TWÓJ PRZEGLĄD SUWALSKI Gazeta bezpłatna GRUDZIEŃ 2017 Suwałki Bakałarzewo Filipów Giby Jeleniewo Krasnopol Nowinka Przerośl Puńsk Rutka-Tartak Szypliszki Wiżajny Z okazji Świąt Bożego Narodzenia wielu głębokich i radosnych przeżyć, wewnętrznego spokoju, wytrwałości i radości w każdym dniu nadchodzącego 2018 Roku życzy Redakcja ŁAŹNIA ZMIENI SWOJE OBLICZE Za 8 mln zł zostanie wyremontowany zabytkowy budynek po starej łaźni w Suwałkach. Obiekt, znajdujący się tuż przy rzece Czarna Hańcza, zostanie wykorzystany przez miasto na cele wystawienniczo-rozrywkowe. NABÓR NA KOLEJNE LATA NAUKI SZKOLNEJ
INFORMACJE Sąd zajmie się sprawą kolizji, w której ucierpiał wiceminister Zieliński Sąd Rejonowy w Sokółce zajmie się sprawą kolizji, w której w lipcu tego roku ucierpiał wiceminister spraw wewnętrznych i administracji Jarosław Zieliński. Policja złożyła do sądu wniosek o ukaranie jego żony, która prowadziła auto. - Zakończyliśmy czynności wyjaśniające w sprawie o wykroczenie, przesłaliśmy do sądu akta sprawy i to sąd się nią zajmie - powiedziała Elżbieta Zaborowska z zespołu prasowego podlaskiej policji. Do wypadku doszło po północy 27 lipca, w miejscowości Krzywa na drodze krajowej między Białymstokiem a Augustowem. Jak informowała wówczas policja, doszło tam do zderzenia osobowych aut: bmw i mercedesa. Tym drugim pojazdem kierowała żona Jarosława Zielińskiego, Lilianna, która zjechała na przeciwległy pas ruchu i uderzyła bokiem w jadące z naprzeciwka bmw. Wiceminister podróżował z nią jako pasażer. Po wypadku Zieliński trafił na badania do szpitala. Obrażenia odniosła też kobieta kierująca drugim autem. Okoliczności zdarzenia badała Prokuratura Okręgowa w Białymstoku. W oparciu o opinię biegłego ustaliła, że obrażenia uczestników kolizji były powierzchowne nie trwające dłużej niż 7 dni, dlatego przekazała sprawę policji, traktując ją jako wykroczenie drogowe. Liliannie Z. za wykroczenie grozi kara grzywny. (JB) 2 SPRAWA KOD PO RAZ TRZECI Przed Sądem Rejonowym w Suwałkach rozpoczął się ponowny proces trzech sympatyków KOD. Sprawa dotyczy zdarzenia, które miało miejsce w marcu 2016 roku, w ostatnim dniu trwającej wówczas kampanii wyborczej do Senatu, w której o mandat ubiegała się córka generała, Anna Maria Anders. Kandydatka PiS uczestniczyła wtedy w otwarciu wystawy "Armia Skazańców" w Archiwum Państwowym w Suwałkach, poświęconej jej ojcu. Otwarcie ekspozycji zostało zakłócone. Obwinieni sympatycy KOD mieli przerwać uroczystość, krzyczeć na sali, spowodować harmider i hałas. Policja postawiła im zarzuty z kodeksu wykroczeń, dotyczące naruszenia porządku w miejscu publicznym. Dwa razy byli uniewinniani. Teraz proces odbywa się po raz trzeci. Obwinieni przed Sądem Rejonowym w Suwałkach konsekwentnie nie przyznają się do zarzucanych im czynów. Sąd odczytał ich wcześniejsze zeznania. Potem strony postępowania składały wnioski. Sąd odroczył sprawę do 19 lutego. Wtedy będzie zeznawał dyrektor Archiwum Państwowego w Suwałkach Tadeusz Radziwonowicz. Sąd chce ustalić, kto tak naprawdę organizował wystawę i czy podczas wernisażu była prowadzona kampania wyborcza, czy też nie. (JB)
