Polskiej Akademii Nauk Dyrektor: prof. dr hab. inż. Jarosław Mikielewicz Wybrane kierunki badawcze IMP PAN prof. dr hab. inż. Piotr Doerffer 1 Priorytety i kierunki rozwoju pomorskich jednostek naukowych Dydaktyka czy nauka? priorytety rozwoju pomorskich uczelni wyższych? - kategoryzacja Wiodące kierunki badawcze - trendy czy nisze? pomorskich jednostek badawczych regionalne, europejskie Pozycja międzynarodowa? pomorskich jednostek naukowych? tematyka, Europa, USA, Chiny, Japonia (6FP-6+koordynacja, 7FP -7 koordyn.) 2
Ośrodek Mechaniki Cieczy O1/Z1 Zakład Maszyn i Urządzeń Hydraulicznych O1/Z2 Zakład Hydrodynamiki i Przepływów Wielofazowych O1/P1 Pracownia Kawitacji Ośrodek Termomechaniki Płynów O2/Z1 Zakład Aerodynamiki Turbin O2/Z2 Zakład Przepływów Transonicznych O2/Z3 Zakład Konwersji Energii O2/Z4 Zakład Energii Odnawialnych O2/Z5 Zakład Wymiany Ciepła O2/Z6 Zakład Termodynamiki Ośrodek Techniki Plazmowej i Laser. O3/Z1 Zakład Energetyki Wodorowej O3/Z2 Zakład Fotofizyki i Techniki Laser. O3/Z3 Zakład Zastosowania Techniki Plazmowej i Laserowej O3/Z4 Zakład Oczyszczania Wody i Powietrza O3/Z5 Zakład Fizycznych Aspektów Ekoenergii Ośrodek Mechaniki Maszyn O4/Z1 Zakład Mechaniki Struktur Inteligentnych O4/Z2 Zakład Mechaniki Konstrukcji i Materiałów O4/Z3 Zakład Dynamiki Wirników i Łożysk Ślizgowych O4/Z4 Zakład Aerosprężystości 3 Główne kierunki badawcze: Eko-energetyka Projekty: strategiczny i kluczowy Zespoły: prawie wszystkie Współpraca: ENERGA, BALTEX Napędy lotnicze Lotnictwo Projekty: wszystkie projekty europejskie kluczowy z Rzeszowa Zespoły: O4 (Ostachowicz, Rządkowski) O3 (Mizeraczyk), O2 (Doerffer, Badur) Współpraca: Dolina Lotnicza, RR, Airbus, Boeing Energetyka atomowa Powstający kierunek badawczy Współpraca: Oskarshamn Nuclear Power Plant 2001 Forsmarks Kraftgrupp AB Instytut Energii Atomowej, Świerk 4
Strategiczny program badań naukowych i prac rozwojowych Zaawansowane technologie pozyskiwania energii Zad. 4 - Opracowanie zintegrowanych technologii wytwarzania paliw i energii z biomasy, odpadów rolniczych i innych 5 PROGRAMY STRATEGICZNE: - WYSOKOBUDŻETOWE PROGRAMY WYNIKAJACE Z POLITYKI NAUKOWEJ PAŃSTWA - USTANAWIA: MINISTER NAUKI - REALIZUJE: NARODOWE CENTRUM BADAŃ I ROZWOJU Zadanie 4 - Spodziewany rezultat końcowy: - Opracowanie zintegrowanych technologii wytwarzania ciepła, energii elektrycznej i paliw płynnych z biomasy i odpadów - Opracowanie instalacji pilotowych dla konwersji biomasy i odpadów na energię użyteczną i paliwa - Opracowanie typoszeregów rozproszonych układów energetycznych 6
PROJEKT REALIZUJE Konsorcjum Naukowo-Przemysłowe IMP PAN - ENERGA SA Przy współudziale: - Politechnika Gdańska - Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie - Politechnika Śląska - Instytut Energetyki w Warszawie - Politechnika Krakowska - Instytut Chemicznej Przeróbki Węgla w Zabrzu Komitet Sterujący Projektu: prof. J. Mikielewicz, prof. J. Kiciński, Kierownik projektu: Prof. J. Kiciński Prezes M. Bieliński, dyr. P. Litwin Koordynator Celów Przemysłowo Rozwojowych: Dyr. P. Litwin Kierownik części zadania badawczego dla ENERGA SA: mgr K. Biernat Budżet projektu: 110 mln zl Termin realizacji : od 1 czerwca 2010 do 30 maja 2015 7 PROJEKT STRATEGICZNY: SPODZIEWANE EFEKTY 12 INSTALACJI PILOTAŻOWYCH ZINTEGROWANY SYSTEM POLIGENERACYJNY Moc cieplna 1.5 MW Moc elektryczna 0.9 MW Moc chłodu 0.5 MW UKŁAD STACJONARNY KOCIOŁ / MIKROSIŁOWNIA CHP ORC MIKROCIEPŁOWNIA SILNIK SPALINOWY + GENERATOR MIKROELEKTROWNIA 8
