Spis treści OPIS TECHNICZNY 1. Pdstawa pracwania... 2 2. Przedmit i zakres pracwania... 2 3. Inwestr... 2 4. Cel i zadania prjektwanej inwestycji... 2 5. Lkalizacja inwestycji... 2 6. Rzwiązanie prjektwe... 3 6.2. Kanalizacja deszczwa... 3 6.2. Kanalizacja pdciśnieniwa... 5 6.3. Sieć wdciągwa... 7 7. Przejście pd autstradą.... 8 8. Wyknawstw rbót... 8 BIOZ 1. klejnść realizacji pszczególnych biektów... 11 2. Wskazanie elementów zagspdarwania działki lub terenu, które mgą stwarzać zagrżenie bezpieczeństwa i zdrwia ludzi... 12 4. Wskazanie spsbu prwadzenia instruktażu pracwników przed przystąpieniem d realizacji rbót szczególnie niebezpiecznych... 16 5. Wskazanie śrdków technicznych i rganizacyjnych, zapbiegających niebezpieczeństwm wynikającym z wyknywania rbót budwlanych w strefach szczególneg zagrżenia zdrwia... 17 6. Prace w wykpach... 18 ZAŁĄCZNIKI 1. Decyzja nadaniu uprawnień budwlanych prjektanta 2. Decyzja nadaniu uprawnień budwlanych sprawdzająceg 3. Zaświadczenie przynależnści prjektanta d LOIIB 4. Zaświadczenie przynależnści sprawdzająceg d LOIIB 5. Wypisy z rejestru gruntów SPIS RYSUNKÓW 1. Układ arkuszy map... Rys. nr 1 2. Prjekt zagspdarwania terenu, skala 1:500... Rys. nr 2 3. Prjekt zagspdarwania terenu, skala 1:500... Rys. nr 3 4. Prjekt zagspdarwania terenu, skala 1:500... Rys. nr 4 5. Prjekt zagspdarwania terenu, skala 1:500... Rys. nr 5 6. Prfil pdłużny kanału deszczweg KD1, skala 1:100/500... Rys. nr 6 7. Prfil pdłużny kanału deszczweg KD2, skala 1:100/500... Rys. nr 7 8. Prfil pdłużny kanału pdciśnieniweg KP1, skala 1:100... Rys. nr 8 9. Prfil pdłużny kanału pdciśnieniweg KP2, KP3, skala 1:100/500... Rys. nr 9 10. Schemat wpustu uliczneg... Rys. nr 10 11. Schemat węzłów kanalizacji pdciśnieniwej... Rys. nr 11 12. Schemat studni z zawrem pdciśnieniwym... Rys. nr 12 1
1. Pdstawa pracwania 1.1. Umwa z Urzędem Gminy w Iłwej 1.2. Pdkłady sytuacyjn-wyskściwe w skali 1:5000 z terenu strefy przemysłwej z inwentaryzacją istniejąceg uzbrjenia. 1.3. Wizja lkalna w terenie autrów pracwania celem uzgdnienia lkalizacji studzienek zbircz-zawrwych, rewizyjnych i lkalizacji tras przewdów kanalizacyjnych 1.4. Opinia getechniczna 1.5. Miejscwy Plan zagspdarwania Terenu, 1.6. Obwiązujące nrmy, nrmatywy, literatura fachwa raz ustalenia ZUDP Żagań. 2. Przedmit i zakres pracwania Przedmitem pracwania jest prjekt uzbrjenia strefy przemysłwej Azalia i Magnlia w Iłwej. Prjekt swim zakresem bejmuje: -kanalizację deszczwą - kanalizację sanitarną pdciśnieniwą, - sieć wdciągwą. 3. Inwestr Inwestrem jest Gmina Iłwa z siedzibą w Urzędzie Gminy, ul. Żermskieg 27, 68-120 Iłwa. 4. Cel i zadania prjektwanej inwestycji Celem inwestycji jest uzbrjenie strefy przemysłwej w infrastrukturę niezbędną d funkcjnwania przyszłych Inwestrów. Gmina planuje sprzedaż działek zlkalizwanych na bszarze strefy. 5. Lkalizacja inwestycji Pdstrefy przemysłwe Azalia i Magnlia zlkalizwane są na płudniwy zachód d Iłwy w bezpśrednim jej sąsiedztwie. Obecnie tereny te nie są wypsażne w żadną infrastrukturę. Planwana jest tam budwa zakładów raz magazynów. Prjektwana inwestycja w całści bejmuje sieć przewdów wdciągwych i kanalizacyjnych tj. biektów typw liniwych. Trasy prjektwanych sieci wdciągwej i 2
kanalizacyjnej przebiegają głównie na terenach działek, będących własnścią Gminy Iłwa. We wszystkich przypadkach uwzględnin w ksztach zakres prac niezbędny dla przywrócenia nawierzchni terenu d stanu pierwtneg. Trasa prjektwanych sieci przebiega w wydzielnych pasach planwanych dróg. Szczegółwa lkalizacja inwestycji przedstawina jest na planach sytuacyjnwyskściwych numerach: rys nr 2 d rys. nr 5. 6. Rzwiązanie prjektwe 6.2. Kanalizacja deszczwa 1. Trasa kanału deszczweg: Wdy padwe dprwadzne zstaną dwma klektrami deszczwymi. Kanalizację deszczwą zaprjektwan z rur PVC ø600, ø400, ø350, ø 315mm i ø250mm ze studniami betnwymi ø1200mm raz zastswan studzienki betnwe ø500mm z sadnikiem i żeliwnym wpustem. Wdy padwe dprwadzane będą d zbirnika retencyjneg, ziemneg wymiarach Przekrój pdłużny klektrów przedstawin na rysunkach prfilach pdłużnych. Przebieg kanalizacji deszczwej pkazan na prjekcie zagspdarwania terenu. 2. Skrzyżwania z uzbrjeniem pdziemnym Trasę kanału zaprjektwan z uwzględnieniem istniejąceg uzbrjenia terenu, unikając jeg przełżenia. Klektr krzyżuje się jednak z istniejącym uzbrjeniem terenu, tj. gazciągiem wyskieg ciśnienia ga150. Prace w rejnie skrzyżwań z istniejącym uzbrjeniem należy prwadzić ręcznie pd nadzrem technicznym służb gestra sieci. Za szkdy wynikłe z niewłaściweg zabezpieczenia istniejących instalacji dpwiada wyknawca rbót. 3. Materiały Klektr główny kanalizacji deszczwej zaprjektwan z rur PE sztywnści bwdwej 8 kn/m2 i przekrju ø600, ø400, ø350, ø 315mm i ø250mm, natmiast przykanaliki z rur PVC-U średnicy 200mm. 3