TEMAT MIESIĄCA 3 ŁAŹNIA ZMIENI SWOJE OBLICZE Za 8,1 mln zł zostanie wyremontowany zabytkowy budynek po starej łaźni w Suwałkach. Obiekt, znajdujący się tuż przy rzece Czarna Hańcza, zostanie wykorzystany przez miasto na cele wystawienniczo-rozrywkowe. Miasto zaplanowało w budżecie 6,5 mln zł na remont zrujnowanego budynku. Władze miasta przez miesiąc zastanawiały się czy nie unieważnić przetarg i ogłosić jeszcze raz. Jedyna oferta białostockiej spółki Anatex opiewała bowiem na 8,1 mln zł. Ostatecznie prezydent Suwałk Czesław Renkiewicz podpisał z prezesem Anateksu umowę na realizację przedsięwzięcia. - W ramach inwestycji budynek ma zostać przebudowany, a właściwie rozbudowany i nadbudowany. Zmieni się też przeznaczenie tego obiektu. Powstanie tam galeria fotograficzno- -wystawiennicza. Będzie tam też zaplecze gastronomiczne powiedział Renkiewcz. Prezydent dodał, że w ramach inwestycji wykonawca ma zagospodarować teren w obrębie łaźni. Jednym z pomysłów jest przeniesienie do nowego obiektu Galerii Sztuki Współczesnej Andrzeja Strumiłły, która obecnie znajduje w centrum Suwałk przy ul. Kościuszki. Jak informuje magistrat, remont starej łaźni to kolejny etap rewitalizacji suwalskich bulwarów nad Czarną Hańczą. Cała koncepcja rewitalizacji zakłada budowę ścieżek pieszych i rowerowych, miejsc do grillowania, a także uruchomienie wypożyczalni kajaków. Władze miasta chcą, by było to miejsce rekreacji na terenach zielonych, przyrzecznych. - Inwestycję rozkładamy aż na dwa lata, a w międzyczasie będziemy chcieli pozyskać dofinansowanie na tę inwestycję ze środków Unii Europejskiej przeznaczonych na rewitalizację dodał Renkiewicz. Po przebudowie będzie to budynek dwukondygnacyjny o powierzchni użytkowej prawie tysiąca metrów kwadratowych. Prace budowlane rozpoczną się w styczniu 2018 roku, a zakończą w maju 2019 roku. Łaźnia miejska w Suwałkach działała prawdopodobnie do 1976 roku. Było w niej 20 stanowisk oraz sauna. Oprócz swojej podstawowej funkcji była dla mieszkańców miejscem spotkań towarzyskich i relaksu. Po tym jak została zlikwidowana budynek popadł w ruinę. (JB)
REKLAMA 4 Do wynajęcia budynek 180 m kw. na działalność gospodarczą Już otwarty NOWY punkt sprzedaży z branży Hydrauliczno-Sanitarnej Technika Grzewcza i Sanitarna Suwałki ul. Wojska Polskiego 92A tel. 503 420 831 Pon - Pt: 7.00-17.00 Sob: 7.00-13.00 www.hydron.suwalki.pl www.facebook.com/hydron.suwalki DOCELOWO - SPRZEDAŻ (na sklep, hurtownię, magazyn) 1 km od granicy z Litwą, dobry dojazd z drogi krajowej nr 16 Hołny Mejera - tel. 609 395 934 LICZNE RABATY ORAZ UPOMINKI!! Fachowe doradztwo Obsługa na najwyższym poziomie ie Szeroki wybór asosrtymentu
GOSPODARKA 5 DWIE INWESTYCJE ZA 62 MLN Spółka Padma 3.0 zainwestuje w Suwalskiej Specjalnej Strefie Ekonomicznej 55 mln zł, zaś ASPI 7 mln zł. Zarząd strefy wydał niedawno firmom nowe zezwolenia na działalność w podstrefie Suwałki. Strefa powiększyła sie dodatkowo o 14,5 ha gruntów. Przedsiębiorstwo Padma 3.0 ma zainwestować co najmniej 55 mln zł do września 2025 roku. Ma także zwiększyć dotychczasowe zatrudnienie z 222 pracowników o kolejnych 10. Spółka zobowiązała się do utrzymanie tego poziomu zatrudnienia przez okres dwóch lat. Padma 3.0 działa aktualnie na podstawie czterech zezwoleń. Teraz otrzymała czwarte. Dotychczasowe nakłady inwestycyjne tej spółki