Analiza porównawcza kosztów ogrzewania według różnych taryf spółek energetycznych Styczeń, 218
2
Przedmowa W związku ze złym stanem powietrza w Polsce w okresie zimowym (przekroczenia stężenia pyłów PM1 i PM2,5) Minister Energii podjął pod koniec 217 r. inicjatywę mającą na celu obniżenie cen energii elektrycznej w nocy dla odbiorców, którzy zrezygnują ze spalania paliw kopalnianych w swoich gospodarstwach na rzecz ogrzewania energią elektryczną. W wyniki intensywnych prac legislacyjnych pod koniec 217 r. została wprowadzona tzw. taryfa antysmogowa (G12as), rozporządzeniem Ministra Energii z dnia 29 grudnia 217 r. w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń w obrocie energią elektryczną (Dz.U. poz. 25). Taryfa antysmogowa charakteryzuje się bardzo niskimi stawkami zmiennymi za energię elektryczną i za jej dystrybucję w godzinach 22:-6:. Obniżone stawki energii elektrycznej w nocy, w pierwszym roku od zakwalifikowania odbiorcy do grupy G12as, obowiązują w odniesieniu do ilości energii elektrycznej przewyższającej ilość energii elektrycznej zużytej w analogicznym okresie rozliczeniowym w roku poprzedzającym rok rozliczeniowy. 3
1. Opis metodologii i przyjętych założeń W opracowaniu w sposób szczegółowy przeanalizowano stawki taryf za dystrybucję i cen energii elektrycznej (wraz z obrotem) czterech grup energetycznych (PGE, Tauron, Enea i Energa) oraz obliczono dla każdej z taryf roczne koszty energii elektrycznej w wybranym gospodarstwie domowym, którego budynek ogrzewany jest źródłami ciepła zasilanymi energią elektryczną. Na koniec dokonano porównania kosztów ogrzewania gospodarstwa domowego, ogrzewanego różnymi źródłami ciepła, w tym energią elektryczną. Analizy i obliczenia dokonano dla taryf zatwierdzonych przez Prezesa URE w dniu 16 stycznia 218. Do wyliczeń wzięto pod uwagę następujące taryfy w poszczególnych grupach energetycznych: a) Grupa taryfa G11 taryfa jednostrefowa tzn. z taką samą stawką przez całą dobę, b) Grupa taryfowa G12 taryfa dwustrefowa tzn. różne stawki dla strefy dziennej oraz nocnej, c) Grupa taryfowa G13 taryfa trzystrefowa tzn. trzy różne stawki w ciągu doby (stosowane wyłącznie w Tauron) d) Grupa taryfowa G12as taryfa antysmogowa, dwustrefowa zatwierdzona przez Prezesa URE w dniu 16 stycznia 218 r. W przypadku grupy PGE analizy dokonano dla 7 oddziałów tej spółki: PGE Białystok, PGE Lublin, PGE Łódź-Teren, PGE Rzeszów, PGE Skarżysko-Kamienna, PGE Warszawa, PGE Zamość. W przypadku grupy Tauron obliczenia przeprowadzono dla Tauron Zachód (obszar jeleniogórski, legnicki, opolski, wałbrzyski i wrocławski), Tauron Południe (obszar bielski, będziński, częstochowski, krakowski i tarnowski) oraz Tauron Gliwice. W przypadku grup Energa i Enea obliczeń dokonano bez podziału na oddziały i obszary. Do analizy rocznych kosztów energii elektrycznej w gospodarstwie domowym ogrzewanym urządzeniami elektrycznymi przyjęto roczne zużycie energii elektrycznej w godzinach nocnych (22:-6:) 1 MWh, a w ciągu dnia (6:-22:) 2,5 MWh. Prezentowany w pkt 3 opracowania roczny koszt energii elektrycznej składa się z kosztu zakupu energii elektrycznej na cele grzewcze oraz kosztu zakupu energii elektrycznej na inne potrzeby niż ogrzewanie (sprzęt AGD, RTV, oświetlenie itp.). Ze względu na fakt, że część rozpatrywanych taryf (np. G12, G13) podzielona jest na kilka stref czasowych, z różną stawką w ciągu doby, koniecznym było przyjęcie dla 4
