UMOWA W SPRAWIE WARUNKÓW OTWIERANIA I PROWADZENIA RACHUNKU RTGS W SYSTEMIE SORBNET-EURO

Załącznik do uchwały nr 17/2008 Zarządu Narodowego Banku Polskiego z dnia 24 kwietnia 2008 r. Załącznik do uchwały nr 12/2005 Zarządu Narodowego Banku Polskiego z dnia 22 lutego 2005 r. w sprawie wprowadzenia wzoru umowy w sprawie warunków otwierania i prowadzenia rachunku RTGS w systemie SORBNET-EURO UMOWA W SPRAWIE WARUNKÓW OTWIERANIA I PROWADZENIA RACHUNKU RTGS W SYSTEMIE SORBNET-EURO zawarta w Warszawie, dnia 2008 r., pomiędzy: Narodowym Bankiem Polskim (zwanym dalej NBP ), reprezentowanym przez: 1).., 2).., a Uczestnikiem: z siedzibą w: zwanym dalej Uczestnikiem, reprezentowanym przez: 1)., 2)., zwana dalej Umową. Zważywszy, że: - system SORBNET-EURO jest systemem płatności typu RTGS podlegającym ustawie z dnia 24 sierpnia 2001 r. o ostateczności rozrachunku w systemach płatności i systemach rozrachunku papierów wartościowych oraz zasadach nadzoru nad tymi systemami (Dz.U. Nr 123, poz. 1351 z późniejszymi zmianami), - system SORBNET-EURO jest prowadzony i nadzorowany przez Narodowy Bank Polski, - system SORBNET-EURO przetwarza krajowe i transgraniczne (poprzez system TARGET2-NBP) transakcje w euro, - niniejsza Umowa ustala ogólne warunki, na których Uczestnik może łączyć się z systemem SORBNET-EURO i realizować zlecenia płatnicze, w tym wysyłać zlecenia płatnicze oraz otrzymywać płatności za pośrednictwem rachunku NBP w PM, Uchwala Nr 17/2008 ZB Strona 1 z 280

Strony postanawiają, co następuje: Uchwala Nr 17/2008 ZB Strona 2 z 280

1. Ogólny opis systemu SORBNET-EURO 1. System SORBNET-EURO jest systemem rozrachunku brutto w czasie rzeczywistym (RTGS) do obsługi rachunków prowadzonych w Centrali NBP, w którym przeprowadza się rozrachunki międzybankowe zgodnie z zarządzeniem nr 6/2004 Prezesa Narodowego Banku Polskiego z dnia 20 kwietnia 2004 r. (Dz. Urz. NBP, Nr 3, poz. 7 z późniejszymi zmianami). System SORBNET-EURO realizuje transgraniczne i krajowe płatności w euro. System SORBNET-EURO jest połączony z systemem TARGET2 poprzez TARGET2- NBP będący (krajowym) komponentem systemu TARGET2 dla NBP. 2. Z punktu widzenia infrastruktury informatycznej system SORBNET-EURO składa się z: 1) modułu głównego, zwanego dalej komputerowym systemem księgowania aplikacji centralnej SORBNET_DSP i platformy SWAT, obsługiwanych przez NBP, które są używane do obsługi rachunków Uczestników; 2) modułu bankowego aplikacji SORBNET_BW, obsługiwanej przez Uczestnika, która umożliwia składanie zleceń płatniczych i przekazywanie innych komunikatów do NBP jak również odbieranie i odczytywanie komunikatów wysyłanych przez NBP do Uczestnika; 3) systemu elektronicznej wymiany danych systemu używanego do przesyłania danych między Uczestnikami a NBP. 3. System SORBNET-EURO podlega przepisom prawa polskiego. 2. Przedmiot Umowy Umowa reguluje prawa i obowiązki Stron w zakresie: 1) uczestnictwa w systemie SORBNET-EURO; 2) wykonywania przez NBP krajowych i transgranicznych zleceń płatniczych w euro wprowadzanych do systemu przez Uczestników zgodnie z zasadą nieodwołalnego rozrachunku brutto, tj. poprzez wykonanie każdego zlecenia płatniczego oddzielnie i nieodwołalnie, oraz zgodnie z zasadą rozrachunku w czasie rzeczywistym, tj. na bieżąco w ciągu dnia operacyjnego; 3) udzielania kredytu w ciągu dnia w euro Uczestnikom systemu SORBNET-EURO, będącym bankiem krajowym, oddziałem instytucji kredytowej lub oddziałem banku zagranicznego. 3. Załączniki 1. Umowa składa się z umowy głównej i następujących załączników: 1) Szczegółowe warunki otwierania i prowadzenia rachunków bankowych w euro w systemie SORBNET-EURO: a) dla Banków zarejestrowanych jako pośredni Uczestnicy TARGET2-NBP (Załącznik nr 1A), albo b) dla Banków niebędących Uczestnikami TARGET2-NBP (Załącznik nr 1D), albo Uchwala Nr 17/2008 ZB Strona 3 z 280

c) banków będących Uczestnikami bezpośrednimi TARGET2-NBP z tytułu uczestnictwa w rozrachunku sesji Krajowej Izby Rozliczeniowej S.A. dla Banków będących Uczestnikami bezpośrednimi TARGET2-NBP (Załącznik nr 1E), albo d) banków będących Uczestnikami bezpośrednimi TARGET2-NBP z tytułu rozliczeń kredytu w ciągu dnia w euro dla Banków będących Uczestnikami bezpośrednimi TARGET2-NBP (Załącznik nr 1F), albo e) dla Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych S.A. ( KDPW ) (Załącznik nr 1B), albo f) dla Krajowej Izby Rozliczeniowej S.A. ( KIR ) (Załącznik nr 1C); 2) Warunki udzielania i spłaty kredytu w ciągu dnia w euro (Załącznik nr 2); 3) Ramowa treść Opinii o Zdolności dotyczącej Uczestników systemu SORBNET EURO Opinia o zdolności prawnej (Załącznik nr 3); 4) Ramowa treść Opinii Krajowych dla Uczestników systemu SORBNET-EURO spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego - Opinia krajowa (Załącznik nr 4); 5) Krajowe komponenty systemu TARGET2 (Załącznik nr 5); 6) Metoda obliczania odsetek dzielonych między Uczestników (Załącznik nr 6). 2. Załączniki oraz dodatki do załączników są integralną częścią Umowy. 3. W przypadku sprzeczności pomiędzy Umową a załącznikami, o których mowa w ust. 1, znaczenie rozstrzygające ma Umowa. 4. Definicje Dla celów niniejszej Umowy niżej wymienione terminy oznaczają: 1) Adresowalny Posiadacz BIC Uczestnik (lub Uczestnik systemu SORBNET- EURO), który: a) posiada Bankowy Kod Identyfikacyjny (BIC) oraz b) nie jest zarejestrowany jako Uczestnik pośredni TARGET2 oraz c) jest korespondentem lub klientem Uczestnika bezpośredniego TARGET2-NBP bądź też oddziałem Uczestnika bezpośredniego TARGET2-NBP lub Uczestnika pośredniego, mającym możliwość składania zleceń płatniczych do TARGET2-NBP oraz otrzymywania płatności z tego systemu za pośrednictwem Uczestnika bezpośredniego TARGET2-NBP; 2) Bank bank krajowy, instytucja kredytowa, oddział instytucji kredytowej, oddział banku zagranicznego w rozumieniu prawa polskiego uwzględniającego przepisy Dyrektywy 2000/12/WE, z wyłączeniem instytucji pieniądza elektronicznego zdefiniowanej w Dyrektywie 2000/46/WE; 3) Dostawca usług sieciowych przedsiębiorstwo, które zostało wskazane przez Radę Prezesów EBC jako dostawca skomputeryzowanych łączy sieciowych dla składania komunikatów płatniczych w systemie TARGET2; 4) EBC Europejski Bank Centralny; 5) ESBC Europejski System Banków Centralnych, w rozumieniu Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską; Uchwala Nr 17/2008 ZB Strona 4 z 280

