Przeciwdziałanie Przemocy w Rodzinie Rola organizacji pozarządowych w województwie
Procedury NK wpływ do przewodniczącego- dane z Zespołów Interdyscyplinarnych z województwa Policja JOPS Oświata Zdrowie GKRPA 2012/ 3 154 NK I-V 2013 1 349 NK 2013 3 535 NK I- VIII 2014 2 955 NK 2 507 535 70 13 29 1 081 223 26 11 8 2 907 494 77 29 28 2 565 317 40 16 17
Interwencje w trybie art. 12a ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie Art. 12a. 1. W razie bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia dziecka w związku z przemocą w rodzinie pracownik socjalny wykonujący obowiązki służbowe ma prawo odebrać dziecko z rodziny i umieścić je u innej niezamieszkującej wspólnie osoby najbliższej, w rozumieniu art. 115 11 Kodeksu karnego w rodzinie zastępczej lub w całodobowej placówce opiekuńczo-wychowawczej.
dane z województwa liczba interwencji 2012 r. 2013 r. 32 35 styczeń sierpień 2014 r. 46 interwencji w województwie 7.30-15.30 15.30-7.30 29 17 ( Nakło n/n) Nakło n/n, Świecie n/w, Solec Kujawski, Barcin, Kamień Kraj., Tłuchowo, Kowal, Chełmża, Sępólno Kraj., Kowalewo Pomorskie
Art. 9 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie: Zobowiązuje Organy administracji rządowej i samorządowej współdziałają z organizacjami pozarządowymi oraz kościołami i związkami wyznaniowymi w zakresie udzielania pomocy osobom dotkniętym przemocą, oddziaływania na osoby stosujące przemoc oraz podnoszenia świadomości społecznej na temat przyczyn i skutków przemocy w rodzinie.
W celu tworzenia warunków do bardziej skutecznego przeciwdziałania przemocy w rodzinie Rada Ministrów przyjęła 9 czerwca 2014r. Krajowy Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na lata 2014 2020 Program powstał w wyniku współpracy kilku ministerstw, pełnomocnika rządu ds. równego traktowania, a także organizacji pozarządowych Cele szczegółowe Programu 1. zintensyfikowanie działań profilaktycznych w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie 2. zwiększenie dostępności i skuteczności ochrony oraz wsparcia osób dotkniętych przemocą w rodzinie 3. zwiększenie skuteczności oddziaływań wobec osób stosujących przemoc w rodzinie 4. zwiększenie poziomu kompetencji przedstawicieli instytucji i podmiotów realizujących zadania z zakresu przeciwdziałania przemocy
źródło Niebieska Linia Z badań przeprowadzonych przez fundację Feminoteka wynika, że działania instytucji publicznych na rzecz kobiet, które doświadczyły gwałtu są fragmentaryczne, chaotyczne, opierają się na wyrywkowej wiedzy i nie pozwalają na podjęcie tematu gwałtu w perspektywie systemowej. Brakuje instytucji wyspecjalizowanych wyłącznie do pracy z ofiarami gwałtów oraz współpracy pomiędzy rozmaitymi instytucjami i organizacjami, do których zgłaszają się zgwałcone kobiety.
Materia pomagania osobom pokrzywdzonym m.in. ofiarom przemocy w rodzinie, ofiarom gwałtów, molestowania seksualnego jest bardzo delikatna. Jak skutecznie udzielić pomocy, aby powtórnie ofiary nie skrzywdzić? Niezbędna jest pogłębiona wiedza o psychologii zachowań osób po traumatycznych przejściach, współdziałanie instytucji w systemie pomocy, dostosowanie postępowania do poziomu rozwoju ofiary, zwłaszcza gdy jest ona dzieckiem. Wiktymizacja wtórna nie tylko krzywdzi już wcześniej skrzywdzonych, ale w dużym stopniu przyczynia się do dysfunkcjonalności systemu, który nie przeciwdziała krzywdzeniu i nie pomaga ofiarom. W ten sposób zniechęca je do szukania pomocy. Natomiast sprawcy, zdając sobie z tego sprawę, mogą czuć się bezkarni i powtarzać ofiarom- nikt ci nie uwierzy.
Typowe przykłady sytuacji, w których może nastąpić wtórna wiktymizacja to częste lub zbyt długie, nieprofesjonalne, niedelikatne przesłuchiwanie, wypytywanie ofiary przemocy. Praktyka pokazuje, że wszystkie te zachowania mają miejsce niejednokrotnie na policji, w prokuraturze, w sądzie w instytucjach pomocy społecznej. Dlatego tak ważna jest rola Organizacji Pozarządowych w zakresie udzielania profesjonalnej pomocy zarówno osobom dotkniętym przemocą w rodzinie jak i osobom ją stosującym w celu tworzenia warunków skutecznego przeciwdziałania przemocy.
