Załączniki do rozporządzenia Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia... 2012 r. (poz...) Załącznik Nr 1

Załączniki d rzprządzenia inistra Transprtu, Budwnictwa i Gspdarki rskiej z dnia... 2012 r. (pz....) Załącznik Nr 1 Plan zrównważneg rzwju publiczneg transprtu zbirweg w zakresie sieci kmunikacyjnej w międzywjewódzkich i międzynardwych przewzach pasażerskich w transprcie klejwym - część tekstwa

SPIS TREŚCI 1. WPROWADZENIE 1 1.1. Uwarunkwania krajwe 3 1.2. Uwarunkwania wynikające z człnkstwa w Unii Eurpejskiej 5 2. SIEĆ KOLEJOWA DLA IĘDZYWOJEWÓDZKICH I IĘDZYNARODOWYCH KOLEJOWYCH PRZEWOZÓW PASAŻERSKICH 6 3. OCENA i PROGNOZY POTRZEB PRZEWOZOWYCH W ZAKRESIE KOLEJOWYCH PASAŻERSKICH PRZEWOZÓW IĘDZYWOJEWÓDZKICH I IĘDZYNARODO- WYCH 32 3.1. Sieć sadnicza, przemieszczenia terytrialne ludnści 32 3.2. Wpływ istniejącej sytuacji makreknmicznej w Plsce na klejwe przewzy pasażerskie 33 3.3. Oferta klei 37 3.4. Oferta ltnicza i autbuswa 44 3.5. Tabr wykrzystywany w klejwych przewzach pasażerskich międzywjewódzkich i międzynardwych 49 3.6. Ocena dstępnści ferty dla sób granicznych mżliwściach pruszania się 49 3.7. Prgnza zaptrzebwania na międzywjewódzkie i międzynardwe przewzy pasażerskie d rku 2025 52 4. FINANSOWANIE USŁUG PRZEWOZOWYCH W ZAKRESIE KOLEJOWYCH PASAŻERSKICH PRZEWOZÓW IĘDZYWOJEWÓDZKICH I IĘDZYNARODO- WYCH 62 4.1. Finanswanie przewzów 63 4.2. Finanswanie wymiany i mdernizacji tabru 65 4.3. Wyrównanie utracnych przychdów z tytułu stswania przez przewźników klejwych ustawwych uprawnień d ulgwych przejazdów 67 5. ZASADY ORGANIZACJI RYNKU I POTENCJALNE KIERUNKI ROZWOJU KOLEJOWYCH PASAŻERSKICH PRZEWOZÓW IĘDZYWOJEWÓDZKICH I IĘ- DZYNARODOWYCH 68 6. STANDARDY KOLEJOWYCH USŁUG PRZEWOZOWYCH ORAZ SPOSÓB ORGANIZOWANIA SYSTEU INFORACJI DLA PASAŻERA 70 6.1. Ogólne wymagania jakściwe 74 6.2. System dystrybucji biletów 75 6.3. Infrmacja 76 6.4. Obsługa sób granicznych mżliwściach pruszania się 77 6.5. Persnel 78 7. WERYFIKACJA I AKTUALIZACJA PLANU 78

1. WPROWADZENIE Pdstawę prawną sprządzenia przez ministra właściweg d spraw transprtu, zwaneg dalej inistrem, Planu zrównważneg rzwju transprtu publiczneg w zakresie międzywjewódzkich i międzynardwych przewzów pasażerskich w transprcie klejwym, zwaneg dalej Planem, stanwią przepisy ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. publicznym transprcie zbirwym (Dz. U. z 2011 r. Nr 5, pz. 13 i Nr 228, pz. 1368), nazywanej dalej Ustawą PTZ. Plan frmułuje pdstawwe zasady funkcjnwania międzywjewódzkich i międzynardwych przewzów pasażerskich w transprcie klejwym wyknywanych jak przewzy charakterze użytecznści publicznej w ramach publiczneg transprtu zbirweg na rynku bjętym zasadami knkurencji regulwanej 1, jak również ich finanswanie ze śrdków publicznych, spsób świadczenia, prgnzwane zaptrzebwanie raz ptencjalne kierunki rzwju. Uwzględniając infrastrukturę transprtwą znajdującą się na bszarze bjętym Planem 2, preferwanymi śrdkami transprtu pzstają wyłącznie pjazdy klejwe przeznaczne d wyknywania przewzów pasażerskich w nrmalntrwych systemach klei. Plan pracwany przez inistra zajmuje najwyższe miejsce w hierarchicznym systemie Planów pzstałych rganizatrów publiczneg transprtu zbirweg. Zstaje wydany w frmie wymaganej bwiązującymi przepisami i jest bezpśredni uwzględniany w Planach marszałków wjewództw, wyknujących zadania rganizatra publiczneg transprtu zbirweg w wjewódzkich przewzach pasażerskich. Z klei Plany marszałków uwzględniają pzstali rganizatrzy wskazani w Ustawie PTZ. Zawartśd niniejszeg Planu dpwiada warunkm, których mwa w rzprządzeniu inistra Infrastruktury z dnia 25 maja 2011 r. w sprawie szczegółweg zakresu planu zrównważneg rzwju publiczneg transprtu zbirweg (Dz. U. z 2011 r. Nr 117, pz. 684), zwaneg dalej Rzprządzeniem w sprawie Planu. Plan jest szczególnym dkumentem w strukturze systemu zarządzania rzwjem kraju. Nie stanwi bwiem ani strategii, ani prgramu w rzumieniu ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. zasadach prwadzenia plityki rzwju (Dz. U. z 2009 r. Nr 84, pz. 712 i Nr 157, pz. 1241 raz z 2011 r. Nr 279, pz. 1644). Nie zalicza się również d kategrii prgramów wielletnich, których mwa w ustawie z dnia 27 sierpnia 2009 r. finansach publicznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 157, pz. 1240, z późn. zm. 3 ). Frmę, treśd i zakres raz spsób prcedwania Planu precyzuje Ustawa PTZ. 1 kreślnymi na pdstawie rzprządzenia (WE) nr 1370/2007 Parlamentu Eurpejskieg i Rady z dnia 23 października 2007 r. dtycząceg usług publicznych w zakresie klejweg i drgweg transprtu pasażerskieg raz uchylająceg rzprządzenie Rady (EWG) nr 1191/69 i (EWG) nr 1107/70 (Dz. Urz. UE L 315/1 z 3.12.2007 r.), zwaneg dalej Rzprządzeniem 1370. 2 PKP PLK S.A., Regulamin przydzielania tras pciągów i krzystania z przydzielnych tras pciągów przez licencjnwanych przewźników klejwych w ramach rj 2011/2012, Warszawa 2011; PKP PLK S.A., Regulamin przydzielania tras pciągów i krzystania z przydzielnych tras pciągów przez licencjnwanych przewźników klejwych w ramach rj 2012/2013, Warszawa 2012; PKP Szybka Klej iejska w Trójmieście sp. z.., Regulamin przydzielenia tras pciągów i krzystania z przydzielnych tras pciągów przez licencjnwanych przewźników klejwych linii klejwej nr 250 Gdask Gł. Rumia, Rzkład jazdy 2011 2012, Gdynia 2011; PKP Szybka Klej iejska w Trójmieście sp. z.., Regulamin przydzielenia tras pciągów i krzystania z przydzielnych tras pciągów przez licencjnwanych przewźników klejwych linii klejwej nr 250 Gdask Gł. Rumia, Rzkład jazdy 2012-2013, Gdynia 2012. 3 Zmiany wymieninej ustawy zstały głszne w: Dz. U. z 2010 r. Nr 28, pz. 146, Nr 96, pz. 620, Nr 123, pz. 835, Nr 152, pz. 1020, Nr 238, pz. 1578 i Nr 257, pz. 1726 raz z 2011 r. Nr 185, pz. 1092, Nr 201, pz. 1183, Nr 234, pz. 1386, Nr 240, pz. 1429 i Nr 291, pz. 1707. 1

Plan bazuje na rzstrzygnięciach strategicznych dkumentów rządwych prgramujących rzwój kraju, zachwując z nimi kmplementarnśd i spójnśd. Oznacza t, że ma n charakter wtórny wbec bwiązujących zamierze inwestycyjnych, nie wyznacza też ram dla późniejszej realizacji przedsięwzięd mgących znacząc ddziaływad na śrdwisk. Uwzględnia zbwiązania sfery publicznej związane z finanswaniem przez inistra międzywjewódzkich i międzynardwych klejwych przewzów pasażerskich. W trakcie realizacji Planu będzie prwadzna jeg cena pd kątem dstswania d ujawniających się warunków raz ptrzeb wynikających ze zmian sytuacji na rynku klejwych przewzów pasażerskich. W przypadku, gdy zaistnieje kniecznśd zmian jeg pdstawwych treści, decyzję pddaniu g aktualizacji, pdejmie inister. Plan jest instrumentem służącym bardziej efektywnemu i przewidywalnemu zarządzaniu regulwanym rynkiem klejwych przewzów pasażerskich, których rganizatrem pzstaje inister raz usługami świadcznymi na tym rynku, a także dkumentem umżliwiającym prjektwanie pżądaneg stanu dcelweg. Wskazuje n również mechanizmy knieczne d zastswania w celu lepszeg dstswania ferty przewzwej d ppytu na usługi. Plan nie jest natmiast prjektem długkresweg rzkładu jazdy pciągów dfinanswywanych przez inistra, ani prgramem inwestycyjnym. Nie wskazuje również źródeł ddatkwych śrdków finanswych mżliwych d wydatkwania na rganizację międzywjewódzkich i międzynardwych klejwych przewzów pasażerskich, ani infrastrukturę klejwą. Jeg rlą nie jest też przedstawienie strategii Rządu w dniesieniu d sfery przekształce własnściwych sektra klejweg, regulacji cen usług za krzystanie z infrastruktury klejwej, czy wdrżeniu wielletnieg systemu kntraktweg w bszarze remntów i utrzymania infrastruktury klejwej. Celem Planu nie jest bjęcie dfinanswaniem przez inistra maksymalnej liczby pciągów pasażerskich, ale uruchamianie ich tam, gdzie występuje na nie dstrzegalny ppyt, któreg wielkśd nie mże jednak zstad zaspkjna przez przewzy nie mające charakteru użytecznści publicznej. Linie kmunikacyjne, które nie zstały ujęte w Planie, ale mim t są isttne z punktu widzenia wspólnt lkalnych alb spłecznści reginu (np.: Kraków Oświęcim Rybnik Kędzierzyn-Kźle Nysa Kłdzk Wałbrzych, czy Zakpane Żywiec Bielsk-Biała Rybnik Kędzierzyn-Kźle Wrcław) pwinny stanwid uzupełnienie ferty inistra, gdzie znacznie efektywniejsze jest uruchamianie wzajemnie skmunikwanych przewzów gminnych, pwiatwych lub wjewódzkich znacznie wyższej częsttliwści niż miałby t miejsce w przypadku kurswania p danej linii kmunikacyjnej pciągu dfinanswaneg przez inistra. Zapisy Planu uwzględniają istnienie kresu przejściweg w pełnej implementacji pstanwie Ustawy PTZ wprwadzneg pstanwieniami jej artykułu 78 i kreślneg maksymalnie na dzie 31 grudnia 2016 r. Szerk rzumiany krąg interesariuszy Planu, a więc zarówn pdmitów mających wpływ na pwdzenie jeg realizacji, jak i pdmitów, na które ddziaływają jeg pstanwienia, bejmuje: pasażerów, czyli pdstawwą grupę, na realizację ptrzeb której ukierunkwane jest funkcjnwanie międzywjewódzkich i międzynardwych przewzów pasażerskich w transprcie klejwym, których rganizatrem jest inister. W celu sprstania ich wymaganim, przedstawine zstały warianty rzszerzenia zakresu płącze dfinanswywanych przez inistra, a także zaprezentwane standardy usług przewzwych i spsbu rganizwania sytemu infrmacji dla pasażera; klejwych przewźników pasażerskich, dla których dkument pzstaje kluczwą infrmacją na temat planów dalszeg funkcjnwania ferty kształtwanej przez inistra, zasad jej finanswania, zasad rganizacji segmentu rynku przewzów pasażerskich raz pżądanych standardów usług przewzwych. Isttnym zadaniem Planu jest wskazanie klejwym, drgwym i ltniczym przewźnikm pasażerskim sieci kmunikacyjnej, która będzie uwzględnina w płączeniach klejwych dfinanswywanych przez inistra. Przewźnikm klejwym umżliwi t wykrewanie ferty uzupełniającej w zakresie przewzów międzywjewódzkich i międzynardwych. Przewźnicy ltniczy, wyknujący regularne płączenia charakterze kmercyjnym, skncentrują się na wykrzystywaniu swych przewag (pzim bsługi klienta, cena, czas pdróży) w przewzach międzynardwych, a także łączących największe plskie aglmeracje. Przyjąd należy, że Plan wpłynie na sytuację przewźników drgwych, którzy muszą uwzględniad rsnące kszty płat za dstęp d infrastruktury drgwej, lecz jedncześnie ferują pasażerm elastyczny mdel ferty. Operatrzy wyknujący klejwe przewzy pasażerskie będą w stanie sprstad presji knkurencyjnej 2

jedynie w sytuacji znacznej pprawy standardów świadcznych usług, których kszt już becnie pnszny jest przez rganizatrów publiczneg transprtu zbirweg. W przeciwnym bwiem razie, przy stpniw rsnącym pzimie życia, narastad będzie zjawisk dchdzenia pasażerów w kierunku kmunikacji indywidualnej; pzstałych rganizatrów, którzy z uwagi na hierarchiczny układ systemu planwania publiczneg transprtu zbirweg bezpśredni lub pśredni uwzględniają w swich Planach dkument pracwany przez inistra, c w bszarze klejwych przewzów pasażerskich nadaje mu prirytetwy charakter, w dużej mierze kształtujący zakres ferty rganizatrów szczebla samrządweg. W praktyce, znacza t kniecznśd uzupełnienia ferty zaprjektwanej przez inistra w celu stwrzenia spójnej i kmplementarnej, a także zapewniającej skmunikwanie między różnymi kategriami pciągów, sieci kmunikacyjnej; zarządców liniwej infrastruktury klejwej, dla których zawarte w Planie prgnzy ptrzeb przewzwych raz zasady finanswania są isttne, szczególnie w aspekcie zasadnści zaplanwanych działa inwestycyjnych i utrzymaniw-naprawczych, przede wszystkim zaś są wskazaniami dla realizacji prcesu udstępniania tej infrastruktury, w tym prwadzenia ruchu. Z mcy prawa, zarządca jest również zbwiązany d zachwywania (niepgarszania) parametrów linii klejwych i czasów przejazdów pciągów zgdnie z danymi przekazanymi rganizatrm publiczneg transprtu zbirweg w celu sprządzenia przez nich stswnych planów transprtwych. Sprawnśd działania zarządcy w zakresie przygtwania i przebiegu prcesów inwestycyjnych i utrzymaniw-naprawczych, a także pracwywania rzkładów jazdy pciągów w istcie determinuje zakres i kształt ferty przewźników klejwych. Natmiast w ramach swej funkcji krdynacyjnej, zapewni n dpwiednią prirytetyzację przydzielania tras pciągów raz skmunikwanie pciągów bjętych fertą inistra z pzstałymi pciągami w zakresie kreślnym w rzdziałach 5 i 7 Planu; pdmity zarządzające dwrcami klejwymi dla których, pdbnie, jak dla zarządców liniwej infrastruktury klejwej, zawarte w Planie prgnzy ptrzeb przewzwych raz warianty rzwju ferty są isttne w aspekcie celwści działa inwestycyjnych i utrzymaniwych; pdmity gspdarcze twrzące tzw. zaplecze techniczne klei, w tym prducentów tabru klejweg, a także innych urządze i usług wykrzystywanych w transprcie klejwym, wyknawców rbót naprawczych i inwestycyjnych na rzecz zarządców infrastruktury klejwej. Pdstawą rzstrzygnięd pdjętych w niniejszym Planie stanwi rzkład jazdy wprwadzny 12 grudnia 2011 rku na kres 2011/2012. 1.1. Uwarunkwania krajwe Wejście w życie Ustawy PTZ stwrzył nwy mdel funkcjnwania rynku klejwych przewzów pasażerskich w Plsce, party na kncepcji knkurencji regulwanej, prządkującej zasady funkcjnwania przewźników i peratrów, dla których warunkiem uzyskania dstępu d infrastruktury klejwej jest zawarcie przez przewźnika klejweg umwy świadczenie usług publicznych (skutkujące włączeniem g w system przewzów charakterze użytecznści publicznej), uzyskanie decyzji przyznaniu twarteg dstępu lub uwzględnienie wnisku na wyknanie przewzu kazjnalneg. W transprcie klejwym, wyknywanie przewzów pasażerskich na pdstawie pierwszych dwóch spśród wymieninych dkumentów znacza włączenie przewźnika w system publiczneg transprtu zbirweg. Z uwagi na przyjęty kształt mdelu funkcjnwania, Ustawa PTZ wprwadziła kniecznśd planweg zrganizwania przewzów charakterze użytecznści publicznej. Klejwe przewzy pasażerskie są jednym z najbardziej isttnych czynników determinujących rzwój spłeczn-gspdarczy kraju, w tym wzmacniających wewnętrzną spójnśd terytrialną raz pwiązania zewnętrzne, których mwa w załżeniach rządwych dkumentów gólnstrategicznych i ich aktualizacjach: 3

Długkreswej Strategii Rzwju Kraju Plska 2030. Trzecia fala nwczesnści 4, precyzującej, iż głównym, strategicznym i długfalwym celem plityki transprtwej musi byd zwiększenie dstępnści terytrialnej Plski pprzez utwrzenie zrównważneg, spójneg i przyjazneg użytkwnikm systemu transprtweg w wymiarze krajwym (lkalnym), eurpejskim i glbalnym; Strategii Rzwju Kraju 2007 2015 5, ukierunkwanej na pdniesienie pzimu i jakści życia mieszkaców Plski, pszczególnych bywateli i rdzin, c w sferze transprtu przejawiad się ma m.in. pprzez zwiększenie udziału klei w przewzach pasażerskich; Krajwej Strategii Rzwju Reginalneg: Reginy, iasta, Obszary Wiejskie 6, której celem strategicznym jest efektywne wykrzystywanie specyficznych reginalnych i innych terytrialnych ptencjałów rzwjwych dla siągania wzrstu, zatrudnienia i spójnści w hryzncie długkreswym z wykrzystaniem wyskiej jaskści pwiąza transprtwych; Strategii rzwju spłeczn-gspdarczeg Plski Wschdniej d rku 2020 7 zakładającej wzrst pzimu spójnści gspdarczej, spłecznej i terytrialnej całej Plski Wschdniej i każdeg z jej wjewództw w rzszerznej Unii Eurpejskiej, z uwzględnieniem zasady trwałeg i zrównważneg rzwju za pmcą kmunikacji szynwej w przewzach międzynardwych, krajwych i reginalnych; Kncepcji Przestrzenneg Zagspdarwania Kraju 2030 8 uwzględniającej kniecznśd pdwyższenia knkurencyjnści głównych śrdków miejskich Plski w przestrzeni eurpejskiej pprzez ich integrację funkcjnalną przy zachwaniu plicentrycznej struktury systemu sadniczeg sprzyjającej spójnści, a także pprawy spójnści wewnętrznej i terytrialneg zrównważenia rzwju kraju pprzez prmwanie integracji funkcjnalnej, twrzenie warunków dla rzprzestrzeniania się czynników rzwju, wielfunkcyjny rzwój bszarów wiejskich raz wykrzystanie ptencjału wewnętrzneg wszystkich terytriów. Rzwinięcie i uszczegółwienie kierunkwych wskaza zawartych w dkumentach gólnstrategicznych zawierają dkumenty rządwe dnszące się d sameg sektra transprtu klejweg, jak: Plityka Transprtwa Pastwa na lata 2006 2025 9, Strategia dla transprtu klejweg d rku 2013 10, prjekt Strategii Rzwju Transprtu d 2020 rku (z perspektywą d rku 2030) 11, aster Plan dla transprtu klejweg w Plsce d 2030 rku 12, któreg celem strategicznym, jak nardwej strategii rzwju transprtu klejweg, pzstaje zrównważenie gałęziwej struktury transprtu i graniczenia szkód w śrdwisku wynikających ze wzrstu zaptrzebwania na transprt, w tym gwałtwneg rzwju transprtu drgweg; 4 dkument becnie na etapie prcedwania przez Kancelarię Prezesa Rady inistrów. 5 przyjętej przez Radę inistrów w dniu 29 listpada 2006 r. Dkument becnie aktualizwany przez inisterstw Rzwju Reginalneg; dcelw przewidywane jeg zastąpienie Strategią Rzwju Kraju 2020, tzw. Średnikreswą Strategią Rzwju Kraju. 6 przyjętej przez Radę inistrów dniu 13 lipca 2010 r. 7 przyjętej przez Radę inistrów w dniu 30 grudnia 2008 r. 26 marca 2010 r. Rada inistrów przyjęła Załżenia aktualizacji i uzupełnienia Strategii rzwju spłeczn-gspdarczeg Plski Wschdniej d rku 2020, stanwiące punkt wyjścia d prac nad zmieninym tekstem przedmitweg dkumentu. 8 przyjętej przez Radę inistrów w dniu 13 grudnia 2011 r. 9 przyjęta przez Radę inistrów w dniu 29 czerwca 2005 r. 10 przyjęta przez Radę inistrów w dniu 17 kwietnia 2007 r., zmienina następnie przez Radę inistrów w dniu 19 luteg 2008 r. raz 14 luteg 2011 r. 11 dkument na etapie prcedwania przez inisterstw Transprtu, Budwnictwa i Gspdarki rskiej. 12 przyjęty przez Radę inistrów w dniu 19 grudnia 2008 r. 4

