PRACOWNIA ARCHITEKTONICZNA MAREK GRYMIN

MAREK GRYMIN PRACOWNIA ARCHITEKTONICZNA MAREK GRYMIN tel/fax. (42) 646 53 98, (600) 99 30 90 email: m.grymin@gtarch.pl, www.grymintybulczuk.pl 4/XI/2012 Projekt budowlany Nazwa i adres inwestora: Narodowy Bank Polski, 00919 Warszawa, ul. Świętokrzyska 11/21 Stadium opracowania: głównego Oddziału Okręgowego NBP w Łodzi Nazwa i adres obiektu budowlanego: Budynek główny Oddziału Okręgowego NBP w Łodzi, Al. Kościuszki 14 dz. nr. ew 84/5, obręb S6 Autorzy projektu: Architektura: Projektant: dr inż. arch. Marek Grymin upr.bud. 243 /86 WŁ, w spec. architektonicznej ŁOI Architektów, LO120 współpraca autorska: mgr inż. arch. Jakub Tybulczuk Sprawdzający: mgr inż. arch. Jan Grymin upr.bud. 61/LOOKK/2010, w spec. architektonicznej, ŁOI Architektów, LO 0699 Konstrukcja: Projektant: dr inż. Jan Kozicki upr.bud. 268/85/WŁ, w spec. konstrukcyjnej ŁOIIB, ŁOD/BO/1671/02 Sprawdzający: mgr inż. Marek Ryniecki upr. nr LOD/0684/POOK/07, w spec. konstrukcyjnej ŁOIIB, ŁOD/BO/7999/07 Łódź, listopad 2012 roku Pracownia Architektoniczna Marek Grymin NIP 7291004117 Regon 470760215 mbank Bankowość Detaliczna BRE Banku 89 1140 2004 0000 3702 2344 1119 Wpis do ewidencji nr 878/06 Wójt Gminy Nowosolna

ZAWARTOŚĆ PROJEKTU BUDOWLANEGO WYKAZ DOKUMENTÓW Strona tytułowa Zawartość opracowania Uprawnienia projektantów i zaświadczenia o przynależności do izb zawodowych ZESZYT 1 Rys. 1 Rys. 2 Rys. 3 Rys. 4 Rys. 5 Rys. 6 Rys. 7 Rys. 8 Rys. 9 Rys.10 ZESZYT 2 Rys. K1 Rys. K2 Rys. K3 Rys. K4 ZESZYT 3 Projekt architektoniczny Strona tytułowa Oświadczenie projektanta Opis techniczny Rysunki Mapa z lokalizacją obiektu Schemat układu barierek, ław, ław schodkowych i schodów Przekroje więźby dachowej Elewacje zachodnia, północna i wschodnia Elewacja południowa Schody A Schody B Schody C Ławy schodkowe A i B Ławy schodkowe C i D Projekt konstrukcyjny Strona tytułowa Oświadczenie projektanta Spis treści Opis techniczny Załącznik 1. Obliczenia Załącznik 2. Dokumentacja rysunkowa Ławy kominiarskie Schodki kominiarskie Schodydetal A Schodydetal B Informacja BIOZ Strona tytułowa Opis

Zeszyt 1 Architektura PROJEKT PODLEGA OCHRONIE PRAWA AUTORSKIEGO (PODSTAWA PRAWNA:Ustawa Ustawa O prawie autorskim i prawach pokrewnych z dnia 4 02.1994r. Dz.U. nr 24 poz.83 z dnia 23.02.1994 Copyright Pracownia Architektoniczna Marek Grymin 2012 Łódź, listopad 2012

O Ś W I A D C Z E N I E Temat: Inwestor: Projekt budowlany głównego Oddziału Okręgowego NBP w Łodzi, al. Kościuszki 14 Inwestor: Narodowy Bank Polski Niniejszym oświadczam że ww. projekt sporządzony został zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej. Podstawa prawna: Projektant: Zgodnie z art. 20 ust. 4 Ustawy z dnia 7 lipca 1994 roku Prawo Budowlane, po zmianach wprowadzonych Ustawą z dnia 16 kwietnia 2004r. o zmianie Ustawy Prawo Budowlane ( Dz. U. Nr 93 poz. 888 z dnia 30 kwietnia 2004r.) dr inż.arch. Marek Grymin upr.bud. 243 /86 WŁ, w spec. architektonicznej prawa twórcy MKiS 1241 ŁOI Architektów LO120 Sprawdzający: mgr inż.arch. Jan Grymin upr.bud. 61/LOOKK/2010, w spec. architektonicznej, ŁOI Architektów LO 0699