Obszary, kierunki i działania wynikające z Krajowego Programu realizatorzy organizacje pozarządowe podniesienie poziomu wiedzy i świadomości społecznej w zakresie przyczyn i skutków przemocy w rodzinie; zmiana postrzegania przez społeczeństwo problemu przemocy w rodzinie, poprzez : prowadzenie ogólnopolskich i lokalnych kampanii społecznych, promujących metody wychowawcze bez użycia przemocy, informujące o zakazie stosowania kar cielesnych wobec dzieci przez osoby wykonujące władzę rodzicielską oraz sprawujące opiekę lub pieczę, promujące działania służące przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, w tym ochronę i pomoc dla osób doznających przemocy oraz interwencję wobec osób stosujących przemoc
Działanie polegające na: współpracy pomiędzy organami samorządu terytorialnego, a kościołami lub związkami wyznaniowymi na danym terenie, w celu wprowadzenia elementów edukacji na temat zjawiska przemocy w rodzinie w ramach działania poradni prowadzonych przez kościoły lub związki wyznaniowe lub do programów nauk przedmałżeńskich wymagane wskaźniki realizacji: liczba podjętych inicjatyw, liczba osób, którym udzielono informacji dotyczących przeciwdziałania przemocy w rodzinie
Kolejne wymagane działanie: rozwój infrastruktury instytucji rządowych i samorządowych, a także podmiotów oraz organizacji pozarządowych udzielających pomocy osobom dotkniętym przemocą w rodzinie oraz wypracowanie zasad współpracy nawiązywanie i wzmacnianie współpracy pomiędzy instytucjami rządowymi i samorządowymi oraz organizacjami pozarządowymi w zakresie pomocy osobom dotkniętym przemocą w rodzinie upowszechnianie informacji i edukacja w zakresie możliwości i form udzielania pomocy osobom dotkniętym przemocą w rodzinie - upowszechnianie informacji w zakresie możliwości i form uzyskania m.in. pomocy: medycznej, psychologicznej, prawnej, socjalnej, zawodowej i rodzinnej
Kierunki działań: udzielanie pomocy i wsparcia osobom dotkniętym przemocą w rodzinie w formie poradnictwa: medycznego, psychologicznego, prawnego, socjalnego, zawodowego rodzinnego we współpracy z NGO
Działanie także dla NGO tworzenie i zwiększanie zakresu działania oraz dostępności do ogólnopolskich całodobowych telefonów zaufania, interwencyjnych (zgłoszenia alarmowe o wystąpieniu lub podejrzeniu wystąpienia nagłego zagrożenia życia, zdrowia, środowiska, mienia oraz zagrożeń bezpieczeństwa i porządku publicznego, przekazane na numery alarmowe obsługiwane w centrum powiadamiania ratunkowego, z zewnętrznych systemów monitoringu albo przy wykorzystaniu innych środków komunikacji, które umożliwiają niezwłoczne przekazanie tej informacji do centrum powiadamiania ratunkowego) lub informacyjnych dla osób dotkniętych przemocą w rodzinie oraz utworzenie całodobowej bezpłatnej ogólnopolskiej linii telefonicznej dla ofiar przemocy w rodzinie i ze względu na płeć
Działanie polegające na współpracy jst z NGO tworzenie i zwiększanie zakresu działania oraz dostępności do lokalnych telefonów zaufania, interwencyjnych lub informacyjnych dla osób dotkniętych przemocą w rodzinie wskaźniki: liczba lokalnych telefonów zaufania, czas dostępności telefonu, liczba rozmów i interwencji.
Działanie NGO wraz z MS, KGP, JST wzmacnianie ochrony osób dotkniętych przemocą w rodzinie w toku postępowania karnego poprzez przesłuchiwanie dzieci w przyjaznych pokojach przesłuchań oraz tworzenie odpowiednich warunków do przesłuchiwania dorosłych osób dotkniętych przemocą w rodzinie wskaźniki: - liczba przyjaznych pokoi przesłuchań, liczba dzieci przesłuchanych w przyjaznych pokojach przesłuchań.
Działanie NGO wraz z jst gmina i powiat opracowanie i realizacja programów terapeutycznych i pomocy psychologicznej dla osób dotkniętych przemocą w rodzinie. Realizatorzy zadania: jednostki samorządu terytorialnego szczebel gminny i powiatowy przy współpracy z organizacjami pozarządowymi.
