATCH DOCS i sekcji Checkpoints w ramach październikowego Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Bergen, w latach 2013-2015. Współpraca prowadzona będzie nie tylko na poziomie ogólnym, obejmującym dzielenie się doświadczeniami i informacjami branżowymi oraz wzajemną promocją. Dodatkowo współpraca 16 partnerów skoncentrowana będzie wokół promowania europejskiej różnorodności kulturowej i artystycznej oraz polsko-norweskiej wymiany kulturalnej. Międzynarodowy Festiwal Filmowy WATCH DOCS, fot. M. Młynarczyk Międzynarodowy Festiwal Filmowy WATCH DOCS, fot. M. Młynarczyk 3 (2014) BIULETYN PROMOWANIE RÓŻNORODNOŚCI KULTUROWEJ I ARTYSTYCZNEJ W RAMACH EUROPEJSKIEGO DZIEDZICTWA KULTUROWEGO 17
4. Kontakt Operator Programu Promowanie różnorodności kulturowej i artystycznej w ramach europejskiego dziedzictwa kulturowego : Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego Departament Funduszy Europejskich ul. Krakowskie Przedmieście 15/17 00-071 Warszawa tel. + 48 22 42 10 302 fax. + 48 22 42 10 371 Dodatkowych informacji udzielają: Marek Góźdź tel. 22 42 10 359 e-mail: mgozdz@mkidn.gov.pl Jacek Mikuszewski tel. 22 42 10 466 e-mail:jmikuszewski@mkidn.gov.pl Małgorzata Bacińska tel. 22 42 10 538 e-mail: mbacinska@mkidn.gov.pl Agnieszka Pałęcka tel. 22 42 10 484 e-mail:apalecka@mkidn.gov.pl Dane kontaktowe w celu uzyskania dodatkowych informacji dot. poszukiwań partnerów z Norwegii, Islandii i Liechtensteinu: Håkon Halgrimsen Norweska Rada Sztuki / Norsk kulturråd Postboks 8052 Dep, 0031 Oslo, Norwegia tel. +47 21 04 59 64 and +47 21 04 58 00 e-mail: kulturutveksling@kulturrad.no website: www.norskkulturrad.no Guðný Helgadóttir Naczelnik Wydziału Departament Spraw Kulturalnych Ministerstwo Edukacji, Nauki i Kultury 9 Sölvhólsgötu 4 IS-150 Reykjavík, Islandia tel. +354 545 9500 e-mail: gudny.helgadottir@mrn.is Kerstin Appel-Huston Starszy Doradca w Ministerstwie Spraw Kulturalnych Księstwa Liechtensteinu Regierungsgebäude Peter-Kaiser-Platz 1, P.O. Box 684 9490 Vaduz, Liechtenstein tel. +423 236 60 24 e-mail: kerstin.appel@regierung.li Projekty z zakresu dziedzictwa kulturowego mogą dot. zarówno dziedzictwa materialnego i niematerialnego, a także literatury i archiwów. 18 3 (2014) BIULETYN PROMOWANIE RÓŻNORODNOŚCI KULTUROWEJ I ARTYSTYCZNEJ W RAMACH EUROPEJSKIEGO DZIEDZICTWA KULTUROWEGO 19