Data weryfikacji: 22/04/2015 Zastępuje: 23/10/2014 Wersja: 7.0 SEKCJA 1: Identyfikacja substancji/mieszaniny i identyfikacja przedsiębiorstwa 1.1. Identyfikator produktu Postać produktu Nazwa substancji : Substancja Numer CAS : 10034-96-5 Numer WE : 232-089-9 Wzór : : MnSO4 H2O 1.2. Istotne zidentyfikowane zastosowania substancji lub mieszaniny oraz zastosowania odradzane 1.2.1. Istotne zidentyfikowane zastosowania Zastosowanie substancji/mieszaniny 1.2.2. Odradzane zastosowanie 1.3. Dane dotyczące dostawcy karty charakterystyki Producent: JOST CHEMICAL CO. 8150 Lackland Saint Louis MO 63114 USA T : +1 314-428-4300 / F : +1 314-428-4366 Dystrybutor : JOST CHEMICAL EUROPE SPRL Rue du Bois Portal 30/1-3 B - 5300 Andenne BELGIQUE T : +32 85 552 655 / F : +32 85 552 654 info@josteurope.com : Przemysł spożywczy Nawóz 1.4. Numer telefonu alarmowego Kraj Organ/Spółka Adres Numer telefonu pogotowia Polska SEKCJA 2: Identyfikacja zagrożeń 2.1. Klasyfikacja substancji lub mieszaniny Warsaw Poison Control and Information Centre Praski Hospital Klasyfikacja zgodnie z rozporządzeniem (WE) Nr. 1272/2008 [CLP]# Eye Dam. 1 STOT RE 2 H318 H373 Aquatic Chronic 2 H411 Pełne brzmienie sformułowań H: patrz sekcja 16 Klasyfikacja zgodnie z wytyczną 67/548/EWG [DSD] lub 1999/45/WE [DPD] Xi; R41 Xn; R48/20/22 N; R51/53 Pełne brzemienie sformułowań R: patrz sekcja 16. Efekty fizykochemiczne niepożądane dla zdrowia człowieka i dla środowiska Al. Solidarnosci 67 P-03 401 Warszawa +48 22 619 66 54 +48 22 619 08 97 Może powodować uszkodzenie narządów poprzez długotrwałe lub narażenie powtarzane. Działa toksycznie na organizmy wodne, powodując długotrwałe skutki. Powoduje poważne uszkodzenie oczu. 22/04/2015 PL (polski) 1/8
2.2. Elementy oznakowania Oznakowanie zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr. 1272/2008 [CLP] Piktogramy określające rodzaj zagrożenia (CLP) : Hasło ostrzegawcze (CLP) Zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia (CLP) Zwroty wskazujące środki ostrożności (CLP) GHS05 GHS08 GHS09 : Niebezpieczeństwo : H318 - Powoduje poważne uszkodzenie oczu H373 - Może powodować uszkodzenie narządów poprzez długotrwałe lub narażenie powtarzane H411 - Działa toksycznie na organizmy wodne, powodując długotrwałe skutki : P260 - Nie wdychać pyłu cieczy P280 - Stosować rękawice ochronne, odzież ochronną, ochronę oczu, ochronę twarzy P273 - Unikać uwolnienia do środowiska P310 - Natychmiast skontaktować się z lekarzem P305+P351+P338 - W PRZYPADKU DOSTANIA SIĘ DO OCZU: Ostrożnie płukać wodą przez kilka minut. Wyjąć soczewki kontaktowe, jeżeli są i można je łatwo usunąć. Nadal płukać P501 - Produkt i pojemnik nale y usuwaæ w specjalnym punkcie zbioru niebezpiecznych lub specjalnych odpadów zgodnie z przepisami miejscowymi, regionalnymi, krajowymi i/lub miêdzynarodowymi 2.3. Inne zagrożenia SEKCJA 3: Skład/informacja o składnikach 3.1. Substancja Nazwa Identyfikator produktu % Klasyfikacja zgodnie z dyrektywą 