Centrum Naukowo Badawcze Ochrony PrzeciwpoŜarowej im. Józefa Tuliszkowskiego Państwowy Instytut Badawczy ul. Nadwiślańska 213, 05-420 Józefów k/otwocka Telefon. (+48) 22 789 11 11 Fax.: (+48) 22 769 33 45 e-mail: cok@cnbop.pl CNBOP-PIB-0002 Wydanie 3, kwiecień 2012 STANDARDY CNBOP-PIB OCHRONA PRZECIWPOśAROWA OCENA ZGODNOŚCI WYROBÓW WYKORZYSTYWANYCH PRZEZ JEDNOSTKI OCHRONY PRZECIWPOśAROWEJ CNBOP-PIB Standards Fire Protection Conformity assessment of products used by fire protection units KaŜda część niniejszego standardu moŝe być przedrukowywana lub kopiowana jakąkolwiek techniką bez pisemnej zgody Dyrektora Centrum Naukowo-Badawczego Ochrony PrzeciwpoŜarowej Państwowego Instytutu Badawczego
Opracował zespół autorski w składzie: mł. bryg mgr inŝ. Jacek Zboina kpt. mgr inŝ. Tomasz KIEŁBASA mgr inŝ. Michał CHMIEL mgr inŝ. Marcin WAWEREK Wydruk Poligrafia CNBOP - PIB Copyright by Wydawnictwo Centrum Naukowo-Badawczego Ochrony PrzeciwpoŜarowej im. Józefa Tuliszkowskiego Państwowego Instytutu Badawczego Wydawnictwo Centrum Naukowo-Badawczego Ochrony PrzeciwpoŜarowej im. Józefa Tuliszkowskiego Państwowy Instytut Badawczy 05-420 Józefów k/otwocka, ul. Nadwiślańska 213 tel. +48 (22) 76 93 200, 300, fax: +(48 22) 76 93 356 e-mail: cnbop@cnbop.pl. www.cnbop.pl Wydanie III Nakład 100 egz. KaŜda część niniejszego standardu moŝe być przedrukowywana lub kopiowana jakąkolwiek techniką bez pisemnej zgody Dyrektora Centrum Naukowo-Badawczego Ochrony PrzeciwpoŜarowej Państwowego Instytutu Badawczego
Słowo wstępne Aktualna informacja w zakresie stanu prawnego i normalizacyjnego oceny zgodności wyrobów dla jednostek ochrony przeciwpoŝarowej i wykorzystywanych przez te jednostki dotyczy następujących grup wyrobów: WyposaŜenie i uzbrojenie osobiste straŝaka, Pompy poŝarnicze, Armatura i osprzęt poŝarniczy, Pojazdy poŝarnicze, Sprzęt ratowniczy dla straŝy poŝarnej, Narzędzia ratownicze, pomocnicze i osprzęt dla straŝy poŝarnej, Podręczny sprzęt gaśniczy, Środki gaśnicze, Sorbenty, Dźwigi dla straŝy poŝarnej Czytelnik wzbogacony wiedzą zawartą w niniejszej publikacji będzie świadom tego jakie wymagania powinny zostać spełnione przez wyroby wprowadzane do uŝytkowania w jednostkach ochrony przeciwpoŝarowej oraz jakie dokumenty i oznakowanie na wyrobie potwierdzają spełnienie określonych wymagań. Dzięki temu przyszły uŝytkownik będzie mógł bez większego problemu wybrać te wyroby, które spełniają wymagania obowiązujących przepisów o świadectwach dopuszczenia, a co za tym idzie są bezpieczne oraz w pełni funkcjonalne. Wyroby, których zastosowanie w jednostkach ochrony przeciwpoŝarowej zapewni bezpieczeństwo uŝytkujących je ratowników oraz osób ratowanych. Niniejszy Standard skierowany jest do wszystkich osób, dla których zapewnienie najwyŝszego moŝliwego poziomu bezpieczeństwa osób i mienia oraz postępowanie zgodnie z zasadami ochrony przeciwpoŝarowej nie pozostaje bez znaczenia. Publikację opracowano w oparciu o wieloletnie doświadczenia specjalistów Centrum Naukowo Badawczego Ochrony PrzeciwpoŜarowej - Państwowego Instytutu Badawczego w Józefowie. Treść niniejszej publikacji nie stanowi źródła