ZASADY DYPLOMOWANIA na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie I. Informacje wstępne Zasady dyplomowania określają szczegółowe wymagania dotyczące realizacji prac dyplomowych na studiach I i II stopnia oraz precyzują sposób postępowania przy organizowaniu egzaminów dyplomowych. Poniższe zasady uwzględniają wymagania zawarte w: Ustawie z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym z późniejszymi zmianami, Rozporządzeniu MNiSW z dnia 14 września 2011 r. w sprawie dokumentacji przebiegu studiów i Regulaminie studiów AJD. 1. Wymagania w stosunku do prac dyplomowych Praca dyplomowa na studiach pierwszego stopnia powinna, jako autorskie dzieło dyplomanta, potwierdzać jego umiejętności wypowiadania się na piśmie na tematy związane z studiowanym kierunkiem. Napisana ma być z zachowaniem właściwej danej dyscyplinie terminologii, logiki wywodu oraz klarownego podziału prezentowanych treści. Praca może prezentować własne wyniki dyplomanta, wyniki prac, w których dyplomant współuczestniczył bądź mieć charakter kompilacyjny. W tym ostatnim przypadku wymagana jest oryginalność ujęcia zagadnienia i doboru źródeł. Praca dyplomowa na studiach pierwszego stopnia inżynierskich, co do zasady, powinna mieć charakter projektowy. Może też nią być studium porównawcze. Powinna wykazywać umiejętność dyplomanta w zakresie rozwiązywania problemów praktycznych z zastosowaniem narzędzi inżynierskich lub też analizy rozwiązań wybranego problemu, ich oceny oraz porównania. 1
Praca dyplomowa na studiach drugiego stopnia (magisterska) powinna być dokumentacją rozwiązania problemu badawczego, z zastosowaniem metod właściwych studiowanej dyscyplinie. W wyjątkowych sytuacjach Rada Instytutu może wyrazić zgodę na pracę o charakterze przeglądowym. Praca taka powinna jednak charakteryzować się oryginalnością prezentacji opisanego zagadnienia, doboru źródeł, konkluzji etc. Praca dyplomowa na studiach drugiego stopnia-inżynierskich powinna ponadto spełniać zapisy zawarte w. Praca dyplomowa przygotowywana jest przez jednego autora. W wyjątkowych wypadkach, uzasadnionych szerokością badanego zagadnienia lub warunkami prowadzenia badań, Dziekan, na prośbę promotora może zezwolić na przygotowanie wspólnej pracy przez więcej niż jednego autora. W takiej sytuacji części przygotowane (napisane) przez poszczególne osoby muszą być wyraźnie oznaczone. 2. Promotorzy prac dyplomowych Promotorami prac dyplomowych są samodzielni pracownicy Wydziału Matematyczno- Przyrodniczego Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie, a za zgodą Rady Wydziału także pracownicy posiadający stopień doktora. Promotorem pracy dyplomowej, za zgodą Dziekana Wydziału, może być także osoba nie będąca pracownikiem Akademii im. Jana Długosza, posiadająca stopień doktora habilitowanego i/lub tytuł profesora. Promotorem pracy dyplomowej, za zgodą Dziekana Wydziału, może też być osoba nie spełniająca warunku określonego w o ile zajmuje stanowisko profesora w szkole wyższej lub instytucji badawczej. Promotor formułuje temat pracy, zatwierdza plan pracy, czuwa nad przebiegiem realizacji, ocenia samodzielność pracy dyplomanta i podejmuje decyzję o jej przyjęciu. Promotor 2
