Zmiany w prawie polskim na rzecz zwiększenia ochrony małoletnich w sieci Rafał Lew-Starowicz Biuro Pełnomocnika Rządu do Spraw Równego Traktowania Kancelaria Prezesa Rady Ministrów Warszawa, 29 września 2009 r.
Zespół ds. przeciwdziałania dyskryminacji małoletnich w elektronicznych środkach masowego przekazu Powołany dnia 11 września 2008 r. decyzją Pełnomocnika Rządu do Spraw Równego Traktowania Skład zespołu: Przewodniczący Zespołu - Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, Pełnomocnik Rządu do Spraw Równego Traktowania Elżbieta Radziszewska Zastępca Przewodniczącego - Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Igor Dzialuk Sekretarz Zespołu przedstawiciel Biura Pełnomocnika Rządu ds. Równego Traktowania, kierujący pracami podzespołów tematycznych, Rafał Lew- Starowicz Członkowie - blisko 70 instytucji publicznych i organizacji pozarządowych, w skład których wchodzą:
Przedstawiciele instytucji publicznych: Ministerstwo Sprawiedliwości, Prokuratura Krajowa, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, Ministerstwo Infrastruktury, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Ministerstwo Edukacji Narodowej, Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Rzecznik Praw Obywatelskich, Rzecznik Praw Dziecka, Urząd Komunikacji Elektronicznej, Komenda Główna Policji, Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji,
Przedstawiciele stacji telewizyjnych: Telewizja Polska S.A, TVN S.A., MTV Networks, Telewizja Puls Sp. z o.o., Telewizja Polsat, TV4, P4 Sp. z o.o., Tele 5, Telewizja ITV Przedstawiciele portali internetowych: Epuls, interia.pl, grono.net, o2.pl sp.z o.o., wp.pl, onet.pl Przedstawiciele operatorów telefonii komórkowych: PTK Centertel, Polkomtel S.A, Telekomunikacja Polska S.A., Orange
Przedstawiciele Organizacji Pozarządowych: Komitet Ochrony Praw Dziecka, Polski Komitet ds. UNESCO, UNICEF, Fundacja Dzieci Niczyje, Naukowo Akademicka Sieć Komputerowa, Zespół Dyżurnet.pl, Przedstawiciele Producentów Oprogramowania Interaktywnego, Polskie Towarzystwo Badania Gier, Fundacja Kidprotect, Porozumienie Dzieci pod Ochroną, Stowarzyszenie Producentów i Dystrybutorów Oprogramowania Rozrywkowego, Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Grupa Telekomunikacja Polska, Fundacja Grupy TP, UPC Polska Sp. z o.o., Polska Izba Informatyki i Telekomunikacji, Google, Microsoft, IBM Polska, Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej, Polska Izba Wydawców Pracy, Fundacja ABCXXI Cała Polska Czyta Dzieciom
Zespół ds. przeciwdziałania dyskryminacji małoletnich w elektronicznych środkach masowego przekazu 1. Podzespół ds. zmian legislacyjnych, 2. Podzespół ds. kampanii edukacyjnych i medialnych, 3. Podzespół ds. bezpieczeństwa internetowego i oprogramowania interaktywnego, 4. Podzespół ds. bezpieczeństwa telefonicznego, 5. Podzespół ds. regulacji telewizyjnych.
Podzespół ds. zmian legislacyjnych Zadania: dostosowanie prawa polskiego do unijnego w zakresie ochrony małoletnich, opracowanie propozycji przepisów mających na celu skuteczne zwalczanie pornografii dziecięcej i pedofilii oraz treści rasistowskich, adaptacja rozwiązań mających na celu ułatwienie działania na rzecz bezpieczeństwa dzieci instytucjom, zajmujących się tą tematyką, wypracowanie treści porozumień pomiędzy rządem RP a dostawcami usług internetowych, na rzecz zwiększania bezpieczeństwa małoletnich, współpraca międzynarodowa.
