Najbardziej opiniotwórcze polskie media w styczniu 2005 r. Analiza częstotliwości cytowania poszczególnych mediów przez inne media na podstawie przekazów prasowych, telewizyjnych i radiowych z okresu od 1 do 31 stycznia 2005 roku Warszawa, luty 2005
1. Wyniki badania 1. Zdecydowana większość cytowanych przekazów to artykuły prasowe. Najwięcej publikacji pochodzi z dzienników (7,55 proc.) oraz tygodników (17,55 proc.). 2. Wśród najczęściej cytowanych tytułów prasowych, w styczniu na pierwszym miejscu utrzymała się, a Gazeta Wyborcza, pozostała na drugiej lokacie. Stacje telewizyjne, które były dla innych mediów najczęstszym źródłem informacji, to TVN i TVP1. Natomiast w rankingu najczęściej cytowanych rozgłośni radiowych ponownie zwyciężyło Radio Zet, wyprzedzając PR 3 PR i RMF FM. W zestawieniu stron internetowych zdecydowanie prowadzi Onet.pl, drugie miejsce zajmuje Interia.pl. 3. Najczęściej cytowano media ogólnopolskie 923, zaś media lokalne - 736 razy. Najwięcej cytatów z mediów lokalnych pochodziło z województwa mazowieckiego, gdzie liderem ponownie zostało.. Wśród gazet najczęściej powołujących się na doniesienia innych środków masowego przekazu pierwsze miejsce wśród gazet przypada Super Nowościom, a drugie Gazecie Wyborczej; wśród rozgłośni radiowych w czołówce są PR I PR i Radio PiN, a wśród stacji telewizyjnych TVN 2 oraz TVP 1; 5. W rankingu mediów najczęściej cytowanych poza przeglądami zwyciężyła ; kolejne miejsca zajmują: Gazeta Wyborcza i Wprost. 6. lider wśród najchętniej cytowanych mediów najczęściej powoływała się na informacje z Gazety Wyborczej oraz Wprost. 7. W styczniu warto zwrócić uwagę na: - utrzymanie się pozycji w pierwszej trójce rankingu liderem została, wyprzedzając Gazetę Wyborczą, a trzecią pozycję zajmuje ; - wysokie czwarte miejsca dziennika Fakt, który był najczęściej cytowany w przeglądach prasy (82 razy); - utrzymanie pierwszych miejsc w rankingu najczęściej cytowanych rozgłośni radiowych Radia Zet, PR 3 PR i RMF FM; - brak stacji telewizyjnych w pierwszej piętnastce najczęściej cytowanych mediów; pierwsze miejsce wśród stacji telewizyjnych, które zajęły TVN i TVP1, - dużą liczbę cytatów pochodzących z przeglądów prasy 1327 spośród 5172. Jest to związane z emisją porannych programów, w których dziennikarze przedstawiają przegląd prasy; - nowe tematy, jakimi zajmują się media są to: lustracja, lista Wildsteina oraz afera Energa. Badanie przeprowadzono na podstawie 3691 przekazów mediowych (wycinków prasowych, programów radiowych i telewizyjnych) z okresu 1-31 stycznia 2005 r. Dziennikarze odnosili się do wiadomości podawanych na łamach innych mediów 5659 razy (3899 razy w prasie, 108 w telewizji i 712 w radiu). 2
