Realizacja robót budowlanych w obiektach zabytkowych Iwona Solisz 25 października 2014r.
Akty prawne Ustawa z dn. 23 lipca 2003r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami - Dz.U. z 2003 r. Nr 162 poz. 1568 z późn. zm. ( w tym nowelizacja : ustawa z dnia 18 marca 2010r. o zmianie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami oraz o zmianie niektórych innych ustaw). Uwaga: tekst jednolity z dnia 10 września 2014r. ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków opiece nad zabytkami (Dz. U. z 2014r. poz. 1446), 2
Akty prawne Ustawa z dn. 23 lipca 2003r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami Ustawa z dn. 27 marca 2003r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym Ustawa z dn. 7 lipca 1994r. prawo budowlane Ustawa z dn. 27 kwietnia 2001 r. prawo ochrony środowiska Ustawa z dn. 16 kwietnia 2004r. o ochronie przyrody Ustawa z dn. 7 maja 2010r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych 3
Schemat organizacyjny służb ochrony zabytków Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego Podsekretarz Stanu Generalny Konserwator Zabytków Wojewoda Wojewódzki Konserwator Zabytków Delegatura Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków Miejski Konserwator Zabytków Powiatowy Konserwator Zabytków 4
Formami ochrony zabytków są: 1) wpis do rejestru zabytków; 2) ustalenia ochrony w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego albo w decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego, decyzji o warunkach zabudowy, decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej lub decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji w zakresie lotniska użytku publicznego. 3) utworzenie parku kulturowego; 4) uznanie za pomnik historii; 5
Zabytki nieruchome WOJEWÓDZTWO URBANI STYKA SAKRAL NE OBRON NE PUBLICZ NE ZAMKI PAŁACE DWORY ZIELEŃ FOLWAR CZNE GOSPODA MIESZKAL PRZEMY RCZE NE SŁOWE CMENTA RZE INNE RAZEM DOLNOŚLĄSKIE 137 1425 112 619 99 481 191 847 817 206 2165 348 332 394 8173 KUJAWSKO- POMORSKIE 22 501 74 176 25 92 238 409 397 107 491 102 153 137 2924 LUBELSKIE 52 816 56 169 13 106 159 399 309 90 527 67 468 300 3531 LUBUSKIE 34 542 95 147 23 130 84 201 316 80 1950 93 66 109 3870 ŁÓDZKIE 33 570 15 154 19 59 212 388 121 92 573 117 150 110 2613 MAŁOPOLSKIE 57 998 63 327 32 69 217 415 283 233 1462 72 409 408 5045 MAZOWIECKIE 127 1032 55 583 14 155 345 936 372 139 1763 261 351 354 6487 OPOLSKIE 37 658 54 144 28 75 81 222 190 82 1051 86 143 147 2998 PODKARPACKIE 50 1022 87 245 19 49 153 307 283 113 886 70 367 255 3906 PODLASKIE 68 519 9 191 4 15 58 115 86 117 553 74 342 121 2272 POMORSKIE 62 511 109 228 14 69 157 275 222 182 849 104 143 158 3083 ŚLĄSKIE 69 598 16 325 36 81 93 202 166 221 1575 195 109 127 3813 ŚWIĘTOKRZYSKIE 47 447 18 57 19 28 71 230 88 18 203 72 188 126 1612 WARMIŃSKO- MAZURSKIE 67 898 128 293 28 97 189 426 518 222 1921 214 524 143 5668 WIELKOPOLSKIE 143 1120 39 473 22 335 449 1002 918 173 1453 259 370 265 7021 ZACHODNIOPOM ORSKIE 58 854 67 266 23 163 105 715 159 108 356 122 274 138 3408 RAZEM 1063 12511 997 4397 418 2004 2802 7089 5245 2183 17778 2256 4389 3292 66424 6
Ochrona zabytków obszarowych na Opolszczyźnie 25 miast wpisanych do rejestru 4 wsie wpisane do rejestru 1200 1000 800 600 400 ogółem wpis do rejestru 200 0 miasta wsie 7
Ochronie i opiece podlegają, bez względu na stan zachowania (art. 6 ustawy o zabytkach): zabytki nieruchome będące, w szczególności: a) krajobrazami kulturowymi, b) układami urbanistycznymi, ruralistycznymi i zespołami budowlanymi, c) dziełami architektury i budownictwa, d) dziełami budownictwa obronnego, e) obiektami techniki, a zwłaszcza kopalniami, hutami, elektrowniami i innymi zakładami przemysłowymi, f) cmentarzami, g) parkami, ogrodami i innymi formami zaprojektowanej zieleni, h) miejscami upamiętniającymi wydarzenia historyczne bądź działalność wybitnych osobistości lub instytucji; zabytki ruchome ( ) zabytki archeologiczne ( ) 8
