Mechanizmy finansowania badań młodych naukowców w Narodowym Centrum Nauki
Narodowe Centrum Nauki Narodowe Centrum Nauki - agencja wykonawcza powołana do finansowania badań podstawowych realizowanych w formie projektów badawczych, stypendiów doktorskich i staży po uzyskaniu stopnia naukowego doktora. Badania podstawowe są to oryginalne prace badawcze eksperymentalne lub teoretyczne podejmowane przede wszystkim w celu zdobywania nowej wiedzy o podstawach zjawisk i obserwowalnych faktach, bez nastawienia na bezpośrednie praktyczne zastosowanie lub użytkowanie. Narodowe Centrum Nauki przeznacza nie mniej niż 20% środków pozostających w jego dyspozycji na wsparcie rozwoju osób rozpoczynających karierę naukową. 2
Rada Narodowego Centrum Nauki Rada NCN m.in.: ustala tematykę, warunki i nakłady finansowe w konkursach NCN, określa dyscypliny i grupy dyscyplin dla przeprowadzanych konkursów, ogłasza konkursy na finansowanie staży podoktorskich i stypendiów doktorskich, dokonuje podziału środków finansowych dla każdego konkursu w ramach poszczególnych paneli lub grup paneli, określa priorytetowe obszary badań podstawowych, wybiera ekspertów odpowiedzialnych za ocenę wniosków złożonych w konkursach, ocenia merytorycznie pracę Dyrektora NCN i Koordynatorów Dyscyplin, powołuje Komisję Odwoławczą Rady w celu rozpatrywania odwołań od decyzji Dyrektora dotyczących odmowy przyznawania środków na realizację badań. 3
Najważniejsze decyzje Rady NCN 1) panele NCN podział na dyscypliny i grupy dyscyplin Rada NCN przyjęła za podstawę procesu oceny projektów badawczych podział na 25 paneli dziedzinowych, tematycznie pokrywających cały obszar badań naukowych, w trzech głównych działach: HS Nauki Humanistyczne, Społeczne i o Sztuce (6 paneli, HS1 - HS6) ST Nauki Ścisłe i Techniczne (10 paneli, ST1 - ST10) NZ Nauki o Życiu (9 paneli, NZ1 - NZ9) Zalety nowego podziału: połączenie wielu gryp dyscyplin, przełamanie sztucznych barier, uwzględnienie kryteriów metodologicznych i poznawczych, wyzwolenie dziedzin badawczych z wąskośrodowiskowego kręgu, konfrontacja wyników z osiągnieciami pokrewnych dziedzin. 4
Najważniejsze decyzje Rady NCN 2) Dwuetapowy system oceny: I etap: ocena kwalifikacyjna na podstawie skróconego opisu projektu II etap: ocena specjalistyczna na podstawie szczegółowego opisu projektu Schemat procesu oceny: OCENA MERYTORYCZNA Zespół Ekspertów NCN i eksperci zewnętrzni Ocena formalna Koordynatorzy dyscyplin NCN Postępowanie kwalifikacyjne Oceny indywidualne Etap 1 Uzgodnienie ocen indywidualnych - pierwsze spotkanie panelowe Postępowanie ewaluacyjne Oceny rozszerzone Etap 2 Uzgodnienie ocen indywidualnych drugie spotkanie panelowe Listy rankingowe wniosków zakwalifikowanych do finansowania OCENA RZETELNOŚCI I BEZSTRONNOŚCI OPINII EKSPERTÓW Koordynatorzy dyscyplin NCN 5
