Z myślą o Zdrowiu Plus

Z myślą o Zdrowiu Plus

Spis treści Ogólne Warunki Ubezpieczenia Terminowego na Życie (kod: TZ65, TZ05)... s. 3 Warunki Umowy Dodatkowej dotyczącej Ubezpieczenia na Wypadek Poważnego Zachorowania... s. 11 2

Ogólne Warunki Ubezpieczenia Terminowego na Życie (kod: TZ65, TZ05) 1. Postanowienia ogólne 1. Niniejsze Ogólne Warunki Ubezpieczenia stosuje się do umów Ubezpieczenia Terminowego na Życie (kod: TZ65, TZ05) zawieranych przez Pramerica Życie Towarzystwo Ubezpieczeń i Reasekuracji SA. Ogólne Warunki Ubezpieczenia stanowią integralną część umowy ubezpieczenia zawartej na ich podstawie. 2. Polisa może regulować prawa i obowiązki stron umowy ubezpieczenia w sposób odbiegający od niniejszych Ogólnych Warunków Ubezpieczenia. 2. Definicje 1. W niniejszych Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia Terminowego na Życie, zwanych dalej OWU, polisach ubezpieczeniowych, załącznikach, aneksach oraz wszelkich dokumentach wystawianych w związku z umową ubezpieczenia, poniżej podanym terminom nadano następujące znaczenia: 1) Pramerica Życie TUiR SA Pramerica Życie Towarzystwo Ubezpieczeń i Reasekuracji SA; 2) Ubezpieczony osoba wskazana w polisie, której życie jest chronione umową ubezpieczenia; 3) Ubezpieczający osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, zawierająca umowę ubezpieczenia z Pramerica Życie TUiR SA, zobowiązana do opłacania składek, za uprzednią zgodą Ubezpieczonego wyznaczająca Uposażonego; 4) Uposażony osoba wyznaczona przez Ubezpieczającego za uprzednią zgodą Ubezpieczonego zgodnie z rozdz. 6 jako Uposażony Główny lub Zastępczy, uprawniona do otrzymania świadczenia w przypadku śmierci Ubezpieczonego; 5) polisa dokument ubezpieczenia (wraz z załącznikami i aneksami stanowiącymi jego integralną część) potwierdzający zawarcie umowy ubezpieczenia oraz ewentualnych umów dodatkowych i określający w szczególności strony umowy ubezpieczenia, wysokość i okres płatności składek, początek i koniec okresu ubezpieczenia, zakres i wysokość świadczeń oraz osoby uposażone; 6) rocznica polisy każda rocznica liczona od dnia wskazanego w polisie jako dzień rozpoczęcia odpowiedzialności Pramerica Życie TUiR SA; 7) rok polisowy okres pomiędzy kolejnymi rocznicami polisy; pierwszy rok polisowy rozpoczyna się w dniu określonym w polisie jako dzień rozpoczęcia odpowiedzialności Pramerica Życie TUiR SA; 8) składka składka z tytułu umowy ubezpieczenia, której wysokość, częstotliwość oraz okres opłacania podane są w polisie; 9) stopa techniczna stopa procentowa wynosząca 3% rocznie zastosowana przez Pramerica Życie TUiR SA do wyznaczenia taryfy składek; 10) suma ubezpieczenia kwota, na jaką zawierana jest umowa ubezpieczenia, określona w polisie i stanowiąca podstawę do określenia wysokości świadczenia; 11) świadczenie obejmuje wypłatę Uposażonemu przez Pramerica Życie TUiR SA sumy ubezpieczenia w przypadku śmierci Ubezpieczonego (rozdz. 10 pkt 2); 12) umowa dodatkowa umowa rozszerzająca ochronę ubezpieczeniową, która może być zawarta za uprzednią zgodą Ubezpieczonego między Ubezpieczającym a Pramerica Życie TUiR SA na podstawie odrębnych warunków umowy dodatkowej, której zawarcie będzie stwierdzone polisą; 13) umowa ubezpieczenia umowa ubezpieczenia stwierdzona polisą, zawarta za uprzednią zgodą Ubezpieczonego między Ubezpieczającym a Pramerica Życie TUiR SA na podstawie niniejszych OWU; 14) wiek Ubezpieczonego liczba ukończonych, pełnych lat życia Ubezpieczonego. 3

3. Przedmiot i zakres ubezpieczenia 1. Przedmiotem ubezpieczenia jest życie Ubezpieczonego. 2. Zakres ubezpieczenia obejmuje śmierć Ubezpieczonego w okresie odpowiedzialności Pramerica Życie TUiR SA (z zastrzeżeniem rozdz. 11). 4. Zawarcie umowy ubezpieczenia 1. Umowę ubezpieczenia zawiera się na podstawie wypełnionego wniosku o ubezpieczenie na życie podpisanego przez Ubezpieczającego i Ubezpieczonego. 2. Przed zawarciem umowy ubezpieczenia Pramerica Życie TUiR SA może wymagać od Ubezpieczającego i Ubezpieczonego wszelkich dodatkowych informacji niezbędnych do oceny ryzyka ubezpieczeniowego, jak również może skierować Ubezpieczonego na badania medyczne, których zakres zostanie określony przez Pramerica Życie TUiR SA w skierowaniu. Badania medyczne przeprowadzane są przez lekarzy wskazanych przez Pramerica Życie TUiR SA i na koszt Pramerica Życie TUiR SA. 3. Ubezpieczający i Ubezpieczony zobowiązani są do udzielenia zgodnych z prawdą informacji, o które pytała Pramerica Życie TUiR SA przed zawarciem umowy ubezpieczenia. W razie niedopełnienia powyższego obowiązku przez Ubezpieczającego lub Ubezpieczonego, Pramerica Życie TUiR SA nie ponosi odpowiedzialności za skutki okoliczności, które nie zostały podane do jej wiadomości. Jeżeli powyższy obowiązek nie został dopełniony z winy umyślnej Ubezpieczającego lub Ubezpieczonego, w razie wątpliwości przyjmuje się, że zdarzenie ubezpieczeniowe i jego następstwa są skutkiem okoliczności, które nie zostały podane do wiadomości Pramerica Życie TUiR SA, co powoduje wyłączenie odpowiedzialności Pramerica Życie TUiR SA za skutki tych okoliczności. 4. Jeżeli do zdarzenia ubezpieczeniowego doszło po upływie 3 lat od zawarcia umowy ubezpieczenia, Pramerica Życie TUiR SA nie może podnieść zarzutu, że przy zawieraniu umowy ubezpieczenia podano informacje nieprawdziwe, w szczególności że została zatajona choroba Ubezpieczonego. 5. Jeżeli nie umówiono się inaczej lub w razie wątpliwości, umowę ubezpieczenia uważa się za zawartą z chwilą doręczenia przez Pramerica Życie TUiR SA Ubezpieczającemu polisy, z zastrzeżeniem pkt 6 niniejszego rozdziału. Odpowiedzialność Pramerica Życie TUiR SA może rozpocząć się innego dnia niż dzień zawarcia umowy ubezpieczenia (rozdz. 5 pkt 1). 6. W przypadku ryzyka odbiegającego od standardowego ryzyka ubezpieczeniowego, Pramerica Życie TUiR SA ma prawo odrzucić wniosek o ubezpieczenie, zaproponować zawarcie umowy z wyższą składką lub zaproponować zawarcie umowy na zasadach odbiegających od niniejszych OWU. Jeżeli Pramerica Życie TUiR SA odrzuci wniosek o ubezpieczenie, zapłacona przez Ubezpieczającego składka podlega zwrotowi. Jeżeli Pramerica Życie TUiR SA zaproponuje zawarcie umowy ubezpieczenia z wyższą składką lub na zasadach odbiegających od niniejszych OWU, Ubezpieczającemu przysługuje prawo do zgłoszenia sprzeciwu w ciągu 7 dni od otrzymania zawiadomienia. Jeśli Ubezpieczający nie zgłosi sprzeciwu w tym terminie, umowa ubezpieczenia zostaje uznana za zawartą zgodnie z treścią polisy następnego dnia po upływie tego terminu. Jeżeli Ubezpieczający nie wyrazi zgody na zawarcie umowy z wyższą składką lub na zasadach odbiegających od niniejszych OWU, zapłacona przez Ubezpieczającego składka podlega zwrotowi. 7. Z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych wyraźnie w niniejszych OWU, wszelkie zmiany umowy ubezpieczenia mogą być dokonywane wyłącznie na podstawie pisemnego wniosku podpisanego przez Ubezpieczającego i wymagają pisemnej zgody Pramerica Życie TUiR SA pod rygorem nieważności. 8. Umowa Ubezpieczenia Terminowego na Życie może zostać zawarta, jeżeli Ubezpieczony ukończył 18 lat i ma nie więcej niż 55 lat. 9. Umowa Ubezpieczenia Terminowego na Życie zawierana jest na okres nie dłuższy niż do osiągnięcia przez Ubezpieczonego wieku 65 lat i wygasa ona w rocznicę polisy przypadającą bezpośrednio po ukończeniu przez Ubezpieczonego wskazanego wieku. W każdym przypadku okres ubezpieczenia będzie podany w polisie. 4