Wielletni Prgram Inwestycji Klejwych d rku 2013 z perspektywą d rku 2015 13. W dkumentach tych wskazywane i pdkreślane są głównie następujące dążenia: pprawa dstępnści transprtwej kraju i reginów, zwiększenie spójnści terytrialnej, zapewnienie dstępu d transprtu klejweg sbm granicznych mżliwściach pruszania się, pdniesienie jakści usług świadcznych na rzecz pasażerów, a także minimalizacja negatywneg ddziaływania na śrdwisk. Kluczwe krajwe dkumenty strategiczne przewidują, że w sferze transprtwej knieczne jest zwiększenie udziału transprtu klejweg w przewzach pasażerskich. Uwzględniając ich pstanwienia, a także bwiązki wynikające z Ustawy PTZ, należy wskazad, że: w przewzach międzywjewódzkich przewzy pasażerów prwadzne są pciągami, z których częśd uruchamiana jest w celu zaspkjenia spłecznych ptrzeb przewzwych, nabierając charakteru służby publicznej. Są ne dfinanswane z budżetu Pastwa, c uzasadnia spłeczne znaczenie klei, wyrażające się w kniecznści istnienia przewzów pasażerskich bardz niskiej zyskwnści, bądź w góle jej braku. Równcześnie zachdzi tu ptrzeba wyknywania usług publicznych, z cenami biletów utrzymywanymi na spłecznie akceptwanym pzimie, c wymaga zapewnienia stabilneg ich subsydiwania; analgiczna sytuacja zachdzi w przewzach międzynardwych, z zastrzeżeniem, że zgdnie z Ustawą PTZ usługi w tym zakresie mgą byd dfinanswywane w pstaci dtacji z budżetu Pastwa, c przesądza prirytecie nałżnym na inistra, jakim jest zapewnienie finanswania i funkcjnwania pciągów w przewzach międzywjewódzkich; przedmitem umwy świadczenie usług publicznych zawieranej przez inistra pzstają płączenia szczególnie isttne dla integralnści terytrialnej, spłecznej i kmunikacyjnej w skali kraju, przy uwzględnieniu mżliwści zapewnienia pciągów międzynardwych w kluczwych płączeniach; sied kmunikacyjna bsługiwana przez przewźnika wyknująceg płączenia na pdstawie umwy z inistrem stanwi pdstawę d prjektwania przez pzstałych rganizatrów płącze dwzw-dwzwych dla pciągów reginalnych pszczególnych peratrów klejwych raz dla innych gałęzi transprtu publiczneg. Knkretne działania ukierunkwane na realizację zamierze strategicznych kreślnych w dkumentach rządwych muszą byd pdejmwane z uwzględnieniem kniecznści zapewnienia spójnści i dstępnści systemu transprtweg raz mżliwści finanswych sfery publicznej. Należy przy tym brad pd uwagę bezpieczestw użytkwników, uwarunkwania w bszarze chrny śrdwiska raz ptrzeby spłeczne frmułwane pd adresem sektra klejweg. Niniejszy Plan stanwi mechanizm ddziaływania inistra, jak rganizatra wskazanych w Ustawie PTZ segmentów klejwych przewzów pasażerskich, na rynek klejwy w Plsce ukierunkwany na wypełnienie celów strategicznych wyznacznych w rządwych dkumentach frmułujących plitykę rzwju spłeczn-gspdarczeg kraju raz zasady rzwju transprtu klejweg. 1.2. Uwarunkwania wynikające z człnkstwa w Unii Eurpejskiej W plityce spłeczn-gspdarczej Unii Eurpejskiej (UE) transprt należy d prirytetwych dziedzin rzwju. Plitykę UE dla transprtu kreśla Biała Księga z 28 marca 2011 r. Plan utwrzenia jednliteg eurpejskieg bszaru transprtu dążenie d siągnięcia knkurencyjneg i zasbszczędneg systemu transprtu 14, zwana dalej Białą Księgą. Wskazuje na, iż transprt stanwi fundament gspdarki i spłeczestwa, jest czynnikiem, który ma znaczący wpływ na rynek wewnętrzny i jakśd życia bywateli, którzy mgą swbdnie pdróżwad, umżliwia wzrst gspdarczy i twrzenie miejsc pracy. 13 przyjęty przez Radę inistrów w dniu 7 listpada 2011 r. 14 Bruksela, dnia 28.3.2011, KO(2011) 144 wersja stateczna. 5

Jednym z głównych celów plityki transprtwej UE jest zapewnienie pewnych, skutecznych i wyskiej jakści usług transprtwych pprzez uregulwaną knkurencję. Umżliwia na przejrzystśd raz efektywnśd usług transprtu zbirweg, przy uwzględnieniu czynników spłecznych, śrdwiskwych i zagspdarwania przestrzenneg, z równczesną realizacją plityki taryfwej zaspkajającej czekiwania, ptrzeby i mżliwści pasażerów. Publiczne usługi transprtwe dgrywają decydującą rlę w transprcie pasażerskim w UE zarówn z eknmiczneg, jak również plityczneg punktu widzenia. Szacuje się, że prawie 90% krajwych przewzów pasażerskich realizwanych w krajach UE bjętych jest frmą umwy świadczenie usług publicznych. W sektrze transprtu klejweg, na niemal całym świecie rządy finansują (dtują) krajwy pasażerski rynek klejwy. Zasadnicze pwdy dfinanswywania sektra transprtu klejweg przez Pastw t: ukierunkwanie na dstarczanie usług transprtwych, mających na celu zaspkjenie pdstawwych ptrzeb spłecznych w zakresie swbdneg przemieszczania się; realizacja rządwych prgramów spłeczn-gspdarczych i prgramów reginalnych; krzystna spłecznie i eknmicznie alternatywnśd transprtu klejweg w stsunku d transprtu drgweg. Prwadzne d lat prace i dyskusje nad zasadami rganizwania pasażerskieg transprtu publiczneg sfinalizwan wydaniem rzprządzenia (WE) nr 1370/2007 Parlamentu Eurpejskieg i Rady z dnia 23 października 2007 r. dtycząceg usług publicznych w zakresie klejweg i drgweg transprtu pasażerskieg raz uchylająceg rzprządzenie Rady (EWG) nr 1191/69 i (EWG) nr 1107/70 (Dz. Urz. UE L 315/1 z 3.12.2007 r.), zwaneg dalej Rzprządzeniem 1370, które uprządkwał regulację rynku i umżliwił krajm człnkwskim kształtwanie plityki transprtwej według jasnych zasad, birących pd uwagę interes spłeczny i interesy przewźników. Rzprządzenie bejmuje znaczną częśd zagadnie dtyczących rganizwania transprtu publiczneg: planwanie, zamówienia publiczne, zasady regulacji rynku w myśl zasad uczciwej i twartej knkurencji, w tym dpuszczalnści pmcy publicznej, raz zasady egzekucji wyknania zada. D uregulwania w prawdawstwie krajwym pzstawin częśd zagadnie, np. wyznaczanie instytucjnalnych rganów władzy publicznej właściwych w sprawach rganizacji transprtu publiczneg. Z klei rzprządzenie (WE) Nr 1371/2007 Parlamentu Eurpejskieg i Rady z dnia 23 października 2007 r. dtyczące praw i bwiązków pasażerów w ruchu klejwym (Dz. Urz. UE L 315 z 03.12.2007), zwane dalej Rzprządzeniem 1371, ustanawia przepisy w dniesieniu d dpwiedzialnści i bwiązków przedsiębirstw klejwych wbec pasażerów w kwestiach jakści bsługi, dstarczania infrmacji raz wystawiania biletów i systemu rezerwacji. W szczególnści, reguluje zasady chrny i pmcy zapewnianej pdróżującym kleją sbm granicznej mżliwści pruszania się. Jeg wdrżenie stwarza szansę na stpniwą mdernizację pasażerskich przewzów klejwych również w zakresie bejmującym dstswanie tabru, stacji i dwrców raz systemów sprzedaży biletów i systemów infrmacji d ptrzeb sób granicznej mżliwści pruszania się, c będzie krzystne również dla pzstałych pasażerów. Wdrżenie w pełnym zakresie wymgów Rzprządzenia 1371 mied będzie isttne znaczenie dla przeciwdziałania zjawisku wykluczenia z życia spłeczneg i gspdarczeg sób granicznej mżliwści pruszania się, w tym szczególnie sób niepełnsprawnych. Plan jest spójny z nardwą i eurpejską strategią rzwju transprtu klejweg. 2. SIED KOLEJOWA DLA IĘDZYWOJEWÓDZKICH I IĘDZYNARODOWYCH KOLEJOWYCH PRZEWOZÓW PASAŻERSKICH W niniejszym rzdziale przedstawin wyłącznie zasadniczą charakterystykę sieci klejwej wykrzystywanej d zapewnienia płącze kmunikacyjnych bjętych Planem, z uwzględnieniem generalnych charakterystyk całej krajwej sieci klejwej. Szczegółwa cena celwści, efektywnści i trafnści istniejącej ferty układu płącze kmunikacyjnych na tle szerk rzumianeg zaptrzebwania spłeczneg zstała zaś zawarta w rzdziale 3, gdzie przedstawin również prgnzy przewzwe. 6

Przewzy charakterze międzywjewódzkim i międzynardwym, których rganizatrem jest inister, wyknywane są na liniach klejwych będących w zarządzie PKP Plskie Linie Klejwe S.A. (dalej PKP PLK S.A. ), które wg stanu na dzie 31 grudnia 2011 r. zarządzają 22 002 km linii, z których w eksplatacji na rzkład jazdy 2011/2012 jest 19 276 km. Incydentalnie wykrzystywana jest również nrmalntrwa zelektryfikwana linia klejwa nr 250 Gdask Główny Rumia długści 31,1 km, eksplatwana i zarządzana przez PKP Szybką Klej iejską w Trójmieście sp. z.. (dalej PKP SK ). Schematyczną mapę sieci klejwej zarządzanej przez PKP PLK S.A. przedstawin na rysunku 1. Linie klejwe w zarządzie PKP PLK S.A. Rysunek 1 Źródł: PKP PLK S.A. Biur Nieruchmści i Gedezji Klejwej. Warszawa 2012 Średnia krajwa gęstśd sieci klejwej wynisła 6,3 km/100 km 2. Wskaźnik ten jest wyższy d średniej kreślnej dla wszystkich krajów UE, wynszącej 4,9 km/100 km 2. 7

W pszczególnych wjewództwach gęstśd ta, mierzna w km linii/100 km 2 pwierzchni, kształtuje się dpwiedni: d 3,89 km/100 km 2 w wjewództwie pdlaskim d 17,71 km/100 km 2 w wjewództwie śląskim 15. D wjewództw najwyższej gęstści sieci klejwej, bk wjewództwa śląskieg, należy zaliczyd wjewództwa: plskie, dlnśląskie, wielkplskie i małplskie. Najmniejsza gęstśd sieci klejwej występuje, bk wjewództwa pdlaskieg, również w wjewództwach: lubelskim, mazwieckim i warmisk-mazurskim. Przekłada się t na graniczną dstępnśd klejwą d niektórych śrdków reginalnych. Rzmieszczenie sieci klejwej na terytrium Rzeczpsplitej Plskiej jest bezpśrednim dzwierciedleniem histrii Pastwa i nawet współcześnie determinuje kierunki funkcjnwania i rzwju międzywjewódzkich i międzynardwych klejwych przewzów pasażerskich wyknywanych w ramach publiczneg transprtu zbirweg. Oznacza t isttne graniczenia w dstępie d transprtu klejweg występujące na bszarze Pbrzeża Kszaliskieg, Pjezierza Zachdnipmrskieg i Bytwskieg, Ktliny Jelenigórskiej i Kłdzkiej, Warmii i azur, Bieszczad, Suwalszczyzny, Pdlasia, Lubelszczyzny, Rztcza, Pdkarpacia, a także części Beskidów. Jedncześnie, są t reginy niezwykle cenne przyrdnicz, histrycznie i turystycznie. Z teg pwdu raz z uwagi na załżenia rządwych dkumentów strategicznych przywłanych na wstępie, ukierunkwanych na zdynamizwanie gspdarcze reginów uznanych za zagrżne marginalizacją, w Planie uwzględnin kniecznśd zapewnienia im sprawnej kmunikacji klejwej w przewzach rganizwanych przez inistra. Z uwagi na charakter Planu, który nie stanwi wyrazu drębnych zamierze inwestycyjnych w zakresie infrastruktury klejwej, nie pwtarza się w nim pisów działa w zakresie mdernizacji, rewitalizacji, remntów i utrzymania zaplanwanych d realizacji w cytwanych już strategicznych dkumentach rządwych. Natmiast szczegółwa charakterystyka techniczna bieżąceg stanu infrastruktury przedstawiana jest w publikwanych przez PKP PLK S.A. i PKP SK regulaminach przydzielania tras pciągów i krzystania z przydzielnych tras pciągów przez licencjnwanych przewźników klejwych. Wszyscy przewźnicy świadczący usługi w zakresie transprtu klejweg muszą uwzględniad graniczenia natury technicznej i technlgicznej we wniskach przydzielenie tras pciągów w rzkładzie jazdy. Jakśd infrastruktury przekłada się bezpśredni na prędkśd przewzwą (becnie duż niższą niż w większści krajów człnkwskich UE), c ma decydujący wpływ na czas przejazdu. aksymalne dpuszczalne prędkści bwiązujące na sieci bjętej Planem przedstawin na rysunku 2. 15 Urząd Transprtu Klejweg, Ocena funkcjnwania rynku transprtu klejweg i stan bezpieczestwa ruchu klejweg za 2010 rk, Warszawa, lipiec 2011 r., s. 119 8

aksymalne prędkści na linach PKP PLK S.A. w 2011 rku Rysunek 2 Źródł: PKP PLK S.A. Biur Nieruchmści i Gedezji Klejwej. Warszawa 2012 Najważniejsze linie klejwe Plski zstały włączne w transeurpejską sied transprtwą (TEN T). Sied ta ma umżliwid siągnięcie celów pisanych w Traktacie funkcjnwaniu Unii Eurpejskiej, takich, jak zapewnienie funkcjnwania rynku wewnętrzneg, swbdneg przepływu twarów, sób, usług i kapitału, wspierania harmnijneg rzwju całej Unii, zmniejszenia dysprprcji w pzimach rzwju różnych reginów raz zacfania reginów najmniej uprzywilejwanych. a również umżliwid bywatelm Unii, pdmitm gspdarczym, wspólntm reginalnym i lkalnym pełne czerpanie krzyści z ustanwienia bszaru bez granic wewnętrznych 16. 16 Transeurpejska Sied Transprtwa zawierająca prjekty będące prjektami wspólneg zaintereswania, które realizwane są przez pastwa człnkwskie, zgdnie z art. 171 Traktatu funkcjnwaniu Unii Eurpejskiej (Dz. Urz. UE C 115/46-199 z 9.05.2008 r.). Prgram Wspólntwy TEN T jest ddatkwym instrumentem finanswym w dziedzinie transprtu, wspierającym i współfinansującym prjekty rzwju transprtu. Prjekty TEN T mają z załżenia przyczyniad się d zrównważneg rzwju sieci transprtwej, zapewniad spójnśd raz interperacyjnśd 9

Obecnie trwają prace na pzimie Rady UE raz Kmisji Eurpejskiej (KE) nad nwym rzprządzeniem w sprawie unijnych wytycznych dtyczących rzwju transeurpejskiej sieci transprtwej (TEN T). Dkument ten kczy etap rewizji wytycznych UE z kresu 2009 2011 i dnsi się d przyszłej plityki UE dtyczącej TEN T. Sied kmunikacyjną, na której na pdstawie bwiązujących Umów ramwych świadczenie usług publicznych w przewzach międzynardwych z dnia 2 czerwca 2006 r. raz Umwy ramwej świadczenie usług publicznych w zakresie międzywjewódzkich klejwych przewzów pasażerskich z dnia 25 luteg 2011 r. już becnie zaplanwane jest wyknywanie przewzów rganizwanych przez inistra kreśln na rysunkach 5 i 6, stswnie d pstanwie 4, ust. 1, pkt 1 Rzprządzenia w sprawie Planu. Stanwi na punkt wyjścia d kreślenia dcelweg układu płącze kmunikacyjnych bejmujących bszar, gdzie wyknywane będą międzywjewódzkie i międzynardwe klejwe przewzy pasażerskie dfinanswywane przez inistra. Rysunki 3 i 4, pdbnie, jak tabela nr 2, nie kreślają dcelwej ferty inistra wynikającej z Planu, lecz sied kmunikacyjną przeznaczną d bsłużenia na pdstawie już zawartych przez inistra umów ramwych. transeurpejskiej sieci transprtwych, integrwad wszystkie rdzaje transprtu raz przyczyniad się d chrny śrdwiska raz pdwyższenia standardów bezpieczestwa. 10

