Specyfikacje techniczne ST-02.00 Roboty ziemne 47 SPECYFIKACJA TECHNICZNA ST-02.00 ROBOTY ZIEMNE Nazwy i kody robót według kodu numerycznego słownika głównego Wspólnego Słownika Zamówień (CPV): Grupa robót 45100000-8 - Przygotowanie terenu pod budowę Klasa robót 45110000-1 Roboty w zakresie burzenia i rozbiórki obiektów budowlanych, roboty ziemne Kategoria robót 45111200-0 Roboty w zakresie przygotowania terenu pod budowę i roboty ziemne 47
Specyfikacje techniczne ST-02.00 Roboty ziemne 48 SPIS TREŚCI 1. WSTĘP... 49 1.1. Przedmiot Specyfikacji Technicznej... 49 1.2. Zakres stosowania Specyfikacji Technicznej... 49 1.3. Zakres robót objętych Specyfikacją Techniczną... 49 1.4. Określenia podstawowe... 50 1.5. Kategorie gruntu... 53 1.6. Ogólne wymagania dotyczące robót... 54 2. MATERIAŁY... 54 3. SPRZĘT... 55 4. TRANSPORT... 55 5. WYKONANIE ROBÓT... 56 5.1. Ogólne warunki wykonania Robót... 56 5.2. Szczegółowe warunki wykonania Robót... 56 5.2.1. Przygotowanie do robót ziemnych... 56 5.2.2. Odwodnienie wykopów... 57 5.2.3. Roboty ziemne... 58 6. KONTROLA JAKOŚCI ROBÓT... 60 7. OBMIAR ROBÓT... 61 8. ODBIÓR ROBÓT... 61 8.1. Warunki szczegółowe... 61 9. PODSTAWA PŁATNOŚCI... 61 9.1. Płatności... 61 10. PRZEPISY ZWIĄZANE... 63 48
Specyfikacje techniczne ST-02.00 Roboty ziemne 49 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot Specyfikacji Technicznej Przedmiotem niniejszej Specyfikacji Technicznej są wymagania dotyczące wykonania i odbioru robót ziemnych pod budowę budynku techniczno - socjalnego, sieci międzyobiektowych (kanalizacja sanitarna, przyłącze wodociągowe, kable energetyczne) oraz przepompowni ścieków, które zostaną wykonane dla zadania pn. Przebudowa przepompowni ścieków PS-10 przy ul. Botanicznej (dz. 632) w Zielonej Górze. 1.2. Zakres stosowania Specyfikacji Technicznej Specyfikacja Techniczna jest stosowana, jako dokument przetargowy i kontraktowy przy zlecaniu i realizacji robót, wymienionych w punkcie 1.1. 1.3. Zakres robót objętych Specyfikacją Techniczną Ustalenia zawarte w niniejszej ST dotyczą wykonania robót ziemnych przy wykonywaniu wykopów, zasypek, podsypek i obsypek gruntem z urobku i/lub dowiezionym w celu budowy budynku techniczno socjalnego, sieci międzyobiektowych, przepompowni ścieków wraz z zagospodarowaniem terenu. Zakres robót obejmuje prace tymczasowe tj.: prace pomiarowe, roboty przygotowawcze (tyczenie obiektów, usunięcie humusu- ziemi urodzajnej), ręczne i mechaniczne usunięcie ziemi urodzajnej, na odkład lub z wywozem, wykopy ręczne i mechaniczne na odkład i z wywozem, utylizacją nadmiaru gruntu, wymianę gruntu (w razie takiej konieczności), plantowanie dna wykopu i wykonanie robót ziemnych pomocniczych spycharką w wykopie i na odkładzie, wytyczenie osi budowli, ustawienie ław wysokościowych, wyznaczenie krawędzi wykopów, umocnienia ścian wykopów deskowaniami systemowymi lub innymi (w zaleŝności od potrzeb np. stalowymi palami szalunkowymi), wykonanie niezbędnych zejść do wykopu, ręczne wyrównanie skarp wykopu i ziemi zgromadzonej na odkładzie, podsypkę i obsypkę z piasku miejscowego po przesianiu lub dowiezionego z zagęszczaniem, zasypanie wykopu ziemią z odkładu i przywiezioną z czasowego odkładu z zagęszczeniem wykopów do Is=1,0, w miejscu przebiegu dróg i do Is=0,98, poza drogami, ręczne i mechaniczne, rozścielenie humusu, montaŝ i demontaŝ konstrukcji podparć i podwieszeń istniejących rurociągów i kabli, budowa i rozbiórka kładek dla pieszych, zabezpieczenie kabli rurami AROT, oraz prace towarzyszące: 49
Specyfikacje techniczne ST-02.00 Roboty ziemne 50 usunięcie zieleni, w tym: krzaków i podszycia, zdjęcie humusu, przemieszczenie go poza strefę robót i zhałdowanie: przy wykonaniu zasypania rurociągu, przy wykonaniu zasypki głównej rurociągów, przy wykonaniu nasypów, wykonanie zagęszczenia gruntu: przy wymianie gruntu w miejscach wystąpienia gruntu spoistego (glina) koszt przywozu i zakupu materiału zamiennego, przy wywozie nieprzydatnych mas ziemnych załadunek gruntu, przewóz gruntu samochodami samowyładowczymi i wyładunek w miejscu składowania w odległości od terenu budowy nie większej niŝ: 10 km, umocnienie wykopów palami szalunkowymi w niezbędnym zakresie, zapewniającym bezpieczne warunki realizacji robót, odwodnienie wykopów; w cenie robót ziemnych opisanych w niniejszej specyfikacji Wykonawca uwzględni wszystkie koszty związane z odwodnieniem wykopów, wszystkie prace związane z zabezpieczeniem obiektów istniejących przed skutkami wykonania robót ziemnych i ich naprawą w przypadku powstania uszkodzeń, wykonanie podwieszenia istniejącego uzbrojenia w miejscach skrzyŝowań z sieciami wykonywanymi, wykonanie rur ochronnych na istniejącym uzbrojeniu w miejscach skrzyŝowań z sieciami wykonywanymi, zabezpieczenie wykopów przed napływem wód opadowych i roztopowych i związane z tym utrzymanie wykopów w stanie suchym, oczyszczenie, ułoŝenie i odwiezienie materiałów i sprzętu, uporządkowanie miejsc prowadzonych robót. 