prawa, lecz ma charakter informacyjny. Jedyne źródło prawa na terenie Rzeczypospolitej Polskiej stanowią akty prawne ogłaszane i wydawane w Dziennikach Ustaw i Monitorach Polskich. Wydanie 2 standardu CNBOP-0001/2010 zostało uzupełnione o istotne elementy wynikające z nowelizacji rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie wykazu wyrobów słuŝących zapewnieniu bezpieczeństwa publicznego lub ochronie zdrowia i Ŝycia lub oraz mienia, a takŝe zasada wydawania dopuszczenia tych wyrobów do uŝytkowania (Dz. U. Nr 143 poz. 1002). Z kolei w wydaniu 3 standardu zaktualizowano informacje na temat www.cnbop.pl CNBOP-PIB-0002:2012 wydanie 3 Strona 2 z 11
aktualnych wymagań techniczno-uŝytkowych w procesie dopuszczenia do uŝytkowania w ochronie przeciwpoŝarowej, w związku z upływem 12 miesięcznego okresu przejściowego na dostosowanie wyrobów do znowelizowanych wymagań załącznika do rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie wykazu wyrobów słuŝących zapewnieniu bezpieczeństwa publicznego lub ochronie zdrowia i Ŝycia oraz mienia, a takŝe zasad wydawania dopuszczenia tych wyrobów do uŝytkowania (Dz. U. Nr 143, poz. 1002), zmienionego rozporządzeniem zmieniającym z dnia 27 kwietnia 2010 r. (Dz. U. Nr 85, poz. 553). Stan prawny na dzień 02.04.2012 r. W chwili obecnej zasady wprowadzania do uŝytkowania wyposaŝenia jednostek ochrony przeciwpoŝarowej oraz urządzeń przeciwpoŝarowych wykorzystywanych przez te jednostki do prowadzenia działań regulują w Polsce następujące przepisy: 1. ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpoŝarowej (Dz. U. z 2009 r. Nr 178 poz. 1380 z późn. zm.), wraz z aktami wykonawczymi: rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie wykazu wyrobów słuŝących zapewnieniu bezpieczeństwa publicznego lub ochronie zdrowia i Ŝycia oraz mienia, a takŝe zasad wydawania dopuszczenia tych wyrobów do uŝytkowania (Dz. U. Nr 143 poz. 1002, z 2010 r. Nr 85 poz. 553), rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie szczegółowych czynności wykonywanych podczas procesu dopuszczenia, zmiany i kontroli dopuszczenia wyrobów, opłat pobieranych przez jednostkę uprawnioną oraz sposobu ustalania wysokości opłat za te czynności (Dz. U. Nr 143 poz. 1001), 2. ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności 1 (Dz. U. z 2010 r. Nr 138, poz. 935 z późn. zm.), wraz z aktami wykonawczymi: rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 grudnia 2005 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej (Dz. U. z 2005 r. Nr 259, poz. 2173) PowyŜsze uregulowania prawne określają system oceny zgodności, zasady oraz tryb wprowadzania do uŝytkowania sprzętu wykorzystywanego przez jednostki ochrony przeciwpoŝarowej w Polsce. Zgodnie z art. 15 ustawy o ochronie przeciwpoŝarowej jednostkami ochrony przeciwpoŝarowej są: 1) jednostki organizacyjne Państwowej StraŜy PoŜarnej, 1a) jednostki organizacyjne Wojskowej Ochrony PrzeciwpoŜarowej, 2) zakładowa straŝ poŝarna, 3) zakładowa słuŝba ratownicza, 1 wdraŝająca m.in. postanowienia dyrektywy nr 89/686/EWG w sprawie zbliŝenia ustawodawstw Państw Członkowskich odnoszących się do wyposaŝenia ochrony osobistej www.cnbop.pl CNBOP-PIB-0002:2012 wydanie 3 Strona 3 z 11