6) Eurosystem EBC i krajowe banki centralne tych Państw Członkowskich, które wprowadziły euro; 7) Jednolita wspólna platforma infrastruktura techniczna systemu TARGET2, za pośrednictwem której, na tych samych zasadach technicznych, następuje składanie i przetwarzanie wszystkich zleceń płatniczych i otrzymywanie płatności; 8) KBC zarówno krajowe banki centralne Państw Członkowskich, które wprowadziły euro, jak też krajowe banki centralne Państw Członkowskich, które nie wprowadziły euro (tzw. Przyłączone banki centralne); 9) Krajowe systemy RTGS krajowe komponenty systemu TARGET2, wymienione w Załączniku nr 5 do Umowy; 10) Krańcowa stopa procentowa ESBC (marginal lending rate) stopa procentowa stosowana okresowo dla kredytu z banku centralnego na koniec dnia w ramach Eurosystemu; 11) Kredyt w ciągu dnia (intraday credit) kredyt udzielony i spłacony w czasie krótszym niż jeden dzień operacyjny; 12) Kredyt banku centralnego na koniec dnia (marginal lending facility) stały instrument kredytowy Eurosystemu dostępny dla kontrahentów chcących otrzymać od BC Eurosystemu kredyt z dnia na dzień (overnight) oprocentowany według ustalonego z wyprzedzeniem Oprocentowania kredytu banku centralnego na koniec dnia; 13) Nieuczestniczące Państwa Członkowskie Państwa Członkowskie, które nie przyjęły wspólnej waluty na mocy Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską; 14) Opinia krajowa (country opinion) opinia prawna dotycząca prawa krajowego Uczestnika zagranicznego (spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego), uwzględniająca akty prawne wprowadzające Dyrektywę 98/26/WE Parlamentu Europejskiego oraz Rady z dnia 19 maja 1998 r. o ostateczności rozrachunku w systemach płatności i systemach rozrachunku papierów wartościowych; 15) Opinia o zdolności prawnej (capacity opinion) opinia dotycząca danego Uczestnika, zawierającą ocenę jego zdolności prawnej do podejmowania i wykonywania zobowiązań wynikających z niniejszej Umowy; 16) Oprocentowanie kredytu banku centralnego na koniec dnia (marginal lending rate) stopa procentowa stosowana w odniesieniu do Kredytu banku centralnego na koniec dnia; 17) Ostateczność lub Ostateczny oznacza, że rozrachunek zlecenia płatniczego nie może zostać odwołany, cofnięty ani unieważniony przez Przyłączony KBC, wysyłający KBC/EBC, przez wysyłającego uczestnika ani przez żadną stronę trzecią, nawet w przypadku wszczęcia postępowania upadłościowego w stosunku do Uczestnika, z wyjątkiem przypadków wadliwości przedmiotowych transakcji lub zleceń płatniczych wynikającej z przestępstw lub działań noszących cechy oszustwa (gdzie do działań noszących cechy oszustwa zalicza się również traktowanie preferencyjne i transakcje, które zaniżają wartość, przeprowadzane w okresach ochronnych w sytuacji niewypłacalności), o ile tak zadecydował w danym przypadku Uchwala Nr 17/2008 ZB Strona 5 z 280

właściwy sąd lub inny organ właściwy w kwestii rozstrzygnięcia sporu, bądź też wynikającej z błędu; 18) Otrzymujący KBC/EBC EBC lub KBC, w którym uczestnik otrzymujący ma swój rachunek; 19) Płatności klientowskie płatności dotyczące rozliczenia pieniężnego dokonywanego pomiędzy Uczestnikiem a klientem innego banku lub pomiędzy klientami różnych banków, których wynikiem jeśli zostaną wykonane jest rozrachunek międzybankowy w systemie SORBNET-EURO; 20) Płatności krajowe płatności wykonane lub przeznaczone do realizacji między Uczestnikami: a) systemu SORBNET-EURO, b) bezpośrednimi TARGET2-NBP, c) z których jeden jest Uczestnikiem systemu SORBNET-EURO, a drugi TARGET2-NBP; 21) Płatności transgraniczne płatności wykonane lub przeznaczone do realizacji między systemem SORBNET-EURO a innymi krajowymi systemami RTGS z wyjątkiem TARGET2-NBP; 22) Płatność międzybankowa płatność dotycząca rozliczenia pieniężnego pomiędzy bankami; 23) PM (moduł płatniczy) wykorzystywany przez NBP moduł wchodzący w skład jednolitej wspólnej platformy systemu TARGET2; 24) Postępowanie poprzedzające postępowanie upadłościowe postępowanie w sprawie zawieszenia działalności, likwidacji lub uzdrowienia podmiotu; 25) Postępowanie upadłościowe postępowanie upadłościowe lub naprawcze podmiotu w rozumieniu prawa polskiego, podjęcie decyzji o likwidacji, zawieszeniu lub ograniczeniu działalności podmiotu bądź zagraniczne postępowanie upadłościowe; 26) Przesyłka zestaw zleceń płatniczych lub innych komunikatów przesyłanych razem, pochodzących od jednego Uczestnika; 27) Przyłączony KBC krajowy bank centralny (KBC) Państwa Członkowskiego, który nie wprowadził euro, przyłączony do systemu TARGET2 na podstawie odrębnej umowy; 28) Rachunek RTGS rachunek (lub, w zakresie dopuszczalnym na podstawie odpowiednich zasad RTGS, jakakolwiek grupa rachunków skonsolidowanych, pod warunkiem że wszyscy posiadacze tych rachunków ponoszą solidarną odpowiedzialność względem systemu RTGS w razie niedotrzymania zobowiązań) otwarty w imieniu Uczestnika w księgach rachunkowych KBC lub EBC, na którym rozliczane są płatności krajowe i/lub transgraniczne, dalej zwany rachunkiem ; Uchwala Nr 17/2008 ZB Strona 6 z 280

29) Siła wyższa wydarzenie spowodowane lub wynikające z przyczyny znajdującej się poza racjonalną kontrolą, w tym w szczególności z awarii lub nieprawidłowego działania sprzętu), zdarzenia losowego, katastrof naturalnych, strajków lub sporów pracowniczych; 30) Strony NBP i Uczestnik; 31) System będący komponentem systemu TARGET2 - system rozrachunku brutto w czasie rzeczywistym (RTGS) prowadzony przez dany bank centralny, stanowiący część systemu TARGET2 (krajowy komponent systemu TARGET2); 32) System rekompensat SORBNET-EURO lub System rekompensat system odszkodowawczy, zastosowany w systemie SORBNET-EURO, w przypadkach Technicznej niesprawności TARGET2; 33) TARGET2-NBP polski system rozrachunku brutto w czasie rzeczywistym (RTGS), stanowiący krajowy komponent systemu TARGET2, prowadzony przez NBP; 34) TARGET2 system rozrachunku brutto w czasie rzeczywistym (RTGS) dla dokonywania, w pieniądzu banku centralnego, rozrachunku płatności w euro, składający się z krajowych komponentów, prowadzonych przez poszczególne banki centralne UE na jednolitej wspólnej platformie, stosownie do ram prawnych dotyczących systemu TARGET2, w szczególności zgodnie z Wytycznymi Europejskiego Banku Centralnego z dnia 26 kwietnia 2007 r. w sprawie Transeuropejskiego Zautomatyzowanego Błyskawicznego Systemu Rozrachunku Brutto w czasie Rzeczywistym ( TARGET2 ); 35) Techniczna Niesprawność TARGET2 (technical malfunction of TARGET2) jakiekolwiek trudności, awarie bądź błędy w funkcjonowaniu infrastruktury technicznej lub systemów komputerowych używanych przez TARGET2-NBP lub jakiekolwiek inne zdarzenie powodujące niemożliwość wykonania i zakończenia przetwarzania płatności w tym samym dniu, dotyczące płatności w TARGET2- NBP; 36) Uczestniczące Państwa Członkowskie wszystkie Państwa Członkowskie, które wprowadziły wspólną walutę zgodnie z Traktatem; 37) Uczestnik (lub Uczestnik systemu SORBNET-EURO) następujące podmioty mające dostęp do systemu SORBNET-EURO: a) NBP, b) Bank, c) instytucja świadcząca usługi rozliczeniowe i rozrachunkowe nadzorowana przez kompetentne władze, 38) Uczestnik pośredni Uczestnik (lub Uczestnik systemu SORBNET-EURO) zarejestrowany w TARGET2-NBP jako uczestnik pośredni; Uchwala Nr 17/2008 ZB Strona 7 z 280

