LISTA TEMATÓW DO CZĘŚCI USTNEJ EGZAMINU MATURALNEGO Z JĘZYKA POLSKIEGO NA SESJĘ WIOSENNĄ W ROKU SZKOLNYM 2012/2013 W I LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCYM IM. ADAMA MICKIEWICZA W BIAŁYMSTOKU L I T E R A T U R A 1. Na podstawie wybranych tekstów literackich przedstaw związki literatury polskiej z powszechną. 2. Na podstawie wybranych utworów literackich przedstaw wpływ poetyki klasycznej na poezję współczesną. 3. Na podstawie dwóch wybranych tekstów literackich scharakteryzuj poetykę powieści dziewiętnastowiecznej. 4. Biografia pisarza a jego dzieło. Sięgając do wybranych tekstów, omów zależności między życiem pisarza a jego twórczością. 5. Przedstaw reinterpretację dowolnego mitu greckiego na wybranych przykładach 6. Na przykładzie wybranych utworów omów ewolucję gatunku noweli. 7. Na podstawie wybranych tekstów przedstaw cechy poetyki powieści realistycznej i powieści awangardowej. 8. Na podstawie wybranych dzieł omów pojęcie tragizmu antycznego i romantycznego (lub współczesnego). 9. Odwołując się do wybranych dzieł Moliera, Aleksandra Fredry lub Sławomira Mrożka, omów rodzaje komizmu i sposoby jego realizacji. 10. Przedstaw sposób i cel kreowania postaci bohatera negatywnego w wybranych utworach 11. Porównaj różne modele rodziny przedstawione w wybranych utworach 12. Zaprezentuj różnorodne ujęcia motywu dworku szlacheckiego w wybranych utworach 13. Na wybranych przykładach omów różne sposoby funkcjonowania aluzji 14. Omów zastosowanie paraboli na wybranych przykładach 15. Porównaj różne obrazy Polski i Polaków w twórczości pisarzy-emigrantów, odwołując się do wybranych tekstów 16. Przedstaw problem cierpienia niezawinionego, odwołując się do wybranych tekstów 17. Przedstaw funkcje groteski w wybranych utworach 18. Na podstawie wybranych tekstów literackich przedstaw portrety zwycięzców i pokonanych. 19. Sposoby kreowania bohaterów powieści realistycznej XIX wieku. Omów je na wybranych 20. Autor jako bohater. Przedstaw autokreację twórcy w wybranym dzienniku lub pamiętniku. 21. Omów proces zdobywania władzy i sposoby jej sprawowania, odwołując się do wybranych przykładów z literatury. 22. Zaprezentuj motyw teatru świata na wybranych przykładach 23. Na wybranych przykładach literackich omów dosłowny i metaforyczny sens motywu wędrówki bohatera literackiego. 24. Na wybranych przykładach literackich zaprezentuj i porównaj kreacje bohaterów samotnych. 25. Na wybranych przykładach zaprezentuj literackie kreacje ludzi szczęśliwych. 26. Na wybranych przykładach literackich przedstaw różne wizerunki matek. 27. Bohaterowie zbuntowani. Przedstaw różne kreacje i ich funkcje na wybranych przykładach 28. Na wybranych przykładach literackich omów motyw powrotu do krainy dzieciństwa. 29. Portrety outsiderów w literaturze. Rozwiń temat na przykładzie wybranych utworów. 30. Człowiek wobec przemijania i śmierci. Omów zagadnienie na wybranych przykładach 31. Omów motyw szatana i zaprezentuj jego wybrane realizacje w literaturze różnych epok. 32. Na wybranych przykładach literackich przedstaw różne oblicza etosu rycerskiego. 33. Rewizja mitów narodowych w literaturze polskiej. Przedstaw problem, odwołując się do wybranych tekstów