Obszar działań - Oddziaływania na osoby stosujące przemoc w rodzinie tworzenie i rozszerzanie ofert oddziaływań wobec osób stosujących przemoc w rodzinie, realizowanych przez instytucje rządowe i samorządowe, a także podmioty oraz organizacje pozarządowe, a także wypracowanie zasadwspółpracy pomiędzy tymi instytucjami i podmiotami oraz organizacjami pozarządowymi opracowanie i realizacja programów oddziaływań korekcyjno--edukacyjnych dla osób stosujących przemoc w rodzinie w warunkach wolnościowych i w jednostkach penitencjarnych
Kierunki działań NGO z jst gmina, powiat Realizowanie programów psychologicznoterapeutycznych dla osób stosujących przemoc w rodzinie zmierzających do zmiany wzorców zachowań zadanie dla NGO opracowanie i realizacja programów psychologicznoterapeutycznych dla osób stosujących przemoc w rodzinie realizacja i finansowanie jako zadanie zlecone od 2017 roku (846 zł na 1 sprawcę)
Dane dot. Województwa obecność organizacji pozarządowych w składzie Zespołów Interdyscyplinarnych Art. 9a ust. 3uoppwr w skład zespołu interdyscyplinarnego wchodzą przedstawiciele: 1) jednostek organizacyjnych pomocy społecznej; 2) gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych; 3) Policji; 4) oświaty; 5) ochrony zdrowia; 6) organizacji pozarządowych 144 Zespoły Interdyscyplinarne posiada w składzie 57 organizacji pozarządowych
Stowarzyszenia, w tym Kobiet Aktywnych Gminy, Stowarzyszenie Rozwoju Wsi Towarzystwa,w tym Towarzystwo Proeuropejskie Fundacje Rada Kobiet Gminy Parafie Rzymskokatolickie Spółdzielnia Socjalna Przedszkole Niepubliczne Caritas, w tym Parafialny Zespół Caritas Klub Abstynenta Gminna Ochotnicza Straż Pożarna
Z Krajowego Programu wynikają także zadania dla wojewody, do których m.in. należy gromadzenie bazy teleadresowej organizacji pozarządowych świadczących usługi dla osób i rodzin dotkniętych przemocą w rodzinie Z danych zebranych od jst w lipcu 2014r. wynika, iż posiadamy w województwie 30 organizacji świadczących pomoc rodzinom uwikłanym w przemoc domową (zdarza się, iż 1 NGO działa w kilku gminach)
Należy wspomnieć o roli jaką pełnią Organizacje Pozarządowe prowadząc Ośrodki dla Osób Pokrzywdzonych Przestępstwem, których działalność finansowana jest z Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej. Dofinansowanie udzielane jest w trybie organizowanych co roku otwartych konkursów ofert w oparciu o rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 11 lutego 2014r. w sprawie Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej. W celu złagodzenia skutków przestępstwa Ośrodki zapewniają bezpłatną pomoc udzielaną na wniosek osób pokrzywdzonych i ich rodzin, po uprawdopodobnieniu faktu pokrzywdzenia.
Podmioty, które otrzymały dotacje z Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej w roku 2014 z województwa kujawsko pomorskiego Fundacja na Rzecz Ofiar Wypadków Komunikacyjnych i Bezpieczeństwa w Ruchu Drogowym Zielony Liść z Torunia Terenowy Komitet Ochrony Praw Dziecka z Inowrocławia Stowarzyszenie AZYL Na Rzecz Pomocy Kobietom i Dzieciom Ofiarom Przemocy z Torunia
Zakres świadczonej pomocy: 1)organizowanie i finansowanie pomocy prawnej 2) pokrywanie kosztów związanych z pomocą psychologiczną, w tym organizowanie i finansowanie pomocy przez osobę pierwszego kontaktu 3) pokrywanie kosztów świadczeń zdrowotnych, wyrobów medycznych, w tym przedmiotów ortopedycznych oraz środków pomocniczych, jeżeli jest to niezbędne w procesie leczniczym doznanego uszczerbku na zdrowiu wynikającego z przestępstwa lub jego następstw 4) pokrywanie kosztów związanych z edukacją ogólnokształcącą i zawodową, także na zasadach indywidualnego kształcenia, odpowiednio do wieku i potrzeb edukacyjnych osób uprawnionych;
5) finansowanie okresowych dopłat do bieżących zobowiązań czynszowych za lokal mieszkalny, do którego osoba uprawniona posiada tytuł prawny, a lokal mieszkalny nie jest użytkowany przez inne osoby 6) dostosowanie lokalu mieszkalnego lub budynku mieszkalnego do potrzeb osoby pokrzywdzonej przestępstwem w przypadku, gdy utrata sprawności fizycznej nastąpiła w wyniku przestępstwa 7) finansowanie przejazdów środkami komunikacji publicznej lub pokrywanie kosztów transportu związanych z uzyskiwaniem świadczeń i regulowaniem spraw 8) pokrywanie kosztów żywności lub bonów żywnościowych; pokrywanie kosztów żywności lub bonów żywnościowych; pokrywanie kosztów zakupu odzieży, bielizny, obuwia, środków czystości i higieny osobistej
Dziękuję za uwagę Beata Sulima Wojewódzki Koordynator Realizacji Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie w Wydziale Polityki Społcznej KPUW w Bydgoszczy email: bsulima@bydgoszcz.uw.gov.pl tel.: 52 34 97 684