39) Uczestnik TARGET2-NBP (lub Uczestnik bezpośredni TARGET2-NBP) podmiot mający rachunek w PM w NBP; 40) Uczestnik otrzymujący uczestnik dowolnego krajowego systemu RTGS, EBC lub KBC, wskazany przez uczestnika wysyłającego, którego rachunek powinien być uznany kwotą wyszczególnioną w odpowiednim zleceniu płatniczym; 41) Uczestnik wysyłający uczestnik dowolnego krajowego systemu RTGS, EBC lub KBC, który zainicjował płatność, składając zlecenie płatnicze; 42) Uczestnik zagraniczny uczestnik, którego główna siedziba znajduje się poza Polską; 43) Uczestnik zdalny instytucja założona w kraju należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, która uczestniczy bezpośrednio w krajowym systemie RTGS (innego) Państwa Członkowskiego ( Państwo Członkowskie gospodarz ) i w tym celu posiada własny rachunek w euro w KBC Państwa Członkowskiegogospodarza, przy czym niekoniecznie posiada oddział w tym Państwie Członkowskim, z tym że oddział oznacza oddział w rozumieniu Art. 1(3) Dyrektywy 2000/12/WE; 44) Wysyłający KBC/EBC EBC lub KBC, w którym uczestnik wysyłający posiada rachunek; 45) Zagraniczne postępowanie upadłościowe przewidziane w prawie Państwa Członkowskiego wszelkie środki sądowe lub administracyjne, w tym procedury zabezpieczające, w wyniku których własność Uczestnika dostaje się pod kontrolę lub zarząd sądu bądź innej instytucji w celu likwidacji lub reorganizacji Uczestnika, jeżeli środki takie obejmują zawieszenie lub ograniczenie zleceń płatniczych; 46) Zasady RTGS obowiązujące przepisy i/lub zobowiązania umowne stosowane w krajowym systemie RTGS; 47) Zlecenie płatnicze polecenie Uczestnika systemu SORBNET-EURO, zgodne z odpowiednimi zasadami RTGS, dotyczące postawienia do dyspozycji uczestnika otrzymującego, w tym KBC lub EBC, kwoty pieniężnej w drodze zaksięgowania na rachunku. 5. Uczestnicy systemu SORBNET-EURO i kryteria przyjęcia 1. Kryteriami dla przyjęcia Uczestników są: 1) prowadzenie działalności operacyjnej przez co najmniej sześć miesięcy przed dniem złożenia wniosku o przyjęcie do systemu SORBNET-EURO; 2) dobra sytuacja finansowa; 3) spełnienie wszystkich wymagań technicznych zawartych odpowiednio w Załączniku nr 1A, 1B, 1C, 1D, 1E albo 1F do Umowy; 4) przedłożenie opinii o zdolności prawnej i jeśli to konieczne opinii krajowej, zgodnie z wymaganiami określonymi odpowiednio w Załączniku nr 1A, 1B, 1C, 1D, Uchwala Nr 17/2008 ZB Strona 8 z 280

1E albo 1F do Umowy. Te dwie opinie powinny spełniać wymagania wyszczególnione w Załącznikach nr 3 i 4. 2. Uczestnicy są obowiązani spełniać kryteria przyjęcia przez cały czas uczestnictwa w systemie SORBNET-EURO. 3. Uczestnik powinien przedłożyć NBP opinię o zdolności prawnej i opinię krajową przed podpisaniem Umowy. Opinia krajowa jest wymagana tylko w przypadku Uczestników systemu SORBNET-EURO, pochodzących spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego, o ile NBP nie posiada aktualnej opinii otrzymanej wcześniej od innego Uczestnika z tego samego kraju. 6. Prawa i obowiązki Stron Podpisując Umowę: 1) NBP zobowiązuje się do otwarcia i prowadzenia rachunku Uczestnika w systemie SORBNET-EURO przez czas określony, nie dłużej niż do dnia 19 maja 2012 r., przy czym ma prawo do rozwiązania Umowy i/lub zawieszenia bądź usunięcia Uczestnika z systemu SORBNET-EURO, zgodnie z warunkami zawartymi w Umowie. NBP otwiera i prowadzi rachunek Uczestnika w systemie SORBNET-EURO, poczynając od dnia wejścia w życie Umowy; 2) podmiot ubiegający się o uczestnictwo w systemie SORBNET-EURO staje się Uczestnikiem tego systemu; 3) Uczestnik zobowiązuje się postępować zgodnie z zasadami systemu SORBNET- EURO. Uczestnik będzie przez cały czas utrzymywać na swoim rachunku wystarczające środki, by zrealizować swoje zobowiązania w przeciwnym przypadku zlecenie płatnicze nie zostanie wykonane. 7. Usługi oferowane przez NBP Uczestnikowi 1. NBP otworzy i będzie prowadzić dla Uczestnika rachunek, który będzie używany, z uwzględnieniem szczegółowych zapisów określonych odpowiednio w Załączniku nr 1A, 1B, 1C, 1D, 1E albo 1F do Umowy, w szczególności do: 1) gromadzenia środków Uczestnika w euro; 2) dokonywania płatności na rzecz innych Uczestników systemu SORBNET-EURO i ich otrzymywania w trakcie dnia operacyjnego w czasie rzeczywistym z zachowaniem zasady nieodwołalności; 3) dokonywania i otrzymywania płatności transgranicznych przy użyciu usług płatniczych w systemie TARGET2. 2. Uczestnik ma dostęp do usług dla płatności transgranicznych w systemie TARGET2. 3. NBP nie wyśle płatności transgranicznej, zanim rachunek uczestnika wysyłającego nie zostanie nieodwołalnie obciążony odpowiednią kwotą. 4. NBP może udzielić Uczestnikowi kredytu w ciągu dnia zgodnie z zasadami określonymi w 12. Uchwala Nr 17/2008 ZB Strona 9 z 280