1.4. Określenia podstawowe Określenia podane w niniejszej Specyfikacji Technicznej są zgodne z obowiązującymi odpowiednimi normami i ST -00.00 - Wymagania Ogólne. Warstwa humusu - warstwa ziemi urodzajnej, roślinnej nadającej się do upraw rolnych. Wykopy - doły szeroko- i wąsko przestrzenne dla fundamentów lub liniowe dla urządzeń instalacji podziemnych. Wykop wąskoprzestrzenny (wykop wąski) - wykop o szerokości dna równej lub mniejszej od 1,5 m i o długości powyŝej 1,5 m. Wykopy jamiste - oddzielne wykopy ze skarpami, głębsze od 1,0 m, o powierzchni dna do 2,25 m 2 przy wykonaniu ręcznym oraz 9,00 m 2 przy wykonywaniu wykopu sposobem mechanicznym. Głębokość wykopu odległość mierzona między dnem wykopu a powierzchnią terenu po zdjęciu warstwy ziemi urodzajnej. Przekopy - wykopy podłuŝne otwarte torów komunikacyjnych, spławnych i melioracyjnych. Wykop płytki wykop, którego głębokość jest mniejsza niŝ 1 m. Wykop średni wykop, którego głębokość wynosi od 1 do 3 m. 50
Specyfikacje techniczne ST-02.00 Roboty ziemne 51 Wykop głęboki - wykop, którego głębokość przekracza 3 m. Ukopy - miejsca poboru ziemi, z których wydobyta ziemia zostaje uŝyta do budowy nasypów lub wykonania zasypów, zaś sam ukop pozostaje bezuŝyteczny. Dokop miejsce pozyskania gruntu do wykonania zasypki wykopu fundamentowego lub wykonania nasypów, połoŝone poza placem budowy. Nasypy - uŝytkowe budowle ziemne wznoszone od poziomu terenu wzwyŝ, w których grunt jest celowo zagęszczony. Odkład - grunt uzyskiwany z wykopu lub przekopu złoŝony w określonym miejscu bez przeznaczenia uŝytkowego lub z przeznaczeniem do późniejszego zasypania wykopu. Plantowanie terenu - wyrównanie terenu do zadanych projektem rzędnych, przez ścięcie wypukłości i zasypanie wgłębień o wysokości do 30 cm i przy przemieszczaniu mas ziemnych do 50 m. Obrobienie z grubsza (z dokładnością do ±10 cm) lub na czysto (z dokładnością do ± 5 cm) powierzchni - ręczne obrobienie powierzchni skarp, korony lub dna wykopu. Wskaźnik zagęszczenia gruntu - wielkość charakteryzująca zagęszczenie gruntu, określona wg wzoru: gdzie: Is = P d / P ds P d - gęstość objętościowa szkieletu zagęszczonego gruntu (Mg/m 3 ), P ds - maksymalna gęstość objętościowa szkieletu gruntowego przy wilgotności optymalnej, określona w normalnej próbie Proctora, zgodnie z PN badania próbek gruntu, słuŝąca do oceny zagęszczenia gruntu w robotach ziemnych. Wskaźnik róŝnoziarnistości - wielkość charakteryzująca zagęszczalność gruntów niespoistych określona wg wzoru: gdzie: U= d 60/d 10 d 60 - średnica oczka sita, przez które przechodzi 60% gruntu (mm), d 10 - średnica oczka sita, przez które przechodzi 10% gruntu (mm). Grunt budowlany część skorupy ziemskiej mogąca współdziałać z obiektem budowlanym, stanowiąca jego element lub słuŝąca jako tworzywo do wykonywania z niego budowli ziemnych. Grunt naturalny grunt, którego szkielet powstał w wyniku procesów geologicznych. Grunt antropogeniczny grunt nasypowy utworzony z produktów gospodarczej lub przemysłowej działalności człowieka (odpady komunalne, pyły dymnicowe, odpady poflotacyjne itp.) w wysypiskach, zwałowiskach, budowlach ziemnych itp. Grunt rodzimy grunt powstały w miejscu zalegania w wyniku procesów geologicznych (wietrzenie, sedymentacja w środowisku wodnym itp.); grunty 51
Specyfikacje techniczne ST-02.00 Roboty ziemne 52 rodzime są zawsze gruntami naturalnymi. RozróŜnia się następujące grunty rodzime: skaliste, nieskaliste mineralne, nieskaliste organiczne. Grunt nasypowy grunt naturalny lub antropogeniczny powstały w wyniku działalności człowieka np. w wysypiskach, zwałowiskach, zbiornikach osadowych, budowlach ziemnych itp. Grunt skalisty grunt rodzimy, lity lub spękany o nieprzesuniętych blokach (najmniejszy wymiar bloku > 10 cm), którego próbki nie wykazują zmian objętości ani nie rozpadają się (rozmakają) pod działaniem wody destylowanej i mają wytrzymałość na ściskanie Rc> 0,2 MPa. Grunt nieskalisty grunt rodzimy lub autogeniczny nie spełniający warunków gruntu skalistego. Grunt spoisty nieskalany grunt mineralny lub organiczny, wykazujący wartość wskaźnika plastyczności Ip>1% lub wykazujący w stanie wysuszonym stałość kształtu bryłek przy napręŝeniach >0,01 MPa; minimalny wymiar bryłek nie moŝe być przy tym mniejszy niŝ 10-krotna wartość maksymalnej średnicy ziaren. W stanie wilgotnym grunty spoiste wykazują cechę plastyczności. Grunt niespoisty (sypki) nieskalisty grunt mineralny lub organiczny nie spełniający warunków podanych dla gruntu spoistego. PodłoŜe część konstrukcyjna wykopu utrzymująca przewód pomiędzy dnem wykopu a obsypką lub zasypką wstępną. W podłoŝu wyróŝnia się górną i dolną podsypkę. W przypadku ułoŝenia przewodu na naturalnym dnie wykopu, dno wykopu jest dolną