Roczna suma zużycia energii w danej godzinie doby [kwh] rozpatrywanego gospodarstwa domowego godzinowego profilu rocznego zużycia energii elektrycznej 12 1 8 6 4 2 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 12 13 14 15 16 17 18 19 2 21 22 23 24 Godziny doby Rys. nr 1. Profil zużycia energii elektrycznej gospodarstwa zużywającego energię elektryczną do celów grzewczych. Największe zużycie energii jest w okresie nocnym, ze względu na pracę elektrycznych urządzeń grzewczych. Dodatkowo uwzględniono między godzinami 16 a 21 większe zapotrzebowanie, niż w pozostałych godzinach dnia, zgodnie z charakterystyką zapotrzebowania na moc Krajowego Systemu Elektroenergetycznego dla miesiąca grudzień. Roczny koszt energii elektrycznej gospodarstwa domowego (KGD) obliczano według wzoru: K GD = (Z Ei S Dyszm i + Z E i S OBRi + Z Ei S Jakość ) + S Przejść 12 + S Dysstał 12 + S Abon 12 Gdzie poszczególne symbole oznaczają: ZEi zużycie energii elektrycznej w godzinie i [kwh]; SDYSzmi stawka zmienna opłaty za dystrybucje w godzinie i, [zł/kwh]; SOBRi stawka opłaty za obrót (wraz z czarną energią) w godzinie i, [zł/kwh]; Sjakość stawka opłaty jakościowej [zł/mwh]; Sprzejść stawka opłaty przejściowej [zł/m-c]; SDYSstał stawka stała opłaty za dystrybucję [zł/m-c]; SAbon stawka opłaty abonamentowej [zł/m-c]; Istnieje jeszcze jedna składowa stawka opłaty OZE, która ze względu na swoją zerową wartość dla roku 218 nie została wzięta pod uwagę w wyliczeniach. Aby uwidocznić konkurencyjność ogrzewania energią elektryczną, po wprowadzeniu taryfy antysmogowej, z innymi obecnie stosowanymi źródłami ciepła, dokonano analizy rocznych 5
kosztów ogrzewania dla gospodarstwa domowego ogrzewanego różnymi źródłami ciepła. Należy podkreślić, że w tej części analizy wzięto pod uwagę jedynie koszty energii elektrycznej przeznaczonej stricte na ogrzewanie pomieszczeń, a nie wzięto pod uwagę kosztów energii elektrycznej zużywanej przez inne urządzenia w gospodarstwie domowym. Obliczeń dokonano dla budynków o odmiennym rocznym zapotrzebowaniu na ciepło, wynikającym z różnych współczynników przenikania ciepła przez przegrody zewnętrzne 1 : 165, 142,5, 115 i 9 kwh/m2/rok. W poniższej tabeli zamieszczono przyjęte do obliczeń założenia. Tab. 1. Założenia do obliczeń kosztów ogrzewania według różnych źródeł ciepła Parametr j Wartość Powierzchnia gospodarstwa m 2 15 i 5 Sprawność pieca akumulacyjnego przy ogrzewaniu % elektrycznym 1 Sprawność gazowego kotła konwencjonalnego % 85,5 Sprawność gazowego kotła kondensacyjnego % 96,2 Sprawność pieca węglowego niskiej jakości % 7 Sprawność pieca węglowego średniej jakości % 85 Sprawność pieca węglowego wysokiej jakości % 9 Sprawność kotła zasilanego olejem opałowym % 94,5 Wartość opałowa gazu MJ/m 3 39,5 Wartość opałowa węgla kamiennego MJ/kg 23 Wartość opałowa oleju opałowego MJ/kg 42,6 Cena węgla zł/t 8 Cena oleju opałowego zł/m 3 2456 Cena gazu ziemnego zł/kwh,932 Oplata stała gaz zł/m-c 6,28 Opłata zmienna dystrybucja gaz zł/kwh,362 Opłata stała dystrybucyjna gaz zł/m-c 34,67 Źródło: Założenia eksperckie oraz taryfy PGNIG, PKN Orlen. Ceny netto. 1 Przyjęte wartości rocznego zapotrzebowanie na ciepło odpowiadają zużyciu budynków budowanych w różnych latach np. w 198 r. 199, 2 i po roku 21. 6