Spis treści opracowania Opis techniczny Rysunki Rys. 1 Rys. 2 Rys. 3 Rys. 4 Rys. 5 Rys. 6 Rys. 7 Rys. 8 Rys. 9 Rys.10 Mapa z lokalizacją obiektu Schemat układu barierek, ław, ław schodkowych i schodów Przekroje więźby dachowej Elewacje zachodnia, północna i wschodnia Elewacja południowa Schody A Schody B Schody C Ławy schodkowe A i B Ławy schodkowe C i D

OPIS TECHNICZNY Przedmiotem opracowania jest projekt wymiany i uzupełnienia ław kominiarskich, schodów kominiarskich i schodów ustyuowanych na dachu budynku głównego Oddziału Okręgowego NBP w Łodzi przy al. Kosciuszki 14 1. MATERIAŁY WYJŚCIOWE: Umowa o prace projektowe i nadzór autorski nr NBPLODZWABM24300332012 Wytyczne Inwestora Mapa lokalizacyjna, Inwentaryzacja budowlana dachu Projekt archiwalny budynku głównego NBP dostarczony przez Inwestora Wizja lokalna dokonana przez autorów opracowania w listopadze 2012 roku Dokumentacja fotograficzna 2. PODSTAWOWE INFORMACJE O BUDYNKU 2.1.Stan istniejący Obiekt stanowiący przedmiot opracowania położony jest w Łodzi u zbiegu ul. 6 Sierpnia i al. Kosciuszki. Obiekt wpisany jest do Rejestru Zabytków. Jest to budynek trzykondygnacyjny w kształcie zbliżonym do litery L. Przekryty jest on dachem wielospadowym (kopertowym w części głównej, dwuspadowym nad skrzydłem północnym). Trakt główny w strefie naczółków na osi elewacji zachodniej, północnej i południowej posiada attyki. Pokrycie dachu stanowi blacha miedziana układana na deskowaniu na rąbek stojący. Dach budynku wyposażony jest obecnie w drewniane ławy kominiarskie, niezbędne z uwagi na wymogi bezpieczeństwa, z poręczami z rurek stalowych. Elementy te mocowane są do konstrukcji więźby (krokwi i płatwi). Ławy znajdują się w złym stanie technicznym i wymagają wymiany. Istniejące poręcze nie spełniają również wymagań w zakresie BHP. 2.2.Stan projektowany Zaprojektowano wymianę istniejących ław z ich częściowym uzupełnieniem. Zaprojektowano również nowe balustrady. Przebieg ław, ław schodkowych i schodów kominiarskich zaznaczono na rysunku 2. Zaprojektowano następujące elementy: ławy kominiarskie poziome usytuowane w strefach przyokapowych, z balustradami; ławy kominiarskie schodkowe usytuowane prostopadle do połaci (dostępne wyłącznie dla kominiarzy w uprzęży do prac na wysokości); ławy kominiarskie schodkowe w strefie naczółków i zbiegu połaci; schody łączące poszczególne poziomy dachu. Ławy kominiarskie, schodki kominiarskie i schody zaprojektowano w konstrukcji stalowej. Podstawowym elementem komunikacyjnym są kraty pomostowe, np. TROKOTEX RT40/25 (krata niska) ażurowe z powierzchnią przeciwpoślizgową z wysokogatunkowych żywic syntetycznych i włókien szklanych. Mocowanie krat do konstrukcji ław i schodów zgodnie z projektem konstrukcji. Ławy i schody zaopatrzyć należy w barierki o wysokości 1.10m, z poziomą poprzeczką w połowie ich wysokości. Poręcz należy wykonać z ceownika giętego. Słupki z rur kwadratowych. Wymiary profili i sposób ich mocowania podano na rysunkach konstrukcji. Mocowanie ław do połaci (elementów konstrukcji dachu) z wykorzystaniem w maksymalnym stopniu istniejących otworów w pokryciu. Elementy konstrukcyjne ław i schodów opierać należy z użyciem podkładek z papy samoprzylepnej oraz taśmy butylowej mocowanej do podkładki stalowej. Zachować