4) gminna zawodowa straŝ poŝarna, 4a) powiatowa (miejska) zawodowa straŝ poŝarna, 5) terenowa słuŝba ratownicza, 6) ochotnicza straŝ poŝarna, 7) związek ochotniczych straŝy poŝarnych, 8) inne jednostki ratownicze. Zgodnie z art. 7.1 ustawy o ochronie przeciwpoŝarowej wyroby słuŝące zapewnieniu bezpieczeństwa publicznego lub ochronie zdrowia i Ŝycia oraz mienia, wprowadzane do uŝytkowania w jednostkach ochrony przeciwpoŝarowej oraz wykorzystywane przez te jednostki do alarmowania o poŝarze lub innym zagroŝeniu oraz do prowadzenia działań ratowniczych, a takŝe wyroby stanowiące podręczny sprzęt gaśniczy, mogą być stosowane wyłącznie po uprzednim uzyskaniu dopuszczenia do uŝytkowania. Zgodnie z wyŝej wymienionymi przepisami aby wprowadzać do uŝytkowania i stosowania w Polsce wyroby słuŝące do ochrony przeciwpoŝarowej naleŝy posiadać: 1. świadectwo dopuszczenia na zgodność z wymaganiami rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie wykazu wyrobów słuŝących zapewnieniu bezpieczeństwa publicznego lub ochronie zdrowia i Ŝycia oraz mienia, a takŝe zasad wydawania dopuszczenia tych wyrobów do uŝytkowania (Dz. U. z 2007r. Nr 143 poz. 1002, z 2010r. Nr 85 poz. 553), dla wyrobów wymienionych w załączniku do przedmiotowego rozporządzenia i oznakować wyrób znakiem nr 1 z tabeli 1, oraz (tam gdzie dotyczy) 2. europejski certyfikat zgodności wydany przez notyfikowaną jednostkę certyfikującą wyroby, na zgodność ze zharmonizowaną normą wyrobu, zgodnie z postanowieniami dyrektywy środki ochrony indywidualnej 89/686/EWG z dnia 21.12.1989 r. w sprawie zbliŝenia ustaw i aktów wykonawczych Państw Członkowskich odnoszących się do wyposaŝenia ochrony osobistej, wystawić deklarację zgodności i oznakować wyrób znakiem nr 2 z tabeli 1, W tabeli nr 1 zestawiono wymagane znakowanie wyrobów a w tabeli nr 2 zawarto informację na temat aktualnie wymaganych dokumentów dla danego wyrobu, którego ocenę zgodności prowadzi CNBOP (stan na 02.04.2012 r.). www.cnbop.pl CNBOP-PIB-0002:2012 wydanie 3 Strona 4 z 11
Tabela nr 1. Wymagane znakowanie wyrobów Lp. Podstawa prawna Typ dokumentu Dokument odniesienia (specyfikacja techniczna) Deklaracja zgodności Znakowanie wyrobu 1 Rozporządzenie MSWiA z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie ( ) wydawania dopuszczenia tych wyrobów do uŝytkowania (Dz. U. Nr 143 poz. 1002, z 2010 r. Nr 85 poz. 553), Świadectwo dopuszczenia Polska Norma wyrobu lub wymagania techniczno uŝytkowe określone w załączniku do rozporządzenia (Dz. U. Nr 143 poz. 1002, z 2010 r. Nr 85 poz. 553), nie wymagana XXXX/20XX lub XXXX/20XX 2. Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 grudnia 2005 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej (Dz. U. z 2005 Nr 259, poz. 2173) Certyfikat oceny typu WE Zharmonizowana norma europejska wyrobu (EN aaa-bbbb) wymagana Numer jednostki notyfikowanej www.cnbop.pl CNBOP-PIB-0002:2012 wydanie 3 Strona 5 z 11
