PRZYGOTOWUJESZ PREZENTACJĘ MATURALNĄ, PISZESZ REFERAT LUB WYPRACOWANIE? NIE ZAPOMNIJ O PRZYPISACH I BIBLIOGRAFII OTO PODPOWIEDŹ JAK JE SPORZĄDZIĆ Układ bibliografii do prezentacji maturalnej Imię i Nazwisko Klasa Temat prezentacji: Bibliografia 1. Literatura podmiotu (omawiane przez nas w pracy utwory literackie i inne teksty kultury). 2. Literatura przedmiotu- wykorzystane przez nas opracowania ogólne (np. słowniki, encyklopedie, historie literatury) i szczegółowe (książki, artykuły, dokumenty elektroniczne). 3. Materiały pomocnicze - wykorzystane do "ubarwienia " naszej wypowiedzi obrazy, muzyka ale nie wymienione w literaturze podmiotu. (W obrębie poszczególnych grup obowiązuje alfabetyczna kolejność opisów) Podpis 1
BIBLIOGRAFIA ZAŁĄCZNIKOWA Bibliografia uporządkowany spis dokumentów dobranych według ustalonych kryteriów spełniający zadania informacyjne. Ogólne zasady sporządzania bibliografii załącznikowej: Bibliografię załącznikową należy umieszczać na końcu pracy. Opisy powinny być uporządkowane w kolejności alfabetycznej (lub ewentualnie w kolejności cytowania w tekście) i kolejno ponumerowane. W opisie autora należy pominąć informacje o jego stopniach naukowych, funkcjach: prof., dr, doc., mgr, ks. - nie piszemy, że ktoś jest czy był: księdzem, profesorem, biskupem, doktorem, zakonnikiem itd. Jeżeli autorów jest dwóch lub trzech należy podać ich nazwiska i imiona oddzielając je od siebie przecinkami. Imię autora można skrócić do inicjału Jeżeli autor nie jest znany, lub jeśli autorów jest więcej niż trzech opis zaczyna się od tytułu. Jeśli autorów jest więcej niż trzech, po tytule podajemy dane pierwszej osoby (lub podkreślonej przez wydawcę). Jedynym elementem opisu bibliograficznego, który umieszczamy w cudzysłowie jest tytuł czasopisma. Tytuł książki piszemy kursywą. Jeśli to jest wydanie pierwsze lub nie ma w książce informacji, które to jest wydanie ten element opisu pomijamy. Informację o zmianach dokonanych w wydaniu należy skrócić: Wyd. 5. popr. uzup. zmien. skr. rozsz. przejrz. Nie jest obowiązkowe podawanie miejsca wydania i nazwy wydawcy. Trzeba podać rok (datę) wydania i numer ISBN - ang. International Standard Book Number Międzynarodowy Znormalizowany Numer Książki - 10-cyfrowy (w najnowszych książkach 13-cyfrowy) symbol zawierający zakodowane informacje o książce. Nadawanie numerów ISBN obowiązuje wydawców polskich od 1974 roku. W książkach nie posiadających numeru ISBN ten element opisu pomijamy. 2
Znaki przestankowe ; :., - / ( ) należy stosować konsekwentnie. Każdy element opisu należy wyraźnie oddzielić od następnych przyjętym znakiem interpunkcyjnym. OPIS BIBLIOGRAFICZNY KSIĄŻKI Informacji na temat książki szukaj najpierw na stronie tytułowej, a nie na okładce. Nazwisko i imię autora książki: Tytuł książki. Wydanie. Rok wydania. ISBN Moczarski Kazimierz: Rozmowy z katem. Wyd. 14. 2001. ISBN 83-01-11069-4 Wysokińska Zofia, Witkowska Janina: Integracja europejska: rozwój rynków. Wyd. 2 zmien. i uzup. 2002. ISBN 83-01-13595-6 Społeczeństwo polskie od X do XX wieku. Ireneusz Ihnatowicz (i in.). Wyd. 3 popr. 1996. ISBN 83-05-12846-6 (w przypadku więcej niż 3 autorów) Pisarze świata: słownik encyklopedyczny. Red. Jolanta Skrunda. Wyd. 2 zm. i rozsz. 1998. ISBN 83-01-12776-7 (w przypadku prac zbiorowych) OPIS BIBLIOGRAFICZNY ROZDZIAŁU KSIĄŻKI LUB WIERSZA Nazwisko i imię autora książki: Tytuł książki. Wydanie. Rok wydania. ISBN. Tytuł rozdziału, numery stron Kochanowski Jan: Fraszki. Wyd. 3 przejrz. 1998. ISBN 83-85904-38-7. Do gór i lasów, s. 113-114 Łuczak Maciej: Rejs, czyli szczególnie nie chodzę na filmy polskie, 2002, ISBN 83-7337-189-3, I to jest nowa koncepcja sztuki, s. 22-35 3