8. Oprocentowanie 1. Środki pieniężne znajdujące się na rachunku Uczestnika nie są oprocentowane, z zastrzeżeniem ust. 2. 2. Jeśli rachunek NBP w PM prowadzony w TARGET2-NBP będzie uznany odsetkami, NBP podzieli kwotę odsetek pomiędzy Banki, których rachunki prowadzone są w systemie SORBNET-EURO, zgodnie z zasadami przedstawionymi w Załączniku nr 6. 9. Prowizje i opłaty na rzecz NBP 1. NBP ma prawo do pobierania prowizji i opłat w euro za prowadzenie rachunku Uczestnika, których wysokość, szczegółowy sposób, formę i terminy pobierania przez NBP określa odpowiednio Załącznik nr 1A, 1B, 1C, 1D, 1E albo 1F do Umowy. 2. Prowizje i opłaty są pobierane przez NBP indywidualnie za każdą dokonaną czynność lub zbiorczo w dniu dokonania operacji bankowej, następnego dnia operacyjnego, bądź okresowo, z zastrzeżeniem ust. 3. 3. NBP zastrzega sobie prawo dokonywania zmian wysokości prowizji i opłat w następujących przypadkach: 1) zmiany kosztów wykonywanych czynności i świadczonych usług, spowodowanych w szczególności wprowadzaniem nowych rozwiązań informatycznych i technologicznych w NBP lub w systemie bankowym, wykorzystywanych przy wykonywaniu tych czynności; 2) zmiany wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych, ogłaszanego w Monitorze Polskim w formie komunikatu Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, liczonego za okres bieżącego roku kalendarzowego w stosunku do ubiegłego roku kalendarzowego, wynoszącej przynajmniej 5% lub 10% od ostatniej zmiany prowizji lub opłaty z tej przyczyny. W takich przypadkach ma zastosowanie 17 ust. 2 4. 4. NBP zastrzega sobie prawo do zmiany wysokości prowizji i opłat z tytułu płatności transgranicznych w euro w przypadku zmiany wspólnej wysokości opłat ustalonej przez Radę Zarządzającą Europejskiego Banku Centralnego za płatności transgraniczne realizowane w ramach systemu TARGET2. W takich przypadkach ma zastosowanie 17 ust. 1. 10. Dni i godziny składania zleceń płatniczych przez Uczestnika 1. Do dni operacyjnych i godzin realizacji płatności transgranicznych stosuje się kalendarz i czas właściwy dla siedziby EBC (czas EBC). 2. Dniami operacyjnymi systemu SORBNET-EURO są wszystkie dni kalendarzowe roku z wyłączeniem: 1) Sobót; 2) Niedziel; 3) Nowego Roku; Uchwala Nr 17/2008 ZB Strona 10 z 280

4) Wielkiego Piątku; 5) Poniedziałku Wielkanocnego; 6) 1 Maja; 7) Bożego Narodzenia; 8) 26 grudnia. 3. System SORBNET-EURO funkcjonuje w godzinach 7:00-18:00. 4. Uczestnik składa zlecenia płatnicze do NBP w dniu operacyjnym: 1) w przypadku płatności krajowych kierowanych do SORBNET-EURO: a) między 7:00 a 17:00 w odniesieniu do płatności klientowskich, b) między 7:00 a 18:00 w odniesieniu do płatności międzybankowych; 2) w przypadku płatności transgranicznych oraz krajowych kierowanych do TARGET2-NBP: a) między 7:00 a 16:52,30 w odniesieniu do płatności klientowskich, b) między 7:00 a 17:52,30 w odniesieniu do płatności międzybankowych, zapewniając wystarczające saldo na rachunku dla wykonania swoich zleceń płatniczych nie później niż w czasie określonym powyżej. 5. Czas pozostały po zakończeniu przyjmowania płatności klientowskich wykorzystywany jest tylko do wykonania płatności międzybankowych w celu transferowania płynności między Uczestnikami. 6. Krajowe płatności klientowskie dotyczące Uczestników SORBNET-EURO, które znajdowały się w kolejce o godz. 17:00, oraz krajowe płatności klientowskie kierowane do Uczestników TARGET2-NBP, które znajdowały się w kolejce o godz. 16:52,30, zostaną odrzucone i nie będą wykonane. 7. W przypadku wystąpienia awarii jednolitej wspólnej platformy, godziny funkcjonowania systemu SORBNET-EURO mogą zostać zmienione zgodnie ze zmianą czasu przetwarzania dziennego w TARGET2 wynikającą z tej awarii. 11. Wprowadzenie zlecenia płatniczego do systemu SORBNET-EURO i nieodwołalność zlecenia płatniczego 1. Zlecenie płatnicze uznaje się za wprowadzone do systemu SORBNET-EURO w chwili obciążenia rachunku Uczestnika. 2. Zlecenie płatnicze nie może zostać odwołane i staje się ostateczne po wykonaniu, tj. w momencie obciążenia rachunku uczestnika wysyłającego kwotą zlecenia płatniczego. 3. Zlecenia płatniczego nie można odwołać także w przypadku upadłości Uczestnika, o którym mowa w ust. 2. 12. Kredyt w ciągu dnia w euro 1. NBP udzieli kredytu w ciągu dnia w euro Uczestnikowi systemu SORBNET-EURO: Uchwala Nr 17/2008 ZB Strona 11 z 280

1) będącemu bankiem krajowym lub oddziałem banku zagranicznego bądź oddziałem instytucji kredytowej; 2) będącemu bezpośrednim uczestnikiem KDPW; 3) który złoży wniosek podpisany przez osoby upoważnione zgodnie z zasadami określonymi przez Uczestnika, zwanemu dalej kredytobiorcą, na zasadach i warunkach określonych w Załączniku nr 2 do Umowy. 2. Kredyt w ciągu dnia w euro opiera się na odpowiednim zabezpieczeniu z zastosowaniem metody earmarking, w której płynność jest udzielana w oparciu o każdorazowe przyporządkowanie papierów wartościowych, stanowiących zabezpieczenie, do danej operacji. Zabezpieczenie spłaty kredytu w ciągu dnia w euro stanowią papiery wartościowe, z których prawa własności zostały przeniesione na NBP zgodnie z postanowieniami Załącznika nr 2. 3. NBP przyjmuje jako zabezpieczenie tylko te papiery wartościowe, które zostały zaakceptowane przez EBC. Lista tych papierów zostanie opublikowana przez NBP w serwisie informacyjnym Reuters oraz na stronach internetowych NBP (www.nbp.pl). 4. Przyjęte zabezpieczenie podlega wycenie i zasadom kontroli ryzyka zgodnie z postanowieniami 4 ust. 5-8 Załącznika nr 2. 5. Łączna kwota kredytu w ciągu dnia w euro dla wszystkich kredytobiorców nie może przekroczyć limitu określonego przez NBP ustalanego w odrębnym trybie. 6. Kredyt w ciągu dnia w euro udzielony i spłacony w tym samym dniu operacyjnym nie podlega oprocentowaniu i nie jest możliwe jego przedłużenie do następnego dnia. 7. Kredyt overnight w euro nie jest udzielany. 8. Kredyt w ciągu dnia w euro podlega spłacie w każdym dniu operacyjnym najpóźniej do godziny 17.00 czasu EBC. Kredytobiorca zobowiązany jest do zgromadzenia, do tego czasu, odpowiedniej ilości środków na rachunku. 9. W przypadku niespłacenia do końca dnia z jakiejkolwiek przyczyny kredytu w ciągu dnia przez Uczestnika systemu SORBNET-EURO, podlega on następującym sankcjom: a) jeżeli dany Uczestnik nie spłaci kredytu w ciągu dnia do końca dnia po raz pierwszy w ciągu ostatnich dwunastu miesięcy, jest on zobowiązany do zapłaty od kwoty takiego kredytu w ciągu dnia odsetek karnych w wysokości pięciu punktów procentowych ponad oprocentowanie kredytu banku centralnego na koniec dnia; b) jeżeli dany Uczestnik nie spłaci kredytu w ciągu dnia na koniec dnia co najmniej po raz drugi w ciągu ostatnich dwunastu miesięcy, wówczas odsetki karne, o których mowa w lit. a) ulegają podwyższeniu o 2,5 punktu procentowego za każdy przypadek wystąpienia niespłacenia kredytu w ciągu dnia w ciągu wspomnianego okresu dwunastomiesięcznego. 10. Zarząd NBP może odstąpić od zastosowania sankcji, o których mowa w punkcie 9 lub zmniejszyć ich wysokość, jeżeli zaistnienie niespłacenia kredytu w ciągu dnia zostało spowodowane siłą wyższą lub techniczną niesprawnością TARGET2, w znaczeniu określonym w Umowie, o którym mowa 13. Uchwala Nr 17/2008 ZB Strona 12 z 280