34. Ballada w literaturze polskiej. Na wybranych przykładach omów różne realizacje tego gatunku. 35. Na wybranych przykładach sonetów omów różne realizacje tego gatunku w literaturze polskiej. 36. Konflikt między jednostką a zbiorowością. Omów problem na wybranych 37. Na wybranych przykładach przedstaw portrety Żydów w literaturze polskiej. 38. Pieniądz jako czynnik sprawczy działań człowieka. Omów problem, odwołując się do wybranych utworów 39. Młodość jako czynnik determinujący stosunek człowieka do świata. Scharakteryzuj i oceń zjawisko na wybranych przykładach 40. Na wybranych przykładach zinterpretuj literackie kreacje kobiet zbuntowanych. 41. Przedstaw sposoby wykorzystania motywu biesiady, wesela, balu w utworach literatury polskiej. 42. Miasto jako przestrzeń znacząca. Przedstaw funkcjonowanie tego motywu w wybranych utworach 43. Dziecko jako bohater literacki. Przedstaw temat, odwołując się do przykładów wybranych z literatury. 44. Portrety marzycieli i idealistów w literaturze na przykładach scharakteryzuj wybrane postaci i oceń ich znaczenie dla wymowy utworów. 45. Humor w literaturze. Zanalizuj zjawisko na przykładzie twórczości wybranego pisarza. 46. Dziennik pisarza jako literacki dokument epoki. Omów problem na podstawie wybranego przykładu literackiego. 47. Relacja Bóg - człowiek. Rozwiń temat na przykładzie wybranych utworów 48. Przedstaw różne funkcje motywu powrotu do domu rodzinnego w wybranych utworach 49. W jaki sposób historia wpływa na życie ludzkie? Omów problem, odwołując się do wybranych utworów 50. Scharakteryzuj relacje między rodzicami i dziećmi na podstawie wybranych utworów literackich różnych epok. 51. Sztuka współczesnego reportażu. Omów specyfikę tego gatunku publicystycznego. 52. Na postawie wybranych utworów przedstaw różnorodność technik narracyjnych występujących w prozie XIX wieku. 53. Omów zjawisko synkretyzmu literackiego w wybranych utworach. 54. Gotycyzm w literaturze różnych epok. Omów zjawisko na wybranych 55. Kariera i klęska bohatera literackiego. Zaprezentuj problem na wybranych 56. Obrzędy i obyczaje ludowe w literaturze. Omów ich funkcje w wybranych utworach. 57. Motywy podstępu i zdrady w literaturze. Omów problem, odwołując się do wybranych przykładów. 58. Portret kobiety w literaturze pozytywistycznej. Zanalizuj go, odwołując się do wybranych tekstów 59. Motyw miłości zmysłowej. Omów go na podstawie wybranych utworów 60. Portret człowieka końca stulecia. Zaprezentuj różne kreacje literackie. 61. Scharakteryzuj sposoby kreowania portretów ojców, odwołując się do wybranych utworów 62. Przyjaźń jako wartość. Przedstaw problem na wybranych utworach 63. Na przykładzie wybranych utworów omów sposoby kreowania portretów Polaków w satyrze i karykaturze literackiej. 64. Zjawisko mitologizacji świata we współczesnej literaturze polskiej. Omów je na wybranych 65. Literackie dialogi pisarzy z filozofami. Zaprezentuj wzajemne związki na wybranych 66. Satyryczny obraz społeczeństwa polskiego w wybranych utworach Przeanalizuj sposoby tworzenia takich wizerunków. 67. Na wybranych przykładach omów związki literatury pozytywistycznej z filozofią tej epoki. 68. Eros i Thanatos w literackich historiach miłosnych. Omów motyw na przykładzie wybranych dzieł z różnych epok. 69. Na wybranych przykładach z poezji Młodej Polski przedstaw wpływ myśli filozoficznej na twórczość