podsypką. Grubość warstwy zagęszczenia grubość kolejnej warstwy wypełnienia gruntem przed jej zagęszczeniem. Grubość przykrycia pionowa odległość pomiędzy wierzchem rury a powierzchnią terenu. Strefa ułoŝenia przewodu wypełnienie otoczenia przewodu obejmujące podsypkę, obsypkę i zasypkę wstępną. Zasypka wstępna warstwa wypełniającego materiału gruntowego tuŝ nad wierzchem rury. Zasypka główna wypełnienie gruntem między górną powierzchnią zasypki wstępnej a powierzchnią terenu, nasypu, spodem drogi lub spodem konstrukcji torów kolejowych. Szerokość wykopu oznacza szerokość wymaganą dla części roboczej wykopu po wykonaniu umocnienia (mierzoną w świetle wykopu między ściankami umocnienia od strony części roboczej wykopu). Oznacza to, Ŝe: zarówno przy ustalaniu przedmiaru robót, jaki i przy wyliczaniu obmiaru robót ziemnych (w celu wyliczenia naleŝnej zapłaty dla Wykonawcy) w ilości robót ziemnych nie uwzględnia się poszerzenia wykopu koniecznego do montaŝu szalunków (grubości szalunków). Wykonawca, w dostosowaniu do systemu szalunków, jakimi dysponuje i jakimi będzie zabezpieczał wykopy, uwzględni w cenie wykonania 1 m 3 robót ziemnych (wykopu, 52
Specyfikacje techniczne ST-02.00 Roboty ziemne 53 zasypki) wykonanie i zasypanie (z wszelkimi przemieszczeniami) poszerzenia wykopu niezbędnego w celu umieszczenia szalunków. 1.5. Kategorie gruntu Kategorie gruntu naleŝy rozumieć tak, jak to opisano w poniŝszej tabeli: Kategoria gruntu Rodzaj i charakterystyka gruntu lub materiału Średnia gęstość w stanie naturalnym kn/m 3 t/m 3 Przeciętne spulchnienie po odspojeniu w % od pierwotnej objętości I II III IV V Piasek suchy bez spoiwa Gleba uprawna zaorana lub ogrodowa Torf bez korzeni Popioły lotne nie zleŝałe Piasek wilgotny Piasek gliniasty, pył i lessy wilgotne, twardoplastyczne i plastyczne Gleba uprawna z darniną lub korzeniami grubości do 30 mm Torf z korzeniami grubości do 30 mm Nasyp z piasku oraz piasku gliniastego z gruzem, tłuczniem lub odpadkami drewna świr bez spoiwa lub mało spoisty Piasek gliniasty, pył i lessy małowilgotne, półzwarte Gleba uprawna z korzeniami grubości ponad 30 mm Torf z korzeniami grubości ponad 30 mm Nasyp zleŝały z piasku gliniastego, pyłu i lessu z gruzem, tłuczniem lub odpadkami drewna Rumosz skalny zwietrzelinowy z otoczakami o wymiarach do 40 mm Glina, glina cięŝka i iły wilgotne, twardoplastyczne i plastyczne, bez głazów Mady i namuły gliniaste rzeczne Popioły lotne zleŝałe Less suchy zwarty Nasyp zleŝały z gliny lub iłu z gruzem, tłuczniem i odpadkami drewna lub głazami o masie do 25 kg, stanowiącymi do 10% objętości gruntu Glina, glina cięŝka i iły mało wilgotne, półzwarte i zwarte Glina zwałowa z głazami do 50 kg stanowiącymi do 10 % objętości gruntu Gruz ceglany i rumowisko z blokami do 50 kg Iłołupek miękki Grube otoczaki lub rumosz o wymiarach do 90 mm lub z głazami o masie do 10 kg śuŝel hutniczy niezwietrzały Glina zwałowa z głazami do 50 kg stanowiącymi 10-30% objętości gruntu Rumosz skalny zwietrzelinowy o wymiarach ponad 90 mm Gruz ceglany i rumowisko budowlane silnie scementowane lub w blokach ponad 50 kg Margle miękkie lub średnio twarde słabo spękane Opoka kredowa miękka lub zbita Węgiel kamienny i brunatny Iły przewarstwione łupkiem Iłołupek twardy, lecz rozsypliwy Zlepieńce słabo scementowane 15,7 11,8 9,8 11,8 16,7 17,7 12,7 10,8 16,7 16,7 18,6 13,7 13,7 18,6 1,6 1,2 1,0 1,2 1,7 1,8 17,7 19,6 17,7 19,6 18,6 19,6 20,6 20,6 16,7 19,6 19,6 14,7 19,6 20,6 17,7 17,7 16,7 2 16,7 2 41,8 14,7 19,6 19,6 1,3 1,1 1,7 1,7 1,9 1,4 1,4 1,9 1,8 2,0 1,8 2,0 1,9 2,0 2,1 2,1 1,7 2,0 2,0 1,5 2,0 2,1 1,8 1,8 1,6 2,3 1,6 2,3 4,2 1,5 2,0 2,0 5-15 5-15 15-25 15-25 15-25 15-25 15-25 15-25 25-35 25-35 25-35 25-35 25-35 25-35 25-35 53
Specyfikacje techniczne ST-02.00 Roboty ziemne 54 VI VII VIII IX X Gips Tuf wulkaniczny, częściowo sypki Iłołupek twardy Łupek mikowy i piaszczysty niespękany Margiel twardy Wapień marglisty Piaskowiec o spoiwie ilastym Zlepieńce otoczaków głównie skał osadowych Anhydryt Tuf wulkaniczny zbity Łupek piaszczysto-wapnisty Piaskowiec ilasto-wapnisty twardy Zlepieńce z otoczaków głównie skał osadowych o spoiwie krzemionkowym Wapień niezwietrzały Magnezyt Granit i gnejs silnie zwietrzałe Łupek plastyczny niespękany Piaskowiec twardy o spoiwie wapiennym Wapień twardy niezwietrzały Marmur i wapień krystaliczny Dolomit niezbyt twardy Piaskowiec kwarcytowy lub o spoiwie ilasto-krzemionkowym Zlepieńce z otoczaków skał głównie krystalicznych o spoiwie wapiennym lub krzemionkowym Dolomit bardzo twardy Granit gruboziarnisty niezwietrzały Sjenit gruboziarnisty Serpentyn Wapień bardzo twardy Gnejs Granit średnio i drobnoziarnisty Sjenit średnioziarnisty Gnejs twardy Porfir Trachit, liparyt i skały pokruszone Granitognejs Wapień krzemienisty I rogowy bardzo twardy Andezyt, bazalt, rogowiec w ławicach Gabro Gabrodiabaz i kwarcyt