11. Niezależnie od postanowień ust. 9, kredytobiorca, który nie spłacił kredytu w ciągu dnia w euro do godziny 17:00 czasu EBC, jest zobowiązany do zwrotu kosztów odsetkowych poniesionych przez NBP w związku z niespłaceniem kredytu przez kredytobiorcę. 12. NBP może zawiesić dostęp do kredytu w ciągu dnia lub pozbawić takiego dostępu w przypadku zaistnienia niewykonania zobowiązania lub jeżeli: a) rachunek Uczestnika w NBP zostanie zawieszony lub zamknięty; b) dany podmiot przestanie spełniać którekolwiek z określonych w niniejszej Umowie i załączniku nr 2 do Umowy wymagań uzyskania dostępu do kredytu w ciągu dnia. 13. Jeżeli dany Uczestnik nie spłaci kredytu w ciągu dnia na koniec dnia cztery razy w ciągu dwunastu miesięcy NBP zawiesza na okres 1 tygodnia dostęp do kredytu w ciągu dnia. Po upływie tego okresu, jeżeli Zarząd NBP tego wymaga, NBP pozbawia Uczestnika dostępu do kredytu w ciągu dnia i/lub wypowiada uczestnictwo w systemie SORBNET-EURO. 13. System rekompensat SORBNET-EURO 1. W przypadku wystąpienia Technicznej Niesprawności TARGET2, Uczestnik jest uprawniony do zgłaszania roszczeń o rekompensatę SORBNET-EURO, zgodnie z określonymi w niniejszym paragrafie zasadami systemu rekompensat. 2. O ile Rada Prezesów EBC nie postanowi inaczej, system rekompensat nie ma zastosowania, jeżeli Techniczna Niesprawność TARGET2 wynika ze zdarzeń zewnętrznych pozostających poza zwykłą kontrolą dotkniętych nimi banków centralnych, jak również z działań lub zaniechań osób trzecich. 3. System rekompensat SORBNET-EURO ma zastosowanie do Uczestników systemu SORBNET-EURO w odniesieniu do wszystkich ich płatności w ramach systemu TARGET2 (bez rozróżniania między płatnościami krajowymi i transgranicznymi), dla których NBP jest pośrednikiem w ich rozliczeniu, z wyjątkiem płatności krajowych pomiędzy dwoma Uczestnikami systemu SORBNET-EURO. 4. Rekompensaty przyznawane w ramach systemu rekompensat stanowią jedyną procedurę odszkodowawczą dostępną w przypadku Technicznej Niesprawności TARGET2. W celu dochodzenia odszkodowania Uczestnik może jednak korzystać z innych środków prawnych. Przyjęcie przez Uczestnika oferty rekompensaty w ramach systemu rekompensat stanowi jego nieodwołalną zgodę na zrzeczenie się wszelkich roszczeń związanych ze zleceniami płatniczymi, w związku z którymi przyjmuje rekompensatę (w tym roszczeń z tytułu strat następczych) jakie mogłyby mu przysługiwać wobec któregokolwiek banku centralnego jak również nieodwołalne uznanie, że przyjęcie zapłaty z tytułu rekompensaty oznacza pełne i ostateczne zaspokojenie wszelkich takich roszczeń. Uczestnik pokrywa danemu bankowi centralnemu, do wysokości kwoty otrzymanej w ramach systemu rekompensat w TARGET2, wszelkie wydatki wynikające z dalszych roszczeń dochodzonych przez innych Uczestników lub inne osoby trzecie w stosunku do danego Zlecenia Płatniczego lub danej płatności. 5. Złożenie oferty rekompensaty nie stanowi uznania przez NBP lub inny bank centralny odpowiedzialności za Techniczną Niesprawność TARGET2. Uchwala Nr 17/2008 ZB Strona 13 z 280

6. Uczestnik wysyłający może zgłosić roszczenia o opłatę administracyjną oraz rekompensatę odsetkową, jeżeli w wyniku Technicznej Niesprawności TARGET2 rozrachunek danego Zlecenia Płatniczego nie nastąpił w Dniu Operacyjnym, na który Zlecenie to zostało przyjęte. 7. Uczestnik otrzymujący może zgłosić roszczenie o opłatę administracyjną, jeżeli w wyniku Technicznej Niesprawności TARGET2 nie otrzymał płatności, którą miał otrzymać w danym Dniu Operacyjnym. Uczestnik otrzymujący może także zgłosić roszczenie o rekompensatę odsetkową, jeżeli w przypadku wszystkich Uczestników: uzyskanie odpowiednich środków na rynku pieniężnym było niemożliwe z powodów technicznych lub refinansowanie w ten sposób było niemożliwe z innych obiektywnie uzasadnionych powodów. 8. W odniesieniu do oferty rekompensaty dla uczestnika wysyłającego: a) opłata administracyjna wynosi 50 euro za pierwsze nierozliczone zlecenie płatnicze, po 25 euro za każde z czterech kolejnych nierozliczonych zleceń płatniczych oraz po 12,50 euro za każde kolejne takie zlecenie płatnicze. Opłata administracyjna jest obliczana oddzielnie w stosunku do każdego uczestnika otrzymującego; b) wysokość rekompensaty odsetkowej określa się na podstawie stopy referencyjnej, której wysokość ustalana jest odrębnie każdego dnia. Stopą referencyjną jest niższa z dwóch następujących stóp: stopy EONIA (euro overnight index average) albo stopy kredytu banku centralnego na koniec dnia (marginal lending rate). Stopę referencyjną stosuje się do kwoty zlecenia płatniczego, którego rozrachunek nie został zrealizowany z powodu Technicznej Niesprawności TARGET2, za każdy dzień od dnia rzeczywistego lub w przypadku zleceń płatniczych, o których mowa w punkcie 6 lit. b) planowanego złożenia zlecenia płatniczego do dnia, w którym rozrachunek tego zlecenia płatniczego został lub mógł zostać poprawnie zrealizowany; oraz c) rekompensaty odsetkowej nie wypłaca się, jeżeli środki z nierozliczonych zleceń płatniczych zostały zainwestowane na rynku 9. W odniesieniu do oferty rekompensaty dla uczestnika otrzymującego: a) opłata administracyjna wynosi 50 euro za pierwsze nierozliczone zlecenie płatnicze, po 25 euro za każde z czterech kolejnych nierozliczonych zleceń płatniczych oraz po 12,50 euro za każde kolejne zlecenie płatnicze. Opłata administracyjna jest obliczana oddzielnie w stosunku do każdego uczestnika wysyłającego; oraz b) stosuje się metodę obliczania rekompensaty odsetkowej określoną w punkcie 8 lit. b), z tą różnicą, że jej wysokość określa się stosując stopę równą różnicy między oprocentowaniem kredytu banku centralnego na koniec dnia (marginal lending rate) a stopą referencyjną, do kwoty kredytu banku centralnego na koniec dnia zaciągniętego w wyniku Technicznej Niesprawności TARGET2. 10..Roszczenia o rekompensatę zgłasza się na formularzu zgłoszenia dostępnym na stronie internetowej NBP w języku angielskim (patrz [www.nbp.pl). Uczestnicy wysyłający składają odrębny formularz zgłoszenia w odniesieniu do każdego uczestnika otrzymującego płatności, a uczestnicy otrzymujący składają odrębny formularz zgłoszenia w odniesieniu do każdego uczestnika wysyłającego. Na poparcie informacji zawartych w formularzu zgłoszenia roszczenia załącza się odpowiednie dodatkowe informacje oraz dokumenty. W odniesieniu do określonej płatności lub określonego zlecenia płatniczego można dokonać tylko jednego zgłoszenia roszczenia. Uchwala Nr 17/2008 ZB Strona 14 z 280

