DLA ELEKTROMONTERÓW SPRZĘTU ELEKTRYCZNEGO O NAPIĘCIU DO 1kV ZATRUDNIONYCH W RUCHU PODZIEMNYCH ZAKŁADÓW GÓRNICZYCH
I. ZAŁOŻENIA ORGANIZACYJNO PROGRAMOWE 1. Nazwa formy nauczania Kształcenie realizowane będzie w formie kursu. 2. Cele szkolenia Celem szkolenia jest przygotowanie uczestników kursu do prawidłowej i bezpiecznej pracy na stanowisku elektromontera sprzętu elektrycznego o napięciu do 1 kv. 3. Zakres tematyczny Zakres tematyczny kursu obejmuje: przepisy prawne z zakresu bezpiecznej obsługi i kontroli urządzeń elektroenergetycznych budowę i eksploatację urządzeń elektroenergetycznych organizację pracy, zakres obowiązków i odpowiedzialności elektromontera sprzętu elektrycznego o napięciu do 1 kv zasady udzielania pomocy przedlekarskiej szkolenia praktyczne 4. Zasady doboru uczestników Uczestnicy kursu winni spełniać poniższe wymagania: wykształcenie zawodowe, średnie zawodowe (w specjalności elektrycznej) staż pracy: 12 miesięcy pracy w ruchu zakładu górniczego, w tym 6 miesięcy pod ziemią, pod nadzorem uprawnionego elektromontera wiek: ukończone 18 lat pozytywny wynik badań psychofizycznych 5. Czas trwania i sposób organizacji kursu Kurs obejmuje 24 godziny szkolenia teoretycznego. Nauczanie prowadzone będzie w oparciu o materiały dotyczące aktualnie eksploatowanych urządzeń. Wykłady należy prowadzić z wykorzystaniem środków audiowizualnych. 6. Sprawdzania efektów nauczania Efekty nauczania sprawdzi w formie pisemnej i ustnej Komisja Egzaminacyjna, powołana na wniosek Prezesa Rudpol- OPA Sp. z o. o. przez Dyrektora Okręgowego Urzędu Górniczego.
7. Uwagi dodatkowe. Treść programu może ulec zmianie ze względu na zmianę przepisów, organizacji pracy lub urządzeń, a zmiany obejmujące: obowiązujące przepisy w programie szkolenia, literaturę na podstawie której prowadzone jest szkolenie, wykaz materiałów metodycznych, miejsce przeprowadzenia szkoleń i egzaminu dokonywane i odnotowywane będą przez Kierownika Szkolenia w karcie aktualizacji dołączonej do niniejszego programu. Dopuszcza się możliwość rozszerzenia tematyki programu szkolenia wg potrzeb pracodawcy-zleceniodawcy, na jego zlecenie. II. PROGRAM NAUCZANIA ELEKTROMONTERA O NAPIĘCIU DO 1 kv Lp. Nazwa przedmiotu Liczba godzin lekcyjnych zajęć teoretycznych 1. Wybrane zagadnienia z elektrotechniki 2 2. Instalowanie, eksploatacja i kontrola urządzeń elektroenergetycznych 2 3. Dołowe sieci elektryczne 2 4. Elektryczne urządzenia budowy przeciwwybuchowej 2 5. Zabezpieczenia sieci i urządzeń elektrycznych o napięciu do 1 kv 2 6. Ochrona przeciwporażeniowa 2 7. Ratowanie porażonych prądem elektrycznym i pierwsza pomoc 2 8. Elementy instalacji elektroenergetycznych 4 9. Stosowane układy zasilania, sterowania, sygnalizacji i blokad 4 10. Omówienie okoliczności i przyczyn charakterystycznych dla ruchu elektrycznego awarii oraz wypadków. Wnioski i działania profilaktyczne. 2 Razem: 24 godz. lekcyjne III. SZCZEGÓŁOWY PROGRAM NAUCZANIA 1. Wybrane zagadnienia z elektrotechniki rodzaje prądu i napięcia oraz ich parametry, podstawowe rodzaje elementów w obwodach elektrycznych: rezystancyjne, indukcyjne, pojemnościowe oraz układy aktywne, przetworniki częstotliwości zasada działania i ich wpływ na sieć elektryczną, podstawowe prawa elektrotechniki prawo Ohma i prawa Kirchhoffa.