pisarzy. 70. Bohater tragiczny w literaturze romantycznej porównaj wybrane kreacje. 71. Oceń wizerunki kobiet przedstawione w wybranych utworach romantycznych: prawdziwe czy wyłącznie literackie? 72. Bohaterowie literaccy wobec tragicznych wyborów egzystencjalnych. Scharakteryzuj ich postawy, uwzględniając sytuacje, w których się znaleźli. 73. Na przykładzie wybranych bohaterów literackich zanalizuj problem złożoności oceny postawy człowieka. 74. Na podstawie wybranych utworów zaprezentuj różne wizje przyszłości w literaturze science-fiction. 75. Świat nadprzyrodzony i jego funkcje. Zanalizuj problem, odwołując się do wybranych przykładów 76. Komizm jako narzędzie walki z ludzkimi wadami. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów literackich 77. Degradujący wpływ systemów totalitarnych na osobowość człowieka. Omów problem, odwołując się do wybranych utworów literackich XX wieku. 78. Różne sposoby funkcjonowania tradycji homeryckiej. Omów problem na wybranych przykładach z literatury polskiej. 79. Różnorodność postaw wobec wojny. Omawiając zagadnienie, odwołaj się do wybranych utworów 80. Próby ocalenia człowieczeństwa w systemie totalitarnym. Rozważ problem na podstawie wybranych przykładów 81. Etos inteligenta i dyskusja z nim. Omów problem na wybranych przykładach 82. Góry jako źródło inspiracji artystycznej. Rozwiń temat na podstawie wybranych przykładów z różnych epok 83. Scharakteryzuj motyw rozstania i omów jego znaczenie w wybranych dziełach 84. Bohater literatury współczesnej w poszukiwaniu sensu życia. Przedstaw go w wybranych utworach różnych autorów. 85. Holocaust z perspektywy ofiary i oprawcy dwa różne punkty widzenia uczestników tych wydarzeń. Przedstaw temat na podstawie wybranych utworów 86. Istota miłości i jej różne realizacje w literaturze romantycznej. Przedstaw problem na podstawie wybranych utworów. 87. Kamienica jako symbol i przestrzeń życia człowieka. Rozwiń temat, odwołując się do wybranych utworów 88. Mesjanizm w literaturze polskiej. Omów temat na wybranych przykładach utworów. 89. Mimetyzm i kreacjonizm. Porównaj dwa sposoby opisywania rzeczywistości w powieści współczesnej na przykładzie wybranych utworów. 90. Analizując wybrane utwory, przedstaw temat powstania warszawskiego w literaturze,. 91. Rozważ problem różnych aspektów cierpienia, posługując się przykładami z wybranych utworów 92. Różne obrazy przyrody w literaturze romantyzmu i Młodej Polski. Przedstaw sposoby ich kreowania i funkcje w wybranych utworach. 93. Zaprezentuj sposoby łamania konwencji przez twórców różnych epok na przykładzie wybranych dzieł 94. Przedstaw różne sposoby wykorzystania motywu raju w wybranych tekstach 95. Romantyczne i pozytywistyczne kryteria oceny człowieka. Na podstawie wybranych przykładów omów podobieństwa i różnice między nimi. 96. Świat wartości człowieka renesansu. Przedstaw temat, odwołując się do wybranych tekstów 97. Język poetycki Leśmiana. Scharakteryzuj środki językowe typowe dla tego twórcy. 98. Wybitne jednostki wobec niewoli ojczyzny. Omów temat na podstawie wybranych przykładów
99. Różne literackie ujęcia tematu powstania styczniowego. Omów zagadnienie na wybranych 100. Wpływ ideologii i doktryn politycznych na literaturę. Omów, odwołując się do wybranych tekstów 101. Literackie portrety lekarzy. Przedstaw wybrane sylwetki. 102. Dzieła literackie, których nie rozumiano i nie doceniano w czas. Omów na dwóch wybranych 103. Na podstawie analizy wybranych utworów literatury kryminalnej i/lub detektywistycznej zaprezentuj cechy świata przedstawionego. 