2. Analiza stawek za dystrybucję i obrót w poszczególnych grupach energetycznych W poniższej tabeli zestawiono wysokości stawek za dystrybucję (sieciowe) i obrót. Tab. 2. Stawki opłat zmiennych za dystrybucję w PGE, Tauron, Energa i Enei [zł/kwh] 2 Grupa energetyczna G11 G12 dzień G12 noc G12as noc PGE Białystok,296,249,381,21 PGE Lublin,296,249,723,21 PGE Łódź miasto,25,249,723,25 PGE Łódź teren,296,249,723,21 PGE Rzeszów,296,249,447,21 PGE Skarżysko Kamienna,296,249,723,21 PGE Warszawa,296,249,723,21 PGE Zamość,296,249,7,21 Tauron - Zach,1678,183,58,168 Tauron - Małopolska,1777,183,47,178 Tauron- Gliwice,1476,183,345,148 Enea,1629,1846,67,162 Energa,2283,251,58,2 Na poniższym wykresie zaprezentowano stawki za dystrybucję w godzinach nocnych obowiązujące w wybranych oddziałach Tauron i PGE oraz na całym obszarze Energii i Enei. Energa,2 (8,7% stawki taryfy G11, 33,5% taryfy G12),58,2283 Enea Tauron - Południe,162 (9,9% stawki taryfy G11, 26% taryfy G12),67,178 (1% stawki taryfy G11, 43% taryfy G12),47,1629,1777 PGE Łódz, Warszawa, Lublin,21 (1% stawki taryfy G11, 3% taryfy G12),723,296,,5,1,15,2,25 zł/kwh G12as (antysmogowa) G12 (dwustrefowa) G11 (jednostrefowa) Rys. nr 2. Stawki netto taryfy za dystrybucję w PGE, Tauron, Energii i Enei. 2 Zarówno w przypadku taryf za obrót, jaki i dystrybucję stawki dzienne w taryfie G12as są takie same jak w taryfie G11. 7
Tab. 3. Stawki opłat zmiennych za dystrybucję i obrót G13 (zima) Tauron [zł/kwh] Tauron Przedpołudnie Popołudnie Pozostałe godziny Dystrybucja,1248,2149,231 Obrót,2694,4182,1817 Tab. 4. Stawki opłat zmiennych za obrót w PGE, Tauron, Energa i Enei [zł/kwh] Grupa energetyczna G11 G12 dzień G12 noc G12as noc PGE Białystok,243,2769,1768,1215 PGE Lublin,243,2769,1768,1215 PGE Łódź Miasto,243,2769,1768,1215 PGE Łódź Teren,243,2769,1768,1215 PGE Rzeszów,243,2769,1768,1215 PGE Skarżysko Kamienna,243,2769,1768,1215 PGE Warszawa,243,2769,1768,1215 PGE Zamość,243,2769,1768,1215 Tauron - Zach,2445,315,1556,1467 Tauron - Małopolska,2445,315,1556,1467 Tauron- Gliwice,2758,3193,2228,1467 Enea,2432,342,147,147 Energa,2422,2823,183,149 Na poniższym wykresie zaprezentowano stawki za obrót w godzinach nocnych obowiązujące w wybranych oddziałach Tauron i PGE oraz na całym obszarze Energii i Enei. Energa,149,2422 Enea,147,2432 G12as (antysmogowa) Tauron - Południe,1467,2445 G12 (dustrefowa) G11 (jednostrefowa) PGE Łódz, Warszawa, Lublin,1215,243,,5,1,15,2,25 zł/kwh Rys. nr 3. Stawki netto taryfy za obrót w PGE, Tauron, Energii i Enei. 8