należy i uzupełnić w miejscu nowoprojektowanych otworów w pokryciu istniejące odboje z blachy miedzianej przylutowane do blachy stanowiącej pokrycie dachu powyżej miejsc mocowania konstrukcji do pokrycia. Mocowanie schodów do ścian za pomocą kotew systemowych indywidualnie dobranych na etapie realizacji. W przypadku montażu w strefie obróbek blacharskich ścian miejsca mocowań zaizolować przeciwwodnie poprzez zastosowanie podkładek z papy samoprzylepnej i taśmy budylowej mocowanej do podkładek stalowych. Miejsca oparcia belek policzkowych na połaci dachu poprzez blachy stopowe pod którymi umieścić należy podkładkę z papy samoprzylepnej oraz taśmy butylowej mocowanej do blachy. Przed wykonaniem ław należy: zabezpieczyć krawędzie dachu siatką oraz wykonać daszki zabezpieczające nad chodnikiem i wejściem do budynku; zdemontować istniejące ławy kominiarskie i barierki; naprawić i zabezpieczyć odsłonięte elementy poszycia. W przypadku likwidacji miejsca przebicia połaci dachu należy bezwzględnie wymienić całą formatkę blachy miedzianej na nową, wpinając ją w istniejące rąbki z uszczelnieniem rąbków taśmą butylową; wykonać w naturze pomiary weryfikujące dokumentację projektową (położenie ław i ich geometrię); Brak jest negatywnego oddziaływania projektowanych elementów na środowisko. Budynek objęty opracowaniem zaliczany jest do obiektów średniowysokich SW. 2.3. Uwagi dodatkowe W strefie objętej opracowaniem nie przewiduje się przechowywania środków łatwopalnych i wybuchowych. Projektowane elementy zaprojektowano zgodnie z przepisami, w tym technicznobudowlanymi, obowiązującymi Polskimi Normami oraz zasadami wiedzy technicznej, w sposób zapewniający: 1) spełnienie wymagań podstawowych dotyczących w szczególności: a) bezpieczeństwa konstrukcji, b) bezpieczeństwa pożarowego, c) bezpieczeństwa użytkowania, d) odpowiednich warunków higienicznych i zdrowotnych oraz ochrony środowiska, e) ochrony przed hałasem i drganiami, f) oszczędności energii i odpowiedniej izolacyjności cieplnej przegród, 2) warunki użytkowe zgodne z przeznaczeniem obiektu, a w szczególności w zakresie oświetlenia, zaopatrzenia w wodę, usuwania ścieków i odpadów, ogrzewania, wentylacji oraz łączności, 3) ochronę dóbr kultury, 4) ochronę uzasadnionych interesów osób trzecich. Projektowany obiekt nie wprowadza zmian na działkach sąsiednich w zakresie zapewnienie dostępu do drogi publicznej, ograniczeniu dopływu światła dziennego do pomieszczeń przeznaczonych na pobyt ludzi, nie pozbawia działek sąsiednich możliwości korzystania z wody, kanalizacji, energii elektrycznej i cieplnej oraz ze środków łączności, Projektowane elementy nie powodują uciążliwości dla środowiska naturalnego (hałas, wibracje, zakłócenia elektryczne, promieniowanie, zanieczyszczenie powietrza, wody lub gleby).