67/548/EEC (Numer CAS) 10034-96-5 (Numer WE) 232-089-9 100 Xi; R41 Xn; R48/20/22 N; R51/53 Nazwa Identyfikator produktu % Klasyfikacja zgodnie z rozporządzeniem (WE) Nr. 1272/2008 [CLP] (Numer CAS) 10034-96-5 (Numer WE) 232-089-9 100 Eye Dam. 1, H318 STOT RE 2, H373 Aquatic Chronic 2, H411 Brzmienie sformułowań R i H: patrz sekcja 16 3.2. Mieszanina Nie dotyczy SEKCJA 4: Środki pierwszej pomocy 4.1. Opis środków pierwszej pomocy Pierwsza pomoc - środki po zainhalowaniu Pierwsza pomoc - środki po kontakcie ze skórą Pierwsza pomoc - środki po kontakcie z oczami Pierwsza pomoc - środki po połknięciu 4.2. Najważniejsze ostre i opóźnione objawy oraz skutki narażenia Symptomy/urazy w przypadku inhalacji Symptomy/urazy w przypadku kontaktu z oczami Symptomy/urazy w przypadku połknięcia : Wyprowadzić poszkodowanego ze strefy zakażonej na świeże powietrze. W przypadku złego samopoczucia, należy zasięgnąć porady lekarza. : Zdjąć natychmiast zanieczyszczoną odzież lub obuwie. Płukać obficie wodą. W przypadku zaczerwienienia lub podrażnienia, wezwać lekarza. : Natychmiastowe i dłuższe płukanie w wodzie trzymając powieki szeroko rozwarte (przynajmniej przez 15 minut). Skonsultować się z okulistą w przypadku utrzymującego się podrażnienia. : Podawać duże ilości wody do picia. Jeżeli osoba jest całkowicie przytomna, spróbować wywołać wymioty. Natychmiast wezwać lekarza. : Osłabienie. Depresja ośrodkowego układu nerwowego. : Poważne uszkodzenie oczu. : Letarg. 4.3. Wskazania dotyczące wszelkiej natychmiastowej pomocy lekarskiej i szczególnego postępowania z poszkodowanym Leczenie objawowe. 22/04/2015 PL (polski) 2/8
SEKCJA 5: Postępowanie w przypadku pożaru 5.1. Środki gaśnicze Odpowiednie środki gaśnicze 5.2. Szczególne zagrożenia związane z substancją lub mieszaniną Zagrożenie pożarowe Niebezpieczne produkty rozkładu w przypadku pożaru : Woda rozpylana. Ditlenek węgla. Suchy proszek. Piana. : Niepalny. : Spalanie uwalnia: Tlenki manganu. Tlenki siarki. 5.3. Informacje dla straży pożarnej Instrukcja gaśnicza Ochrona w przypadku gaszenia pożaru : Zatrzymać ciecze gaśnicze przez obwałowanie (produkt jest niebezpieczny dla środowiska). Schłodzić narażone pojemniki rozpylaną wodą lub mgłą wodną. : Nie interweniować bez stosownego wyposażenia ochronnego. Kompletna odzież ochronna. Samodzielny, izolujący aparat ochronny do oddychania. SEKCJA 6: Postępowanie w przypadku niezamierzonego uwolnienia do środowiska 6.1. Indywidualne środki ostrożności, wyposażenie ochronne i procedury w sytuacjach awaryjnych 6.1.1. Dla osób nienależących do personelu udzielającego pomocy Procedury działania na wypadek zagrożenia : Unikać kontaktu ze skórą i z oczami. Przewietrzyć mechanicznie strefę rozlewu. 6.1.2. Dla osób udzielających pomocy Wyposażenie ochronne : Nie interweniować bez stosownego wyposażenia ochronnego. Celem uzyskania dodatkowych informacji, patrz sekcja 8: "Ograniczenie narażenia/środki ochrony indywidualnej". 