Najnowsze rządowe rozwiązania legislacyjne: 1. Ustawa o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw Dz.U. 2008 nr 214 poz. 1344 Dnia 24 10 2008 r. uchwalił sejm 18-12-2008 weszła w życie
w art. 202: po 4a dodaje się 4b w brzmieniu: 4b. Kto produkuje, rozpowszechnia, prezentuje, przechowuje lub posiada treści pornograficzne przedstawiające wytworzony albo przetworzony wizerunek małoletniego uczestniczącego w czynności seksualnej podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2., 5 otrzymuje brzmienie: 5. Sąd może orzec przepadek narzędzi lub innych przedmiotów, które służyły lub były przeznaczone do popełnienia przestępstw określonych w 1-4b, chociażby nie stanowiły własności sprawcy. ;
w art. 101 dodaje się 4 w brzmieniu: 4. Przedawnienie karalności przestępstw określonych w art. 199 2 i 3, art. 200, art. 202 2 i 4 oraz art. 204 3, jak również przestępstw określonych w art. 197, art. 201, art. 202 3, art. 203 i art. 204 4, w przypadku gdy pokrzywdzonym jest małoletni nie może nastąpić przed upływem 5 lat od ukończenia przez pokrzywdzonego 18 lat. ; (rodzaje przestępstw: prezentowanie treści pornograficznych małoletniemu, obcowanie płciowe z małoletnim, nakłanianie do prostytucji, rozpowszechnianie treści pornograficznych z udziałem małoletniego)
2. Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny, ustawy - Kodeks postępowania karnego, ustawy - Kodeks karny wykonawczy, ustawy - Kodeks karny skarbowy oraz niektórych innych ustaw 17.12.2008 r. odbyło się pierwsze czytanie druk nr 1394 27 sierpnia projekt przekazano z Komisji do drugiego czytania w Sejmie
po art. 202 dodaje się art. 202a i art. 202b w brzmieniu: Art. 202a. 1. Kto utrwala treści pornograficzne z udziałem osoby bez jej zgody, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. 2. Kto sprowadza, przechowuje lub posiada treści pornograficzne z udziałem osoby, która nie wyraziła zgody na utrwalanie, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
Art. 93. Sąd może orzec przewidziany w tym rozdziale środek zabezpieczający związany z umieszczeniem w zakładzie zamkniętym lub skierowaniem na leczenie ambulatoryjne tylko wtedy, gdy jest to niezbędne, aby zapobiec ponownemu popełnieniu przez sprawcę czynu zabronionego związanego z jego chorobą psychiczną, zaburzeniami preferencji seksualnych, upośledzeniem umysłowym lub uzależnieniem od alkoholu lub innego środka odurzającego; przed orzeczeniem tego środka sąd wysłuchuje lekarzy psychiatrów oraz psychologa, a w sprawach osób z zaburzeniami preferencji seksualnych także lekarza seksuologa. ;
w art. 95a: a) 1 otrzymuje brzmienie: 1. Skazując sprawcę na karę pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania za przestępstwo skierowane przeciwko wolności seksualnej, popełnione w związku z zaburzeniami preferencji seksualnych, sąd może orzec umieszczenie sprawcy, po odbyciu tej kary, w zakładzie zamkniętym albo skierowanie go na leczenie ambulatoryjne, w celu przeprowadzenia terapii farmakologicznej lub psychoterapii, zmierzających do zapobieżenia ponownemu popełnieniu takiego przestępstwa, w tym w szczególności poprzez obniżenie jego zaburzonego popędu seksualnego. Terapii farmakologicznej nie stosuje się, jeżeli jej przeprowadzenie spowodowałoby niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia skazanego.,
po art. 191 dodaje się art. 191a w brzmieniu: Art. 191a. 1. Kto utrwala wizerunek nagiej osoby lub osoby w trakcie czynności seksualnej używając w tym celu wobec niej przemocy, groźby bezprawnej lub podstępu albo wizerunek nagiej osoby lub osoby w trakcie czynności seksualnej bez jej zgody rozpowszechnia, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. 2. Ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego. ;