5. Rozpoczęcie i zakończenie odpowiedzialności Pramerica Życie TUiR SA 1. Odpowiedzialność Pramerica Życie TUiR SA w zakresie opisanym w rozdziale 3 pkt 2 rozpoczyna się od dnia określonego w polisie albo dnia zawarcia umowy ubezpieczenia (jeśli przypada on później), ale w żadnym wypadku nie wcześniej niż od dnia zapłacenia pierwszej składki w pełnej wysokości. 2. Koniec odpowiedzialności Pramerica Życie TUiR SA następuje z dniem rozwiązania umowy ubezpieczenia (rozdz. 12). 6. Uposażony 1. Ubezpieczający za uprzednią zgodą Ubezpieczonego może wskazać jednego lub więcej Uposażonych Głównych i Zastępczych. 2. Jeśli Ubezpieczający wskazał kilku Uposażonych Głównych, ale nie podał ich udziału w kwocie świadczenia, ich udziały będą uznane za równe. Uposażeni Zastępczy będą uprawnieni do otrzymania świadczenia jedynie wtedy, gdy uprawnienia wszystkich Uposażonych Głównych wygasły (pkt 5 niniejszego rozdziału). Jeśli Ubezpieczający wskazał kilku Uposażonych Zastępczych, ale nie podał ich udziału w kwocie świadczenia, ich udziały będą uznane za równe. 3. Wskazanie Uposażonych może nastąpić podczas zawierania umowy ubezpieczenia, jak również w każdym momencie jej trwania. Wskazanie i odwołanie Uposażonych oraz zgłoszenie każdej zmiany dotyczącej Uposażonych wymaga formy pisemnej pod rygorem nieważności. 4. Ubezpieczający za uprzednią zgodą Ubezpieczonego może dokonać zmiany Uposażonego lub Uposażonych w każdej chwili na podstawie pisemnego wniosku zawierającego datę oraz podpis Ubezpieczającego i Ubezpieczonego. Zmiana Uposażonego wchodzi w życie po otrzymaniu wniosku przez Pramerica Życie TUiR SA. 5. Udział Uposażonego Głównego lub Zastępczego zostanie rozdzielony pomiędzy pozostałych Uposażonych zgodnie z ich udziałami, jeżeli uprawnienia Uposażonego wygasły, tj. Uposażony: 1) zmarł przed śmiercią Ubezpieczonego lub jednocześnie z nim; 2) umyślnie przyczynił się do śmierci Ubezpieczonego. 6. Jeżeli Ubezpieczający nie wskazał żadnych Uposażonych, odwołał wcześniej wskazanych Uposażonych lub prawa Uposażonych wygasły (pkt 5 niniejszego rozdziału), świadczenie jest wypłacane najbliższej rodzinie Ubezpieczonego według następującej kolejności: 1) małżonkowi; 2) dzieciom; 3) rodzicom; 4) rodzeństwu. Otrzymanie świadczenia przez osoby zaliczone do grupy wymienionej w pierwszej kolejności wyklucza otrzymanie świadczenia przez osoby zaliczane do kolejnej grupy. Osoby zaliczane do tej samej grupy otrzymują świadczenie w równych częściach. 7. Suma ubezpieczenia 1. Suma ubezpieczenia ustalana jest przez strony umowy ubezpieczenia i jest określona kwotowo w polisie. 2. Pramerica Życie TUiR SA zastrzega sobie prawo do określenia minimalnej sumy ubezpieczenia dla każdej umowy ubezpieczenia. 3. W każdą rocznicę polisy (z zastrzeżeniem rozdz. 9 pkt 3), począwszy od pierwszej, Ubezpieczający ma prawo do skorzystania z indeksacji składki, powodującej wzrost sumy ubezpieczenia bez ponownej oceny ryzyka ubezpieczeniowego (rozdz. 9). 4. Ubezpieczający może w czasie obowiązywania umowy, za uprzednią zgodą Ubezpieczonego, obniżyć sumę ubezpieczenia, składając w tym celu wniosek na piśmie. 5

5. Obniżenie sumy ubezpieczenia staje się skuteczne po wyrażeniu pisemnej zgody Pramerica Życie TUiR SA na zmianę wysokości sumy ubezpieczenia. Obniżenie sumy ubezpieczenia pociąga za sobą odpowiednie obniżenie wysokości składki. Pramerica Życie TUiR SA może nie zaakceptować wniosku Ubezpieczającego o obniżenie sumy ubezpieczenia, jeśli powodowałoby to zmniejszenie składki poniżej składki minimalnej obowiązującej w Pramerica Życie TUiR SA w dniu złożenia wniosku o obniżenie. 6. Jeśli Pramerica Życie TUiR SA uwzględni wniosek Ubezpieczającego o zmianę sumy ubezpieczenia zgodnie z postanowieniami pkt 5 niniejszego rozdziału, prześle Ubezpieczającemu aneks do polisy uwzględniający zmienioną wysokość składki oraz sumy ubezpieczenia, informując jednocześnie Ubezpieczonego o wprowadzonych zmianach i ich wpływie na wartość świadczeń przysługujących z tytułu umowy ubezpieczenia. 8. Składka ubezpieczeniowa 1. Składka z tytułu umowy ubezpieczenia jest obliczana na podstawie sumy ubezpieczenia oraz taryfy Pramerica Życie TUiR SA, w zależności od oceny ryzyka ubezpieczeniowego dokonanej przez Pramerica Życie TUiR SA w oparciu o czynniki obejmujące w szczególności wiek Ubezpieczonego w chwili zawarcia umowy ubezpieczenia, jego stan zdrowia, hobby, uprawiane sporty i wykonywany zawód. Wysokość składki zależy również od częstotliwości jej opłacania, przy czym składka nie może być niższa niż minimalna składka określona przez Pramerica Życie TUiR SA. Wysokość oraz okres opłacania składki są określone w polisie. 2. Składka opłacana jest przez cały okres ubezpieczenia. W przypadku Ubezpieczenia Terminowego na Życie 5-letniego (kod: TZ05) wysokość składek zmienia się odpowiednio co 5 lat, stosownie do wieku osiągniętego przez Ubezpieczonego. W przypadku Ubezpieczenia Terminowego na Życie do wieku 65 lat (kod: TZ65) składka jest stała w całym okresie ubezpieczenia. Skorzystanie z prawa do indeksacji powoduje wzrost sumy ubezpieczenia i składki na zasadach opisanych w rozdz. 9. 3. Składka może być opłacana: rocznie, półrocznie, kwartalnie, miesięcznie. 4. Ubezpieczający może zmienić sposób i częstotliwość opłacania składki na podstawie pisemnego wniosku zaakceptowanego przez Pramerica Życie TUiR SA. Akceptując taki wniosek, Pramerica Życie TUiR SA dostarczy Ubezpieczającemu wyliczenie nowej składki, sporządzone na podstawie załączonych do polisy przeliczników uwzględniających częstotliwość opłacania składek. Zmiana wchodzi w życie z chwilą akceptacji wniosku przez Pramerica Życie TUiR SA. 5. Ubezpieczający ma obowiązek opłacenia składki z góry, najpóźniej pierwszego dnia okresu, za który składka jest należna. 6. Jeżeli składka nie została opłacona w terminie, Ubezpieczający może zapłacić składkę w dodatkowym terminie 30 dni, począwszy od dnia następnego po dniu, w którym składka powinna być zapłacona (okres prolongaty). W okresie prolongaty Pramerica Życie TUiR SA wezwie Ubezpieczającego do zapłaty zaległej składki, podając nową datę, określającą do kiedy składka powinna zostać opłacona (data upływu okresu prolongaty) i poinformuje jednocześnie Ubezpieczającego o skutkach niezapłacenia składki w wyznaczonym terminie (pkt 7 niniejszego rozdziału). W okresie prolongaty ochrona ubezpieczeniowa nie ulega zmianie. 7. Jeżeli składka nie została opłacona w okresie prolongaty, umowę ubezpieczenia uważa się za wypowiedzianą przez Ubezpieczającego i rozwiązuje się ona z dniem następnym po upływie okresu prolongaty, chyba że Pramerica Życie TUiR SA i Ubezpieczający porozumieją się odnośnie dalszego trwania umowy ubezpieczenia. 9. Wzrost sumy ubezpieczenia w wyniku indeksacji składki 1. W każdą rocznicę polisy, począwszy od pierwszej, Ubezpieczający ma prawo do podwyższenia sumy ubezpieczenia poprzez podwyższenie składki bez ponownej oceny ryzyka ubezpieczeniowego (indeksacja składki). W przypadku skorzystania z tego prawa składka ulega podwyższeniu zgodnie ze wskaźnikiem indeksacji, co powoduje podwyższenie sumy ubezpieczenia o kwotę obliczoną przez Pramerica Życie TUiR SA. Kwota ta zostanie obliczona na podstawie taryfy składek właściwej dla wieku Ubezpieczonego w dniu dokonywania indeksacji oraz pozostałego okresu opłacania składek. 6