Sied płącze międzywjewódzkich wyknywanych w ramach użytecznści publicznej, na tle pzstałych płącze charakterze dalekbieżnym 17 Rysunek 3 Już w istniejącym stanie prawn-rganizacyjnym (przedstawinym w rzdziale 5 Planu) układ ten bierze pd uwagę: gęstśd zaludnienia i układ przestrzenny sieci sadniczej; przestrzenne rzmieszczenie przedsiębirstw, szkół, urzędów administracji publicznej, instytucji kultury, śrdków handlwych i gspdarczych; miejsca wypczynku; stpie bezrbcia strukturalneg i działania pdejmwane w celu jeg zmniejszenia. W dniesieniu d sieci klejwej, twrzą g linie raz dcinki linii klejwych umżliwiające bsługiwanie bezpśrednimi pciągami międzywjewódzkimi lub międzynardwymi płącze zestawinych w tabeli 3 18. Wyszczególnine w tej tabeli kierunki płącze, twrzące sied kmunikacyjną bsługiwaną przez pciągi pasażerskie uruchamiane na zaptrzebwanie zgłaszane przez rganizatra, jakim jest inister, mają charakter elastyczny. Aktualnie są z nich budwane knkretne płączenia realizwane na liniach klejwych p których mżliwe jest prwadzenie przewzów 17 jeśli w spsób szczególny nie zaznaczn, źródłem rysunków i tabel w Planie jest pracwanie: Prgnzy zaptrzebwania na klejwe pasażerskie przewzy międzywjewódzkie i międzynardwe w perspektywie d 2025 rku. Instytut Klejnictwa, Warszawa 2012 r. 18 zestawienie bejmuje płączenia aktualne na rzkład jazdy 2011/2012 11

międzywjewódzkich i międzynardwych. Rzszerzanie lub graniczanie przedstawineg katalgu płącze jest mżliwe, zawsze jednak wynika z analizy zaptrzebwania na kreślne kategrie przewzów i warunkwane jest dstępnścią śrdków finanswych, a także zakresem realizwanych prac inwestycyjnych i remntw-utrzymaniwych. Sied płącze międzynardwych wyknywanych w ramach użytecznści publicznej Rysunek 4 Na sieci kmunikacyjnej bsługiwanej przez pciągi bjęte dfinanswaniem przez inistra, pasażerwie mają d dyspzycji siatkę punktów bsługi pdróżnych bejmującą przede wszystkim kasy biletwe prwadzące dystrybucję biletów peratrów publiczneg transprtu zbirweg psiadających umwy z inistrem, które są zlkalizwane głównie na dwrcach i przystankach klejwych. Dstępne są także kasy biletwe usytuwane w siedzibach pdmitów prwadzących sprzedaż agencyjną. W skali kraju, bejmuje t gółem sied 929 punktów kaswych. Bilety na pciągi międzywjewódzkie, prwadzne na pdstawie umwy zawartej przez przewźnika z inistrem, sprzedawane są również w kasach pzstałych 12

przewźników pasażerskich 19. Pnadt, pasażerwie mgą również krzystad z usług centrów bsługi klienta, które są miejscami kmplekswej dprawy pdróżnych. żna w nich zakupid bilety na pciągi w kmunikacji krajwej i międzynardwej, dknując płatnści zarówn gtówką, jak i kartą płatniczą. Liczba tych placówek jest graniczna mieszczą się ne aktualnie na dwrcach: Warszawa Centralna, Pzna Główny, Gdask Główny i Szczecin Główny. Ddatkw, pasażerm zapewniany jest elektrniczny kanał dystrybucji biletów wykrzystujący internet i autmaty biletwe (Warszawa Centralna). Sied sprzedaży uzupełnia mżliwśd nabycia biletów u pracwników twrzących drużyny knduktrskie. Według stanu na dzie 31 grudnia 2010 rku, na plskiej sieci klejwej, w dyspzycji PKP S.A. znajdwał się 2625 budynków dwrców klejwych. Z tej grupy, czynnych był 936 biektów. Pzstałe zstały zamknięte (nie funkcjnwały) lub zmieniły przeznaczenie (sklepy, usługi). Spśród czynnych dwrców klejwych 83 biektm nadan charakter strategiczny. Są t dwrce: Białgard, Białystk, Bydgszcz Gł., Bielsk Biała Gł., Czechwice Dziedzice, Częstchwa, Dębica, Działdw, Elbląg, Gdask Gł., Gdask Wrzeszcz, Gdynia Gł., Gliwice, Gniezn, Grzów Wlkp., Grdzisk az., Iława Gł., Inwrcław, Jarsław, Jasł, Jelenia Góra, Katwice, Kędzierzyn Kźle, Kielce, Kłbrzeg, Knin, Kszalin, Kraków Gł., Kraków Płaszów, Kutn, Legnica, Leszn, Lębrk, Lublin, Łwicz, Łódź Fabryczna, Łódź Kaliska, albrk, isk az., yszków, Nwy Sącz, Olsztyn Gł., Ople Gł., Ostrów Wlkp., Otwck, Piła Gł., Pitrków Trybunalski, Pzna Gł., Pruszków, Przemyśl Gł., Radm, Rybnik, Rzeszów, Siedlce, Skierniewice, Słupsk, Spt, Stargard Szczeciski, Szczecin Gł., Szczecin Dąbie, Tarnwskie Góry, Tarnów, Tczew, Tłuszcz, Tru Gł., Tychy, Wałbrzych Gł., Wałbrzych iast, Warszawa Centralna (łącznie z dwrcem Warszawa Śródmieście WKD), Warszawa Gdaska, Warszawa Ochta, Warszawa Pwiśle, Warszawa Stadin, Warszawa Śródmieście, Warszawa Wileska, Warszawa Wschdnia, Warszawa Zachdnia, Włcławek, Wrcław Gł., Zabrze, Zawiercie, Zielna Góra, Żywiec. Pdstawwymi kryteriami zaliczenia dwrców d tej grupy była wielkśd bsługi ptku pdróżnych raz znaczenie biektu w zakresie skmunikwa i pwiąza wewnątrzgałęziwych i z innymi gałęziami transprtu. Generalnie, są t biekty zlkalizwane w największych plskich aglmeracjach, a także usytuwane głównie w centralnej, zachdniej i płudniwej części kraju. Okł 100 dwrców klejwych zstał przekazanych samrządm terytrialnym różnych szczebli, przy czym nie wszystkie z nich są becnie wykrzystywane d bsługi pasażerów. Dstępnśd kmunikacyjna funkcjnujących punktów pstjów handlwych pciągów dfinanswywanych przez inistra zstała pddana analizie ze względu na: pwiązanie z miejskim transprtem autbuswym (rzumiane jak funkcjnwanie przystanku autbusweg w bezpśrednim sąsiedztwie przystanku lub stacji klejwej), pwiązanie z miejskim transprtem tramwajwym (rzumiane jak funkcjnwanie przystanku tramwajweg w bezpśrednim sąsiedztwie przystanku lub stacji klejwej), pwiązanie z drgwym transprtem zbirwym (rzumiane jak funkcjnwanie przystanku samchdwej kmunikacji dalekbieżnej np. PKS, czy przewźników prywatnych w bezpśrednim sąsiedztwie przystanku lub stacji klejwej), dległśd d centrum miejscwści. Z przeprwadznych analiz wynika, że pnad płwa (50,8%) punktów pstjów handlwych zlkalizwana jest w dległści nie większej niż 1 km d centrum miejscwści. Spśród miejsc punktów bsługi handlwej, które znajdują się w dległści większej niż 1 km d centrum miejscwści, 37,2% nie jest bsługiwanych przez miejski transprt publiczny. W 14 przypadkach (10,8%) przy dwrcu znajduje się przystanek tramwajwy i autbuswy, natmiast w 81 przypadkach funkcjnuje autbuswa kmunikacja miejska (62,8%). Szczegółwe infrmacje na temat płżenia pszczególnych grup dwrców lub przystanków klejwych, w zależnści d dległści (w km) d centrum miejscwści, przedstawia rysunek 5. 19 przez pzstałych przewźników pasażerskich należy rzumied Kleje azwieckie K sp. z.. raz Przewzy Reginalne sp. z.. Na stacjach, na których PKP Intercity S.A. nie ma kas własnych, sprzedaż biletów na pciągi również prwadzą ci przewźnicy. W rjp 2011/2012 na stacjach Chtyłów, Czarna Białstcka, Czyżew, Dąbrwa Białstcka, ałaszewicze, Szepietw, Trakiszki, gdzie nie ma dprawy kaswej dla pdróżnych w kmunikacji międzynardwej, sprzedaż biletów prwadzna jest w pciągu, bez pbierania płaty za wystawienie biletów. 13

Dstępnśd dwrców klejwych w zależnści d dległści d centrum bszaru miejscwści Rysunek 5 Najbardziej ddalne d centrum miejscwści dwrce i przystanki klejwe przedstawin w tabeli 1. Nie ujęt w niej miejsc z których prwadzna jest bsługa przewzów międzywjewódzkich i międzynardwych, kiedy w miejscwści znajduje się inne, płżne bliżej centrum dwrce i przystanki (np. Szczecin Dąbie, Warszawa Zachdnia, Warszawa Centralna). Dwrce klejwe najbardziej ddalne d centrów miejscwści Tabela 1 Dwrzec lub stacja klejwa Odległśd d centrum miejscwści *km+ Dwrzec lub stacja klejwa Odległśd d centrum miejscwści *km+ Szydłwiec 7,0 Pleszew 4,0 Nasielsk 5,0 Nałęczów 4,0 Knyszyn 5,0 Szczecin Główny 3,9 Jawrzn Szczakwa 4,9 Włszczwa 3,6 Na rysunku 6 przedstawin sied klejwych płącze międzywjewódzkich i międzynardwych z zaznaczeniem punktów handlwych, na których występuje pwiązanie wewnątrzgałęziwe lub międzygałęziwe z innymi śrdkami publiczneg transprtu zbirweg (przy czym stpie tych pwiąza jest różny i zależy d uwarunkwa lkalnych) i które mgą pełnid funkcję zintegrwanych węzłów przesiadkwych, w rzumieniu Ustawy PTZ. Aktualna sied zintegrwanych węzłów przesiadkwych kreśla również punkty, gdzie już becnie występuje kniecznśd zapewnienia skmunikwa pciągów różnych kategrii. Natmiast zasady raz prirytetwe kierunki skmunikwa dla kluczwych punktów handlwych zaprezentwan w pdpunkcie 3.7. iejscwści, które stanwią takie ptencjalne punkty t: Aleksandrów Kujawski, Augustów, Biała Pdlaska, Białgard, Białystk, Bielsk-Biała, Bchnia, Blesławiec, Braniew, Brzeg, Brzesk Okcim, Bydgszcz, Bytm, Chełm, Chdzież, Chrzów, Chszczn, Chrzanów, Ciechanów, Czechwice-Dziedzice, Częstchwa, Dąbrwa Górnicza, Dębica, Dęblin, Dbiegniew, Działdw, Elbląg, Ełk, Gdask, Gdynia, Giżyck, Gliwice, Głgów, Gniezn, Gleniów, Grzów Wlkp., Grajew, Gryfin, Hel, Iława, Inwrcław, Jabłnw Pmrskie, Jarcin, Jarsław, Jastrwie, Jawrzn, Jawrzyna Śląska, Jelenia Góra, Jędrzejów, Kalisz, Katwice, Kędzierzyn Kźle, Kępn, Kętrzyn, Kielce, Kluczbrk, Kłdzk, Kluszki, Kł, Kłbrzeg, Kniecpl, Knin, Krsze, Kstrzyn, Kszalin, Kraków, Kraśnik, Krsn, Krtszyn, Krynica, Krzeszwice, Kutn, Laskwice Pmrskie, Leginw, Legnica, Leszn, Leżajsk, Lębrk, Lublin, Lubliniec, Łacut, Łapy, Łeba, Łęczyca, Łbez, Łwicz, Łódź, Łuków, albrk, ałkinia, iędzyzdrje, ikłów, isk azwiecki, ława, ki, rąg, ysłwice, yszków, Nakł n/nt., Nasielsk, Nidzica, Nwa Sól, Nwy Sącz, Nwy Targ, Nwy Tmyśl, Obrniki Śląskie, Oleśnica, Olsztyn, Olsztynek, Ople, Oława, Ostrów Wielkplski, Ostrwiec Św., Oświęcim, Pabianice, Pasłęk, Piaseczn, Pilawa, Piła, Pitrków Kujawski, Pitrków Trybunalski, Pleszew, Pddębice, Pzna, Prabuty, Pruszcz Gdaski, Przemyśl, Pszczyna, Puławy, Racibórz, Radm, Radmsk, Rawicz, 14

Rejwiec, Rgźn Wielkplskie, Rybnik, Rzepin, Rzeszów, Sandmierz, Sank, Sędziszów ałplski, Siedlce, Sieradz, Skarżysk-Kamienna, Skierniewice, Sławn, Słupsk, Schaczew, Skółka, Slec Kujawski, Spt, Ssnwiec, Stalwa Wla, Starachwice, Stargard Szczeciski, Sucha Beskidzka, Sulechów, Suwałki, Szamtuły, Szczecin, Szczecinek, Szczytn, Szepietw, Szklarska Pręba, Śrda Wielkplska, Świdwin, Świebdzin, Świnujście, Tarnbrzeg, Tarnwskie Góry, Tarnów, Tczew, Terespl, Tłuszcz, Tmaszów az., Tru, Trzebiatów, Trzebinia, Tychy, Ustka, Wadwice, Wałbrzych, Warka, Warszawa, Wąbrzeźn, Wejherw, Wielu, Wisła, Włcławek, Włszczwa, Włów, Wrcław, Wrnki, Września, Wyska Kamieska, Zabrze, Zakpane, Zamśd, Zawiercie, Zbąszynek, Zduska Wla, Zebrzydwice, Zgierz, Zgrzelec, Zielna Góra, Żary, Żry, Żyrardów, Żywiec. Punkty handlwe na których występują pwiązania transprtu klejweg z jakąklwiek inną frmą transprtu zbirweg, mgące pełnid funkcje zintegrwanych węzłów przesiadkwych Rysunek 6 Średnia prędkśd handlwa pciągów w międzywjewódzkich klejwych przewzach pasażerskich, których rganizatrem jest inister wynsi 60,4 km/h. Największe prędkści handlwe (88 95 km/h) siągają pciągi na trasach Warszawa Kraków raz Warszawa Pzna. Najniższe (27 36 km/h) pciągi seznwe kursujące na dcinkach Jelenia Góra Szklarska Pręba raz Gdynia Hel. Średnia prędkśd handlwa tych 15

pciągów dla płącze z Warszawy d głównych miast wjewódzkich wynsi becnie 71,73 km/h. W przypadku płącze nie realizwanych na zasadach użytecznści publicznej, średnia prędkśd handlwa wynsi k. 80 km/h (d 70 km/h na trasie Warszawa Gdynia d k. 110 120 km/h na trasach Warszawa Pzna raz Warszawa Kraków), przy czym dla pciągów uruchamianych przez Przewzy Reginalne sp. z.. średnia prędkśd handlwa t 65 km/h (najwyższa, k. 80 km/h, dla relacji Warszawa Szczecin; najniższa, k. 47 km/h, dla relacji Wrcław Zakpane). Z klei średnia prędkśd handlwa pciągów bjętych Planem w międzynardwych klejwych przewzach pasażerskich sięga 73,1 km/h, przy czym dnsi się na d przejazdów dalekbieżnych p sieci krajwej. Najwyższe prędkści handlwe (94 111 km/h) uzyskują pciągi międzynardwe w płączeniach Warszawy z Amsterdamem, Wiedniem i Pragą, zaś najniższe (31 39 km/h) z Krakwa d Pragi i z Gdyni d Kaliningradu. Średnia prędkśd handlwa w dniesieniu d przewzów transgranicznych wynsi kł 61 km/h. Ze względu na średnią dległśd przewzu pasażera, która w klejwych przewzach międzywjewódzkich finanswanych przez inistra wynsi kł 180 km, największy udział w całkwitym wlumenie przewzwym mają przejazdy związane z utrzymywaniem kntaktów rdzinnych, w celach turystycznych, czy bligatryjnych. Dpier w dalszej klejnści są djazdy d placówek edukacyjnych, d pracy i pdróże służbwe. Odmienna tendencja występuje w klejwych przewzach międzynardwych, gdzie pdstawwą mtywację d pdjęcia pdróży stanwi czynnik przejazdu służbweg, a następnie turystyka raz kntakty rdzinne. W tabeli 2 zestawin płączenia kmunikacyjne na liniach klejwych, p których dbywa się publiczny transprt zbirwy zaplanwany becnie w umwach już zawartych przez rganizatra, którym jest inister. Dla istniejących płącze pasażerskich przedstawin: długśd trasy, z wyróżnieniem numerów linii klejwych p których prwadzi się przejazdy, bciążenie trasy średni-dbwą liczba par pciągów w ramach rzkładu jazdy 2011/2012, wykrzystanie przepustwści na trasie przejazdu (liniach twrzących płączenie), średni czas przejazdu trasy twrzącej płączenie, miejsca handlwych pstjów pciągów międzywjewódzkich i międzynardwych raz ewentualnych pstjów charakterze technicznym z znaczeniem zapewnie skmunikwa z różnymi rdzajami pciągów pasażerskich, a także jeżeli przynajmniej pdstawwe warunki w tym zakresie są spełnine stacji i przystanków na których zapewnine są warunki bsługi sób granicznych mżliwściach pruszania się. Tabela ta stanwi generalne pdsumwanie piswej części Planu w zakresie sieci kmunikacyjnej zaplanwanej d bsłużenia w ramach publiczneg klejweg transprtu zbirweg realizwaneg w części bejmującej przewzy międzywjewódzkie i międzynardwe dfinanswywane przez Pastw. Wyszczególnine 87 płącze w przewzach międzywjewódzkich i międzynardwych wykrzystuje 8 704,135 km linii klejwych, c na tej części sieci zarządzanej przez PKP PLK S.A. skutkuje wyknaniem przez przewźników w ramach Planu rcznej, kreślnej dla rzkładu jazdy 2011/2012, pracy eksplatacyjnej 36 195 025 pckm, z czeg pszczególni przewźnicy realizują: Przewzy Reginalne sp. z.. jak przewzy międzynardwe 529 233 pckm, PKP Intercity S.A. 35 665 792 pckm, z czeg w ramach przewzów międzywjewódzkich 31 863 447 pckm, zaś jak przewzy międzynardwe 3 802 345 pckm 20. 20 Plan nie ujmuje przewzów teg przewźnika typu EIC i Ex, zapewniających płączenia między największymi miastami Plski, a więc Warszawą, Gdaskiem, Katwicami, Krakwem, Pznaniem, Wrcławiem, z seznwymi wydłużeniami tras d miejscwści turystycznych Kłbrzeg, Wisła, Zakpane itd., a także pciągów pśpiesznych na trasie Warszawa Łódź z uwagi na ich charakter niezwiązany z przewzami użytecznści publicznej, ukierunkwanie dla wybranej grupy adresatów ferty itd. Plan nie ujmuje również realizwanych przez Przewzy Reginalne sp. z.. przewzów dla płącze międzywjewódzkich jak InterREGIO i REGIOekspres, gdyż nie mają ne charakteru upważniająceg d ujęcia ich w grupie kwalifikwanej jak przewzy charakterze użytecznści publicznej prwadzne w ramach 16

Na rysunku 7 przedstawin rzłżenie sumy pasażerskich ptków przewzwych na sieci klejwej Plski dla rzkładu jazdy 2011/2012: bjętych Planem pciągów międzywjewódzkich (realizacja przez PKP Intercity S.A.) i międzynardwych (realizacja przez PKP Intercity S.A. i Przewzy Reginalne sp. z..); niebjętych Planem: pciągów EIC i Ex, pciągów uruchamianych na własne ryzyk przewźnika na trasie Warszawa Berlin (BWE), a także pciągów pśpiesznych na trasie Warszawa Łódź (również realizacja przez PKP Intercity S.A.), pciągów InterREGIO i REGIOekspess (realizacja przewzów przez Przewzy Reginalne sp. z..) raz pciągów sbwych Klei azwieckich K sp. z.. Sumaryczne ptki ruchu w pasażerskich przewzach międzywjewódzkich i międzynardwych wg rzkładu jazdy 2011/2012 *pasażerów/dbę+ Rysunek 7 publiczneg transprtu zbirweg na rynku bjętym zasadami knkurencji regulwanej (spsób świadczenia, standard, charakter kazjnalnśd, graniczenie d bsługi wybranych wjewództw, kurswanie pciągów w znacznej mierze graniczne d wybranych dni tygdnia). 17