11. Uczestnicy składają formularz(e) zgłoszenia w NBP w terminie czterech tygodni od Technicznej Niesprawności TARGET2. Dodatkowe informacje i dowody, których zażąda NBP przedkłada się w ciągu dwóch tygodni od przedstawienia żądania. 12. NBP dokonuje oceny składanych zgłoszeń i przekazuje je do EBC. O ile Rada Prezesów EBC nie zdecyduje inaczej i nie powiadomi o tym NBP, rozpatrzenie otrzymanych zgłoszeń następuje najpóźniej w ciągu 14 tygodni od wystąpienia Technicznej Niesprawności TARGET2. 13. NBP powiadamia właściwego Uczestnika o wynikach rozpatrzenia, o którym mowa w ust. 12. Jeżeli w wyniku rozpatrzenia złożona została oferta rekompensaty, zainteresowani Uczestnicy w terminie czterech tygodni od jej złożenia przyjmują ją albo odrzucają w odniesieniu do każdej płatności lub każdego zlecenia płatniczego objętego odrębnym roszczeniem poprzez podpisanie standardowego oświadczenia o przyjęciu (dostępnego na stronie internetowej NBP (patrz www.nbp.pl). Jeżeli NBP nie otrzyma takiego oświadczenia w ciągu czterech tygodni, przyjmuje się, że zainteresowany Uczestnik odrzucił ofertę rekompensaty. 14. Płatności z tytułu rekompensat NBP dokonuje po otrzymaniu oświadczenia o przyjęciu rekompensaty przez Uczestnika. Wypłaty rekompensat nie są oprocentowane. 14. Ogólne zasady odpowiedzialności 1. Strona Umowy będzie odpowiedzialna za każdy komunikat nadany w przesyłce, jeśli w przesyłce tej Strona ta jest określona jako nadawca i przesyłka ta została zweryfikowana jako poprawna przez procedurę ochrony stosowaną przez NBP i Uczestnika, z zastrzeżeniem ust. 2. 2. Jeśli którakolwiek ze Stron niniejszej Umowy udowodni, że komunikat jej przypisywany nie został nadany ani przez nią, ani z użyciem jej sprzętu i oprogramowania, służących do generowania i przesyłania komunikatów, bądź przy użyciu informacji posiadanych przez Stronę, które posłużyły do przełamania stosowanej procedury ochrony, wówczas Strona ta nie będzie odpowiedzialna za zawartość takiego komunikatu ani za skutki otrzymania takiego komunikatu przez drugą Stronę. 3. Zakres i zasady odpowiedzialności za Techniczną Niesprawność TARGET2 określone są w 13 Umowy. 4. Z zastrzeżeniem ust. 3, NBP odpowiada za szkody i straty niezwiązane z Techniczną Niesprawnością TARGET2. Odpowiedzialność NBP jest ograniczona wyłącznie do bezpośrednich i rzeczywistych szkód. 5. W zakresie, o którym mowa w ust. 4, NBP nie ponosi odpowiedzialności za straty spowodowane niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem przez NBP zobowiązań wynikających z Umowy, będących następstwem: 1) działania siły wyższej; 2) wad i uszkodzeń sprzętu informatycznego Uczestnika, zawierającego moduł bankowy, lub oprogramowania zainstalowanego na tym sprzęcie (innego niż moduł bankowy Uczestnika); 3) awarii i wad sieci telekomunikacyjnych używanych do przesyłania danych między Uczestnikiem a NBP. Uchwala Nr 17/2008 ZB Strona 15 z 280

6. Odpowiedzialność NBP wobec Uczestnika z tytułu szkody spowodowanej niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem przez NBP zobowiązań wynikających z Umowy z przyczyn innych niż określone w ust. 3 ograniczona jest do wysokości rzeczywistych strat, w żadnym wypadku nie więcej jednak niż do wysokości kwartalnej opłaty pobieranej przez NBP z tytułu prowadzenia rachunku Uczestnika. 7. Uczestnik ponosi wyłączną odpowiedzialność za użycie modułu bankowego przez osoby nieuprawnione, za jego użycie w sposób niezgodny z Umową lub szczegółową instrukcją użytkowania modułu bankowego, za wprowadzenie w module bankowym błędnych lub niekompletnych danych oraz za zamieszczenie w zleceniach płatniczych nieprawidłowych informacji. 15. Rozstrzyganie sporów 1. Wszystkie spory wynikające z Umowy lub z nią związane będą rozstrzygane przy wykorzystaniu procedury wyjaśniającej zdefiniowanej w ust. 2, 3 i 4. 2. W ramach procedury wyjaśniającej Strona występująca z roszczeniem przedłoży je na piśmie drugiej Stronie niniejszej Umowy. Przyjęcie zgłoszenia zostanie potwierdzone przez drugą Stronę na piśmie w ciągu 7 dni. 3. Wszelkie niejasności dotyczące autentyczności przesyłek nadanych i odebranych przez Strony zostaną wyjaśnione na stanowisku weryfikatora autentyczności przesyłek w NBP, zgodnie z procedurą określoną odpowiednio w Załączniku nr 1A,1B, 1D lub 1E. 4. W ramach procedury wyjaśniającej Strony są uprawnione do otrzymania niezbędnych danych archiwalnych od drugiej Strony, jak również wszelkich innych informacji niezbędnych do rozstrzygnięcia sporu. 5. Jeśli spór nie zostanie rozstrzygnięty w sposób satysfakcjonujący dla obu Stron w ramach procedury wyjaśniającej, a Uczestnik nie zastosuje zasad dochodzenia roszczeń w ramach systemu rekompensat TARGET2, o którym mowa w 13, jedynym organem, do którego Strony Umowy przedłożą wzajemne roszczenia, będzie Sąd Polubowny, o którym mowa w ust. 6. 6. Wszystkie spory określone w ust. 5 będą rozstrzygane przez Sąd Polubowny działający w myśl przepisów kodeksu postępowania cywilnego, wyznaczony ad hoc przez Strony i składający się z trzech arbitrów. Każda ze Stron wyznaczy po jednym arbitrze do Sądu Polubownego, którzy wybiorą arbitra przewodniczącego. Jeśli arbiter lub arbiter przewodniczący odmówi wykonywania obowiązków lub wykonywanie tych funkcji stanie się niemożliwe, jego zadania zostaną podjęte przez inne osoby wskazane przez Strony w sposób określony w poprzednim zdaniu, zgodnie z ust. 7 i 8. Wszystkie spory będą rozstrzygane w Warszawie. 7. Zmiana arbitra lub arbitra głównego zgodnie z ust. 6 może zostać dokonana tylko raz. 8. Każdy werdykt Sądu Polubownego, o którym mowa w ust. 6, zostanie zaakceptowany przez Strony jako ostateczny i wiążący. Uchwala Nr 17/2008 ZB Strona 16 z 280