po art. 200 dodaje się art. 200a i 200b w brzmieniu: Art. 200a. 1. Kto w celu popełnienia przestępstwa określonego w art. 197 3 pkt 2 lub art. 200, jak również produkowania lub utrwalania treści pornograficznych, za pośrednictwem systemu teleinformatycznego lub sieci telekomunikacyjnej nawiązuje kontakt z małoletnim poniżej lat 15, zmierzając, za pomocą wprowadzenia go w błąd, wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania sytuacji albo przy użyciu groźby bezprawnej, do spotkania z nim, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. 2. Kto za pośrednictwem systemu teleinformatycznego lub sieci telekomunikacyjnej małoletniemu poniżej lat 15 składa propozycję obcowania płciowego, poddania się lub wykonania innej czynności seksualnej lub udziału w produkowaniu lub utrwalaniu treści pornograficznych, i zmierza do jej realizacji, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
Art. 200b. Kto publicznie propaguje lub pochwala zachowania o charakterze pedofilskim, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. ;
Art. 202b. Kto rozpowszechnia obraz nagiej osoby bez jej zgody, utrwalony z użyciem przemocy, przez nadużycie zaufania lub podstępem, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. ;
3. Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny, ustawy - Kodeks postępowania karnego, ustawy - Kodeks karny wykonawczy oraz ustawy o Policji 17.12.2008 r. odbyło się pierwsze czytanie druk nr 1276 Obecnie, po zakończeniu prac w Komisji skierowane do II czytania w sejmie
po art. 202 dodaje się art. 202a w brzmieniu: Art. 202a. Kto w celu popełnienia przestępstwa określonego w art. 197 3 pkt 2 lub art. 200, jak również produkowania lub utrwalania treści pornograficznych z udziałem małoletniego poniżej 15 lat, nawiązuje kontakt z małoletnim za pośrednictwem systemu teleinformacyjnego lub sieci telekomunikacyjnej i podejmuje czynności zmierzające do spotkania z nim, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3..
W ustawie z dnia 6 czerwca 1997 t. - Kodeks Karny Wykonawczy w art. 201: a) po 2 dodaje się 2a 2c w brzmieniu: 2a. Wykonując orzeczenie o zastosowaniu środka zabezpieczającego określonego w art. 95a Kodeksu karnego, sąd, po zasięgnięciu opinii, odpowiedniej w sprawach seksuologii sądowej, jednostki organizacyjnej utworzonej lub nadzorowanej przez ministra właściwego do spraw zdrowia, wskazuje zakład, o którym mowa w art. 200 3a albo 3b, i przesyła odpis orzeczenia, wraz z poleceniem doprowadzenia sprawcy, właściwej jednostce Policji lub właściwemu organowi wojskowemu, a odpis orzeczenia i polecenie przyjęcia kierownikowi właściwego zakładu zamkniętego..
W ustawie z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. z 2007 r. Nr 43, poz. 277,z późn. zm.6)) art. 19 w ust. 1 pkt 2 otrzymuje brzmienie: 2) w przypadku przestępstw określonych w art. ( ) art. 200, art. 200a,( ). gdy inne środki okazały się bezskuteczne albo zachodzi wysokie prawdopodobieństwo, że będą nieskuteczne lub nieprzydatne, sąd okręgowy, na pisemny wniosek Komendanta Głównego Policji, złożony po uzyskaniu pisemnej zgody Prokuratora Generalnego albo na pisemny wniosek komendanta wojewódzkiego Policji, złożony po uzyskaniu pisemnej zgody właściwego miejscowo prokuratora okręgowego, może, w drodze postanowienia, zarządzić kontrolę operacyjną (podkreślenie - R.L.).
Planowane propozycje zmiany prawa: Karalność oglądania (jeśli pliki z pornografią dziecięcą są w pamięci tymczasowej komputera, tak jest w Wielkiej Brytanii), wpisanie przesyłania pornografii obok rozpowszechniania, podniesienie wieku ochrony dziecka, rozszerzenie karalności na serwer w państwie trzecim jeśli materiały tam umieszczono z państwa członkowskiego UE, nie wiadomo jeszcze jakie działania zostaną uznane przez sądy, za działania o charakterze pedofilskim, karanie za nakłanianie do popełnienia samobójstwa.
Dziękuję za uwagę! Rafał Lew - Starowicz Biuro Pełnomocnika Rządu do Spraw Równego Traktowania rafal.lew-starowicz@kprm.gov.pl