2. Przedmiot badania Badanie przeprowadzono na podstawie 3691 przekazów mediowych (wycinków prasowych, programów radiowych i telewizyjnych) z okresu 1-31 stycznia 2005 r. Dziennikarze odnosili się do wiadomości podawanych na łamach innych mediów 5659 razy (3899 razy w prasie, 108 w telewizji i 712 w radiu) (Wyk. 1). Wykres 1 Procentowy podział mediów powołujących się na doniesienia z innych źródeł 13% 19% radio telewizja prasa 68% Najczęściej powoływano się na doniesienia prasowe (733), następnie radiowe (57), internetowe (289) oraz telewizyjne (180)(Wyk. 2). Wykres 2 Procentowy podział cytowanych mediów 3% 5% 8% telewizja internet radio prasa 8% 3
We wrześniu najczęściej powoływano się na informacje ukazujące się w dziennikach, na drugiej pozycji uplasowały się tygodniki, dalej zaś miesięczniki, dwutygodniki, kwartalniki i dwumiesięczniki (Wyk. 3). Wykres 3 Procentowy podział cytowanych przekazów ze względu na częstotliwość ich ukazywania się 0,02% 0,15% 1,7% 6,05% 17,55% dwumiesięcznik kwartalnik dwutygodnik miesięcznik tygodnik dziennik 7,5%
3. Analiza W styczniowym rankingu najczęściej cytowanych mediów pierwsze miejsce zajęła, na drugiej pozycji znajduje się Gazeta Wyborcza. Trzecia lokata należy do Życia Warszawy. Wśród rozgłośni radiowych najwyżej w rankingu znalazło się Radio Zet. Do pierwszej 15-tki cytowanych mediów zakwalifikował się portal internetowy Onet.pl, natomiast nie ma w niej stacji telewizyjnych (Wyk. ). Wykres Najczęściej cytowane media Gazeta Wyborcza Fakt Wprost Radio Zet Trybuna Polityka Super Express Onet.pl Newsweek PR 3 PR Perspektywy RMF FM Gazeta Prawna 257 199 197 170 11 138 111 106 96 93 89 85 8 1075 1152 0 200 00 600 800 1000 1200 100 5
W rankingu mediów cytowanych poza przeglądami prasy zwyciężyła (Wykres 9). Wykres 5 Media najczęściej cytowane poza przeglądami prasy Gazeta Wyborcza Wprost Radio Zet Fakt Polityka Onet.pl PR 3 PR Perspektywy RMF FM Newsweek TVN Trybuna Nie Interia.pl Super Express Przegląd Sportowy Wp.pl Puls Biznesu 170 168 122 118 106 103 93 89 8 81 76 68 60 60 59 53 50 8 75 855 0 100 200 300 00 500 600 700 800 900 6
Poniższy wykres zawiera zestawienie najczęściej cytowanych mediów w ostatnich czterech miesiącach. Wykres 6 Analiza najczęściej cytowanych mediów październik, listopad, grudzień 200, styczeń 2005 Gazeta Wyborcza Newsweek Trybuna Fakt Radio Zet Super Express Wprost 257 302 228 26 96 92 101 112 11 155 179 208 199 122 16 23 170 126 15 259 111 119 118 139 197 98 179 19 780 1152 1031 1095 86 919 1075 1051 styczeń grudzień listopad październik 0 200 00 600 800 1000 1200 100 7
Najczęściej cytowano media ogólnopolskie - 923, zaś media lokalne - 736 razy (Wyk.7). Wykres 7 Zasięg cytowanych mediów 13% lokalny ogólnopolski 87% Najwięcej cytatów z mediów lokalnych pochodziło z województwa mazowieckiego (Wyk.8). Wykres 8 Województwa, z których media lokalne były najczęściej cytowane 9% 5% 7% 2% 2% 3% 3% 7% % 7% 5% 6% pozostałe warmińsko-mazurskie opolskie kujawsko-pomorskie podlaskie zachodniopomorskie wielkopolskie małopolskie pomorskie śląskie łódzkie mazowieckie 8
Zwycięzcy w regionach najczęściej cytowane media lokalne z danego województwa (tab. 1): Tabela 1 Województwo Medium Liczba cytatów mazowieckie 217 śląskie Dziennik Zachodni 38 łódzkie Dziennik Łódzki 37 pomorskie Dziennik Bałtycki 2 małopolskie Gazeta Krakowska 2 zachodniopomorskie Głos Szczeciński 23 wielkopolskie Gazeta Poznańska 18 opolskie Nowa Trybuna Opolska 1 lubuskie Gazeta Lubuska 1 warmińsko-mazurskie Gazeta Olsztyńska 12 kujawsko-pomorskie Gazeta Pomorska 10 podlaskie Kurier Poranny 9 lubelskie Dziennik Wschodni 6 podkarpackie Nowiny dolnośląskie Radio Wrocław, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska 2 9
Cytowane materiały podzielono ze względu na poruszaną w nich tematykę. Wśród tematów aktualnych można wyróżnić następujące: afera - Energa lista Wildsteina lustracja sprawa Jankowskiego sprawa Orlenu sprawa PZU Przekazy dotyczące afer zostały przyporządkowane do dwóch kategorii: afera - Energa afery pozostałe (m.in.: afera Niezabitowskiej, afera Jakubowskiej, afera starachowicka) Zdecydowana większość przekazów, to przeglądy prasy. Na drugiej pozycji uplasowały się materiały dotyczące polityki (Wyk. 9). 10
Wykres 9 Tematyka przekazów, w których powoływano się na doniesienia innych mediów przegląd prasy polityka (Polska) życie społeczne ekonomia, rynek, finanse ciekawostki sprawy lokalne rankingi, sondaże sprawa PZU afery pozostałe sport życie towarzyskie rynek mediów kultura, sztuka lista Wildsteina służba zdrowia, zdrowie ustawodawstwo, prawo, sądy sprawa Orlenu afera - Energa edukacja, szkolnictwo nauka, technologie sprawy kościoła lustracja wydarzenia na świecie sprawy sądowe policja i wojsko stosunki Polski z UE przestępczość polityka (zagranica) konkursy, nagrody komunikacja, infrastruktura sprawa Jankowskiego rolnictwo 315 269 260 28 2 213 175 122 9 88 80 59 55 52 52 7 39 36 3 32 32 29 27 2 23 21 19 18 1 663 976 1299 0 200 00 600 800 1000 1200 100 11
Wśród najczęściej cytowanych przekazów prasowych, na pierwszej pozycji znalazły się przekazy publikowane w Rzeczpospolitej. Informacje te wielokrotnie komentowano w radiowych i telewizyjnych przeglądach prasowych (Wyk. 9, 10). Wykres 10 Ranking najczęściej cytowanych tytułów prasowych Gazeta Wyborcza Fakt Wprost Trybuna Polityka Super Express Newsweek Perspektywy Gazeta Prawna Puls Biznesu Życie Przegląd Sportowy Nie 96 89 8 82 73 62 60 197 11 138 111 199 257 1075 1152 0 200 00 600 800 1000 1200 100 Wykres 11 Kontekst, w którym najczęściej cytowano Rzeczpospolitą przegląd prasy sprawa PZU polityka (Polska) rankingi, sondaże życie społeczne ekonomia, rynek, finanse afery pozostałe sprawy lokalne ciekawostki sport 22 18 17 50 89 8 126 167 157 296 0 50 100 150 200 250 300 12
Gazetę Wyborczą, i Fakt uwzględniano najczęściej w przeglądach prasy (Wyk. 12-1). Wykres 12 Kontekst, w którym najczęściej cytowano Gazetę Wyborczą polityka (Polska) życie społeczne sprawy lokalne afery pozostałe ekonomia, rynek, finanse afera - Energa lista Wildsteina sport ciekawostki sprawa PZU rynek mediów 10 18 32 28 7 3 9 81 73 120 168 0 50 100 150 200 Wykres 13 Kontekst, w którym najczęściej cytowano Życie Warszawy przegląd prasy polityka (Polska) życie społeczne sprawy lokalne ciekawostki afery pozostałe sport życie towarzyskie służba zdrowia, zdrowie 2 19 11 8 6 5 3 3 159 0 20 0 60 80 100 120 10 160 180 13
Wykres 1 Kontekst, w którym najczęściej cytowano Fakt przegląd prasy polityka (Polska) ciekawostki życie towarzyskie sprawa Orlenu życie społeczne rynek mediów sport kultura, sztuka 1 13 11 11 82 0 20 0 60 80 100 1
Spośród stacji telewizyjnych, najczęściej powoływano się na informacje podawane w TVN i w TVP 1 (Wyk. 15-17). Wykres 15 Ranking najczęściej cytowanych stacji telewizyjnych TVN 76 TVP 1 1 TVN 2 25 TVP 3 15 TVP 2 12 Polsat 9 0 10 20 30 0 50 60 70 80 Wykres 16 Kontekst, w którym najczęściej cytowano doniesienia z TVN polityka (Polska) 7 życie społeczne 10 rynek mediów 7 ciekawostki lustracja sprawy kościoła 2 2 0 10 20 30 0 50 15
Wykres 17 Kontekst, w którym najczęściej cytowano doniesienia z TVP 1 polityka (Polska) życie społeczne ciekawostki sprawa PZU sport afery pozostałe rynek mediów lustracja sprawy kościoła 2 2 2 2 2 3 3 3 19 0 5 10 15 20 16
Spośród rozgłośni radiowych, najczęściej powoływano się na informacje podawane w Radiu Zet i PR 3 PR (Wyk. 18-20). Wykres 18 Ranking najczęściej cytowanych stacji radiowych Radio Zet PR 3 PR RMF FM PR I PR TOK FM Radio PIN Radio Maryja Radio Plus Radio Parlament Radio Eska Radio Białystok 2 13 9 3 3 3 3 39 85 93 170 0 50 100 150 200 Wykres 19 Kontekst, w którym najczęściej cytowano Radio Zet polityka (Polska) życie społeczne sprawa PZU lista Wildsteina polityka (zagranica) ekonomia, rynek, finanse sprawa Orlenu wydarzenia na świecie sprawy sądowe przestępczość 7 6 5 2 2 2 1 18 18 90 0 20 0 60 80 100 17
Wykres 20 Kontekst, w którym najczęściej cytowano PR 3 PR polityka (Polska) 57 sprawa Orlenu 13 życie społeczne 12 polityka (zagranica) 6 sprawa PZU 3 0 20 0 60 80 100 18
Dziennikarze powoływali się również na przekazy internetowe. Wśród najczęściej cytowanych stron internetowych na pierwszym miejscu uplasował się Onet.pl, drugą pozycję zajęła Interia.pl (Wyk. 21-23). Wykres 21 Ranking najczęściej cytowanych stron internetowych Onet.pl 106 Interia.pl 60 Wp.pl 51 presserwis Pracuj.pl 12 11 Gazeta.pl 8 Wirtualnemedia.pl 5 0 20 0 60 80 100 120 Wykres 22 Kontekst, w którym najczęściej cytowano doniesienia z Onet.pl ciekawostki 25 sport 22 życie społeczne 13 ekonomia, rynek, finanse 11 polityka (Polska) 9 kultura, sztuka 7 życie towarzyskie sprawa Orlenu 0 5 10 15 20 25 30 19
Wykres 23 Kontekst, w którym najczęściej cytowano doniesienia z Interia.pl sport 10 życie społeczne 9 polityka (Polska) 8 ekonomia, rynek, finanse kultura, sztuka 7 7 służba zdrowia, zdrowie ciekawostki 6 6 0 2 6 8 10 12 20
Wśród mediów, które z największą częstotliwością korzystały z doniesień innych środków masowego przekazu, na pierwszej pozycji uplasował się TVN 2, na drugiej zaś PR I PR (Wyk. 23). Wykres 2 Media najczęściej powołujące się na doniesienia innych środków przekazu w podziale na temat TVN2 PR I PR Super Nowości 29 127 238 22 58 Gazeta Wyborcza 219 Radio PiN Trybuna Łódzka Trybuna 53 166 20 13 pozostałe TVP1 PR 3 PR 21 11 2 8 119 przegląd prasy Głos Pomorza 117 115 Nie 107 Dziennik Polski 107 Gazeta Lubuska 9 0 100 200 300 00 500 600 700 21
Na poniższych wykresach przedstawiono cytowane media w podziale na środek przekazu, w którym dany cytat został umieszczony. W prasie najczęściej cytowano Rzeczpospolitą, natomiast w telewizji i radiu najczęściej powoływano się na Gazetę Wyborczą (Wyk. 2-26). Wykres 25 Media najczęściej cytowane w prasie Gazeta Wyborcza Radio Zet Wprost Polityka Onet.pl Fakt Perspektywy PR 3 PR RMF FM Newsweek TVN 170 157 113 100 90 89 87 85 83 75 71 595 721 0 100 200 300 00 500 600 700 800 22
Wykres 26 Media najczęściej cytowane w radiu Gazeta Wyborcza Fakt Życie Puls Biznesu Super Express Gazeta Prawna Wprost Trybuna Newsweek Polityka 3 31 30 2 22 20 17 13 9 77 177 210 0 50 100 150 200 250 Wykres 27 Media najczęściej cytowane w telewizji Gazeta Wyborcza 25 270 97 Fakt Trybuna 6 75 Super Express Życie Nasz Dziennik Gazeta Prawna Wprost Życie Polityka 0 28 26 20 20 18 16 0 50 100 150 200 250 300 23
Na poniższych wykresach przedstawiono listę mediów powołujących się na inne media w podziale na środek przekazu, w którym został umieszczony dany cytat (Wyk. 28-30). Wykres 28 Super Nowości Gazeta Wyborcza Trybuna Łódzka Trybuna Głos Pomorza Nie Dziennik Polski Gazeta Lubuska Przegląd Express Bydgoski Metropol Polityka Dziennik Bałtycki Gazety najczęściej powołujące się na doniesienia innych mediów 119 117 115 107 107 9 93 78 76 70 65 13 219 20 22 0 50 100 150 200 250 300 Wykres 29 Stacje radiowe najczęściej powołujące się na doniesienia innych mediów PR I PR 267 Radio PiN 219 PR 3 PR 126 TOK FM 53 Radio Zet 30 0 50 100 150 200 250 300 2
Wykres 30 Stacje telewizyjne najczęściej powołujące się na doniesienia innych mediów TVN2 711 TVP1 135 TVP2 8 TVP3 81 TVN 19 Polsat 17 0 100 200 300 00 500 600 700 800 25
Poniższe wykresy obrazują częstotliwość powoływania się na inne media przez tytuły prasowe oraz stacje telewizyjne i radiowe (Wyk. 31-36). Wykres 31 Media najczęściej cytowane przez Rzeczpospolitą Gazeta Wyborcza Wprost Radio Zet Polityka TVN Trybuna Newsweek Interia.pl Nie TVN 2 6 6 5 9 28 0 5 10 15 20 25 30 Wykres 32 Media najczęściej cytowane przez Gazetę Wyborczą Wprost Perspektywy Radio Zet Polityka Fakt TVN Trybuna Newsweek 9 9 7 7 6 6 1 19 18 55 0 10 20 30 0 50 60 26
Wykres 33 Media najczęściej cytowane przez TVN2 Gazeta Wyborcza Gazeta Wyborcza Fakt Trybuna Życie Super Express Wprost Polityka 13 12 8 8 7 6 5 3 32 7 181 192 0 50 100 150 200 250 Wykres 3 Media najczęściej cytowane przez TVP 1 Gazeta Wyborcza Fakt Trybuna Życie Super Express Wprost Polityka 8 8 7 6 5 12 13 32 3 0 5 10 15 20 25 30 35 0 27
Wykres 35 Media najczęściej cytowane przez PR I PR Gazeta Wyborcza Fakt Życie Trybuna Super Express Newsweek Dziennik Zachodni Wprost Polityka 5 13 15 2 2 30 59 58 0 10 20 30 0 50 60 70 Wykres 36 Media najczęściej cytowane przez Radio PiN Gazeta Wyborcza Puls Biznesu Gazeta Prawna Wprost Życie Newsweek Polityka presserwis Przekrój 6 5 3 3 10 21 26 28 52 55 0 10 20 30 0 50 60 28
. Metodologia badania Analiza obejmuje wszystkie przekazy prasowe, telewizyjne i radiowe, w których cytuje się lub powołuje na doniesienia, które pierwotnie pojawiły się w innych środkach przekazu. W badaniu nie są uwzględniane przekazy, których źródłem są agencje informacyjne. W większości wypadków są one rozpoznawalne za pomocą następujących środków: stwierdzenie jest umieszczone w cudzysłowie oraz podane jest jego źródło, przed artykułem (lub po) jest wyraźnie zaznaczone, że jest to przedruk oraz jest podane jego źródło, pojawiają się sformułowania typu: - czwartkowa Gazeta Wyborcza napisała, że, - dziennikarze Rzeczpospolitej zauważyli, że, - Nasz Dziennik poinformował o, - w wywiadzie dla Życia Warszawy X stwierdził, że, - według badań przeprowadzonych przez tygodnik Wprost, Głównym kryterium decydującym o zakwalifikowaniu danego wycinka jest jednak bezpośrednie odwołanie się do konkretnego artykułu, stwierdzenia, wypowiedzi opublikowanej na łamach gazety lub wyemitowanej w programie telewizyjnym/radiowym. W przypadku, kiedy gazeta bądź stacja telewizyjna/radiowa powołuje się na własne doniesienia, materiały te nie są brane pod uwagę. Jeżeli w jednym przekazie kilkakrotnie powoływano się na tę samą gazetę, stację telewizyjną/radiową, internet, ale w różnych kontekstach, to w końcowych zestawieniach brano pod uwagę wielokrotność cytowania, a nie wielokrotność odniesienia do innego medium. Raport nie uwzględnia materiałów, które: omawiają profil działalności danego środka przekazu, bądź umieszczają wypowiedzi dziennikarzy na tematy niezwiązane z treścią pisanych przez nich artykułów, powołują się na prasę zagraniczną, zostały opublikowane w gazecie, na strukturę której składają się wyłącznie przedruki z innych gazet (Angora, Forum). Analiza obejmuje całą prasę (ponad 50 tytułów gazet i czasopism) oraz stacje telewizyjne (6) i wybrane programy w 5 rozgłośniach radiowych monitorowanych przez IMM. Szczegółowe informacje dotyczące zakresu monitoringu można znaleźć na stronie www.instytut.com.pl. Raport uwzględnia wszystkie, cogodzinne serwisy informacyjne w PR I PR, PR 3 PR, Radiu Zet i RMF FM oraz serwisy emitowane co pół godziny w Radiu PiN. Ponadto monitoringiem zostały objęte następujące programy: Program I PR (Sygnały dnia 5.58; Radio biznes 8.32; Notowania z giełdy i komentarz 12.27; Radio Kierowców 15.05; Z pierwszej ręki 16.30), Program 3 PR (Salon polityczny Trójki - 8.15; Niedzielny Salon Trójki - 9.15; Zapraszamy do Trójki - 6.00-9.15 i 16.00-19.00; Wiadomości ekonomiczne - 8.5 i 17.50; Informator ekonomiczny - 9.3; Wrzuć Trójkę - 15.7), Radio Zet (Gość Radia Zet - 8.15; Siódmy dzień tygodnia - 9.15), RMF FM (Fakty ekonomiczne - 7.33, 12.10, 16.33), PiN (Przeglądy prasy 7.20, 8.20; Magazyn Bankowy - 12.12; Magazyn PiN 17.00; Marketing Mix - 10.0; Garaż otwarty - 13.5). 29