2. Wskaźnik indeksacji ustalany jest przez Pramerica Życie TUiR SA 30 października każdego roku. Jako wskaźnik indeksacji przyjmuje się średnią arytmetyczną obliczoną na podstawie dwunastu wskaźników inflacji rocznej publikowanych przez GUS za miesiące od października poprzedniego roku do września danego roku włącznie. Ustalony wskaźnik indeksacji będzie stosowany do indeksacji składki z umów ubezpieczenia, których rocznica polisy przypada w okresie pomiędzy 1 stycznia a 31 grudnia następnego roku. 3. Jeśli wskaźnik indeksacji wyliczony zgodnie z pkt 2 niniejszego rozdziału będzie niższy niż 2%, Pramerica Życie TUiR SA nie ma obowiązku zaoferowania indeksacji w roku polisowym, dla którego został ustalony ten wskaźnik. 4. Ubezpieczający ma prawo wybrać wzrost składki w oparciu o 100% lub 50% wskaźnika indeksacji. 5. Pramerica Życie TUiR SA przekaże Ubezpieczającemu pisemną propozycję indeksowania wysokości składki oraz wynikającej z tego zmiany sumy ubezpieczenia w terminie do 45 dni przed każdą rocznicą polisy, informując jednocześnie o wpływie tych zmian na wartość świadczeń przysługujących z tytułu umowy ubezpieczenia. O rezygnacji z prawa do indeksacji Ubezpieczający ma obowiązek poinformować Pramerica Życie TUiR SA na piśmie najpóźniej na 30 dni przed rocznicą polisy. Brak takiego zawiadomienia traktowany jest jako wyrażenie zgody na propozycję indeksacji w oparciu o 100% wskaźnika indeksacji. 6. Po zindeksowaniu składki Ubezpieczający ma obowiązek uiszczenia jej w kwocie podwyższonej. Wysokość składki i sumy ubezpieczenia mogą zostać przywrócone do wysokości obowiązującej przed ostatnią indeksacją wyłącznie na pisemny wniosek Ubezpieczającego. Wniosek taki powinien być doręczony do Pramerica Życie TUiR SA w ciągu 30 dni od otrzymania przez Ubezpieczającego aneksu, o którym mowa w pkt 8 niniejszego rozdziału. 7. Odpowiedzialność Pramerica Życie TUiR SA z tytułu podwyższenia sumy ubezpieczenia zaczyna obowiązywać od rocznicy polisy, w której dokonywana jest indeksacja, pod warunkiem zapłacenia składki w pełnej wysokości należnej po indeksacji. 8. W ciągu miesiąca od dnia rozpoczęcia odpowiedzialności zgodnie z pkt 7 niniejszego rozdziału, Pramerica Życie TUiR SA prześle Ubezpieczającemu aneks do polisy uwzględniający zmienioną wysokość składki oraz wysokość sumy ubezpieczenia. 9. Indeksacja stosowana jest do umowy podstawowej oraz tych umów dodatkowych, których warunki przewidują możliwość indeksacji. Indeksacja składek z tytułu wybranych umów nie jest dopuszczalna. 10. Ubezpieczający może zrezygnować ze skorzystania z indeksacji w daną rocznicę polisy. Jednakże w przypadku rezygnacji w dwóch kolejno następujących po sobie rocznicach polisy, Ubezpieczający traci prawo do indeksacji do końca okresu ubezpieczenia. 11. Prawo do indeksacji wygasa na 5 lat przed końcem okresu ubezpieczenia. 10. Świadczenia 1. Zdarzeniem ubezpieczeniowym powodującym powstanie prawa do otrzymania świadczenia jest śmierć Ubezpieczonego w okresie odpowiedzialności Pramerica Życie TUiR SA (z zastrzeżeniem rozdz. 11). 2. W przypadku śmierci Ubezpieczonego kwota świadczenia równa jest sumie ubezpieczenia. Z datą wypłaty świadczenia umowa ubezpieczenia zostaje rozwiązana, a wraz z nią rozwiązaniu ulegają wszystkie umowy dodatkowe, chyba że strony umowy ubezpieczenia postanowią inaczej. 3. W przypadku śmierci Ubezpieczonego do ustalenia odpowiedzialności Pramerica Życie TUiR SA wymagane są następujące dokumenty: 1) wniosek o wypłatę świadczenia; 2) kopia dokumentu tożsamości osoby uprawnionej; 3) akt zgonu oraz zaświadczenie stwierdzające przyczynę śmierci, wystawione przez lekarza lub właściwe organy. 4. Jeżeli zdarzenie ubezpieczeniowe nastąpiło poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, dokumenty dowodowe dotyczące zdarzenia ubezpieczeniowego muszą być uwierzytelnione zgodnie z obowiązującymi przepisami. 7

5. Pramerica Życie TUiR SA może wymagać od osoby uprawnionej innych dokumentów, niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności Pramerica Życie TUiR SA. 6. Wszelkie dokumenty konieczne do ustalenia odpowiedzialności Pramerica Życie TUiR SA muszą być dostarczone w oryginałach, urzędowych odpisach lub kopiach poświadczonych przez Pramerica Życie TUiR SA na podstawie oryginału. 7. Świadczenie może zostać wypłacone w następującej formie: 1) wypłata jednorazowa lub 2) wypłaty regularne (renta) na warunkach ubezpieczenia rentowego znajdującego się w ofercie Pramerica Życie TUiR SA w dniu wypłaty świadczenia. Formę wypłaty wybiera osoba uprawniona do otrzymania świadczenia. 8. Wypłata świadczenia nastąpi w ciągu 30 dni od otrzymania przez Pramerica Życie TUiR SA pisemnego zawiadomienia o zajściu zdarzenia ubezpieczeniowego. Gdyby wyjaśnienie okoliczności koniecznych do ustalenia odpowiedzialności Pramerica Życie TUiR SA albo wysokości świadczenia okazało się niemożliwe w tym terminie, wypłata świadczenia lub nastąpi w ciągu 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe. Bezsporną część świadczenia Pramerica Życie TUiR SA wypłaci we wspomnianym trzydziestodniowym terminie. 11. Ograniczenia odpowiedzialności Pramerica Życie TUiR SA 1. Pramerica Życie TUiR SA nie jest zobowiązana do wypłaty świadczenia, jeżeli śmierć Ubezpieczonego nastąpiła w wyniku: 1) działań wojennych, jeżeli Ubezpieczony w chwili śmierci był żołnierzem lub był powołany do służby wojskowej. Do działań wojennych zalicza się również m.in. działania w ramach wojskowych misji pokojowych (w tym tzw. kontyngentów). Za żołnierzy uważa się także członków zmilitaryzowanych oddziałów biorących udział w działaniach wojennych; 2) samobójstwa Ubezpieczonego (niezależnie od stanu jego poczytalności) w okresie 2 lat od dnia zawarcia umowy ubezpieczenia. 12. Rozwiązanie umowy ubezpieczenia 1. Rozwiązanie umowy ubezpieczenia następuje: 1) w przypadku śmierci Ubezpieczonego; 2) z określonym w polisie dniem zakończenia odpowiedzialności; 3) w przypadku niezapłacenia składki w okresie prolongaty (rozdz. 8 pkt 7); 4) w przypadku odstąpienia Ubezpieczającego od umowy ubezpieczenia; 5) w przypadku wypowiedzenia umowy ubezpieczenia przez Ubezpieczającego. Rozwiązanie umowy ubezpieczenia powoduje wygaśnięcie wszystkich umów dodatkowych z wyjątkiem tych, których warunki stanowią inaczej. 2. Ubezpieczający ma prawo do odstąpienia od umowy ubezpieczenia poprzez doręczenie do Pramerica Życie TUiR SA pisemnego oświadczenia w terminie 7 dni (jeśli Ubezpieczający jest przedsiębiorcą) lub 30 dni (w pozostałych przypadkach) od daty zawarcia umowy. W przypadku odstąpienia Pramerica Życie TUiR SA zwraca Ubezpieczającemu wpłaconą składkę, przy czym ma prawo zatrzymać część składki należną za okres, w którym udzielała ochrony ubezpieczeniowej. 3. W przypadku wypowiedzenia umowy ubezpieczenia przez Ubezpieczającego zostaje ona rozwiązana z chwilą otrzymania przez Pramerica Życie TUiR SA pisemnego oświadczenia o wypowiedzeniu umowy ubezpieczenia. 4. W przypadku rozwiązania umowy z przyczyn innych niż całkowita wypłata świadczenia, Pramerica Życie TUiR SA zwraca składkę za okres niewykorzystanej ochrony ubezpieczeniowej. 8