Bazalt 20,6 21,6 15,7 20,5 2 23,5 2 21,6 21,6 24,5 18,6 23,5 23,5 23,5 23,5 28,4 23,5 24,5 24,5 24,5 24,5 24,5 25,5 25,5 25,5 25,5 25,5 24,5 24,5 25,5 25,5 26,5 25,5 26,5 24,5 26,5 25,5 27,4 26,5 26,5 27,4 27,4 2,1 2,2 1,6 2,1 2,3 2,3 2,3 2,2 2,2 2,5 1,9 2,4 2,4 2,4 2,4 2,9 2,4 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,7 2,7 2,5 2,7 2,8 2,7 2,7 2,8 2,7 30-45 30-45 30-50 30-45 1.6. Ogólne wymagania dotyczące robót Wykonawca jest odpowiedzialny za jakość wykonania robót oraz za zgodność z Dokumentacją Projektową, ST i poleceniami InŜyniera. Ogólne wymagania dotyczące robót podano w ST-00 Wymagania Ogólne. Wykonawca sam znajdzie miejsce wywozu nadmiaru gruntu z wykopów i poniesie koszty związane ze składowaniem. 2. MATERIAŁY Materiałami stosowanymi do wykonania robót będących tematem niniejszej specyfikacji są: humus zdjęty z powierzchni terenu i składowany na tymczasowym odkładzie z przeznaczeniem do ponownego wbudowania, 54
Specyfikacje techniczne ST-02.00 Roboty ziemne 55 grunt wydobyty z wykopu i składowany na tymczasowym odkładzie na obsypanie fundamentów i rurociągów, grunt do zasypania tzw. warstwy ochronnej wokół przewodów, uzyskany poprzez przesianie gruntu przeznaczonego do zasypki lub piasek do wymiany gruntu, kruszywa naturalne do wykonania podsypki, obsypki i zasypki z zagęszczaniem, grunt zakupiony i dowieziony spoza Placu Budowy, pale szalunkowe (wypraski) lub szalunki prefabrykowane, deskowania, materiały do umocnienia i zabezpieczenia wykopów, materiały do podparć i podwieszeń, materiały na kładki dla pieszych i pomosty. Materiały powinny być takie, jak określono w Specyfikacji Technicznej, bądź inne, o ile zatwierdzone zostaną przez InŜyniera. Wykonawca przedstawi szczegółowe informacje dotyczące proponowanego źródła wytwarzania, zamawiania lub wydobywania materiałów i odpowiednie świadectwa badań laboratoryjnych oraz próbki do zatwierdzenia przez InŜyniera. Wykonawca zobowiązany jest do prowadzenia badań w celu udokumentowania, Ŝe materiały uzyskane z dopuszczalnego źródła w sposób ciągły spełniają załoŝone wymagania w czasie postępu robót. Do wykonania robót stosować materiały odpowiadające wymogom normy PN-B-06050:1999, PN-B-10736, PN-S-02205. 3. SPRZĘT Warunki ogólne dotyczące uŝywania sprzętu podano w ST-00.00. Roboty ziemne, związane ze zdjęciem ziemi urodzajnej i wykonaniem wykopów oraz zasypaniem prowadzone mogą być ręcznie lub przy uŝyciu następującego sprzętu mechanicznego: koparki, spycharki, równiarki, niwelatora, walców, łopat, szpadli, płyt i walców wibracyjnych, i inny sprzęt odpowiadający pod względem typów i ilości wymaganiom zawartym w projekcie organizacji Robót zaakceptowanym przez InŜyniera. 4. TRANSPORT Warunki ogólne dotyczące transportu podano w ST-00.00. Samochód samowyładowczy i inne środki transportu - odpowiadające pod względem typów i ilości wymaganiom zawartym w projekcie organizacji Robót zaakceptowanym przez InŜyniera. UŜyte środki transportu muszą być sprawne technicznie. Transport powinien być taki jak określono w specyfikacji, bądź inny, o ile zatwierdzony zostanie przez InŜyniera. Wybór środków transportowych oraz metod transportu powinien być dostosowany do kategorii gruntu (materiału), jego objętości, technologii odspajania i załadunku oraz odległości transportu. Wydajność środków transportowych powinna być ponadto dostosowana do wydajności sprzętu stosowanego do urabiania i wbudowania gruntu (materiału). Przewidywane do uŝycia środki transportowe to: samochody dostawcze dla materiałów drobnych i pomocniczych, 55
Specyfikacje techniczne ST-02.00 Roboty ziemne 56 samowyładowcze środki transportu (samochody, ciągniki z przyczepami, posiadającymi odpowiednie zabezpieczenia skrzyni ładunkowej dla transportu mas ziemnych, piasku itp.). 5. WYKONANIE ROBÓT 5.1. Ogólne warunki wykonania Robót Ogólne warunki wykonania robót podano w ST-00.00 Wymagania ogólne. Roboty ziemne naleŝy wykonywać zgodnie z normą PN-B-06050:1999 Geotechnika. Roboty ziemne. Wymagania ogólne oraz Warunkami technicznymi wykonania i odbioru robót budowlano - montaŝowych. Wykonywanie wykopów moŝe nastąpić po wyraŝeniu zgody przez InŜyniera zgodnie ze Specyfikacją Techniczną. 