Najważniejsze decyzje Rady NCN Zalety przyjętego systemu oceniania wniosków: przekazanie Zespołom Ekspertów pełnej autonomii w podejmowaniu decyzji na każdym etapie oceny wniosków, uzgadnianie ocen indywidualnych na podstawie dyskusji, wskazywanie ekspertów zewnętrznych (w większości zagranicznych) w celu oceny specjalistycznej wniosków w II etapie, konfrontacja ocen indywidualnych z opiniami zewnętrznymi, konieczność szczegółowej analizy projektów na tle innych wniosków, przyjęcie zasady kolegialnej oceny wniosków na podstawie dyskusji przeprowadzonej podczas posiedzeń Zespołów Ekspertów, średnia ocen na każdym etapie kwalifikacji ma charakter pomocniczy i stanowi jedynie punkt wyjścia do dyskusji nad oceną końcową, podstawą decyzji o ocenie końcowej wniosku jest analiza zasadności finansowania projektu na tle innych projektów zgłoszonych w konkursie. 6
Najważniejsze decyzje Rady NCN 3) rygorystyczny kodeks etyczny członków Rady i ekspertów NCN: każdy ekspert deklaruje na piśmie brak konfliktu interesu przy ocenie danego projektu, członkowie Rady nie mogą występować z wnioskiem o finansowanie projektów badawczych w charakterze kierowników i wykonawców tych projektów, członkowie Zespołów Ekspertów nie mogą być kierownikami projektu ani wykonawcami w konkursie, w którym pełnią funkcję eksperta. NCN stawia sobie za zadanie ustanowienie zarówno wysokich wymagań merytorycznych, jak i dbałość o uczciwość i bezstronność procesu oceny i kwalifikacji wniosków. 7
Budżet Narodowego Centrum Nauki w strukturze wydatków na Naukę w roku 2012 5% 2% 14% Narodowe Narodowe Centrum Centrum Nauki Nauki 900 mln zł 900 mln zł Narodowe Centrum Badań Narodowe i Rozwoju Centrum Badań i Rozwoju 2 mld 714 mln zł 2 mld 714 mln zł 33% MNiSW 6 mld 272 mln zł 43% 3% Współpraca naukowa Współpraca naukowa z zagranicą z zagranicą 160 mln zł 160 mln zł Działalność statutowa Działalność statutowa 2 mld 108 mln zł 2 mld 108 mln zł Inwestycje służące potrzebom badań Inwestycje naukowych służące lub prac potrzebom badań naukowych lub prac rozwojowych rozwojowych 355 mln zł Inne 156 mln zł 8
Konkursy Narodowego Centrum Nauki PRELUDIUM na projekty badawcze realizowane przez osoby rozpoczynające karierę naukową nieposiadające stopnia naukowego doktora. SONATA na projekty badawcze mające na celu stworzenie unikatowego warsztatu naukowego, realizowane przez osoby rozpoczynające karierę naukową, które uzyskały stopień naukowy doktora nie wcześniej niż 5 lat przed rokiem wystąpienia z wnioskiem. SONATA BIS na projekty badawcze mające na celu powołanie nowego zespołu naukowego, realizowane przez osoby posiadające stopień naukowy lub tytuł naukowy, które uzyskały stopień naukowy doktora w okresie od 2 12 lat przed rokiem wystąpienia z wnioskiem. ETIUDA na finansowanie stypendiów doktorskich dla osób z otwartym przewodem doktorskim. 9
Konkursy Narodowego Centrum Nauki FUGA na finansowanie krajowych staży po uzyskaniu stopnia naukowego doktora. OPUS na projekty badawcze, w tym finansowanie zakupu lub wytworzenia aparatury naukowo-badawczej niezbędnej do realizacji tych projektów. HARMONIA na projekty badawcze realizowane w ramach współpracy międzynarodowej. MAESTRO na projekty badawcze realizowane przez doświadczonych naukowców. SYMFONIA na międzydziedzinowe projekty badawcze. 10