13. Regulacje podatkowe 1. Wszystkie podatki i opłaty związane z opłacaniem składek, jeżeli są lub będą wymagane, obciążają Ubezpieczającego, z wyjątkiem podatków płaconych w związku z działalnością prowadzoną przez Pramerica Życie TUiR SA. 2. Jakiekolwiek podatki i opłaty związane ze świadczeniem, jeżeli są lub będą wymagane, nie obciążają Pramerica Życie TUiR SA. Opodatkowanie świadczeń zakładu ubezpieczeń z tytułu umowy ubezpieczenia regulują właściwe przepisy o podatku dochodowym od osób fizycznych (jeśli świadczenie przypada osobie fizycznej) oraz o podatku dochodowym od osób prawnych (jeśli świadczenie przypada osobie prawnej), a także o podatku od towarów i usług. Przepisy te mogą podlegać zmianom, na które Pramerica Życie TUiR SA nie ma wpływu. Pramerica Życie TUiR SA nie jest uprawniona do świadczenia usług w zakresie doradztwa podatkowego, dlatego wszelkie pytania w tej kwestii należy kierować do doradców posiadających wymagane kwalifikacje. 14. Postanowienia końcowe 1. Zawiadomienia, oświadczenia i wnioski Ubezpieczającego, Ubezpieczonego lub Uposażonego dotyczące umowy ubezpieczenia powinny być doręczone na piśmie na adres siedziby lub oddziału Pramerica Życie TUiR SA. 2. Pisma skierowane do Ubezpieczającego, Ubezpieczonego lub Uposażonego wysyła się pod ich ostatni znany Pramerica Życie TUiR SA adres korespondencyjny. 3. Osoby uprawnione z tytułu umowy ubezpieczenia nie mogą przenieść swych uprawnień wobec Pramerica Życie TUiR SA na rzecz osób trzecich bez uprzedniej pisemnej zgody Pramerica Życie TUiR SA. 4. W sprawach nieuregulowanych niniejszymi OWU lub umową ubezpieczenia zawartą na ich podstawie mają zastosowanie przepisy prawa polskiego, które jest prawem właściwym dla umowy ubezpieczenia, chyba że polisa wyraźnie stwierdza inaczej. 5. Na pisemny wniosek Ubezpieczającego lub Ubezpieczonego Pramerica Życie TUiR SA może zgodzić się na przeniesienie na osobę trzecią praw i obowiązków Ubezpieczającego wynikających z umowy ubezpieczenia. Takie przeniesienie praw i obowiązków stanie się skuteczne pod warunkiem, że wniosek zawierający oświadczenia zainteresowanych stron (tj. Ubezpieczonego, ustępującego Ubezpieczającego i przystępującego Ubezpieczającego) zostanie pisemnie zatwierdzony przez Pramerica Życie TUiR SA. 6. Powództwo o roszczenia z umowy ubezpieczenia można wytoczyć przed sąd właściwy dla miejsca zamieszkania lub siedziby pozwanego albo przed sąd właściwy dla miejsca zamieszkania lub siedziby Ubezpieczającego, Ubezpieczonego, Uposażonego lub uprawnionego z tytułu umowy ubezpieczenia. 7. Skargi lub zażalenia dotyczące wykonania umowy ubezpieczenia należy przesyłać na adres siedziby lub oddziału Pramerica Życie TUiR SA. Pramerica Życie TUiR SA wyśle swoją odpowiedź do osoby skarżącej w ciągu 30 dni od daty otrzymania skargi lub zażalenia. W przypadku, gdy odpowiedź Pramerica Życie TUiR SA nie będzie satysfakcjonująca, skarga może zostać złożona do Rzecznika Ubezpieczonych (którego aktualny adres jest dostępny w siedzibie Pramerica Życie TUiR SA) lub sprawę można skierować na drogę sądową. 8. Jeśli dojdzie do zmiany przepisów prawa wpływających na zakres lub treść umowy ubezpieczenia, w celu jej dostosowania do zmienionych przepisów Pramerica Życie TUiR SA może dokonać zmiany niniejszych OWU, wysyłając Ubezpieczającemu i Ubezpieczonemu treść zmian oraz informując ich jednocześnie o wpływie tych zmian na wartość świadczeń przysługujących z tytułu umowy ubezpieczenia. W takim przypadku, o ile strony nie uzgodnią inaczej, zmiana niniejszych OWU wejdzie w życie z upływem jednego miesiąca od dnia doręczenia zmienionych OWU Ubezpieczającemu, chyba że przed upływem tego terminu Ubezpieczający dokona wypowiedzenia umowy. 9. Informacje o wymienionych w OWU wielkościach minimalnych (sumy ubezpieczenia, składki) oraz stopach procentowych (wskaźnik indeksacji) dostępne są w siedzibie i oddziałach Pramerica Życie TUiR SA. 10. Warunki Ubezpieczenia Terminowego na Życie (kod: TZ65, TZ05) zostały zatwierdzone uchwałą nr 2/12/2012 Zarządu Pramerica Życie TUiR SA z dnia 4 grudnia 2012 r. 9

11. Niniejsze Ogólne Warunki Ubezpieczenia wchodzą w życie z dniem ich zatwierdzenia przez Zarząd Pramerica Życie TUiR SA. Beata Andruszkiewicz Beata Mróz Prezes Zarządu Pramerica Życie TUiR SA Członek Zarządu Pramerica Życie TUiR SA M-002-LA/OWU-LT/I 10

Warunki Umowy Dodatkowej dotyczącej Ubezpieczenia na Wypadek Poważnego Zachorowania (kod: PZ05) 1. Postanowienia ogólne 1. Niniejsze Warunki Umowy Dodatkowej stosują się do umów dodatkowych dotyczących Ubezpieczenia na Wypadek Poważnego Zachorowania i stanowią integralną część tych umów. 2. Zawarcie i obowiązywanie umowy dodatkowej uzależnione jest od zawarcia i obowiązywania umowy podstawowej. 2. Definicje 1. W niniejszych Warunkach Umowy Dodatkowej dotyczącej Ubezpieczenia na Wypadek Poważnego Zachorowania (kod: PZ05) (dalej określanych jako Warunki Umowy Dodatkowej ) poniżej podanym terminom nadano następujące znaczenia: 1) umowa podstawowa umowa ubezpieczenia na życie zawarta za uprzednią zgodą Ubezpieczonego między Ubezpieczającym a Pramerica Życie TUiR SA, do której odnosi się umowa dodatkowa objęta niniejszymi Warunkami Umowy Dodatkowej; 2) umowa dodatkowa umowa rozszerzająca ochronę ubezpieczeniową, zawarta za uprzednią zgodą Ubezpieczonego między Ubezpieczającym a Pramerica Życie TUiR SA na podstawie niniejszych Warunków Umowy Dodatkowej, której zawarcie będzie stwierdzone polisą; 3) Ubezpieczony ubezpieczony z tytułu umowy podstawowej oraz dodatkowej; 4) poważne zachorowanie każde ze zdarzeń zdefiniowanych w rozdz. 3 pkt 3; 5) poważna operacja każde ze zdarzeń zdefiniowanych w rozdz. 3 pkt 3; 6) suma ubezpieczenia kwota określona w polisie stanowiąca podstawę do określenia wysokości świadczenia z tytułu niniejszej umowy dodatkowej; 7) świadczenie obejmuje wypłatę Ubezpieczonemu przez Pramerica Życie TUiR SA należnej kwoty z tytułu zajścia zdarzenia ubezpieczeniowego zgodnie z postanowieniami rozdz. 3 i 10 niniejszych Warunków Umowy Dodatkowej. 8) zdarzenie ubezpieczeniowe zdarzenie określone w niniejszych Warunkach Umowy Dodatkowej w rozdz. 3 pkt 2, które powoduje powstanie prawa do otrzymania świadczenia; 9) dzień zdarzenia ubezpieczeniowego w odniesieniu do poważnej operacji, dzień jej przeprowadzenia lub, w odniesieniu do poważnego zachorowania, dzień jego wstępnej diagnozy, jeżeli w definicjach poszczególnych przypadków poważnych zachorowań nie wskazano inaczej (rozdz. 3 pkt 3). 10) nieszczęśliwy wypadek nagłe, zewnętrzne, niezależne od woli Ubezpieczonego zdarzenie będące bezpośrednią i jedyna przyczyną poważnego urazu głowy (rozdz 3 pkt 3 ppkt 13). Za nieszczęśliwy wypadek nie uważa się zatrucia oraz wszelkich chorób i infekcji (w tym występujących nagle); 2. O ile z kontekstu niniejszych Warunków Umowy Dodatkowej nie wynika inaczej, terminy zdefiniowane w Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia dotyczących umowy podstawowej mają takie samo znaczenie w niniejszych Warunkach Umowy Dodatkowej. W szczególności, ilekroć w niniejszych Warunkach Umowy Dodatkowej jest mowa o Ubezpieczonym i Ubezpieczającym, należy przez to rozumieć odpowiednio Ubezpieczonego i Ubezpieczającego z umowy podstawowej. 3. Przedmiot i zakres umowy dodatkowej 1. Przedmiotem ubezpieczenia jest zdrowie Ubezpieczonego. 11