2. Instalowanie, eksploatacja i kontrola urządzeń elektroenergetycznych Podział urządzeń w instalacjach elektroenergetycznych w zależności od funkcji, wartości napięcia, budowy, sposobu użytkowania, rodzaju obciążenia, wymaganej pewności zasilania: rodzaje odbiorników energii elektrycznej: oświetleniowe i siłowe w tym odbiorniki prądu przemiennego i stałego oraz odbiorniki zasilane z przemienników częstotliwości, podstawowe zasady doboru urządzeń elektroenergetycznych pod względem wymaganej mocy, napięcia, miejsca zabudowy, rodzaju pracy (ciągła, przerywana), przyjmowanie urządzeń do eksploatacji niezbędne wymagania i dokumenty, prowadzenie eksploatacji urządzeń, instalacji i sieci elektroenergetycznych wymagania przepisów w tym zakresie uprawnienia i instrukcje, rodzaje i zakresy kontroli urządzeń elektroenergetycznych: oględziny, przeglądy, remonty i wymiany urządzeń dokumentowanie kontroli. 3. Dołowe sieci elektryczne rodzaje dołowych sieci elektrycznych: sieci promieniowe stosowane w górnictwie pod ziemią, prądu przemiennego i stałego na napięcie do 1 kv, zasady wykonywania linii kablowych w warunkach zakładów górniczych; odległości pomiędzy liniami kablowymi różnych napięć w tym od linii kablowych z napięciem iskrobezpiecznym, sposoby podwieszenia linii oraz ich zabezpieczenia przed uszkodzeniami mechanicznymi, zasady budowy i eksploatacji linii wykonanych przewodami oponowymi, sposoby ich zabezpieczenia przed uszkodzeniami mechanicznymi, sposoby prowadzenia przewodów. warunki ich stosowania, budowa kabli i przewodów oponowych na napięcie do 1 kv oraz sposoby ich łączenia, kontrole i pomiary sieci kablowych na napięcie do 1 kv w zakładach górniczych na powierzchni i pod ziemią.
4. Elektryczne urządzenia budowy przeciwwybuchowej podział przestrzeni i stref na powierzchni oraz wyrobisk pod ziemią w zależności od wielkości zagrożenia wybuchem, podział urządzeń elektrycznych przeciwwybuchowych Ex w zależności od wielkości zagrożenia oraz zastosowanego sposobu ochrony przeciwwybuchowej, pojęcia klas temperaturowych i stopni ochrony, jako jedne z czynników bezpieczeństwa, zasady instalowania, eksploatacji i kontroli urządzeń budowy przeciwwybuchowej w zakładach górniczych. 5. Zabezpieczenia sieci i urządzeń elektrycznych zabezpieczenia od skutków przeciążeń, zwarć doziemnych i zwarć międzyfazowych przyczyny ich stosowania, rodzaje stosowanych zabezpieczeń pod względem ich budowy i sposobu działania, dobór zabezpieczeń pod kątem ich selektywnego działania, przepisy dotyczące rodzaju i wartości nastaw zabezpieczeń stosowanych w zakładach górniczych. 6. Ochrona przeciwporażeniowa środki ochrony przeciwporażeniowej w urządzeniach o napięciu do 1 kv podstawowe i dodatkowe, zabezpieczenia upływowe w urządzeniach do 1 kv (działanie zabezpieczeń w napięciowym i beznapięciowym stanie sieci), badania i pomiary okresowe środków ochrony przeciwporażeniowej w urządzeniach na napięcie do 1 kv (rezystancja uziemienia, napięcie dotykowe, napięcie dotykowe rażeniowe, badania zabezpieczeń ziemnozwarciowych, badania sprzętu ochronnego). 7. Ratowanie porażonych prądem elektrycznym i pierwsza pomoc wpływ prądu elektrycznego na organizm człowieka, sposoby uwalniania spod napięcia rażonego prądem elektrycznym, zasady postępowania przy ratowaniu porażonego prądem elektrycznym, zasady wykonywania sztucznego oddychania i masażu serca (resuscytacja). sposoby udzielania pierwszej pomocy przedlekarskiej w przypadku urazów kończyn, złamań, omdleń, poparzeń, zatruć, krwotoków, zasady opieki i transportowania poszkodowanego w wypadku przy pracy,