6.2. Środki ostrożności w zakresie ochrony środowiska Nie dopuścić do rozlania się produktu do środowiska. Nie wylewać do kanalizacji i rzek. 6.3. Metody i materiały zapobiegające rozprzestrzenianiu się skażenia i służące do usuwania skażenia W celu hermetyzacji Metody oczyszczania 6.4. Odniesienia do innych sekcji Celem uzyskania dodatkowych informacji, patrz sekcja 13. : Zebrać produkt mechanicznie odkurzając i/lub zamiatając. Zebrać produkt do odpowiednio oznaczonego pojemnika zastępczego. : Płukać zanieczyszczoną strefę dużą ilością wody. Usunąć przesiąknięte produkty zgodnie z obowiązującymi przepisami prawnymi. SEKCJA 7: Postępowanie z substancjami i mieszaninami oraz ich magazynowanie 7.1. Środki ostrożności dotyczące bezpiecznego postępowania Środki ostrożności dotyczące bezpiecznego postępowania Środki higieny : Zapewnić odpowiednią wentylację stanowiska pracy. Wychwytywać pyły w miejscu ich wydzielania. Unikać kontaktu ze skórą i z oczami. Zapobiec lub ograniczyć powstawanie i rozprzestrzenianie się pyłów. : Nie pić, nie jeść ani nie palić w miejscu pracy. Umyć ręce po każdym kontakcie z produktem. 7.2. Warunki bezpiecznego magazynowania, łącznie z informacjami dotyczącymi wszelkich wzajemnych niezgodności Środki techniczne Warunki przechowywania Produkty niezgodne 7.3. Szczególne zastosowanie(-a) końcowe : Podjąć konieczne środki ostrożności, aby uniknąć przypadkowego usunięcia produktu do kanalizacji i cieków wodnych, w razie pęknięcia pojemników lub zerwania systemów pobierania. : Przechowywać w suchym, chłodnym i odpowiednio wentylowanym miejscu. Przechowywać w dokładnie zamkniętym opakowaniu. Przechowywać w zaciemnionym miejscu. : Silne utleniacze. Metale w proszku. SEKCJA 8: Kontrola narażenia/środki ochrony indywidualnej 8.1. Parametry dotyczące kontroli DNEL/DMEL (Pracownicy) Długoterminowe - skutki ogólnoustrojowe, w kontakcie ze skórą Długoterminowe - skutki ogólnoustrojowe, w następstwie wdychania DNEL/DMEL (Ogólna populacja) Długoterminowe - skutki ogólnoustrojowe, w następstwie wdychania Długoterminowe - skutki ogólnoustrojowe, w kontakcie ze skórą 0,00414 mg/kg masy ciała/dzień 0,2 mg/m³ 0,043 0,0021 22/04/2015 PL (polski) 3/8
PNEC (Woda) PNEC aqua (woda słodka) PNEC aqua (woda morska) PNEC aqua (okresowy, woda słodka) PNEC (Osady) PNEC osady (woda słodka) PNEC osady (woda morska) PNEC (Ziemia) PNEC gleba PNEC (STP) PNEC oczyszczalnia ścieków 0,0128 mg/l 0,0004 mg/l 0,03 mg/l 0,0114 mg/kg 0,00114 mg/kg 25,1 mg/kg 56 mg/l 8.2. Kontrola narażenia Stosowne techniczne środki kontroli OCHRONA RĄK Ochrona wzroku Ochrona dróg oddechowych : Zapewnić odpowiednią wentylację stanowiska pracy. Wychwytywać pyły w miejscu ich wydzielania. Fontanna do przemywania oczu. : Rękawice ochronne. Stosowane rękawice powinny odpowiadać danym technicznym dyrektywy 89/686/EWG oraz odpowiedniej normie NF EN 374. Okres przebicia: zapoznać się z zaleceniami producenta : Okulary ochronne z zabezpieczeniami po bokach : W przypadku