Kanał uzbrjn w studzienki kanalizacyjne z kręgów żelbetwych ø1200 dpwiadających wymaganim BN-86/8971-08. Na płączeniach kręgów stswać uszczelkę gumwą. W miejscach przejść rurami PVC przez ściany betnwe studzienek należy stswać przejścia szczelne z uszczelnieniem gumwym. Knstrukcja przejścia pwinna zabezpieczać przed penetracją wdy gruntwej wzdłuż ścianek przejścia d wnętrza studzienki. Studzienki wypsażne są w płytę strpwą, właz żeliwny z zatrzaskiem typu ciężkieg D-400 kn, raz żeliwne stpnie złazwe wg PN-64/H-74086. Wszystkie elementy studni należy przygtwać wcześniej w betniarni i mntwać na miejscu przy pmcy żurawia. D realizacji dwdnienia jezdni zastswan studzienkę betnwą ø500mm z sadnikiem głębkści 0,8 m raz żeliwnym wpustem typu 67 BK D 400 kn) z rusztem mcwanym na zawiasach. Wpust żeliwny sadzny jest na płycie partej na pierścieniu dciążającym. Osadnik należy wyknać jak mnlityczny z betnu hydrtechniczneg klasy B25 wg nrmy BN-68/6738-03,04,07. W sadniku, w miejscu przyłączenia przykanalika należy zamntwać przejście szczelne z uszczelniaczem gumwym analgicznie jak przy studniach kanalizacyjnych. Betnwe elementy studzienek należy zabezpieczyć abizlem R+P. Zarówn kanał jak i przykanaliki należy psadwić na pdsypce z piasku grubści 20cm. Natmiast wpusty deszczwe na warstwie tłucznia grubści 20cm. Rzędne wpustów deszczwych należy przyjąć na pdstawie prjektu branży drgwej. P wyknaniu rbót mntażwych, ułżeniu kanału i przykanalików należy dknać zasypki warstwami grubści 20cm d pzimu pnad górną krawędź rury z zagęszczaniem ubijakami ręcznymi lub lekkim sprzętem mechanicznym. Grunt użyty d teg celu pwinien być sypki, wlny d grud i kamieni, a zagęszczanie pwinn być przeprwadzne ze szczególną strżnścią. Grunt należy zagęszczać warstwami, równmiernie p bu strnach przewdu z jednczesnym usuwaniem zastswaneg umcnienia ścian wykpu. 4
6.2. Kanalizacja pdciśnieniwa Zgdnie z wydanymi technicznymi warunkami przyłączenia zaprjektwan system kanalizacji pdciśnieniwej. Wybudwanie w rzpatrywanym terenie knwencjnalneg systemu kanalizacyjneg wymagałby bardz duŝych nakładów inwestycyjnych i rzciągnęłby cykl realizacji na wiele lat. Prpnwana kanalizacja pdciśnieniwa ISEKI spełnia wymagania prjektu nrmy eurpejskiej EN 1091:1996E. Nrma pwyzsza w punkcie 4.1. definiuje system następując: Kiedy ilść ścieków dpływająca d studzienki zbirczej siągnie kreślny pzim, nrmalnie zamknięty zawór rzgraniczający twiera się. Pdciśnienie panujące w sieci pwduje zasysanie ścieków ze studzienki zbirczej d sieci. P próżnieniu studzienki zawór zamyka się. Pwietrze zasysane jest razem ze ściekami w spsób ciągły lub pd kniec cyklu. Ścieki przepływają w przewdach d czasu, kiedy pry przepływu zrównważą różnicę ciśnień, następnie zatrzymują się z najniższych miejscach wyprfilwaneg przewdu. System charakteryzuje się natychmiastwym przyjęciem przepływów szczytwych. Ścieki dpływają d zbirnika w pmpwni. Pdciśnienie jest wytwarzane i utrzymywane na kreślnym pzimie przez pmpy generujące pdciśnienie. Ścieki z pmpwni przepmpwywane są przez pmpy tłczne. 1. Trasa kanałów pdciśnieniwych: Ścieki bytw-gspdarcze dprwadzne zstaną trzema klektrami d istniejącej w Iłwej (na wyskści Vitrisilicnu) kanalizacji pdciśnieniwej. Ze względu na istniejącą tam już średnicę rurciągu wynszącą ø110 nie prjektwan większych średnic. Kanalizację pdciśnieniwą zaprjektwan z rur PE ø600, ø400, ø350, ø 315mm i ø250mm ze studniami betnwymi ø1200mm raz zastswan studzienki betnwe ø500mm z sadnikiem i żeliwnym wpustem. Przekrój pdłużny kanałów pdciśnieniwych przedstawin na rysunkach - prfilach pdłużnych. Przebieg kanalizacji pdciśnieniwej pkazan na prjekcie zagspdarwania terenu 2. Skrzyżwania z uzbrjeniem pdziemnym 5