wyniosły prawie 110 milionów. Padma 3.0 jest powiązana kapitałowo z Padmą Art, która działa z kolei na podstawie trzech zezwoleń. Dotychczasowe nakłady inwestycyjne Padmy Art to ponad 66 milionów złotych. Przedsiębiorstwo zatrudnia ponad 360 osób. Firmy te produkują różne elementy wyposażenia wnętrz, m.in. artykuły dekoracyjne na potrzeby szwedzkiego koncernu IKEA. Zarząd SSSE wydał także zezwolenie na prowadzenie działalności gospodarczej w tej samej podstrefie spółce ASPI, która ma zainwestować co najmniej 7 mln zł do końca 2023. Ma także zwiększyć dotychczasowe zatrudnienie z 90 pracowników do 95 i utrzymać je przez dwa lata. ASPI działała dotąd na podstawie dwóch zezwoleń i zainwestowało w strefie prawie 10 mln zł. To producent narzędzi dla przemysłu drzewnego i meblarskiego. Podstrefa Suwałki powiększyła się o 14,5 hektara nowych gruntów, na które czekają przedsiębiorcy. Po rozszerzeniu podstrefa zajmuje już obszar 179 ha. Jak poinformował magistrat w Suwałkach, rozporządzenie w tej sprawie wydała 8 grudnia Rada Ministrów. O rozszerzenie podstrefy wnioskował do władz SSSE prezydent Suwałk. Grunty, o które powiększyła się strefa to działki miasta. - Powiększenie podstrefy Suwałki to odpowiedź na oczekiwania przedsiębiorców oraz obietnica kolejnych inwestycji, a także nowych miejsc pracy w Suwałkach. Strefa rozwija się bardzo dobrze, a dzięki jej funkcjonowaniu Suwałki stają się gospodarczym liderem w tej części Polski - powiedział prezydent Suwałk Czesław Renkiewicz. Renkiewicz dodał, że miasto złożyło wniosek w związku z rosnącą atrakcyjnością inwestycyjną terenów w Suwałkach. Wcześniej w tej sprawie podjęta została jednogłośnie uchwała rady miejskiej w Suwałkach. W strefie działa obecnie ponad 100 firm, które zatrudniają ok. 10 tys. osób. Zainwestowały ponad 3 mld zł. Suwalska SSE obejmuje obecnie 663 ha terenów położonych w miastach: Augustów, Białystok, Bielsk Podlaski, Ełk, Grajewo, Hajnówka, Łomża, Olecko (Warmińsko-mazurskie), Ostrów Mazowiecka (Mazowieckie), Sejny i Suwałki oraz w gminach: Czyżew, Gołdap (Warmińsko-mazurskie), Małkinia Górna (Mazowieckie), Narewka, Nowogród, Siemiatycze, Suwałki, Szczuczyn i Zabłudów. (JB) Redaktor naczelny: Jacek Buraczewski, tel. 505 10 64 68 e-mail: twoj-przeglad-suwalski@gazeta.pl Wydawca: Agencja Wydawniczo-Reklamowa Format, ul. Wileńska 20, Sejny Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść reklam i ogłoszeń
HISTORIA 6 NOWA KSIĄŻKA O OBŁAWIE Obława Augustowska 1945. Okoliczności i ofiary w dokumentach archiwalnych to kolejna publikacja, której autorzy próbują wyjaśnić przyczynę zbrodni, liczbę zamordowanych i miejsca pochówku zaginionych Polaków w lipcu 1945. Obława to największa zbrodnia dokonana na Polakach po II wojnie światowej. 