PLN/kWh zł/kwh Z kolei na poniższych pięciu wykresach zobrazowano różnicę stawek za dystrybucję w poszczególnych godzinach doby pomiędzy taryfą antysmogową G12as, taryfą jednostrefową G11, dwustrefowa G12 oraz w przypadku Taurona dodatkowo taryfą trzystrefową G13.,3,25 PGE Warszawa, Lublin, Łódz-Teren, Skarżysko-Kamienna,2,15,1,5 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 12 13 14 15 16 17 18 19 2 21 22 23 24 G12 G12as G11 Rys. nr 4. Stawki taryfy za dystrybucję PGE Warszawa, Lublin, Łódź-Teren oraz Skarżysko-Kamienna dla grup G11, G12 i G12as.,3,25 PGE Białsytok,2,15,1,5 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 12 13 14 15 16 17 18 19 2 21 22 23 24 G12 G12as G11 Rys. nr 5. Stawki taryfy za dystrybucję PGE Białystok dla grup G11, G12 i G12as. Z wykresów zaprezentowanych na rys. 4 i rys. 5 widać, że jednostkowa stawka opłaty dystrybucyjnej dla taryfy antysmogowej (G12as), w przypadku większości oddziałów grupy PGE, jest ok. 1-krotnie niższa od stawek w jednostrefowej taryfie G11 oraz kilkakrotnie niższa od stawek e taryfie dwustrefowej G12. Jedynie w PGE Białystok stawki nocne dla 9
zł/kwh zł/kwh grupy taryfowej G12 są niższe niż w pozostałych oddziałach, dlatego nie występuje aż taka duża różnica w wysokości stawek pomiędzy taryfą G12 a taryfą antysmogową.,3,25 Energa,2,15,1,5 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 12 13 14 15 16 17 18 19 2 21 22 23 24 G12 G12as G11 Rys. nr 6. Stawki taryfy za dystrybucję Energa dla grup G11, G12 i G12as..,2,18,16,14,12,1,8,6,4,2 Enea 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 12 13 14 15 16 17 18 19 2 21 22 23 24 G12 G12as G11 Rys. nr 7. Stawki taryfy za dystrybucję Enea dla grup G11, G12 i G12as. W grupie Enea stawki nocne taryfy antysmogowej (G12as) są jednymi z najniższymi w Polsce (G12as=,162 zł/kwh). Jedynie stawki nocne w taryfie antysmogowej Tauron Gliwice są niższe (G12as=,148 zł/kwh). W grupie Energa stawka nocna taryfy antysmogowej (G12as) jest również dużo niższa od stawek taryfy G11 i G12. 1
zł/kwh,25,2 Tauron Południe,15,1,5 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 12 13 14 15 16 17 18 19 2 21 22 23 24 G12as G13 G11 G12 Rys. nr8. Stawki taryfy za dystrybucję Tauron Małopolska dla grupy G11, G12, G12as i G13 w 218 r. Z uwagi na fakt, że na obszarze działalności Taurona istnieje największy problem z zanieczyszczeniem powietrza, zanim została wprowadzona taryfa antysmogowa, Tauron oferował w odróżnieniu od pozostałych grup energetycznych, dedykowaną taryfę dla gospodarstw domowych ogrzewających się energią elektryczną (taryfa G13). Dlatego stawki nocne za dystrybucję taryfy antysmogowej (G12as) nie różnią się tak znacznie, jak w przypadku pozostałych grup energetycznych, od stawek już obowiązującej taryfy G13. Niemniej jednak wprowadzona taryfa antysmogowa G12as jest dużo korzystniejsza od istniejącej taryfy G13, ponieważ poza niższymi stawkami w okresie nocnym, charakteryzuje się ona niższymi stawkami w godzinach szczytowych pomiędzy godzinami 16: a 21:. 11