Trasę kanału zaprjektwan z uwzględnieniem istniejąceg uzbrjenia terenu, unikając jeg przełżenia. Klektr krzyżuje się jednak z istniejącym uzbrjeniem terenu, tj. gazciągiem wyskieg ciśnienia ga150. Na rurciąg należy załżyć rurę chrnną stalwą ø197 i długść L=12,0 m. Prace w rejnie skrzyżwań z istniejącym uzbrjeniem należy prwadzić ręcznie pd nadzrem technicznym służb gestra sieci. Za szkdy wynikłe z niewłaściweg zabezpieczenia istniejących instalacji dpwiada wyknawca rbót. 3. Materiały Studzienki zbircz-zawrwe Ścieki z pszczególnych budynków dpływać będą przykanalikami grawitacyjnymi ø160mm d studzienek zbirczych. P dpłynięciu d studzienki kł 30 dm3 ścieków, zawór sterwany mechanizmem twiera się i ścieki wraz z pwietrzem przepływają d pmpwni. Studzienki knstrukcji betnwej średnicy ø1000 i głębkści 2,55m. zlkalizwane będą w pasie drgi przy granicy działki. Pdłączenie studzienki d rurciągu główneg lub bczneg pdciśnieniweg przewdem ø90mm. Przewód pdciśnieniwy należy wprwadzić pprzez przejście szczelne d studzienek i zakńczyć krkiem. Mntaż wypsażenia studzienek będzie następwał sukcesywnie p wyknaniu prób sieci, uruchmieniu pmpwni i gtwści włączenia przykanalików. Klektry i pdłączenia studzienek zawrwych Klektry główne kanalizacji pdciśnieniwej zaprjektwan z rur PE sztywnści bwdwej 8 kn/m2 i przekrju ø110 mm, natmiast przykanaliki z rur PE średnicy 90mm. P wyknaniu rbót mntażwych, ułżeniu kanału i przykanalików należy dknać zasypki warstwami grubści 20cm d pzimu pnad górną krawędź rury z zagęszczaniem ubijakami ręcznymi lub lekkim sprzętem mechanicznym. Grunt użyty d teg celu pwinien być sypki, wlny d grud i kamieni, a zagęszczanie pwinn być przeprwadzne ze szczególną strżnścią. Grunt należy zagęszczać warstwami, równmiernie p bu strnach przewdu z jednczesnym usuwaniem zastswaneg umcnienia ścian wykpu. 6
6.3. Sieć wdciągwa Sieć wdciągwą prjektuje się z rur PE zgrzewanych. Układanie rur w wykpie należy przeprwadzać p jeg dwdnieniu i zgdnie z warunkami i wskazówkami kreślnymi w wg Instrukcji mntażwej układania w gruncie rurciągów z PE daneg prducenta. Prjektwaną sieć wdciągwą przyłącze wdciągwe d przepmpwni ścieków naniesin na załącznych mapach 1: 500. Głębkść układania przewdów 1,8 m p.p.t. równlegle d pwierzchni terenu. Przed zasypaniem wdciągu znaczyć jeg lkalizację przy pmcy taśmy z twrzywa sztuczneg klru niebieskieg z wtpinym drutem lkalizacyjnym. 6.3.1. Skrzyżwania z uzbrjeniem pdziemnym Trasę wdciągu zaprjektwan z uwzględnieniem istniejąceg uzbrjenia terenu, unikając jeg przełżenia. Klektr krzyżuje się jednak z istniejącym uzbrjeniem terenu, tj. gazciągiem wyskieg ciśnienia ga150. Na rurciąg należy załżyć rurę chrnną stalwą ø197 i długść L=12,0 m. Prace w rejnie skrzyżwań z istniejącym uzbrjeniem należy prwadzić ręcznie pd nadzrem technicznym służb gestra sieci. Za szkdy wynikłe z niewłaściweg zabezpieczenia istniejących instalacji dpwiada wyknawca rbót. 6.3.2. Uzbrjenie sieci wdciągwej Sieć uzbrjn w zasuwy kłnierzwe COMBI Ø110/100 zlkalizwane w miejscach rzgałęzień rurciągów rzdzielczych. Natmiast przy hydrantach przeciwpżarwych zastswan zasuwy kłnierzwe DN 80 prd. HAWLE. (hydrant w kmplecie z klanem ze stpką). Wszystkie zasuwy wypsażyć w teleskpwe budwy d zasuw zasuwy i skrzynką uliczną. Hydranty przeciwpżarwe HP 80 pdziemne, umieszczne są na sieci w dległściach zapewniających mżliwść gaszenia pżarów wdą z sieci wszystkich biektów znajdujących się na terenie bjętym inwestycją. Teren wkół skrzynek ulicznych raz hydrantów należy umcnić w prmieniu 0,5 m. np. prefabrykwanymi płytami żelbetwymi itp. Usytuwanie armatury pdziemnej 7