5.2. Szczegółowe warunki wykonania Robót 5.2.1. Przygotowanie do robót ziemnych Przed rozpoczęciem robót ziemnych Wykonawca, przy udziale InŜyniera, sporządzi dokumentację inwentaryzacyjną stanu powierzchni terenu i przekaŝe ją InŜynierowi. Dokumentacja inwentaryzacyjna powinna przedstawiać wszystkie te szczegóły stanu zagospodarowania terenu, które mogą wymagać przywrócenia do stanu pierwotnego. Dokumentacja inwentaryzacyjna powinna przedstawiać w szczególności wyniki oględzin obiektów, w rejonie których planowane jest umocnienie wykopów. Informuje się, Ŝe w pobliŝu planowanego przedsięwzięcia nie występują obiekty budowlane, które mogą ulec uszkodzeniu podczas wykonywania prac (występuje jedynie budynek techniczno socjalny przewidziany do rozbiórki). Występuje natomiast roślinność (przyległy las), którą naleŝy chronić przed uszkodzeniem. JeŜeli okaŝe się to konieczne, InŜynier poleci wykonanie i załączenie do dokumentacji zdjęć lub nagrań wideo, przedstawiających istniejący stan obiektów na terenie inwestycji i w pobliŝu, których uszkodzenie moŝe powodować sprawy sporne podczas przywracania terenu do stanu pierwotnego. W razie potrzeby Wykonawca poczyni pisemne porozumienia z właścicielami i uŝytkownikami terenu, a ich kopie dostarczy InŜynierowi. Przed przystąpieniem do wykonywania Robót ziemnych naleŝy powiadomić poszczególnych uŝytkowników uzbrojenia podziemnego o terminie rozpoczęcia prac i potrzebie zabezpieczenia nadzoru z ich strony. Przed przystąpieniem do wykonywania wykopów i nasypów naleŝy: zapoznać się z mapą sytuacyjno wysokościową i naniesionymi na nią konturami i wymiarami istniejących i projektowanych budynków i budowli, wynikami badań geotechnicznych gruntu, rozmieszczeniem projektowanych nasypów i skarp ziemnych; wyznaczyć zarysy robót ziemnych na gruncie poprzez trwałe oznaczenie w terenie połoŝenia wszystkich charakterystycznych punktów przekroju podłuŝnego i przekrojów poprzecznych, zarówno wykopów jak i nasypów, połoŝenia ich osi geometrycznych, szerokości korony, wysokości nasypów i głębokości wykopów, zarysy skarp, punktów ich przecięcia z powierzchnią terenu. Do wyznaczania zarysów robót ziemnych naleŝy posługiwać się 56
Specyfikacje techniczne ST-02.00 Roboty ziemne 57 instrumentami geodezyjnymi takimi jak: teodolit, niwelator, jak równieŝ prostymi przyrządami - poziomicą, łatą mierniczą, taśmą itp.; przygotować i oczyścić teren poprzez: usunięcie gruzu i kamieni, wykonanie robót rozbiórkowych istniejących obiektów lub ich resztek, usunięcie ogrodzeń itp., osuszenie i odwodnienie pasa terenu, na którym roboty ziemne będą wykonywane, przygotowanie przejść dla pieszych, przejazdów i dróg dojazdowych. W przypadku konieczności wykonania karczowania krzewów i podszycia, po zakończeniu prac naleŝy wywieźć ścięte krzewy i poszycie z terenu prowadzonych Robót. Zapewnienie terenów na składowanie ściętych krzewów i poszycia oraz ich zagospodarowanie naleŝy do obowiązków Wykonawcy, zarówno od strony organizacyjnej jak i w zakresie poniesionych kosztów; usunąć z pasa roboczego ziemię urodzajną i zmagazynować do czasu wykonywania robót odtworzeniowych. W przypadku usunięcia humusu naleŝy zdjąć warstwę i pryzmować w pobliŝu miejsca prowadzenia Robót ziemnych, a po zakończeniu Robót rozścielić w miejscu, z którego został zgarnięty lub w innym miejscu wskazanym w specyfikacji (jeśli nie jest przewidziane odtworzenie terenu); przygotować pochyłe powierzchnie terenu pod podstawę nasypów. Wszystkie napotkane przewody podziemne na trasie wykonywanego wykopu, krzyŝujące się lub biegnące równolegle z wykopem powinny być zabezpieczone przed uszkodzeniem, a w razie potrzeby podwieszone w sposób zapewniający ich eksploatację. Odchylenie odległości krawędzi wykopu w dnie od ustalonej w planie osi wykopu nie powinno przekraczać ± 5 cm. Po wykonaniu wykopu lub w czasie jego wykonywania, naleŝy (przy udziale InŜyniera) sprawdzić, czy charakter gruntu odpowiada wykonaniu posadowienia obiektu, wg przekazanego Wykonawcy projektu. Wykopy oznakować oraz zabezpieczyć i wykonać przejazdy i przejścia dla pieszych. 5.2.2. Odwodnienie wykopów Nie przewiduje się odwodnienia wykopów, jednak Wykonawca powinien, o ile wymagają tego warunki terenowe, wykonać urządzenia, które zapewnią odprowadzenie wód gruntowych i opadowych poza obszar robót ziemnych tak, aby zabezpieczyć grunty przed przewilgoceniem i nawodnieniem. Wykonawca ma obowiązek takiego wykonywania wykopów, aby powierzchniom gruntu nadawać w całym okresie trwania robót spadki, zapewniające prawidłowe odwodnienie. JeŜeli wskutek zaniedbania Wykonawcy, grunty ulegną nawodnieniu, które spowoduje ich długotrwałą nieprzydatność, Wykonawca ma obowiązek usunięcia tych gruntów i zastąpienia ich gruntami przydatnymi na własny koszt bez jakichkolwiek dodatkowych opłat ze strony Zamawiającego za te czynności, jak równieŝ za dowieziony grunt. Urządzenia odwadniające naleŝy kontrolować i konserwować przez cały czas trwania robót. KaŜdorazowo sposób odwadniania naleŝy dobrać do aktualnie panujących warunków gruntowo - wodnych i uzgadniać na bieŝąco z InŜynierem. Wodę z odwodnienia 57