2.4.Kolorystyka Kolor ław i balustrad oraz krat pomostowych w maksymalnym stopniu dostosować należy do koloru istniejącego pokrycia (bklacha miedziana spatynowana w kolorze zielonym). Przed zamówieniem wykonać próbki kolorystyczne i uzgodnić je z autorem projektu. 3. UWAGI KOŃCOWE Wszystkie użyte do budowy materiały muszą posiadać aktualne świadectwo dopuszczenia do stosowania w budownictwie bądź aprobatę techniczną. Wszystkie roboty wykonywać ściśle wg dokumentacji technicznej, niniejszego opisu, zgodnie z obowiazujacymi normami i zasadami sztuki budowlanej oraz Warunkami technicznymi wykonywania I odbioru robót budowlano montażowych, pod nadzorem osoby uprawnionej. Podczas prowadzenia prac budowlanych należy bezwzględnie przestrzegać obowiązujących przepisów BHP i PPoż.

Zeszyt 2 Konstrukcja PROJEKT PODLEGA OCHRONIE PRAWA AUTORSKIEGO (PODSTAWA PRAWNA:Ustawa Ustawa O prawie autorskim i prawach pokrewnych z dnia 4 02.1994r. Dz.U. nr 24 poz.83 z dnia 23.02.1994 Łódź, listopad 2012

Zeszyt 3 Informacja BIOZ Nazwa i adres inwestora: Narodowy Bank Polski, 00919 Warszawa, ul. Świętokrzyska 11/21 Stadium opracowania: głównego Oddziału Okręgowego NBP w Łodzi Nazwa i adres obiektu budowlanego: Budynek główny Oddziału Okręgowego NBP w Łodzi, Al. Kościuszki 14 dz. nr. ew 84/5, obręb S6 Architektura: Projektant: dr inż. arch. Marek Grymin upr.bud. 243 /86 WŁ, w spec. architektonicznej ŁOI Architektów, LO120 Sprawdzający: mgr inż. arch. Jan Grymin upr.bud. 61/LOOKK/2010, w spec. architektonicznej, ŁOI Architektów, LO 0699 Konstrukcja: Projektant: dr inż. Jan Kozicki upr.bud. 268/85/WŁ, w spec. konstrukcyjnej ŁOIIB, ŁOD/BO/1671/02 Sprawdzający: mgr inż. Marek Ryniecki upr. nr LOD/0684/POOK/07, w spec. konstrukcyjnej ŁOIIB, ŁOD/BO/7999/07 Łódź, listopad 2012

1. ZAKRES ROBÓT Zakres robót obejmuje wykonanie wymiany ław kominiarskich i schodów dachowych oraz projekt schodków i balustrad na dachu budynku Oddziału Okręgowego NBP w Łodzi. 1.1. KOLEJNOŚĆ WYKONYWANYCH ROBÓT 1. zagospodarowanie placu budowy 2. roboty wzmacniające i zabezpieczające 3. zabezpieczenie krawędzi dachu przed upadkiem z wysokości 4. wykonanie zadaszenia nad chodnikiem i wejściami do budynku 5. ograniczenie dostępu do niezabezpieczonej strefy wokół budynku 6. roboty rozbiórkowe dachu w części istniejącej 7. roboty budowlanomontażowe 8. roboty wykończeniowe 2. ISTNIEJĄCE OBIEKTY BUDOWLANE Przedmiot opracowania stanowi istniejący budynek NBP w Łodzi przy Al. Kościuszki 14. 3. ELEMENTY ZAGOSPODAROWANIA DZIAŁKI LUB TERENU, KTÓRE MOGĄ STWARZAĆ ZAGROŻENIE BEZPIECZEŃSTWA I ZDROWIA LUDZI Przed rozpoczęciem robót budowlanych należy zagospodarować teren budowy co najmniej w zakresie: a) wyznaczenia stref niebezpiecznych i zabezpieczenia przed ew. upadkiem urządzeń i materiałów z wysokości; b) wyznaczenia dróg, wyjść i przejść dla robotników; c) sprawdzenia stanu techn. przyłącza energetycznego i dostosowanie go do potrzeb wynikających z parametrów używanych urządzeń i sprzętu budowlanego; d) urządzenia zaplecza higienicznosanitarnego i socjalnego z zapewnieniem utylizacji ścieków; e) zapewnienia oświetlenia sztucznego na czas robót; f) urządzenia składowisk materiałów i wyrobów; Roboty ograniczyć należy do terenu działki inwestora. Nie naruszać praw osób trzecich. Szerokość dróg komunikacyjnych na placu budowy lub robót powinna być dostosowana do używanych środków transportowych. Drogi i ciągi piesze na placu budowy powinny być utrzymane we właściwym stanie