należy znakwać w terenie za pmcą tabliczek infrmacyjnych zawiesznych na słupkach stalwych zabetnwanych w pdłżu lub na budynku. 7. Przejście pd autstradą. Przejście prjektwanym wdciągiem raz kanałem pdciśnieniwym pd autstradą wyknać w istniejącym przepuście ø400 PE. Oba rurciągi ułżyć na jednej pdprze i wsunąć d wnętrza. Kńce przepustu zakńczyć manszetami. 8. Wyknawstw rbót Bezpśredni wpływ na stan i trwałść eksplatwaneg rurciągu ma współpraca z taczającym g gruntem. Tak więc bardz dużą uwagę należy zwrócić na prawidłwy spsób ułżenia, mntaż, bróbkę gruntu w strefie rury raz zasypanie wykpu. Ze względu na mżliwść występwania na rzpatrywanym terenie urządzeń pdziemnych nie zgłsznych d inwentaryzacji, pdczas rbót ziemnych należy zachwać szczególną strżnść. Przed przystąpieniem d rbót ziemnych i w miejscach klizji należy wyknać przekpy kntrlne. Następnie wykpy mżna wyknywać za pmcą sprzętu zmechanizwaneg, natmiast w miejscach klizji z istniejącym uzbrjeniem terenu, wykpy należy wyknywać ręcznie w dległści 1,5m d miejsca klizji. Przy dspajaniu gruntu, prfilwaniu dna wykpu raz układania rur należy stswać się d pniższych zaleceń: - wykpy należy rzpcząć d najniższeg punktu, aby zapewnić grawitacyjny dpływ wdy z wykpu w dół p jeg dnie, - spód wykpu wyknywaneg ręcznie należy pzstawić na pzimie wyższym d prjektwaneg k. 5cm, - przy wykpie wyknywanym mechanicznie należy pzstawić warstwę gruntu pnad prjektwana rzędną dna wykpu grubści c najmniej 20cm. Pzstawiną warstwę gruntu należy usunąć z dna wykpu najlepiej spsbem ręcznym z uwzględnieniem pniższych zaleceń: - z dna wykpu należy usunąć kamienie i grudy, dn wyrównać a następnie przystąpić d wyknywania pdłża, - w trakcie wyknywania rbót ziemnych nie wln dpuścić d naruszenia ( rzluźnienia, rzmczenia lub zamarznięcia ) rdzimeg pdłża w dnie 8
wykpu. W tym celu prace ziemne należy prwadzić starannie, mżliwie szybk, nie trzymając zbyt dług twarteg wykpu, - grunty naruszne pniżej prjektwanej rzędnej należy usunąć z dna wykpu, zastępując je wyknaniem pdłża wzmcnineg w pstaci zagęszcznej ławy piaskwej grubści 20cm. - pdłże wraz z warstwą wyrównawczą należy prfilwać w miarę układanie klejnych dcinków rurciągu. Wszelkie elementy systemu kanalizacyjneg przed puszczeniem d wykpu pwinny być dkładnie skntrlwane czy nie są uszkdzne. Birąc pd uwagę ciężar i warunki lkalne w miejscu prwadzenia prac mntażwych, mżna ręcznie wkładać d wykpu rury i studzienki. Przewód p ułżeniu pwinien ściśle przylegać d pdłża na całej swjej długści z wyjątkiem niecek na c najmniej ¼ swjeg bwdu. Niedpuszczalne jest pdkładanie pd rury kawałków drewna, kamieni lub gruzu w celu uzyskania dpwiednieg spadku rurciągu lub wyrównania kierunku ułżenia przewdów. D budwy nie należy używać elementów wykazujących jakichklwiek uszkdzeń np. wgnieceń, pęknięć czy rys. Bezpśredni przed łączeniem rur należy skntrlwać pprawnść ich ułżenia. Następnie dkładnie czyścić pwierzchnie łączące, a w szczególnści elementy uszczelniające w brębie rwków. D wyknania bsypki należy użyć piasku. Obsypkę rurciągu należy przeprwadzać p jeg bu strnach jedncześnie. Zagęszczanie pwinn być wyknywane warstwami grubści nie przekraczającej 15cm. Ostatnia warstwa bsypki pwinna kńczyć się 30cm nad wierzchłkiem rury. Szczególną uwagę należy zwrócić na zagęszczanie piasku w strefie wspierającej rurciąg d spdu z pwdu niebezpieczeństwa uniesienia rurciągu d góry. Wskaźnik zagęszczenia wkół przewdu pwinien wynsić 0,95 wg Prctra. Zagęszczenie należy wyknywać ubijakami ręcznymi lub lekkim sprzętem mechanicznym. Grunt użyty d teg celu pwinien być sypki, wlny d gród i kamieni, a zagęszczanie pwinn być przeprwadzane ze szczególną strżnścią. Następnie należy wyknać próby szczelnści i dknać dbiru rbót zanikających łącznie z pmiarami gedezyjnymi. P uzyskaniu pzytywnych wyników i p wyknaniu kntrli wskaźników zagęszczenia mżna przystąpić d wyknania dalszej zasypki. Zasypkę wyknuje się d pzimu terenu warstwami grubści 20cm z jednczesnym zagęszczaniem. 9
Zasypkę wykpu mżna dknywać gruntem rdzimym, wyselekcjnwanym z gruntu wydbyteg wykpu. Warstwa przykrywająca, która występuje d 0,3 d 1,0m nad wierzchłkiem rury, mże być zagęszczana za pmcą średniej wielkści zagęszczarek wibracyjnych (maksymalny ciężar rbczy 0,6kN) lub za pmcą płytwych zagęszczarek wstrząswych (ciężar rbczy 5kN). Średnie lub ciężkie urządzenia zagęszczające wln stswać dpier przy przykryciu pwyżej 1m. 8. Odwdnienie wykpów W czasie wyknywania rbót, w przypadku wystąpienia wód gruntwych zajdzie kniecznść dwdnienia wykpów. Spsób dwdnienia należy dstswać d rzeczywistych ptrzeb (pmpwanie z wykpu pprzez studzienki lub zastswać igłfiltry). Wdę z pmpwania należy dprwadzić pza bręb wykpu. Wyknawca rbót pracuje prjekt dwdnienia wykpów i uzgdni z Inspektrem Nadzru. Zaleca się aby rbty były prwadzne w kresie statystycznie niskich padów. 