Tabela nr 2. Aktualnie wymagane dokumenty dla wyrobów L.p. Nazwa wyrobu Świadectwo Dopuszczenia na zgodność z Polską Normą lub punktem załącznika do rozporządzenia MSWiA z 20 czerwca 2007 (Dz. U. Nr 143 poz. 1002), wprowadzonego rozporządzeniem zmieniającym z dnia 27 kwietnia 2010 (Dz.U. z 2010 r. Nr 85 poz. 553) Certyfikat oceny typu WE (dyrektywa 89/686/EWG Środki ochrony indywidualnej ) 1. 2. WyposaŜenie i uzbrojenie osobiste straŝaka Aparaty powietrzne butlowe ze spręŝonym powietrzem i maski 1.1 Sygnalizatory bezruchu 1.2 PN-EN 136 PN-EN 137 3. Ubrania specjalne chroniące przed czynnikami chemicznymi 1.3 PN-EN 943-2 4. Ubrania specjalne chroniące przed promieniowaniem cieplnym i płomieniem 1.4 PN-EN 1486 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. Pasy straŝackie 1.5 Ubrania specjalne 1.6 Rękawice specjalne 1.7 Kominiarki 1.8 Buty straŝackie 1.9 Hełmy straŝackie 1.10 Szelki ratownicze 1.11 PN-EN 469 PN-EN 659 PN-EN 13911 PN-EN 15090 PN-EN 443 PN-EN 1497 Pompy poŝarnicze 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. Autopompy 2.1 Motopompy przenośne i przewoźne 2.2 Motopompy pływające 2.3 Pompy z napędem turbinowym 2.4 Pompy strumieniowe 2.5 Wysokościowe agregaty gaśnicze 2.6 Motopompy do wody zanieczyszczonej 2.7 Armatura i osprzęt poŝarniczy 19. 20. PoŜarnicze węŝe tłoczne do hydrantów 3.1 PoŜarnicze węŝe tłoczne do pomp poŝarniczych 3.2 www.cnbop.pl CNBOP-PIB-0002:2012 wydanie 3 Strona 6 z 11
L.p. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. Nazwa wyrobu Świadectwo Dopuszczenia na zgodność z Polską Normą lub punktem załącznika do rozporządzenia MSWiA z 20 czerwca 2007 (Dz. U. Nr 143 poz. 1002), wprowadzonego rozporządzeniem zmieniającym z dnia 27 kwietnia 2010 (Dz.U. z 2010 r. Nr 85 poz. 553) Certyfikat oceny typu WE (dyrektywa 89/686/EWG Środki ochrony indywidualnej ) PoŜarnicze węŝe ssawne 3.3 Łączniki PN-M-51031 Łączniki kątowe 75 PN-M-51074 Nasady PN-M-51038 Przełączniki PN-M-51042 Pokrywy nasad PN-M-51024 Zbieracze PN-M-51153 Rozdzielacze 3.10 Smoki ssawne PN-M-51152 Urządzenia do wytwarzania zasłony wodnej 3.12 Dozowniki środka pianotwórczego 3.13 Zasysacze liniowe PN-M-51069 Prądownice wodne do pomp poŝarniczych 3.15 Prądownice wodne typu Turbo do pomp poŝarniczych Prądownice pianowe 3.17 Wytwornice pianowe 3.18 Działka wodno-pianowe, wodne i pianowe 3.19 Urządzenia do wytwarzania piany za pomocą gazów Zawory hydrantowe 52 3.23 Generatory piany lekkiej 3.24 Stojaki hydrantowe PN-M-51154 3.16 3.20 Pojazdy poŝarnicze 42. 43. 44. Samochody ratowniczo-gaśnicze 4.1, 4.2, 4.3.1 Samochody z podnośnikiem hydraulicznym 4.1, 4.2, 4.3.2 Samochody z drabiną mechaniczną 4.1, 4.2, 4.3.3 www.cnbop.pl CNBOP-PIB-0002:2012 wydanie 3 Strona 7 z 11
L.p. 45. 46. 47. 48. Nazwa wyrobu Świadectwo Dopuszczenia na zgodność z Polską Normą lub punktem załącznika do rozporządzenia MSWiA z 20 czerwca 2007 (Dz. U. Nr 143 poz. 1002), wprowadzonego rozporządzeniem zmieniającym z dnia 27 kwietnia 2010 (Dz.U. z 2010 r. Nr 85 poz. 553) Certyfikat oceny typu WE (dyrektywa 89/686/EWG Środki ochrony indywidualnej ) Nośniki kontenerowe 4.1, 4.2, 4.3.4 Kontenery wymienne 4.3.4.4 Przyczepy do przewozu kontenerów 4.3.4.5 Przyczepy z zamontowanym sprzętem specjalistycznym 4.3.5 49. 