technicznym. Nie wolno na nich składować materiałów, sprzętu lub innych przedmiotów. Drogi komunikacyjne dla taczek oraz pochylnie, po których dokonuje się ręcznego przenoszenia ciężarów nie powinny mieć spadków większych niż 10%. Przejścia i strefy niebezpieczne powinny być oświetlone i oznakowane znakami ostrzegawczymi lub znakami zakazu. Przejścia o pochyleniu większym niż 15 % należy zaopatrzyć w listwy umocowane poprzecznie, w odstępach nie mniejszych niż 0,40 m lub schody o szerokości nie mniejszej niż 0,75 m, zabezpieczone, co najmniej z jednej strony balustradą. Balustrada składać się powinna z deski krawężnikowej o wysokości 0,15 m i poręczy ochronnej umieszczonej na wysokości 1,10 m. Wolną przestrzeń pomiędzy deską krawężnikową a poręczą należy wypełnić w sposób zabezpieczający pracowników przed upadkiem. Strefa niebezpieczna, w której istnieje zagrożenie spadania z wysokości przedmiotów, powinna być ogrodzona balustradami i oznakowana w sposób uniemożliwiający dostęp osobom postronnym. Przejścia, przejazdy i stanowiska pracy w strefie niebezpiecznej powinny być zabezpieczone daszkami ochronnymi. Daszki ochronne powinny znajdować się na wysokości nie mniejszej niż 2,4 m nad terenem w najniższym miejscu i być nachylone pod kątem 45 0 w kierunku źródła zagrożenia. Pokrycie daszków powinno być szczelne i odporne na przebicie przez spadające przedmioty. Używanie daszków ochronnych jako rusztowań lub miejsc składowania narzędzi, sprzętu, materiałów jest zabronione. Instalacje rozdziału energii elektrycznej na terenie budowy powinny być zaprojektowane i wykonane oraz utrzymywane i użytkowane w taki sposób, aby nie stanowiły zagrożenia pożarowego lub wybuchowego, lecz chroniły pracowników przed porażeniem prądem elektrycznym. Roboty związane z podłączeniem, sprawdzaniem, konserwacją i naprawą instalacji i urządzeń elektrycznych mogą być wykonywane wyłącznie przez osoby posiadające odpowiednie uprawnienia. Rozdzielnice budowlane prądu elektrycznego znajdujące się na terenie budowy należy zabezpieczyć przed dostępem osób nieupoważnionych. Przewody elektryczne zasilające urządzenia mechaniczne powinny być zabezpieczone przed uszkodzeniami mechanicznymi, a ich połączenia z urządzeniami mechanicznymi wykonane w sposób zapewniający bezpieczeństwo pracy osób obsługujących takie urządzenia. Okresowe kontrole stanu stacjonarnych urządzeń elektrycznych pod względem bezpieczeństwa powinny być przeprowadzane, co najmniej jeden raz w miesiącu, natomiast kontrola stanu i oporności izolacji tych urządzeń, co najmniej dwa razy w roku, a ponadto: a) przed uruchomieniem urządzenia po dokonaniu zmian i napraw części elektrycznych i mechanicznych, b) przed uruchomieniem urządzenia, jeżeli urządzenie było nieczynne przez ponad miesiąc, c) przed uruchomieniem urządzenia po jego przemieszczeniu. W przypadkach zastosowania urządzeń ochronnych różnicowoprądowych w w/w instalacjach, należy sprawdzać ich działanie każdorazowo przed przystąpieniem do pracy. Należy zapewnić dostateczną ilość wody zdatnej do picia pracownikom zatrudnionym na budowie oraz do celów higieniczno sanitarnych, gospodarczych i przeciwpożarowych. Na terenie budowy powinny być wyznaczone oznakowane, utwardzone i odwodnione miejsca do składania materiałów i wyrobów. Składowiska materiałów, wyrobów i urządzeń technicznych należy wykonać w sposób wykluczający możliwość wywrócenia, zsunięcia, rozsunięcia się lub spadnięcia składowanych wyrobów i urządzeń.