obowiązki osób znajdujących się na miejscu wypadku, zabezpieczenie miejsca wypadku dla celów dochodzeniowych, omówienie rodzajów wypadków podlegających zgłoszeniu do OUG, PIP oraz prokuratury. 8. Elementy instalacji elektroenergetycznych 4 godz. rodzaje i elementy składowe instalacji elektroenergetycznych do 1 kv, przeznaczenie i budowa poszczególnych elementów wchodzących w skład instalacji elektroenergetycznych do 1 kv, w tym w szczególności: łączników, wyłączników, bezpieczników, instalacji oświetleniowej, napędów elektrycznych, spawarek i zgrzewarek, rozdzielni i pól rozdzielczych, aparatury kontrolno-pomiarowej, zabezpieczenia stosowane w górniczych instalacjach elektroenergetycznych na napięcie do 1 kv. 9. Stosowane układy zasilania, sterowania i sygnalizacji 4 godz. rodzaje układów sieciowych: TN, TT, IT, wpływ układu zasilania na rodzaj stosowanych zabezpieczeń przeciwporażeniowych, przykłady układów sterowania i sygnalizacji urządzeń górniczych, rodzaje schematów elektrycznych i ich odczytywanie (schematy ideowe i montażowe), wymagania dotyczące kontroli układów zasilania, sterowania i sygnalizacji, zasady bezpieczeństwa podczas montażu, obsługi oraz czynności kontrolnych przy układach zasilania, sterowania i sygnalizacji. 10. Omówienie okoliczności i przyczyn charakterystycznych dla ruchu elektrycznego awarii oraz wypadków. Wnioski i działania profilaktyczne IV. WSKAZÓWKI METODYCZNE I ŚRODKI DYDAKTYCZNE Wykładowca powinien posługiwać się planszami poglądowymi, schematami i innymi pomocami naukowymi, omawiać nowości w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach elektrycznych na napięcie do 1kV. Dla uaktywnienia słuchaczy wykładowca winien na bieżąco sprawdzać przyswojenie materiału przez słuchaczy kursu.
V. WYKAZ LITERATURY. Ustawa Prawo geologiczne i górnicze (Dz.U. z 2005r. nr. 228 poz. 1947 z późn. zm.). Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 28. 06. 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego zabezpieczenia przeciwpożarowego w podziemnych zakładach górniczych. (Dz. U. Nr. 139, poz. 1169 z późn. zm. ). Rozporządzenie M S W i A z dnia 14.06.2002 r. w sprawie zagrożeń naturalnych w zakładach górniczych Dz. U. nr 94 poz. 841 z późn. zm. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30.04.2004 w sprawie dopuszczenia wyrobów do stosowania w zakładach górniczych Dz. U. nr 99 poz.1003 z późn. zm.?rozporządzenie MG z dnia 11. 06. 2002 r w sprawie kwalifikacji wymaganych od osób kierownictwa i dozoru ruchu zakładów górniczych, mierniczego górniczego i geologa górniczego oraz wykazu stanowisk w ruchu zakładu górniczego, które wymagają szczególnych kwalifikacji. Dz. U. nr 84 poz. 755 z późn. zm. Rozporządzenie MG z dnia 30 października 2002 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy Dz. U. Nr 191, poz. 1596 z późn. zm. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 17 września 1999r, w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach i instalacjach energetycznych (Dz. U. Nr 80, poz. 912, 1999r). Dokumentacje Techniczno Ruchowe (DTR) omawianych urządzeń. Filmy instruktażowe dotyczące zasad udzielania pierwszej pomocy. Komunikaty wydawane przez Wyższy Urząd Górniczy - Departament Warunków Pracy dotyczące zdarzeń, awarii maszyn i urządzeń i wypadków dotyczących pracy przy urządzeniach elektrycznych. Literatura techniczna.
I. KARTA AKTUALIZACJI. lp. data wprowadzenia zmiany treść aktualizacji osoba odpowiedzialna 1 2 3 4