tworzenia się pyłów: Maska gazowa z filtrem typu P2/FFP2 SEKCJA 9: Właściwości fizyczne i chemiczne 9.1. Informacje na temat podstawowych właściwości fizycznych i chemicznych Stan skupienia Barwa Zapach Próg zapachu ph : Ciało stałe : Różowy. : bez zapachu. : Nie dotyczy Względna szybkość parowania (octan butylu=1) Temperatura topnienia : 450 C Temperatura krzepnięcia Temperatura wrzenia Temperatura zapłonu Temperatura samozapłonu : Nie dotyczy : Nie dotyczy Temperatura rozkładu : 850 C Łatwopalność (ciało stałe, gaz): Ciśnienie pary Gęstość względna pary w temp. 20 C Gęstość względna Rozpuszczalność Log Pow Lepkość, kinematyczna Lepkość, dynamiczna Właściwości wybuchowe Właściwości utleniające Granica wybuchowości 9.2. Inne informacje SEKCJA 10: Stabilność i reaktywność 10.1. Reaktywność : 2,93 (22 C) : Nierozpuszczalny w: alkohole. Woda: > 10 g/l Rozpuszczalny : Materiał nie utleniający zgodnie z kryteriami UE. Według posiadanych przez nas informacji, produkt ten nie stanowi szczególnego niebezpieczeństwa w normalnych warunkach użycia. 10.2. Stabilność chemiczna Stabilny w temperaturze pokojowej i w normalnych warunkach użytkowania. 10.3. Możliwość występowania niebezpiecznych reakcji Żadne, zgodnie z posiadaną wiedzą. 22/04/2015 PL (polski) 4/8
10.4. Warunki, których należy unikać Żadne, zgodnie z posiadaną wiedzą. 10.5. Materiały niezgodne Silne utleniacze. Metale w proszku. 10.6. Niebezpieczne produkty rozkładu Przy spalaniu lub rozkładzie termicznym (pirolizie) uwalnia : Tlenki manganu. Tlenki siarki. SEKCJA 11: Informacje toksykologiczne 11.1. Informacje dotyczące skutków toksykologicznych Toksyczność ostra LD50 doustnie, szczur LC50 inhalacja dla szczurów Działanie żrące/drażniące na skórę Poważne uszkodzenie oczu/działanie drażniące na oczy Działanie uczulające na drogi oddechowe lub skórę Działanie mutagenne na komórki rozrodcze Rakotwórczość Szkodliwe działanie na rozrodczość Działanie toksyczne na narządy docelowe narażenie jednorazowe Działanie toksyczne na narządy docelowe narażenie powtarzane Zagrożenie spowodowane aspiracja 2150 mg/kg (dane opublikowane) > 4,45 mg/l/4h Niedrażniący po nałożeniu na skórę u królika (metoda OECD 404) ph: Nie dotyczy : Powoduje poważne uszkodzenie oczu. (OECD 405) ph: Nie dotyczy Niepowodujący uczulenia na skórze u świnki morskiej (Read across) Nie mutagenny Nie doniesiono o żadnym działaniu rakotwórczym Pyły z produktu mogą spowodować podrażnienie dróg oddechowych : Może powodować uszkodzenie narządów poprzez długotrwałe lub narażenie powtarzane. : Nie sklasyfikowany (Nie dotyczy) SEKCJA 12: Informacje ekologiczne 12.1. Toksyczność Ekologia - ogólnie : Działa toksycznie na organizmy wodne, powodując długotrwałe skutki. LC50 ryby 3,2 mg/l/96h (Oncorhynchus mykiss) ErC50 (glony) 61 mg/l/72h (Desmodesmus subspicatus) (OECD 201) NOEC dla toksyczności przewlekłej dla glonów 1 mg/l (Desmodesmus subspicatus) (OECD 201) 12.2. Trwałość i zdolność do rozkładu 12.3. Zdolność do bioakumulacji 12.4. Mobilność w glebie 12.5. Wyniki oceny właściwości PBT i vpvb Wyniki oceny właściwości PBT Mieszanina ta nie spełnia kryteriów PBT / vpvb 12.6. Inne szkodliwe skutki działania 22/04/2015 PL (polski) 5/8