udziela studentowi wskazówek metodycznych, merytorycznych i edytorskich. Formalna strona pracy i standardy edytorskie powinny być omówione na seminarium dyplomowym. 5 W wyjątkowych przypadkach student może za zgodą dziekana zmienić promotora. Zmiana promotora oraz tematu pracy musi odbywać się w porozumieniu i za zgodą promotorów. Każda zmiana wymaga zatwierdzenia przez Radę Instytutu. 3. Termin składania pracy dyplomowej Termin składania pracy dyplomowej określa Regulamin Studiów student składa pracę dyplomową (magisterską, licencjacką, inżynierską) nie później niż do końca ostatniego semestru (roku) studiów. Koniec semestru (roku) określony jest w Organizacji roku akademickiego. Student składa pracę do oceny promotorowi. Promotor poświadcza przyjęcie pracy stosowną adnotacją na stronie tytułowej (akceptuję, przyjmuję lub równoważną). Następnie praca dyplomowa składana jest w Dziekanacie Wydziału. II. Tematy prac dyplomowych 1. Wybór tematu pracy przez studenta Studentom przysługuje prawo wyboru tematu pracy dyplomowej. Liczba proponowanych tematów musi przewyższać liczbę studentów dokonujących wyboru przynajmniej o 20%. Proponowane tematy powinny być przedstawione studentom studiów licencjackich i magisterskich nie później niż na trzy miesiące przed końcem roku akademickiego poprzedzającego rok planowanego ukończenia studiów, a studentom studiów inżynierskich nie później niż na dwanaście miesięcy przed końcem ostatniego semestru studiów. 3
Wyboru tematu (i promotora) student dokonuje w ciągu jednego miesiąca od daty przedstawienia listy proponowanych tematów. Wybór tematu potwierdzany jest przez studenta i promotora w formie pisemnej (wzór deklaracji załącznik nr 1), składany w Dziekanacie i dołączany do dokumentacji studenta. Autorowi tematu pracy dyplomowej, w uzasadnionych przypadkach przysługuje prawo odmowy opieki promotorskiej nad konkretnym studentem. Autor tematu przedkłada pisemne uzasadnienie odmowy przyjęcia studenta Dziekanowi, który podejmuje ostateczną decyzję w tej sprawie. 2. Procedura zgłaszania tematów prac dyplomowych Osoby uprawnione i zobowiązane do prowadzenia prac dyplomowych przedstawiają propozycje tematów Dyrektorowi właściwego Instytutu w terminie przez niego wyznaczonym. Zgłoszenie powinno mieć formę pisemną, zawierać sformułowanie tematu i jego krótką charakterystykę. Przedstawione tematy podlegają zatwierdzeniu przez Radę Instytutu po pozytywnej opinii Zespołu Kierunkowego ds. Zapewnienia Jakości Kształcenia. Przyjęte tematy prac mają charakter roboczy i mogą być nieznacznie zmodyfikowane, o ile taka potrzeba ujawni się w trakcie realizacji pracy. Jeśli temat ulegnie zmianie student jest zobowiązany do ponownego wypełnienia deklaracji, o której mowa w pkt. II,1,. 4
5 Ostateczne sformułowania tematów prac dyplomowych Rada Instytutu zatwierdza nie później niż na trzy miesiące przed początkiem ostatniej sesji egzaminacyjnej w programie studiów dyplomanta. Ostateczne wersje tematów są przedkładane Dziekanowi i publikowane na stronach internetowych Instytutów prowadzących dany kierunek studiów. Student jest zobowiązany do sprawdzenia aktualnego sformułowania tematu. III. Formalne wymagania wobec pracy dyplomowej 1. Język pracy Praca dyplomowa powinna być napisana w języku polskim z wyłączeniem sytuacji przedstawionych w.. Dziekan Wydziału może wyrazić zgodę na przedstawienie pracy w innym języku niż język polski. Dotyczy to w szczególności studentów obcokrajowców, prac prowadzonych przez promotorów obcokrajowców, prac przygotowanych na podstawie badań prowadzonych w uczelni zagranicznej etc. 2. Strona tytułowa Strona tytułowa musi zawierać napis: Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie; po nim: Wydział Matematyczno-Przyrodniczy; poniżej: kierunek studiów; a następnie: specjalność. Na stronie tytułowej może być umieszczone godło Akademii według wzoru zawartego w Statucie. Poniżej elementów określonych w winno znajdować się nazwisko studenta autora pracy, numer albumu, a pod nim tytuł pracy w języku polskim i angielskim. 5