Na rysunku 8 przedstawin wyłącznie rzłżenie bjętych Planem i dfinanswywanych przez inistra ptków pciągów międzywjewódzkich, a na rysunku 9 międzynardwych (również bjętych Planem, ale z uwzględnieniem przewzów pciągami BWE, uruchamianymi na własne ryzyk przewźnika). Ptki ruchu w pasażerskich przewzach międzywjewódzkich wg rzkładu jazdy 2011/2012 *pasażerów/dbę+ 21 Rysunek 8 Realizacja Planu wymaga uruchamiania średni w ciągu 1 dby 215,6648 22 pciągów, z czeg przez PKP Intercity S.A. jak międzywjewódzkich 172,0467 i międzynardwych 31,29396 raz przez Przewzy Reginalne sp. z.. jak międzynardwe 12,32418. Jeden pciąg więc wyknuje średni-dziennie przewzy w ramach publiczneg transprtu zbirweg na trasie krajwej długści 461,1 km, zaś pciąg 21 uwzględnin pciągi bjęte Planem, pciągi dalekbieżne, uruchamiane na własne ryzyk przewźnika (Ex, EIC raz TLK w relacji Warszawa Łódź) raz pzstałe pciągi charakterze dalekbieżnym (InterREGIO, REGIOekspres raz pciągi sbwe). 22 liczba wynikająca z uwzględnienia kreswści kurswania w ciągu analizwaneg kresu (w naszym przypadku 364 dni bwiązywania rzkładu jazdy 2011/2012). 18

wyknujący przewzy międzywjewódzkie 508,8 km, pciąg prwadzny przez PKP Intercity S.A. realizujący przewzy międzynardwe 333,8 km, zaś realizujący również te przewzy pciąg Przewzów Reginalnych sp. z.. 118,0 km. Ptki pasażerskie dla przewzów międzywjewódzkich i międzynardwych generwane są na 382 stacjach leżących na trasach bjętych Planem. Ptki ruchu w pasażerskich przewzach międzynardwych wg rzkładu jazdy 2011/2012 *pasażerów/dbę+ 23 Rysunek 9 Spełnienie pdstawwych warunków umżliwiających krzystanie z usług klejwych przez sby granicznych mżliwściach pruszania się ma miejsce na 184 stacjach, tak więc dstswanie d krzystania przez te sby z występuje na 47,9% biektów infrastrukturalnych wykrzystywanych w przewzach międzywjewódzkich i międzynardwych, przy czym stpie teg dstswania jest różny. 23 uwzględnin pciągi uruchamiane na własne ryzyk przewźnika na trasie Warszawa Berlin (BWE) z wyłączeniem pciągów sbwych. Rysunek ilustruje ptki ruchu między stacją pczątkwą, a stacją dcelwą pza granicami RP. Nie uwzględnia zatem liczby pasażerów bsługiwanych w ruchu krajwym. 19

Linie kmunikacyjne dla klejwych pasażerskich przewzów międzywjewódzkich i międzynardwych Tabela 2 Lp. Linia kmunikacyjna (płączenie śrdków miejskich, ze wskazaniem stacji pczątkwej i kcwej) Wykrzystanie w przewzach 24 Długśd trasy wg numerów linii p których dbywa się przejazd pciągów 25 [km] Liczba par pciągów międzywjewódzkich i miedzynardwych w ciągu 1 dby wg rj 2011/2012 [szt.] Wykrzystanie przepustwści na całej długści linii kmunikacyjnej (d d) [%] Charakterystyka linii kmunikacyjnej Czas przejazdu w przewzach międzywjewódzkich i międzynardwych na długści linii kmunikacyjnej [gdziny] 26 iejsca handlwych pstjów pciągów międzywjewódzkich i międzynardwych raz ewentualnych pstjów charakterze technicznym z znaczeniem zapewnie skmunikwa z różnymi rdzajami pciągów pasażerskich, a także jeżeli przynajmniej pdstawwe warunki w tym zakresie są spełnine stacji i przystanków, na których zapewnine są warunki bsługi sób granicznych mżliwściach pruszania się 27 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 2 Warszawa Centralna Kraków Główny Osbwy (przez CK) Warszawa Centralna Katwice (przez CK) Z, 1 4 570 64 8 1 4 29,548 170,479 3,062 32,570 57,647 293,306 73,699 224,050 297,749 4,544 11 78 2:51 3:23 6,000 9 78 2:40 2:50 Warszawa Centralna (Z, K,, R), Warszawa Zachdnia (Z, K,, R), Włszczwa Półnc, Tunel (, R), iechów, Kraków Główny (Z,, R) Warszawa Centralna (Z, K,, R), Warszawa Zachdnia (Z, K,, R), Włszczwa Półnc, Zawiercie (, R), Dąbrwa Górnicza, Ssnwiec Główny, Katwice (Z, K,, R) Uwagi 24 międzywjewódzkie, Z międzynardwe. 27 numeracja linii wg Załącznika 1 d Regulaminu przydzielania tras pciągów i krzystania z przydzielnych tras pciągów przez licencjnwanych przewźników klejwych w ramach rzkładu jazdy 2011/2012; długśd kreślana jak dległśd pmiędzy siami stacji pczątkwej i kcwej, z uwzględnieniem przejazdu przez stacje pśrednie wymienine w klumnie 8. 28 handlwy czas przejazdu (z uwzględnieniem niezbędnych pstjów) na całej trasie przejazdu p liniach wg klumny 4. 27 skmunikwania z pciągami: Z międzynardwymi, międzywjewódzkimi, K kwalifikwanymi, R reginalnymi; miejsca gdzie przynajmniej pdstawwe warunki w tym zakresie są spełnine na których zapewnine są warunki bsługi sób granicznych mżliwściach pruszania się znaczn przez pdkreślenie. 20

1 2 3 4 5 6 7 8 9 3 Warszawa Centralna Działdw Gdynia Główna 2 9 202 4,254 323,866 20,992 349,112 2,000 17 100 5:41 6:03 Warszawa Centralna (Z, K,, R), Warszawa Wschdnia (Z, K,, R), Leginw, Nwy Dwór azwiecki, Nasielsk (R), Ciechanów, ława, Działdw (, R), Iława Główna (, R), albrk (, R), Tczew (, R), Gdask Główny (R), Gdask Wrzeszcz, Gdask Oliwa, Spt, Gdynia Główna (, R) 4 Warszawa Centralna Działdw Nidzica Olsztyn Główny 216 9 2 83,283 143,972 4,254 231,509 2,000 18 77 3:25 3:33 Warszawa Centralna (Z, K,, R), Warszawa Wschdnia (Z, K,, R), Leginw, Nwy Dwór azwiecki, Nasielsk (R), Ciechanów, ława, Działdw (, R), Nidzica, Olsztynek, Olsztyn Zachdni (, R), Olsztyn Główny (, R) 4a Warszawa Centralna Działdw Iława Główna Olsztyn Główny 353 9 2 69,221 204,722 4,254 278,197 1,000 18 77 4:27 4:48 Warszawa Centralna (Z, K,, R), Warszawa Wschdnia (Z, K,, R), Leginw, Nwy Dwór azwiecki, Nasielsk (R), Ciechanów, ława, Działdw (, R), Iława Główna (, R), Ostróda, Olsztyn Zachdni (, R), Olsztyn Główny (, R) 5 Warszawa Centralna Białystk Z, 6 449 2 162,833 9,779 11,753 184,365 8,824 16 77 2:35 2:46 Warszawa Centralna (Z, K,, R), Warszawa Wschdnia (Z, K,, R), Tłuszcz, ałkinia, Czyżew, Szepietw, Łapy, Białystk (Z,, R) 6 Białystk Suwałki Trakiszki gr. Pastwa (Szstakw/Sestkai) Z 6 40 51 41,222 98,842 28,620 168,684 1,000 11 78 3:31 3:35 Białystk (, R), Czarna Białstcka, Skółka, Dąbrwa Białstcka, Augustów, Suwałki, Trakiszki w klumnie 7 infrmacja czasie przejazdu d Szstakwa/Sestkai 7 Białystk Kuźnica Białstcka gr. Pastwa (Grdn) Z 6 460 61,269 3,939 65,208 2,000 24 63 1:07 1:20 Białystk (, R), Wasilków, Czarny Blk, Wólka Ratwiecka, Czarna Białstcka, achnacz, Rzedranka, Gieniusze, Skółka (R), Kundzin, Czuprynw, Kuźnica Białstcka w klumnie 7 infrmacja czasie przejazdu d Kuźnicy Białstckiej 8 Warszawa Centralna Biała Pdlaska Z, 2 172,863 172,863 4,143 13 77 2:01 2:15 Warszawa Centralna (Z, K,, R), Warszawa Wschdnia (Z, K,, R), isk azwiecki, rzy, Siedlce (R), Łuków (R), iędzyrzecz Pdlaski, Biała Pdlaska (R) 8a Warszawa Gdaska Biała Pdlaska Z 20 501 9 502 901 2 2,065 1,558 1,223 1,551 4,679 161,110 172,186 1,000 15 88 2:22 2:24 Warszawa Gdaska (R), isk azwiecki, Siedlce (R), Łuków (R), iędzyrzecz Pdlaski, Biała Pdlaska (R) 21

1 2 3 4 5 6 7 8 9 9 Biała Pdlaska Terespl 9a 10 10 a 10 b 11 12 Biała Pdlaska gr. Pastwa (isk skwa) Warszawa Centralna Grzebwilk Lublin Warszawa Centralna Otwck Lublin Warszawa Gdaska Grzebwilk Lublin Lublin Drhusk gr. Pastwa (Kijów) Warszawa Centralna Warka Kielce Z Z, Z Z Z, 2 2 7 12 13 521 2 2 506 7 502 901 2 521 13 12 7 7 8 1 36,417 36,417 38,794 38,794 120,953 1,607 23,718 1,190 39,085 186,553 7,711 4,112 163,801 175,624 1,551 4,679 27,332 1,190 23,718 1,607 120,953 185,876 96,560 96,560 184,590 3,082 187,672 1,000 13 77 0:34 0:39 Biała Pdlaska, Chtyłów, ałaszewicze, Terespl (Z) 3,143 13 77 0:34 0:39 Biała Pdlaska, Chtyłów, ałaszewicze, Terespl (, R) 8,088 16 77 2:22 2:28 0,371 16 77 2:43 4:05 1,000 11 88 2:51 2:55 1,821 11 88 1:13 1:49 6,404 11 100 3:22 3:45 Warszawa Centralna (Z, K,, R), Warszawa Wschdnia (Z, K,, R), Pilawa (R), Dęblin (R), Puławy iast, Nałęczów, Lublin (R) Warszawa Centralna (Z, K,, R), Warszawa Wschdnia (Z, K,, R), Iława (R), Dęblin (R), Puławy iast, Nałęczów, Lublin (R) Warszawa Gdaska (R), Pilawa (R), Dęblin (R), Puławy iast, Nałęczów, Lublin (R) Lublin (, R), Świdnik iast, Świdnik Wschód, Chełm iast, Chełm, Drhusk Warszawa Centralna (Z, K,, R), Warszawa Zachdnia (Z, K,, R), Warszawa Służewiec, Piaseczn, Warka, Radm (, R), Szydłwiec, Skarżysk-Kamienna (R), Suchedniów, Kielce (, R) w klumnie 7 infrmacja czasie przejazdu d Terespla w klumnie 7 infrmacja czasie przejazdu d Drhuska 12 a Warszawa Centralna Dęblin Kielce 2 521 13 12 7 26 8 39,085 1,190 23,718 1,607 49,265 56,673 84,728 156,266 1,135 11 100 4:04 4:07 Warszawa Centralna (Z, K,, R), Warszawa Wschdnia (Z, K,, R), Pilawa (R), Dęblin (, R), Pinki Zachdnie, Radm (, R), Szydłwiec, Skarżysk-Kamienna (R), Suchedniów, Kielce (, R) 22

1 2 3 4 5 6 7 8 9 13 Lublin - Kielce 14 Skarżysk Kamienna Przemyśl Główny 15 Kielce Kraków Główny 7 580 26 8 25 78 74 68 91 8 67,953 0,746 52,920 84,728 206,347 97,444 10,913 17,005 74,715 49,936 250,013 132,073 132,073 3,000 11 69 3:06 3:18 1,000 9 30 4:56 4:58 7,538 11 100 1:40 1:57 Lublin (Z,, R), Nałęczów, Puławy iast, Pinki Zachdnie, Radm (, R), Szydłwiec, Skarżysk-Kamienna (R), Suchedniów, Kielce (, R) Skarżysk Kamienna (, R), Starachwice Wschdnie, Ostrwiec Świętkrzyski, Sandmierz, Stalwa Wla Rzwadów (, R), Stalwa Wla, Nisk, Rudnik n. Sanem, Nwa Sarzyna, Leżajsk, Przewrsk (, R), Jarsław (R), Przemyśl Zasanie, Przemyśl Główny (Z) Kielce (, R), Jędrzejów, Sędziszów, Tunel (, R), iechów, Kraków Główny (Z,, R) 16 Kielce Zawiercie Katwice 61 571 4 1 53,261 3,678 63,462 44,151 164,552 1,000 6 69 2:07 2:10 Kielce (, R), Bukwa, Włszczwa, Zawiercie (, R), Dąbrwa Górnicza, Ssnwiec Główny, Katwice (Z, K,, R) 17 Warszawa Centralna Częstchwa 1 3 15 533 11 530 1 7,022 65,305 4,800 1,536 16,602 1,248 150,010 246,523 7,473 16 78 2:47 3:08 Warszawa Centralna (Z, K,, R), Warszawa Zachdnia (Z, K,, R), Kluszki (, R), Pitrków Trybunalski, Radmsk, Częstchwa (, R) 18 Częstchwa Kraków Główny 701 61 64 8 6,466 38,773 44,390 57,647 147,276 1,000 8 86 2:25 2:36 Częstchwa (, R), Kniecpl, iechów, Kraków Główny (Z, K,, R) 19 Częstchwa Katwice 1 100,678 100,678 7,027 16 78 1:11 1:36 Częstchwa (, R), yszków, Zawiercie (Z, K, ), Dąbrwa Górnicza, Ssnwiec Główny, Katwice (Z, K,, R) 20 Częstchwa Ople Wrcław Główny 700 61 144 132 2,598 59,117 31,450 81,719 174,884 3,473 12 78 3:11 3:42 Częstchwa (, R), Lubliniec (R), Ople Główne (Z,, R), Brzeg, Oława, Wrcław Główny (Z, K,, R) 23

1 2 3 4 5 6 7 8 9 21 Łódź Kaliska Częstchwa 22 23 24 Łódź Kaliska Tmaszów azwiecki Kraków Główny Warszawa Centralna Łódź Kaliska Ostrów Wlkp. Wrcław Główny Pzna Główny Ostrów Wlkp. 25 540 17 538 1 25 22 574 4 570 64 8 1 3 15 533 11 530 17 25 14 355 281 766 143 271 272 6,926 6,906 18,994 1,430 122,383 156,639 55,700 25,686 4,900 89,871 3,062 32,570 57,647 269,436 44,526 65,305 4,800 1,536 16,602 1,248 7,000 24,207 136,166 53,920 13,247 4,023 26,623 3,702 402,905 114,649 114,649 4,027 9 86 2:04 2:19 2,379 11 86 3:27 3:35 3,500 9 78 6:36 6:45 1,731 25 56 1:24 1:31 Łódź Kaliska (, R), Łódź Widzew, Pitrków Trybunalski, Radmsk, Częstchwa (, R) Łódź Kaliska (, R), Łódź Widzew, Tmaszów azwiecki, Dęba Opczyska, Włszczwa Półnc, Tunel (R), iechów, Kraków Główny (Z, K,, R) Warszawa Centralna (Z, K,, R), Warszawa Zachdnia (Z, K,, R), Kluszki (, R), Łódź Widzew, Łódź Kaliska (R), Pabianice, Łask, Zduska Wla (R), Sieradz, Kalisz, Ostrów Wlkp. (, R), Odlanów, iędzybórz Sycwski, Bukwina Sycwska, Oleśnica Rataje (R), Wrcław Psie Ple (R), Wrcław Naddrze, Wrcław ikłajów (R), Wrcław Główny (Z, K,, R) Pzna Główny (Z, K,, R), Śrda Wielkplska, Jarcin (R), Pleszew, Ostrów Wlkp. (, R), d 1 czerwca 2012 r. zmiana trasy przejazdu pciągów na dcinku Warszawa Łódź; zamiast przez Kluszki, przejazd przez Zgierz 25 Ostrów Wlkp. Wielu Tarnwskie Góry Katwice 272 812 181 131 137 43,319 3,359 102,606 63,539 5,785 218,608 1,000 25 56 3:34 3:51 Ostrów Wlkp. (, R), Ostrzeszów, Kępn (R), Wieruszów iast, Wielu, Herby Nwe, Tarnwskie Góry (R), Bytm (R), Chrzów iast, Katwice (Z, K,, R) 24

1 2 3 4 5 6 7 8 9 25 a 25 b 26 27 Ostrów Wlkp. Kluczbrk Katwice Ostrów Wlkp. Wielu Częstchwa Stradm Katwice Łódź Kaliska Kutn Pzna Główny Warszawa Centralna Pzna Główny Z, 272 143 131 137 272 812 181 704 61 702 703 1 15 16 3 807 808 1 3 86,254 70,122 42,066 5,785 204,227 43,319 3,359 102,606 2,420 17,443 2,462 2,225 83,983 257,817 10,880 57,335 169,317 2,037 7,399 231,509 3,082 298,864 301,946 0,352 25 56 4:06 4:38 0,379 25 56 4:01 4:18 2,000 11 78 3:04 3:11 7,063 11 78 2:43 3:48 Ostrów Wlkp. (, R), Ostrzeszów, Kępn (R), Kluczbrk (R), Lubliniec (, R), Tarnwskie Góry (R), Bytm (R), Chrzów iast, Katwice (Z, K,, R) Ostrów Wlkp. (, R), Ostrzeszów, Kępn (R), Wieruszów iast, Wielu, Herby Nwe, Częstchwa Stradm (R), yszków, Zawiercie (K,, R), Dąbrwa Górnicza, Ssnwiec Główny, Katwice (Z, K,, R) Łódź Kaliska (, R), Łódź Żabieniec, Zgierz (R), Łęczyca, Kutn (Z, K,, R), Kł, Knin (R), Słupca, Września (R), Pzna Główny (Z, K,, R) Warszawa Centralna (Z, K,, R), Warszawa Zachdnia (Z, K,, R), Schaczew, Łwicz Główny (R), Kutn (, R), Kł, Knin (R), Słupca, Września (R), Pzna Główny (Z, K,, R) 28 Warszawa Centralna Tru Główny 1 3 18 7,022 118,881 109,058 234,961 7,310 8 78 2:40 2:50 Warszawa Centralna (Z, K,, R), Warszawa Zachdnia (Z, K,, R), Schaczew, Łwicz Główny (R), Kutn (, R), Włcławek, Aleksandrów Kuj., Tru Główny (, R) 29 Łódź Kaliska Tru Główny 15 16 18 10,880 57,335 109,058 177,273 5,027 9 86 2:39 3:00 Łódź Kaliska (, R), Łódź Żabieniec, Zgierz (R), Łęczyca, Kutn (Z, K,, R), Włcławek, Aleksandrów Kuj., Tru Główny (, R) 30 Tru Główny Bydgszcz Główna 18 51,000 51,000 12,223 9 78 0:58 1:07 Tru Główny (, R), Slec Kujawski, Bydgszcz Wschód (R), Bydgszcz Leśna, Bydgszcz Główna (, R) 31 Tru Główny Iława Główna Gdynia Główna 353 9 202 94,966 119,144 20,992 235,102 1,135 17 100 3:53 4:16 Tru Główny (, R), Tru iast, Tru Wschdni (R), Kwalew Pmrskie, Wąbrzeźn, Jabłnw Pmrskie (R), Iława Główna (, R), albrk (, R), Tczew (, R), Gdask Główny (R), Gdask Wrzeszcz, Gdask Oliwa, Spt, Gdynia Główna (, R) 25

