Załącznik nr 1do Uchwały Zebrania Wiejskiego Wsi Chojno z dnia 9 grudnia 2016 r. PLAN ODNOWY IROZWOJU MIEJSCOWOŚCI CHOJNO 2016 2025 1. Charakterystyka wsi Chojno. 2. Inwentaryzacja zasobów służąca ujęciu stanu rzeczywistego. 3. Ocena mocnych i słabych stron Chojna 4. Opis planowanych zadań inwestycyjnych i przedsięwzięć aktywizujących społeczność lokalną w okresie 9 lat od dnia przyjęcia dokumentu. 5. Opis i charakterystyka obszarów o szczególnym znaczeniu dla zaspokojenia potrzeb mieszkańców. Celem niniejszego opracowania jest sformułowanie Planu Odnowy i Rozwoju Miejscowości Chojno, który będzie dokumentem stanowiącym podstawy decyzji podejmowanych przez organy rady sołeckiej i władze Gminy Pakosław, dotyczących przedsięwzięć rozwojowych. Plan jest także dokumentem niezbędnym przy działaniach, które będą wspierane przez środki zewnętrzne, w tym m.in. z Unii Europejskiej, zwłaszcza w ramach działania Odnowa i rozwój wsi oraz działania typu Leader objętych Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020oraz w ramach konkursu Wielkopolska Odnowa Wsi. Plan ten ma służyć uporządkowanemu i społecznie akceptowanemu rozwojowi infrastruktury społecznej i technicznej w miejscowości Chojno. Prace nad dokumentem prowadzili mieszkańcy wsi. 1. Charakterystyka wsi Chojno. Pierwsze wzmianki w dokumentach dotyczące Chojna zapisane są pod datą 1310 roku. W 1510 roku Chojno było osadą trzech właścicieli: Jana Chojeńskiego, Jakuba Chojeńskiego i Jana Błażejewskiego. Jan Choiński był jednym z wybitnych przedstawicieli humanizmu. Wybrany został najpierw prepozytem kapituły poznańskiej, później biskupem krakowskim, przez rok(do śmierci) był kanclerzem króla Zygmunta I Starego. 1
Rys. 1. Położenie wsi Chojno (źródło: Internet) Następnymi właścicielami Chojna, przez kilka wieków, byli Habdankowie Chojeńscy, później piszący się Choińskimi. Wymarli w 1696 roku, a ostatnim z rodu był Stanisław Choiński z Chojna. Syn Stanisława Choińskiego walczył u boku króla Jana Sobieskiego pod Wiedniem. Ostatni z rodu, Stanisław Choiński zmarł w 1696 roku. Siedzibą Choińskich w Chojnie był dwór szlachecki i przylegający folwark; o jego istnieniu wiemy z zapisków z 1507 roku. Obok folwarku w Chojnie znajdowały się zagrody kmiece i to już od bardzo dawna, gdyż z zapisków z 1510 roku czytamy o pobieraniu dziesięciny kmiecej z Chojna. U schyłku XVII wieku mały dwór w Chojnie oraz przyległe Podborowo w drodze spadku przejęła Anna z Choińskich Rogalińska z Golejewka i w ten sposób Chojno przeszło w ręce Rogalińskich. Od 1749 roku Chojno należało do J. Budziszewskiego, następnie od 1789 roku do H. Rogalińskiego, później do A. Pomorskiego. W 1828 roku sąd ziemski sprzedał folwark w Chojnie na licytacji. Od czerwca 1846 roku Chojno wraz z 11 innymi miejscowościami przeszło w ręce hrabiego Marcelego Czarneckiego, dziedzica dóbr golejewskich. Do rozpoczęcia II wojny światowej właścicielami Chojna był ród Czarneckich. Wieś Chojno położona jest w odległości 12 km od miasta powiatowego Rawicza, przy drodze powiatowej Rawicz Dubin. Jest najbardziej wysuniętą miejscowością gminy 2