Na stronie tytułowej wymagane jest także wskazanie roku przygotowania pracy: Częstochowa 201n oraz nazwisko promotora. Wzór strony tytułowej załącznik nr 2. 3. Inne, konieczne elementy pracy Praca dyplomowa musi zawierać spis treści oraz bibliografię. W przypadku pracy przygotowanej przez więcej niż jedną osobę spis treści ma pozwolić na identyfikację autorstwa poszczególnych fragmentów pracy. Praca dyplomowa kończąca studia drugiego stopnia musi, a praca dyplomowa kończąca studia pierwszego stopnia może, zawierać streszczenie w języku angielskim, umieszczone na początku pracy (za stroną tytułową). Dyplomant obowiązany jest przygotować trzy wydrukowane i oprawione egzemplarze pracy: dla promotora, recenzenta i dla Dziekanatu Wydziału. Pożądanym jest by egzemplarz pracy składany w Dziekanacie Wydziału wydrukowany był dwustronnie. Do każdego z trzech obowiązkowych egzemplarzy pracy musi być załączona wersja elektroniczna na płycie CD/DVD. Koperta z płytą powinna być przyklejona do wewnętrznej strony tylnej okładki. IV. Egzamin dyplomowy 1. Dopuszczenie do egzaminu dyplomowego Warunkiem niezbędnym dla dopuszczenia do egzaminu dyplomowego jest uzyskanie zaliczeń ze wszystkich przedmiotów przewidzianych tokiem studiów oraz złożenie pracy dyplomowej 6
w dziekanacie Wydziału. Warunkiem zaliczenia seminarium w ostatnim semestrze jest przedłożenie gotowej pracy promotorowi i jego zgoda na złożenie pracy do dziekanatu. Przed egzaminem dyplomowym dyplomant musi złożyć w Dziekanacie Wydziału oświadczenie w sprawie samodzielnego wykonania pracy (wzór oświadczenia- załącznik nr 3). Dodatkowo student wyraża zgodę na udostępnienie pracy dyplomowej do celów naukowych i badawczych (wzór oświadczenia- załącznik nr 4). Egzamin dyplomowy powinien odbywać się w terminie nie krótszym niż tydzień i nie dłuższym niż sześć tygodni od daty złożenia w Dziekanacie pracy dyplomowej i kompletu wymaganych dokumentów 2. Ocena pracy dyplomowej Praca dyplomowa jest oceniana niezależnie przez promotora i recenzenta (wzór formularza oceny pracy dyplomowej załącznik nr 5). Recenzenta wyznacza Dziekan Wydziału w porozumieniu z Dyrektorem Instytutu spośród nauczycieli akademickich specjalizujących się w danej dziedzinie. Sumaryczna ocena pracy wyrażana jest przez promotora i recenzenta zgodnie ze skalą ocen określoną regulaminem studiów. Promotor lub recenzent może wnioskować o wyróżnienie pracy przez Dziekana. Jeśli obie oceny pracy są pozytywne, lecz różnią się stopniem, ostateczną ocenę, po zapoznaniu się z argumentami promotora i recenzenta, ustala Komisja Egzaminacyjna. 7
5 Gdy ocena recenzenta jest negatywna, lecz wskazuje niezbędne poprawki, których wykonanie usunie braki pracy, Dziekan wyznacza termin, nie krótszy niż miesiąc i nie dłuższy niż trzy miesiące, na ich wykonanie. 6 Gdy recenzent uznaje pracę za niekwalifikującą się do oceny pozytywnej i nie widzi możliwości jej poprawy Dziekan może skierować studenta na powtarzanie ostatniego semestru studiów z obowiązkiem przygotowania nowej pracy. 7 Jeśli w sytuacjach przedstawionych w 5 i 6 promotor nie podziela argumentów recenzenta Dziekan powołuje drugiego recenzenta. Musi nim być samodzielny pracownik naukowy. Jego ocena ma znaczenie rozstrzygające. 8 W przypadku, gdy promotorem pracy jest pracownik ze stopniem doktora, recenzentem winien być samodzielny pracownik naukowy. 9 Praca dyplomowa może zostać wyróżniona w sytuacji, gdy zarówno promotor i recenzent ocenili ją na ocenę bardzo dobrą, ponadto efekty pracy zostały zaprezentowane publicznie na seminarium naukowym Wydziałowym, konferencji naukowej lub zostały opublikowane w czasopiśmie naukowym. Student otrzymuje wyróżnienie w postaci dyplomu Dziekana oraz odpowiedni wpis do dyplomu i suplementu. 3. Komisja egzaminacyjna Komisję do przeprowadzenia egzaminu dyplomowego powołuje Dziekan Wydziału zgodnie z Regulaminem Studiów. 8