Przygotowanie wniosków i błędy Cel naukowy i hipotezy badawcze. Powinny być sformułowane jasno i precyzyjnie. Wybór Opiekuna/Promotora. Wskazane jest by była to osoba prowadząca badania naukowe z zakresu obejmującego tematykę zgłoszonego wniosku. Skrócony opis projektu. Wyłącznie na jego podstawie wniosek jest oceniany na pierwszym etapie oceny merytorycznej. Kosztorys. Dokładne uzasadnienie poszczególnych pozycji pomoże uniknąć wątpliwości co do zasadności wnioskowanych kosztów. Dorobek naukowy stanowi istotną część oceny wniosku. Jego brak w znaczący sposób obniża szansę na otrzymanie funduszy na realizację projektu badawczego. Wniosek o finansowanie projektu badawczego składany jest w języku polskim i języku angielskim. Obie wersje językowe muszą być ze sobą tożsame. 11
NCN w liczbach 2011-2012 11 368 projektów przyjętych z MNiSW 21 ogłoszonych konkursów 15 rozstrzygniętych konkursów 20 409 rozpatrywanych wniosków 4 355 przyznanych grantów 1,5 mld zł środków przyznanych przez NCN 12
LP. NCN w liczbach 2011-2012 Liderzy dotychczasowych konkursów wg. liczby grantów. Wnioskodawca Umowy podpisane Kwota przyznana ogółem [zł] 1 Uniwersytet Jagielloński (z Collegium Medicum) w Krakowie 409 156 mln 2 Uniwersytet Warszawski 407 129 mln 3 Uniwersytet im. A. Mickiewicza w Poznaniu 212 64 mln 4 Akademia Górniczo- Hutnicza w Krakowie 145 61 mln 5 Uniwersytet Wrocławski 132 42 mln 6 Politechnika Warszawska 114 50 mln 7 Uniwersytet Łódzki 109 25 mln 8 Politechnika Wrocławska 101 35 mln 9 Uniwersytet Gdański 95 40 mln 10 Uniwersytet Śląski w Katowicach 89 28 mln 11 Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu 87 27 mln 12 Politechnika Śląska w Gliwicach 78 32 mln 13 Politechnika Łódzka 72 29 mln 14 Politechnika Gdańska 65 19 mln 15 Instytut Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego PAN w Warszawie 60 30 mln 13
Młodzi naukowcy w konkursach NCN PRELUDIUM, SONATA, FUGA 2011-2012 W konkursach NCN zakwalifikowano do finansowania 1502 projektów złożonych przez osoby rozpoczynające karierę naukową. Stanowi to 46,9% wszystkich wniosków zakwalifikowanych do finansowania. Konkurs Liczba wniosków zgłoszonych Liczba wniosków zakwalifikowanych Kwota przyznana ogółem [zł] Współczynnik sukcesu PRELUDIUM 6468 1384 153, 6 mln 21% SONATA 2933 613 237,4 mln 20% FUGA 268 48 20,5 mln 18% 14
Konkurs PRELUDIUM informacje podstawowe Warunki konkursu: Okres realizacji projektów 12 miesięcy - 36 miesięcy. Wysokość finansowania nie może przekraczać: 50 tys. zł dla projektów, których okres realizacji wynosi 12 miesięcy. 100 tys. zł dla projektów, których okres realizacji wynosi 24 miesięcy. 150 tys. zł dla projektów, których okres realizacji wynosi 36 miesięcy. Liczba osób zaangażowanych w realizację projektu nie może przekraczać 3 osób, wśród których może być tylko jeden samodzielny pracownik naukowy będący opiekunem naukowym lub promotorem. Beneficjentem środków finansowych przeznaczonych na realizację projektu nie może być opiekun naukowy lub promotor. Możliwy jest zakup aparatury naukowo-badawczej, której koszt całkowity nie przekracza 30 % wysokości wnioskowanych środków na realizację projektu. 15
