Najbardziej opiniotwórcze polskie media w listopadzie 2007 r. Analiza częstotliwości cytowania poszczególnych mediów przez inne media na podstawie przekazów prasowych, telewizyjnych i radiowych z okresu od 1 do 30 listopada 2007 roku Warszawa, styczeń 2008
Spis treści Wstęp... 2 ANALIZA... 4 METODOLOGIA BADANIA... 9 Wstęp Badanie przeprowadzono na podstawie 7993 przekazów mediowych (wycinków prasowych, programów radiowych i telewizyjnych) z okresu 1 30 listopada 2007 r. Dziennikarze odnosili się do wiadomości podawanych na łamach innych mediów 10148 razy (4141 razy w prasie, 4002 w telewizji i 2005 w radiu). Na ich podstawie wyciągnięto następujące wnioski: 1. Większość cytowanych przekazów to artykuły prasowe. Najwięcej publikacji pochodzi z dzienników (84 proc.) oraz tygodników (14 proc.). 2. W listopadowym rankingu najczęściej cytowanych mediów na pierwszym miejscu znalazł się Dziennik z 1586 cytowaniami, na drugim miejscu znalazła się Gazeta Wyborcza, na którą powoływano się 1380 razy. Trzecia lokata w listopadzie należy do Rzeczpospolitej (1377 cytowań). Czwartą pozycję zajął dziennik Polska (661 cytowań). Spośród stacji radiowych i telewizyjnych najwyżej w rankingu znalazły się odpowiednio RMF FM i TVN24. W zestawieniu portali internetowych prowadzi Onet.pl przed portalem Interia.pl. 3. W rankingu tytułów najczęściej cytowanych poza przeglądami prasy również zwyciężył Dziennik. Kolejne miejsca należą do Gazety Wyborczej i Rzeczpospolitej. 4. 95 proc. powołań dotyczyło mediów ogólnopolskich, a pozostałe 5 proc. - regionalnych. Najwięcej cytatów z mediów regionalnych pochodziło z województwa mazowieckiego, gdzie liderem niezmiennie pozostaje Życie Warszawy. 5. Wśród gazet najczęściej powołujących się na doniesienia innych środków masowego przekazu pierwsze miejsce przypadło Gazecie Wyborczej, a drugie Rzeczpospolitej. Najczęściej cytującymi rozgłośniami radiowymi były TOK FM i PR1, a stacjami telewizyjnymi TVN24 oraz TVP Info. 2
W listopadowym raporcie warto zwrócić uwagę na: zmianę na pozycji lidera. Dziennik (1586) wyraźnie prowadzi w rankingu dzięki licznym powołaniom na kontrowersje wokół WSI, politykę polską oraz aferę z listą leków refundowanych; drugą pozycję Gazety Wyborczej (1388), która uzyskała tę lokatę dzięki odniesieniom do strzelaniny w Afganistanie, ekonomii, rynku i finansów oraz polityki polskiej, a także spadek na trzecie miejsce Rzeczpospolitej (1377), która przywoływana była najczęściej w kontekście polityki polskiej, ustawodawstwa i prawa oraz ekonomii, rynku i finansów; awans na czwartą pozycję niedawnego debiutanta na rynku prasowym: dziennika Polska (661). Gazeta ta uzyskała wysoką pozycję dzięki powołaniom na politykę polską (R. Sikorski), ekonomię, rynek, finanse oraz niszczenie dokumentów ABW; spadek liczby cytowań tygodnika Wprost oraz zmniejszającą się różnicę w liczbie cytowań pomiędzy Wprost (393) a Newsweekiem (336) te dwa tygodniki opinii coraz wyraźniej konkurują ze sobą; coraz wyższą liczbę cytowań TVN CNBC (40), stacja ta znalazła się na trzeciej pozycji w rankingu najczęściej cytowanych stacji telewizyjnych; bardzo wysokie liczby cytowań dwóch największych stacji radiowych. W listopadzie zwycięstwo należy do RMF FM (288), która zawdzięcza tak wysoką pozycję powołaniom na kontrowersje wokół strzelaniny w Afganistanie, politykę polską oraz działalność policji i przestępczość; utrzymanie pozycji lidera w rankingach najczęściej cytowanych stacji telewizyjnych i portali internetowych. Są to odpowiednio: TVN24 (277) oraz Onet.pl (146) obecność w pierwszej piętnastce dwóch dzienników biznesowo-ekonomicznych: Gazety Prawnej (323) oraz Pulsu Biznesu (240), dwóch tabloidów: Faktu (298) oraz Super Expressu (219); nowe aktualne tematy powołań. W listopadzie media podejmowały m.in. tematy: kontrowersji wokół WSI, konfliktów w PiS-ie, polityki polskiej w odniesieniu do Radka Sikorskiego, strzelaniny w Afganistanie, w której brali udział polscy żołnierze postawieni obecnie w stan oskarżenia, afery z listą leków refundowanych, próby zniszczenia tajnych dokumentów ABW, przygotowań do Euro 2012, sprawy Michała Boniego, który przyznał się do współpracy z SB oraz dalszych wyjaśnień w związku z aferą korupcyjną na Helu. 3