2. Zdarzeniami ubezpieczeniowymi objętymi zakresem ubezpieczenia są: a) poważne zachorowania zdefiniowane w pkt 3 niniejszego rozdziału; b) poważne operacje zdefiniowane w pkt 3 niniejszego rozdziału; dotyczące Ubezpieczonego, pod warunkiem że dzień zdarzenia ubezpieczeniowego (określony zgodnie z definicją zawartą w rozdz. 2 pkt 1 ppkt 9) przypadł w okresie odpowiedzialności Pramerica Życie TUiR SA z tytułu umowy dodatkowej oraz Ubezpieczony pozostawał przy życiu przez co najmniej 30 dni od dnia zdarzenia ubezpieczeniowego (z zastrzeżeniem rozdz. 11). 3. Za poważne zachorowania objęte zakresem ubezpieczenia uważa się wyłącznie choroby zdefiniowane poniżej, stwierdzone przez lekarzy z odpowiednią specjalizacją, z zastrzeżeniem wyłączeń i dodatkowych warunków zawartych przy poszczególnych definicjach: 1) wyłącznie taki poważny zawał serca, który oznacza jednoznaczne rozpoznanie martwicy części mięśnia sercowego w następstwie niedokrwienia danego obszaru przy spełnieniu przynajmniej trzech z czterech poniższych kryteriów: a) ból zamostkowy typowy dla zawału mięśnia sercowego; b) zmiany w zapisie EKG charakterystyczne dla świeżego zawału serca; c) znamiennie podwyższona aktywność markerów sercowych typowych dla zawału serca; d) udokumentowane znamienne obniżenie funkcji lewej komory, takie jak zaburzenia kinetyki skurczu współistniejące z upośledzeniem frakcji wyrzutowej lewej komory serca, uwidocznione w badaniu echokardiograficznym wykonanym co najmniej 6 tygodni po stwierdzeniu zawału serca. Z zakresu ubezpieczenia wyłącza się stwierdzoną stabilną lub niestabilną chorobę wieńcową, bez cech dokonanego zawału serca. W odniesieniu do zawału serca, za dzień zdarzenia ubezpieczeniowego uważa się dzień postawienia wstępnej diagnozy przez specjalistę kardiologa. 2) wyłącznie taki poważny udar mózgu, który oznacza nagłe i w konsekwencji trwałe uszkodzenie mózgu spowodowane niedokrwieniem, wynaczynioną krwią, zakrzepicą lub zatorem materiałem pochodzenia pozaczaszkowego skutkujące wystąpieniem poważnych deficytów neurologicznych trwających ponad 24 godziny. Rozpoznanie musi być potwierdzone wynikami badań obrazowych, takimi jak: CT (tomografia komputerowa), MRI (magnetyczny rezonans jądrowy) lub PET (pozytronowa tomografia emisyjna). Istnienie trwałego uszkodzenia neurologicznego musi potwierdzić lekarz neurolog nie wcześniej niż 6 tygodni po zdarzeniu. Z zakresu ubezpieczenia wyłącza się objawy mózgowe związane z migreną, uszkodzenia mózgu w wyniku urazu lub niedotlenienia, schorzenia naczyniowe prowadzące do uszkodzeń oka lub nerwu wzrokowego, choroby niedokrwienne układu przedsionkowego, a także epizody przejściowego niedokrwienia ośrodkowego układu nerwowego i udary niepozostawiające trwałego ubytku funkcji. W odniesieniu do udaru mózgu, za dzień zdarzenia ubezpieczeniowego uważa się dzień postawienia diagnozy przez specjalistę neurologa. 3) wyłącznie taki nowotwór złośliwy, który oznacza obecność jednego lub więcej guzów złośliwych, charakteryzującą się niekontrolowanym wzrostem i rozprzestrzenianiem się komórek nowotworowych oraz inwazją i niszczeniem zdrowej tkanki, co obejmuje także białaczkę (z wyjątkiem przewlekłej białaczki limfatycznej), nowotwory układu limfatycznego i chorobę Hodgkina. Obecność nowotworu musi być stwierdzona przez lekarza onkologa. Z zakresu ubezpieczenia wyłącza się następujące nowotwory: a) guzy opisywane jako nowotwory in situ (w tym dysplazja szyjki macicy CIN-1, CIN-2, CIN-3) lub histologicznie opisywane jako zmiany przedinwazyjne; b) wszystkie nowotwory skóry, o ile nie stwierdzono istnienia przerzutów do innych organów oraz o ile nie stwierdzono, że guz jest czerniakiem złośliwym o grubości powyżej 1,5 mm określonej w wyniku badania histologicznego lub klasyfikowane powyżej 3 poziomu inwazji w skali Clarka; c) mięsaki Kaposiego i inne guzy związane z zakażeniem wirusem HIV lub AIDS; d) nowotwory prostaty histologicznie opisywane jako T1 w Klasyfikacji TNM (łącznie z T1 (a) lub T1 (b) lub równoważne według innej klasyfikacji); e) rak brodawkowaty tarczycy spełniający kryteria microcarcinoma w ocenie histopatologa. W odniesieniu do nowotworu złośliwego, za dzień zdarzenia ubezpieczeniowego uważa się dzień postawienia wstępnej diagnozy przez specjalistę onkologa. 4) wyłącznie taką niewydolność nerek, która oznacza końcową postać niewydolności nerek charakteryzującą się trwałym i nieodwracalnym upośledzeniem funkcji obydwu nerek, w wyniku którego konieczne jest 12

stosowanie dializ lub przeszczep nerki. W odniesieniu do niewydolności nerek, za dzień zdarzenia ubezpieczeniowego uważa się dzień rozpoczęcia stosowania dializ lub dzień przeprowadzenia operacji przeszczepu nerki. 5) wyłącznie takie stwardnienie rozsiane, które oznacza proces zapalny w obrębie centralnego układu nerwowego, któremu towarzyszą ogniska demielinizacji rozsiane w centralnym układzie nerwowym. Istnienie przynajmniej dwóch z wymienionych poniżej nieodwracalnych ubytków neurologicznych: a) niedowładu kończyn; b) zaburzeń chodu potwierdzonych badaniem neurologicznym; c) konieczności poruszania się na wózku inwalidzkim; musi zostać potwierdzone przez specjalistę w dziedzinie neurologii nie wcześniej niż 6 miesięcy po ustaleniu wstępnego rozpoznania. Rozpoznanie ostateczne stwardnienia rozsianego musi być udokumentowane wynikami badań obrazowych, takimi jak magnetyczny rezonans jądrowy (NMR) lub tomografia komputerowa (CT). Z zakresu ubezpieczenia wyłącza się choroby układu nerwowego spowodowane innymi przyczynami (np. choroby naczyń mózgowych, infekcje bakteryjne lub wirusowe). W odniesieniu do stwardnienia rozsianego, za dzień zdarzenia ubezpieczeniowego uważa się dzień postawienia wstępnej diagnozy przez specjalistę neurologa. 6) wyłącznie taki łagodny (niezłośliwy) guz mózgu, który oznacza obecność zagrażającego życiu niezłośliwego guza w obrębie tkanki mózgowej z towarzyszącymi objawami wzmożonego ciśnienia śródczaszkowego w postaci obrzęku tarczy nerwu wzrokowego (tarcza zastoinowa), występowania napadów padaczkowych lub istnienia czynnościowych ubytków neurologicznych. Rozpoznanie musi zostać potwierdzone przez specjalistę w dziedzinie neurologii i udokumentowane wynikami badań obrazowych, takimi jak tomografia komputerowa (CT), magnetyczny rezonans jądrowy (NMR) lub pozytronowa tomografia emisyjna (PET). Z zakresu ubezpieczenia wyłącza się torbiele, zmiany ziarniakowe, wady rozwojowe w obrębie naczyń tętniczych lub żylnych mózgu, krwiaki, a także guzy przysadki mózgowej i rdzenia kręgowego. W odniesieniu do łagodnego (niezłośliwego) guza mózgu, za dzień zdarzenia ubezpieczeniowego uważa się dzień postawienia wstępnej diagnozy przez specjalistę neurologa lub neurochirurga. 7) wyłącznie taką chorobę Parkinsona, która oznacza wolno postępującą chorobę zwyrodnieniową ośrodkowego układu nerwowego, prowadzącą do zmniejszenia liczby neuronów produkujących dopaminę (neurony dopaminergiczne), gdy spełnione są wszystkie poniższe kryteria: a) brak odpowiedzi na leczenie farmakologiczne; b) objawy postępującego upośledzenia sprawności organizmu; c) stwierdzenie przez lekarza niezdolności do samodzielnego wykonywania, nieprzerwanie przez co najmniej 6 miesięcy, trzech lub więcej z wymienionych czynności życiowych: mycie się, odżywianie, korzystanie z toalety, ubieranie się, przemieszczanie, poruszanie się. W odniesieniu do choroby Parkinsona, za dzień zdarzenia ubezpieczeniowego uważa się dzień postawienia diagnozy przez specjalistę neurologa w oparciu o obowiązujące standardy medyczne dotyczące tej choroby. 8) wyłącznie taką chorobę Crohna, która oznacza przewlekłe, nieswoiste zapalenie jelita wykazujące skłonność do ziarninowania. Świadczenie będzie należne, jeśli w wyniku Choroby Crohna dojdzie do wytworzenia przetoki, niedrożności lub perforacji jelita, a rozpoznanie zostanie potwierdzone charakterystycznym obrazem histopatologicznym. 9) wyłącznie taką chorobę neuronu ruchowego, która oznacza postępujące zwyrodnienie dróg korowo-rdzeniowych z zanikiem komórek rogów przednich rdzenia lub uszkodzeniem nerwów opuszki. Choroba neuronu ruchowego obejmuje takie jednostki, jak: rdzeniowy zanik mięśni (ang. spinal muscular atrophy, SMA), postępujące porażenie opuszkowe (ang. progressive bulbar palsy, PBP), stwardnienie zanikowe boczne (ang. amyotrophic lateral sclerosis, ALS) oraz pierwotne stwardnienie boczne (ang. primary lateral sclerosis, PLS). Świadczenie będzie należne, jeśli choroba neuronu ruchowego spowoduje deficyt neurologiczny skutkujący trwałą i nieodwracalną niezdolnością Ubezpieczonego do: a) poruszania się między pomieszczeniami na poziomie jednej kondygnacji lub b) samodzielnego spożywania przygotowanych i podanych posiłków. 10) wyłącznie taką niedokrwistość aplastyczną, która oznacza nieodwracalną niewydolność szpiku kostnego powodującą rozwój niedokrwistości, neutropenii i trombocytopenii (małopłytkowości). Rozpoznanie musi być 13