9. Uwagi kńcwe Ze względu, iż nie wyklucza się istnienia w terenie innych przewdów, których brak infrmacji wynikających z zaszłści histrycznych lub niedpełnienia przepisów, wszystkie prace ziemne należy prwadzić ze szczególną strżnścią. (Ustawa Praw Gedezyjne i Kartgraficzne - Dz. U. 30/1989 pz. 163). W czasie prwadzenia rbót należy przestrzegać przepisów BHP. Rbty należy prwadzić zgdnie z Warunkami technicznymi wyknania i dbiru rbót budwlan - mntażwych raz z Warunkami technicznymi wyknania i dbiru rurciągów z twrzyw sztucznych. 10
INFORMACJA DOTYCZĄCA BEZPIECZEŃSTWA I OCHRONY ZDROWIA dla zadania inwestycyjneg p.n. UZBROJENIE TERENU PODSTREFY AZALIA I MAGNOLIA W IŁOWEJ Zgdnie z Rzprządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 23 czerwca 2003 r. w sprawie infrmacji dtyczącej bezpieczeństwa i chrny zdrwia raz planu bezpieczeństwa i chrny zdrwia (Dz. U. Nr 120, pz. 1126) wyknawca rbót budwlanych przed przystąpieniem d ich wyknania zbwiązany jest d sprządzenia Planu Bezpieczeństwa i Ochrny Zdrwia wg pkt. pisu j.n.. 1. klejnść realizacji pszczególnych biektów 1.2. Klejnść realizacji pszczególnych biektów W pierwszej klejnści prjektuje się wyknanie: Sieć kanalizacji deszczwej: Budwa zbirnika retencyjneg, budwa kanałów grawitacyjnych, budwa studzienek płączeniwych, budwa wpustów z przykanalikami, Sieć kanalizacji pdciśnieniwej: budwa kanałów głównych, budwa rurciągów płączeniwych, budwa studzienek z zawrami, Sieć wdciągwa: budwa rurciągów wdciągwych, mntaż zasuw, mntaż hydrantów, 11
1.3. Wykaz istniejących biektów budwlanych Istniejące biekty budwlane na przedmitwym terenie t: drgi asfaltwe i gruntwe, place manewrwe, ciągi dla pieszych, infrastruktura pdziemna, t.j.; sieci wdciągwe, sieci gazwe, kanalizacja telekmunikacyjna, sieci energetyczne, 2. Wskazanie elementów zagspdarwania działki lub terenu, które mgą stwarzać zagrżenie bezpieczeństwa i zdrwia ludzi Teren budwy pwinien być grdzny lub w inny spsób zabezpieczny przed wejściem sób pstrnnych. Na terenie budwy należy wyznaczyć drgi djazdwe, miejsca pstjwe dla maszyn raz place składwania materiałów budwlanych. Miejsca składwania materiałów i drgi utwardzić w spsób zapewniający mżliwść ruchu transprtu ciężkieg. Pnadt miejsca składwania wypzimwać i dwdnić. Na terenie budwy należy zapewnić pbór energii i wdy dla celów technlgicznych i scjalnych. Rzdzielnie prądu wyknać i utrzymywać w taki spsób, aby nie stanwiły zagrżenia pżarweg, wybuchweg, a także chrniły przed prażeniem. Pnadt rzdzielnie zabezpieczyć przed dstępem sób trzecich. Wszystkie maszyny i urządzenia techniczne winny być mntwane, eksplatwane i bsługiwane zgdnie z instrukcją, prducenta raz psiadać ceny zgdnści wymagane przepisami szczegółwymi. Operatrzy maszyn pwinni psiadać wymagane kwalifikacje. W związku z transprtem materiałów ciężkich należy zabezpieczyć ich transprt przy pmcy urządzeń mechanicznych. Materiały składwać w spsób wykluczający mżliwść wywrócenia, zsunięcia, rzsunięcia lub spadnięcia. Przy składwaniu materiałów zachwać następujące warunki: dległść d miejsc pracy min. 5 m, dległść d grdzeń i zabudwań min 0.75 m, materiały drbnicwe układać w stsy wyskści d 2.0 m, w warstwach nie przekraczających 10 wrków. Rbty ziemne prwadzne będą mechanicznie z uwzględnieniem ręczneg wyrównania dna wykpu. Przed przystąpieniem d rbót należy ustalić strefy chrnne względem sieci uzbrjenia terenu, w przypadku bezpśrednieg sąsiedztwa kierwnik budwy w uzgdnieniu z ich administratrami ustala bezpieczną, dległść. 12