72 lata temu, 12 lipca 1945 r. oddziały NKWD i SMIERSZ rozpoczęły na Suwalszczyźnie operację, w której zginęło co najmniej 592 działaczy podziemia niepodległościowego. Obława trwała do 18 lipca. Operacja nazwana została Obławą Augustowską. Nazywana jest także małym Katyniem. Promocja publikacji odbyła się w Archiwum Państwowym w Suwałkach. Autorami książki są Tadeusz Radziwonowicz, dyrektor tego archiwum oraz Barbara Bojaryn- -Kazberuk z Wydziału Badań Archiwalnych i Edycji Źródeł Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie. Autorka książki była w latach 2012-2017 dyrektorem białostockiego oddziału IPN. Autorzy publikacji, na podstawie własnych badań, podjęli próbę opisania okoliczności i możliwych przyczyn, a także przebiegu i skutków obławy augustowskiej. W książce umieścili lokalne dokumenty dostępne w suwalskim archiwum oraz dokumenty zamieszczone na portalu rosyjskiego ministerstwa obrony narodowej https://pamyat-naroda. ru. Są tez prywatne materiały rodziny Matusiewiczów z Suwałk, a dotyczących Wiktorii Matukin, jednej z ofiar obławy. - Część dokumentów z suwalskiego archiwum jest ważna dlatego, że są to ślady prowadzące do archiwaliów, które jeśli się zachowały, to warto je odszukać. Rodzi się pytanie czy te materiały przetrwały czy zostały wyczyszczone. Jestem optymistą, że są źródła w naszym kraju dotyczące obławy augustowskiej. Wiadomo jednak, że najważniejsze dokumenty są poza granicami Polski - powiedział Tadeusz Radziwonowicz. Według autorów książki, interesującą kwestią są przyczyny obławy. To nie jest do końca wyjaśnione. Dlaczego właśnie tutaj doszło do największej operacji Armii Czerwonej z takim rozmachem - mówił Radziwonowicz. Autorzy są zgodni, że duże znaczenie musiało mieć położenie geograficzne i geopolityczne tych ziem. Inną przyczyną mogła być słaba władza ludowa w tym regionie, która nie mogła sobie poradzić z partyzantką niepodległościową. Barbara Bojaryn- -Kazberuk powiedziała, że do operacji tej wysłanych zostało od 51 do 56 tysięcy żołnierzy sowieckich. Rosjanie zakładali, że będą mieli do czynienia z liczbą ok. 8 tysięcy żołnierzy podziemia niepodległościowego, tymczasem liczba ta okazała się przeszacowana. Według autorki w dokumentach widnieją różne liczby blisko 6 lub 8 tysięcy zatrzymanych, ale dużo mniej zabitych lub zaginionych. Barbara Bojaryn_Kazberuk raczej wątpi by w obławie augustowskiej zginęło 2 tysiące osób, ale niczego nie wyklucza. Według niej udokumentowana liczba zaginionych to ok. 600 osób. - Ciągle nie znamy powodów zbrodni obławy augustowskiej. Jednak wiedza nasza dotycząca jej jest nieporównywalna do tego co wiedzieliśmy wcześniej. Przed nami wielka praca, przede wszystkim ustalenie pełnej listy ofiar i najważniejsze odnalezienie miejsc pochówku - powiedziała Bojaryn- -Kazberuk. Burmistrz Augustowa Wojciech Walulik powiedział, że książka to kolejny materiał historyczny i kolejny krok przybliżający do prawdy. Wierzę, że to bezcenny materiał, który ma nieocenioną wartość historyczną - dodał Walulik. Wciąż nie wiadomo, gdzie są groby ofiar. W ramach śledztwa IPN biegli z zakresu kartografii, którzy analizowali powojenne zdjęcia lotnicze, wskazali ponad 60 miejsc na terytorium Białorusi - większość w okolicach miejscowości Kalety, które mogą być potencjalnie jamami grobowymi, po stronie polskiej kilkanaście takich miejsc. Jacek Buraczewski