oparte na wynikach biopsji szpiku kostnego. Świadczenie będzie należne, jeśli zostaną stwierdzone dwa z wymienionych poniżej trzech warunków: a) bezwzględna liczba granulocytów obojętnochłonnych nie większa niż 500/mm 3 ; b) bezwzględna liczba retikulocytów nie większa niż 20 000/mm 3 ; c) liczba płytek krwi nie większa niż 20 000/mm 3. 11) wyłącznie takie odkleszczowe wirusowe zapalenie mózgu, które oznacza chorobę przenoszoną przez kleszcze, przebiegającą z różnorodnymi objawami neurologicznymi, skutkującymi koniecznością hospitalizacji, potwierdzoną badaniem płynu mózgowo-rdzeniowego. Rozpoznanie choroby powinno być jednoznacznie potwierdzone przez lekarza specjalistę neurologa wraz ze wskazaniem właściwego kodu choroby (A 84) wg Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD 10 i podane w karcie informacyjnej leczenia szpitalnego. 12) wyłącznie takie piorunujące zapalenie wątroby, które oznacza submasywną lub masywną martwicę komórek wątrobowych (hepatocytów) w wyniku zakażenia wirusem zapalenia wątroby, prowadzącą nieuchronnie do niewydolności wątroby. Świadczenie jest należne, jeśli rozpoznanie choroby opiera się na stwierdzeniu u Ubezpieczonego wszystkich wymienionych niżej warunków: a) szybkie zmniejszanie się wielkości wątroby oraz b) martwica obejmująca całe zraziki z pozostawieniem jedynie zapadniętej siatki podścieliska oraz c) szybkie pogorszenie się wyników testów czynnościowych wątroby (wzrost aktywności enzymów wskaźnikowych uszkodzenia hepatocytów), a wyniki badań Ubezpieczonego wykazują następujące cechy: wyniki testów czynnościowych wątroby wskazują na masywne uszkodzenie miąższu wątroby oraz obiektywne oznaki encefalopatii wrotno-systemowej. 13) wyłącznie taki poważny uraz głowy, który oznacza uraz głowy w następstwie nieszczęśliwego wypadku spowodowany siłą zewnętrzną, i który powoduje deficyt neurologiczny będący przyczyną trwałej i nieodwracalnej niezdolności Ubezpieczonego do: a) poruszania się między pomieszczeniami na poziomie jednej kondygnacji lub b) samodzielnego spożywania przygotowanych i podanych posiłków lub c) porozumiewania się z otoczeniem przy użyciu mowy. Roszczenie nie będzie zasadne przed zakończeniem leczenia i rehabilitacji. 14) wyłącznie taką przewlekłą niewydolność oddechową, która oznacza schyłkowe stadium niewydolności układu oddechowego u Ubezpieczonego. Świadczenie jest należne, jeśli zostaną spełnione wszystkie z poniższych warunków: a) udokumentowanie konieczności stosowania przewlekłej tlenoterapii przez co najmniej 8 godz. na dobę oraz b) wynik oceny FEV1 poniżej 1 litra. 15) wyłącznie taką przewlekłą niewydolność wątroby, która oznacza schyłkową niewydolność wątroby z nasilającą się żółtaczką, która w opinii lekarza nie może ulec poprawie i jest przyczyną wodobrzusza lub encefalopatii. 16) wyłącznie taką sepsę, która oznacza uogólnioną reakcję zapalną powstającą w przebiegu zakażenia meningokokowego lub pneumokokowego, powikłaną niewydolnością wielonarządową. Przez niewydolność wielonarządową rozumie się stan, w którym dochodzi do nieprawidłowego działania dwóch lub więcej narządów lub układów, do których zalicza się ośrodkowy układ nerwowy, układ krążenia, układ oddechowy, układ krwiotwórczy, nerki, wątrobę. 17) wyłącznie taką śpiączkę, która oznacza stan utraty przytomności przebiegający u Ubezpieczonego łącznie z brakiem reakcji na bodźce zewnętrzne czy wewnętrzne, trwający nieprzerwanie przez przynajmniej 96 godz. i wymagający zastosowania systemu wspomagającego funkcje życiowe. Warunkiem uznania zasadności roszczenia jest stwierdzenie trwałych ubytków neurologicznych u Ubezpieczonego utrzymujących się przez co najmniej 6 miesięcy. Z zakresu ubezpieczenia wyłącza się stany będące efektem stosowanych leków, np. śpiączka farmakologiczna. 18) wyłącznie taki tężec, który oznacza zastosowanie leczenia w warunkach szpitalnych z powodu rozpoznanej w dokumentacji medycznej ostrej choroby zakaźnej, która przebiegała klinicznie w postaci uogólnionej i którą wywołała neurotoksyna produkowana przez laseczki tężca (Clostridium tetani). 14

19) wyłącznie takie wrzodziejące zapalenie jelita grubego, które oznacza postać choroby wrzodziejącego zapalenia jelita grubego o przebiegu ostrym, piorunującym, z zagrażającymi życiu zaburzeniami gospodarki elektrolitowej i powikłaniami w postaci rozstrzeni okrężnicy z ryzykiem pęknięcia ściany jelita. W tej postaci zmiany chorobowe obejmują całą okrężnicę, towarzyszy im ciężka krwawa biegunka i objawy ogólnoustrojowe, a leczenie często jest operacyjne i polega na usunięciu okrężnicy i jelita krętego w całości (kolektomia i ileostomia totalna). Rozpoznanie musi opierać się na wynikach badania histopatologicznego, a leczenie powinno obejmować kolektomię i ileostomię. 20) wyłącznie taką wściekliznę, która oznacza zastosowanie leczenia w warunkach szpitalnych z powodu rozpoznanej w dokumentacji medycznej ostrej choroby zakaźnej, której istotą jest ostre zapalenie mózgu i rdzenia wywołane przez wirusa wścieklizny (Rabies virus). 21) wyłącznie taki zaawansowany stan otępienny (w tym choroba Alzheimera), który oznacza rozpoznanie u Ubezpieczonego choroby Alzheimera lub trwałego otępienia funkcji umysłu innego rodzaju. Choroba Alzheimera jest to postępująca choroba degeneracyjna mózgu cechująca się obecnością rozsianych zmian zanikowych w korze mózgu z charakterystycznym obrazem histopatologicznym. Otępienie (demencja) jest to zespół organicznych zaburzeń umysłowych charakteryzujących się ogólnym osłabieniem sprawności intelektualnej, z uwzględnieniem upośledzenia pamięci, osądu i myślenia abstrakcyjnego, a także z towarzyszącymi zmianami osobowości. Roszczenie zostanie uznane za zasadne, jeśli zostaną spełnione u Ubezpieczonego wszystkie wymienione niżej warunki, a także zaistnieje związek przyczynowy z chorobą Alzheimera lub otępieniem innego rodzaju takie jak: a) trwałe i nieodwracalne uszkodzenie funkcji mózgu; b) istotne osłabienie funkcji poznawczych wskutek choroby Alzheimera lub otępienia innego rodzaju potwierdzone na podstawie znormalizowanych testów diagnostycznych; c) konieczność sprawowania stałego nadzoru nad Ubezpieczonym, aby zapobiec samouszkodzeniu lub zagrożeniu zranieniem innych osób. 22) wyłącznie takie zakażenie HIV nabyte wskutek narażenia zawodowego, które oznacza zakażenie ludzkim wirusem upośledzenia odporności (HIV) nabyte w związku z: a) kontaktem z krwią lub innymi płynami ustrojowymi w ramach wykonywania przez Ubezpieczonego zwykłych obowiązków zawodowych; b) zranieniem podczas wykonywania przez Ubezpieczonego zwykłych obowiązków zawodowych. Aby uznać zasadność roszczenia, muszą zostać spełnione następujące warunki: a) do zakażenia doszło podczas wykonywania przez Ubezpieczonego obowiązków służbowych po dacie rozpoczęcia ochrony odpowiedzialności z tytułu umowy dodatkowej; b) Ubezpieczony zgłosił pracodawcy zdarzenie, które może być przyczyną poważnego zachorowania; c) w okresie 6 miesięcy po zdarzeniu doszło do serokonwersji HIV; d) Ubezpieczony przedstawi ujemny wynik testu na obecność zakażenia HIV (obecność wirusa lub przeciwciał skierowanych przeciwko HIV) wykonanego w ciągu 5 dni po zgłoszonym zdarzeniu; e) w organizmie Ubezpieczonego wykazano obecność wirusa HIV lub przeciwciał anty-hiv w okresie 12 miesięcy po zdarzeniu. 23) wyłącznie takie zakażenie HIV w wyniku transfuzji krwi, które oznacza zakażenie Ubezpieczonego ludzkim wirusem upośledzenia odporności (HIV): a) w wyniku transfuzji krwi przeprowadzonej w okresie odpowiedzialności Pramerica Życie TUiR SA z tytułu umowy dodatkowej, pod warunkiem że sąd wydał prawomocny wyrok wskazujący na istnienie odpowiedzialności instytucji, w której przeprowadzono transfuzję oraz b) osoba zakażona HIV nie choruje na hemofilię. Świadczenie nie zostanie uznane za należne, jeśli na dzień diagnozy choroby dostępne będą metody skutecznego leczenia AIDS lub opracowane zostaną metody zapobiegania rozwojowi AIDS w następstwie zakażenia HIV. Z zakresu ubezpieczenia wyłącza się zakażenia nabyte w jakikolwiek inny sposób, w tym drogą płciową lub w następstwie stosowania narkotyków podawanych dożylnie. Ubezpieczyciel musi mieć pełny dostęp do próbek krwi Ubezpieczonego oraz możliwość przeprowadzenia niezależnych testów tych próbek. 15