Pakosław na zachód i graniczy z gminami Rawicz i Miejska Górka. Zamieszkuje ją 863 mieszkańców, w tym 442 kobiet i 421 mężczyzn. Chojno posiada dostęp do pełnej infrastrukturę technicznej: zwodociągowanych jest 100 % gospodarstw domowych, gaz ziemny dostarczany jest gazociągiem także do wszystkich gospodarstw domowych, na terenie miejscowości znajduje się oczyszczalnia ścieków o przepustowości 400 m 3 /dobę z systemem kanalizacji sanitarnej obejmującym całą miejscowość Chojno oraz kilka okolicznych wsi. W Chojnie funkcjonuje Przedszkole Samorządowe, Szkoła Podstawowa i Biblioteka, a swoją siedzibę w Domu Kultury Chazackiej ma zespół folklorystyczny Chojnioki oraz Stowarzyszenie Koło Gospodyń Wiejskich Chojnianki. Mieszkańcy w głównej mierze trudnią się rolnictwem 77 rolników. Wiele gospodarstw wyspecjalizowało się w hodowli trzody chlewnej, bydła mlecznego oraz uprawie warzyw. W Chojnie działalność gospodarczą prowadzi 55 przedsiębiorców (na 273 zarejestrowanych w gminie). 2. Inwentaryzacja zasobów służąca ujęciu stanu rzeczywistego. Gmina Pakosław stwarza możliwość rozwoju turystyki wiejskiej w nieskażonym odpadami przemysłowymi środowisku naturalnym. Najbardziej znaną atrakcją turystyczną jest Stadnina Koni Iwno Gospodarstwo Golejewko z muzeum powozów uznawanych za drugie po Łańcucie, z salą nagród zdobytych przez golejewskie konie oraz jedyną w Europie aleją zasłużonych koni. Warto odwiedzić też zespoły parkowo pałacowe w Golejewku, Osieku i Pakosławiu. Szansą rozwoju turystyki aktywnej w gminie jest turystyka konna i rowerowa. Gospodarstwa agroturystyczne i rancza konne mają ofertę wypoczynku weekendowego, z wykorzystaniem szlaku konnego i tras rowerowych: lokalnego Szlaku Miodowego, wielkopolskiego szlaku rowerowego pod nazwą Ziemiański Szlak Rowerowy oraz Międzynarodowego Szlaku Rowerowego R-9 Euro-Velo. Nad rzeką Orlą powstał zbiornik retencyjny zalew Pakosław, ochraniający dolinę rzeki przed powodzią i służący do gromadzenia wody. Zbiornik retencyjny Pakosław z przylegającym terenem służy jednocześnie wypoczynkowi i rekreacji. 3
Miejscowość Chojno od kilku lat, współdziałając ściśle z Samorządem Gminnym, kieruje swoje działania na wykorzystanie swoich walorów do promowania turystyki wiejskiej oraz aktywnych form spędzania wolnego czasu. W związku z tym podjęto działania zmierzające do powiększenia posiadanej bazy sportowej i uatrakcyjnienia bazy turystycznej. Inwentaryzacja zasobów miejscowości Chojno, które sprzyjają uprawianiu sportu i turystyce: a) Przez miejscowość Chojno przebiega Ziemiański Szlak Rowerowy trasa rowerowa ukazująca wiele ciekawostek krajoznawczych, architektonicznych i przyrodniczych. Szlak powstał pod patronatem m.in. Urzędu Marszałkowskiego Województwa Wielkopolskiego; b) Przez miejscowość Chojno przebiega Wielkopolski Szlak Wiatraczny trasa turystyczna prowadząca śladami istniejących wiatraków drewnianych. Szlak obejmuje swoim zasięgiem południowo zachodnie tereny Wielkopolski; c) Przez miejscowość Chojno przebiega Rowerowy Szlak Miodowy lokalny szlak na południu Wielkopolski, jeden z nagrodzonych obiektów agroturystyki aktywnej wśród produktów markowych Międzygminnego Związku Turystycznego Wielkopolska Gościnna". Trasa rowerowa tworzy pętlę o długości 15 km prowadzącą po bardzo urokliwych terenach gminy Pakosław; d) Przez miejscowość Chojno przebiega Szlak Rajdu Konnego Wielkopolska Podkowa wytyczony został na terenie Międzygminnego Związku Turystycznego Wielkopolska Gościnna". Przebiega on przez teren siedmiu gmin: Poniec, Krobia, Pępowo (powiat gostyński), Kobylin (powiat krotoszyński), Jutrosin, Pakosław, Miejska Górka (powiat rawicki); e) W