1 2 3 4 5 6 7 8 9 32 33 34 Przemyśl Główny edyka gr. Pastwa (Lwów) Zamśd Stalwa Wla Tarnbrzeg Rzeszów Kraków Przemyśl Główny Rzeszów Kraków Główny Z Z, 92 72 69 66 68 74 25 71 91 91 14,046 14,046 9,036 22,379 68,153 5,868 24,394 9,030 66,781 157,578 363,219 244,331 244,331 1,876 5 6 0:30 0:49 Przemyśl Główny (, R) 1,000 14 76 7:17 7:25 7,692 14 76 4:27 4:56 Zamśd, Szczebrzeszyn, Zwierzyniec, Biłgraj, Stalwa Wla Centrum, Stalwa Wla Rzwadów, Tarnbrzeg, Nwa Dęba, Klbuszwa, Głgów ałplski, Rzeszów (R), Sędziszów ałplski, Rpczyce, Dębica, Tarnów (R), Brzesk Okcim, Bchnia, Kraków Płaszów (, R), Kraków Główny (Z, K,, R) Przemyśl Główny (Z,, R), Przemyśl Zasanie, Jarsław (R), Przewrsk (R), Łacut, Rzeszów (R), Sędziszów ałplski, Rpczyce, Dębica, Tarnów (R), Brzesk Okcim, Bchnia, Kraków Płaszów (, R), Kraków Główny (Z, K,, R) w klumnie 7 infrmacja czasie przejazdu d stisk 35 Kraków Główny Katwice Z, 133 134 138 54,969 12,414 10,022 77,405 13,527 9 52 2:01 2:26 Kraków Główny (Z, K,, R), Krzeszwice, Trzebinia (R), Jawrzn Szczakwa, ysłwice, Katwice (Z, K,, R) 36 Katwice Zabrze Kędzierzyn Kźle Ople Główne Wrcław Główny Z, 137 136 132 63,781 37,600 85,800 187,181 14,000 9 52 2:44 3:10 Katwice (Z, K,, R), Zabrze, Gliwice (R), Kędzierzyn Kźle (Z, R), Zdzieszwice, Ople Główne (, R), Brzeg, Oława, Wrcław Główny (Z, K,, R) 36 a Katwice Bytm Strzelce Oplskie Ople Główne Wrcław Główny 137 131 132 147 135 11,670 11,465 146,726 13,063 5,309 188,233 2,000 9 52 3:09 3:31 Katwice (Z, K,, R), Gliwice (R), Strzelce Oplskie, Ople Główne (, R), Brzeg, Oława, Wrcław Główny (Z, K,, R) 37 Wrcław Główny Pzna Główny 271 164,454 164,454 14,176 19 62 2:53 3:05 Wrcław Główny (Z, K,, R), Wrcław ikłajów, Obrniki Śląskie, Żmigród, Rawicz, Leszn, Kścian, Pzna Główny (Z, K,, R) 38 Pzna Główny Tru Główny 3 353 5,659 134,706 140,365 2,000 16 91 1:55 1:59 Pzna Główny (Z, K,, R), Gniezn (R), giln, Inwrcław (R), Gniewkw, Tru Główny (, R) 26

1 2 3 4 5 6 7 8 9 39 Tru Główny Olsztyn Główny 353 164,187 164,187 2,000 16 91 2:16 2:17 Tru Główny (, R), Tru iast, Tru Wschdni (R), Kwalew Pmrskie, Wąbrzeźn, Jabłnw Pmrskie (R), Iława Główna (, R), Ostróda, Olsztyn Zachdni (, R), Olsztyn Główny (, R) 40 Pzna Główny Bydgszcz Główna 3 353 131 5,659 100,955 45,374 151,988 6,332 15 91 1:50 1:57 Pzna Główny (Z, K,, R), Gniezn (R), giln, Inwrcław (R), Bydgszcz Główna (, R) 41 Bydgszcz Główna Gdynia Główna 131 9 202 127,857 31,871 20,992 180,722 12,786 15 91 2:28 2:38 Bydgszcz Główna (, R), Laskwice Pmrskie (R), Tczew (, R), Gdask Główny (R), Gdask Wrzeszcz, Gdask Oliwa, Spt, Gdynia Główna (, R) 42 Pzna Główny Piła Główna 351 354 2,897 92,537 95,434 3,352 11 63 1:47 2:09 Pzna Główny (Z, K,, R), Obrniki Wielkplskie, Rgóźn Wielkplskie, Chdzież, Piła Główna (, R) 43 Piła Główna Słupsk 405 404 202 70,710 63,521 91,461 225,692 2,176 11 66 2:48 3:19 Piła Główna (, R), Jastrwie, Szczecinek (R), Białgard (, R), Kszalin (, R), Sławn (R), Słupsk (, R) 44 Piła Główna Kłbrzeg 405 404 70,710 99,416 170,126 1,176 11 63 2:41 2:51 Piła Główna (, R), Jastrwie, Szczecinek (R), Białgard (, R), Kłbrzeg (R) 45 Pzna Główny Szczecin Główny 216 213,498 213,498 10,555 15 47 2:41 2:57 Pzna Główny (Z, K,, R), Szamtuły, Wrnki, Krzyż (, R), Dbiegniew, Chszczn, Stargard Szczeciski (, R), Szczecin Dąbie (, R), Szczecin Główny (Z, R) 46 Szczecin Główny Słupsk 351 202 40,194 202,505 242,699 4,805 17 66 2:57 3:13 Szczecin Główny (Z, R), Szczecin Dąbie (, R), Stargard Szczeciski (K,, R), Chciwel, Runw Pmrskie (R), Łbez, Świdwin, Białgard (, R), Kszalin (R), Sławn (R), Słupsk (, R) 47 Słupsk Gdynia Główna 202 131,173 131,173 6,981 23 66 1:25 1:55 Słupsk (, R), Lębrk (, R), Wejherw, Gdynia Główna (K,, R) 48 Gdynia Główna Elbląg Olsztyn Główny 202 9 204 220 20,992 50,232 41,438 85,081 197,743 3,992 11 62 3:14 3:27 Gdynia Główna (, R), Spt, Gdask Oliwa, Gdask Wrzeszcz, Gdask Główny (R), Tczew (, R), albrk (, R), Elbląg (, R), Pasłęk, rąg, Olsztyn Zachdni (, R), Olsztyn Główny (, R) 27

1 2 3 4 5 6 7 8 9 49 Olsztyn Główny Giżyck Ełk Białystk 353 38 67,478 202,044 269,522 2,000 11 62 4:26 4:29 Olsztyn Główny (, R), Krsze, Kętrzyn, Giżyck, Ełk (R), Grajew, ki, Knyszyn, Białystk Starsielce, Białystk (Z,, R) 50 Kraków Płaszów Nwy Sącz Krynica 91 96 105 73,321 138,838 10,537 222,716 0,742 11 76 5:14 5:58 Kraków Płaszów (R), Bchnia, Brzesk Okcim, Tarnów (, R), Stróże, Grybów, Nwy Sącz, Stary Sącz, Rytr, Piwniczna Zdrój, Żegiestów Zdrój, uszyna, Krynica 51 Kraków Główny Zakpane 91 94 97 98 99 4,090 15,473 46,239 34,737 43,334 143,873 1,055 12 76 3:26 4:18 Kraków Główny (Z, K,, R), Kraków Płaszów (R), Kraków Łagiewniki, Kalwaria Zebrzydwska Lanckrna (), Sucha Beskidzka (R), aków Pdhalaski, Jrdanów, Chabówka, Nwy Targ, Biały Dunajec, Prnin, Zakpane 52 Kraków Główny Zebrzydwice gr. Pastwa (Praga) Z 133 93 39,063 80,662 119,725 1,000 14 76 3:06 3:35 Kraków Główny (Z, K,, R), Trzebinia (R), Oświęcim (R), Czechwice Dziedzice (R), Zebrzydwice w klumnie 7 infrmacja czasie przejazdu d Zebrzydwic 53 Katwice Bielsk Biała Główna 139 54,865 54,865 1,379 16 64 1:15 1:19 Katwice (Z, K,, R), Tychy (R), Pszczyna (R), Czechwice Dziedzice (R), Bielsk Biała Główna (R) 54 Bielsk Biała Główna Zakpane 117 97 98 99 58,463 23,985 34,737 43,334 160,519 0,379 13 74 3:59 4:34 Bielsk Biała Główna (R), Andrychów, Wadwice, Kalwaria Zebrzydwska Lanckrna (, R), Sucha Beskidzka (R), aków Pdhalaski, Jrdanów, Chabówka, Nwy Targ, Biały Dunajec, Prnin, Zakpane 55 Bielsk Biała Główna Wisła Głębce 190 191 28,448 9,710 38,158 0,140 16 64 1:33 1:41 Bielsk Biała Główna (K, R), Skczów (R), Gleszów, Ustr Zdrój, Ustr Plana, Wisła Uzdrwisk, Wisła Głębce 56 Katwice Zebrzydwice - gr. Pastwa (Praga/Wiede/Villach) Z 656 139 150 93 2,828 39,242 2,304 31,062 75,436 5,000 12 78 1:11 1:18 Katwice (Z, K,, R), Zebrzydwice w klumnie 7 infrmacja czasie przejazdu d Zebrzydwic 57 Katwice Rybnik Racibórz 656 139 140 173 151 44,151 2,828 51,665 12,594 9,244 120,482 1,000 20 51 1:48 1:55 Katwice (Z, K,, R), ikłów, Orzesze, Leszczyny, Rybnik (R), Racibórz (R) 28

1 2 3 4 5 6 7 8 9 58 Ople Główne Racibórz Chałupki gr. Pastwa (Bhumin) Z 132 136 151 679 4,081 37,600 52,568 1,296 95,545 1,000 11 53 1:58 2:15 Ople Główne (Z, K,, R), Ople Grszwice, Ople Grtwice, Przywry Oplskie, Górażdże, Gglin, Jasina, Zdzieszwice, Raszwa, Kędzierzyn Kźle (K,, R), Kędzierzyn Kźle Azty, Bierawa, Dziergwice, Kuźnia Racibrska, Nędza, Racibórz arkwice, Racibórz (, R), Twrków, Krzyżanwice, Rszków Racibrski, Rudyszwałd, Chałupki (R) w klumnie 7 infrmacja czasie przejazdu d Chałupek 59 Wrcław Główny Bielsk Biała Główna 132 136 151 691 140 173 148 159 689 157 93 139 85,800 37,600 21,382 1,718 7,361 12,594 13,829 10,464 2,484 8,959 14,108 11,510 227,809 0,179 11 59 4:34 4:59 Wrcław Główny (Z, K,, R), Oława, Brzeg, Ople Główne (, R), Zdzieszwice, Kędzierzyn Kźle (R), Rybnik (R), Żry (R), Chybie (R), Czechwice Dziedzice (R), Bielsk Biała Główna (R) 60 Wrcław Główny Jelenia Góra 271 761 274 2,048 0,707 124,245 127,000 1,401 11 55 3:04 3:13 Wrcław Główny (Z, K,, R), Jawrzyna Śląska (R), Świebdzice, Wałbrzych iast, Wałbrzych Główny (R), Sędziszów (Z), arciszów, Jelenia Góra (R) 61 Jelenia Góra Szklarska Pręba Górna 311 31,562 31,562 0,613 11 55 1:02 1:04 Jelenia Góra (R), Piechwice, Szklarska Pręba Dlna, Szklarska Pręba Średnia, Szklarska Pręba Górna (Z) 62 Wrcław Główny Zgrzelec gr. Pastwa (Drezn) Z 273 275 282 278 274 5,255 68,722 62,099 26,532 1,102 163,710 1,113 4 56 1:58 2:03 Wrcław Główny (K,, R), Wrcław Nwy Dwór, Wrcław Leśnica, iękinia, alczyce, Legnica (R), Chjnów, Blesławiec, Węgliniec (R), Piesk, Zgrzelec iast, Zgrzelec w klumnie 7 infrmacja czasie przejazdu d Zgrzelca 63 Wrcław Główny Legnica Tuplice gr. Pastwa (Berlin Hamburg) Z 273 275 282 14 5,255 68,722 103,005 35,710 212,692 1,000 7 69 2:45 2:49 Wrcław Główny (K,, R), Legnica (R), Blesławiec, Węgliniec (R), Żary (R) w klumnie 7 infrmacja czasie przejazdu d Żar 29

1 2 3 4 5 6 7 8 9 64 Wrcław Główny Zielna Góra 273 153,858 153,858 1,179 8 81 3:31 3:41 Wrcław Główny (K,, R), Brzeg Dlny, Włów, Ścinawa, Rudna iast, Głgów, Nwa Sól, Zielna Góra (R) 65 Zielna Góra Szczecin Główny 273 821 822 273 63,498 6,125 3,846 128,596 202,065 0,179 8 81 4:16 4:48 Zielna Góra (R), Rzepin (R), Kstrzyn (Z, R), Gryfin, Szczecin Główny (Z,, R) 66 Pzna Główny Zielna Góra 3 358 273 80,972 43,834 12,687 137,493 3,294 9 63 2:24 2:26 Pzna Główny (Z, K,, R), Buk, Opalenica, Nwy Tmyśl, Zbąszy (R), Zbąszynek (R), Babimst, Sulechów, Czerwiesk (R), Zielna Góra (R) 67 Pzna Główny Rzepin gr. Pastwa (Frankfurt nad Odrą, Amsterdam) Z 3 173,422 173,422 3,223 14 30 1:23 2:14 Pzna Główny (K,, R), Pzna Górczyn, Pzna Junikw, Palędzie, Dpiew, Otusz, Buk, Wjnwice Wielkplskie, Opalenica, Prażyn, Sątpy, Nwy Tmyśl, Jastrzębsk, Chrśnica, Zbąszy (R), Zbąszynek (, R), Szczaniec, Kupienin, Świebdzin, Wilkw Świebdziskie, stki, Tprów, Drzewce, Trzym, Bczów, Rzepin (R), Kunwice, Słubice w klumnie 7 infrmacja czasie przejazdu d stacji Rzepin 68 Bydgszcz Główna Piła Główna Grzów Wlkp. 18 203 87,123 117,529 204,652 1,000 8 78 3:28 3:42 Bydgszcz Główna (, R), Nakł n. Ntecią, Wyrzysk Osiek, Piła Główna (, R), Trzcianka, Wiele Półncny, Krzyż (K,, R), Nwe Drezdenk, Strzelce Krajeskie Wschód, Grzów Wlkp. (R) 69 Szczecin Główny Świnujście 273 855 351 401 5,322 1,020 5,588 99,398 111,328 2,313 15 47 1:31 1:37 Szczecin Główny (Z, R), Szczecin Dąbie (, R), Gleniów (R), Wyska Kamieska (R), iędzyzdrje, Świnujście 70 Szczecin Główny Białgard Kłbrzeg 351 202 404 40,194 111,044 35,895 187,133 0,179 17 47 2:35 3:08 Szczecin Główny (Z, R), Szczecin Dąbie (, R), Stargard Szczeciski (K,, R), Chciwel, Runw Pmrskie (R), Łbez, Świdwin, Białgard (, R), Kłbrzeg (R) 71 Szczecin Główny Trzebiatów Kłbrzeg 273 855 351 401 402 5,322 1,020 5,588 22,972 99,699 134,601 0,179 20 39 2:48 2:50 Szczecin Główny (Z, R), Szczecin Dąbie (K,, R), Gleniów (R), Nwgard, Płty, Gryfice, Trzebiatów, Kłbrzeg (, R) 72 Słupsk Kłbrzeg 202 402 67,128 42,432 109,560 2,000 23 66 1:35 2:06 Słupsk (, R), Sławn, Kszalin (, R), Ustrnie rskie, Kłbrzeg (, R) 30

1 2 3 4 5 6 7 8 9 73 Słupsk Ustka 74 Słupsk Łeba 75 Lębrk Łeba 76 Gdynia Główna Hel 77 78 Gdynia Główna Elbląg Braniew gr. Pastwa (Kaliningrad) Warszawa Centralna Pitrków Kujawski Bydgszcz Główna Z 405 202 229 229 202 213 202 9 204 1 3 544 131 741 -- 17,246 17,246 51,428 64,756 116,184 64,756 64,756 14,544 61,669 76,213 20,992 50,232 90,673 161,897 7,022 156,810 1,142 115,726 8,198 288,898 0,176 18 0:18 Słupsk (, R), Ustka 0,176 23 66 1:55 Słupsk (, R), Lębrk (, R), Łeba 0,176 12 27 0:44 0:49 Lębrk (, R), Łeba 0,703 22 53 1:51 2:04 0,352 10 47 2:55 3:16 1,102 20 47 2:52 3:06 Gdynia Główna (K,, R), Puck, Władysławw, Chałupy, Kuźnica, Jastarnia, Jurata, Hel Gdynia Główna (, R), Spt, Gdask Oliwa, Gdask Wrzeszcz, Gdask Główny (R), Tczew (, R), albrk (, R), Elbląg (, R), łynary, Braniew (R) Warszawa Centralna (Z, K,, R), Warszawa Zachdnia (Z, K,, R), Kutn (, R), Bydgszcz Główna (, R) 31