24) wyłącznie takie zapalenie mózgu, które oznacza zapalenie tkanki mózgowej (półkul mózgowych, pnia mózgu lub móżdżku) powodujące u Ubezpieczonego, przez co najmniej 6 tygodni, istotne powikłania, do których zalicza się trwały deficyt neurologiczny (ubytki neurologiczne). Trwały deficyt neurologiczny obejmuje opóźnienie rozwoju umysłowego, niestabilność emocjonalną, utratę wzroku, utratę słuchu, zaburzenia mowy, porażenie połowicze lub porażenie całkowite (paraliż). Ubytki neurologiczne muszą być przyczyną trwałej i nieodwracalnej niezdolności Ubezpieczonego do: a) poruszania się między pomieszczeniami na poziomie jednej kondygnacji; b) samodzielnego spożywania przygotowanych i podanych posiłków lub c) porozumiewania się z otoczeniem przy użyciu mowy. Za poważne operacje uważa się wyłącznie operacje zdefiniowane poniżej, pod warunkiem ich zalecenia i przeprowadzenia przez lekarzy odpowiednich specjalizacji, z zastrzeżeniem wyłączeń lub dodatkowych warunków zawartych przy poszczególnych definicjach: 25) operacja na naczyniach wieńcowych: oznacza dokonaną przez kardiochirurga operację wszczepienia pomostów omijających do tętnicy wieńcowej w celu korekcji zwężenia lub niedrożności co najmniej dwóch tętnic wieńcowych, z wyłączeniem technik niechirurgicznych, takich jak angioplastyka przezskórna, terapia laserowa czy inne metody leczenia nieoperacyjnego; 26) transplantacja głównych narządów: oznacza przebycie w charakterze biorcy operacji przeszczepu serca, płuca, wątroby, nerki, trzustki lub szpiku kostnego; 27) operacja zastawek serca: oznacza przebycie operacji na otwartym sercu w celu całkowitej wymiany jednej lub więcej zastawek serca uszkodzonych w wyniku wad, które ujawniły się po rozpoczęciu odpowiedzialności Pramerica Życie TUiR SA z tytułu umowy dodatkowej; 28) operacja wszczepienia protezy aortalnej: oznacza przebycie operacji wszczepienia protezy naczyniowej w miejscu zmienionej chorobowo aorty w odcinku brzusznym lub piersiowym. Konieczność przeprowadzenia operacji musi potwierdzić specjalista w dziedzinie kardiologii. Z zakresu ubezpieczenia wyłącza się: a) operacje aorty uszkodzonej w wyniku urazu; b) operacje w obrębie odgałęzień tętnicy głównej; c) zabiegi polegające na wszczepieniu protezy aortalnej bez otwierania klatki piersiowej lub jamy brzusznej. 4. Zawarcie umowy dodatkowej 1. Umowę dodatkową zawiera się na podstawie wypełnionego wniosku o ubezpieczenie, podpisanego przez Ubezpieczającego i Ubezpieczonego. 2. Przed zawarciem umowy ubezpieczenia Pramerica Życie TUiR SA może wymagać od Ubezpieczającego i Ubezpieczonego wszelkich dodatkowych informacji niezbędnych do oceny ryzyka ubezpieczeniowego, jak również może skierować Ubezpieczonego na badania medyczne, których zakres zostanie określony przez Pramerica Życie TUiR SA w skierowaniu. Badania medyczne przeprowadzane są przez lekarzy wskazanych przez Pramerica Życie TUiR SA i na koszt Pramerica Życie TUiR SA. 3. Ubezpieczający i Ubezpieczony zobowiązani są do udzielenia zgodnych z prawdą informacji, o które pytała Pramerica Życie TUiR SA przed zawarciem umowy ubezpieczenia. W razie niedopełnienia powyższego obowiązku przez Ubezpieczającego lub Ubezpieczonego, Pramerica Życie TUiR SA nie ponosi odpowiedzialności za skutki okoliczności, które nie zostały podane do jej wiadomości. Jeżeli powyższy obowiązek nie został dopełniony z winy umyślnej Ubezpieczającego lub Ubezpieczonego, w razie wątpliwości przyjmuje się, że zdarzenie ubezpieczeniowe i jego następstwa są skutkiem okoliczności, które nie zostały podane do wiadomości Pramerica Życie TUiR SA, co powoduje wyłączenie odpowiedzialności Pramerica Życie TUiR SA za skutki tych okoliczności. 4. Jeżeli do zdarzenia ubezpieczeniowego doszło po upływie 3 lat od zawarcia umowy ubezpieczenia, Pramerica Życie TUiR SA nie może podnieść zarzutu, że przy zawieraniu umowy podano informacje nieprawdziwe, w szczególności że została zatajona choroba Ubezpieczonego. 16

5. Umowa dodatkowa może zostać zawarta, jeżeli w dniu składania wniosku o ubezpieczenie Ubezpieczony ukończył 18 lat i ma nie więcej niż 55 lat. 6. Okres ubezpieczenia z tytułu umowy dodatkowej podany jest w polisie. Umowa dodatkowa zawierana jest na okres 5 lat, z możliwością jej przedłużenia na warunkach określonych w rozdz. 9 niniejszych Warunków Umowy Dodatkowej. 7. W sprawach nieuregulowanych w niniejszym rozdziale do zawarcia umowy dodatkowej stosuje się odpowiednio postanowienia Ogólnych Warunków Ubezpieczenia umowy podstawowej dotyczące zawarcia umowy. Zawarcie umowy dodatkowej stwierdza się w polisie. 5. Rozpoczęcie i zakończenie odpowiedzialności Pramerica Życie TUiR SA z tytułu umowy dodatkowej 1. Odpowiedzialność Pramerica Życie TUiR SA z tytułu umowy dodatkowej rozpoczyna się od dnia określonego w polisie albo od dnia rozpoczęcia odpowiedzialności z tytułu umowy podstawowej (jeżeli przypada on później), ale w żadnym wypadku nie wcześniej niż od dnia zapłacenia pierwszej składki w pełnej wysokości. 2. Zakończenie okresu odpowiedzialności Pramerica Życie TUiR SA następuje z dniem rozwiązania umowy dodatkowej (rozdz. 12). 6. Suma ubezpieczenia 1. Suma ubezpieczenia ustalana jest przez strony umowy ubezpieczenia i jest określona kwotowo w polisie. 2. Pramerica Życie TUiR SA zastrzega sobie prawo do ustalenia minimalnej i maksymalnej wysokości sumy ubezpieczenia dla umowy dodatkowej. 3. Ubezpieczający może w czasie obowiązywania umowy dodatkowej, za uprzednią zgodą Ubezpieczonego, obniżyć sumę ubezpieczenia, składając w tym celu wniosek na piśmie. 4. Obniżenie sumy ubezpieczenia staje się skuteczne po wyrażeniu pisemnej zgody Pramerica Życie TUiR SA na zmianę wysokości sumy ubezpieczenia. Pramerica Życie TUiR SA może nie zaakceptować wniosku o obniżenie sumy ubezpieczenia, jeżeli powodowałoby to zmniejszenie sumy ubezpieczenia poniżej minimalnej sumy ubezpieczenia obowiązującej w Pramerica Życie TUiR SA w dniu złożenia wniosku o obniżenie. Obniżenie sumy ubezpieczenia pociąga za sobą odpowiednie obniżenie wysokości składki. 5. Jeżeli Pramerica Życie TUiR SA uwzględni wniosek Ubezpieczającego o zmianę sumy ubezpieczenia zgodnie z postanowieniami pkt 3 niniejszego rozdziału, prześle Ubezpieczającemu aneks do polisy uwzględniający zmienioną składkę oraz sumę ubezpieczenia, informując jednocześnie Ubezpieczonego o wprowadzonych zmianach i ich wpływie na wartość świadczeń przysługujących z tytułu umowy ubezpieczenia. 7. Składka ubezpieczeniowa 1. Wysokość składki z tytułu umowy dodatkowej jest obliczana na podstawie sumy ubezpieczenia oraz taryfy Pramerica Życie TUiR SA w oparciu o czynniki wpływające na ryzyko ubezpieczeniowe, obejmujące w szczególności wiek Ubezpieczonego w chwili zawarcia umowy dodatkowej, jego stan zdrowia, hobby, uprawiane sporty i wykonywany zawód. Wysokość składki zależy również od częstotliwości jej opłacania. Składka za umowę dodatkową została skalkulowana z uwzględnieniem okresu ograniczenia odpowiedzialności (rozdz. 11 pkt 1) obniżającego jej wysokość. 2. Wysokość składki z tytułu umowy dodatkowej jest określona w polisie. Składka jest opłacana jednocześnie ze składką z tytułu umowy podstawowej oraz na tych samych zasadach (tj. z tą samą częstotliwością i w ten sam sposób). 3. Okres opłacania składek z tytułu umowy dodatkowej jest przedstawiony w polisie. 17