Wykpy ze ścianami pinwymi nie umcninymi mgą być wyknywane d głębkści 1.0 m. w przypadku braku bciążenia nazimem. Wykpy większej głębkści należy wyknywać ze skarpami nachyleniu bezpiecznym. Pdczas wykpu mechaniczneg należy: wyznaczyć strefę niebezpieczną, kparkę ustawić w dległści min. 0.6 m pza granicą, dłamu naturalneg, zabrnić przebywania kmuklwiek pmiędzy wykpem a kparką, nawet pdczas przerwy w pracy. W związku z transprtem materiałów długich (deski, rury, itp.) należy zabezpieczyć ich transprt przy pmcy urządzeń mechanicznych. Należy wyknać dpwiednie zagspdarwanie terenu budwy przed rzpczęciem rbót budwlanych, c najmniej w zakresie: Ogrdzenia terenu i wyznaczenia stref niebezpiecznych. Wyknania dróg, wyjść i przejść dla pieszych raz stanwisk pstjwych dla pjazdów używanych na budwie. Dprwadzenia energii elektrycznej raz wdy, zwanych dalej,,mediami raz dprwadzania lub utylizacji ścieków. Urządzenia pmieszczeń higieniczn-sanitarnych i scjalnych. Zapewnienia świetlenia naturalneg i sztuczneg. Zapewnienia łącznści telefnicznej. Urządzenia składwisk materiałów i wyrbów. W szczególnści należy wyknać i zastswać: Teren budwy lub rbót należy grdzić alb w inny spsób uniemżliwić wejście sbm nieupważninym. Jeżeli grdzenie terenu budwy lub rbót nie jest mżliwe, należy znakwać granice terenu za pmcą tablic strzegawczych, a w razie ptrzeby zapewnić stały nadzór. Ogrdzenie terenu budwy wyknać w taki spsób, aby nie stwarzał zagrżenia dla ludzi. Wyskść grdzenia pwinna wynsić, c najmniej 1,5 m. Strefę niebezpieczną grdzić i znakwać w spsób uniemżliwiający dstęp sbm pstrnnym. Strefa niebezpieczna, w swym najmniejszym wymiarze liniwym licznym d płaszczyzny biektu budwlaneg, nie mże wynsić mniej niż 1/10 wyskści, z której mgą spadać przedmity, lecz nie mniej niż 6 m. Szerkść drgi przeznacznej dla ruchu pieszeg jednkierunkweg pwinna wynsić, c najmniej 0,75 m, a dwukierunkweg - 1,2 m. Pchylnie, p których dknuje się ręczneg przenszenia twarów, nie pwinny mieć spadków większych niż 10%. Drgi kmunikacyjne dla wózków i taczek nie mgą być nachylne więcej niż: dla wózków szynwych 4 %; 13
dla wózków bezszynwych 5%; dla taczek 10%. Drgi kmunikacyjne dla wózków i taczek usytuwane nad pzimem terenu pwyżej 1 m, zabezpieczyć balustradą. Balustrada, pwinna składać się z deski krawężnikwej, wyskści 0,15 m i pręczy chrnnej umieszcznej na wyskści 1,1 m. Wlna przestrzeń pmiędzy deską krawężnikwą, a pręczą należy wypełnić w spsób zabezpieczający pracwnika przed upadkiem z wyskści. Przejścia pchyleniu większym niż 15% należy zapatrzyć w listwy umcwane pprzecznie, w dstępach nie mniejszych niż 0,4 m lub w schdy szerkści nie mniejszej niż 0,75 m, c najmniej z jednstrnnym zabezpieczeniem. Wyjścia z magazynów raz przejścia pmiędzy budynkami wychdzące na drgi zabezpieczyć pręczami chrnnymi umieszcznymi na wyskści 1,1 m lub w inny spsób, Przed skrzyżwaniem dróg z napwietrznym liniami elektrenergetycznymi, w dległści nie mniejszej niż 15 m, ustawić znakwane bramki, świetlne w warunkach granicznej widcznści, wyznaczające dpuszczalne gabaryty przejeżdżających pjazdów, Przejścia i strefy niebezpieczne należy świetlić i znakwać znakami strzegawczymi lub znakami zakazu. Dla pjazdów używanych w trakcie wyknywania rbót budwlanych należy wyznaczyć miejsca pstjwe na terenie budwy, Na terenie budwy należy wyznaczyć, utwardzić i dwdnić miejsca d składwania materiałów i wyrbów. Składwiska materiałów, wyrbów i urządzeń technicznych wyknać w spsób wykluczający mżliwść wywrócenia, zsunięcia, rzsunięcia lub spadnięcia składwanych wyrbów i urządzeń. W przypadku przechwywania w magazynach substancji i preparatów niebezpiecznych należy infrmację tym zamieścić na tablicach strzegawczych, umieszcznych w widcznych miejscach. Twary te, na terenie budwy, należy przechwywać i użytkwać zgdnie z instrukcjami prducenta. Substancje i preparaty niebezpieczne przechwywać i przemieszczać na terenie budwy w pakwaniach prducenta. Przechwywanie i składwanie materiałów na budwie winn się dbywać w taki spsób, aby zapewnić pełne bezpieczeństw pracwnikm, którzy ich będą używać. 14
