PROGRAM NAUCZANIA DLA ZAWODU ELEKTRYK O STRUKTURZE MODUŁOWEJ

rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego ROGRAM NAUZANIA DLA ZAWODU ELEKTRYK 741103 O STRUKTURZE MODUŁOWEJ TY SZKOŁY: ZASADNIZA SZKOŁA ZAWODOWA RODZAJ ROGRAMU: LINIOWY Warszawa 2012 rogram nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 1

rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Autorzy: mgr inż. Agnieszka Ambrożejczyk-Langer, mgr inż. Maria Krogulec-Sobowiec, mgr Zbigniew Zalas, mgr inż. Mariusz Zyngier Recenzenci: mgr inż. Tomasz Madej, mgr inż. Robert Wanic Lider grupy branżowej: mgr Sławomir Duch Lider zadania Opracowanie przykładowych zmodernizowanych programów nauczania dla zawodów : mgr inż. Joanna Ksieniewicz Koordynator merytoryczny projektu: mgr inż. Maria Suliga Menadżer projektów systemowych realizowanych przez KOWEZiU: mgr Agnieszka feiffer Redakcja i skład: zespół Addvalue Dorota urzec ublikacja powstała w ramach projektu systemowego Doskonalenie podstaw programowych kluczem w ramach Działania 3.3. oprawa jakości kształcenia, oddziałanie 3.3.3. Modernizacja treści i metod kształcenia, riorytet III, rogram Operacyjny KAITAŁ LUDZKI. rojekt realizowany przez Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. ublikacja jest dystrybuowana bezpłatnie. opyright by Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej Warszawa 2012 Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej 02-637 Warszawa ul. Spartańska 1 www.koweziu.edu.pl rogram nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 2

rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego SIS TREŚI 1. ODSTAWY RAWNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO... 5 2. OGÓLNE ELE I ZADANIA KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO... 6 3. INFORMAJA O ZAWODZIE ELEKTRYK... 6 4. UZASADNIENIE OTRZEY KSZTAŁENIA W ZAWODZIE ELEKTRYK... 7 5. OWIĄZANIA ZAWODU ELEKTRYK Z INNYMI ZAWODAMI... 7 6. ELE SZZEGÓŁOWE KSZTAŁENIA W ZAWODZIE ELEKTRYK... 8 7. KORELAJA ROGRAMU NAUZANIA DLA ZAWODU ELEKTRYK Z ODSTAWĄ ROGRAMOWĄ KSZTAŁENIA OGÓLNEGO... 9 8. LAN NAUZANIA DLA ZAWODU ELEKTRYK... 10 9. ROGRAMY NAUZANIA DLA OSZZEGÓLNYH MODUŁÓW... 13 M1. Wykonywanie pomiarów wielkości elektrycznych oraz elementów, układów i urządzeń elektronicznych... 13 M2. Montowanie urządzeń elektrycznych... 25 M3. Montowanie maszyn elektrycznych... 36 M4. Montowanie instalacji elektrycznych... 55 ZAŁĄZNIKI... 75 Załącznik 1. EFEKTY KSZTAŁENIA DLA ZAWODU ELEKTRYK ZAISANE W ROZORZĄDZENIU W SRAWIE ODSTAWY ROGRAMOWEJ KSZTAŁENIA W ZAWODAH... 75 Załącznik 2. OGRUOWANE EFEKTY KSZTAŁENIA DLA ZAWODU ELEKTRYK... 79 Załącznik 3. USZZEGÓŁOWIONE EFEKTY KSZTAŁENIA DLA ZAWODU ELEKTRYK... 87 rogram nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 3

rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego rogram nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 4

rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 1. ODSTAWY RAWNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO rogram nauczania dla zawodu elektryk opracowany jest z uwzględnieniem wymagań określonych w niżej wymienionych dokumentach prawnych: ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) ze szczególnym uwzględnieniem ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2011 r, Nr 205, poz. 1206), rozporządzenie MEN z dnia 23 grudnia 2011 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz. U. z 2012 r., poz. 7), rozporządzenie MEN z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach (Dz. U. z 2012 r., poz. 184), rozporządzenie z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 204), rozporządzenie MEN z dnia 15 grudnia 2012 r. w sprawie praktycznej nauki zawodu (Dz. U. Nr 244, poz. 1626), rozporządzenie MEN z dnia 21 czerwca 2012 r. w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręczników (Dz. U. 2012 r., poz. 752), rozporządzenie MEN z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. Nr 83, poz. 562 z późn. zm.), rozporządzenie MEN z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. Nr 228, poz. 1487), rozporządzenie MEN z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z 2003 r. Nr 6, poz. 69 z późn. zm.) rozporządzenie Ministra Gospodarki, racy i olityki Społecznej. w sprawie szczegółowych zasad stwierdzania posiadania kwalifikacji przez osoby zajmujące się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci z dnia 28 kwietnia 2003 r., rozporządzenie w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręczników (projekt). rogram nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 5

rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 2. OGÓLNE ELE I ZADANIA KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO elem kształcenia zawodowego jest przygotowanie uczących się do życia w warunkach współczesnego świata, wykonywania pracy zawodowej i aktywnego funkcjonowania na zmieniającym się rynku pracy. Zadania szkoły i innych podmiotów prowadzących kształcenie zawodowe oraz sposób ich realizacji są uwarunkowane zmianami zachodzącymi w otoczeniu gospodarczospołecznym, na które wpływają w szczególności: idea gospodarki opartej na wiedzy, globalizacja procesów gospodarczych i społecznych, rosnący udział handlu międzynarodowego, mobilność geograficzna i zawodowa, nowe techniki i technologie, a także wzrost oczekiwań pracodawców w zakresie poziomu wiedzy i umiejętności pracowników. W procesie kształcenia zawodowego ważne jest integrowanie i korelowanie kształcenia ogólnego i zawodowego, w tym doskonalenie kompetencji kluczowych nabytych w procesie kształcenia ogólnego, z uwzględnieniem niższych etapów edukacyjnych. Odpowiedni poziom wiedzy ogólnej powiązanej z wiedzą zawodową przyczyni się do podniesienia poziomu umiejętności zawodowych absolwentów szkół kształcących w zawodach, a tym samym zapewni im możliwość sprostania wyzwaniom zmieniającego się rynku pracy. W procesie kształcenia zawodowego są podejmowane działania wspomagające rozwój każdego uczącego się, stosownie do jego potrzeb i możliwości, ze szczególnym uwzględnieniem indywidualnych ścieżek edukacji i kariery, możliwości podnoszenia poziomu wykształcenia i kwalifikacji zawodowych oraz zapobiegania przedwczesnemu kończeniu nauki. Elastycznemu reagowaniu systemu kształcenia zawodowego na potrzeby rynku pracy, jego otwartości na uczenie się przez całe życie oraz mobilności edukacyjnej i zawodowej absolwentów ma służyć wyodrębnienie kwalifikacji w ramach poszczególnych zawodów wpisanych do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego. Opracowany program nauczania pozwoli na osiągnięcie powyższych celów ogólnych kształcenia zawodowego. 3. INFORMAJA O ZAWODZIE ELEKTRYK Zawód elektryk przypisany jest do obszaru elektryczno-elektronicznego. raca elektryka wiąże się z dużą odpowiedzialnością, ponieważ czynności wykonywane przez elektryka zapewniają bezpieczeństwo osobom korzystającym z sieci energetycznych lub maszyn i urządzeń elektrycznych. Elektryk przygotowany jest do wykonywania, diagnozowania stanu, dokonywania napraw instalacji elektrycznej oraz maszyn i urządzeń zasilanych prądem elektrycznym. rogram nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 6

rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 4. UZASADNIENIE OTRZEY KSZTAŁENIA W ZAWODZIE ELEKTRYK Zawód elektryk jest zawodem atrakcyjnym i poszukiwanym na rynku pracy. elem kształcenia ucznia w zawodzie elektryk jest przygotowanie absolwenta mobilnego na rynku pracy. Osoba posiadająca kwalifikacje przypisane do zawodu wyposażona jest w aktualną wiedzę i umiejętności zawodowe, ale także świadomość i potrzebę ciągłego doskonalenia się i pozyskiwania nowych uprawnień. Elektryk może znaleźć zatrudnienie: w elektrowniach, kopalniach, hutach, na kolei, w firmach naprawiających sprzęt elektryczny, w firmach handlowych zajmujących się sprzedażą osprzętu elektrycznego, w firmach projektujących i montujących instalacje alarmowe, prowadząc własną działalność gospodarczo-usługową (np. naprawa sprzętu gospodarstwa domowego, usługi elektroinstalacyjne). 5. OWIĄZANIA ZAWODU ELEKTRYK Z INNYMI ZAWODAMI odział zawodów na kwalifikacje czyni system kształcenia elastycznym, umożliwiającym uczącemu się uzupełnianie kwalifikacji stosownie do potrzeb rynku pracy, własnych potrzeb i ambicji. Wspólne kwalifikacje mają zawody kształcone na poziomie zasadniczej szkoły zawodowej i technikum, np.: dla zawodu elektryk wyodrębniono następujące kwalifikacje: E.7. Montaż i konserwacja maszyn i urządzeń elektrycznych E.8. Montaż i konserwacja instalacji elektrycznych Kwalifikacja E.7. jest jedną z dwóch kwalifikacji w zawodzie elektryk, podstawową (jedyną) w zawodzie elektromechanik i stanowi podbudowę kształcenia w zawodzie technik elektryk. Technik elektryk ma kwalifikacje właściwe dla zawodu, które są nadbudową do kwalifikacji bazowej E.7. i są to kwalifikacje E.8. i E.24. Inną grupą wspólnych efektów dotyczących obszaru zawodowego są efekty stanowiące podbudowę kształcenia w zawodach określone kodem KZ.(E.a), KZ(E.c). KZ.(E.a) występuje w zawodach: monter sieci i urządzeń telekomunikacyjnych, monter mechatronik, monter-elektronik, elektromechanik pojazdów samochodowych, elektromechanik, elektryk, technik telekomunikacji, technik teleinformatyk, technik elektronik, technik awionik, technik mechatronik, technik elektryk, technik elektroniki i informatyki medycznej, mechanik pojazdów samochodowych, technik pojazdów samochodowych, technik automatyk sterowania ruchem kolejowym, technik elektroenergetyk transportu szynowego. rogram nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 7

rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Kwalifikacja E.7 Montaż i konserwacja maszyn i urządzeń elektrycznych E.8 Montaż i konserwacja instalacji elektrycznych Symbol Elementy Zawód zawodu wspólne 741201 Elektromechanik KZ(E.a) 741103 Elektryk 311303 Technik elektryk 741103 Elektryk KZ(E.a) 311303 Technik elektryk 6. ELE SZZEGÓŁOWE KSZTAŁENIA W ZAWODZIE ELEKTRYK Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie elektryk powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych: 1) montowania i uruchamiania maszyn i urządzeń elektrycznych na podstawie dokumentacji technicznej; 2) wykonywania i uruchamiania instalacji elektrycznych na podstawie dokumentacji technicznej; 3) oceniania stanu technicznego maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych po montażu na podstawie pomiarów; 4) montowania układów sterowania, regulacji i zabezpieczeń maszyn i urządzeń elektrycznych na podstawie dokumentacji technicznej; 5) montowania i sprawdzania działania środków ochrony przeciwporażeniowej na podstawie dokumentacji technicznej. Do wykonywania zadań zawodowych niezbędne jest osiągnięcie efektów kształcenia określonych w podstawie programowej kształcenia w zawodzie elektryk: efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów (H, DG, JOZ, KS,) efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów oraz efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru elektryczno-elektronicznego stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów 350 godz. efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie E.7. Montaż i konserwacja maszyn i urządzeń elektrycznych 450 godz. E.8. Montaż i konserwacja instalacji elektrycznych 350 godz. rogram nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 8

rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 7. KORELAJA ROGRAMU NAUZANIA DLA ZAWODU ELEKTRYK Z ODSTAWĄ ROGRAMOWĄ KSZTAŁENIA OGÓLNEGO rogram nauczania dla zawodu elektryk uwzględnia aktualny stan wiedzy o zawodzie, ze szczególnym zwróceniem uwagi na nowe technologie stosowane w zawodzie oraz współczesne koncepcje nauczania i uczenia się. rogram uwzględnia także zapisy zadań ogólnych szkoły i umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia w szkole ponadgimnazjalnej umieszczonych w podstawach programowych kształcenia ogólnego, w tym: 1. umiejętność zrozumienia, wykorzystania i refleksyjnego przetworzenia tekstów, prowadząca do osiągnięcia własnych celów, rozwoju osobowego oraz aktywnego uczestnictwa w życiu społeczeństwa; 2. umiejętność wykorzystania narzędzi matematyki w życiu codziennym oraz formułowania sądów opartych na rozumowaniu matematycznym; 3. umiejętność wykorzystania wiedzy o charakterze naukowym do identyfikowania i rozwiązywania problemów, a także formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych dotyczących przyrody lub społeczeństwa; 4. umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w językach obcych; 5. umiejętność sprawnego posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi i komunikacyjnymi; 6. umiejętność wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji; 7. umiejętność rozpoznawania własnych potrzeb edukacyjnych oraz uczenia się; 8. umiejętność pracy zespołowej. W programie nauczania dla zawodu elektryk uwzględniono korelację treści z kształceniem ogólnym polegającą na wcześniejszym osiąganiu efektów kształcenia w zakresie przedmiotów ogólnokształcących stanowiących podbudowę dla kształcenia w zawodzie. Dotyczy to przede wszystkim takich przedmiotów, jak: matematyka, fizyka, język obcy, a także podstawy przedsiębiorczości i edukację dla bezpieczeństwa. W zakresie matematyki uczeń na wcześniejszym etapie kształcenia powinien opanować takie umiejętności, jak: dodawanie, odejmowanie, mnożenie, dzielenie (także z wykorzystaniem kalkulatora) liczb wymiernych zapisanych w postaci ułamków zwykłych lub rozwinięć dziesiętnych, zamieniać ułamki zwykłe na ułamki dziesiętne, zamieniać ułamki dziesiętne skończone na ułamki zwykłe, zaokrąglać rozwinięcia dziesiętne liczb, obliczać wartości nieskomplikowanych wyrażeń arytmetycznych, procent danej liczby, liczbę na podstawie procentu, wartości liczbowe wyrażeń algebraicznych. W ramach podstaw przedsiębiorczości uczeń powinien opanować: poznawanie mechanizmów funkcjonowania gospodarki rynkowej oraz związanych z nią najważniejszych instytucji (bank centralny, giełdy itp.); zapoznanie z podstawowymi zasadami podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej w różnych formach. Edukacja dla bezpieczeństwa ma przygotować uczniów do podjęcia działań ratowniczych oraz umożliwić nabycie umiejętności udzielania pierwszej pomocy, przedstawić typowe zagrożenia dla zdrowia i życia podczas pożaru, powodzi, paniki itp. Uczniowie powinni umieć scharakteryzować zasady zachowania się ludności po ogłoszeniu alarmu oraz posiadać umiejętność zdobywania i krytycznego analizowania informacji, formułowania hipotez i ich weryfikacji. rogram nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 9

rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 8. LAN NAUZANIA DLA ZAWODU ELEKTRYK Zgodnie z rozporządzeniem MEN w sprawie ramowych planów nauczania w zasadniczej szkole zawodowej minimalny wymiar godzin na kształcenie zawodowe wynosi 1600 godzin, z czego na kształcenie zawodowe teoretyczne zostanie przeznaczonych minimum 630 godzin, a na kształcenie zawodowe praktyczne 970 godzin. W podstawie programowej kształcenia w zawodzie elektryk minimalna liczba godzin na kształcenie zawodowe została określona dla efektów kształcenia i wynosi: Efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów oraz efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru elektryczno-elektronicznego stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów 350 godz. E.7. Montaż i konserwacja maszyn i urządzeń elektrycznych 450 godz. E.8. Montaż i konserwacja instalacji elektrycznych 350 godz. Tabela. lan nauczania dla zawodu elektryk Klasa Liczba godzin w okresie nauczania* Lp. Obowiązkowe zajęcia edukacyjne I I II III II I II I II tygodniowo łącznie Moduły w kształceniu modułowym 1 M1. Wykonywanie pomiarów wielkości elektrycznych oraz elementów, układów i urządzeń elektronicznych 13 13 13 416 2 M2. Montowanie urządzeń elektrycznych 11 9 10 320 3 M3. Montowanie maszyn elektrycznych 7 9 6 11 352 4 M4. Montowanie instalacji elektrycznych 13 19 16 512 Tygodniowy wymiar godzin obowiązkowych zawodowych zajęć edukacyjnych 13 13 18 18 19 19 50 1600 * do celów obliczeniowych przyjęto 32 tygodnie w ciągu jednego roku szkolnego. EGZAMIN OTWIERDZAJĄY IERWSZĄ KWALIFIKAJĘ E.7. ODYWA SIĘ OD KONIE IERWSZEGO SEMESTRU KLASY TRZEIEJ. EGZAMIN OTWIERDZAJĄY DRUGĄ KWALIFIKAJĘ E.8. ODYWA SIĘ OD KONIE KLASY TRZEIEJ. rogram nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 10

rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Tabela. Wykaz modułów i jednostek modułowych dla zawodu elektryk Nazwa obowiązkowych zajęć edukacyjnych M1. Wykonywanie pomiarów wielkości elektrycznych oraz elementów, układów i urządzeń elektronicznych (416) M2. Montowanie urządzeń elektrycznych (320) M3. Montowanie maszyn elektrycznych (352) M4. Montowanie instalacji elektrycznych (512) Nazwa jednostki modułowej Liczba godzin przeznaczona na jednostkę modułową M1.J1. Wykonywanie pomiarów wielkości elektrycznych 266 M1.J2. Wykonywanie pomiarów elementów, układów i urządzeń 150 elektronicznych M2.J1. Montowanie podzespołów urządzeń elektrycznych 220 M2.J2. Konserwacja urządzeń elektrycznych 100 M3.J1. Montowanie maszyn elektrycznych prądu stałego 130 M3.J2. Montowanie maszyn elektrycznych zmiennego 132 M3.J3. Montowanie transformatorów 90 M4.J1. Dobieranie elementów instalacji elektrycznych 64 M4.J2. Montowanie instalacji elektrycznych 248 M4.J3. Konserwacja instalacji elektrycznych 170 M4.J4. rowadzenie działalności gospodarczej w branży elektrycznej 30 rogram nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 11

rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Mapa dydaktyczna dla zawodu elektryk rogram nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 12

rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 9. ROGRAMY NAUZANIA DLA OSZZEGÓLNYH MODUŁÓW W programie nauczania zastosowano taksonomię celów A. Niemierko. M1. Wykonywanie pomiarów wielkości elektrycznych oraz elementów, układów i urządzeń elektronicznych M1.J1. Wykonywanie pomiarów wielkości elektrycznych M1.J2. Wykonywanie pomiarów elementów, układów i urządzeń elektronicznych M1.J1. Wykonywanie pomiarów wielkości elektrycznych Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna Materiał nauczania H(1)2 określić pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią; H(1)3 wyjaśnić pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią; H(1)4 wyjaśnić zasady ochrony przeciwpożarowej na stanowisku pracy; H(1)5 dobrać środki gaśnicze; H(4)1 określić zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy związanym z wykonywaniem pomiarów parametrów układów elektrycznych i elektronicznych; H(4)5 scharakteryzować zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy związanym z wykonywaniem pomiarów parametrów układów elektrycznych i elektronicznych; H(5)1 określić czynniki szkodliwe występujące podczas wykonywania pomiarów parametrów układów elektrycznych i elektronicznych; H(5)5 przewidzieć sytuacje i okoliczności mogące stanowić zagrożenie dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem pomiarów parametrów układów elektrycznych i elektronicznych; Zasady bhp w zakresie zajęć pomiary elektryczne. Zagrożenia wynikające z działania prądu na organizm ludzki. ierwsza pomoc. Zasady H w trakcie pomiarów elektrycznych i elektronicznych. Wielkości fizyczne i jednostki w elektrotechnice. ole elektryczne. rąd elektryczny. Źródła energii elektrycznej. Technologia i materiałoznawstwo elektryczne i elektroniczne. Materiały stosowane w elektrotechnice i elektronice. Dokumentacja techniczna urządzeń montaż urządzeń elektrycznych i elektronicznych. Elementy w elektrotechnice. Montaż mechaniczny. rogram nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 13

rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego M1.J1. Wykonywanie pomiarów wielkości elektrycznych H(6)1 wskazać skutki działania prądu elektrycznego na organizm człowieka; H(6)5 scharakteryzować skutki oddziaływania prądu elektrycznego na organizm człowieka; H(7)1 przygotować stanowisko pracy do wykonywania pomiarów parametrów układów elektrycznych i elektronicznych, zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; H(7)5 zastosować zasady bezpiecznej pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas wykonywania pomiarów parametrów układów elektrycznych i elektronicznych; H(8)1 dobrać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania pomiarów parametrów układów elektrycznych i elektronicznych; H(8)5 zastosować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania pomiarów parametrów układów elektrycznych i elektronicznych; H(9)1 zastosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska w zakresie wykonywania pomiarów parametrów układów elektrycznych i elektronicznych; H(10)1 udzielić pierwszej pomocy porażonemu prądem elektrycznym; D KZ(E.a)(1)1 zastosować pojęcia związane z prądem elektrycznym; KZ(E.a)(1)2 posłużyć się wielkościami fizycznymi stosowanymi w elektrotechnice; KZ(E.a)(1)3 uzasadnić warunki przepływu prądu elektrycznego w obwodzie elektrycznym; KZ(E.a)(1)4 posłużyć się pojęciami dotyczącymi elementów obwodu elektrycznego; KZ(E.a)(1)5 rozpoznać materiały stosowane w elektrotechnice i elektronice; KZ(E.a)(2)1 określić zjawiska zachodzące w polu elektrycznym; KZ(E.a)(2) 2. wyjaśnić zjawiska zawiązane z prądem stałym; rzyrządy i metody pomiarowe. Obwody prądu stałego. Elementy obwodu. rawo Ohma. rawa Kirchhoffa. Obwody nierozgałęzione. Obwody rozgałęzione. Obliczanie obwodów. Obwody prądu zmiennego. ole magnetyczne. rzebiegi sinusoidalne. Szeregowe połączenie elementów RL, R, RL. Równoległe połączenie elementów RL, R, RL. Moc u obwodach prądu sinusoidalne zmiennego. Rezonans w obwodach elektrycznych. Obwody elektryczne ze sprzężeniami magnetycznymi. Układy trójfazowe. omiary w elektrotechnice. Obsługa urządzeń i przyrządów pomiarowych. Układy regulacji natężenia prądu. Układy regulacji napięcia. adanie obwodów prądu stałego. adanie wpływu parametrów mierników na wyniki pomiarów. omiary rezystancji. omiar pojemności. rogram nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 14

rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego M1.J1. Wykonywanie pomiarów wielkości elektrycznych KZ(E.a)(2) 3. wyjaśnić zjawiska zawiązane z prądem zmiennym; omiar indukcyjności. KZ(E.a) (2)4 zanalizować zjawiska zawiązane z prądem stałym; Obsługa oscyloskopu. KZ(E.a)(2)5 zanalizować zjawiska zawiązane z prądem zmiennym; odstawowe pomiary oscyloskopem. KZ(E.a)(3)1 zastosować wielkości fizyczne i jednostki używane w obwodach adanie szeregowego obwodu z elementami RL i R. prądu zmiennego; adanie równoległego obwodu z elementami RL i R. KZ(E.a)(3)2 opisać wielkości fizyczne związane z prądem zmiennym; adanie szeregowego obwodu RL. KZ(E.a)(3)3 przelicza wielkości fizyczne i ich jednostki związane z prądem adanie równoległego obwodu RL. zmiennym; omiary w obwodach trójfazowych. KZ(E.a)(4)1 określić wielkości charakteryzujące przebiegi sinusoidalne typu y Język obcy zawodowy. = A sin(ωt+φ); rzepisy bezpieczeństwa i higieny pracy w języku obcym. KZ(E.a)(4) 2. oblicza wielkości charakteryzujące przebiegi sinusoidalne typu y Nazwy elementów elektrycznych w języku obcym. = A sin(ωt+φ); Nazwy narzędzi w języku obcym. KZ(E.a)(4)3scharakteryzować wielkości opisujące przebiegi sinusoidalne typu y = A sin(ωt+φ); KZ(E.a)(5)1obliczyć wartości wielkości elektrycznych w obwodach elektrycznych z zastosowaniem podstawowych praw elektrotechniki; KZ(E.a)(5)3 oszacować wartości wielkości elektrycznych w obwodach elektrycznych z zastosowaniem prawa elektrotechniki; KZ(E.a)(5)5 przeliczyć jednostki fizyczne stosując wielokrotności i podwielokrotności systemu SI; KZ(E.a)(6)1 rozpoznać elementy oraz układy elektryczne na podstawie symbolu i parametrów; KZ(E.a)(6)2 rozpoznać elementy oraz układy elektryczne na podstawie wyglądu i oznaczeń; KZ(E.a)(6)5 nazwać układy elektryczne; KZ(E.a)(7)1zastosować symbole na schematach ideowych i montażowych układów elektrycznych i elektronicznych; KZ(E.a)(7)2 zastosować zasady tworzenia schematów ideowych i montażowych układów elektrycznych i elektronicznych; KZ(E.a)(7)3 narysować schematy ideowe układów KZ(E.a)(7)5 narysować schematy montażowe układów rogram nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 15

rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego M1.J1. Wykonywanie pomiarów wielkości elektrycznych KZ(E.a)(8)1 rozróżnić parametry elementów KZ(E.a)(8)3 rozróżnić parametry układów KZ(E.a)(9)1 odczytać rysunek techniczny podczas prac montażowych; KZ(E.a)(9)2 posłużyć się rysunkiem technicznym podczas wykonywania prac montażowych; KZ(E.a)(10)1 określić narzędzia i przyrządy pomiarowe wykorzystywane do prac z zakresu montażu mechanicznego elementów i urządzeń elektrycznych i elektronicznych; KZ(E.a)(10)2 ocenić możliwości zastosowania narzędzi i przyrządów pomiarowych do prac z zakresu montażu mechanicznego elementów i urządzeń elektrycznych i elektronicznych; KZ(E.a)(10)3 wybrać narzędzia i przyrządy pomiarowe do prac z zakresu montażu mechanicznego elementów i urządzeń elektrycznych i elektronicznych; KZ(E.a)(10)4 zastosować narzędzia i przyrządy pomiarowe wykorzystywane do prac z zakresu montażu mechanicznego elementów i urządzeń elektrycznych i elektronicznych; KZ(E.a)(11)1 zastosować zasady wykonania prac z zakresu obróbki ręcznej; KZ(E.a)(11)2 zastosować narzędzia podczas wykonywania prac z zakresu obróbki ręcznej; KZ(E.a)(11)3 przewidzieć skutki użytkowania narzędzi podczas prac z zakresu obróbki ręcznej; KZ(E.a)(12)1 zanalizować dokumentację techniczną pod względem funkcji elementów i układów KZ(E.a)(13)1 odczytać schemat ideowy i montażowy układów elektrycznych oraz elektronicznych; KZ(E.a)(13)3 zastosować zasady wykonania połączeń elementów i układów elektrycznych oraz elektronicznych na podstawie schematów ideowych i montażowych; KZ(E.a)(14)1 wskazać metodę pomiaru parametrów układów rogram nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 16

rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego M1.J1. Wykonywanie pomiarów wielkości elektrycznych KZ(E.a)(14)2 dobrać przyrządy do pomiaru parametrów układów KZ(E.a)(14)5 narysować schemat układu pomiarowego; KZ(E.a)(15)1 dobrać zakresy pomiarowe stosowanych przyrządów do pomiarów wielkości elektrycznych elementów, układów elektrycznych i elektronicznych; KZ(E.a)(15)2 odczytać wyniki pomiarów wielkości elektrycznych elementów, układów elektrycznych i elektronicznych; KZ(E.a)(16)1 skonstruować tabelę z nazwaniem kolumn i wierszy; KZ(E.a)(16)2 umieścić wyniki pomiarów w tabeli; KZ(E.a)(16)3 narysować wykres uwzględniający wyskalowanie osi i podanie legendy; KZ(E.a)(17)1 wskazać dokumentację techniczną, katalogi i instrukcje obsługi; KZ(E.a)(17)2 zanalizować treści dokumentacji technicznej, katalogów i instrukcji obsługi; KZ(E.a)(17)3 zastosować treści znajdujące się w dokumentacji technicznej, katalogach i instrukcjach obsługi; KZ(E.a)(18)1 wskazać programy komputerowe wspomagające analizę obwodów elektrycznych i układów elektronicznych; KZ(E.a)(18)2 wykorzystać programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań zawodowych; E.7.1(5)1 wymienić materiały stosowane w elektrotechnice; A E.7.1(5)4 rozróżnić powłoki ochronne i wyjaśnić cel ich stosowania; E.7.1(5)5 rozróżnić materiały przewodzące (przewodowe i oporowe); E.7.1(5)6 rozróżnić materiały elektroizolacyjne; E.7.1(5)8 określić materiały magnetycznie miękkie i twarde; E.7.1(10)3 posłużyć się skalą podczas wykonywania lub czytania rysunku; JOZ(1)1 udzielić ogólnych informacji o osobach, miejscach, przedmiotach związanych z wykonywanym zawodem; rogram nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 17

rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego M1.J1. Wykonywanie pomiarów wielkości elektrycznych JOZ(2)1 zrozumieć i zastosować się do ustnie wypowiedzianych informacji dotyczących obowiązków i oczekiwań pracodawcy; KS(1) 1. zastosować zasady kultury osobistej; KS(2) 1. proponuje możliwości rozwiązywania problemów; KS(4) 1. przejawia gotowość do ciągłego uczenia się. lanowane zadania 1. omiary wielkości elektrycznych, analiza działania obwodów elektrycznych. Zmontuj układ przedstawiony na schemacie i zmierz wartości prądów przed i po otwarciu wyłącznika S. W celu wykonania zadania powinieneś: zgromadzić potrzebną aparaturę i elementy elektryczne, zapisać oznaczenia wybranych przyrządów, wybrać trybu pracy mierników, połączyć układ pomiarowy poprawność wykonanych połączeń powinien skontrolować nauczyciel wykonać pomiary prądów przed i p o otwarciu łącznika S. wykonać sprawozdanie, w którym należy sformułować wnioski i oszacować dokładność pomiarów. Do dyspozycji masz: rezystory 3 szt., multimetry 3 szt., źródło napięcia, wyłącznik. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne rogram nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 18

rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego M1.J1. Wykonywanie pomiarów wielkości elektrycznych Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w pracowni elektrotechniki i elektroniki wyposażonej w: stanowiska pomiarowe, zawierające stoły laboratoryjne (jedno stanowisko dla dwóch uczniów) zasilane napięciem 230/400 V prądu przemiennego, zabezpieczone ochroną przeciwporażeniową oraz wyposażone w wyłączniki awaryjne i wyłącznik awaryjny centralny; zasilacze stabilizowane napięcia stałego, autotransformatory przyrządy pomiarowe analogowe i cyfrowe, oscyloskop, zestawy elementów elektrycznych, przewody i kable elektryczne; trenażery z układami elektrycznymi przystosowane do badań; stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów) z oprogramowaniem umożliwiającym symulację pracy układów oraz w pracowni montażu urządzeń elektrycznych, wyposażonej w: stanowiska do obróbki ręcznej metali i tworzyw sztucznych (jedno stanowisko dla jednego ucznia); przyrządy do pomiaru wielkości geometrycznych; stanowiska montażowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów), zasilane napięciem 230/400 V prądu przemiennego, zabezpieczone ochroną przeciwporażeniową oraz wyposażone w wyłączniki awaryjne i wyłącznik awaryjny centralny. racownie powinny być wyposażone w stanowiska komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką i ze skanerem oraz z projektorem multimedialnym. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, komputerowe programy demonstracyjne i symulacyjne, czasopisma branżowe, katalogi w języku polskim i obcojęzyczne, schematy ideowe i montażowe, obcojęzyczne instrukcje do wykonywania pomiarów elektrycznych, obcojęzyczne instrukcje obsługi mierników, słowniki jedno- i dwujęzyczne ogólne i techniczne, zestawy do demonstracji zjawisk zachodzących w obwodach elektrycznych, w polu elektrycznym i magnetycznym, rezystory suwakowe, dekadowe, żarówki, kondensatory, przykładowe elektromagnesy. foliogramy, plansze dotyczące jednostek układu SI, oznaczeń wielkości, fizycznych stosowanych w obwodach elektrycznych, foliogramy, plansze z układami połączeń rezystorów i kondensatorów, olskie Normy, filmy, plansze, prezentacje multimedialne dydaktyczne dotyczące materiałów, wymiarowania, przekrojów, uproszczeń rysunkowych, symboli graficznych stosowanych w rysunku elektrycznym, schematów elektrycznych oraz obróbki ręcznej. Zalecane metody dydaktyczne Dobierając metodę nauczyciel kształcenia powinien wziąć pod uwagę: efekty jakie zamierza osiągnąć, możliwości percepcyjne uczących się, stopień trudności i złożoności odpowiedni dla danej grupy uczniów, sposoby motywowania uczniów. Zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do wykonywania zadań zawodowych elektryka. Jednostka modułowa wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia. odczas wykonywania przez uczniów pomiarów w obwodach elektrycznych, należy skupić się na umiejętności sporządzania i czytania schematów ideowych, łączenia układów elektrycznych na podstawie schematu, doboru i obsługi przyrządów pomiarowych. ardzo ważne jest kształtowanie umiejętności dobierania elementów obwodów elektrycznych i sprawdzania poprawności ich działania. W procesie kształcenia należy przede wszystkim stosować metodę przewodniego tekstu i ćwiczeń praktycznych. Dla lepszego zrozumienia i utrwalenia treści programowych wskazane jest przeprowadzenie pokazów z wyjaśnieniem. Do wykonywania ćwiczeń nauczyciel powinien przygotować: teksty przewodnie, instrukcje do ćwiczeń, dokumentację techniczną, N, poradniki i inne potrzebne materiały. Uczniowie korzystając z pytań prowadzących i arkuszy ćwiczeniowych samodzielnie planują i wykonują ćwiczenia. Zadaniem nauczyciela jest obserwacja przebiegu realizacji zadania oraz udzielanie konsultacji. rogram nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 19

rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego M1.J1. Wykonywanie pomiarów wielkości elektrycznych Formy organizacyjne Uczniowie powinni pracować: Zajęcia powinny być prowadzone w grupach o maksymalnej liczbie 16 osób. Uczniowie powinni pracować w dwuosobowych sekcjach, ćwiczenia praktyczne powinni wykonywać indywidualnie. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów należy dokonać przez oceny cząstkowe z: realizacji ćwiczenia, zaliczenia (w formie pisemnej lub ustnej), sprawozdania z wykonanego ćwiczenia. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Wskazane jest, aby przygotować zadania i ćwiczenia o zróżnicowanym poziomie trudności dostosowanym do możliwości i potrzeb uczniów. Należy zwrócić uwagę na to, aby uczniowie o różnych preferowanych typach uczenia się, byli aktywni podczas zajęć i otrzymali materiały ćwiczeniowe M1.J2. Wykonywanie pomiarów elementów, układów i urządzeń elektronicznych Uszczegółowione efekty kształcenia oziom wymagań Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: programowych H(2)1 określić instytucje oraz służby działające w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w olsce; H(2)2 określić zadania instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w olsce; H(2)3 określić uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w olsce; H(2)4 scharakteryzować zakres kompetencji instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w olsce; H(2)5 potrafi zróżnicować instytucje działające w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w olsce; H(3)1 określić prawa i obowiązki pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; Kategoria taksonomiczna Materiał nauczania ezpieczeństwo i higiena pracy w procesach pracy związanych z układami elektronicznymi. rzepisy związane z ochroną przeciwpożarową w procesach pracy z układami elektronicznymi. rzepisy związane z ochroną środowiska w procesach pracy z układami elektronicznymi. Instytucje i służby działające w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w olsce. rawna ochrona pracy. rawa i obowiązki pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy w procesach pracy z układami elektronicznymi. rogram nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 20

rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego M1.J2. Wykonywanie pomiarów elementów, układów i urządzeń elektronicznych H(3)2 określić prawa i obowiązki pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; H(3)3 określić konsekwencje wynikające z nieprzestrzegania praw i obowiązków pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; KZ(E.a)(5)2 obliczyć wartości wielkości elektrycznych w układach elektronicznych z zastosowaniem podstawowych praw elektrotechniki; rawa i obowiązki pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy w procesach pracy z układami. elektronicznymi Elektroniczne elementy bierne i elementy półprzewodnikowe KZ(E.a)(5)4 oszacować wartości wielkości elektrycznych w układach elektronicznych z zastosowaniem prawa elektrotechniki; KZ(E.a) (6)3 rozpoznać elementy oraz układy elektroniczne na podstawie symbolu i parametrów; KZ(E.a)(6)4 rozpoznać elementy oraz układy elektroniczne na podstawie wyglądu i oznaczeń; KZ(E.a)(6)6 nazwać układy elektroniczne; KZ(E.a)(7)4 narysować schematy ideowe układów elektronicznych; KZ(E.a)(7)6 narysować schematy montażowe układów elektronicznych; KZ(E.a)(8)2rozróżnić parametry elementów elektronicznych; KZ(E.a)(8)4 rozróżnić parametry układów elektronicznych; KZ(E.a)(12)2 zanalizować dokumentację techniczną pod względem funkcji elementów i układów elektronicznych; D KZ(E.a)(13)1 odczytać schemat ideowy i montażowy układów elektrycznych oraz elektronicznych; KZ(E.a)(13)2 zanalizować schematy ideowe i montażowe w zakresie połączeń elementów i układów elektrycznych oraz elektronicznych; D KZ(E.a)(13)3 zastosować zasady wykonania połączeń elementów i układów elektrycznych oraz elektronicznych na podstawie schematów ideowych i montażowych; KZ(E.a)(14)3 dobrać metodę do pomiaru parametrów układów elektronicznych; D materiały półprzewodnikowe klasyfikacja elementów i układów elektronicznych rezystory i potencjometry kondensatory cewki indukcyjne warystory termistory diody tranzystory bipolarne i unipolarne półprzewodnikowe elementy przełączające: elementy optoelektronicze: Układy analogowe filtry częstotliwościowe układy prostownicze stabilizatory układy zasilające o wzmacniacze podstawowe układy wzmacniające generatory przebiegów sinusoidalnych rogram nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 21

rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego M1.J2. Wykonywanie pomiarów elementów, układów i urządzeń elektronicznych KZ(E.a)(14)4 dobrać przyrządy do pomiaru parametrów układów elektronicznych; D KZ(E.a)(15)1 dobrać zakresy pomiarowe stosowanych przyrządów do pomiarów wielkości elektrycznych elementów, układów elektrycznych i D elektronicznych; KZ(E.a)(15)2 odczytać wyniki pomiarów wielkości elektrycznych elementów, układów elektrycznych i elektronicznych; KZ(E.a)(15)3 oszacować dokładność pomiarów wielkości elektrycznych elementów, układów elektrycznych i elektronicznych; JOZ(3)1 zinterpretować polecenia pisemne dotyczące wykonywania czynności zawodowych; JOZ(4)1 poprowadzić korespondencję formalną, nieformalną i mailową; D JOZ(5)1 korzysta ze słowników jedno i dwujęzycznych ogólnych i branżowych; KS(6) 1. zanalizować posiadaną wiedzę; KS(7) 1. przyjąć odpowiedzialność za powierzone informacje zawodowe; KS(10) 2. podjąć role w zespole. Układy cyfrowe Klasyfikacja układów cyfrowych Arytmetyka cyfrowa Algebra oole a Układy kombinacyjne arametry układów cyfrowych Technika TTL Układy sprzęgające i wyjściowe mocy Układy transmisji sygnałów rzetworniki A/ oraz /A omiary elektronicznych układów analogowych pomiary parametrów warystora i termistora pomiary parametrów diod półprzewodnikowych pomiary parametrów półprzewodnikowych elementów przełączających pomiary parametrów elementów optoelektronicznych pomiary parametrów tranzystorów pomiary w układach prostowniczych pomiary w układach stabilizatorów pomiary w układach kształtujących przebiegi elektryczne pomiary w układach zasilaczy pomiary w układach wzmacniaczy pomiary w układach ze wzmacniaczem operacyjnym pomiary w układach filtrów częstotliwościowych. rogram nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 22 omiary elektronicznych układów cyfrowych badanie bramek logicznych badanie układów kombinacyjnych badanie konwerterów kodów

rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego M1.J2. Wykonywanie pomiarów elementów, układów i urządzeń elektronicznych badanie multiplekserów badanie demultiplekserów badanie przerzutników badanie scalonych układów cyfrowych Język obcy zawodowy bezpieczeństwo i higiena pracy elementy elektroniczne badanie elementów lanowane zadania I omiar parametrów diod półprzewodnikowych Zmierz napięcie progowe otrzymanych od nauczyciela diod półprzewodnikowych. W celu realizacji zadania powinieneś: odczytać oznaczenia otrzymanych diod, narysować schemat układu pomiarowego, zgromadzić potrzebne przyrządy pomiarowe i aparaturę, zapisać oznaczenia mierników i wybierać ich tryby pracy, połączyć układ pomiarowy, którego poprawność kontroluje nauczyciel, wykonać pomiary, wybrać odpowiedni katalog elementów i układów elektronicznych i odczytać katalogowe wartości napięcia progowego, sporządzić sprawozdanie według wzoru podanego przez nauczyciela, sformułować wnioski i oszacować dokładność pomiarów, Do dyspozycji masz: zasilacze stabilizowane napięcia stałego, mierniki uniwersalne, cyfrowe elementy elektroniczne, katalog elementów i układów elektronicznych. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w pracowni elektrotechniki i elektroniki wyposażonej w: stanowiska pomiarowe, zawierające stoły laboratoryjne (jedno stanowisko dla dwóch uczniów) zasilane napięciem 230/400 V prądu przemiennego, zabezpieczone ochroną przeciwporażeniową oraz wyposażone w wyłączniki awaryjne i wyłącznik awaryjny centralny; zasilacze stabilizowane napięcia stałego, autotransformatory, generatory funkcyjne; przyrządy pomiarowe analogowe i cyfrowe, oscyloskopy; zestawy elementów elektronicznych, przewody i kable elektryczne; trenażery z układami elektronicznymi przystosowane do badań; stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów) z oprogramowaniem umożliwiającym symulację pracy układów elektronicznych. racownia powinna być wyposażona w stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką i ze skanerem oraz z projektorem multimedialnym. Środki dydaktyczne rogram nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 23

rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego M1.J2. Wykonywanie pomiarów elementów, układów i urządzeń elektronicznych Zestawy elementów elektronicznych, układy elektroniczne: prostowniki, zasilacze, stabilizatory, wzmacniacze, makiety do badanie elementów elektronicznych oraz demonstracji działania układów elektronicznych, testery elementów elektronicznych, katalogi elementów elektronicznych, literatura fachowa i olskie Normy; katalogi obcojęzyczne, obcojęzyczne instrukcje do wykonywania pomiarów elektronicznych, obcojęzyczne instrukcje obsługi mierników, słowniki jedno- i dwujęzyczne ogólne i techniczne. Zalecane metody dydaktyczne Dobierając metodę nauczyciel kształcenia powinien wziąć pod uwagę: efekty jakie zamierza osiągnąć, możliwości percepcyjne uczących się, stopień trudności i złożoności odpowiedni dla danej grupy uczniów, sposoby motywowania uczniów. Zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do wykonywania zadań zawodowych elektryka. Jednostka modułowa wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia. W procesie kształcenia należy przede wszystkim stosować metodę przewodniego tekstu oraz ćwiczeń praktycznych. Szczególnie ważne jest opanowanie przez uczniów umiejętności rozpoznawania elementów elektronicznych na podstawie symbolu, wyglądu i oznaczeń. Istotne jest aby uczeń potrafił na podstawie wyników pomiarów określić parametry oraz ocenić stan techniczny elementów i układów elektronicznych. rzy omawianiu elementów elektronicznych należy skupić się na symbolu graficznym, polaryzacji, podstawowych parametrach oraz typowym zastosowaniu. Realizując materiał nauczania dotyczący układów elektronicznych należy zwrócić szczególna uwagę na schematy ideowe, podstawowe parametry i zastosowanie Wskazane jest wykonywanie pokazów oraz korzystanie z komputerowych programów symulacyjnych. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w grupach o maksymalnej liczbie 16 osób. Uczniowie powinni pracować w dwuosobowych sekcjach, ćwiczenia praktyczne powinni wykonywać indywidualnie. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. rogram nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 24

rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego M2. Montowanie urządzeń elektrycznych M2.J1. Montowanie urządzeń elektrycznychm2j2 Konserwacja urządzeń elektrycznych M2.J1. Montowanie urządzeń elektrycznych Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna Materiał nauczania E.7.1(1)1 określić rodzaje maszyn i urządzeń Zagrożenia wynikające z wykonywania prac z zakresu montażu i konserwacji urządzeń elektrycznych. E.7.1(1)3 rozróżnić urządzenia elektryczne ze względu na napięcie zasilania, Zasady H obowiązujące przy wykonywaniu prac z budowę, stopień ochrony i zastosowanie; zakresu montażu i konserwacji urządzeń elektrycznych. E.7.1(1)5 scharakteryzować rodzaje urządzeń elektrycznych ze względu na Zagrożenia wynikające wykonywania pomiarów napięcie zasilania, budowę, stopień ochrony i zastosowanie; parametrów urządzeń elektrycznych. E.7.1(1)6 określić stopień ochrony maszyn i urządzeń Zasady H w zakresie wykonywania pomiarów urządzeń E.7.1(1)8 opisać budowę i zasadę działania urządzeń elektrycznych. E.7.1(1)9 dokonać klasyfikacji maszyn i urządzeń Udzielanie pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach podczas montażu i konserwacji urządzeń E.7.1(2)2 odczytać parametry urządzeń elektrycznych umieszczone na ich elektrycznych. tabliczkach znamionowych oraz w katalogach; Urządzenia elektryczne: klasyfikacja, elementy i E.7.1(2)4 zinterpretować parametry urządzeń elektrycznych umieszczone na ich D podzespoły budowy. tabliczkach znamionowych oraz w katalogach; Układy zasilania. E.7.1(2)6 obliczyć podstawowe parametry urządzeń elektrycznych wykorzystując Układy sterowania. zależności między nimi; rzewody elektryczne. rzewody elektroenergetyczne. E.7.1(3)2 wyjaśnić parametry elementów i podzespołów urządzeń A Sposoby łączenia przewodów. E.7.1(3)3 wymienić parametry elementów i podzespołów maszyn i urządzeń odział kabli. Kable elektroenergetyczne, sygnalizacyjne. E.7.1(3)5 zidentyfikować parametry elementów i podzespołów urządzeń Dokumentacja techniczna urządzeń elektrycznych. E.7.1(4)2 rozpoznać urządzenia elektryczne na podstawie wyglądu zewnętrznego, opisu, schematu, zdjęcia; informacji z katalogu; Zestaw narzędzi do montażu elementów i podzespołów urządzeń elektrycznych. rogram nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 25

rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego E.7.1(4)4 rozpoznać elementy urządzeń elektrycznych na podstawie wyglądu Zasady montażu mechanicznego podzespołów w zewnętrznego, opisu, schematu, zdjęcia; informacji z katalogu; urządzeniach elektrycznych. E.7.1(6)2 wymienić rodzaje układów zasilania, sterowania i zabezpieczenia Dokumentacja techniczna urządzeń elektrycznych w urządzeń zakresie montażu. E.7.1(6)4 zidentyfikować układy zasilania, sterowania i zabezpieczenia urządzeń Zwarcia prąd zwarciowy i jego składowe. elektrycznych na podstawie wyglądu zewnętrznego, schematu blokowego i Ochrona zwarciowa dławiki zwarciowe i gaszące ideowego; rzepięcia. Ochronniki. E.7.1.(7)1 zidentyfikować rodzaj przewodu elektrycznego po jego wyglądzie i Ochrona przeciwporażeniowa podstawowe pojęcia. oznaczeniu literowo-cyfrowym; Układy sieci niskiego napięcia. E.7.1.(7)2 wskazać miejsce oznaczenia przewodów i kabli Klasy ochronności urządzeń elektrycznych. Rodzaje ochrony przeciwporażeniowej. E.7.1.(7)3 odczytać oznaczenia na przewodach i kablach Środki ochrony przed dotykiem bezpośrednim. E.7.1.(7)4 zidentyfikować rodzaj kabla elektrycznego po jego wyglądzie i Środki ochrony przed dotykiem pośrednim. oznaczeniu literowo-cyfrowym; Ochrona przez zastosowanie samoczynnego szybkiego E.7.1(8)2 rozróżnić przeznaczenie urządzeń wyłączenia zasilania. Wyłączniki różnicowoprądowe. E.7.1(8)4 scharakteryzować budowę i zasadę działania urządzeń Ochrona przez zastosowanie urządzeń II klasy ochronności. E.7.1(9)1 wymienić funkcje elementów i podzespołów stosowanych w Ochrona przez zastosowanie separacji elektrycznej maszynach i urządzeniach odbiorników. E.7.1(9)2 zidentyfikować funkcje elementów i podzespołów stosowanych w ołączenia wyrównawcze. maszynach i urządzeniach elektrycznych na podstawie opisów, schematów Sprzęt ochronny. blokowych i ideowych; Zabezpieczenia w urządzeniach elektrycznych. Klasyfikacja elektrycznych urządzeń grzejnych. E.7.1(9)3 rozróżnić funkcje elementów i podzespołów stosowanych w maszynach i urządzeniach elektrycznych na podstawie schematów blokowych i Dokumentacja techniczna urządzeń grzejnych. Rezystancyjne urządzenia grzejne budowa, zasada ideowych; działania i przeznaczenie. E.7.1(9)4 scharakteryzować funkcje elementów i podzespołów stosowanych w Montowanie rezystancyjnych urządzeń grzejnych maszynach i urządzeniach Klasyfikacja urządzeń chłodniczych. E.7.1(11)1 rozróżnić narzędzia do montażu maszyn i urządzeń Dokumentacja techniczna urządzeń chłodniczych. E.7.1(11)2 scharakteryzować narzędzia do montażu maszyn i urządzeń; Montowanie wybranych urządzeń chłodniczych. Urządzenia klimatyzacyjne: klasyfikacja, budowa, zasada E.7.1(11)3 wybrać narzędzia do montażu w zależności od rodzaju maszyn i działania i parametry, funkcje. urządzeń rogram nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 26