OPIS BIBLIOGRAFICZNY ROZDZIAŁU w PRACY ZBIOROWEJ Nazwisko i imię autora rozdziału: Tytuł rozdziału. W: Tytuł pracy zbiorowej. Rok wydania. ISBN, numery stron Olejniczak Józef: Poeta dziewięćdziesięcioletni Czesław Miłosz. W: Literatura polska 1990-2000. T.1. Pod red. Tomasza Cieślaka i Krystyny Pietrych. 2002. ISBN 83-7220-577-9, s. 61-78 Bajka Zbigniew: Rynek mediów w Polsce. W: Dziennikarstwo i świat mediów. Pod red. Zbigniewa Bauera, Edwarda Chudzińskiego. Wyd. 2. 2000. ISBN 83-86957-01-8, s. 83-102 Drawicz Andrzej: Wstęp. W: Bułhakow Michaił: Mistrz i Małgorzata. Wyd.15. 1990. ISBN 83-73199-00-4, s. V - LXXXIV Drugi opis stworzenia człowieka. W: Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu. Wyd. 3 popr. 1980. ISBN 83-7015-047-0, s. 25 [Rdz 2, 4b-7] Paweł (św.): Hymn o miłości. W: Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu. Wyd. 3 popr. 1980. ISBN 83-7015-047-0, s. 1302 [1 Kor 13, 1-13] OPIS BIBLIOGRAFICZNY ARTYKUŁU Z CZASOPISMA Nazwisko i imię autora artykułu: Tytuł artykułu. Tytuł czasopisma Rok, numer czasopisma, strony Cieśliński Piotr: Ostatni lot Columbii. Wiedza i Życie 2003, nr 3, s. 12-17 Wędzik Zofia: Kawa czy herbata? Nowa Szkoła 2004, nr 1, s. 25-27 OPIS BIBLIOGRAFICZNY RECENZJI Z CZASOPISMA Nazwisko i imię autora książki recenzowanej: Tytuł książki. Rec. Nazwisko i imię recenzenta: Tytuł recenzji. Tytuł czasopisma Rok, nr, strony 4
Lebert Norbert, Lebert Stephan: Noszę jego nazwisko: rozmowy z dziećmi przywódców Trzeciej Rzeszy. Rec. Piotr M. Majewski: Dzieci nazistów. Mówią Wieki 2005, nr 2, s. 59 Lepianka Maciej: i w następnym dniu. Rec. Krzysztof Lipka: Granica realizmu i fantazji. Nowe Książki 1997, nr 7, s.48 OPIS BIBLIOGRAFICZNY WYWIADU Nazwisko i imię osoby, z którą przeprowadzono wywiad: Tytuł wywiadu. Rozmowę przepr. Imię i Nazwisko osoby przeprowadzającej wywiad. Tytuł czasopisma rok, numer, strony Kuczok Wojciech: Jestem bardzo pokrzywiony. Rozmowę przepr. Barbara Pietkiewicz. Polityka 2004, nr 3, s. 58-59 Kieślowski Krzysztof: Ciągle poszukuję. Rozmowę przepr. Stefan Węgrzyn. Polityka 1992, nr 50, s.12 OPIS BIBLIOGRAFICZNY INNYCH DOKUMENTÓW Dokument elektroniczny: może przypominać publikację drukowaną (wydawnictwo zwarte, wydawnictwo ciągłe, artykuł lub rozdział), może przyjmować postać (typ nośnika) programu komputerowego, bazy danych, plików, rekordów (dostępnych w trybie online, na płycie CD-ROM, dyskietce) oraz nowych rodzajów dokumentów nie mających odpowiedników drukowanych: grupy i listy dyskusyjne, bazy danych, strony www, cechy fizyczne właściwe publikacjom nie zawsze występują w publikacjach elektronicznych (tomy, zeszyty, strony), źródłem danych jest ekran, dokumentacja towarzysząca, opakowanie. 5