16. Szczególna forma czynności prawnych w obrocie międzybankowym związanym z przesyłaniem instrukcji w drodze wykorzystania urządzeń telekomunikacyjnych i informatycznych 1. Strony zgadzają się, że nie będą kwestionować wartości dowodowej komunikatów lub zleceń płatniczych złożonych w formach ustalonych w Umowie tylko na podstawie faktu, że są one przesyłane elektronicznie lub w drodze wykorzystania urządzeń telekomunikacyjnych. 2. Strony zgadzają się, że nie będą kwestionować ważności i wykonalności wzajemnych zobowiązań tylko na podstawie faktu, że zobowiązania te wynikają z powyższych komunikatów lub zleceń płatniczych w formach ustalonych w Umowie. 3. Strony uznają wszystkie postacie dokumentów bankowych sporządzonych zgodnie z Umową, otrzymane w drodze wykorzystania urządzeń telekomunikacyjnych lub informatycznych, jako dokumenty równoważne zleceniom płatniczym, czekom i innym dokumentom używanym w obrocie międzybankowym, płatnym bez protestu. 4. Forma czynności prawnych w obrocie międzybankowym, zgodnie z ust. 3, będzie uważana przez Strony za formę szczególną, zdefiniowaną w artykule 73 ust. 2 kodeksu cywilnego, i zgadzają się, że czynności prawne wykonywane w tej formie będą powodować skutki przewidziane dla formy pisemnej. 17. Procedura i warunki wprowadzania zmian do Umowy 1. NBP może w dowolnym czasie wprowadzić zmiany do niniejszej Umowy poprzez podjęcie przez Zarząd NBP uchwały zmieniającej postanowienia wzoru umowy w sprawie warunków otwierania i prowadzenia rachunku RTGS w systemie SORBNET-EURO, jeśli okaże się to konieczne lub pożądane w celu zapewnienia zgodności z obowiązującymi przepisami, wytycznymi, decyzjami lub jakimikolwiek innymi wymaganiami EBC. NBP wyśle do Uczestnika Aneks do Umowy w terminie do dwóch tygodni po podjęciu powyższej uchwały przez Zarząd NBP. Wszelkie zmiany w Umowie wchodzą w życie w stosunku do każdego Uczestnika z dniem wejścia w życie powyższej uchwały, niezależnie od daty, w której został podpisany Aneks. 2. Nie naruszając ust. 1, wszelkie inne zmiany w Umowie mogą zostać dokonane przez NBP poprzez podjęcie przez Zarząd NBP uchwały, o której mowa w ust 1 i będą wymagać wypowiedzenia dotychczasowych postanowień Umowy z zachowaniem 7-dniowego okresu wypowiedzenia. Okres wypowiedzenia liczony jest od daty doręczenia Uczestnikowi wypowiedzenia dotychczasowych warunków Umowy wraz z Aneksem. Wszelkie zmiany w Umowie wchodzą w stosunku do każdego Uczestnika w życie z dniem wejścia w życie uchwały, niezależnie od daty, w której został podpisany Aneks. 3. W przypadku nieprzyjęcia przez uczestnika nowych warunków, o których mowa w ust. 1, w terminie 4 dni od dnia otrzymania z NBP informacji o wprowadzonych zmianach, Umowa wygasa z datą wejścia w życie uchwały Zarządu NBP. 4. W przypadku nieprzyjęcia przez Uczestnika nowych warunków, o których mowa w ust. 2 Umowa zostaje rozwiązana z upływem okresu wypowiedzenia, jednak nie później niż z datą wejścia w życie uchwały Zarządu NBP. Uchwala Nr 17/2008 ZB Strona 17 z 280

5. NBP zastrzega sobie wyłączne prawo wprowadzania zmian do instrukcji obsługi modułu bankowego, instrukcji dotyczącej pakietu ochrony kryptograficznej oraz podręcznika użytkownika portalu SORBNET NBP, i zgadza się powiadamiać Uczestnika o wszelkich takich zmianach z wyprzedzeniem 14 dni kalendarzowych. 18. Procedura rozwiązania i rozwiązanie Umowy 1. NBP rozwiązuje Umowę o systemie SORBNET-EURO z Uczestnikiem, bez zachowania okresu wypowiedzenia: a) w przypadkach, które wiążą się z ryzykiem systemowym lub w inny sposób powodują poważne trudności operacyjne, włączając w to następujące przypadki: - w stosunku do Uczestnika zostało wszczęte postępowanie upadłościowe, albo postępowanie poprzedzające postępowanie upadłościowe, - Uczestnik narusza zasady systemu SORBNET-EURO, - Uczestnik przestaje spełniać jedno lub więcej kryteriów uczestnictwa w systemie SORBNET-EURO, b) kiedy nastąpi całkowite rozwiązanie systemu TARGET2 albo odłączenie NBP od systemu TARGET2 lub też NBP rozwiąże umowę uczestnictwa w systemie TARGET2. 2. Rozwiązanie Umowy, w trybie określonym w ust. 1a, następuje w dniu otrzymania przez Uczestnika pisemnego powiadomienia. 3. Rozwiązanie umowy w trybie, o którym mowa w ust. 1b następuje z dniem zaistnienia okoliczności wymienionych w tym ustępie. 4. Uczestnik może rozwiązać Umowę w każdym czasie z zachowaniem 14-dniowego okresu wypowiedzenia. 5. W przypadku rozwiązania Umowy Uczestnik zobowiązuje się: a) zwrócić NBP moduł bankowy oraz pakiet ochrony kryptograficznej, b) zniszczyć w obecności świadka wydrukowaną listę haseł, o której mowa odpowiednio w Załączniku nr 1A, 1B, 1D lub 1E oraz dokumenty wykorzystywane przy kluczowaniu, o których mowa odpowiednio w Załączniku nr 1A, 1B, 1D lub 1E oraz przedłoży NBP raporty ze zniszczenia powyższych dokumentów. o ile Bank nie będzie wykorzystywał modułu bankowego oraz pakietu ochrony kryptograficznej w związku z uczestnictwem w systemie SORBNET. 6. W wyniku rozwiązania Umowy Uczestnik zostaje usunięty z systemu SORBNET-EURO. 19. Prawo obowiązujące Umowa podlega prawu polskiemu i podlega interpretacji zgodnie z tym prawem. 20. Postanowienia końcowe Niniejsza Umowa została sporządzona w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, po jednym dla każdej ze Stron. Uchwala Nr 17/2008 ZB Strona 18 z 280

21. Data wejścia w życie oraz obowiązywania Umowy Niniejsza Umowa wchodzi w życie z dniem 19 maja 2008 r. i obowiązuje nie dłużej niż do dnia 19 maja 2012 r....... Pieczęć firmowa i podpisy osób reprezentujących Pieczęć firmowa i podpisy osób reprezentujących NBP Uczestnika Uchwala Nr 17/2008 ZB Strona 19 z 280

Załącznik nr 1A do Umowy w sprawie warunków otwierania i prowadzenia rachunku RTGS w systemie SORBNET-EURO Szczegółowe warunki otwierania i prowadzenia rachunków bankowych w euro w systemie SORBNET-EURO dla Banków zarejestrowanych jako pośredni Uczestnicy TARGET2-NBP ROZDZIAŁ 1. POSTANOWIENIA OGÓLNE 1. Definicje Terminy zastosowane w niniejszym Załączniku powinny być rozumiane w następujący sposób: 1) Inny rachunek rachunek w euro inny niż rachunek Banku prowadzony przez NBP; 2) Inny departament departament Centrali NBP inny niż DSP; 3) Inna jednostka organizacyjna NBP jednostka organizacyjna NBP inna niż Centrala NBP; 4) Uwierzytelnienie właściwość umożliwiająca potwierdzenie deklarowanej tożsamości nadawcy; 5) Klient banku posiadacz rachunku prowadzonego przez ten bank lub osoba fizyczna bądź podmiot, dokonujący wpłaty gotówkowej w tym banku; przez klienta rozumie się również bank zagraniczny i instytucję kredytową posiadające rachunek w tym banku ; 6) Bank rozliczający bank, który rozlicza operacje bankowe w imieniu innego banku, ale nie jest jego bankiem-korespondentem; 7) Poufność właściwość polegająca na niedostępności informacji dla nieupoważnionych stron; 8) Bank korespondent bank, który prowadzi rachunek w euro dla innego banku, dokonującego rozliczeń pieniężnych w euro za pośrednictwem tego banku; 9) Zlecenie o znaczeniu krytycznym zlecenie płatnicze dotyczące rozrachunków w zakresie systemów zewnętrznych obsługiwanych przez Krajową Izbę Rozliczeniową S.A. lub Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych S.A., rozrachunku dotyczącego systemu STEP-2 oraz płatności międzybankowych; 10) Pakiet ochrony kryptograficznej zestaw narzędzi informatycznych przekazany przez NBP Bankowi, przeznaczony do stosowania przy przesyłaniu do DSP, za pośrednictwem systemu elektronicznej wymiany danych, drogą internetową lub na dyskietce zabezpieczonej, zleceń płatniczych i innych komunikatów sporządzanych przy użyciu modułu bankowego, służących do zapewnienia poufności, integralności i niezaprzeczalności; 11) Zlecenie klientowskie zlecenie płatnicze dotyczące rozliczenia pieniężnego dokonywanego pomiędzy Bankiem a klientem innego banku lub pomiędzy klientami różnych banków, którego wynikiem jeśli zostanie wykonane jest rozrachunek międzybankowy w systemie SORBNET-EURO; 12) Szczegółowa instrukcja użytkowania modułu bankowego instrukcja użytkowania aplikacji SORBNET_BW pt. Dokumentacja eksploatacyjna modułu klienta bankowego Uchwala Nr 17/2008 ZB Strona 20 z 280