Przykłady różnych kategorii zabytków na terenie województwa 9
Zabytkowy detal ważny element ochrony konserwatorskiej 10
Zabytki archeologiczne 11
Zabytki ruchome 12
Wpis do rejestru zabytków i ewidencja Rejestr zabytków prowadzi wojewódzki konserwator zabytków. Wszelkie prace wymagają zgody konserwatora. Ewidencja wykaz wszystkich obiektów posiadających wartości zabytkowe z podziałem na gminy, większa możliwość modernizacji budynków, prace są opiniowane przez konserwatora. 13
Rejestr a ewidencja zabytków Do rejestru wpisuje się zabytek nieruchomy na podstawie decyzji wydanej przez wojewódzkiego konserwatora zabytków z urzędu bądź na wniosek właściciela zabytku nieruchomego lub użytkownika wieczystego gruntu, na którym znajduje się zabytek nieruchomy. Włączenie do ewidencji: dokonanie tej czynności nie wiąże się z prowadzeniem postępowania administracyjnego, podczas którego właściciele obiektów ujętych w gminnej ewidencji zabytków byliby informowani o dokonanym wpisie (wyjątek mpzp). 14
Gminna ewidencja zabytków (art. 22 ustawy o zabytkach) Inne zabytki nieruchome znajdujące się w wojewódzkiej ewidencji zabytków Inne zabytki nieruchome wyznaczone przez wójta w porozumieniu z WKZ Zabytki wpisane do rejestru 15
Wymagania konserwatorskie Wytyczne konserwatorskie do planowanych remontów i adaptacji Opracowanie programu prac i dokumentacji projektowej Uzyskanie pozwolenia konserwatora zabytków na prace Specjalistyczne wykonawstwo i nadzór nad pracami 16
Zakres prac wymagających pozwolenia WKZ Pozwolenia wojewódzkiego konserwatora zabytków wymaga m.in. (art. 36. ust. 1): prowadzenie prac konserwatorskich, restauratorskich lub robót budowlanych przy zabytku wpisanym do rejestru; wykonywanie robót budowlanych w otoczeniu zabytku; prowadzenie badań; zmiana przeznaczenia zabytku wpisanego do rejestru lub sposobu korzystania z tego zabytku; umieszczanie na zabytku wpisanym do rejestru urządzeń technicznych, tablic, reklam oraz napisów, z zastrzeżeniem art. 12 ust. 1; podejmowanie innych działań, które mogłyby prowadzić do naruszenia substancji lub zmiany wyglądu zabytku wpisanego do rejestru; 17
Uwaga: 3. Pozwolenia, o których mowa w ust. 1, mogą określać warunki, które zapobiegną uszkodzeniu lub zniszczeniu zabytku. 4. Wojewódzki konserwator zabytków może uzależnić wydanie pozwolenia na podejmowanie działań, o których mowa w ust. 1 pkt 6, 9 i 11, od przeprowadzenia, na koszt wnioskodawcy, niezbędnych badań konserwatorskich, architektonicznych lub archeologicznych. Egzemplarz dokumentacji badań jest przekazywany nieodpłatnie wojewódzkiemu konserwatorowi zabytków. 18
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA KULTURY I DZIEDZICTWA NARODOWEGO z dnia 27 lipca 2011 r. w sprawie prowadzenia prac konserwatorskich, prac restauratorskich, robót budowlanych, badań konserwatorskich, badań architektonicznych i innych działań przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków oraz badań archeologicznych 11. 1. Jeżeli wniosek, zawiera oświadczenie, że osoby prowadzące prace będą wyłaniane w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego wojewódzki konserwator zabytków, w drodze postanowienia, zatwierdza pod względem konserwatorskim załączony do wniosku program albo projekt, jeżeli spełnia on warunki do wydania pozwolenia. Termin ważności pozwolenia 19