Drgi ewakuacyjne muszą dpwiadać wymaganim przepisów techniczn-budwlanych raz przepisów przeciwpżarwych. Drgi i wyjścia ewakuacyjne, wymagające świetlenia, zapatrzyć, w przypadku awarii świetlenia gólneg (pdstawweg), w świetlenie awaryjne zapewniające dstateczne natężenie świetlenia. Przed rzpczęciem rbót budwlanych ustalić przebieg istniejących tras mediów, i zapznać z symblami znaczeń tych tras sby wyknujące rbty budwlane. Teren budwy wypsażyć w niezbędny sprzęt d gaszenia pżaru raz, w zależnści d ptrzeb, w system sygnalizacji pżarwej, dstswany d charakteru budwy, rzmiarów i spsbu wykrzystania pmieszczeń, wypsażenia budwy, fizycznych i chemicznych właściwści substancji znajdujących się na terenie budwy, w ilści wynikającej z liczby zagrżnych sób. 3. Wskazanie dtyczące przewidywanych zagrżeń występujących pdczas realizacji rbót budwlanych, kreślające skalę i rdzaje zagrżeń raz miejsce i czas ich wystąpienia Zagrżenia j.w. wynikają z prwadznych rbót budwlanych, takich jak: wykpy wąskprzestrzenne umcnine, wykpy szerkprzestrzenne, wyknywanie wykpów urządzeniami zmechanizwanymi, Jak czas występwania zagrżeń pdczas realizacji rbót budwlanych przewiduje się kres d rzpczęcia budwy sieci wdciągwej d jej zakńczenia. Rbtami budwlanymi, których charakter, rganizacja lub miejsce prwadzenia stwarza szczególnie wyskie ryzyk pwstania zagrżenia bezpieczeństwa i zdrwia ludzi są miedzy innymi rbty ziemne w przypadku, których występuje mżliwść przysypania ziemią, upadek d głębkieg wykpu. Niebezpieczeństw takie istnieje w każdej fazie prwadzenia rbót ziemnych, raz mntażwych w wykpie w przypadku nie wyknania zabezpieczenia wykpów ścianach pinwych. Rbty budwlane, których charakter, rganizacja lub miejsce prwadzenia stwarza szczególnie wyskie ryzyk pwstania zagrżenia bezpieczeństwa i zdrwia ludzi, a w szczególnści przysypania ziemią, lub upadku z wyskści: Rbty ziemne związane z budwą sieci wdciągwej, przy których realizacji będą wyknywane wykpy ścianach pinwych bez rzparcia, głębkści większej niż 1,0 m zagrżenie przysypaniem - zagrżenie występuje w miejscu wyknywania rbt, przez cały kres istnienia wykpów, zagrżenie prażeniem przez prąd, wybuch gazu, zalanie wdą, występujące przy prwadzeniu rbt w pbliżu kabli elektrenergetycznych, przewdów 15
gazwych, wdciągwych. Występuje przez cały kres prwadzenia wykpów w pbliżu tych sieci, zagrżenie upadkiem d głębkieg wykpu. Występuje przez cały kres prwadzenia wykpów w ich miejscu, zagrżenie uderzeniem przez ramię kparki dla ludzi znajdujących się w zasięgu jej pracy. Występuje przez cały kres prwadzenia wykpów w ich miejscu. Rbty budwlan-mntażwe wyknywane pd lub w pbliżu przewdów linii elektrenergetycznych, w dległści licznej pzim d skrajnych przewdów, mniejszej niż: 3,0 m - dla linii napięciu znaminwym nie przekraczającym 1 kw, 5,0 m - dla linii napięciu znaminwym pwyżej 1 kw, lecz nie przekraczającym 15 kw. 15,0 m - dla linii z napwietrzną siecią 110 kw. zagrżenie prażenia prądem. Dtyczy t przede wszystkim urządzeń dźwigwych używanych przy rbtach budwlan-mntażwych pracujących w pbliżu w/w linii elektrenergetycznych. Zagrżenie będzie występwał przez cały kres pracy w pbliżu tych linii. Zagrżenie t będzie wzrastał przy wystąpieniu niesprzyjających warunków atmsferycznych (np.: mgły, pady deszczu). Rbty budwlane przy prwadzeniu, których występują działania substancji chemicznych lub czynników bilgicznych zagrażających bezpieczeństwu i zdrwiu ludzi: Wszystkie rbty, które mgą być prwadzne w temperaturze pniżej -100C. 4. Wskazanie spsbu prwadzenia instruktażu pracwników przed przystąpieniem d realizacji rbót szczególnie niebezpiecznych Każdy pracdawca ma bwiązek ustalić wykaz prac szczególnie niebezpiecznych występujących na budwie raz spsby pstępwania przy wyknywaniu tych prac. Dla pracwników pwinny być rganizwane szklenia BHP. Zgdnie z Rzprządzeniem Ministra Pracy i Plityki Scjalnej z dnia 25.05.1996 r., są następujące rdzaje szkleń : szklenie wstępne gólne, szklenie wstępne stanwiskwe, szklenie wstępne pdstawwe, szklenie kreswe Pdczas szklenia na każdym etapie należy zapznać pracwnika z ryzykiem zawdwym związanym z wyknywaną pracą na pszczególnych stanwiskach pracy, raz spsbem stswania pdczas pracy śrdków chrny sbistej, zabezpieczających przed skutkami zagrżeń, np. kaski, szelki, kulary chrnne, dzieży chrnnej. Przez prace szczególnie niebezpieczne rzumie się prace, których mwa w Rzdziale 6:,,Prace szczególnie niebezpieczne Rzprządzenie Ministra Pracy i Plityki Scjalnej z dnia 26 września 1997r. w sprawie gólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy raz prace kreślne jak szczególnie niebezpieczne w innych przepisach dtyczących bezpieczeństwa i higieny pracy lub w instrukcjach eksplatacji urządzeń i instalacji, a także inne prace zwiększnym zagrżeniu lub wyknywane w utrudninych warunkach, uznane przez pracdawcę 16