pobliżu Chojna przebiega Międzynarodowy Szlak Rowerowy R9 (w powiecie liczy ok. 26 km) Międzynarodowa trasa R-9 z Chorwacji do Gdańska liczy 1930 kilometrów i została wyłączona z Europejskiego Systemu Szlaków Rowerowych Euro-Velo. Trasy te obsługują dalekodystansową, międzynarodową turystykę rowerową, ale służą także lokalnym społecznościom i regionom. Ich odcinki przecinające poszczególne miejscowości mogą i powinny obsługiwać lokalny ruch rekreacyjny, umożliwiając bezpieczne weekendowe wyjazdy poza miasto, a także regionalną turystykę rowerową; f) W ramach promocji zdrowego trybu życia mieszkańcy Chojna mogą korzystać z boiska sportowego znajdującego się przy szkole podstawowej w Chojnie. Można tam uprawiać takie sporty jak koszykówka, piłka nożna czy siatkówka; g) W bezpośrednim sąsiedztwie Chojna leży zespół pałacowo parkowy w Golejewku. Bliskie sąsiedztwo rozległego i pięknego parku zachęca do spacerowania. 4
Rys. 2. Położenie Gminy Pakosław (źródło: Internet) 3. Ocena mocnych i słabych stron Chojna. Silne strony 1. Aktywni mieszkańcy 2. Kultura Chazacka 3. Chojnioki młodzi, maluchy, kapela dudziarska stara i młoda 4. Dom Kultury Chazackiej 5. Aktywne organizacje pozarządowe; OSP Rada Sołecka KGW 6. Szkoła, przedszkole 7. Biblioteka 8. Sąsiedztwo Stadniny Koni Iwno, Oddział w Golejewku powozownia 9. Oczyszczalnia ścieków Słabe strony 1. Niedokończona budowa chodnika 2. Niezagospodarowany czas wolny dla młodzieży 3. Słaba promocja Chojna 4. Brak pełnej bazy sportowej, w tym sali sportowej 5. Brak kwater agroturystycznych 6. Brak punktu gastronomicznego 7. Brak placu zabaw 8. Brak utwardzonych dróg z oświetleniem przy nowopowstałych posesjach 9. Niewystarczające wsparcie ze strony OKiR dla zespołu Chojnoki 10. Brak kanalizacji deszczowej przy 5
10. Zakłady pracy 11. Dobre położenie komunikacyjne 12. Wysoka klasa bonitacyjna gleb 13. Wysokotowarowe gospodarstwa rolne korzystające z funduszy unijnych 14. Dostęp do rawickiego rynku pracy 12 km 15. Wysoka dbałość mieszkańców o estetykę gospodarstw i ich otoczenia 16. Miejscowość o wzrastającej liczbie domostw 17. Produkty rolne wysokiej jakości Szanse 1. Uczestnictwo w programach Odnowy Wsi 2. Korzystanie z funduszy na rozwój obszarów wiejskich 3. Moda na wieś, w tym na turystykę wiejską 4. Powstanie strefy inwestycyjnej 5. Rozwój i budowa ścieżek rowerowych nowopowstałych posesjach 11. Zły stan stawów wodnych w miejscowości 12. Zły stan infrastruktury drogowej 13. Zły stan niezamieszkałych posesji 14. Bardzo zły stan kanalizacji sanitarnej Zagrożenia 1. Spadek dochodów gmin 2. Spadek opłacalności produkcji rolnej 3. Brak stabilności finansowej mieszkańców 4. Planowane powstanie kopalni węgla brunatnego na terenie sąsiednich gmin 4. Opis planowanych zadań inwestycyjnych i przedsięwzięć aktywizujących społeczność lokalną w okresie 9 lat od dnia przyjęcia dokumentu. Podczas zebrania wiejskiego mieszkańcy ustalili dla sołectwa Chojno zadania przewidywane do realizacji: 1) Budowa wielofunkcyjnego palcu zabaw. Podstawą dobrej i zdrowej zabawy dzieci na świeżym powietrzu jest wielofunkcyjny plac zabaw. Powinien on znajdować się w centrum miejscowości, by być łatwo dostępny dla jak największej liczby dzieci. Możliwość korzystania z bezpiecznych urządzeń, w które wyposażony powinien być ten plac zabaw, jest bardzo ważna dla dzieci, jaki i dla ich 6