systemów SORBNET oraz SORBNET-EURO przygotowana przez NBP i przekazana Bankowi; 13) Koniec dnia operacyjnego w DSP godz. 18:00 czasu EBC; 14) Wprowadzenie zlecenia płatniczego do systemu SORBNET-EURO obciążenie rachunku Uczestnika; 15) Wykonanie lub realizacja zlecenia płatniczego obciążenie rachunku Uczestnika wysyłającego kwotą zlecenia; 16) Przystąpienie do realizacji zlecenia sprawdzenie następujące po wprowadzeniu zlecenia płatniczego do systemu SORBNET-EURO, w zakresie: a) kompletności i prawidłowości istotnych elementów zlecenia płatniczego, b) istnienia pokrycia w środkach pieniężnych na rachunku Banku dla realizacji zlecenia płatniczego; 17) Integralność właściwość świadcząca o tym, że informacje nie zostały zmienione od momentu ich podpisania zgodnie z pkt 29 do momentu zweryfikowania tego podpisania; 18) Rynek międzybankowy rynek, na którym dokonywane są transakcje pomiędzy Bankami; 19) Droga internetowa metoda awaryjna służąca do przekazywania zleceń płatniczych przez Bank do DSP za pośrednictwem dedykowanego dla systemu SORBNET-EURO portalu internetowego, przekazywania informacji o zleceniach uznających rachunek Banku oraz informacji dotyczących rachunku i jego salda wysyłanych przez DSP do Banku; metoda ta jest wykorzystywana w przypadku awarii systemu elektronicznej wymiany danych; 20) Komunikat ściśle określony zbiór informacji utworzony w module bankowym lub module głównym systemu SORBNET-EURO w uporządkowanej postaci, umożliwiającej ich przekazanie w przesyłce za pośrednictwem systemu elektronicznej wymiany danych, drogą internetową lub na dyskietce zabezpieczonej między Bankiem a DSP, jak również ich automatyczną interpretację; 21) Sesja rozrachunkowa KIR przedział czasu w ciągu dnia operacyjnego w DSP, w którym odbywa się w systemie SORBNET-EURO rozrachunek międzybankowy z tytułu wymiany zleceń płatniczych dokonanej między Bankami za pośrednictwem systemu EuroELIXIR prowadzonego przez KIR; sesja zaczyna się wraz ze złożeniem zleceń płatniczych przez KIR w DSP i kończy po dokonaniu księgowania na rachunku ostatniego uczestnika KIR uczestniczącego w tej sesji; 22) Uczestnik KDPW uczestnik systemu depozytowo-rozliczeniowego prowadzonego przez KDPW; 23) Niezaprzeczalność właściwość polegająca na tym, że nadawca informacji nie może zanegować faktu jej nadania; 24) Dzień operacyjny każdy dzień określony w Umowie, w którym DSP przyjmuje i wykonuje w systemie SORBNET-EURO zlecenia płatnicze wystawione przez Krajową Izbę Rozliczeniową S.A., KDPW lub Banki; 25) Przesyłka zbiór wspólnie przesłanych komunikatów, pochodzący od jednego nadawcy i przeznaczony dla jednego odbiorcy wskazanego w tej przesyłce; 26) Bank płatnik Bank, który jest uczestnikiem KDPW i posiada rachunek w euro prowadzony przez DSP, używany do rozliczania transakcji dotyczących papierów wartościowych lub innych instrumentów finansowych, ewidencjonowanych przez KDPW, bądź innych operacji związanych z zadaniami KDPW; 27) Dyskietka Zabezpieczona dyskietka zawierająca przesyłkę ze zleceniami płatniczymi, sporządzoną w module bankowym, podpisaną zgodnie z pkt 29 i zaszyfrowaną przy użyciu pakietu ochrony kryptograficznej; Uchwala Nr 17/2008 ZB Strona 21 z 280

28) DSP Departament Systemu Płatniczego w Centrali NBP; 29) Podpisanie czynność polegająca na dołączeniu danych umożliwiających sprawdzenie autentyczności i integralności podpisanych informacji, jak również uwierzytelnienie Banku lub DSP; 30) Formularz danych statycznych formularz opracowany przez NBP dla celów rejestracji podmiotów ubiegających się o dostęp do usług systemu TARGET2-NBP oraz dla celów rejestracji zmian w zakresie dostarczania takich usług; 31) TARGET2-NBP polski system rozrachunku brutto w czasie rzeczywistym (RTGS), stanowiący krajowy komponent systemu TARGET2, prowadzony przez NBP. 2. Zdefiniowanie listy dokumentów związanych z prowadzeniem rachunku, które Bank jest zobowiązany przedłożyć w DSP 1. Z zastrzeżeniem ust. 2, dla potrzeb prowadzenia rachunku, przed podpisaniem Umowy, Bank przedłoży w DSP następujące dokumenty: 1) akt prawny powołujący Bank lub dokument poświadczający, że został on utworzony zgodnie z obowiązującym prawem; 2) statut Banku; 3) odpis z Krajowego Rejestru Sądowego lub inny dokument wskazujący osoby upoważnione do składania oświadczeń woli w zakresie praw i obowiązków majątkowych w imieniu Banku; 4) zaświadczenie o numerze identyfikacyjnym REGON, z zastrzeżeniem ust. 3; 5) opinię o zdolności prawnej przygotowaną przez Bank lub zewnętrznych doradców prawnych, o ile NBP nie otrzymał takiej opinii wcześniej, na potrzeby uczestnictwa w systemie SORBNET-EURO; 6) opinię krajową sporządzoną przez zewnętrznych doradców prawnych, dotyczącą przepisów prawnych kraju, z którego pochodzi Bank jeśli ten Bank pochodzi spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego, o ile NBP nie posiada aktualnej opinii otrzymanej wcześniej od innego Uczestnika z tego samego kraju; 6a) wypełniony formularz danych statycznych, zgodnie ze wzorem wskazanym przez NBP, zamieszczonym na stronie internetowej NBP; 7) kartę wzorów podpisów; 8) listę osób upoważnionych przez Bank do otrzymywania z DSP następujących informacji: a) informacji o braku możliwości odwołania zlecenia płatniczego, o którym mowa w 26 ust. 10, b) informacji o zwrocie zlecenia płatniczego, o których mowa w 29 ust. 10 pkt 2, c) informacji o odrzuceniu zlecenia płatniczego, o których mowa w 29 ust. 11, d) informacji o sprostowaniu błędu na rachunku Banku, o których mowa w 39 ust. 5, e) informacji o zleceniach oczekujących w kolejce, o których mowa w 32 ust. 6 i 7, 9) listę osób upoważnionych przez Bank do otrzymywania z DSP informacji dotyczących salda rachunku i obrotów, o których mowa w 34 ust. 7 i 8; 10) listę osób upoważnionych przez Bank do dostarczania bezpośrednio do DSP: a) zleceń płatniczych na dyskietce zabezpieczonej lub papierowych nośnikach informacji, o których mowa odpowiednio w 22 ust. 1 i 23 ust. 3, Uchwala Nr 17/2008 ZB Strona 22 z 280