Władysław Graf
*1
Władysław Graf OSTRZESZÓW W ITRAŻE W RATUSZU
FOTOGRAFIE : Władysław Graf BIBLIOGRAFIA : Dzieje Ostrzeszowa Stanisław Nawrocki 1990 r. D R U K : Kserografia Dom Kultury w Ostrzeszowie N A K Ł A D : Dom Kultury w Ostrzeszowie
3 W stęp Ostrzesizowski Ratusz pochodzi z końca XVIII wieku. Początkowo drewniany, został przebudowany około 1840 roku. Na ratuszowej wieży w 1842 r.założono kosztem 240 talarów zegar,wykonany przez firmę Hadank i Syn z Hoyerswerdy.Na wieży znajdował się jeszcze w początkach XX wieku dzwon,którym alarmowano w razie pożarów. W ratuszu obok władz m agistrackich urzędowali również p o lic ja n c i,a w latach 1907-191T był nawet umieszczony sklep na parterze. Po odzyskaniu n iep od leg łości w 1919 roku,na ratuszowej wieży umieszczono na maszcie godło państwowe, zamocowane- na obrotowym p ierścien iu,b y nie staw iało oporu w czasie wiatrów. Niemcy po napaści na Polskę usunęli polskiego orła z wieży Ratusza w dniu 2 września 1939 roku. W czasie okuoacji w 1941 r.w górnej s a li posiedzeń, w siedmiu oknach umieszczono 14 w itra ży, obrazujące rzem ieślnicze godła.na tarczach heraldycznych przedstawiono symbolikę wybranych rzem iosł..p od tarczami znajdują się kompozycje wstęg,na których w języku niemieckim gotyckim pismem były wypisane nazwy rzem iosł. Napisy te zostały usunięte po okresie oku pacji,a w ich miejsca wprawiono zwykłe przeźroczyste szybki.do d z is ia j zachowało się 12 godeł w ca ło ści i 2 częściowo uszkodzone, które wymagają rekons tru k cji i wypełnienia kolorpwymi szybkami względnie malunkami. W 50-rocznicę zrzucenia z wieży ratuszowej godła P olsk i przez Niemców,w dniu 2.09.1989 roku zrekonstruowano to godło w takim samym wyglądzie i wymiarze pierwotnym,jednak z przyczyn technicznych nie można było zawiesić na m a szcie,lecz umieścić pod daszkiem ratuszowej wieży. 8ala ostrzeszowskiego Ratusza dawniej była przeznaczona na salę posiedzeń władz administracyjnych i samorządu miasta. Korzystały z niej również in sty tu cje, zakłady i organizacje na przeprowadzanie zebrań i spotkań okolicznościowych.obecnie je s t wykorzystana przez Urząd Stanu Cywilnego.
RATUSZ Zdjęcie -1930 r.
FOTOGRAFIE WITRAŻY
6 SUS RZEMIOSŁ 1. Bednarz 2. Cieśla 3. Garncarz 4. Kołodziej 5. Kowel 6. Krawiec 7. Malarz 8. Młynarz 9. Murarz 10. Ogrodnik 11. Piekarz 12. Stolarz 13. Ślusarz
W górnej części uszkodzony 7
CIEŚLA
GARN CARZ
1 o KOŁODZIEJ
KOWAL 11
12 KRAWIEC
MALARZ W ezęści uszkodzony
14
m u r a r z 15
1 6 OGRODNIK
gramj
1 3 STOLARZ
ŚLUSARZ 1 9
20 Brak określenia nazwy zawodu
i i Jedno z siedmiu okien z witrażami godeł rzemieślniczych w sa li ostrzeszowskiego Ra tusza. Okna czteropzęściowe.v/ dolnych połowach okien są umieszczone witraże. Rozmiary okien : 190 x 110 cm Rozmiary witraży : 28 x 26 cm
WYKAZ RZEMIOSŁ SPISANYCH Z KRONIK I ŹRÓDEŁ BIBLIOGRAFICZNYCH ZAEWIDENCJONOWANYCH W OSTRZESZOWIE W LATACH 1 8 1 9-1 8 9 0 1. Be-dnarz 2. Cieśla 3. Drukarz 4. Farbiarz 5. Fryzjer 6. Garbarz 7. Garncarz 8. Grabarz 9. In troligator 10. K ołodziej 1 1. Kowal 12. Krawiec 13. Księgarz 14. Kuśnierz 15* Ma.larz 16. Młynarz 17. Murarz 18. Mydlarz 19. Ogrodnik 20. Olejarz 21. Piekarz 2 2. Fłóciennik 23. Powroźnik 24. Producent tytoniu 25. Rymarz 26. rrzeźńik 27. Stolarz 28. Szewc 29. Szklarz 3 0. Ślusarz 31. Zegarmistrz 32. Złotnik
23 Posłowie W niniejszym opracowaniu przedstawiłem reprodukcje witraży godeł rzemieślniczych z okien sa li ratuszowej z fo to g r a fii czarno-białych.wyrażone piękno w witrażach,akcentują dopiero wardzo wyraźne kolory szybek odpowiednio zcieniowanych i zestawionych w całość obrazu poszczególnego godła.są piękne w wizualnym odbiorze, szczególnie przy słonecznej pogodzieo Odczytanie nazw rzemiosł z treści rysunków wyrażonych w symbolach poszczególnych zawodów nie nstręczało wiele trudności, za wyjątkiem godła przedstawiającego baranka z chorągiewką. Na pytanie : "jaki zawód symbolizuje ten rysunek",nie p o tr a fili odpowiedzieć sami rzem ieślnicy, starsi mieszkańcy Ostrzeszowa i "p rofesjon aliści przedmiotu'.'.dostępne mi materiały bibliograficzne oraz zapisy kronikarskie Cechu Rzemiosł Różnych w Ostrzeszowie,również nie podają nazwy zawodu o takiej symbolice. Stwierdzenia, a raczej przypuszczenia były różne oraz sprzeczne z sobą.jedni tw ierd zili, że baranek w godle przedstawia zawód rzeźnika, inni że garbarza olbo owczarza.z powyższych przyczyn celowo nie umieściłem napisu pod tym godłem,co pozostawiam czytelnikom do ich własnej oceny i wiedzy.wlkażdym bądź razie, godło to w swoim wyrazie jest piękne i symbolizuje znaczące ' rzemiosło w Ostrzeszowie.Osobiście uważam,że przedstawia cech rzeźn iczy,który we wszystkich okresach dziejów Ostrzeszowa stanowił liczną grupę swoich członków. Autor
Z C YK LU ZESZYTY OSTRZESZOWSKIE 1992