rodziców. Miejsca takie stanowią także ważny punkt integracyjny dla rodziców (opiekunów) dzieci. Szacunkowy koszt realizacji zadania wynieść może ok. 100.000 zł. Planuje się, że zadanie mogłoby być zrealizowane w latach 2017 2018. 2) Zagospodarowanie otoczenia świetlicy wiejskiej, w tym boisko do siatkówki, kort tenisowy oraz boisko do koszykówki. W ramach zadania przy Chazackim Domu Kultury ma powstać boisko sportowe z wyposażeniem i mediami, dzięki czemu mieszkańcy Chojna, w tym dzieci, pozyskają bezpieczne miejsce do uprawiania sportów. Dzieci i młodzież są świadomi tego, jak ważne jest dla zdrowia aktywne wypoczywanie. Dlatego też konieczne jest zapewnienie im miejsca, które nie tylko pozwoli na bezpieczne i aktywne spędzanie wolnego czasu, ale również wzmocni integrację między nimi. Do realizacji zadania w sposób maksymalny wykorzystana może zostać istniejąca infrastruktura. Szacunkowy koszt realizacji zadania wynieść może ok. 50.000 zł. Planuje się, że zadanie mogłoby być zrealizowane w latach 2017 2020. 3) Budowa dróg z oświetleniem i kanalizacją deszczową. W ramach zadania wykonana ma zostać rozbudowa dróg oraz oświetlenia ulicznego w miejscowości, która ma na celu poprawę widoczności na drogach i bezpieczeństwa podczas poruszania się nimi. W ramach rozbudowy ma zostać uzupełniona istniejąca infrastruktura w miejscach, w których trudno się poruszać. Intensywny rozwój budownictwa mieszkaniowego w Chojnie, jest bodźcem do realizacji inwestycji, które mają ułatwić mieszkańcom przebywanie na terenie miejscowości. Zadania, od których należy rozpocząć realizację, koncentrują się na poprawie bezpieczeństwa, w tym poprzez budowę dróg i oświetlenia ulicznego. Szacunkowy koszt realizacji zadania wynieść może ok. 1.725.000 zł. Planuje się, że zadanie mogłoby być zrealizowane w latach 2017 2021. 4) Remont istniejącej kanalizacji sanitarnej oraz budowa nowych odcinków. W związku z często zgłaszanymi awariami sieci kanalizacji sanitarnej mieszkańcy zgłosili potrzebę przeprowadzenia gruntownej naprawy i konserwacji sieci. Sieć kanalizacyjna wymaga także rozbudowy na terenie miejscowości w celu umożliwienia przyłączenia nowych posesji. Zarówno budowa nowych odcinków, jak i remont już istniejących są kluczowe dla poprawy komfortu życia mieszkańców. Szacunkowy koszt realizacji zadania wynieść może ok. 500.000 zł. Planuje się, że zadanie mogłoby być zrealizowane w latach 2017 2018. 7
5) Rozbudowa istniejącej sieci wodociągowej. W związku z tym zadaniem rozbudowana ma zostać sieć wodociągowa w miejscowości. Znacząco wpłynie to na komfort życia mieszkańców, a także zwiększy zainteresowanie nabyciem nieruchomości na terenie wsi. Wodociąg należy do podstawowej infrastruktury technicznej, w jaką wyposażyć należy nieruchomości, na których prowadzone są budowy. Szacunkowy koszt realizacji zadania wynieść może ok. 50.000 zł. Planuje się, że zadanie mogłoby być zrealizowane w latach 2020 2025. 