Konkurs SONATA informacje podstawowe Warunki konkursu: Okres realizacji projektów 36 miesięcy - 60 miesięcy. Wysokość finansowania nie może przekraczać 500 tys. zł na cały okres 60 miesięcy. Poza kierownikiem projektu, wśród osób realizujących projekt może być co najwyżej jeden samodzielny pracownik naukowy, ale wyłącznie jako współpracownik z poza podmiotu zatrudniającego kierownika projektu. Koszt pojedynczego aparatu naukowo-badawczego nie może przekraczać wartości: 500 tys. zł (ST, NZ) oraz 150 tys. zł (HS). Przez stworzenie unikatowego warsztatu naukowego należy rozumieć stworzenie przez kierownika projektu nowoczesnego zaplecza aparaturowego i/lub rozwiązania metodologicznego, umożliwiającego prowadzenie innowacyjnych badań naukowych o charakterze podstawowym, przy czym wśród wykonawców projektu może być tylko jeden, zatrudniony w innej jednostce naukowej, pracownik naukowy posiadający stopień naukowy doktora habilitowanego lub tytuł naukowy. 16
Konkurs SONATA BIS informacje podstawowe Warunki konkursu: Finansowanie projektów badawczych mających na celu powołanie nowego zespołu naukowego. Projekty realizowane przez osoby posiadające stopień naukowy lub tytuł naukowy, które uzyskały stopień naukowy doktora nie wcześniej niż 10 lat przed rokiem wystąpienia z wnioskiem. Okres realizacji projektów 36 miesięcy - 60 miesięcy. Wysokość finansowania nie może przekraczać 1,5 mln zł na cały okres 60 miesięcy. Poza kierownikiem projektu, wśród osób realizujących projekt nie może być samodzielnych pracowników naukowych. Koszt pojedynczego aparatu naukowo-badawczego nie może przekraczać wartości: 500 tys. zł (ST, NZ) oraz 150 tys. zł (HS). 17
Konkurs SONATA BIS informacje podstawowe Przez powołanie nowego zespołu naukowego należy rozumieć powołanie przez kierownika projektu zespołu, prowadzącego nowatorskie badania naukowe o charakterze podstawowym, złożonego z osób nieposiadających stopnia naukowego doktora habilitowanego lub tytułu naukowego, w tym nowozatrudnionych, które dotąd nie współpracowały ze sobą jako odrębny zespół przy realizacji projektów badawczych, finansowanych w drodze konkursów. 18
Konkurs FUGA (staże podoktorskie) informacje podstawowe Warunki konkursu: Okres realizacji projektów 12 miesięcy - 36 miesięcy. Wysokość finansowania: ok. 5500 zł netto miesięcznie w okresie od 1 do 12 miesiąca trwania stażu; ok. 6000 zł netto miesięcznie w okresie od 13 do 24 miesiąca trwania stażu; ok. 6500 zł netto miesięcznie w okresie od 25 do 36 miesiąca trwania stażu W ramach finansowania stażu podoktorskiego jednostka naukowa może otrzymać środki na wykonywanie przez wnioskodawcę badań naukowych w kwocie: nieprzekraczającej 24 tys. zł dla paneli HS; nieprzekraczającej 72 tys. zł dla paneli ST i NZ, na każde pełne 12 miesięcy odbywania stażu. Rada przewidziała finansowanie 50 staży w kwocie nieprzekraczającej 25 mln zł 19