zł/rok zł/rok zł/rok 3. Roczne koszty energii elektrycznej w gospodarstwie domowym (GD) ogrzewanym elektrycznymi źródłami ciepła 8 7 6 5 4 3 2 1 PGE Białsytok 3594 1799 1345 3736 3116 2242 G11 G12 G12as Obrót Dystrybucja Rys. nr 9. Roczne koszty brutto energii elektrycznej GD w PGE Białystok według różnych taryf dla 218 r. 8 7 6 5 4 3 2 1 PGE Warszawa, Lublin, Łódz Teren, Skarżysko- Kamienna 3594 3736 2189 3116 1331 2242 G11 G12 G12as Obrót Dystrybucja Rys. nr 1. Roczne koszty brutto energii elektrycznej GD w PGE Warszawa, Łódź-Teren, Skarżysko-Kamienna według różnych taryf dla 218 r. 8 7 6 5 4 3 2 1 PGE Rzeszów 3594 1838 1345 3736 3116 2242 G11 G12 G12as Obrót Dystrybucja Rys. nr 11. Roczne koszty brutto energii elektrycznej GD w PGE Rzeszów według różnych taryf dla 218 r. 12
zł/rok zł/rok zł/rok PGE Zamość 8 7 6 5 4 3 2 1 3594 2162 1331 3736 3116 2242 G11 G12 G12as Obrót Dystrybucja Rys. nr 12. Roczne koszty brutto energii elektrycznej GD w PGE Zamość według różnych taryf dla 218 r. 7 6 5 2871 Enea 4 3 1846 1135 2 1 3739 2627 2478 G11 G12 G12as Obrót Dystrybucja Rys. nr 13. Roczne koszty brutto energii elektrycznej GD w Enea według różnych taryf dla 218 r. 9 8 7 6 5 4 3 2 1 Energa 3899 2171 1427 3724 3225 2577 G11 G12 G12as Obrót Dystrybucja Rys. nr 14. Roczne koszty brutto energii elektrycznej GD w Energa według różnych taryf dla 218 r. 13
zł/rok zł/rok zł/rok 8 7 6 5 4 3 2 1 Tauron - Południe 396 188 1155 1195 3759 2972 3249 2857 G11 G12 G13 G12as Obrót Dystrybucja Rys. nr 15. Roczne koszty brutto energii elektrycznej GD w Tauron- Południe według różnych taryf dla 218 r. 8 7 Tauron - Zachód 6 5 2944 4 3 1699 1155 1182 2 1 3759 279 3249 2857 G11 G12 G13 G12as Obrót Dystrybucja Rys. nr 16. Roczne koszty brutto energii elektrycznej GD w Tauron- Zachód według różnych taryf dla 218 r. 8 7 Tauron Gliwice 6 5 4 3 2672 876 1142 2 1 4299 3868 2652 G11 G12 G12as Obrót Dystrybucja Rys. nr 17. Roczne koszty brutto energii elektrycznej GD w Tauron Gliwice według różnych taryf dla 218 r. 14
zł/rok Na poniższym wykresie zestawiono koszty energii elektrycznej gospodarstwa domowego ogrzewanego energią elektryczną i korzystającego z taryfy antysmogowej (G12as) według poszczególnych grup energetycznych i ich oddziałów. 45 4 35 3587 3587 3573 3573 439 452 3885 3827 4224 3 25 2 15 1 5 Rys. nr 17. Zestawienie rocznych kosztów energii elektrycznej w gospodarstwie domowym zużywającym w nocy 1 MWh, a w dzień 2,5 MWh i korzystającego z taryfy antysmogowej. Należy podkreślić, że w pkt 3 opracowania zaprezentowano na rysunkach 9 17 koszt energii elektrycznej zużywanej na ogrzewanie, lecz również koszt energii zużywanej do innych celów (AGD, RTV, oświetlenie itp.). Aby dokładnie określić konkurencyjność ogrzewania energią elektryczną po wprowadzeniu taryfy antysmogowej, w pkt 4 opracowania przedstawiono koszty jedynie samego ogrzewania, bez kosztów energii elektrycznej zużywanej do innych celów. 15
4. Porównanie rocznych kosztów ogrzewania gospodarstwa domowego różnymi źródłami ciepła 7 zł Gospodarstwo domowe nr 1 -zużycie 165 kwh/m2/rok 6 321 6 zł 5 zł 4 zł 4 237 3 821 4 427 3 646 3 443 3 894 4 49 4 248 4 565 3 zł 2 zł 1 zł zł kotła 86% kotła 96% kotła 7% kotła 85% kotła 9% kotła 94.5% PGE Tauron Enea Energa Gaz Węgiel Olej opałowy Ogrzewanie elektryczne (taryfa G12as) Rys. nr 17. Zestawienie rocznych kosztów netto ogrzewania gospodarstwa domowego o powierzchni 15 m 2 i zapotrzebowaniu na ciepło 165 kwh/m 2 /rok 16