3. OCENA i PROGNOZY POTRZEB PRZEWOZOWYCH W ZAKRESIE KOLEJOWYCH PASAŻERSKICH PRZEWOZÓW IĘDZYWOJEWÓDZKICH I IĘDZYNARODOWYCH Ocenę przeprwadzn z uwzględnieniem czynników, których mwa w 4 ust. 1 pkt 2 lit a c Rzprządzenia w sprawie Planu, rzpatrując przy tym uwarunkwania w zakresie istniejącej sieci sadniczej, występujących przemieszcze terytrialnych ludnści, ptków pasażerskich w transprcie, ferty ltniczej i autbuswej, wpływu istniejącej sytuacji makreknmicznej na klejwe przewzy pasażerskie, ceny tabru klejweg, a także ceny celwści, trafnści i efektywnści przewzów pasażerskich aktualnie zaplanwanych d finanswania przez inistra. 3.1. Sied sadnicza, przemieszczenia terytrialne ludnści Plska jest zaliczana d grupy krajów najwyższym w Eurpie stpniu plicentrycznści sieci sadniczej (regularny rzkład miast pd względem wielkści, ich wykształcna struktura hierarchiczna, relatywnie niewielka przewaga największeg miasta nad głównymi śrdkami reginalnymi). Struktura systemu sadniczeg kraju jest stsunkw dbrze zrównważna. Zmiany zachdzące współcześnie w tej strukturze dtyczą głównie przekształce w sferze funkcjnalnej miast. Pwdują ne kncentrację usług, inwestycji i innwacji w dużych miastach raz na ich bszarach funkcjnalnych. Wywłują też selektywny napływ migracyjny, pwiększający ich zasby, kapitału ludzkieg ksztem pzstałych bszarów, w tym zwłaszcza peryferyjnych reginów Plski. Twarzyszy temu zjawisk suburbanizacji, czyli wyludniania się centrów miast i rzwju strefy pdmiejskiej, które w plskich warunkach nabiera charakteru słab kntrlwaneg rzlewania się miast. D największych plskich śrdków miejskich zaliczane są: Warszawa, Łódź, Kraków, Gdask Gdynia, Wrcław, Pzna, Katwice (wraz z knurbacją górnśląską), Szczecin. Ich wzajemne pwiązania wytwarzają również ciążenia spłeczn-gspdarcze najsilniejszym charakterze. Liczba miast w Plsce na dzie 31 grudnia 2010 r., wynsiła 903, z których 17 zamieszkiwanych był przez przeszł 200 tys. sób. W tej grupie znajduje się 5 miast pnad 500 000 mieszkaców (Warszawa, Kraków, Łódź, Wrcław, Pzna), 5 miast pmiędzy 300 tys. mieszkaców, a 500 tys. mieszkaców (Gdask, Szczecin, Bydgszcz, Lublin, Katwice) raz 7 miast pmiędzy 200 tys. mieszkaców, a 300 tys. mieszkaców (Białystk, Gdynia, Częstchwa, Radm, Ssnwiec, Tru, Kielce). W miastach tych zamieszkuje 20,7% ludnści Plski i skupiają ne pdstawwą w skali kraju sied biektów użytecznści publicznej (zakłady pieki zdrwtnej, jednstki systemu światy, nauki, kultury, administracji). iasta te zajmują najwyższy pzim w hierarchii sadniczej kraju. W strukturze wielkściwej miast w Plsce szczególne znaczenie ma brak nadmiernej, w prównaniu d innych krajów Unii Eurpejskiej, dminacji stlicy Warszawa w granicach administracyjnych skupiała w 2010 r. tylk 4,5% mieszkaców kraju. Gęstśd zaludnienia dla całej Plski wynsi średni 122 sby na 1 km 2. Najwyższą wartścią teg wskaźnika charakteryzują się wjewództwa: śląskie (376 sób/km 2 ) i małplskie (218 sób/km 2 ). Najmniejsza liczba sób na 1 km 2 przypada w wjewództwach: pdlaskim i warmisk-mazurskim (p 59). Największą gęstścią miast charakteryzują się zachdnie bszary Plski najwięcej miast istnieje w wjewództwach wielkplskim i dlnśląskim, zaś najmniej na bszarze wjewództw pdlaskieg i lubelskieg. Warszawa jest becnie najsilniejszym śrdkiem migracji wewnętrznych na terenie Plski, przyciągającym ludzi z terenu całeg kraju. Oddziaływanie migracyjne pzstałych największych miast jest słabsze i w dużej mierze dtyczy bszaru daneg reginu. Natmiast głównymi bszarami deppulacyjnymi są generalnie bszary wiejskie raz małe miasta leżące pza wpływami bszarów metrplitalnych, bszary tzw. Ściany Wschdniej, Sudety, większśd bszarów wjewództwa łódzkieg i świętkrzyskieg raz Pmrze. W większści są t jedncześnie tereny najgrszej dstępnści transprtwej, c ddatkw słabia ich ptencjał gspdarczy. W Plsce kł 25% pracwników najemnych pracuje pza miejscem zamieszkania. Udział sób djeżdżających, mieszkających w danym wjewództwie, w stsunku d gółu djeżdżających w Plsce wahał się d 1,4% (pdlaskie) d 16,8% (śląskie). D grupy wjewództw z udziałem większym niż 10% należą 32

pnadt wjewództwa: wielkplskie (11,5%), mazwieckie (11,3%) i małplskie (10,1%). Najwyższy udział djeżdżających d pracy w gólnej liczbie pracwników najemnych wystąpił w wjewództwie pdkarpackim, a najniższy w wjewództwie pdlaskim. Wyższy d przeciętneg w skali kraju udział liczby djeżdżających d pracy w liczbie pracwników najemnych występwał w wjewództwach: pdkarpackim, małplskim, śląskim, wielkplskim, plskim i świętkrzyskim. Zdecydwanie największe strumienie djeżdżających d pracy w Plsce kierują się w strnę dużych śrdków miejskich. Największym natężeniem przepływu w bu kierunkach charakteryzują się gminy relatywnie bgatej infrastrukturze gspdarczej. Są t głównie gminy sąsiadujące z dużymi miastami (wchdzącym w skład bszarów aglmeracyjnych). Osby djeżdżające d pracy krzystają głównie z kmunikacji publicznej (50%), własneg samchdu (34%), rweru (5%). Pzstałe 10% przemieszcza się d pracy piesz. Średni czas djazdu wynsi 42 minuty. Okł 300 tys. Plaków, jadąc d pracy, każdeg dnia przekracza granicę wjewództwa, w którym zamieszkuje. Z bada i analiz przeprwadznych w trakcie pracwywania Krajwej Strategii Rzwju Reginalneg: Reginy, iasta, Obszary Wiejskie raz Kncepcji Przestrzenneg Zagspdarwania Kraju 2030 wynika, że funkcjnwanie Pastwa cechuje się trzema pdstawwymi elementami spłeczn-gspdarczymi. p pierwsze, widczna jest centralna rlą Warszawy, c przekłada się w stpniu graniczanym mżliwściami finanswymi Pastwa i przewźników, a przede wszystkim zdlnściami płatniczymi spłeczestwa na dbre płączenia stlicy z niemal wszystkimi najważniejszymi aglmeracjami kraju (głównie: Łódź, Kraków, Katwice, Wrcław, Pzna, Tru, Bydgszcz raz Aglmeracja Trójmiejska). Warszawa utrzymuje także ścisłe płączenia z miastami jej najbliższeg tczenia (prmie 150 200 km). Wśród miast silnie pwiązanych są: Łódź, Radm, Lublin, Białystk raz Kielce, które zlkalizwane są na granicy cdzienneg djazdu d stlicy w celach służbwych bądź naukwych, c upważnia d stwierdzenia, iż realizacja pwiąza tych miast z Warszawą jest uzależnina wręcz d transprtu klejweg. Jedncześnie, niektóre reginy Plski, takie jak rejn Szczecina, zachdnia cześd wjewództwa lubuskieg, Oplszczyzna raz pwiaty płudniw-wschdnie kraju, nie mają tak silnie wykształcnych związków ze stlicą jak miasta wymienine wcześniej. p drugie, rzbudwana jest sied płącze pmiędzy największymi stlicami wjewódzkimi (Kraków, Katwice, Wrcław, Pzna, Trójmiast). Isttny charakter interakcji występuje głównie pmiędzy aglmeracją śląską a aglmeracją krakwską, c zresztą znajduje uzasadnienie w becnych ptkach pasażerskich. żna zabserwwad, iż bez względu na dległści pmiędzy miastami istnieje dśd gęsta sied płącze spłeczn-gspdarczych pmiędzy nimi (praktycznie każde z każdym ). Pnieważ z reguły stlice wjewództw stanwią również na szczeblu własneg wjewództwa najbardziej rzwijające się śrdki spłeczn-gspdarcze, również rzbudwana jest sied płącze krótkieg zasięgu d miejscwści płżnych w dległści d 100 km d pszczególnych stlic wjewódzkich. W Krakwie silne wpływy spłeczn-gspdarcze dcierają d Rzeszwa i Przemyśla, a nawet d samej granicy z Ukrainą. Spśród stlic wjewódzkich, zwraca uwagę Szczecin, utrzymujący silne płączenie spłeczn-gspdarcze z Pznaniem, ale jedncześnie jeg ciążenie ku aglmeracji trójmiejskiej jest wręcz nikłe; p trzecie, becny pzim pwiąza spłeczn-gspdarczych wjewództw warmiskmazurskieg, pdlaskieg, lubelskieg i pdkarpackieg raz części wjewództw pmrskieg i zachdnipmrskieg, bazujących na sieci transprtwej, wpływa na graniczenie ich ptencjału rzwju. 3.2. Wpływ istniejącej sytuacji makreknmicznej w P lsce na klejwe przewzy pasażerskie Sytuacji w dziedzinie klejwych przewzów pasażerskich nie spsób rzpatrywad w derwaniu d istniejącej sytuacji makreknmicznej kraju. Jest t spwdwane nie tylk wpływem stanu gspdarki na sferę finansów publicznych, dpwiedzialnych za finanswanie przewzów charakterze użytecznści publicznej, lecz również efektami wywieranymi na pzim zamżnści spłeczestwa, stpę bezrbcia, czy wyskśd wynagrdze. 33

Pmim ntwaneg d płwy lat 90. ubiegłeg stulecia stsunkw dużeg tempa rzwju gspdarczeg (mierzneg pzimem wzrstu PKB) Plski, c brazuje rysunek 10, pdstawwa miara pzimu życia (zamżnści mieszkaców), jaką jest wskaźnik PKB per capita, sytuuje Plskę w statnim szeregu pastw człnkwskich UE (rysunek 11). Wzrst % PKB w Plsce i w UE 27 Rysunek 10 Źródł: inisterstw Rzwju Reginalneg, Raprt Plska 2011. Gspdarka spłeczestw reginy, Warszawa 2011. Wskaźnik PKB per capita krajów człnkwskich (UE 27=100%) 28 Rysunek 11 Obecnśd Plski wśród najmniej zamżnych pastw człnkwskich UE (uwzględniając kraje pstkmunistyczne, jak Słwenia, Czechy, Słwacja, Węgry, Estnia, które przecież musiały zmierzyd się z prblemami spłeczn-gspdarczymi przynajmniej zbliżnymi d plskich) pwduje ściśle kreślne knsekwencje dla realizacji klejwych przewzów pasażerskich. Ppyt na usługi przewzwe jest determinwany zbirem różnrdnych czynników, których wpływ mże byd zarówn aktywizujący, jak i destymulujący. Wzajemne ddziaływanie tych czynników rzutuje na decyzje dtyczące wybru śrdków transprtwych w celu zaspkjenia zaistniałych ptrzeb przewzwych. Dążąc d uzyskania infrmacji zależnściach występujących między sferą makreknmiczną, a zaptrzebwaniem na przewzy pasażerskie, d dalszych analiz przyjęt wskaźniki spłeczn-gspdarcze i eknmiczne charakteryzujące gspdarkę nardwą (liczba ludnści, wskaźnik zatrudnienia, stpa bezrbcia, wyskśd wynagrdzenia, dchód d dyspzycji, pzim wydatków w gspdarstwie dmwym na sbę, prdukt krajwy brutt i wskaźnik mtryzacji), które następnie dniesin d przewzów pasażerskich i wyknanej pracy przewzwej: gółem w transprcie zbirwym, gółem w transprcie klejwym, 28 kraje uszeregwane wg pzimu wskaźnika w 2010 r. 34

w segmencie klejwych przewzów międzywjewódzkich. Występujące w Plsce na przestrzeni statnich dziesięciu lat zmiany gólnej liczby ludnści są relatywnie nieduże, stąd nie bserwuje się dminująceg ich wpływu na trendy zachdzące na rynku przewzwym. Znacznie bardziej dczuwalne są zmiany kierunków i natężenia migracji. Wzrastający d rku 2004 wskaźnik zatrudnienia siągnął stabilizację w rku 2008 i d teg rku pzstaje na pzimie 50,4%. Skrelwana ze wskaźnikiem zatrudnienia stpa bezrbcia w Plsce pdlegała znacznym wahanim. Widczna jest jednak dwrtna zależnśd zmian pzimu bezrbcia d przewzów klejwych, szczególnie w segmencie międzywjewódzkim. Spadek ppytu na przewzy występuje w kresach wzrstu bezrbcia: 2001 2003 raz 2009 2010. Natmiast niższy pzim bezrbcia wpłynął na zwiększenie przewzów transprtem klejwym i pracy przewzwej, w tym w pdróżach międzywjewódzkich. Omawiane tendencje ilustruje rysunek 12. Dynamika zmian przewzów, ludnści, wskaźnika zatrudnienia i stpy bezrbcia w latach 2001 2010 [%] Rysunek 12 W mininym dziesięcileciu wystąpiła generalna pprawa sytuacji eknmicznej ludnści. Średnie wynagrdzenie brutt wzrsł 56,4%, miesięczny dchód d dyspzycji przypadający na 1 sbę 85%, a miesięczne wydatki na 1 sbę w tym kresie zwiększyły się 62,4%. Różnice występujące pmiędzy dchdami, a wydatkami mgą świadczyd zwiększającym się budżecie gspdarstw dmwych i pwlnym bgaceniu się ludnści. Zależnści występujące między dynamiką wynagrdze, dchdów i wydatków, a zmianami pzimu przewzów przedstawin na rysunku 15. Obrazuje n występwanie zależnści wprst prprcjnalnych między dynamiką pzimu wynagrdze, dchdu rzprządzalneg i przeciętnych wydatków miesięcznych na sbę, a dynamiką zmian wielkści przewzów raz pracy przewzwej. Uwzględniając przedstawine wcześniej dminujące mtywacje pdróży charakterystyczne dla klejwych przewzów międzywjewódzkich (pdróże bligacyjne, utrzymywanie kntaktów rdzinnych, turystyka), należy przyjąd, że c d zasady, chęd krzystania z nich wzrasta wraz z pwiększaniem się pzimu wynagrdze i dchdów. 35

Dynamika zmian przewzów, pzimu wynagrdze, dchdów i wydatków w latach 2001 2010 [%] Rysunek 13 Nie istnieje jednak prsta i bezpśrednia zależnśd wskazująca, iż wzrst pzimu dchdów autmatycznie przekłada się na krzystanie przez spłeczestw z usług klejwych przewzów międzywjewódzkich. Stpniwe bgacenie się Plaków wpływa nie tylk na zwiększenie ich mbilnści, lecz także na chęd swbdneg pruszania się, c pwduje pdjęcie decyzji uniezależnieniu transprtwym i prwadzi d zakupu samchdu. Wskaźnik mtryzacji w prównaniu z rkiem 2001 wzrósł 66%. Tendencje wzrstu wskaźnika mtryzacji w Plsce wpływają bezpśredni na bniżanie przewzów pasażerskich w transprcie zbirwym. Częst kazuje się, że z kmunikacji zbirwej krzysta się w przypadku braku innych mżliwści, pnieważ nie gwarantuje na z reguły płącze bezpśrednich ( d drzwi d drzwi ), a w przejazdach grupy sób nie jest tasza d przejazdu własnym samchdem. Omawiane zależnści ilustruje rysunek 14. Dynamika zmian przewzów, pzimu PKB i wskaźnika mtryzacji w latach 2001 2010 [%] Rysunek 14 Pasażerski transprt zbirwy w Plsce d wielu lat traci swą pzycję na rynku transprtwym na rzecz indywidualnych przejazdów samchdwych. ają na t główny wpływ rsnący wskaźnik zatrudnienia i wzrst zamżnści ludnści, prwadzące z klei d wzrastająceg wskaźnika mtryzacji. Spadek zaintereswania transprtem publicznym wynika również ze słabnącej ferty i braku pprawy jakści usług dstswujących je d wzrastających wymaga pdróżnych. W tym zakresie mżna mówid wytwrzeniu się swisteg błędneg kła: jeszcze w latach 90. w pierwszej klejnści rzpczęt zawieszanie przewzów pasażerskich najmniejszej rentwnści, które bsługiwały zazwyczaj bszary najgrszych wskaźnikach gspdarczych, c jeszcze ddatkw słabiał ich pzycję knkurencyjną i pwdwał rezygnację ptencjalnych pasażerów z mżliwści przejazdu transprtem klejwym, pnieważ istniejąca ferta stała się dla nich niedstępna. Następnie, w klejnych latach, pcząwszy d 2001 r., w sytuacji granicznych 36

śrdków publicznych, dfinanswaniem bejmwan przewzy pasażerskie generujące najmniejsze straty, a te występwały przede wszystkim w płączeniach bsługujących duże śrdki miejskie lub gspdarcze. Wyłączał t bsługę słabszych gspdarcz bszarów, których mieszkacy, w pszukiwaniu zatrudnienia, przensili się na tereny pdlegające szybszym prcesm rzwjwym, spradycznie wykrzystując transprt klejwy. Isttnymi czynnikami zniechęcającymi ptencjalnych klientów d przewzów klejwych był również brak zapewnienia spójneg i czytelneg systemu infrmwania pasażerów : zmianach rzkładów jazdy, późnieniach w ruchu pciągów, bwiązujących taryfach, miejscach i spsbach zakupu biletów. Okres wzrstu przewzów klejwych gółem bejmuje lata 2006 2008, jednak klej nie uzyskała pzimu przewiezinych sób i pracy przewzwej z rku 2001 i rku 2002. Wzrst klejwych przewzów w ruchu międzywjewódzkim przypada na lata 2001 2002, 2004 2008 raz na rk 2010, w którym zantwan najwyższe wartści liczbwe przewiezinych sób w kresie statnich 10 lat. Okresm tym dpwiada dbra kniunktura w gspdarce krajwej: wzrst prduktu krajweg brutt i zmniejszająca się stpa bezrbcia. Efekt glbalneg kryzysu eknmiczneg, który dtknął również Plskę spwdwał zachwianie tempa rzwju gspdarczeg kraju i przyczynił się d mniejszeg d zakładaneg wzrstu PKB w rku 2009. Grźba recesji znalazła dzwierciedlenie w klejwych przewzach międzywjewódzkich, które spadły 4,1% w liczbie bsłużnych klientów i 6,6% w wyknanej pracy przewzwej. Należy jednak stwierdzid, że w rku 2010 segment klejwych przewzów pasażerskich w ruchu międzywjewódzkim i międzynardwym, jak jedyny (w prównaniu z segmentem reginalnym i przewzami kwalifikwanymi) brnił się przed dalszymi skutkami kryzysu i dntwał wzrst na pzimie 6,8% przewiezinych sób i 7% wyknanej pracy przewzwej. Ppyt na przewzy pasażerskie determinwany jest przez wiele czynników spłeczn-gspdarczych takich, jak: PKB, stpa bezrbcia, dchdy ludnści, wykształcenie, które są ze sbą ściśle pwiązane i wpływają na kształtwanie zaptrzebwania na przewzy sób. Obecnie, gdy dbr materialne w pstaci samchdu sbweg jest dstępne dla szerkieg grna sób (statystycznie prawie c drugi Plak ma samchód), ppyt na pasażerskie usługi przewzwe transprtem zbirwym wynika ze stpnia zapewnienia przeze czekiwanej jakści usług w pstaci: dstępnści daneg śrdka transprtu, atrakcyjneg czasu przejazdu, rytmicznści i regularnści płącze, punktualnści, bezpśredniści raz dbrych skmunikwa, akceptwanej ceny biletu, kmfrtu i bezpieczestwa przejazdu. 3.3. Oferta klei Ocenę ferty transprtu klejweg w zakresie płącze dfinanswywanych przez inistra przeprwadzn birąc pd uwagę: liczbę pasażerów przypadających na jedn płączenie dla każdeg rejnu kmunikacyjneg, kreślneg jak wydzielna jednstka administracyjna RP (pwiat), liczbę pasażerów przypadających na pciąg na pszczególnych dcinkach sieci klejwej, czas czekiwania na przesiadkę w wybranych węzłach klejwych, dstępnśd kmunikacyjną, w tym dla sób granicznych mżliwściach pruszania się, liczbę mieszkaców w danym rejnie kmunikacyjnym, inne aspekty jakściwe ferty kierwanej przez przewźników (stanu tabru, techniczna i rganizacyjna jakśd ferty itd.). etdlgię ceny istniejącej ferty przewzwej part na pewnym mdelwym uprszeniu dwłującym się d pjęcia rejnu kmunikacyjneg. Na ptrzeby Planu załżn, że jeden pwiat jest reprezentwany 37