104. Wojna widziana oczami kobiet. Rozważ problem, odwołując się do wybranych utworów 105. Wieś i sposoby jej przedstawiania w literaturze. Omów na dwóch wybranych Z W I Ą Z K I L I T E R A T U R Y Z I N N Y M I D Z I E D Z I N A M I S Z T U K I 106. Na wybranych przykładach przedstaw sposoby funkcjonowania wybranych postaci biblijnych lub mitologicznych w literaturze i sztuce. 107. Na przykładzie wybranego dzieła literackiego i malarskiego wyjaśnij istotę obrazowania impresjonistycznego. 108. Koncepcja człowieka w poezji i malarstwie baroku. Porównaj wybrane realizacje artystyczne. 109. Porównaj wybrany dramat Sławomira Mrożka i jego sceniczne realizacje. 110. Przedstaw III część Dziadów Adama Mickiewicza jako dzieło literackie, spektakl teatralny i film. 111. Porównaj obrazy bitew i pojedynków w wybranych dziełach literackich i malarskich. Jakiej wizji świata one służą? 112. Zanalizuj motyw cierpiącej matki w literaturze i sztukach plastycznych. 113. Przedstaw zmienność wzorców estetycznych na przykładzie wybranych dzieł z literatury i sztuki powstałych w różnych epokach. 114. Detal jako istotny rekwizyt w tekście literackim, teatrze i filmie. Zaprezentuj jego funkcje na wybranych 115. Omów funkcje alegorii na przykładzie wybranych dzieł literackich i plastycznych. 116. Zanalizuj motywy apokaliptyczne w wybranych dziełach literatury i sztuki. 117. Zaprezentuj motywy kosmogoniczne w wybranych dziełach literatury i sztuki. 118. Obecność dzieła sztuki (obrazu, rzeźby, utworu muzycznego) w literaturze. Na wybranych przykładach omów sensy jego wykorzystania. 119. Zaprezentuj wybraną konwencję artystyczną, odwołując się do reprezentatywnych dzieł sztuki dowolnej epoki. 120. Scharakteryzuj bohatera literatury i sztuki socrealistycznej, odwołując się do wybranych przykładów. 121. Na przykładzie wybranych dzieł przedstaw funkcje deformacji rzeczywistości w literaturze i sztuce. 122. Zaprezentuj metody budowania nastroju w literaturze i przedstawieniu teatralnym, posługując się wybranymi dziełami. 123. Na przykładzie Wesela S.Wyspiańskiego omów zjawisko młodopolskiego synkretyzmu sztuk. 124. Filmy A.Wajdy jako interpretacje dzieł literatury polskiej. Omów wybrane przykłady. 125. Sposoby kreowania obrazu natury w poezji i malarstwie. Porównaj wybrane dzieła. 126. Na wybranych przykładach omów wzajemne inspiracje dzieł muzycznych i 127. Zaprezentuj motyw tańca w literaturze i filmie na wybranych 128. Przedstaw wykorzystanie wybranych motywów mitologicznych na przykładzie dzieł malarskich. 129. Symbole ojczyzny w dziełach literackich i malarskich. Zaprezentuj ich funkcjonowanie na wybranych
130. Zanalizuj funkcje scen muzycznych w dramacie romantycznym i młodopolskim. 131. Przedstaw obrazy martyrologii Polaków w wybranych dziełach malarskich i 132. Autoportret artysty w dziełach malarskich i Omów zjawisko na wybranych 133. Scharakteryzuj pejzaż romantyczny na przykładzie wybranych dzieł literackich i malarskich. 134. Omów inspiracje różnymi dziedzinami sztuki w wybranych wierszach Stanisława Grochowiaka. 135. Zanalizuj katastroficzne wizje i obrazy zagłady w wybranych dziełach literackich i filmowych. 136. Przedstaw różnorodność realizacji wybranego motywu biblijnego na kilku przykładach malarskich. 137. Piękno i deformacja kobiecego ciała. Zanalizuj wykorzystanie jego obrazów w wybranych dziełach kultury. 138. Na podstawie wybranych przykładów przedstaw wykorzystanie rekwizytów cywilizacji przyszłości w literaturze i filmie science-fiction. 