Specyfikacje techniczne ST-02.00 Roboty ziemne 58 odprowadzać do najbliŝszego rowu lub kanalizacji deszczowej w ul. Botanicznej na odprowadzenie wody Wykonawca uzyska niezbędne uzgodnienia i pozwolenia, a całkowity ich koszt uwzględni w swojej ofercie. 5.2.3. Roboty ziemne Roboty ziemne pod rurociągi oraz obiekty naleŝy wykonać zgodnie z normą PN-B- 10736:1999, PN-B-06050:1999, PN-B-10736:1999. Dopuszczalne głębokości wykopów, powyŝej których naleŝy dla wykopów o ścianach pionowych wykonywać umocnienie, są następujące: w gruntach skalistych, litych 4,0 m, w gruntach spoistych, bardzo zwartych 2,0 m, w pozostałych gruntach 1,0 m. Wykopy naleŝy oznakować i zabezpieczyć oraz wykonać kładki. Wykopy Dno wykopu powinno być równe i wykonane na rzędnej ustalonej w Dokumentacji Projektowej, szerokość winna być dobrana do średnicy rurociągu. Wykopy pod przewody rurociągowe i obiekty naleŝy wykonywać do głębokości 0,1 0,2 m mniejszej od projektowanej, a następnie pogłębiać do głębokości właściwej, bezpośrednio przed ułoŝeniem przewodu rurociągowego, studni czy zbiornika pompowni. Minimalna szerokość wykopu w świetle obudowy ściany wykopu powinna być dostosowana do średnicy przewodu. Przy montaŝu przewodu na powierzchni terenu i opuszczeniu całych ciągów do wykopu, szerokość wykopu nie moŝe być zmniejszona. W przypadku występowania w dnie wykopu pod studzienki gruntów słabych (gruntu spoiste w stanie plastycznym, miękkoplastycznym, grunty organiczne) wymaga całkowitej wymiany gruntu na dobrze zagęszczalny grunt sypki (wskaźnik uziarnienia U>5 zagęszczony do wskaźnika Is nie mniejszego od 0,95), moŝliwe jest teŝ zastąpienie słabego gruntu piaskiem stabilizowanym cementem, posadowienie na fundamencie zmniejszającym nacisk, a przypadku zalegania w miejscu posadowienia studni grubej warstwy słabego gruntu zastosowanie mikropalowania. W przypadku posadowienia studni na gruntach w stanie zwartym, półzwartym i twardoplastycznym wykop pogłębić o 25 cm i zastąpić wybrany grunt Ŝwirem, pospółką lub dobrze zagęszczonym piaskiem. Tolerancja dla rzędnych dna wykopu nie powinna przekraczać +3 cm dla gruntów zwięzłych, +5 cm dla gruntów wymagających wzmocnienia. Natomiast tolerancja szerokości wykopu do 1,5 m wynosi +5 cm o szerokości większej niŝ 1,5 m +15cm. Pochylenie skarp wykopów nie moŝe się róŝnić od projektowanych pochyleń więcej niŝ o 10 %. Projektowaną komorę tłoczni naleŝy wykonać w wykopie otwartym umocnionym. W związku z: duŝą głębokością wykopu, bezpośrednim sąsiedztwem projektowanej komory z istniejącym budynkiem pompowni, który na czas wykonywania nowej tłoczni musi zostać zabezpieczony przed uszkodzeniem, zbliŝeniem do granicy działki, projektuje się zabezpieczenie wykopu z wszystkich stron przy pomocy grodzic stalowych (profili Larssena) zabijanych na głębokość równą 2,5 x głębokość właściwa 58
Specyfikacje techniczne ST-02.00 Roboty ziemne 59 wykopu (tj. około 13,0 m). Grodzice naleŝy wyprowadzić ok. 30 cm nad powierzchnię terenu. Wszystkie napotkane, niezinwentaryzowane przewody podziemne na trasie wykonywanego wykopu, krzyŝujące się lub biegnące równolegle z wykopem powinny być zabezpieczone przed uszkodzeniem, a w razie potrzeby podwieszone w sposób zapewniający ich eksploatację lub zdemontowane i ponownie zamontowane w sposób nie kolidujący z rurociągami. Na odcinkach kolizyjnych z elementami uzbrojenia podziemnego wykopy realizować jako ręczne. Kable naleŝy zabezpieczyć w sposób wskazany przez ich właścicieli. Szerokość wykopu umocnionego uwarunkowana jest zewnętrznymi wymiarami przewodu i studzienek, do których dodaje się obustronnie 0,4 m jako zapas potrzebny na szalowanie ścian i uszczelnienie styków w przypadku rurociągów i po 0,75 m przy studzienkach kanalizacyjnych. Dla rurociągów Ø160 mm szerokość wykopu powinna być 0,9 m, natomiast dla kanałów Ø250 mm 1,05 m. Wykop pod studzienki liczony jest przy załoŝeniu, Ŝe dno wykopu ma kształt kwadratu o boku równym średnica zewnętrzna Szalowanie ścian wykopu naleŝy prowadzić w miarę jego głębienia. Wydobyty grunt z wykopu powinien być odłoŝony przez Wykonawcę na odkład lub wywieziony poza plac budowy w miejsce uzgodnione z Inspektorem. Wejście po drabinie do wykopu powinno być wykonane z chwilą osiągnięcia głębokości większej niŝ 1 m od poziomu terenu. Bezpieczne nachylenie skarp wykopów powinno być wykonywane zgodnie z dokumentacją lub gdy roboty są wykonywane w gruncie nienawodnionym, przy głębokości wykopu do 4 m, nie występowaniu usuwisk oraz nie obciąŝaniu naziomu w zasięgu klina odłamu, dopuszcza się stosowanie następujących nachyleń skarp: w gruntach bardzo spoistych - 2:1, w gruntach kamienistych (rumosz, wietrzelina), skalistych spękanych 1:1, w pozostałych gruntach spoistych oraz wietrzelinach i rumoszach gliniastych -1:1,25, w gruntach niespoistych - 1:1,5, przy równoczesnym zapewnieniu łatwego i szybkiego odpływu wód opadowych od krawędzi wykopu z pasa terenu szerokości równej trzykrotnej głębokości wykopu oraz zabezpieczeniu podnóŝa pochylonej skarpy w dnie wykopu. Przygotowanie podłoŝa, podsypki i obsypki Przewody naleŝy układać w wykopie na odpowiednio przygotowanym podłoŝu. Przed przystąpieniem do wykonania podłoŝa naleŝy dokonać odbioru technicznego wykopu. Materiał na podsypki powinien spełniać następujące wymagania : nie powinny występować cząstki o wymiarach powyŝej 20 mm, materiał nie moŝe być zmroŝony, nie moŝe zawierać ostrych kamieni lub innego łamanego materiału, wysokość podsypki powinna wynosić min. 10 cm. w przypadku występowania w dnie wykopu kamieni o wielkości powyŝej 60 mm lub gdy podłoŝe jest skalne, naleŝy zwiększyć warstwę podsypki do 15 cm, jeŝeli wykop zostanie przegłębiony, to jego dno naleŝy wzmocnić przez wykonanie ławy Ŝwirowej o wysokości 20 cm (po zagęszczeniu). Do wykonania podłoŝa oraz obsypek moŝna stosować materiał miejscowy (grunt z wykopu np. po przesianiu) lub zakupiony i dowieziony spoza placu budowy. 59