6 Gospodarstwo domowe nr 2 -zużycie 142,5 kwh/m2/rok 5 459 5 4 3 3 726 3 367 3 824 3 149 2 974 3 371 3 815 3 677 3 953 2 1 kotła 86% kotła 96% kotła 7% kotła 85% kotła 9% kotła 94.5% PGE Tauron Enea Energa Gaz Węgiel Olej opałowy Ogrzewanie elektryczne (taryfa G12as) Rys. nr 18. Zestawienie rocznych kosztów netto ogrzewania gospodarstwa domowego o powierzchni 15 m 2 i zapotrzebowaniu na ciepło 142,5 kwh/m 2 /rok 17
zł5 zł4 5 Gospodarstwo domowe nr 3-115 kwh/m2/rok 4 45 zł4 zł3 5 zł3 zł2 5 3 12 2 812 3 86 2 541 2 4 2 732 3 89 2 978 3 24 zł2 zł1 5 zł1 zł5 zł- kotła 86% kotła 96% kotła 7% kotła 85% kotła 9% kotła 94.5% PGE Tauron Enea Energa Gaz Węgiel Olej opałowy Ogrzewanie elektryczne (taryfa G12as) Rys. nr 19. Zestawienie rocznych kosztów netto ogrzewania gospodarstwa domowego o powierzchni 15 m 2 i zapotrzebowaniu na ciepło 115 kwh/m 2 /rok 18
4 zł Gospodarstwo domowe nr 4 -zużycie 9 kwh/m2/rok 3 5 zł 3 448 3 zł 2 5 zł 2 zł 2 535 2 37 2 415 1 989 1 878 2 15 2 429 2 343 2 523 1 5 zł 1 zł 5 zł zł kotła 86% kotła 96% kotła 7% kotła 85% kotła 9% kotła 94.5% PGE Tauron Enea Energa Gaz Węgiel Olej opałowy Ogrzewanie elektryczne (taryfa G12as) Rys. nr 2. Zestawienie rocznych kosztów netto ogrzewania gospodarstwa domowego o powierzchni 15 m 2 i zapotrzebowaniu na ciepło 9 kwh/m 2 /rok. 19
zł1 6 Mieszkanie 5m2 - zużycie 115 kwh/m2/rok 1 468 zł1 4 1 362 1 265 zł1 2 zł1 1 29 949 1 65 1 3 1 117 zł8 847 8 zł6 zł4 zł2 zł- kotła 86% kotła 96% kotła 7% kotła 85% kotła 9% kotła 94.5% PGE Tauron Enea Energa Gaz Węgiel Olej opałowy Ogrzewanie energią elektryczną (taryfa G12as) Rys. nr 21. Zestawienie rocznych kosztów netto ogrzewania gospodarstwa domowego o powierzchni 5 m 2 i zapotrzebowaniu na ciepło 115 kwh/m 2 /rok. 2
5. Wnioski: Stawki taryf za dystrybucję w taryfie antysmogowej są średnio 1-krotnie mniejsze od stawek w taryfie G11 (jednostrefowej) oraz 2 3 krotnie mniejsze w porównaniu do stawek nocnych w taryfie G12 (dwustrefowa), Również nocne stawki za energię elektryczną w taryfie antysmogowej są mniejsze, w zależności od spółek energetycznych, stanowią 5 6% stawek z taryfy G11 (jednostrefowej) i są niższe od kilku do kilkunastu procent od stawek z taryfy nocnej G12, Roczny gospodarstwa domowego za energię elektryczną, zużywającego w godzinach 22:-6: rocznie 1 MWh energii elektrycznej na ogrzewanie w nocy i 2,5 MWh w dzień, wynosi średnio dla poszczególnych taryf: 7 tys. zł w taryfie G11, 5 tys. zł w taryfie G12, 3,6 tys. zł w taryfie antysmogowej Dla domów energooszędnych i mieszkań opłata ta będzie jeszcze niższa, W wyniku wprowadzenia taryfy antysmogowej ogrzewanie elektryczne stanie się tańsze od ogrzewania olejem opałowym i może być konkurencyjne do ogrzewania gazem i węglem, szczególnie, że jest praktycznie bezobsługowe i nie stwarza niebezpieczeństwa pożarów i wybuchów, jakie stwarzają źródła ciepła z komorą spalania, Taryfa antysmogowa przyczyni się zatem do poprawy stanu powietrza w Polsce. 21