139. Na podstawie wybranych przykładów omów wykorzystanie baśniowych i mitologicznych rekwizytów w dziełach literackich i filmie fantasy. 140. Porównaj różne oblicza rewolucji, konfrontując wybrane ich realizacje w literaturze i filmie. 141. Porównaj artystyczne interpretacje powstań narodowych w literaturze i malarstwie, odwołując się do przykładów wybranych dzieł. 142. Zanalizuj funkcjonowanie motywów onirycznych w literaturze, malarstwie i filmie na podstawie wybranych przykładów. 143. Zanalizuj obrazy świata zdeformowanego w wybranych dziełach literackich i malarskich. 144. Symbol jako środek wyrazu w malarstwie i literaturze. Na wybranych przykładach omów jego wykorzystanie. 145. Ekspresjonizm w literaturze i malarstwie przedstaw tę technikę na wybranych 146. Wesele Wyspiańskiego jako dramat inscenizacji. Omów temat, analizując wybrane realizacje sceniczne. 147. Omów wykorzystanie techniki naturalistycznej w literaturze i filmie na podstawie wybranych dzieł. 148. Zanalizuj wizje świata pozagrobowego w literaturze i malarstwie na podstawie wybranych dzieł. 149. Omów koncepcję syntezy sztuk w wybranych dramatach romantycznych i neoromantycznych. 150. Zaprezentuj funkcjonowanie motywu pasyjnego w wybranych dziełach literackich i plastycznych. 151. Symbolika stroju. Omów ją, analizując wybrane dzieła literackie i plastyczne. 152. Zanalizuj funkcjonowanie motywu franciszkańskiego w wybranym utworze literackim i malarskim (lub filmowym). 153. Kostium historyczny i jego funkcje w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Omów sposoby i cele jego wykorzystania w dziele. 154. Uprzedmiotowienie człowieka jako problem w literaturze i sztuce (np. T.Kantor, A.Wróblewski, T.Różewicz). Zinterpretuj zjawisko na wybranych 155. Różne ujęcia motywu Sądu Ostatecznego w literaturze i sztuce. Prezentując temat odwołaj się do wybranych przykładów. 156. Zaprezentuj funkcjonowanie motywu śmierci w wybranych dziełach sztuki i literatury średniowiecza. 157. Surrealistyczne obrazy w literaturze i malarstwie. Przedstaw wybrane realizacje i zanalizuj ich funkcje. 158. Przedstaw sposoby przekraczania konwencji, odwołując się do wybranych przykładów z literatury i sztuki współczesnej. 159. Przedstaw i porównaj obrazy macierzyństwa w wybranych dziełach malarskich, rzeźbiarskich, literackich i filmowych.
160. Obrazy świata w ujęciu twórców fantastów. Ukaż różnorodność ich wizji na podstawie wybranych utworów literackich i filmowych. 161. Dekalog jako źródło wartości w literaturze i filmie. Przedstaw wybrane realizacje artystyczne. 162. Legendy arturiańskie opowiedziane w literaturze i filmie. Na wybranych przykładach przedstaw sposoby kreowania świata i bohatera. 163. Kobieta i kobiecość dokonaj analizy tych pojęć, wykorzystując wybrane przykłady z literatury i sztuki. 164. Motyw diabła w literaturze i sztuce. Porównaj różne jego kreacje w wybranych dziełach. 165. Obrazy miasta jako przestrzeni życiowej. Rozwiń temat w oparciu o wybrane dzieła epickie i artystyczne. 166. Zaprezentuj różne obrazy kobiety w literaturze i malarstwie II. poł. XIX w. na przykładzie wybranych dzieł. 167. Na podstawie wybranych dzieł Stanisław Wyspiańskiego ukaż wszechstronność zainteresowań artysty. 168. Dekoracyjność w poezji i sztuce baroku. Przedstaw zagadnienie, odwołując się do wybranych tekstów kultury. 169. Białostocczyzna widziana oczyma różnych twórców. Omów zagadnienie na podstawie wybranych tekstów kultury. 