Wojewódzki konserwator zabytków a planowanie przestrzenne Wnioski do studium i mpzp Studium opinia wkz - art. 11 pkt 6 (organ gminy wprowadza zmiany wynikające z uzyskanych opinii) Plan - uzgodnienie wkz - art. 17 pkt 6 b) - w zakresie kształtowania zabudowy i zagospodarowania terenu Decyzja o warunkach zabudowy 20
Planowanie przestrzenne W studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego uwzględnia się, w szczególności ochronę: 1) zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru i ich otoczenia; 2) innych zabytków nieruchomych, znajdujących się w gminnej ewidencji zabytków; 3) parków kulturowych. 21
Prawo budowlane art.39 1. Prowadzenie robót budowlanych przy obiekcie budowlanym wpisanym do rejestru zabytków lub na obszarze wpisanym do rejestru zabytków wymaga, przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budowę, uzyskania pozwolenia na prowadzenie tych robót, wydanego przez właściwego wojewódzkiego konserwatora zabytków. 2. Pozwolenie na rozbiórkę obiektu budowlanego wpisanego do rejestru zabytków może być wydane po uzyskaniu decyzji Generalnego Konserwatora Zabytków działającego w imieniu ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego o skreśleniu tego obiektu z rejestru zabytków. 3. w stosunku do obiektów budowlanych oraz obszarów niewpisanych do rejestru zabytków, a ujętych w gminnej ewidencji zabytków, pozwolenie na budowę lub rozbiórkę obiektu budowlanego wydaje właściwy organ w uzgodnieniu z wojewódzkim konserwatorem zabytków 4. Wojewódzki konserwator zabytków jest obowiązany zająć stanowisko w sprawie wniosku o pozwolenie na budowę lub rozbiórkę obiektów budowlanych, o których mowa w ust. 3, w terminie 30 dni od dnia jego doręczenia. Niezajęcie stanowiska w tym terminie uznaje się jako brak zastrzeżeń do przedstawionych we wniosku rozwiązań projektowych. 22
Prawo budowlane art.30 ust. 2 W zgłoszeniu należy określić rodzaj, zakres i sposób wykonywania robót budowlanych oraz termin ich rozpoczęcia. Do zgłoszenia należy dołączyć oświadczenie, o którym mowa w art. 32 ust. 4 pkt 2, oraz, w zależności od potrzeb, odpowiednie szkice lub rysunki, a także pozwolenia, uzgodnienia i opinie wymagane odrębnymi przepisami. W razie konieczności uzupełnienia zgłoszenia właściwy organ nakłada, w drodze postanowienia, na zgłaszającego obowiązek uzupełnienia, w określonym terminie, brakujących dokumentów, a w przypadku ich nieuzupełnienia - wnosi sprzeciw, w drodze decyzji. 23
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA INFRASTRUKTURY z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie ( 2. 1. oraz 236.4.) ) wymagania ( ) mogą być spełnione w sposób inny niż określony w rozporządzeniu, stosownie do wskazań ekspertyzy technicznej właściwej jednostki badawczorozwojowej albo rzeczoznawcy budowlanego oraz do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych, uzgodnionych z właściwym komendantem wojewódzkim Państwowej Straży Pożarnej lub państwowym wojewódzkim inspektorem sanitarnym, odpowiednio do przedmiotu tej ekspertyzy; dla budynków i terenów wpisanych do rejestru zabytków lub obszarów objętych ochroną konserwatorską na podstawie ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego ekspertyza ( ) podlega również uzgodnieniu z wojewódzkim konserwatorem zabytków; drzwi stanowiące wyjście ewakuacyjne z budynku przeznaczonego dla więcej niż 50 osób powinny otwierać się na zewnątrz. Wymaganie to nie dotyczy budynku wpisanego do rejestru zabytków. 24
Świadectwa charakterystyki energetycznej przepisów nie stosuje się do budynków 1) podlegających ochronie na podstawie przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami 2) używanych jako miejsca kultu i do działalności religijnej ( ) 25
Opolski Wojewódzki Konserwator Zabytków IWONA SOLISZ www.wuozopole.pl biuro@wuozopole.pl Tel. 774524433 26