Komisji do odbioru egzaminu magisterskiego przewodniczy Dziekan lub jeden z prodziekanów. W składzie komisji muszą być co najmniej dwie osoby o statusie samodzielnego pracownika nauki. Komisji do odbioru egzaminu kończącego studia pierwszego stopnia przewodniczy Dyrektor Instytutu nadzorującego kierunek studiów lub jeden z jego zastępców. W składzie komisji musi być co najmniej jedna osoba o statusie samodzielnego pracownika nauki. 4. Przebieg egzaminu Egzamin dyplomowy jest egzaminem ustnym. W wyjątkowych i uzasadnionych przypadkach Dziekan może podjąć decyzje o zmianie formy egzaminu. Pierwszym elementem egzaminu dyplomowego jest krótka prezentacja wyników pracy dyplomowej. Po prezentacji członkowie Komisji Egzaminacyjnej mogą zadawać pytania nawiązujące do treści pracy dyplomowej. Po zakończeniu prezentacji student udziela odpowiedzi na co najmniej trzy pytania, przy czym co najmniej jedno pytanie dotyczy zakresu pracy dyplomowej, a co najmniej dwa pytania dotyczą zakresu kierunku studiów i są sformułowane w odniesieniu do kierunkowych efektów kształcenia. Komisja ocenia oddzielnie prezentację pracy oraz każde z pytań, po czym ustala końcową ocenę z egzaminu. 5 Sposób wyznaczania końcowego wyniku studiów oraz oceny na dyplomie określa Regulamin Studiów. 9
O wyniku egzaminu dyplomant informowany jest bezpośrednio po jego zakończeniu. 6 6 Bezpośrednio po zdanym egzaminie student ma prawo otrzymać stosowne zaświadczenie. 7 W przypadku uzyskania oceny niedostatecznej lub nieuzasadnionego nieprzystąpienia do egzaminu stosuje się procedury określone w Regulaminie Studiów. V. Oryginalność pracy dyplomowej Praca dyplomowa musi być dziełem oryginalnym, przygotowanym z poszanowaniem ustawy z 04 lutego 1994 roku O prawie autorskim i prawach pokrewnych, Dz.U. nr 80 poz.904 z późniejszymi zmianami. Promotor pracy powinien dołożyć staranności dla kontroli oryginalności pracy, jednakże pełna odpowiedzialność, karna i cywilna, spoczywa na autorze pracy. By ułatwić kontrolę oryginalności składanych prac uczelnia oddaje do dyspozycji promotorów dostęp do oprogramowania antyplagiatowego. Praca może zostać sprawdzona oprogramowaniem antyplagiatowym na wniosek promotora lub recenzenta, a także na polecenie Dziekana Wydziału lub Dyrektora Instytutu. Sprawdzenia pracy dokonuje promotor. 5 Jeśli praca zostanie sprawdzona oprogramowaniem antyplagiatowym adnotacja o tym fakcie wraz z wynikiem kontroli powinna być, przez promotora, zamieszczona w egzemplarzu pracy składanym w Dziekanacie Wydziału. 10
6 W przypadku stwierdzenia iż złożona praca nie jest dziełem samodzielnym, sprawa kierowana będzie do Komisji Dyscyplinarnej z wnioskiem o ukaranie skreśleniem z listy studentów. VI. Informacje końcowe Niniejszy dokument, ujmujący w sposób jednolity zasady wynikające z dotychczasowej praktyki, został przyjęty przez Radę Wydziału Matematyczno Przyrodniczego Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie w dniu 11 grudnia 2013 r. i wchodzą w życie z dniem zatwierdzenia. Załączniki: 1. Deklaracja wyboru tematu pracy i promotora 2. Wzór strony tytułowej 3. Oświadczenia autorskie 4. Formularz oceny pracy dyplomowej 11