170. Wielkie wydarzenia historyczne jako temat polskiej literatury i malarstwa. Omów zagadnienie na wybranych 171. Na podstawie wybranych tekstów kultury omów ewolucję gatunku horroru. 172. Sposoby tworzenia świata przedstawionego w komiksie. Omów na wybranych 173. Makbet Szekspira jako inspiracja dla innych twórców. Omów na wybranych przykładach dzieł literackich i filmowych. 174. Omów funkcjonowanie wybranego wątku biblijnego w tekstach kultury. 175. Na wybranych przykładach zaprezentuj teksty w utworach muzycznych jako manifesty młodego pokolenia. 176. Motyw samotności w literaturze i filmie. Omów na wybranych J Ę Z Y K 177. Swoboda wykorzystania języka jako zasada poezji lingwistycznej. Omów zagadnienie, sięgając do twórczości wybranego poety. 178. Język poezji renesansu i baroku. Scharakteryzuj i porównaj style na podstawie wybranych tekstów. 179. Zanalizuj styl wypowiedzi trzech bohaterów literackich wywodzących się z różnych środowisk społecznych. 180. Zanalizuj język bohaterów ze środowiska wiejskiego na przykładach z Wesela lub Chłopów. 181. Rozważ etyczny aspekt manipulacji językowej na przykładzie wystąpień sejmowych, haseł kampanii wyborczych, reklamy telewizyjnej lub radiowej (do wyboru). 182. Omów wpływ języka angielskiego na współczesną polszczyznę Twojego środowiska. 183. Na podstawie zgromadzonego materiału badawczego zanalizuj i scharakteryzuj język różnych pokoleń Twojej wsi. 184. Zanalizuj funkcjonowanie wyrażeń i zwrotów zaczerpniętych z mitologii i Biblii we współczesnej polszczyźnie. 185. Omów język Twoich rówieśników na podstawie analizy tekstów internetowych. Dokonaj oceny jego zgodności z normami polszczyzny ogólnej. 186. Omów rolę stylizacji językowej na podstawie wybranych utworów. 187. Na wybranych przykładach zaprezentuj funkcjonowanie neologizmów w poezji. 188. Na podstawie tekstów publicystycznych ukaż i oceń wpływ propagandy na język. 189. Na podstawie zgromadzonego materiału zaprezentuj i omów błędy językowe we współczesnej
prasie. 190. Na podstawie zgromadzonego materiału zanalizuj język polskich przysłów oraz ukaż ich kulturowe źródła. 191. Omów etymologię nazw miejscowych Twojego regionu, charakteryzując ją na wybranych 192. Przedstaw osobliwości językowe regionu białostockiego na wybranych 193. Przedstaw współczesne realizacje stylu retorycznego na wybranych przykładach z życia publicznego. 194. Scharakteryzuj język mówiony jako tworzywo literatury (np. w twórczości B.Prusa, J.Tuwima, M.Białoszewskiego, S.Barańczaka, D.Masłowskiej). 195. Scharakteryzuj język prasy młodzieżowej. Dokonaj oceny jego poprawności. 196. Wieloznaczność wyrazów i jej konsekwencje dla procesu komunikacji. Omów zagadnienie na wybranych przykładach tekstów kabaretowych. 197. Scharakteryzuj język i styl wybranej epoki literackiej na przykładzie dwóch reprezentatywnych dla niej tekstów. 198. Magia i tabu w języku. Zaprezentuj problem na wybranych 199. Na wybranych przykładach wskaż różnice między tekstami mówionymi a pisanymi. 200. Analizując wybrane przykłady, ukaż obraz świata przedstawiony przez język reklam. 201. Język prasy. Omów różne odmiany stylu publicystycznego w oparciu o wybrane teksty. 202. Analiza języka piosenek wybranego zespołu. Omów na reprezentatywnych OPRACOWAŁ ZESPÓŁ NAUCZYCIELI JĘZYKA POLSKIEGO W I LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCYM IM. ADAMA MICKIEWICZA W BIAŁYMSTOKU