jak szczególnie niebezpieczne. Kierwnik budwy jest bwiązany d ustalenia i aktualizwania wykazu prac szczególnie niebezpiecznych występujących na danej budwie. Kierwnik budwy pwinien kreślić szczegółwe wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy przy wyknywaniu prac szczególnie niebezpiecznych, a zwłaszcza zapewnić: bezpśredni nadzór nad tymi pracami wyznacznych w tym celu sób; dpwiednie śrdki zabezpieczające; instruktaż pracwników bejmujący w szczególnści: imienny pdział pracy, klejnść wyknywania zadań, wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy przy pszczególnych czynnściach. D rbt szczególnie niebezpiecznych wg Rzprządzenia Ministra Pracy i Plityki Scjalnej z dnia 26 września 1997r. w sprawie gólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy zaliczn: Rbty budwlane, rzbiórkwe, remntwe i mntażwe prwadzne bez wstrzymania ruchu w miejscach przebywania pracwników zatrudninych przy innych pracach lub działania maszyn i innych urządzeń technicznych pwinny być rganizwane w spsób nie narażający pracwników na niebezpieczeństwa i uciążliwści wynikające z prwadznych rbót, z jednczesnym zastswaniem szczególnych śrdków strżnści. Prace przy użyciu materiałów niebezpiecznych a w szczególnści substancje i preparaty chemiczne zaliczne d niebezpiecznych, zgdnie z przepisami w sprawie substancji chemicznych stwarzających zagrżenia dla zdrwia lub życia. Pracą na wyskści jest praca wyknywana na pwierzchni znajdującej się na wyskści, c najmniej 1,0 m nad pzimem pdłgi lub ziemi. D pracy na wyskści nie zalicza się pracy na pwierzchni, niezależnie d wyskści, na jakiej się znajduje, jeżeli pwierzchnia ta: słnięta jest ze wszystkich strn d wyskści, c najmniej 1,5 m pełnymi ścianami lub ścianami z knami szklnymi; wypsażna jest w linie stałe knstrukcje lub urządzenia chrniące pracwnika przed upadkiem z wyskści. 5. Wskazanie śrdków technicznych i rganizacyjnych, zapbiegających niebezpieczeństwm wynikającym z wyknywania rbót budwlanych w strefach szczególneg zagrżenia zdrwia Teren prwadzenia rbót budwlanych 1/ Teren prwadzenia rbót pwinien być grdzny lub zabezpieczny zastawami chrnnymi, świetlny w prze ncnej (przewidzieć świetlenie zastępcze). 2/ Przy prwadzeniu rbót na ulicach i drgach, stanwiska pracy zabezpieczyć przed dstępem sób niepwłanych raz znakwać zgdnie z przepisami ruchu drgweg. 17
3/ Pracwnicy wyknujący czynnści na jezdni pwinni być ubrani w kamizelki chrnne raz dzież psiadającą barwy bezpieczeństwa. 4/ Zakład pracy zapewni pracwnikm dpwiednie warunki higienicznsanitarne. 5/ W przypadku wyknywania rbót z dala d zakładu pracy zapewnić należy pracwnikm schrnisk, wypsażne w: grzewanie (dtyczy pry zimwej), miejsce d pdgrzewania psiłków, urządzenia sanitarne, apteczkę pierwszej pmcy, regulamin pracy, instrukcję, dtyczącą udzielania pierwszej pmcy, adresy i telefny pgtwia ratunkweg, straży pżarnej i plicji. 6. Prace w wykpach 1/ Prace w wykpach pwinny być prwadzne z zastswaniem niezbędnych śrdków techniczn rganizacyjnych, zapewniających bezpieczeństw i higienę pracy, przewidzianych w prjekcie rganizacji rbót lub w instrukcji technlgicznej. 2/ Przed przystąpieniem d wyknywania prac budwlanych dknać należy wstępneg rzpznania terenu pd względem istniejącej infrastruktury pdziemnej. 3/ Prace w miejscach skrzyżwania istniejących sieci pdziemnych z budwaną kanalizacją raz wdciagiem prwadzić ręcznie pd nadzrem dpwiednich służb. 4/ Rurciągi PVC i PE układać zgdnie z warunkami mntażu pdanymi w pisie technicznym raz w instrukcji mntażwej prducenta rur. 5/ Rbty ziemne wyknywać zgdnie z zasadami i przepisami BHP, ze szczególnym uwzględnieniem właściweg znakwania i prwadzenia rbót ziemnych. 6/ Ściśle przestrzegać wytycznych prducentów materiałów i urządzeń. 7/ Przed zasypaniem sieć zainwentaryzwać gedezyjnie. Całść rbót należy prwadzić przestrzegając i stsując śrdki techniczn-rganizacyjne pisane w Rzprządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 6 luteg 2003r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy pdczas wyknywania rbót budwlanych. Opracwał: mgr inż. Marek Zimstrat 18