6) Budowa sali sportowej. Zważając na fakt, iż uprawianie sportu jest coraz popularniejszym sposobem spędzania wolnego czasu, mieszkańcy zgłosili potrzebę powstania sali sportowej. W związku z tym zadaniem na terenie miejscowości miałaby zostać wybudowana sala sportowa wraz z zapleczem sanitarnym oraz małą siłownią. Mieszkańcy zyskaliby miejsce, w którym bezpiecznie mogliby uprawiać sport niezależnie od panujących warunków atmosferycznych. Sala byłaby też doskonałym uzupełnieniem istniejącej infrastruktury sportowej, z której korzystają uczniowie Szkoły Podstawowej oraz dzieci z Przedszkola w Chojnie. Byłoby to korzystne rozwiązanie problemu, jakim jest bardzo duże obłożenie wykorzystania sali sportowej w Pakosławiu jedynej sali sportowej istniejącej na terenie Gminy Pakosław. Szacunkowy koszt realizacji zadania wynieść może ok. 2.000.000 zł. Planuje się, że zadanie mogłoby być zrealizowane w latach 2018 2022. 7) Modernizacja istniejącej sieci dróg wraz z budową chodników i ścieżek pieszo rowerowych. W związku ze stale wzrastającym ruchem komunikacyjnym na drogach i ulicach Chojna, ważne jest zapewnienie jego płynności i bezpieczeństwa osób w nim uczestniczących. Jedne z podstawowych czynników o tym decydujących, to dobra nawierzchnia dróg, chodniki przydrożne oraz ścieżki pieszo rowerowe. Zakończenia wymaga zwłaszcza budowa nowej nawierzchni chodnika przy drodze powiatowej. Wkrótce niezbędny będzie remont nawierzchni dróg bocznych znajdujących się w Chojnie. Szacunkowy koszt realizacji zadania wynieść może ok. 600.000 zł. Planuje się, że zadanie mogłoby być zrealizowane w latach 2018 2025. 8) Odnowa oczek wodnych. 8
W związku z tym zadaniem miałby zostać zagospodarowany teren wokół małych zbiorników wodnych w miejscowości Chojno. Teren przy zbiornikach wodnych wyposażony miałby być w stoliki piknikowe, ławki, kosze na śmieci, a same zbiorniki powinny zostać wyczyszczone i odmulone. Dodatkową atrakcją w tych miejscach miałyby być duże grille lub wyznaczone obszary, na których uczestnicy mogliby bezpiecznie rozpalić ognisko. Miejsca tego typu doskonale nadają się na powiększanie integracji między mieszkańcami, a także stanowią potencjalne miejsca przeznaczone na odpoczynek, dla osób podróżujących przez Chojno. Szacunkowy koszt realizacji zadania wynieść może ok. 150.000 zł. Planuje się, że zadanie mogłoby być zrealizowane w latach 2019 2022. 9) Remont oraz doposażenie Domu Kultury Chazackiej. W ramach zadania wykonany ma zostać remont świetlicy, co zabezpieczy infrastrukturę przed ewentualną degradacją. Remont obejmować powinien w kolejnych etapach także elewację i odnowienie wnętrz świetlicy. Uzupełnienie wyposażenia świetlicy wpłynie na wzrost jej atrakcyjności. Umożliwi także wykorzystanie jej w czasie, gdy imprezy integracyjne, czy okolicznościowe nie mogą (np. z powodu złych warunków atmosferycznych) odbywać się na świeżym powietrzu. Doposażenie, zwłaszcza zaplecza obiektu, pozwoli na bardziej komfortowe korzystanie z niej. Szacunkowy koszt realizacji zadania wynieść może ok. 200.000 zł. Planuje się, że zadanie mogłoby być zrealizowane w latach 2017 2023. 10) Zakup samochodu ratowniczo gaśniczego i doposażenie jednostki OSP. Kluczowym zadaniem służb ratowniczych jest ratowanie zdrowia i życia ludzkiego, a także środowiska. Wartość uratowanego mienia, a przede wszystkim zdrowia i życia jest wprost proporcjonalna do szybkości i skuteczności działań służb ratowniczych. Dobra koordynacja, szybkie wykrycie oraz sprzęt specjalistyczny do usuwania skutków pożarów, czy wypadków drogowych, stanowią o skuteczności tych służb. Aby móc w skuteczny sposób prowadzić wymienione zadania, konieczne jest doposażenie jednostki OSP w nowoczesny pojazd ratowniczo gaśniczy. Szacunkowy koszt realizacji zadania wynieść może ok. 300.000 zł. Planuje się, że zadanie mogłoby być zrealizowane w latach 2019 2021. 11) Doposażenie zespołu Chojnioki i Stowarzyszenia Koła Gospodyń Wiejskich Chojnianki. Zespół folklorystyczny Chojnioki stanowi charakterystyczny element, wyróżniający mieszkańców Chojna nie tylko na tle Gminy Pakosław, ale także na tle powiatu 9