Analiza W W listopadowym rankingu najczęściej cytowanych mediów pierwsze miejsce zajął Dziennik. Na drugiej pozycji znalazła się Gazeta Wyborcza, a na trzeciej Rzeczpospolita. Czwarta lokata przypadła nowemu na rynku prasy dziennikowi Polska. Na piątym miejscu zestawienia znalazł się tygodnik Wprost. Wykres 1. Najczęściej cytowane media Dziennik Gazeta Wy borcza Rzeczpospolita Polska 661 Wprost 393 1380 1377 1586 W zestawieniu piętnastu najczęściej cytowanych mediów znalazły się dwie stacje radiowe, jedna telewizyjna i jeden portal internetowy. Są to kolejno: RMF FM Radio ZET, TVN24 oraz Onet.pl (Wyk. 1). Newsweek Gazeta Prawna Fakt RMF FM Radio ZET TVN24 336 323 298 288 280 277 Puls Biznesu Ży cie Warszawy Super Express onet.pl 240 239 219 146 0 250 500 750 1000 1250 1500 1750 4
Wśród najczęściej cytowanych przekazów prasowych na pierwszej pozycji znalazły się te publikowane w Dzienniku. Informacje te komentowano najczęściej w kontekście kontrowersji wokół WSI; polityki polskiej oraz afery z listą leków refundowanych (Wyk. 2). Wykres 2. Ranking najczęściej cytowanych tytułów prasowych Dziennik Gazeta Wyborcza 1380 Rzeczpospolita 1377 1586 Polska 661 Wprost 393 Newsweek 336 Gazeta Prawna 323 Fakt 298 Puls Biznesu 240 Życie Warszawy 239 0 200 400 600 800 1000 1200 1400 1600 1800 5
Spośród stacji telewizyjnych, najczęściej powoływano się na informacje podawane w stacji TVN24 najczęściej cytowano jej doniesienia w kontekście polityki polskiej. (Wyk. 3). Wykres 3. Ranking najczęściej cytowanych stacji telewizyjnych TVN24 TVN 96 277 TVN CNBC 40 TVP1 31 TVP3 17 TVP Info 16 0 50 100 150 200 250 300 Spośród rozgłośni radiowych, najczęściej powoływano się na informacje podawane na antenie RMF FM. (Wyk. 4). Wykres 4. Ranking najczęściej cytowanych stacji radiowych RMF FM 288 Radio ZET 280 PR1 126 TOK FM 84 PR3 55 Radio PiN 28 0 50 100 150 200 250 300 350 6
Dziennikarze powoływali się również na przekazy internetowe. Wśród najczęściej cytowanych portali internetowych na pierwszym miejscu uplasował się Onet.pl, drugą pozycję zajął portal Interia.pl. (Wyk. 5). Wykres 5. Ranking najczęściej cytowanych portali internetowych Onet.pl Interia.pl 77 Gazeta.pl 50 146 Dziennik.pl 42 WP.pl 39 TVN24.pl 26 0 20 40 60 80 100 120 140 160 7
Autorzy najczęściej cytowanych publikacji w listopadzie (Tab. 1) lp. Autor Medium Tytuł publikacji Liczba powołań 1. Anna Marszałek, Robert Zieliński Dziennik Wojskowe archiwum schowane w pałacu 159 2. Radosław Gruca, Piotr Nisztor Dziennik Podejrzana lista leków 95 3. Marcin Kącki Gazeta Wyborcza Był rozkaz: ostrzelać wioski 78 4. Stanisław Janecki, Marcin Dzierżanowski Wprost Promowani są zwolennicy zła 77 5. Wojciech Czuchnowski Gazeta Wyborcza Co tam niszczą w ABW? 71 6. Piotr Gabryel, Paweł Lisiecki, Bernadeta Waszkiewicz Rzeczpospolita Weta chcę używać rzadko 56 7. Katarzyna Hejke, Teresa Wójcik, Piotr Lisiewicz Gazeta Polska WSI na wizji 54 8. Maciej Duda Newsweek Biegły: Mirosław G. nie zabił 50 9. Anita Werner, Paweł Siennicki Polska Szczygło: Radek Sikorski jest zdrajcą 47 Nie mogę się dogadać z nowym 10. Łukasz Warzecha Fakt Dornem 36 Najczęściej