tylk przez jeden punkt na sieci klejwej, c znacza, że w przypadku miast, w których istnieje kilka stacji klejwych wykrzystywanych przez pciągi, których rganizatrem pzstaje inister, dpwiednie wielkści zstały zagregwane d jednej stacji. Liczba pasażerów przypadających na jedn płączenie międzywjewódzkie kreślna jak ilraz gółu pasażerów krzystających z punktu handlweg (stacji) bsługująceg dany rejn kmunikacyjny i liczby pciągów które wychdzą/dchdzą d teg punktu jest bardz zróżnicwana. Największe wartści wskaźnika charakteryzują takie miejscwści jak Olsztyn, Łódź, Wrcław. Najmniejsze, wskazujące na rzważenie zasadnści wyznaczenia pstjów charakteryzują takie miejscwści jak Łęczyca, Krzeszwice, Kniecpl. Średnie napełnienie pciągów międzywjewódzkich kreślne zstał jak ilraz ptku pdróżnych na danym dcinku i średniej liczby płącze. Napełnienie pciągów jest miernikiem szerkim spektrum wartści. W szczytach przewzwych napełnienie pciągu ptrafi stanwid nawet d 1000% przeciętneg dnia tygdnia (np. trasa Lublin Kielce Wrcław). Ddatkw każda relacja ma indywidualne kresy szczytu przewzweg. Większśd płącze Warszawy ze stlicami wjewództw ma w szczyt w kierunku Warszawy w niedzielę p płudniu, zaś z Warszawy w piątek p płudniu. Dla dmiany płączenia Warszawy z Łdzią mają szczyt w dni rbcze: pranny w kierunku Warszawy raz ppłudniwy z Warszawy, c wynika z bsługi djazdów d pracy i szkły ze Skierniewic i Żyrardwa. W przypadku płącze w rejny górskie występują dwa główne szczyty przewzwe: długi weekend majwy raz kres Nweg Rku. W przypadku płącze na azury szczyt ten występuje w kresie weekendu majweg. W dniesieniu d rejnów nadmrskich szczyt przewzwy przypada na kres wakacji letnich. Analizując średnie napełnienie pciągów nie należy więc zapminad wpływie szczytów przewzwych na jeg wartśd. Średnie napełnienie pciągu jest zróżnicwane dla pszczególnych linii klejwych. Na liniach, na których kursują pciągi uruchamiane na własne ryzyk przewźnika (Warszawa Kraków, Warszawa Pzna, Warszawa Gdynia), średnie napełnienie pciągów jest wyższe, aby nie graniczad knkurencji. Na dcinkach, na których kursuje tylk 1 płączenie międzywjewódzkie, dpuszcza się niższą średnią wartśd napełnienia (np. trasa Zamśd Kraków, Grzów Wlkp. Warszawa). W przypadku pzstałych płącze dąży się d wyrównania napełnienia pciągów, c wskazuje na dstswanie ferty d występująceg zaptrzebwania na przewóz w płączeniach międzywjewódzkich. Średnia wartśd napełnienia pciągu w przeciętny dzie rbczy (wtrek czwartek) wynsi w zależnści d linii klejwej 100 250 sób. W skali tygdnia wartśd ta wynsi 150 300 sób. Oferta pwinna byd sknstruwana w taki spsób, aby w kresie szczytu przewzweg każdy pciąg zapewniał dpwiednią liczbę miejsc dla pasażerów. Przyjmując, że pciąg międzywjewódzki zasadnicz nie pwinien mied więcej niż 11 wagnów (w tym dwa klasy pierwszej i jeden z bsługą gastrnmiczną), maksymalne zapełnienie pciągu w kresie szczytu przewzweg nie pwinn przekraczad 700 sób. O ile ptk szczytwy przekracza tę wartśd, pwinn zstad uruchmine ddatkwe płączenie. Należy przy tym pamiętad, że szczyty piątkw-niedzielne są mniej intensywne w kresie wakacji, c umżliwia wykrzystanie tabru d uruchamiania płącze seznwych, których w kresie wakacji jest najwięcej. Skmunikwania na knkretnych stacjach pszczególnych relacji pciągów międzywjewódzkich z wychdzącymi/dchdzącymi pciągami innych rdzajów są bardz różne. Sied płącze bjętych Planem wymaga wewnętrznej spójnści w zakresie skmunikwa. Zapewnienie skmunikwa płącze reginalnych z międzywjewódzkimi jest rla marszałków wjewództw. W sytuacji gdy nie jest mżliwe jednczesne zapewnienie właściwej funkcji dwzwej d pracy/szkły raz skmunikwa pmiędzy płączeniami, marszałek wjewództwa cenia, która z funkcji jest isttniejsza i pdejmuje decyzję c d zakresu zapewniająceg niezbędne skmunikwania dwiązując się d płącze w bszarze ruchu międzywjewódzkieg. Isttną rlę w prcesie planwania i realizacji skmunikwa pełni zarządca infrastruktury klejwej (PKP PLK S.A.), który jak pdmit dpwiedzialny za ułżenie rzkładu jazdy, a zarazem pełniący funkcje krdynującą, ma największe mżliwści w zakresie ptymalizacji systemu skmunikwa. Stacje, na których czekuje się skmunikwa płącze reginalnych (wjewódzkich) z płączeniami międzywjewódzkimi wskazuje tabela 2. Największa liczba relacji pciągów reginalnych, międzywjewódzkich, międzynardwych i kwalifikwanych skupia się w głównych węzłach klejwych. Z punktu widzenia pasażera przyjazdy i djazdy pciągów 38

międzywjewódzkich i pciągów reginalnych na najważniejszych stacjach pwinny byd ze sbą skrelwane tak, aby uzyskad skmunikwanie w czasie minimalnym 5 minut lecz nieprzekraczającym 30 minut. W tym zakresie działania krdynacyjne rzkładów jazdy pszczególnych przewźników są niezbędne, w tym również eliminujące występujące negatywne zjawiska w bszarze knkurencji miedzy nimi. Od strny technicznej, czas skmunikwania pwinien byd uzależniny d układu trweg i rganizacji ruchu na knkretnej stacji. Gdy wjazd pciągu dalekbieżneg jest realizwany na tr przyległy d pernu inneg niż djazd pciągu reginalneg, czas na przesiadkę pwinien uwzględniad przejście pdróżnych na dpwiedni pern. Pżądane jest, aby dla realizacji skmunikwa pmiędzy różnymi kategriami pciągów, wjazdy i djazdy tych pciągów dbywały się z teg sameg pernu. Na skmunikwania pciągów międzywjewódzkich z pciągami reginalnymi znaczący wpływ mże też mied rganizacja ruchu na liniach klejwych przyległych d stacji, na których następują przesiadki. Na liniach klejwych z ruchem mieszanym, przygtwanie krzystneg rzkładu jazdy dla pasażerów, w którym uwzględniny byłby czas pstju na stacji, wymaga m.in. uwzględnienia prirytetów w przydzielaniu tras dla pszczególnych kategrii pciągów. Isttne znaczenie mają tu parametry techniczne infrastruktury klejwej m.in. prędkści maksymalne raz występujące graniczenia prędkści, systemy sterwania ruchem klejwym raz zdlnśd przepustwa pszczególnych szlaków raz stacji wyrażna liczbą pciągów, które mgą przejechad p danym dcinku linii w ciągu kreślneg czasu np. gdziny szczytwej. W przypadku linii klejwych przyległych d stacji węzłwych, na których występuje duże bciążenie ruchem pciągów, zasadne jest separwanie ruchu pciągów np. pprzez dbudwę ddatkwych trów szlakwych, c musi w najbliższym czasie p dknaniu szczegółwych analiz i wdrże działa mdernizacyjnych prwadznych w brębie ww. węzłów pdjąd PKP PLK S.A. Oceny niniejszeg Planu bejmują 5 węzłów, tj. Pzna, Kraków, Szczecin, Gdynię i Wrcław. Wskazują ne, że w k. 21% średni czas czekiwania pmiędzy przyjazdem/djazdem pciągu międzywjewódzkieg a djazdem/przyjazdem pciągu reginalneg jest krótszy niż 30 minut. W 42% jest t czas pmiędzy 30, a 60 minutami, zaś dla kł 37 % czas ten przekracza 1 gdzinę. Wielkści te wskazują, że niezbędne jest systematyczne dążenie d uzyskania standardów w tym zakresie. Oferta przewzwa w pwiązaniu z istniejącym zagspdarwaniem przestrzennym bszarów bsługiwanych charakteryzwana jest miernikami kreślającymi: liczbę płącze klejwych przypadających na 1000 mieszkaców, liczbę pasażerów klei na 1000 mieszkaców, liczbę pasażerów na płączenie, w stsunku d liczby mieszkaców (wskaźnik wykrzystania ptencjału demgraficzneg). Im wyższa średni-dbwa liczba płącze klejwych na 1000 mieszkaców rejnu kmunikacyjneg, tym wyższy jest pzim bsługi daneg rejnu (rysunek 15). 39

Liczba płącze międzywjewódzkich na 1000 mieszkaców (stan na 31 maja 2012 r.) Rysunek 15 Najwyższe wskaźniki mają miejsce dla rejnów: Skierniewice, Spt, Kluszki i Żyrardów, Laskwice Pmrskie, Oława i Kutn. iejscwści te ( stsunkw małej i średniej liczbie mieszkaców) krzystają przede wszystkim z faktu płżenia wzdłuż krytarzy łączących duże aglmeracje. Najniższe są charakterystyczne dla rejnów: Nakł nad Ntecią, Tarnwskie Góry, Ełk, Pszczyna, Czechwice Dziedzice, Tmaszów azwiecki, Zamśd, Tychy, Suwałki, Rybnik, Hel, Wałbrzych, Rzepin, Bielsk Biała, Pddębice, Pitrków Kujawski, Kstrzyn, Gryfin. Średni-dbwą liczbę pasażerów bsługiwanych przewzami międzywjewódzkimi bjętymi Planem przypadająca na 1000 mieszkaców rejnu kmunikacyjneg przedstawin na rysunku 16. 40

Liczba pasażerów pciągów międzywjewódzkich na 1000 mieszkaców stan becny Rysunek 16 Największy dsetek mieszkaców krzysta cdziennie z transprtu klejweg w Skierniewicach (pnad 6%) i Żyrardwie (pnad 3%), przy czym są t przejazdy realizwane głównie w związku z wyknywaną pracą bądź pdjętą nauką w Warszawie. Duży dsetek (pmiędzy 2 a 3% mieszkaców) każdeg dnia pdróżuje pciągiem z miejscwści takich jak: Ople, Leszn, Kluszki, Kutn,. Pnadt wskaźnik ten jest również wyski dla takich miejscwści jak Tru, Przemyśl, Katwice, Olsztyn, Wrcław, Rzeszów, Tarnów, Łódź, Kraków, Brzeg. Największy więc dsetek mieszkaców krzysta z usług klei w dużych miastach raz ważnych węzłach klejwych. Z klei najmniejszy dsetek mieszkaców krzystających z transprtu klejweg dtyczy: Kniecpla, Nweg Targu, Tmaszwa azwieckieg, Swarzędza, Oświęcimia, Pszczyny, Wieruszwa, Tychów i Rybnika. Wskaźnik wykrzystania ptencjału demgraficzneg, będąceg ilrazem liczby pasażerów na jedn płączenie klejwe i liczby ludnści w ramach daneg rejnu kmunikacyjneg pkazuje jak ferta przewzwa przewźników ujęta w Planie jest wykrzystywana przez ludnśd zamieszkującą rejn kmunikacyjny. Im większa wartśd teg wskaźnika, tym lepsze wykrzystanie ferty. 41

Najwyższe wartści wskaźnika dntwuje sie dla miejscwści: Świnujście, Przemyśl, Olsztyn, Suwałki, Kłbrzeg, Wąbrzeźn, Terespl, Ełk. Z wyjątkiem Przemyśla i Olsztyna, czyli miast średniej wielkści stsunkw małej liczbie płącze, są t niewielkie miasta dśd dużych wartściach ptku pasażerskieg. Z klei najniższe wartści dtyczą: Nweg Targu, Kniecpla, Helu, czy Węglica. Natmiast najisttniejszymi, z punktu widzenia liczby ludnści miejscwściami ptencjale demgraficznym praktycznie niewykrzystanym przez transprt klejwy są: Zamśd, Tmaszów azwiecki, miasta GOP takie jak: Chrzów, Zabrze, ysłwice (w miastach GOP, głównym teg pwdem jest bsługiwanie mieszkaców tych miast z wykrzystaniem dwrców w Katwicach, Ssnwcu i Gliwicach), miasta rejnu łódzkieg, takie jak: Zgierz, Łęczyca, Pabianice. Należy jednak uwzględniad, że ze względu na specyfikę GOP, ptencjał demgraficzny rzłżył się na różne śrdki transprtu, w zależnści d dległści d najbliższeg przystanku kmunikacji zbirwej i dgdnści djazdu d stacji węzłwej. Zlkalizwanie pszczególnych rejnów kmunikacyjnych na sieci płącze międzywjewódzkich bjętych Planem, wraz z przypisaniem każdemu z rejnów wskaźnika wykrzystania ptencjału demgraficzneg przez transprt klejwy przedstawin na rysunku 17. Wykrzystanie ptencjału demgraficzneg stan becny Rysunek 17 42

Na pdstawie przeprwadznych analiz, mżna zidentyfikwad pewne bszary (zdefiniwane na ptrzeby Planu, jak rejny kmunikacyjne), które charakteryzują się jedncześnie: niewielką liczbą pasażerów przypadających na jedn płączenie międzywjewódzkie, niewielką liczbą płącze przypadających na 1000 mieszkaców, niewielką liczbą mieszkaców krzystających z usług transprtu klejweg (liczba pasażerów klei na 1000 mieszkaców) raz niewielką liczbą sób krzystających z dstępnej ferty. Dtyczy t takich rejnów kmunikacyjnych, jak: Hel, Nwy Targ, Swarzędz, Kniecpl, Rybnik, czy Tmaszów azwiecki, a także ysłwice, czy Zabrze. Częśd z nich, t bszary, gdzie wzrst zaintereswania kleją występuje seznw (Hel, częściw Nwy Targ), pzstałe zaś bejmują głównie śrdki pnszące knsekwencje złeg stanu infrastruktury klejwej. Zapewnienie im dstępu d pciągów, których rganizatrem pzstaje inister uzależnine pzstaje d wyników prgnz zaptrzebwania na teg typu przewzy przedstawinych w dalszej części Planu. Bezpieczestw i chrna śrdwiska. Transprt klejwy jest uznawany za najbezpieczniejszą gałąź transprtu, charakteryzującą się niskimi emisjami szkdliwych czynników d tczenia. Utrzymanie wyskieg pzimu bezpieczestwa systemu klejweg przekłada się na jakśd ferty przewzwej. Skupia się n na zapewnieniu: bezpieczestwa ruchu klejweg, z ukierunkwaniem na zdyskntwanie krzystnych cech transprtu klejweg jak prcesu techniczneg i uzależnie głównie d parametrów technicznych wykrzystywanych urządze i systemów, bezpieczestwa przewzu (w dniesieniu d sób kreślane także terminem bezpieczestwa pdróży), bejmujące wszelkie zagrżenia dla pasażerów, ich bagażu itd. Przewźnicy klejwi raz zarządcy infrastruktury zstali zbligwani przepisami unijnymi d psiadania tzw. Systemu Zarządzania Bezpieczestwem (Safety anagement Systems SS). Stanwi t niezbędny warunek d uzyskania d Urzędu Transprtu Klejweg autryzacji bezpieczestwa, przez zarządców infrastruktury klejwej raz certyfikatu bezpieczestwa przez przewźników klejwych. Wpływ na bezpieczestw ruchu klejweg będzie miał przede wszystkim wdrażanie ERTS/ETCS. Wprwadzenie i rzpwszechnienie w skali sieci systemu ERTS/GS R będzie miał znaczący wpływ zarówn na pprawę bezpieczestwa ruchu, jak i na pprawę bezpieczestwa przewzów, w tym bezpieczestwa pdróży. Zwiększenie prędkści czy częsttliwści kurswania pciągów wymagad będzie najczęściej w tych przypadkach przeprwadzenia dpwiednich bada prgnstycznych w zakresie hałasu, drga, inwentaryzacji unikalnych gatunków i eksystemów, itp., a następnie zastswania adekwatnych d ptrzeb śrdków technicznych, pczynając d ekinnwacyjnych rzwiąza d śrdków graniczających negatywne wpływy. Generalnym zaleceniem jest wymóg stswania rzwiąza i technlgii przyjaznych dla śrdwiska, eliminujących negatywne wpływy u źródła ich pwstania. W sytuacji, gdy brak jest takich rzwiąza lub ich wykrzystanie jest nieuzasadnine eknmicznie, zalecane jest stswanie śrdków minimalizujących przenikanie negatywnych ddziaływa d śrdwiska naturalneg. Realizacja każdej inwestycji plegającej na budwie lub mdernizacji linii klejwych jest pprzedzna uzyskaniem prawmcnej decyzji śrdwiskwej. Na jej mcy zstają ustalne rzwiązania techniczne i śrdki graniczające emitwanie szkdliwych czynników d śrdwiska naturalneg, których zastswanie warunkuje wyknanie każdeg zadania. W dniesieniu d infrastruktury i tabru przewzweg prces ten jest wspmagany przez dpwiednie specyfikacje interperacyjnści. Należy zwrócid uwagę, że becnie ferta inistra w niedstateczny spsób uwzględnia bszary szczególnych walrach przyrdniczych, c w dużej mierze jest spwdwane uwarunkwaniami, których mwa w rzdziale 2 Planu. Chciaż z uwagi na fakt, iż w znacznej części są t jedncześnie bszary deppulacyjne, t ze względu na mówine już spłeczne funkcje klei, nie jest brana pd uwagę rezygnacja z ich bsługi. Knieczne jest natmiast zapewnienie mieszkacm tych reginów raz turystm mżliwści skrzystania ze stabilnej i przewidywalnej ferty transprtwej, respektującej wymgi chrny śrdwiska i niepwdującej zwiększenia presji systemu transprtweg na przyrdę. Załżenie takie miał isttny wpływ na kształt wariantów rzwjwych kreślnych w dalszej części niniejszeg rzdziału. 43