9 10
Morskie Centrum Energii Odnawialnych i Ekosystemu M O R C E K O Potrzeby energetyczne Ochrona zasobów morskich 17 11 Październik grudzień 2010 Specjalizacje technologiczne Pomorza 11 Unikalność propozycji w kraju charakter morski Tematyka: na morzu: - energia z wiatru, falowania i prądów morskich - ochrona środowiska: ryby, morświny i ptaki w strefie przybrzeżnej: - energia z biomasy i produkcja biogazu - energia z falowania i prądów morskich - ochrona środowiska: wody przybrzeżne, strefa brzegowa od strony lądu i obszary portowo-stoczniowe, ujścia rzek 17 3 Wrzesień grudzień 2010 2010 Specjalizacje technologiczne Pomorza 12
Konsorcjum: grupa inicjatywna umowa ramowa współpracy partnerzy stowarzyszeni listy intencyjne Grupa inicjatywna: Nauka: IMP PAN Politechnika Gdańska Samorząd: Samorząd wojewódzki Pomorska Specjalna Strefa Ekonomiczna Przemysł: BALTEX S.A. ENERGA S.A. 17 3 Wrzesień grudzień 2010 2010 Specjalizacje technologiczne Pomorza 13 Warunki sukcesu: - Tematyka kluczowa z punktu widzenia rozwoju Polski i różniąca się od innych Narodowych Laboratoriów - Integralnie związana z wnioskodawcą i konsorcjum (tematyka morska) - Nowoczesne i całościowe ujęcie zaproponowanej tematyki - Powołanie konsorcjum dającego pewność realizacji celów masa krytyczna jest około 40 instytucji 17 3 Wrzesień grudzień 2010 2010 Specjalizacje technologiczne Pomorza 14
Uczestnictwo w projektach europejskich Silniki turbiny, sprężarki i komory spalania Aeronautics (in Transport) Aerodynamika 15 Uczestnictwo w projektach europejskich Współpraca: Aeronautics (in Transport) napędy: RR, RRD, SNECMA, AVIO, TURBOMECA, WSK-Rz aerodynamika: AIRBUS, Dassault Aviaiton, Alenia CZT AERONET Dolina Lotnicza W 6th PR 6 projektów w cooperation koordynacja projektu UFAST 16
Projekty europejskie Otrzymane i planowane w 7 PR: Aeronautics - IMP Survey Regprot-2 - zakończony - ERICKA coord.: RR - FACTOR coord.: SNECMA - GreenAir, - PlasmAero - STA-DY-WICO IAAP Marie-Curie (LMS-IMP) - IMESCON ITN Marie-Curie Złożone: - ENCOMB, SHEMATA, SSTOPCrack, SCS-Smart Composite Structures - Ostachowicz - REGPOT-1 Odnawialne źródła energii: - Baltic see region 2 (Cenian, Kiciński) - Norweskie 3 (Cenian, Lampart, Kiciński) w przygotowaniu - ITN - energetyka wiatrowa off-shore capacity cooperation people 17 Sukcesy IMP PAN: Alternatywne źródła energii: - na płaszyźnie narodowej i regionalnej - wyjście na forum europejskie poprzez energetykę wiatrową Aeronautyka: - na forum europejskim - integracja na poziomie narodowym poprzez dolinę lotniczą 18
12 INSTALACJI PILOTAŻOWYCH 1. Zintegrowany system poligeneracyjny oparty na silniku spalinowym oraz kotle wielopaliwowym 2. Układ kogeneracyjny kontenerowy z silnikiem /turbiną gazową i układem ORC 3. Biorafineria lignocelulozowa 4. Biorafinacja Oleju z Alg (BOA) 5. Mikrobiogazownia rolnicza (fermentacyjna) 6. Instalacja pilotażowa: Mikrobiogazownia rolnicza + silnik spalinowy o mocy 10-20 kwe 7. Oczyszczanie i uszlachetnianie (w tym reforming do wodoru) produktów gazowych zgazowania fermentacyjnego i termicznego (biogazu) 8. Układ zgazowania biomasy (GAZELA) 9. Układ zgazowania biomasy KAJOT 10. Moduł stosu ogniw paliwowych SO dla układów rozproszonej generacji mocy 19