cytowane tytuły prasowe z danego województwa. (Tab. 2) Województwo Medium Liczba cytatów mazowieckie Życie Warszawy 239 lubelskie Dziennik Wschodni 19 pomorskie Dziennik Bałtycki 13 wielkopolskie Głos Wielkopolski 9 małopolskie Dziennik Polski 8 warmińskomazurskie Gazeta Olsztyńska 8 podkarpackie Nowiny 6 łódzkie Dziennik Łódzki 5 lubuskie Gazeta Lubuska 5 opolskie Nowa Trybuna Opolska 5 śląskie Dziennik Zachodni 5 dolnośląskie Gazeta Wrocławska 4 lubuskie Gazeta Lubuska 4 świętokrzyskie Echo Dnia 4 zachodniopomorskie Kurier Szczeciński 2 kujawsko-pomorskie Gazeta Pomorska 1 8
Metodologia badania Analiza obejmuje wszystkie przekazy prasowe, telewizyjne i radiowe, w których cytuje się lub powołuje na doniesienia, które pierwotnie pojawiły się w innych środkach przekazu. Zakwalifikowane publikacje są w większości wypadków rozpoznawalne za pomocą następujących środków: stwierdzenie jest umieszczone w cudzysłowie oraz podane jest jego źródło, przed artykułem (lub po) jest wyraźnie zaznaczone, że jest to przedruk oraz jest podane jego źródło, pojawiają się sformułowania typu: o czwartkowa Gazeta Wyborcza napisała, że, o dziennikarze na łamach Rzeczpospolitej zauważyli, że, o Radio RMF FM poinformowało o, o w wywiadzie dla Życia Warszawy X stwierdził, że, o według badań tygodnika Wprost ; uważamy odniesienie do adresu internetowego. Jeśli cytat odnosi się do internetowego wydania danego tytułu albo tytułu online, wliczany jest do cytatów prasowych. Raport nie uwzględnia materiałów, które: omawiają profil działalności danego środka przekazu, bądź umieszczają wypowiedzi dziennikarzy na tematy niezwiązane z treścią pisanych przez nich artykułów, powołują się na prasę zagraniczną, zostały opublikowane w gazecie, na strukturę której składają się wyłącznie przedruki z innych gazet (Angora, Forum), cytują publikacje starsze od obecnych o ponad 3 lata lub przywołują nieistniejące już media, są powtórzeniami całych programów danej stacji telewizyjnej lub radiowej, stanowią komentarz tylko zdjęcia bądź tylko okładki prasowej, jeśli komentarz ten nie omawia bezpośrednio artykułu, w badaniu nie są uwzględniane przekazy, których źródłem są agencje informacyjne. Głównym kryterium decydującym o zakwalifikowaniu danego wycinka jest jednak bezpośrednie odwołanie się do konkretnego artykułu, stwierdzenia, wypowiedzi opublikowanej na łamach gazety lub wyemitowanej w programie telewizyjnym/radiowym. Cytatem nie jest odniesienie do obrazu, zdjęcia, okładki prasowej, wizualizacji, ikonografii. W przypadku, kiedy gazeta bądź stacja telewizyjna/radiowa powołuje się na własne doniesienia, materiały te nie są brane pod uwagę. Analiza obejmuje całą prasę (ok. 800 tytułów gazet i czasopism) oraz stacje telewizyjnych (TVP 1, TVP 2, TVP Info, TVN, TVN24, TVN Turbo, Polsat, TV4, TV Biznes, TVN CNBC Biznes) i wybrane programy w rozgłośniach radiowych (PR1, PR3, Radio PiN, RMF FM, Radio ZET, TOK FM, Radio BIS, Radio Maryja, RDC). Szczegółowe informacje dotyczące monitoringu można znaleźć na stronie http://www.instytut.com.pl. Jeżeli w jednym przekazie kilkakrotnie powoływano się na tę samą gazetę, stację telewizyjną/radiową, Internet, ale w różnych kontekstach, to w końcowych zestawieniach brano pod uwagę wielokrotność cytowania, a nie wielokrotność odniesienia do innego medium. W rankingu autorów najczęściej cytowanych publikacji (tab.1) ujęto artykuły, na które najczęściej powoływały się inne media w danym temacie. Liczba powołań na dany temat uwzględnia sumę wszystkich publikacji z mediów w danym temacie. W przypadku powołań na tytuł prasowy i portal internetowy tego tytułu, cytowania nie są sumowane. Za cytat z portalu internetowego 9