50. Naczepy z zamontowanym sprzętem specjalistycznym Inne samochody poŝarnicze 2 : - samochody ratowniczo-gaśnicze specjalne - samochody ratownictwa technicznego - samochody sprzętowe ratownictwa chemicznego - samochody dowodzenia - samochody zaopatrzeniowe 4.3.5 4.1, 4.2, 4.3.6 51. Inne samochody poŝarnicze - Inne specjalne pojazdy samochodowe: Lotniskowy pojazd ratowniczo-gaśniczy (wg EN 1846-2 i wytycznych ICAO) 4.1, 4.2, 4.3.6 + tabela nr 5 załącznika nr 1 do rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 września 2005 (Dz. U. Nr 197, poz. 1634) 52. Inne samochody poŝarnicze - Inne specjalne pojazdy samochodowe: Lotniskowy pojazd ratowniczo-gaśniczy (wyłącznie wg wytycznych ICAO) Tabela nr 5 załącznika nr 1 do rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 września 2005 (Dz. U. Nr 197, poz. 1634) 53. Inne samochody poŝarnicze - Inne specjalne pojazdy samochodowe: Pozostałe 4.1, 4.2, 4.3.6 i/lub wymagania przepisów krajowych i/lub międzynarodowych Sprzęt ratowniczy dla straŝy poŝarnej 54. 55. 56. Drabiny przenośne 5.1 Skokochrony 5.2 Wory i rękawy ratownicze 5.3 2 Grupy pojazdów wg PN-EN 1846-1 www.cnbop.pl CNBOP-PIB-0002:2012 wydanie 3 Strona 8 z 11
L.p. 57. Nazwa wyrobu Linkowe urządzenia do opuszczania i podnoszenia Świadectwo Dopuszczenia na zgodność z Polską Normą lub punktem załącznika do rozporządzenia MSWiA z 20 czerwca 2007 (Dz. U. Nr 143 poz. 1002), wprowadzonego rozporządzeniem zmieniającym z dnia 27 kwietnia 2010 (Dz.U. z 2010 r. Nr 85 poz. 553) Certyfikat oceny typu WE (dyrektywa 89/686/EWG Środki ochrony indywidualnej ) 5.4 58. 59. Linki straŝackie ratownicze 5.5 Zatrzaśniki straŝackie 5.6 Narzędzia ratownicze, pomocnicze i osprzęt dla straŝy poŝarnej 60. 61. 62. 63. 64. Hydrauliczne narzędzia ratownicze 6.1 Poduszki pneumatyczne do podnoszenia 6.2 Korki pneumatyczne do uszczelniania 6.2 Topory straŝackie PN-M-51501 Zbiorniki przenośne na wodę 6.4 Podręczny sprzęt gaśniczy 65. 66. 67. 68. 69. Gaśnice przenośne PN-EN 3-7 Gaśnice dla straŝy poŝarnej 7.2 Gaśnice przewoźne PN-EN 1866-1 Koce gaśnicze PN-EN 1869 Urządzenia gaśnicze 7.5 Środki gaśnicze 70. Proszki gaśnicze PN-EN 615 71. Pianotwórcze środki gaśnicze 8.2 Sorbenty 72. Sorbenty 9.1 Jak czytać tabelę nr 2? 1. Kolumna Świadectwo Dopuszczenia Np. poz. 22 oznacza wymaganie uzyskania świadectwa dopuszczenia na zgodność z Polską Normą PN-M-51031 Np. poz. 4 oznacza wymaganie uzyskania świadectwa dopuszczenia na zgodność z pkt. 1.4 załącznika do rozporządzenia MSWiA (Dz. U. Nr 143 poz. 1002, z 2010 r. Nr 85 poz. 553) www.cnbop.pl CNBOP-PIB-0002:2012 wydanie 3 Strona 9 z 11
2. Kolumna Certyfikat zgodności Znak " oznacza brak wymagania uzyskania certyfikatu zgodności Np. poz. 12 oznacza brak wymagania uzyskania certyfikatu zgodności Np. poz. 4 oznacza wymaganie uzyskania Certyfikatu oceny typu WE na zgodność z aktualnym wydaniem normy PN-EN 1486 UWAGI Informacje na temat aktualnych wydań norm są dostępne na stronie Polskiego Komitetu Normalizacyjnego www.pkn.pl. Powołany w tabeli nie datowany zapis normy oznacza jej ostatnie, aktualne wydanie, wraz ze wszystkimi zmianami. www.cnbop.pl CNBOP-PIB-0002:2012 wydanie 3 Strona 10 z 11