SEKCJA 13: Postępowanie z odpadami 13.1. Metody unieszkodliwiania odpadów Metody unieszkodliwiania odpadów Dodatkowe wskazówki SEKCJA 14: Informacje dotyczące transportu Zgodnie z wymogami ADR / RID / IMDG / IATA / ADN : Usunąć zgodnie z obowiązującymi lokalnymi przepisami. : Użytkownik powinien zwrócić uwagę na możliwe istnienie szczególnych rozporządzeń europejskich, krajowych lub lokalnych dotyczących usuwania. ADR IMDG IATA 14.1. Numer UN (numer ONZ) 3077 3077 3077 14.2. Prawidłowa nazwa przewozowa UN MATERIAŁ ZAGRAŻAJĄCY ŚRODOWISKU, STAŁY, I.N.O. (Monohydrat siarczanu manganu) Opis dokumentu przewozowego UN 3077 MATERIAŁ ZAGRAŻAJĄCY ŚRODOWISKU, STAŁY, I.N.O. (Monohydrat siarczanu manganu), 9, III, (E) MATERIAŁ ZAGRAŻAJĄCY ŚRODOWISKU, STAŁY, I.N.O. (Monohydrat siarczanu manganu) UN 3077 MATERIAŁ ZAGRAŻAJĄCY ŚRODOWISKU, STAŁY, I.N.O. (Monohydrat siarczanu manganu), 9, III, ILOŚCI WYŁĄCZONE/NIEBEZPIECZNY DLA ŚRODOWISKA 14.3. Klasa(-y) zagrożenia w transporcie 9 9 9 Environmentally hazardous substance, solid, n.o.s. (Manganese sulphate monohydrate) 14.4. Grupa pakowania III III III 14.5. Zagrożenia dla środowiska Produkt niebezpieczny dla środowiska : Tak 14.6. Szczególne środki ostrożności dla użytkowników 14.6.1. Transport lądowy Kod klasyfikacyjny (ADR) Produkt niebezpieczny dla środowiska : Tak Ilości wyłączone : Tak : M7 Przepisy szczególne (ADR) : 274, 335, 601 Ograniczone ilości (ADR) Ilości wyłączone (ADR) Instrukcje dotyczące opakowania (ADR) Special packing provisions (ADR) Mixed packing provisions (ADR) Instrukcje dotyczące ruchomych cystern oraz pojemników na odpady luzem (ADR) Zalecenia specjalne, dotyczące ruchomych cystern oraz pojemników na odpady luzem (ADR) Kod cysterny (ADR) Pojazd do przewozu cystern : 5kg : E1 : P002, IBC08, LP02, R001 : PP12, B3 : MP10 : T1, BK1, BK2 : TP33 : SGAV, LGBV : AT Kategoria transportu (ADR) : 3 Zalecenia specjalne dotyczące transportu paczki (ADR) Zalecenia specjalne dotyczące transportu produkty luzem (ADR) Zalecenia specjalne dotyczące transportu ładowania wyładowywania i obsługiwania (ADR) : V13 : VV1 : CV13 Numer rozpoznawczy zagrożenia (nr Kemlera) : 90 Pomarańczowe tabliczki : Produkt niebezpieczny dla środowiska : Tak 22/04/2015 PL (polski) 6/8
Kod ograniczeń przejazdu przez tunele (ADR) : E 14.6.2. transport morski Przepisy szczególne (IMDG) : 274, 335, 966, 967 Ograniczone ilości (IMDG) Ilości wyłączone (IMDG) Instrukcje dotyczące opakowania (IMDG) Przepisy szczególne dotyczące opakowania (IMDG) Instrukcje pakowania w kontenerach IBC (IMDG) Przepisy szczególne IBC (IMDG) Instrukcje dotyczące cystern (IMDG) Przepisy szczególne dot. zbiorników (IMDG) Nr EmS (Ogień) Nr EmS (Rozlanie) Kategoria rozmieszczenia ładunku (IMDG) : 5 kg : E1 : P002, LP02 : PP12 : IBC08 : B3 : T1, BK1, BK2, BK3 : TP33 : F-A : S-F : A Nr MFAG : 171 14.6.3. Transport lotniczy Przewidywane ilości wyjąwszy samoloty pasażerskie i towarowe (IATA) Ilości ograniczone dla samolotów pasażerskich i towarowych (IATA) Maksymalna ilość netto w przypadku ograniczonej ilości dla samolotów pasażerskich i towarowych (IATE) Instrukcje dot. opakowania dla samolotów pasażerskich i towarowych (IATA) Maksymalna ilość netto w przypadku ograniczonej ilości dla samolotów pasażerskich i towarowych (IATE) Instrukcje dot. opakowania wyłącznie dla samolotów towarowych (IATA) Maksymalna ilość netto wyłącznie dla samolotów towarowych (IATA) Przepisy szczególne (IATA) Kod ERG (IATA) 14.6.4. Transport śródlądowy Nie dotyczy 14.6.5. Transport kolejowy Nie dotyczy : E1 : Y956 : 30kgG : 956 : 400kg : 956 : 400kg : A97, A158, A179 : 9L 14.7. Transport luzem zgodnie z załącznikiem II do konwencji MARPOL 73/78 i kodeksem IBC Nie dotyczy SEKCJA 15: Informacje dotyczące przepisów prawnych 15.1. Przepisy prawne dotyczące bezpieczeństwa, ochrony zdrowia i środowiska specyficzne dla substancji lub mieszaniny 15.1.1. Przepisy UE Bez ograniczeń zgodnie z załącznikiem XVII do rozporządzenia REACH 15.1.2. Przepisy krajowe 15.2. Ocena bezpieczeństwa chemicznego Nie przeprowadzono żadnej oceny bezpieczeństwa chemicznego SEKCJA 16: Inne informacje Oznaki zmian: Niniejsza karta została uaktualniona (patrz data na górze strony). (patrz sekcja/sekcje: 1; 2; 4; 8; 5; 12; 15). 22/04/2015 PL (polski) 7/8
Źródła danych Inne informacje : Joint Research Center (JRC). IUCLID. ECHA - European Chemical Agency. : Karta danych bezpieczeństwa opracowana przez : LISAM SERVICES - TELEGIS 17, Rue de la Couture F-60400 PASSEL Safety Made Easy with www.lisam.com. Brzmienie sformułowań R-, H- i EUH: Aquatic Chronic 2 Stwarzające zagrożenie dla środowiska wodnego - zagrożenie przewlekłe kategoria 2 Eye Dam. 1 Poważne uszkodzenie oczu/działanie drażniące na oczy, kategoria zagrożenia 1 STOT RE 2 H318 H373 H411 R41 R48/20/22 Działanie toksyczne na narządy docelowe narażenie powtarzane, kategoria zagrożeń 2 Powoduje poważne uszkodzenie oczu Może powodować uszkodzenie narządów poprzez długotrwałe lub narażenie powtarzane Działa toksycznie na organizmy wodne, powodując długotrwałe skutki Ryzyko poważnego uszkodzenia oczu Działa szkodliwie przez drogi oddechowe i po połknięciu; stwarza poważne zagrożenie zdrowia w następstwie długotrwałego narażenia R51/53 Działa toksycznie na organizmy wodne; może powodować długo utrzymujące się niekorzystne zmiany w środowisku wodnym N Produkt niebezpieczny dla środowiska Xi Xn Drażniący Produkt szkodliwy SDS EU (Załącznik II rozporządzenia REACH) Podane informacje odpowiadają naszej aktualnej wiedzy i mają zapewnić opis produktu wyłącznie dla celów związanych ze zdrowiem, bezpieczeństwem i środowiskiem. Dlatego nie należy ich rozumieć jako gwarancji konkretnych cech produktu 22/04/2015 PL (polski) 8/8