Specyfikacje techniczne ST-02.00 Roboty ziemne 60 Zagęszczanie podłoŝa powinno być wykonane do Is nie mniej niŝ 1,0 zgodnie z normą BN- 77/8931-12 w drogach Is =0,98 w terenach nieutwardzonych. Zasypanie wykopów i ich zagęszczenie Zasypka i zagęszczenie gruntu nie powinno spowodować uszkodzenia ułoŝonego przewodu i obiektów narzewodzie. Zasypkę naleŝy wykonać z miejscowego gruntu przepuszczalnego. Grubość warstwy ochronnej zasypu strefy niebezpiecznej ponad wierzch przewodu powinna wynosić co najmniej 0,30 m. Zasypanie przewodu przeprowadza się w trzech etapach: etap I wykonanie warstwy ochronnej nad kanałami z wyłączeniem odcinków na złączach, etap II po próbie szczelności złącz rurociągów, wykonanie warstwy ochronnej w miejscach połączeń, etap III zasyp wykopu gruntem rodzimym jeśli max. wielkość cząstek nie przekracza 30 mm, warstwami z jednoczesnym zagęszczeniem i rozbiórką deskowań i rozpór ścian wykopu, w przypadku wystąpienia gruntu gliniastego naleŝy dokonać jego wymiany. Zasypkę wokół studzienek rewizyjnych wykonywać ręcznie, warstwami nie przekraczającymi 20 cm wraz z jednoczesnym zagęszczaniem poszczególnych warstw do Is nie mniej niŝ 1,0 (w drogach) i 0,98 (poza drogami). oraz zgodnie z normą BN- 77/8931-12. Po zakończeniu prac sieciowych teren naleŝy przywrócić do stanu przedstawionego w Dokumentacji Projektowej. Dodatkowo na terenach nieutwardzonych wykonać siew traw wg ST-07.00. Nadmiar ziemi z wykopów wywieźć na miejsce uzgodnione z InŜynierem. 6. KONTROLA JAKOŚCI ROBÓT Przed przystąpieniem do Robót Wykonawca winien wykonać badania mające na celu: zakwalifikowanie gruntów do odpowiednich kategorii, określenie gruntu i jego uwarstwienia, określenie stanu terenu, Kontrola w trakcie Robót winna obejmować: sprawdzenie rzędnych załoŝonych ław celowniczych w nawiązaniu do podanych na Placu Budowy stałych punktów niwelacyjnych z dokładnością odczytu do 1 mm, sprawdzenie metod wykonywania wykopów, badanie zachowania warunków bezpieczeństwa pracy, badanie zabezpieczenia wykopów przez zalaniem wodą, badanie prawidłowości podłoŝa naturalnego, w tym głównie jego nienaruszalności, wilgotności i zgodności z określonym w dokumentacji, badanie i pomiary szerokości, grubości i zagęszczenia wykonanego podłoŝa wzmocnionego z kruszywa mineralnego, badanie w zakresie zgodności z Dokumentacją Projektową i warunkami określonymi w odpowiednich normach przedmiotowych, badanie warstwy ochronnej zasypu przewodu, badanie zasypu przewodu do powierzchni terenu poprzez badanie wskaźników zagęszczenia poszczególnych jego warstw. 60
Specyfikacje techniczne ST-02.00 Roboty ziemne 61 7. OBMIAR ROBÓT Jednostką obmiarową robót ziemnych jest : m³ (metr sześcienny) wyliczony dla: zasypania wykopu po istniejącym budynku kruszywem zakupionym i dowiezionym z zagęszczeniem warstwami, wykopów jamistych, po uprzednim zdjęciu warstwy ziemi urodzajnej, wykonywane na odkład, ręcznego zasypania z zagęszczeniem, wykopów oraz przekopów o głębokości do 3,0 m, wykonywanych na odkład grunt kat. I-II,III-IV podłoŝa i obsypki przy zastosowaniu gruntu z wykopu, z jego przesianiem, zasypania wykopów fundamentowych podłuŝnych, punktowych, obiektowych, rowów, w gruncie kat.i-ii, z zagęszczeniem spycharkami, ręcznego rozplantowania 1 m3 ziemi wydobytej z wykopu, leŝącej na długości 1 m wzdłuŝ jego krawędzi, przy gruncie: kat. I-II, 8. ODBIÓR ROBÓT 8.1. Warunki szczegółowe Ogólne zasady odbioru robót podano w ST - 00.00. Odbioru robót ziemnych naleŝy dokonać zgodnie z PN-B-06050:1999, PN-B- 10736:1999 i zgodnie z,,warunkami technicznymi wykonania i odbioru robót budowlano-montaŝowych wydanymi przez Instytut Techniki Budowlanej w Warszawie. 9. PODSTAWA PŁATNOŚCI Ogólne wymagania dotyczące płatności podano w ST -00.00. Cena jednostkowa pozycji przedmiarowej będzie obejmować poza pracami podstawowymi wszystkie prace towarzyszące i roboty tymczasowe oraz wszelkie inne koszty konieczne do kompletnego wykonania pozycji przedmiarowych. 