Materiały drobnicowe powinny być ułożone w stosy o wysokości nie większej niż 2,0 m, a stosy materiałów workowanych ułożone w warstwach krzyżowo do wysokości nieprzekraczającej 10 warstw. Odległość stosów przy składowaniu materiałów nie powinna być mniejsza niż: a) 0,75 m od ogrodzenia lub zabudowań, b) 5,00 m od stałego stanowiska pracy. Opieranie składowanych materiałów lub wyrobów o płoty, słupy napowietrznych linii elektroenergetycznych lub ściany obiektu budowlanego jest zabronione. Teren budowy powinien być wyposażony w sprzęt niezbędny do gaszenia pożarów, który powinien być regularnie sprawdzany, konserwowany i uzupełniany, zgodnie z wymaganiami producentów i przepisów przeciwpożarowych. 4. PRZEWIDYWANE ZAGROŻENIA WYSTĘPUJĄCE PODCZAS REALIZACJI OBÓT BUDOWLANYCH (SKALA, RODZAJE ORAZ CZAS I MIEJSCE WYSTĘPOWANIA ZAGROZEŃ) 4.1. Roboty ziemne Nie przewiduje się. 4.2. Roboty budowlano montażowe Zagrożenia występujące przy wykonywaniu robót budowlano montażowych: upadek pracownika z wysokości (brak zabezpieczenia obrysu stropu; brak zabezpieczenia otworów technologicznych w powierzchni stropu; brak zabezpieczenia otworów prowadzących na spoczniki i antresolę); przygniecenie pracownika elementami belek żelbetowych, drewnianych, platformą do wciągania materiałów podczas wykonywania robót montażowych np. przy użyciu wciągarki (przebywanie pracownika w strefie zagrożenia, tj. w obszarze równym rzutowi przemieszczanego elementu, powiększonym z każdej strony o 6,0 m). Nie przewiduje się użycia elementów wielkowymiarowych. Osoby przebywające na stanowiskach pracy, znajdujące się na wysokości co najmniej 1,0 m od poziomu podłogi lub ziemi, powinny być zabezpieczone balustradą przed upadkiem z wysokości. Balustradami powinny być zabezpieczone: krawędzie stropów nieobudowanych ścianami zewnętrznymi, pozostawione otwory w ścianach (drzwiowe, balkonowe, szybów dźwigowych). Otwory w stropach na których prowadzone są prace lub do których możliwy jest dostęp ludzi, należy zabezpieczyć przed możliwością wpadnięcia lub ogrodzić balustradą. Osoby korzystające z urządzeń krzesełkowych, drabin linowych lub ruchomych podestów roboczych powinny być dodatkowo zabezpieczone przed upadkiem z wysokości za pomocą prowadnicy pionowej, zamocowanej niezależnie od lin nośnych drabiny, krzesełka lub podestu. Ponadto, należy ustalić rodzaje prac, które powinny być wykonywane, przez co najmniej dwie osoby, w celu zapewnienia asekuracji, ze względu na możliwość wystąpienia szczególnego zagrożenia dla zdrowia lub życia ludzkiego. Dotyczy to prac wykonywanych na wysokości powyżej 2,0 m w przypadkach, w których wymagane jest zastosowanie środków ochrony indywidualnej przed upadkiem z wysokości. 4.3. Roboty wykończeniowe Zagrożenia występujące przy wykonywaniu robót wykończeniowych: upadek pracownika z wysokości (brak balustrad ochronnych przy podestach roboczych rusztowania; brak stosowania sprzętu chroniącego przed upadkiem z wysokości przy wykonywaniu robót związanych z montażem lub demontażem rusztowania), uderzenie spadającym przedmiotem osoby postronnej korzystającej z ciągu pieszego usytuowanego przy budowanym lub remontowanym obiekcie budowlanym (brak wygrodzenia strefy niebezpiecznej). Roboty wykończeniowe zewnętrzne mogą być wykonywane przy użyciu ruchomych podestów roboczych oraz rusztowań. Montaż rusztowań, ich eksploatacja i demontaż powinny być wykonane zgodnie z instrukcją producenta lub projektem