ZDROWIE 7 POMOC KOBIETOM W CIĄŻY Kobiety w trakcie ciąży oraz po urodzeniu dziecka w zależności od swojej sytuacji majątkowej i rodzinnej mogą korzystać z wielu świadczeń i form pomocy, które gwarantuje im państwo. Kobieta zarówno w ciąży jak i po urodzeniu dziecka może korzystać ze wszystkich świadczeń zgodnie z ustawą o pomocy społecznej. W czasie ciąży, jeśli dochód nie przekracza określonej ustawowo kwoty ciężarna może wystąpić w miejskim lub gminnym ośrodku pomocy społecznej z wnioskiem o zasiłek okresowy i celowy. Zasiłki celowe w zależności jakie ma potrzeby np. wykup recept, gorące posiłki, ubrania, meble itp. Szpital Wojewódzki w Suwałkach zaprasza ponadto takie kobiety na darmowe zajęcia w szkole rodzenia, która znajduje się przy oddziale Ginekologii oraz Patologii Ciąży i Położnictwa. Kobiety mogą także liczyć na wsparcie finansowe po urodzeniu dziecka: - Jednorazowe becikowe - Aby otrzymać becikowe, najpierw należy złożyć wniosek w urzędzie miasta, gminy lub ośrodku pomocy społecznej. O becikowe możesz ubiegać się, jeśli dochód w rodzinie na osobę nie przekracza 1922 zł netto. Zasiłek w każdym przypadku wynosi 1 tys. zł. - Zasiłek rodzinny - Zasiłek przysługuje, jeżeli przeciętny miesięczny dochód rodziny w przeliczeniu na osobę nie przekracza kwoty 674 zł, a w przypadku rodziny z dzieckiem niepełnosprawnym 764 zł. Natomiast samo świadczenie wynosi od 95 do 135 zł, w zależności od wieku dziecka. - Zasiłek rodzicielski - Świadczenie rodzicielskie tzw. kosiniakowe obejmuje te osoby, które ze względu na swą sytuację zawodową nie mogą korzystać z urlopu macierzyńskiego. Dotyczy to np. bezrobotnych matek lub studiujących oraz zatrudnionych na umowach cywilnoprawnych (umowa o dzieło). - Zasiłek 500+ - to 500 zł co miesiąc na drugi i każde kolejne dziecko w rodzinie wypłacane aż do uzyskania przez dziecko pełnoletności. Zasiłek jest przyznawany bez względu na wysokość dochodów rodziny czy stan cywilny rodziców. Rodziny o niskich dochodach otrzymają wsparcie także na pierwsze i jedyne dziecko, jeśli spełniają kryterium dochodowe, jeśli nie przekracza on 800 zł netto na osobę w rodzinie. - 4 tys. na niepełnosprawne dziecko - Rodzice lub opiekunowie mogą starać się jeszcze o jednorazową zapomogę, jeśli u dziecka zdiagnozowano ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą jego życiu, a powstały one w prenatalnym okresie rozwoju lub w czasie porodu. Aby otrzymać świadczenie, trzeba złożyć wniosek w ciągu 12 miesięcy od dnia narodzin dziecka. Inne dodatki przysługujące matkom w trudnej sytuacji finansowej: - dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego - wynosi 400 zł miesięcznie; - dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka - wynosi 193 zł miesięcznie na dziecko, ale nie więcej niż 386 zł na wszystkie dzieci (273 zł w przypadku dziecka niepełnosprawnego, ale nie więcej niż 546 zł zł na wszystkie dzieci); - dodatek z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej - przysługuje na trzecie i na następne dzieci, a wynosi 95 zł; - dodatek z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego - na dziecko do 5. roku życia wynosi 90 zł, a powyżej 5. roku życia 110 zł; Zapraszamy do odwiedzenia podstrony http://opiekaprenatalna.szpital.suwalki.pl/ oraz profili na: facebooku POMOC KOBIETOM W CIĄŻY i na Twitter PomocKobietomWCiąży. Biuro Projektu w Suwałkach: Szpital Wojewódzki w Suwałkach ul. Szpitalna 60, tel. 87 562 94 37, 87 562 95 32. Projekt LT-PL-1R-051 pt. Poprawa jakości opieki prenatalnej dla kobiet w ciąży w polsko-litewskim obszarze przygranicznym