i województwa. Kultywowanie tradycji lokalnych możliwe jest jedynie w przypadku posiadania odpowiedniego zaplecza związanego ze strojami i instrumentami ludowymi. Aby móc w pełni podtrzymywać wiedzę i lokalne tradycje, folklor, dawne zwyczaje i obrzędy wymagana jest także naprawa lub gruntowna renowacja tradycyjnych strojów oraz instrumentów muzycznych, wykorzystywanych przez członków zespołu Chojnioki. Stowarzyszenie KGW Chojnianki natomiast gromadzi w swoim otoczeniu aktywne mieszkanki Chojna, które w czasie wolnym udzielają się na rzecz społeczności lokalnej oraz integrują się podejmując wspólne działania. Także w tym przypadku niezbędne jest posiadania podstawowego zaplecza umożliwiającego i umilającego wspólnie spędzany czas. Szacunkowy koszt realizacji zadania wynieść może ok. 100.000 zł. Planuje się, że zadanie mogłoby być zrealizowane w latach 2017 2025. W związku z decyzjami Zebrania Wiejskiego ustala się dla miejscowości Chojno następujące najważniejsze priorytety: 1) Budowa wielofunkcyjnego palcu zabaw. 2) Budowa dróg z oświetleniem i kanalizacją deszczową. 3) Remont istniejącej kanalizacji sanitarnej oraz budowa nowych odcinków. 5. Opis i charakterystyka obszarów o szczególnym znaczeniu dla zaspokojenia potrzeb mieszkańców. W miejscowości Chojno można wyróżnić dwa obszary o szczególnym znaczeniu dla zaspokojenia potrzeb mieszkańców, sprzyjających nawiązywaniu kontaktów społecznych, ze względu na położenie oraz cechy funkcjonalno-przestrzenne. Pierwszy obszar jest położony w centralnej części wsi obejmuje powierzchnię około 1 ha. W obszarze tym znajdują się m. in. Dom Kultury Chazackiej, wyznaczony teren na plac zabaw oraz mały amfiteatr. Obszar ten ze względu na swoje położenie jest naturalnym miejscem spotkań mieszkańców. W spotkaniach tych biorą udział zarówno starsi mieszkańcy, jak i ci najmłodsi. Z tego względu powstanie nowoczesnego, bezpiecznego i oświetlonego placu zabaw jest zadaniem priorytetowym. Zabawy dzieci na świeżym powietrzu 10
i w przyjaznym otoczeniu są dla ich rozwoju niezwykle ważne. Zaś mieszkańcy zachęceni do wspólnego spędzania czasu, chętnie włączyliby się w ochronę kultury regionalnej. Dom Kultury Chazackiej w Chojnie jest istotnym budynkiem dla mieszkańców. Pozwala na spotkania mieszkańców, także w czasie niesprzyjającej pogody, czy też przy organizacji zebrań wiejskich. Centrum wsi, w którym odbywają się zebrania, zabawy czy imprezy kulturalno-rozrywkowe jest niezwykle ważnym miejscem dla mieszkańców, które ułatwia nawiązywanie kontaktów społecznych i więzi między mieszkańcami. Drugim szczególnym obszarem dla mieszkańców jest Szkoła Podstawowa i Przedszkole wraz z przyległym terenem. Miejsce to, oprócz uczniów i dzieci, gromadzi wszystkich, którzy w czasie wolnym korzystać chcą z istniejącej infrastruktury sportowej. O tym jak ważne jest aktywne spędzanie wolnego czasu nie trzeba mieszkańców przekonywać. Dodatkowym bodźcem jest istnienie w tym miejscu boiska sportowego ze sztuczną nawierzchnią i oświetleniem, którego doskonałym uzupełnieniem byłaby nowoczesna sala sportowa. 11