indywidualnym. Osoby zatrudnione, przy montażu i demontażu rusztowań oraz monterzy podestów roboczych powinien posiadać wymagane uprawnienia. Przed montażem i demontażem rusztowań należy wyznaczyć i wygrodzić strefę niebezpieczną. Rusztowania i ruchome podesty robocze powinny być wykorzystywane zgodnie z przeznaczeniem. Odbiór rusztowania dokonuje się wpisem do dziennika budowy lub w protokóle odbioru technicznego. W przypadku rusztowań systemowych dopuszczalne jest umieszczenie poręczy ochronnej na wysokości 1,00 m. Rusztowania z elementów metalowych powinny być uziemione i posiadać instalację piorunochronną. Przy ręcznej lub mechanicznej obróbce elementów stalowych pracownicy powinni używać środków ochrony indywidualnej, takich jak: gogle lub przyłbice ochronne, hełmy ochronne, rękawice wzmocnione skórą, obuwie z wkładkami stalowymi chroniącymi palce stóp. Stanowiska pracy powinny umożliwić swobodę ruchu, niezbędną do wykonywania pracy. 4.4. Zagrożenia występujące przy użyciu maszyn i urządzeń technicznych użytkowanych na placu budowy Zagrożenia występujące przy wykonywaniu robót budowlanych przy użyciu maszyn i urządzeń technicznych: pochwycenie kończyny górnej lub kończyny dolnej przez napęd (brak pełnej osłony napędu), potrącenie pracownika lub osoby postronnej łyżką koparki przy wykonywaniu robót na placu budowy lub w miejscu dostępnym dla osób postronnych (brak wygrodzenia strefy niebezpiecznej), porażenie prądem elektrycznym (brak zabezpieczenia przewodów zasilających urządzenia mechaniczne przed uszkodzeniami mechanicznymi). Maszyny i inne urządzenia techniczne oraz narzędzia zmechanizowane powinny być montowane, eksploatowane i obsługiwane zgodnie z instrukcją producenta oraz spełniać wymagania określone w przepisach dotyczących systemu oceny zgodności. Maszyny i inne urządzenia techniczne, podlegające dozorowi technicznemu, mogą być używane na terenie budowy tylko wówczas, jeżeli wystawiono dokumenty uprawniające do ich eksploatacji.

Wykonawca, użytkujący maszyny i inne urządzenia techniczne, niepodlegające dozorowi technicznemu, powinien udostępnić organom kontroli dokumentację techniczno ruchową lub instrukcję obsługi tych maszyn lub urządzeń. Operatorzy lub maszyniści maszyn budowlanych, kierowcy wózków i innych maszyn o napędzie silnikowym powinni posiadać wymagane kwalifikacje. Stanowiska pracy operatorów maszyn lub innych urządzeń technicznych, które nie posiadają kabin, powinny być: zadaszone i zabezpieczone przed spadającymi przedmiotami, osłonięte w okresie zimowym. 5. SPOSÓB PROWADZENIA INSTRUKTAŻU PRACOWNIKÓW PRZED PRZYSTĄPIENIEM DO REALIZACJI ROBÓT SZCZEGÓLNIE NIEBEZPIECZNYCH. szkolenie pracowników w zakresie bhp, zasady postępowania w przypadku wystąpienia zagrożenia zasady bezpośredniego nadzoru nad pracami szczególnie niebezpiecznymi przez wyznaczone w tym celu osoby zasady stosowania przez pracowników środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego. Szkolenia te przeprowadzane są w oparciu o programy poszczególnych rodzajów szkolenia. Szkolenia wstępne ogólne ( instruktaż ogólny ) przechodzą wszyscy nowo zatrudniani pracownicy przed dopuszczeniem do wykonywania pracy. Szkolenie wstępne na stanowisku pracy ( Instruktaż stanowiskowy ) powinien zapoznać pracowników z zagrożeniami występującymi na określonym stanowisku pracy, sposobami ochrony przed zagrożeniami, oraz metodami bezpiecznego wykonywania pracy na tym stanowisku. Pracownicy przed