3.4. Oferta ltnicza i autbuswa W 2011 r. cztery linie ltnicze prwadziły regularne przewzy pasażerów pmiędzy plskimi prtami ltniczymi: Plskie Linie Ltnicze LOT S.A. (dalej: PLL LOT ), Eurlt, OLT Express raz Sprintair. Największym krajwym przewźnikiem pzstaje PLL LOT, wraz z linią Eurlt. W przeszłści, Eurlt pełniła wyłącznie funkcje dwzwe d płącze zagranicznych dla PLL LOT, przez c stanwiła isttne dpełnienie węzła tranzytweg na ltnisku Okęcie im. Fryderyka Chpina w Warszawie. Od rku 2011, linia Eurlt zaczęła rzwijad własną sied stałych płącze ltniczych pmiędzy głównymi prtami reginalnymi w Plsce i Eurpie. W rku 2011, w ramach ruchu krajweg bsłużn 2 264 118 pasażerów na jedenastu następujących prtach ltniczych: Prt ltniczy im. Fryderyka Chpina w Warszawie (WAW); Prt ltniczy Gdask Rębiechw im. Lecha Wałęsy (GDN); Prt ltniczy Wrcław Strachwice im. ikłaja Kpernika (WRO); Prt ltniczy Kraków Balice im. Jana Pawła II (KRK); Prt ltniczy Pzna Ławica im. Henryka Wieniawskieg (POZ); Prt ltniczy Szczecin Gleniów im. NSZZ Slidarnśd (SZZ); Prt ltniczy Katwice Pyrzwice (KTW); Prt ltniczy Rzeszów Jasinka (RZE); Prt ltniczy Łódź Lublinek im. Władysława Reymnta (LCJ); Prt ltniczy Bydgszcz Szwederw im. Ignaceg Jana Paderewskieg (BZG); Prt ltniczy Zielna Góra Babimst (IEG). Całkwity ruch ltniczy na plskich ltniskach w 2011 r. wynsił 21 711 135 pasażerów, zatem w 2011 r. krajwy ruch ltniczy stanwił pnad 10% gólneg ruchu, c znacza zdecydwany wzrst wbec rku 2010, kiedy t wyniósł 9,25%. Niemal płwa pasażerów w ramach ruchu krajweg (pnad 47%) bsłużna zstała przez warszawskie ltnisk im. Fryderyka Chpina, przy czym następuje dalszy rkrczny wzrst znaczenia pzstałych prtów ltniczych. żna je pdzielid pd względem ilści bsłużnych pasażerów na: prty bsługujące p kł 10% 12% ruchu krajweg: w Gdasku, Wrcławiu raz Krakwie; prty bsługujące p kł 5% ruchu krajweg: w Pznaniu, Szczecinie raz Rzeszwie; pzstałe prty: w Katwicach, Zielnej Górze, Bydgszczy raz Łdzi. Najczęściej bsługiwane są relacje pmiędzy Warszawą, a Gdaskiem i Krakwem. Jak relacje bsługiwane na pdbnym pzimie należy wskazad także płączenia z Gdaska w kierunku Krakwa i Wrcławia. Pzstałe bejmują płączenia pmiędzy Warszawą, a Rzeszwem, Pznaniem, Szczecinem raz Katwicami. Pza wymieniną siatką płącze, zwracają także uwagę nw uruchamiane płączenia pmiędzy reginalnymi prtami ltniczymi (Kraków Pzna) z pminięciem ltniska im. Fryderyka Chpina w Warszawie. Transprt ltniczy uruchamia również klejne prty ltnicze (Warszawa-dlin). Krajwa ferta płącze ltniczych jest związana głównie z pdróżami charakterze bligatryjnym (w tym pdróżami służbwymi), c widad w nierównmiernści ferty w ciągu tygdnia, a także synchrnizacji płącze krajwych z transferem na trasy międzynardwe. Jedną z cech charakterystycznych krajweg ruchu ltniczeg jest stsunkw niska średnia liczba pasażerów na pkładzie samltów. W 2011 r. na pkładzie samltów realizujących płączenia krajwe w Plsce znajdwał się przeciętnie 44 pasażerów. Z reguły płączenia krajwe wyknywane są za pmcą statków pwietrznych mniejszej pjemnści (w sensie maksymalnej dpuszczalnej liczby pasażerów), niż w przypadku ppularniejszych rejsów międzynardwych, bądź czarterwych. Jednakże przeciętna liczba pasażerów na pkładzie samltów bsługujących ltniska w Krakwie, Gdasku, Rzeszwie raz Warszawie systematycznie rśnie, c jest efektem zwiększania dstępnści ferty ltniczej dla pasażerów, jak i stanem infrastruktury klejwej niepdlegającym gwałtwnej pprawie. 44

Natmiast w międzynardwym ruchu ltniczym, dminującymi kierunkami pdróży (spśród krajów UE) są Wielka Brytania (3,8 mln pasażerów rcznie), Niemcy (2,8 mln pasażerów rcznie), Włchy (pnad 1 mln pasażerów rcznie) raz Irlandia (pnad 800 tysięcy pasażerów rcznie). Wśród kierunków spza UE największe ptki pasażerskie generują kraje Afryki Półncnej (pnad 1,1 milina pasażerów rcznie), Nrwegia (pnad 660 tysięcy pasażerów rcznie), Turcja (pnad 600 tysięcy pasażerów rcznie) raz Stany Zjednczne (kł 400 tysięcy pasażerów rcznie). Pzim dstswania ferty ltniczej d ptrzeb sób granicznych mżliwściach pruszania się należy generalnie cenid, jak dbry. W większym stpniu niż transprt klejwy uwzględnia na wymagania tej kategrii pdróżnych, zarówn w sferze infrastrukturalnej, tabrwej, jak i bezpśredni związanej z bsługą klientów. Prt ltniczy zbwiązany jest również d pmcy w dstaniu się d wyznacznych punktów, gdzie istnieje mżliwśd skrzystania z innych śrdków transprtu, np. taksówek lub autbusów. Ocena ferty autbuswej jest niezwykle utrudnina z uwagi na charakterystykę teg rynku przewzów pasażerskich. Przede wszystkim, jeg kluczwą cechą jest rzdrbienie pdmitów je wyknujących przewzy w tym segmencie rynku transprtweg realizwane są przez znaczną ilśd przewźników. Zstali ni utwrzeni głównie z przekształcenia dawneg przedsiębirstwa Pastwwa Kmunikacja Samchdwa (w drdze likwidacji, przebranżwienia, prywatyzacji, knslidacji, kmunalizacji). Na rynku pjawiły się również nw utwrzne, małe przedsiębirstwa raz sby fizyczne, prwadzące działalnśd w zakresie takich przewzów. Obecna struktura przewzów pasażerów transprtem autbuswym jest zdminwana przez sektr prywatny. Regularna krajwa kmunikacja autbuswa (bez przedsiębirstw kmunikacji miejskiej) prwadzna jest na kł 20 tys. km linii krajwych długści pnad 1 mln km, a w kmunikacji międzynardwej na 200 liniach długści pnad 360 tys. km. W płączeniach na liniach krajwych wyraźnie dminują przewzy charakterze pdmiejskim, które stanwią pnad 70% całści realizwanych przewzów autbuswych w Plsce. Przewzy dalekbieżne mają zatem charakter wspierający pdstawwą sied płącze miejskich i pdmiejskich, które z klei kncentrują się na funkcjach zaspkajających bieżące ptrzeby transprtwe kreślnych spłecznści. Najwięcej linii krajwych jest bsługiwanych w wjewództwach: mazwieckim (2 540), kujawsk-pmrskim (2 389) raz lubelskim (1 652), zaś najmniej w małplskim (452), plskim (458) i pdlaskim (829). W przewzach międzynardwych najwięcej linii jest bsługiwanych z terenu wjewództwa lubelskieg (73), plskieg (20) i śląskieg (18), a najmniej z bszaru wjewództw świętkrzyskieg i wielkplskieg (p 1). Z uwagi na fakt, że przedstawine charakterystyki pdziału linii autbuswych na wjewództwa dstępne są w układzie zaprezentwanym według siedzib przedsiębirstw, przyjąd trzeba, że ilustrują głównie pzim przedsiębirczści raz atrakcyjnśd gspdarczą reginów, częściw pwiązaną z ich pwierzchnią i dstępnścią kmunikacyjną. Przewźnicy w swej działalnści krzystają z bardz zróżnicwaneg tabru mikrbusów, minibusów, autbusów różnych marek, różnych knstrukcjach nadwzia, czy wyskści pdłgi. Eksplatują ni gółem pnad 97 tys. pjazdów, wśród których dminuje tabr mający 21 30 lat (pnad 33 tys. sztuk), przystswany głównie d przewzu d 16 d 45 pasażerów. Natmiast w kmunikacji realizwanej przez przedsiębirstwa zatrudniające pwyżej 9 sób, bez przedsiębirstw kmunikacji miejskiej, przewźnicy dyspnują pnad 17 tys. autbusów, z których prawie 40% psiada hmlgacje EURO, dtyczące dpuszczalneg pzimu tksycznści emitwanych spalin 29. Oznacza t, że pmim realizwanych przez różne jednstki samrządu terytrialneg inwestycji tabrwych, w całym krajwym parku tabrwym dminują liczebnie stare i wyeksplatwane autbusy kmunikacji miejskiej, natmiast pzstałe jednstki transprtu autbusweg dyspnują zazwyczaj młdszym tabrem, mniej ddziałującym na śrdwisk. Rynek przewzów autbuswych jest zliberalizwany. Chciaż działalnśd gspdarcza w zakresie wyknywania regularnych przewzów autbuswych bjęta jest dwma frmami reglamentacji: licencją na wyknywanie transprtu drgweg raz zezwleniem na przewzy regularne, t próg wejścia na ten rynek jest znacznie niższy niż w przypadku transprtu ltniczeg, czy klejweg. Dstępnśd rynku rzutuje na jeg twartśd. Zaletą takieg rynku jest jeg elastycznśd rzumiana, jak umiejętnśd szybkieg dstswywania się d ptrzeb pasażerów. Wadą natmiast niski stpie integracji taryfw-biletwej, a także utrudnienia w dstępie d ujednlicneg rzkładu jazdy, c częst zmusza pasażerów d stsunkw skmplikwaneg i czaschłnneg zapznawania się z wielma fertami pszczególnych przewźników. 29 GUS, Transprt wyniki działalnści w 2010 r., Warszawa 2011. 45

Niestabilna ferta ze strny przewźników klejwych, zarówn w zakresie liczby, jak i częsttliwści uruchamianych płącze, będąca efektem tyleż granicznych śrdków finanswych, c trwających i niezakcznych prac mdernizacyjnych i remntw-naprawczych, pwduje przejmwanie pasażerów przez znacznie bardziej elastyczny transprt samchdwy. Z analizy występujących ptków ruchu wynika jednak, że w krajwych przewzach dalekbieżnych pasażerwie ci (w 2010 r. przewiezin ich pnad 569 mln) w większym stpniu przesiadają się d kmunikacji indywidualnej niż d transprtu autbusweg, czym świadczy pstępujący d 1990 r. spadek przewzów pasażerskich w tym segmencie rynku. C więcej, w sytuacji zawieszania, a następnie pnwneg uruchamiania klejwych pasażerskich przewzów międzywjewódzkich finanswanych przez inistra, utraceni pasażerwie nie wracają już d przywrócnych im pciągów, znajdując krzystniejszą, stabilniejszą lub bardziej przewidywalną alternatywę w transprcie drgwym (indywidualnym i zbirwym), a w statnich latach również w transprcie ltniczym. Trend utraty pasażerów na rzecz transprtu autbusweg jest szczególnie dtkliwy w relacjach, które d niedawna cieszyły się pwdzeniem wśród pasażerów. Na przykład płączenie Warszawa Gdask bsługiwane przez transprt autbuswy zyskuje craz większe zaintereswanie klientów, którym przewźnik jest w stanie zapewnid knkurencyjne warunki cenwe, kmfrt pdróży, nwczesny tabr z dstępem d internetu i bezpieczestw sbiste. O utracie pasażerów mżna też mówid w przypadku relacji Warszawa Lublin, czy Kraków Katwice. W międzynardwych przewzach pasażerskich, niezaprzeczalnym atutem transprtu autbusweg jest gęstsza, niż w przypadku transprtu klejweg, sied bsługiwanych płącze. Zapewnia t bezpśrednie pwiązania nawet mniejszych plskich śrdków miejskich z dużymi eurpejskimi metrpliami (np. Chełm Zamśd Rzym Neapl, czy Przemyśl Wiede) lub umżliwia dtarcie d niektórych reginów Eurpy, gdzie nastąpiła pewna kncentracja plskiej emigracji zarbkwej (np. płudnie Włch). Dminujące kierunki pdróży t Niemcy, Hlandia i Wielka Brytania, c wydaje się ptwierdzad pwiązanie teg segmentu przewzów z pdróżami pdejmwanymi w celach zarbkwych. Pzstałe kierunki t Słwacja, Grecja, Bułgaria, Białruś, Litwa, Francja, Belgia, Chrwacja i Czechy, umżliwiające zarówn pdróże turystyczne, histryczne, jak i bligacyjne (w tym zarbkwe). iędzynardwe pasażerskie przewzy autbuswe realizwane są pjazdami psiadającymi licencje na ich wyknywanie, generalnie ferującymi akceptwalny standard pdróży i pzim bsługi. Szczegółwe wymagania dtyczące zapewnienia dpwiednich warunków pdróży pasażerm granicznych mżliwściach pruszania się kreśla przede wszystkim Dyrektywa 2001/85/WE Parlamentu Eurpejskieg i Rady z dnia 20 listpada 2001 r. dnsząca się d przepisów szczególnych dtyczących pjazdów wykrzystywanych d przewzu pasażerów i mających więcej niż siem siedze pza siedzeniem kierwcy raz zmieniająca dyrektywy 70/156/EWG i 97/27/WE (Dz. Urz. WE L 42 z 13.02.2002, Dz. Urz. UE L 363 z 20.12.2006 r.). Zawiera na przepisy, które stsuje się d pjazdu zaprjektwaneg dla łatweg dstępu dla pasażerów granicznej mżliwści pruszania się raz dla użytkwników wózków inwalidzkich. Uwzględnia wymagania dtyczące stpni, siedze specjalnych i przestrzeni dla pasażerów granicznej mżliwści pruszania się, urządze łącznści, symbli graficznych, pchylenia pdłgi, umieszczania wózków inwalidzkich, siedze w przestrzeni dla wózków inwalidzkich, zapewnienia stabilnści wózka inwalidzkieg, świetlenia raz wypsażenia pmagająceg przy wsiadaniu i wysiadaniu. W przypadku bsługi sób granicznych mżliwściach pruszania się, Rzprządzenie 1371 ma zastswanie również w transprcie autbuswym. Na tle ferty ltniczej i autbuswej, międzywjewódzkie i międzynardwe klejwe przewzy pasażerskie należy generalnie uznad za dśd mał knkurencyjne. Cena ferty w relacji d kmfrtu pdróży, czasu przejazdu, pzimu bsługi pasażera, czy dstępnści bieżącej infrmacji pdróży (w tym przyczynach ewentualnych późnie i czasach ich trwania) przekazywanej pasażerm w jej trakcie w dużej mierze nie spełniają czekiwa współczesneg klienta. Pwduje t, że aktualnie realizwana ferta przedstawina w Planie jest akceptwana jedynie przez częśd pasażerów, w tym głównie sby, które krzystają z ulg ustawwych i jedncześnie w pewnym stpniu skłnne są tlerwad częśd pzstałych niedgdnści związanych z pdróżą pciągiem. Knkurencja cenwa i jakściwa ze strny przewźników drgwych i ltniczych jest na tyle skuteczna, że przy braku radykalnej pprawy jakści dtychczasweg pzimu usług, transprt klejwy nie będzie w stanie jej sprstad szczególnie w relacjach między największymi plskimi miastami, bjętymi prgramami rzbudwy sieci dróg publicznych i ltnisk. Prblematyczna pzstaje również kwestia ewentualneg przeniesienia ptków pdróżnych z kmunikacji indywidualnej i transprtu autbusweg na transprt klejwy w sytuacji systematyczneg wdrażania klejnych etapów systemu 46

pbru płat za krzystanie z infrastruktury drgwej. Pprawy mżna czekiwad, jeżeli wprwadzaniu teg systemu twarzyszyd będzie wzrst nakładów ze śrdków publicznych na inwestycje i utrzymanie infrastruktury klejwej, zakupy i mdernizacje pasażerskieg tabru klejweg, czy budwę infrmatyczneg systemu rzlicze sprzedaży biletów na przejazd śrdkami transprtu publiczneg różnych przewźników klejwych. Pnadt, pjazdy drgwe mgą pruszad się swbdnie p całej sieci drgwej UE (zgdnie z graniczeniami dtyczącymi masy, nacisków, szerkści, wyskści itd.), pdczas gdy transprt klejwy mierzy się z prblemami interperacyjnści isttnie graniczającymi swbdne pruszanie się pciągów p całej eurpejskiej sieci klejwej, z uwagi na różnice pmiędzy jej parametrami w różnych krajach (m.in. szerkśd tru, skrajnia ładunkwa, napięcie sieci trakcyjnej, typ sygnalizacji, dpuszczalne bciążenie si). Rzwjwi transprtu drgweg sprzyja też fakt, iż nastąpił rzwój technlgiczny dtyczący pjazdów samchdwych, które są bardziej eknmiczne, w związku z czym kszt eksplatacji tych pjazdów jest zdecydwanie niższy niż w przypadku pjazdów klejwych. Isttnym jest również, że transprt klejwy jest regulwany wielma wymaganiami frmalnymi, dtyczącymi certyfikacji bezpieczestwa, dpuszczenia d eksplatacji, c stwarza dalsze bariery przy wejściu na rynek nwych pdmitów, a są t prblemy, z którymi nie bryka się transprt drgwy. Wzrst pzimu zamżnści spłeczestwa raz rzwój infrastruktury prtów ltniczych będą prawdpdbnie skutkwad niesłabnącym wzrstem zaintereswania pasażerów transprtem ltniczym, c szczególnie w płączeniach krajwych mże w dalszym ciągu zmniejszad rlę i znaczenie transprtu klejweg. Analgiczna sytuacja rysuje się w płączeniach międzynardwych, przy czym z uwagi na relatywnie knkurencyjną fertę, transprt klejwy ma szansę zachwad dśd stabilną pzycję głównie w bezpśrednich płączeniach pmiędzy Warszawą, a stlicami niektórych pastw sąsiednich (Berlin, Praga, Bratysława, isk) raz pmiędzy Warszawą, a innymi stlicami eurpejskimi będącymi tradycyjnie celami pdróży kleją (Budapeszt, Wiede). Z uwagi na wciąż pstępującą integrację spłeczn-gspdarczą krajów człnkwskich UE knieczne jest także zapewnienie pasażerm dstępu d ferty klejwej, jak preklgicznej frmy transprtu również na zasadzie dgdnych skmunikwa w płączeniach Warszawy ze stlicami pastw sąsiadujących (Wiln), czy innych ważnych stlic (Bruksela, Paryż), a także zapewnienia bezpśrednich płącze pmiędzy ważniejszymi plskimi i zagranicznymi śrdkami gspdarczymi i naukwymi raz płącze pmiędzy stlicami wjewództw przygranicznych, a stlicami pastw z którymi wjewództwa te graniczą. Dtychczaswą sytuację w zakresie udziału klei w rynku przewzów pasażerskich ilustruje rysunek 18. Pmim wyskieg tempa sweg rzwju, udział transprtu ltniczeg w rynku przewzów pasażerskich wciąż pzstaje na relatywnie niewielkim pzimie. Tym niemniej, bk kmunikacji indywidualnej jest t element rynku ptencjalnie największej dynamice wzrstu. 47

Rysunek 18 Udział pszczególnych rdzajów transprtu w rynku przewzów pasażerskich według liczby pdróżnych 2010 2005 2000 37,6 47,0 57,5 45,1 39,6 28,9 0,2 13,3 0,2 13,1 0,1 17,1 0,1 0,1 0,1 1995 27,8 51,0 21,0 0,1 0,1 0% 20% 40% 60% 80% 100% samchdwy autbuswy klejwy ltniczy żegluga Bieżące dane ilustrujące aktualną sytuację na rynku przewzów pasażerskich (rysunek 19) świadczą pewnym wzrście liczby przewiezinych pdróżnych zantwanym d płwy 2012 r. Jest n siągany zarówn przez peratra wyknująceg przewzy międzywjewódzkie i międzynardwe, jak również przez tych peratrów świadczących przewzy wjewódzkie, którzy dyspnują nwszym i zmdernizwanym tabrem, ferując ddatkw pasażerm wyższe d przeciętnie bwiązujących standardy usług przewzwych. Z teg pwdu, pmim dśd niekrzystnych dla klei uwarunkwa wyjściwych istniejących na rynku przewzów pasażerskich, knieczne jest knsekwentne i pełne wdrażanie standardów klejwych usług przewzwych kreślnych w rzdziale 6 Planu. Tylk pprzez pprawę jakści pzimu usług ferwanych pasażerm klejwe przewzy międzywjewódzkie, które bsługują kł 20% pdróżujących pciągami będą w stanie funkcjnwad na kurczącym się rynku publiczneg transprtu zbirweg. Całkwita liczba pasażerów przewiezinych w transprcie klejwym Rysunek 19 Źródł: Urząd Transprtu Klejweg (www.utk.gv.pl) 48