4. Składka z tytułu umowy dodatkowej jest stała w okresie 5-letnim. W przypadku przedłużenia umowy dodatkowej na kolejne 5 lat wysokość składki ulega zmianie zgodnie z postanowieniami rozdz. 9. 8. Wzrost sumy ubezpieczenia w wyniku indeksacji składki 1. Wzrost sumy ubezpieczenia z tytułu umowy dodatkowej w wyniku indeksacji składki następuje na zasadach przewidzianych dla indeksacji, zawartych w Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia dotyczących umowy podstawowej, z zastrzeżeniem postanowień poniższych. 2. W przypadku skorzystania przez Ubezpieczającego z prawa do indeksacji składka ulega podwyższeniu zgodnie ze wskaźnikiem indeksacji, co powoduje wzrost sumy ubezpieczenia o kwotę obliczoną przez Pramerica Życie TUiR SA. Kwota ta zostanie obliczona na podstawie taryfy składek właściwej dla wieku Ubezpieczonego w dniu dokonywania indeksacji oraz pozostałego okresu opłacania składek. 3. Prawo do indeksacji umowy dodatkowej wygasa z dniem wygaśnięcia prawa do indeksacji umowy podstawowej. 4. W sprawach dotyczących indeksacji składki, które nie zostały uregulowane w niniejszym rozdziale, stosuje się odpowiednio postanowienia Ogólnych Warunków Ubezpieczenia umowy podstawowej dotyczące indeksacji składki. 9. Przedłużenie dodatkowej umowy ubezpieczenia 1. Umowa dodatkowa może być przedłużona na okres kolejnych 5 lat bez ponownej oceny przez Pramerica Życie TUiR SA ryzyka ubezpieczeniowego dotyczącego osoby Ubezpieczonego, a w szczególności bez przeprowadzania badań medycznych. 2. Umowa dodatkowa może zostać przedłużona, pod warunkiem że Ubezpieczony w momencie przedłużania umowy dodatkowej ma nie więcej niż 60 lat. 3. Przedłużenie umowy dodatkowej powoduje ponowne wyliczenie składki odpowiednio do wieku Ubezpieczonego w momencie przedłużenia, przy czym suma ubezpieczenia nie ulega zmianie. 4. Pramerica Życie TUiR SA przekaże Ubezpieczającemu ofertę przedłużenia umowy dodatkowej oraz wysokość składki najpóźniej w terminie 30 dni przed upływem okresu, na jaki została zawarta umowa dodatkowa. 5. Ubezpieczający ma prawo zrezygnować z możliwości przedłużenia umowy dodatkowej, o czym jest zobowiązany poinformować Pramerica Życie TUiR SA w formie pisemnej najpóźniej na 14 dni przed upływem okresu, na jaki została zawarta umowa dodatkowa. 6. Nieprzekazanie przez Ubezpieczającego rezygnacji w terminie i w formie określonej w pkt 5 niniejszego rozdziału uważa się za wyrażenie zgody na przedłużenie umowy dodatkowej na kolejny 5-letni okres, na warunkach zaproponowanych przez Pramerica Życie TUiR SA. 7. Po przedłużeniu umowy dodatkowej Pramerica Życie TUiR SA prześle Ubezpieczającemu aneks do polisy wynikający z przedłużenia umowy, informując jednocześnie Ubezpieczonego o przedłużeniu umowy dodatkowej. 8. Po przedłużeniu umowy dodatkowej Ubezpieczający ma obowiązek uiszczenia składki w kwocie ustalonej w aneksie, o którym mowa w pkt 7 niniejszego rozdziału. Jeżeli Ubezpieczający nie przekazał informacji o rezygnacji z przedłużenia umowy dodatkowej (o czym mowa w pkt 5 niniejszego rozdziału) i umowa została przedłużona, Ubezpieczający ma prawo do rozwiązania umowy dodatkowej, składając w tym celu wniosek w formie pisemnej. Wniosek o rozwiązanie umowy dodatkowej powinien być doręczony do Pramerica Życie TUiR SA w ciągu 30 dni od otrzymania przez Ubezpieczającego aneksu, o którym mowa w pkt 7 niniejszego rozdziału. Wpłacona składka za mowę dodatkową od momentu jej przedłużenia zostanie zwrócona. 18

10. Świadczenia 1. W poszczególnych przypadkach poważnego zachorowania Ubezpieczonego wysokość należnego mu świadczenia oblicza się według wskazanego poniżej procentu sumy ubezpieczenia dla umowy dodatkowej: Lp. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 Poważne zachorowania i operacje Procent sumy ubezpieczenia Zawał serca 100% Udar mózgu 100% Nowotwór złośliwy 100% Niewydolność nerek 100% Stwardnienie rozsiane 100% Łagodny (niezłośliwy) guz mózgu 100% Choroba Parkinsona 100% Choroba Crohna 100% Choroba neuronu ruchowego 100% Niedokrwistość aplastyczna 100% Odkleszczowe wirusowe zapalenie mózgu 50% Piorunujące zapalenie wątroby 100% Poważny uraz głowy (powodujący deficyt neurologiczny) 100% Przewlekła niewydolność oddechowa 100% Przewlekła niewydolność wątroby 100% Sepsa 50% Śpiączka 50% Tężec 50% Wrzodziejące zapalenie jelita grubego 100% Wścieklizna 50% Zaawansowany stan otępienny (w tym choroba Alzheimera) 100% Zakażenie HIV nabyte wskutek transfuzji krwi 50% Zakażenie HIV nabyte wskutek narażenia zawodowego 50% Zapalenie mózgu 100% Operacja na naczyniach wieńcowych 100% Transplantacja głównych narządów 100% Operacja zastawek serca 100% Operacja wszczepienia protezy aortalnej 100% Łączna kwota świadczeń z tytułu umowy dodatkowej nie może przekroczyć 100% sumy ubezpieczenia określonej dla umowy dodatkowej. Limit ten obejmuje wszystkie zdarzenia ubezpieczeniowe, których Ubezpieczony doznał w okresie ubezpieczenia, i nie ulega odnowieniu w przypadku przedłużenia umowy dodatkowej. 19

2. Świadczenie z tytułu umowy dodatkowej zostanie wypłacone Ubezpieczonemu, chyba że Ubezpieczony umrze po złożeniu wniosku o wypłatę świadczenia, a przed datą wypłaty świadczenia. Wówczas zostanie ono wypłacone osobie uprawnionej do otrzymania świadczenia w przypadku śmierci Ubezpieczonego, chyba że Ubezpieczony wskazał inaczej, informując o tym Pramerica Życie TUiR SA na piśmie. 3. W razie zajścia zdarzenia ubezpieczeniowego Ubezpieczający, Ubezpieczony lub osoba uprawniona do otrzymania świadczenia zobowiązani są zawiadomić o tym zdarzeniu Pramerica Życie TUiR SA. Pisemne zawiadomienie o zdarzeniu ubezpieczeniowym powinno być dokonane nie wcześniej niż po 30 dniach od dnia zdarzenia ubezpieczeniowego (określonego zgodnie z definicją zawartą w rozdz. 2 pkt 1 ppkt 9). 4. Do ustalenia odpowiedzialności Pramerica Życie TUiR SA wymagane są następujące dokumenty: 1) wniosek o wypłatę świadczenia; 2) kopia dokumentu tożsamości Ubezpieczonego; 3) dokumenty potwierdzające zajście zdarzenia ubezpieczeniowego, a w szczególności: a) karta informacyjna leczenia szpitalnego; b) opinia lekarza prowadzącego; c) wyniki badań potwierdzające wystąpienie jednostki chorobowej objętej ubezpieczeniem lub dokumenty potwierdzające przebycie przez Ubezpieczonego poważnej operacji; d) karta wypisu ze szpitala; e) inne dokumenty wymagane zgodnie z rozdz. 3 pkt 3. 5. Pramerica Życie TUiR SA może wymagać od osoby uprawnionej innych dokumentów niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności Pramerica Życie TUiR SA. 6. Jeżeli zdarzenie ubezpieczeniowe nastąpiło poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, dokumenty dowodowe dotyczące zdarzenia ubezpieczeniowego muszą być uwierzytelnione zgodnie z obowiązującymi przepisami. 7. Wszelkie dokumenty konieczne do ustalenia odpowiedzialności Pramerica Życie TUiR SA muszą być dostarczone w oryginałach, urzędowych odpisach lub kopiach poświadczonych przez Pramerica Życie TUiR SA na podstawie oryginału. 8. W sprawach nieuregulowanych w niniejszych Warunkach Umowy Dodatkowej do wypłaty świadczenia mają odpowiednie zastosowanie przepisy dotyczące wypłaty świadczenia zawarte w Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia umowy podstawowej. 11. Ograniczenia odpowiedzialności Pramerica Życie TUiR SA z tytułu umowy dodatkowej 1. Pramerica Życie TUiR SA nie wypłaci świadczenia w przypadku następujących zdarzeń ubezpieczeniowych: nowotworu złośliwego, stwardnienia rozsianego, łagodnego (niezłośliwego) guza mózgu, choroby Alzheimera, choroby Parkinsona, choroby Crohna, choroby neuronu ruchowego, niedokrwistości plastycznej, piorunującego zapalenia wątroby, przewlekłej niewydolności oddechowej, zaawansowanego stanu otępiennego, zakażenia HIV nabytego wskutek narażenia zawodowego lub transfuzji krwi, zapalenia mózgu, operacji na naczyniach wieńcowych lub operacji zastawek serca, jeżeli dzień zdarzenia ubezpieczeniowego przypadł w ciągu 180 dni, począwszy od daty zawarcia umowy dodatkowej. Ograniczenie to nie znajduje zastosowania w razie przedłużenia umowy dodatkowej. 2. Pramerica Życie TUiR SA nie ponosi odpowiedzialności i nie wypłaci świadczenia z tytułu umowy dodatkowej w przypadku, gdy zdarzenie ubezpieczeniowe dotyczące Ubezpieczonego było związane z: 1) wypadkiem spowodowanym przez Ubezpieczonego pod wypływem narkotyków, alkoholu lub innych substancji toksycznych o podobnym działaniu, w tym również leków nieprzepisanych przez lekarza lub użytych niezgodnie z zaleceniem lekarza; 2) samookaleczeniem lub okaleczeniem na własne życzenie (niezależnie od stanu jego poczytalności); 3) próbą samobójstwa (niezależnie od stanu jego poczytalności); 4) aktywnym i dobrowolnym uczestnictwem w aktach przemocy, terroryzmu, zamieszkach (z wyłączeniem obrony własnej); 5) zdarzeniem związanym z masowym skażeniem chemicznym, radioaktywnym lub jonizującym; 20