Obowiązkowe elementy opisu bibliograficznego dokumentu elektronicznego oraz kolejność ich prezentacji: Autor Tytuł (w formie występującej w źródle) Typ nośnika podany w nawiasie kwadratowym, np. [online], [CD-ROM], [taśma magnetyczna], [dyskietka]. Wydanie (wersja) Miejsce wydania Wydawca Data wydania Data aktualizacji/nowelizacji Data dostępu podana w nawiasie kwadratowym tylko dla dokumentów dostępnych online) Warunki dostępu (tylko dla dokumentów dostępnych online) Numer znormalizowany (ISBN lub ISSN) OPIS STRONY INTERNETOWEJ Autor. Tytuł pracy [Typ nośnika]. Data wydania. Data aktualizacji. [Data dostępu]. Warunki dostępu Historia Starego Teatru (17 X 1781 30 VI 2003) [online]. Kraków: Stary Teatr [dostęp 23 lutego 2005]. Dostępny w Internecie: <http://www.stary-teatr.krakow.pl/ramki7.htm> Szulczewski Grzegorz: Etyczna ekonomia w ujęciu Petera Koslowskiego [online]. [dostęp: 13 lutego 2004]. Dostępny w Internecie: <http://www.cebi.win.pl/texty/etycznaekonomia.doc> Akademia Pedagogiczna (Kraków). Wirtualna historia książek i bibliotek [online]. Ostatnia aktualizacja 29.10.2002. [dostęp: 13 lutego 2004]. Dostępny w Internecie: <http://www.ap.krakow.pl/whk> Maria: Opis bibliograficzny. W: Biblioteka w Szkole. Forum Ogólne. [online]. [dostęp 6 kwietnia 2008]. Dostępny w Internecie. (forum internetowe) Kreyser, R.: Pałac Krasińskich [fotogr. kolor] W: Kreyser: Pałac Krasińskich Puls Warszawy" [online]. 1998 nr 10 [dostęp: 12 sierpnia 2005]. Dostępny w Internecie: <http://pl.wikipedia.org> (fotografia online) 6
OPIS BIBLIOGRAFICZNY FILMU Tytuł filmu [Określenie dokumentu]. Odpowiedzialność główna. Miejsce wydania: Wydawca, rok wydania. Typ nośnika Pan Tadeusz [Film]. Reż. Andrzej Wajda. Warszawa: Vision Film, 2000. 1 kas. VHS Ogniem i mieczem [Film]. Reż. Jerzy Hoffman. Warszawa: Zodiak, 1999. 1 płyta DVD OPIS BIBLIOGRAFICZNY DOKUMENTU DŹWIĘKOWEGO Odpowiedzialność główna: Tytuł dokumentu [Określenie dokumentu]. Miejsce wydania: Wydawca, rok wydania. Typ nośnika Bach Jan Sebastian: Brandenburg Contertos [Dokument dźwiękowy]. Warszawa: Pomaton EMO, 1999. 1 płyta CD Pawlikowska-Jasnorzewska Maria: Wiersze [Dokument dźwiękowy]. Warszawa: Polskie Nagrania, 1988. Taśma magnet. Chopin Fryderyk: Etiuda c-moll "Rewolucyjna". W: Chopin: Utwory fortepianowe [Dokument dźwiękowy]. Point Classics AG, 1997. 1 płyta CD (jeden utwór muzyczny z płyty) OPIS BIBLIOGRAFICZNY PROGRAMU TELEWIZYJNEGO Przykład: Torbicka Grażyna: Kocham kino [program telewizyjny]. Warszawa: TVP2, [wyemitowano 18 listopada 2008, o 19.35] OPIS BIBLIOGRAFICZNY PROGRAMU RADIOWEGO Przykład: Nowak Katarzyna, Szwedowska Joanna: Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata [program radiowy]. Warszawa: Polskie Radio Dwójka, [nadano 18 listopada 2008, o 11.45] 7
OPIS BIBLIOGRAFICZNY REKLAMY Szczęście maluje się na twarzy. Truskawkowy żel myjący do twarzy... [reklama prasowa]. Filipinka 2004, nr 9, s. 5 A świstak siedzi i zawija je w te sreberka [reklama telewizyjna]. Warszawa: TVP, 2005 Reklama mleka [dokument dźwiękowy]. Kraków: Radio RMF FM, 2007 OPIS BIBLIOGRAFICZNY REPRODUKCJI OBRAZU (RZEŹBY, DZIEŁA ARCHITEKTURY) Obowiązują takie zasady jak przy opisie rozdziału z książek Przykład: Vermer Johannes: Pracownia artysty [il.]. W: Rynck Patrick de: Jak czytać malarstwo. 2005. ISBN 83-242-0467-9, s. 327 Caravaggio: Nawrócenie św. Pawła [il.]. W: Rzepińska Maria: Siedem wieków malarstwa europejskiego. Wyd. 2 popr. i uzup. 1986. ISBN 83-04-01811-X, nr il. XXXIII OPIS BIBLIOGRAFICZNY MAP, PLANÓW Tytuł. Skala. [Wydanie jeżeli kolejne]. Rok wydania Przykład: Warszawa i okolice: mapa turystyczna. Skala 1: 15000.1994 8