przystąpieniem do pracy, powinni być zapoznani z ryzykiem zawodowym związanym z pracą na danym stanowisku pracy. Szkolenia okresowe w zakresie bhp dla pracowników zatrudnionych na stanowiskach robotniczych, powinny być przeprowadzane w formie instruktażu nie rzadziej niż raz na 3 lata, a na stanowiskach pracy, na których występują szczególne zagrożenia dla zdrowia lub życia oraz zagrożenia wypadkowe nie rzadziej niż raz w roku. Na placu budowy powinny być udostępnione pracownikom do stałego korzystania, aktualne instrukcje bezpieczeństwa i higieny pracy dotyczące: wykonywania prac związanych z zagrożeniami wypadkowymi lub zagrożeniami zdrowia pracowników, obsługi maszyn i innych urządzeń technicznych, postępowania z materiałami szkodliwymi dla zdrowia i niebezpiecznymi, udzielania pierwszej pomocy. Nie wolno dopuścić pracownika do pracy, do której wykonywania nie posiada wymaganych kwalifikacji lub potrzebnych umiejętności, a także dostatecznej znajomości przepisów BHP. Bezpośredni nadzór nad bezpieczeństwem i higieną pracy sprawują odpowiednio kierownik budowy robót oraz mistrz budowlany, stosownie do zakresu obowiązków. 6. ŚRODKI TECHNICZNE I ORGANIZACYJNE ZAPOBIEGAJĄCE NIEBEZPIECZEŃSTWOM WYNIKAJĄCYM Z WYKONYWANIA ROBÓT BUDOWLANYCH. Osoba kierująca pracownikami jest obowiązana: organizować stanowiska pracy zgodnie z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy, dbać o sprawność środków ochrony indywidualnej oraz ich stosowania zgodnie z przeznaczeniem, organizować, przygotowywać i prowadzić prace, uwzględniając zabezpieczenie pracowników przed wypadkami przy pracy, chorobami zawodowymi i innymi chorobami związanymi z warunkami środowiska pracy, dbać o bezpieczny i higieniczny stan pomieszczeń pracy i wyposażenia technicznego, a także o sprawność środków ochrony zbiorowej i ich stosowania zgodnie z przeznaczeniem. Na podstawie: oceny ryzyka zawodowego występującego przy wykonywaniu robót na danym stanowisku pracy wykazu prac szczególnie niebezpiecznych, określenia podstawowych wymagań bhp przy wykonywaniu prac szczególnie niebezpiecznych, wykazu prac wykonywanych przez co najmniej dwie osoby, wykazu prac wymagających szczególnej sprawności psychofizycznej kierownik budowy powinien podjąć stosowne środki profilaktyczne mające na celu organizację pracy i stanowisk pracy w sposób zabezpieczający pracowników przed zagrożeniami wypadkowymi oraz oddziaływaniem czynników szkodliwych i uciążliwych. Powinien także zapewnić likwidację zagrożeń dla zdrowia i życia pracowników głównie przez stosowanie technologii, materiałów i substancji nie powodujących takich zagrożeń. W razie stwierdzenia bezpośredniego zagrożenia dla życia lub zdrowia pracowników osoba kierująca, pracownikami obowiązana jest do niezwłocznego wstrzymania prac i podjęcia działań w celu usunięcia tego zagrożenia. Pracownicy zatrudnieni na budowie, powinni być wyposażeni w środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze, zgodnie z tabelą norm przydziału środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego opracowaną przez pracodawcę. Środki ochrony indywidulnej w zakresie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa użytkowników tych środków powinny zapewniać wystarczającą ochronę przed występującymi zagrożeniami (np. upadek z wysokości, uszkodzenie głowy, twarzy, wzroku, słuchu). Kierownik budowy obowiązany jest informować pracowników o sposobach posługiwania się tymi środkami. Opracował: