Wytyczne dotyczące Prac dyplomowych dla kierunku pielęgniarstwo Instytut Nauk Medycznych UW MSC Informacje ogólne 1. Praca dyplomowa (licencjacka) na kierunku pielęgniarstwo powinna przedstawiać zagadnienia związane z opieką pielęgniarską nad osobą w stanie zdrowia i/ lub choroby oraz jej najbliższymi. 2. Warunkiem przygotowania pracy dyplomowej jest samodzielne przeprowadzenie badania, studium przypadku lub opracowania opartego na analizie dostępnych źródeł bibliograficznych. 3. Praca dyplomowa (licencjacka) na studiach stacjonarnych na kierunku pielęgniarstwo może mieć charakter: a) badawczy b) studium przypadku c) poglądowy 4. Praca dyplomowa (licencjacka) na studiach pomostowych na kierunku pielęgniarstwo musi mieć charakter studium przypadku. 5. W zależności od przyjętego rodzaju pracy układ pracy i waga poszczególnych jej części jest różna. 6. Zaleca się by praca licencjacka liczyła 35-70 stron wydruku A4, przy czym o wartości pracy decydować powinna przede wszystkim jej jakość. 7. W przypadku prac o charakterze studium przypadku, praca dyplomowa nie powinna zawierać wzorów dokumentacji stosowanej w jednostce udzielającej świadczeń medycznych, jeżeli są one zastrzeżone ani dokładnej kopii dokumentacji medycznej pacjenta, w szczególności uzupełnionych kart obserwacyjnych lub kart pielęgnacji. W przypadkach uzasadnionych praca może zawierać wyniki / zdjęcia badań obrazowych, przy czym zachowana musi być poufność danych osobowych, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa. 8. Nad poziomem merytorycznym, zachowaniem standardów i Wytycznych oraz opracowaniem redakcyjnym powinien czuwać promotor, przedstawiając jasne wymagania wobec dyplomanta, zawarte w niniejszych Wytycznych. 9. O ostatecznej wersji redakcyjnej decyduje promotor, uwzględniając standardy przygotowania prac naukowych w obszarze nauk medycznych oraz Wytyczne obowiązujące dla danego kierunku studiów. 10. Należy dołożyć wszelkich starań o zachowanie języka naukowego, poprawności językowej, ortograficznej i stylistycznej, a także estetykę pracy. Wskazane jest stosowanie trybu biernego 11. Praca powinna zostać złożona do Dziekanatu w oznaczonym terminie w 1 egzemplarzu drukowanym, zaakceptowanym oraz podpisanym przez promotora i 1
oprawionym w trwałą oprawę oraz w 1 egzemplarz w wersji elektronicznej (płyta CD). 12. Praca podlega ocenie promotora oraz jednego recenzenta wskazanego przez Dyrektora Instytutu. Średnia z powyższych ocen stanowi ostateczną ocenę pracy. Ogólne wytyczne dotyczące struktury pracy dyplomowej Zaleca się następujący układ pracy dyplomowej: Strona tytułowa (zgodna ze wzorem przyjętym w Uczelni) Wykaz skrótów użytych w pracy (opcjonalnie, bez numerowania tej części pracy) Spis treści (bez numerowania tej części pracy) Rozdziały i podrozdziały pracy (w zależności od przyjętego rodzaju pracy; ponumerowane cyframi arabskimi) Wstęp Cel pracy (może być zawarty we wstępie pracy) Materiał i metodyka (dotyczy tylko pracy badawczej) Wyniki (dotyczy tylko pracy badawczej) Dyskusja (dotyczy tylko pracy badawczej) Część teoretyczna (podzielona na mniejsze, osobno tytułowane i kolejno numerowane rozdziały/podrozdziały - dotyczy studium przypadku i pracy poglądowej) Część praktyczna (dotyczy tylko studium przypadku) Wnioski Piśmiennictwo Streszczenie (opcjonalnie) Spis tabel, rysunków, wykresów, rycin (opcjonalnie) Spis załączników wraz z załącznikami (opcjonalnie) Proponowany układ pracy badawczej: Strona tytułowa (zgodna ze wzorem przyjętym w Uczelni) Wykaz skrótów użytych w pracy (opcjonalnie, bez numerowania tej części pracy) Spis treści (bez numerowania tej części pracy) Wstęp Cel pracy Materiał i metodyka Wyniki Dyskusja Wnioski Piśmiennictwo Streszczenie (opcjonalnie) Spis tabel, rysunków, wykresów, rycin (opcjonalnie) Spis załączników wraz z załącznikami (opcjonalnie) Proponowany układ pracy poglądowej: 2
Strona tytułowa (zgodna ze wzorem przyjętym w Uczelni) Wykaz skrótów użytych w pracy (opcjonalnie, bez numerowania tej części pracy) Spis treści (bez numerowania tej części pracy) Wstęp Cel pracy (może być zawarty we wstępie pracy) Część teoretyczna (podzielona na mniejsze i osobno tytułowane rozdziały/podrozdziały) Wnioski Piśmiennictwo Streszczenie (opcjonalnie) Spis tabel, rysunków, wykresów, rycin (opcjonalnie) Spis załączników wraz z załącznikami (opcjonalnie) Proponowany układ studium przypadku: Strona tytułowa (zgodna ze wzorem przyjętym w Uczelni) Wykaz skrótów użytych w pracy (opcjonalnie, bez numerowania tej części pracy) Spis treści (bez numerowania tej części pracy) Wstęp Cel pracy (może być zawarty we wstępie pracy) Część teoretyczna (podzielona na mniejsze i osobno tytułowane rozdziały/podrozdziały) Część praktyczna (podzielona na mniejsze i osobno tytułowane rozdziały/podrozdziały) Wnioski Piśmiennictwo Streszczenie (opcjonalnie) Spis tabel, rysunków, wykresów, rycin (opcjonalnie) Spis załączników wraz z załącznikami (opcjonalnie) Szczegółowe wytyczne dotyczące struktury pracy dyplomowej Wykaz skrótów (opcjonalnie): Wykaz stanowi zestawienie wszystkich użytych w pracy skrótów wraz z ich wyjaśnieniem. Niezależnie od wykazu skrótów, każdy skrót zastosowany w pracy powinien zostać wyjaśniony w tekście w pierwszym miejscu, w którym został użyty. Zastosowanie skrótu po raz pierwszy wymaga użycia w tekście pracy pełnej nazwy, a następnie podania w nawiasie za nią właściwego skrótu (w przypadku skrótu pochodzącego z języka obcego należy podać również pełne brzmienie tej nazwy w języku obcym). Wszystkie skróty należy stosować konsekwentnie w całej pracy. Należy starać się konsekwentnie stosować skróty pochodzące z nazw wywodzących się z języka polskiego lub języka obcego. 3
Spis treści: Powinien przedstawiać jasny i logiczny układ pracy. Powinien zawierać wszystkie części, rozdziały i podrozdziały pracy. Powinien wskazywać numery stron, na których rozpoczynają się poszczególne rozdziały i podrozdziały pracy dyplomowej. Wstęp: Powinien być napisany w sposób zwięzły, zawierać ogólne wprowadzenie do problematyki pracy oraz krótkie uzasadnienie wyboru tematu. Wskazane jest umieszczenie krótkiej, merytorycznej charakterystyki poszczególnych części pracy. Cel pracy: W przypadku prac badawczych wskazane jest określenie celu głównego i celów szczegółowych W przypadku prac poglądowych i studium przypadku może być zawarty we wstępie pracy. Część teoretyczna: Znajduje się we wszystkich rodzajach prac dyplomowych. Powinna być podzielona na mniejsze, osobno tytułowane i kolejno numerowane rozdziały/podrozdziały. W przypadku studium przypadku powinna zawierać informacje związane z główną jednostką/jednostkami chorobowymi rozpoznanymi u pacjenta przedstawionego w dalszych rozdziałach pracy. Powinna być oparta na aktualnej literaturze medycznej nie starszej niż 10 lat; zaleca się przede wszystkim korzystanie z druków zwartych (książek) i czasopism medycznych a unikanie źródeł internetowych. Wskazane jest zastosowanie rycin, zdjęć, tabel ułatwiających zrozumienie istoty jednostki chorobowej i przybliżenie tematu, przy czym ich zastosowanie powinno być zgodne z zasadami cytowania. Cześć praktyczna: Znajduje się wyłącznie w pracach dyplomowych o charakterze studium przypadku. Powinna zawierać: o opis przypadku; o opis procesu pielęgnowania; o zalecenia dla dalszej opieki nad pacjentem. Opis przypadku powinien zawierać informacje wynikające głównie z pielęgniarskiej kompleksowej oceny pacjenta i istotne dla właściwego zaplanowania opieki, w tym także: o wyniki badania podmiotowego oraz przedmiotowego; o zastosowane leczenie, w zakresie istotnym dla postawienia diagnozy pielęgniarskiej; 4
o informacje dotyczące 3 sfer funkcjonowania człowieka: biologicznej, psychicznej i społecznej. Proces pielęgnowania powinien odpowiadać opisowi przypadku. W procesie pielęgnowania do każdej z diagnoz pielęgniarskich powinny zostać opracowane: cel, planowanie, realizację i ocena działań pielęgniarskich. Problem pielęgnacyjny/ diagnoza pielęgniarska przestawiona w pracy nie powinien być diagnozą lekarską np. zapalenie płuc, marskość wątroby nie jest problemem pielęgnacyjnym, a rozpoznaniem lekarskim i należy takich sformułowań unikać w procesie pielęgnowania. Problemy pielęgnacyjne / diagnozy pielęgniarskie powinny być ułożone hierarchicznie. Dla większej przejrzystości pracy wskazane jest przedstawienie procesu pielęgnowania w formie tabeli, zawierającej w poszczególnych kolumnach odpowiednio: diagnozę (problem pielęgnacyjny), cel, planowanie, realizację, ocenę. Planowanie opieki przedstawione w procesie pielęgnowania powinno być: o Oparte na podstawach naukowych dowiedzione teoretycznie lub sprawdzone w praktyce pielęgniarskiej, jako najkorzystniejsze dla danego stanu pacjenta; o Specyficzne dla celu jaki zakłada się osiągnąć; o Konkretne i możliwe do wykonania w danych warunkach; o O ile to możliwe, w znanym pacjentowi środowisku; o Innowacyjne; o Bezpieczne; o Możliwe do oceny. Po procesie pielęgnowania można umieścić również wskazówki do dalszej opieki pielęgniarskiej lub, jak ma to miejsce w przypadku pacjentów przygotowywanych do wypisu, omówienie zaleceń dla pacjenta oraz zaleceń i wskazówek dotyczących dalszego sprawowania opieki dla jego najbliższych. Po procesie pielęgnowania można również wskazać i uzasadnić zalecany model pielęgnowania. Materiał i metodyka: Znajduje się tylko w pracach badawczych. Prawidłowo skonstruowana metodyka pracy wskazuje na zdolność samodzielnego planowania i prowadzenia badań naukowych. Ta część pracy powinna zawierać m.in. opis grupy badanej, omówienie schematu badania oraz opis zastosowanych metod statystycznych. Powinna zawierać również opis zastosowanych narzędzi badawczych, w przypadku kwestionariuszy/ankiet mogą zostać dołączone także w postaci załączników w końcowej części pracy. Wyniki: Znajduje się tylko w pracach badawczych. Wyniki badań własnych należy przedstawić w postaci opracowania statystycznego, dostosowanego do założeń i metodyki pracy. 5
Tytuły tabel należy zamieszczać nad tabelami, a tytuły rycin, rysunków i wykresów poniżej. Tabele, ryciny, wykresy i rysunki powinny być odpowiednio numerowane kolejnymi cyframi arabskimi. Numeracja powinna być osobna dla każdej z form graficznych. Jeżeli tabele, ryciny, wykresy i rysunki były stosowane we wcześniejszych częściach pracy, numeracja form graficznych zastosowanych w tej części pracy powinna stanowić kontynuację numeracji wcześniejszej. W opisie wyników należy przedstawić uzyskane dane unikając ich oceny, która powinna być przedmiotem kolejnej części pracy tj. dyskusji. Dyskusja: Znajduje się tylko w pracach badawczych. Powinna zawierać omówienie uzyskanych wyników własnych badań oraz skonfrontowanie ich z danymi z piśmiennictwa i/lub omówienie ich znaczenia dla danego tematu. Wnioski: Powinny być sformułowane w sposób jasny i prosty, dający jednoznaczną odpowiedź na postawione cele pracy. Kolejność przedstawionych wniosków powinna odpowiadać określonym wcześniej celom pracy. Piśmiennictwo: Piśmiennictwo powinno zawierać wykaz wszystkich wymienionych w tekście źródeł bibliograficznych. W tekście pracy muszą się znajdować odnośniki do wszystkich wymienionych w piśmiennictwie pozycji. Poszczególne pozycje piśmiennictwa w wykazie powinny być ułożone w kolejności cytowania ich w pracy. Dopuszczalne jest również zastosowanie kolejności alfabetycznej wg pierwszej litery nazwiska pierwszego autora publikacji. Piśmiennictwo powinno być ograniczone do najważniejszych publikacji, jednak zawierać nie mniej niż 20 pozycji. Praca może opierać się zarówno na publikacjach w języku polskim, jak i obcojęzycznych, w tym w szczególności anglojęzycznych. W tekście prace powinny być cytowane w nawiasach kwadratowych przed kropką kończącą zdanie. W pracy nie należy stosować przypisów dolnych, a jedynie odwołania do piśmiennictwa, które w tekście pracy należy umieszczać w nawiasach kwadratowych: [ ]. Przykład: Do głównych czynników ryzyka zawału serca zalicza się: [2]. W zapisie piśmiennictwa istotne jest zachowanie kolejności zapisu i stosowanie m.in. średników, dwukropka, przecinków we właściwym miejscu: 6
o Monografie należy zapisywać stosując kolejność: Nazwisko i pierwsza litera imienia, nazwisko i pierwsza litera imienia. Tytuł. Wydawnictwo, miejsce wydania i rok. Np. Podolec P. Podręcznik Polskiego Forum Profilaktyki Tom 1. Medycyna praktyczna, Kraków 2007. o Rozdziały w monografii należy zapisywać stosując kolejność: Nazwisko i pierwsza litera imienia. Tytuł rozdziału. W: Tytuł monografii. Red. nazwisko i imię. Wydawnictwo, miejsce wydania i rok; strony od - do. Np. Podolec P, Kopeć G, Pająk A. Czynniki ryzyka chorób sercowonaczyniowych. W: Podręcznik Polskiego Forum Profilaktyki Tom 1. Red. Piotr Podolec. Medycyna praktyczna, Kraków 2007; 83-87. o Artykuły z czasopism należy zapisywać stosując kolejność: Nazwisko i pierwsza litera imienia, Nazwisko i pierwsza litera imienia. Tytuł artykułu. Nazwa czasopisma (lub skrót nazwy) i rok; tom: strony od - do. Np. Zdrojewski T, Bandosz P, Szpakowski P. i wsp. Rozpowszechnienie głównych czynników ryzyka chorób układu sercowo- naczyniowego w Polsce. Wyniki badania NATPOL PLUS. Kardiol Pol 2004; 61 (supl. IV): IV1-26. o Źródła internetowe należy wskazywać stosując zapis: Adres strony www Data dostępu. W przypadku publikacji, których autorem jest więcej niż 3 osoby, należy wskazać nazwisko i pierwszą literę imienia/imion pierwszych trzech autorów a następnie dodać zapis i wsp np.: Andrzejewski AM, Kolasinski Z, Bryk A i wsp. Własne 10-letnie doświadczenia w cholecystektomii laparoskopowej. Wideochirurgia 2006; 1: 82-89. Streszczenie: Jest elementem opcjonalnym, do ostatecznej decyzji dyplomanta i promotora. Streszczenie powinno zawierać nie więcej niż 300 wyrazów i treścią odpowiadać kolejności rozdziałów pracy. Streszczenie powinno być napisane w języku polskim, dopuszczalne jest dołączenie dodatkowo wersji anglojęzycznej, przy czym należy zachować pełną zgodność co do treści obu wersji językowych. Spis tabel, rysunków, wykresów, rycin: Jest elementem opcjonalnym, do ostatecznej decyzji dyplomanta i promotora. Należy go stosować szczególnie w przypadku dużej liczby tabel/rycin zastosowanych w pracy. Powinien zawierać kolejno: numer, tytuł danej formy graficznej oraz stronę w pracy odpowiadającą danej tabeli/rysunkowi/wykresowi/rycinie. Tytuły poszczególnych tabel, rysunków, wykresów i rycin powinny być zgodne z zastosowanymi w treści pracy. Spis załączników wraz z załącznikami: Jest elementem opcjonalnym, do ostatecznej decyzji dyplomanta i promotora. W formie załączników można przedstawić m.in. zastosowane kwestionariusze, wyniki badań obrazowych, inne dokumenty istotne dla treści pracy. 7
Każdy z załączników powinien być numerowany cyframi arabskimi. W tekście pracy powinno się znaleźć odniesienie do każdego z załączników, zawarte w nawiasie okrągłym np. (Załącznik nr 1) Wymagania edytorskie Objętość pracy dyplomowej: zalecane jest 35-60 stron jednostronnego wydruku komputerowego formatu A4. Czcionka tekstu podstawowego: Times New Roman, wielkość - 12 pkt. Czcionka tytułów rozdziałów podrozdziałów: Times New Roman, bold 12-16 pkt. Odstępy między wierszami w tekście zasadniczym (interlinie): 1,5 wiersza Treść pracy (z wyjątkiem tytułów rozdziałów/podrozdziałów): obustronnie wyjustowana. Wypunktowania i wyliczenia użyte w tekście powinny być jednolite pod względem formatu dla całego tekstu pracy. Marginesy (górny, prawy i dolny) - 2,5 cm; margines lewy - na oprawę dodatkowo 1 cm - razem 3,5 cm. Wszystkie tabele, ryciny, wykresy, rysunki powinny być ponumerowane cyframi arabskimi, każda z form graficznych powinna być numerowana oddzielnie, przy czym należy kontynuować numerację poszczególnych form graficznych w całej pracy. Tytuły tabel należy zamieszczać nad tabelami, a tytuły rycin, rysunków i wykresów poniżej. Zasady cytowania: W pracy nie należy stosować przypisów dolnych, a jedynie odwołania do piśmiennictwa, na którym się opierano przygotowując dany fragment. Odnośniki do pozycji piśmiennictwa w tekście pracy należy umieszczać w nawiasach kwadratowych, przed kropką kończącą zdanie. Dosłowne przytoczenie tekstu powinno dotyczyć tylko definicji, norm statystycznych albo istotnych myśli cytowanego autora. Każdorazowo dosłowne przytoczenie tekstu innego autora powinno zostać ujęte w cudzysłów i opatrzone wskazaniem źródła cytowanego fragmentu. Wskazanie źródła dotyczy również wszelkich form graficznych tj. rycin, rysunków, tabel, wykresów zastosowanych w pracy. Jeżeli dyplomant modyfikuje grafikę innego autora na potrzeby własnej pracy dyplomowej należy wyraźnie zaznaczyć to w pracy i wskazać źródło pierwotnej wersji. Dosłowne przytoczenie fragmentów innych prac, bez zastosowania zasad cytowania oraz wskazania źródła cytatu stanowi kradzież własności intelektualnej i może wiązać się z karą przewidzianą dla naruszenia praw autorskich. 8