9.1. Płatności Cena jednostkowa 1 m³ zasypania wykopu po istniejącym budynku kruszywem zakupionym i dowiezionym z zagęszczeniem warstwami, obejmuje odpowiednio: zasypanie wykopu po istniejącym budynku kruszywem zakupionym pospółką zagęszczanie nasypów zagęszczarkami, w gruncie sypkim kat. I-II podkłady z ubitych materiałów sypkich: piaskowo-ŝwirowa, zagęszczanie zagęszczarkami, w gruncie sypkim kat. I-II do Is>0.97. wykonanie określonych w postanowieniach Kontraktu badań, pomiarów, sondowań i sprawdzeń robót, uporządkowanie terenu po wykonanych pracach. Cena jednostkowa 1 m³ wykopów jamistych, po uprzednim zdjęciu warstwy ziemi urodzajnej, wykonywane na odkład - grunt kat. I-II, obejmuje odpowiednio: ręczne usunięcie warstwy ziemi urodzajnej /humusu/ o grubości warstwy do 15 cm, z przerzutem na hałdę przy granicy robót: humus z darnią wbijanie ścianek szczelnych stalowych z terenu lub rusztowań, wyciąganie ścianek szczelnych stalowych z terenu lub rusztowań, wykopy jamiste o głębokości wykonywane na odkład. 61
Specyfikacje techniczne ST-02.00 Roboty ziemne 62 Cena jednostkowa 1 m³ ręcznego zasypania z zagęszczeniem, w gruncie: kat. I-II, obejmuje odpowiednio: zakup i dowiezienie materiałów, warstwy podsypkowe cementowo-piaskowe, wykonane ręcznie z zagęszczeniem ręcznym, ręczne zasypywanie wnęk za ścianami budowli inŝynieryjnych z zagęszczeniem ręcznym, w gruncie: kat. I-II, roboty ziemne, w ziemi uprzednio zmagazynowanej w hałdach, z transportem urobku. Cena jednostkowa 1 m³ wykopów oraz przekopów o głębokości do 3,0 m, wykonywanych na odkład - grunt kat. I-II,III i IV obejmuje odpowiednio: wykonanie wykopów kontrolnych w celu odkrycia istniejącego uzbrojenia podziemnego, zabezpieczenie urządzeń podziemnych w wykopie, odspojenie gruntu ze złoŝeniem urobku na placu budowy bezpośrednio przy wykopie, odspojenie gruntu z wywozem, składowaniem i ponownym przywozem, odspojenie gruntu z wywozem i utylizacją, wykonanie niezbędnych zejść do wykopu, wykonanie kładek dla pieszych, ręczne wyrównanie skarp wykopu i powierzchni odkładu, zabezpieczenie urządzeń podziemnych w wykopie oraz ich naprawa w przypadku przerwania, składowanie gruntu, umocnienie ścian wykopów wraz z rozbiórką umocnienia, odwodnienie wykopu w czasie wykonywania Robót i odprowadzenie wody, wywóz na tymczasowy odkład i przywóz gruntu, wywóz na składowisko odpadów wraz z utylizacją. Cena jednostkowa 1 m³ podłoŝa i obsypki przy zastosowaniu gruntu z wykopu, z jego przesianiem, obejmuje odpowiednio: wydobycie i przesianie gruntu rodzimego przeznaczonego na podłoŝę i obsypkę, zasypka warstwami z podbiciem przy rurach i z zagęszczeniem, wykonanie określonych w postanowieniach Kontraktu badań, pomiarów, sondowań i sprawdzeń robót, ścięcie wypukłości oraz zasypanie wgłębień z wyrównaniem powierzchni podsypek i obsypek. Cena jednostkowa 1 m³ zasypania wykopów fundamentowych podłuŝnych, punktowych, obiektowych, z zagęszczeniem spycharkami, obejmuje odpowiednio: zasypanie wraz z zagęszczaniem wykopów ziemią dowiezioną, z miejsca tymczasowego odkładu lub zakupioną (wymiana gruntu), ścięcie wypukłości oraz zasypanie wgłębień z wyrównaniem powierzchni terenu po zasypce, plantowanie terenu w miejscach nieutwardzonych, wywóz odpadów i ich utylizacja, wykonanie określonych w postanowieniach Kontraktu badań, pomiarów, sondowań i sprawdzeń robót, uporządkowanie terenu po wykonanych pracach. 62
Specyfikacje techniczne ST-02.00 Roboty ziemne 63 Cena jednostkowa 1 m³ ręcznego rozplantowania 1 m3 ziemi wydobytej z wykopu, obejmuje odpowiednio: zdjęcie i składowanie ziemi wydobytej z wykopu, rozplantowanie ziemi, ścięcie wypukłości oraz zasypanie wgłębień z wyrównaniem powierzchni terenu po zasypce, wywóz odpadów i ich utylizacja, uporządkowanie terenu po wykonanych pracach. 10. PRZEPISY ZWIĄZANE Roboty będą wykonywane w bezpieczny sposób, ściśle w zgodzie z Polskimi Normami (PN) lub odpowiednimi normami Krajów UE. 10.1. Normy PN-B-06050:1999 PN-B-10736:1999 PN-S-02205:1998 PN-B-10736:1999 PN-B-02481:1998 PN-B-04481:1988 PN-B-06050:1999 PN-S-02205:1998 PN-78/B-06714 PN-B-10736:1999 BN-77/8931-12 Geotechnika -- Roboty ziemne -- Wymagania ogólne Roboty ziemne -- Wykopy otwarte dla przewodów wodociągowych i kanalizacyjnych -- Warunki techniczne wykonania Drogi samochodowe -- Roboty ziemne -- Wymagania i badania Roboty ziemne -- Wykopy otwarte dla przewodów wodociągowych i kanalizacyjnych -- Warunki techniczne wykonania Geotechnika -- Terminologia podstawowa, symbole literowe i jednostki miar Grunty budowlane -- Badania próbek gruntu Geotechnika -- Roboty ziemne -- Wymagania ogólne Drogi samochodowe -- Roboty ziemne -- Wymagania i badania Kruszywa mineralne. Kruszywo kamienne, budowlane. Badania techniczne. Roboty ziemne -- Wykopy otwarte dla przewodów wodociągowych i kanalizacyjnych -- Warunki techniczne wykonania Oznaczanie wskaźnika zagęszczenia gruntu. 10.2. Inne Warunki techniczne wykonania i odbioru robót budowlano montaŝowych - część 1 - Instytutu Techniki Budowlanej w Warszawie. 63
Specyfikacje techniczne 64 64