Konkurs FUGA informacje podstawowe Wnioskodawcami są osoby rozpoczynające karierę naukową, które nie wcześniej niż 5 lat przed rokiem ogłoszenia konkursu na finansowanie stażu podoktorskiego uzyskały stopień naukowy doktora. Wnioski mogą składać również osoby, w przypadku których stan zaawansowania rozprawy doktorskiej pozwala na uzyskanie stopnia naukowego doktora do dnia 30 czerwca 2013 r. Do konkursu kwalifikowane są tylko te wnioski, w których jednostka naukowa będąca miejscem planowanego stażu, spełnia wszystkie poniższe warunki: nie jest jednostką, w której wnioskodawca ukończył lub odbywa studia trzeciego stopnia (studia doktoranckie); nie była miejscem zatrudnienia wnioskodawcy dłużej niż 12 miesięcy w okresie ostatnich 4 lat; nie jest zlokalizowana w województwie, w którym wnioskodawca jest zatrudniony; nie jest zlokalizowana w województwie, w którym znajduje się ośrodek akademicki, w którym wnioskodawca uzyskał stopień naukowy doktora; nie jest zlokalizowana w ośrodku akademickim, w którym pracuje promotor rozprawy doktorskiej wnioskodawcy. 20
Konkurs ETIUDA informacje podstawowe Stypendia doktorskie NCN O stypendia mogą się starać: osoby rozpoczynające karierę naukową nieposiadające stopnia naukowego doktora które wszczęły przewód doktorski, osoby które zobowiążą się do otwarcia przewodu doktorskiego do 30 czerwca 2013 r. Warunki konkursu: Okres otrzymywania stypendium nie dłuższy niż 12 miesięcy. Okres trwania stażu zagranicznego od 3 do 6 miesięcy. Wysokość finansowania: Stypendium doktorskie wynosi 3 000 zł miesięcznie. Środki na pokrycie kosztów związanych z pobytem w zagranicznym ośrodku naukowym wynoszą 9 000 zł skorygowane o wskaźnik dla danego kraju. Środki na pokrycie kosztów podróży w zryczałtowanej kwocie od 1000 do 10 000 zł. Rada przewidziała finansowanie 100 stypendiów doktorskich w kwocie nieprzekraczającej 10 mln zł. 21
Konkurs OPUS informacje podstawowe Konkurs OPUS na projekty badawcze, w tym finansowanie zakupu lub wytworzenia aparatury naukowo-badawczej niezbędnej do realizacji tych projektów Warunki konkursu: okres realizacji projektów 12 miesięcy - 36 miesięcy. koszt pojedynczego aparatu naukowo-badawczego nie może przekraczać wartości: 500 tys. zł (ST, NZ) oraz 150 tys. zł (HS). 22
Konkurs OPUS informacje podstawowe Kierownicy finansowanych projektów w konkursie OPUS 2 w podziale ze wzgl. na tytuł/stopień naukowy Kierownikami 26% finansowanych wniosków są osoby z tytułem naukowym profesora. Kierownikami 34% finansowanych wniosków są osoby ze stopniem naukowym doktora habilitowanego. Kierownikami 40% finansowanych wniosków są osoby ze stopniem naukowym doktora. 23
Harmonogram konkursów NCN Lp. Rodzaj konkursu Ogłoszenie do Składanie Wniosków do 1. Konkurs SYMFONIA 1 15 listopada 2012 15 marca 2013 2. Konkurs STYPENDIA DOKTORSKIE NCN 1 15 grudnia 2012 15 marca 2013 3. Konkurs STAŻE PODOKTORSKIE NCN 2 15 grudnia 2012 15 marca 2013 4. Konkurs OPUS 5 15 marca 2013 15 czerwca 2013 5. Konkurs PRELUDIUM 5 15 marca 2013 15 czerwca 2013 6. Konkurs SONATA 5 15 czerwca 2013 15 września 2013 7. Konkurs SONATA BIS 3 15 czerwca 2013 15 września 2013 8. Konkurs HARMONIA 5 15 czerwca 2013 15 września 2013 9. Konkurs MAESTRO 5 15 czerwca 2013 15 września 2013 10. Konkurs OPUS 6 15 września 2013 15 grudnia 2013 11. Konkurs PRELUDIUM 6 15 września 2013 15 grudnia 2013 12. Konkurs SYMFONIA 2 15 grudnia 2013 15 marca 2014 13. Konkurs STYPENDIA DOKTORSKIE NCN 2 15 grudnia 2013 15 marca 2014 14. Konkurs STAŻE PODOKTORSKIE NCN 3 15 grudnia 2013 15 marca 2014 24
Zapraszamy na stronę www www.ncn.gov.pl 25
Dziękuję za uwagę.