Instrumenty poprawy efektywności energetycznej przedsiębiorstw Andrzej Rajkiewicz Narodowa Agencja Poszanowania Energii S.A. arajkiewicz@nape.pl www.nape.pl Warszawa, 5 grudnia 2014 r.
Główne powody podjęcia przedsięwzięć energooszczędnych przez MŚP Oszczędzanie energii opłaca się zawsze, aczkolwiek różne są okresy zwrotu poniesionych nakładów z oszczędności energii Istnieje polityka poprawy efektywności energetycznej, stawiająca cele dla gospodarki (Ustawa o efektywności energetycznej) Są dostępne instrumenty wsparcia dla różnych podmiotów publicznych i prywatnych, w zakresie: dofinansowania inwestycji dotacje, pożyczki niskooprocentowane dofinansowania przygotowania inwestycji dotacje na sporządzenie audytów energetycznych współpracy przy planowaniu i realizacji inwestycji przez trzecią stronę
Główne powody podjęcia przedsięwzięć energooszczędnych przez MŚP Oszczędzanie energii opłaca się zawsze, aczkolwiek różne są okresy zwrotu poniesionych nakładów z oszczędności energii: Rodzaj przedsięwzięcia energooszczędnego Okres zwrotu nakładów z oszczędności w latach* Termomodernizacja budynku 8-15 Modernizacja wentylacji mechanicznej z 5-15 zastosowaniem odzysku ciepła Modernizacja systemu grzewczego 5-20 Modernizacja oświetlenia 0,5-6 Modernizacja instalacji wody 0,5-2 Modernizacja napędów elektrycznych 5-15 Wprowadzenie odnawialnych źródeł energii 12-30 *w zależności od konkretnego rodzaju przedsięwzięcia okres ten może być krótszy lub dłuższy
Główne powody podjęcia przedsięwzięć energooszczędnych przez MŚP Przykładowe rodzaje przedsięwzięć energooszczędnych: Sposób uzyskania oszczędności Oszczędność w %* Ocieplenie zewnętrznych przegród budowlanych 15-40 Wymiana okien na nowe energooszczędne 10-15 Modernizacja systemu grzewczego 5-25 Modernizacja wentylacji mechanicznej z 30-70 zastosowaniem odzysku ciepła Modernizacja oświetlenia 30-70 Modernizacja instalacji wody 20-60 Modernizacja napędów elektrycznych 5-20 Wprowadzenie odnawialnych źródeł energii 5-20% *w zależności od szczegółowego zakresu
Sytuacja MŚP w województwie mazowieckim W 2012 r. w województwie mazowieckim według rejestru REGON działalność prowadziło ponad 699 tys. przedsiębiorstw (w tym ok. 380 tys. w Warszawie), co stanowiło ponad 17% wszystkich firm zarejestrowanych w Polsce. Władze województwa mazowieckiego prowadzą politykę na rzecz poprawy efektywności energetycznej gospodarki: Program Ochrony Środowiska na lata 2011-2014 z uwzględnieniem perspektywy do roku 2018 realizacja wzorcowej roli sektora publicznego w poprawie efektywności wykorzystania energii w budynkach użyteczności publicznej obniżanie kosztów zakupu energii elektrycznej przez jednostki samorządu terytorialnego podkreśla się również istniejący, niewykorzystany potencjał odnawialnych źródeł energii w szczególności słonecznej i wiatru W działaniach tych uczestniczy Mazowiecka Agencja Energetyczna utworzona przez Zarząd Województwa w 2008 r
Sytuacja MŚP w województwie mazowieckim Ważnym centrum kompetencji w zakresie poszanowania energii jest ośrodek w Warszawie wokół którego skupione są: Fundacja Poszanowania Energii - instytucja otoczenia biznesu, jedyny wyspecjalizowany w zakresie oszczędności energii Ośrodek Krajowego Systemu Innowacji Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości (zrealizowała w latach 2013-2014 usługę pilotażową PARP w zakresie poprawy efektywności energetycznej w 47 firmach z wielu branż i obszaru całego kraju) Narodowa Agencja Poszanowania Energii S.A. firma doradczo audytorska, działająca na terenie całego kraju Zrzeszenie Audytorów Energetycznych organizacyjna stowarzyszająca ok. 1400 audytorów energetycznych Stowarzyszenie SAPE Polska skupiające agencje energetyczne Ośrodek ten prowadzi różnorodne szkolenia oraz programy ukierunkowane na wsparcie MŚP w zakresie poprawy ich konkurencyjności, zajmuje się opracowywaniem audytów energetycznych, w tym audytów przedsiębiorstw we wszystkich branżach i stosunkach własności.
Potrzeby MŚP w zakresie audytingu energetycznego W ramach międzynarodowego projektu UE pt. CHANGE ankietowanie przedsiębiorstw przeprowadziły w okresie wrzesień-grudzień 2009 r. regionalne izby gospodarcze, partnerzy w projekcie, oraz Krajowa Izba Gospodarcza. W badaniu wzięło w sumie udział 205 firm z całego kraju. Rezultaty badania są następujące: trzy na cztery firmy w Polsce uważają sprawy energii za bardzo ważne lub ważne w 2/3 badanych firm nikt nie odpowiada za zużycie energii, a 78% z nich nie rozważa ani teraz, ani w przyszłości wprowadzenia systemu zarządzania energią znikomy jest odsetek przedsiębiorstw, bo tylko 7% badanych, w których przeprowadzono kiedykolwiek audyt energetyczny
Potrzeby MŚP w zakresie audytingu energetycznego motywację do prowadzenia działań zwiększających efektywność, to 93% firm, które takie działania prowadzą, kieruje się przede wszystkim chęcią obniżenia rachunków za prąd, bowiem już odczuły podwyżki cen energii elektrycznej dla 2/3 firm, które podejmowały działania związane z poprawą efektywności energetycznej, źródłem finansowania był kapitał własny, co piąta angażowała się tylko w działania bez kosztów, a jedynie 8-9% korzystało z kredytów bankowych i ok. 5% z dostępnych dotacji. Mniej niż 0,5% firm skorzystało z kontraktowania, czyli sfinansowania inwestycji przez zewnętrzną firmę w zamian za udział w oszczędnościach. tak niski odsetek firm korzystających z kontraktowania świadczy o słabym rozwoju rynku usług energetycznych.
Dofinansowanie inwestycji energooszczędnych w przedsiębiorstwach Dla dużych przedsiębiorstw, zużywających rocznie powyżej 20 GWh energii, istnieje system dopłat do audytów energetycznych i pożyczek preferencyjnych, zarządzany przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Natomiast dla MŚP, atrakcyjną ofertą finansowania przedsięwzięć energooszczędnych jest program POLSEFF, współfinansowany przez EBOR i Komisję Europejską oferujący kredyty z dopłatami na: zakup urządzeń energooszczędnych, odnawialnych źródeł energii, termomodernizację budynków przedsiębiorstw, wymianę środków transportu Budżet programu POLSEFF to 180 milionów, działał do czerwca 2014 r., i został przedłużony w oparciu o dotacje z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Patronat nad Projektem Go ECO dla Parku Kokoszki : Go ECO Zintegrowana gospodarka energetyczna w parkach przemysłowych
Cele projektu: zastosowanie nowego podejścia we współpracy małych i średnich przedsiębiorstw zlokalizowanych w parku przemysłowym poprzez tworzenie koncepcji zintegrowanej gospodarki energetycznej ograniczenie emisji CO 2 dzięki poprawie efektywności energetycznej i wdrażanie nowych technologii o mniejszym oddziaływaniu na środowisko 11
Podmiotom zlokalizowanym Patronat nad Projektem w Parku Go ECO Przemysłowym dla Parku Kokoszki : zadano pytania: 1. Jakie działania w poprawę efektywności energetycznej planowane sa w Państwa firmie w najbliższym czasie i do roku 2020? 71% - respondentów planuje podjęcie działań: instalację PV, wymianę oświetlenia na LED, modernizację urządzeń produkcyjnych, inteligentne Go ECO systemy zarządzania energią, BMS 2. Z jakich środków będą finansowane te działania? 100% - środki własne (BRAK MOŻLIWOŚCI WSPARCIA TAKICH DZIAŁAŃ!) 3. Czy jesteście Państwo zainteresowani grupowym zamówieniem energii Zintegrowana gospodarka energetyczna w 100% - tak parkach przemysłowych elektrycznej w ramach Parku Przemysłowego? 4. Czy w Państwa firmie jest osoba odpowiedzialna za zarządzanie energią? Jeżeli nie, to czy planujecie Państwo utworzenie takiego stanowiska? tylko 57% firm posiada takie stanowisko!!!! Warszawa 5 grudnia 2014 DZIAŁANIA W EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNĄ PLANUJĄ TE PRZEDSIĘBIORSTWA, W KTÓRYCH JEST OSOBA ODPOWIEDZIALNA ZA ZARZĄDZANIE ENERGIĄ
O programie POLSEFF Od 2011 r do maja 2014 r., w skali kraju zostało zrealizowanych 2021 projektów, które uzyskały finansowanie o łącznej wartości 186 mln z dotacjami UE o wartości 18,3 mln Oszczędności energii osiągnięte dzięki nim to 342 MWh rocznie przy jednoczesnym ograniczeniu emisji CO2 o ponad 101 000 Mg/rok. Jednakże w niewielu przypadkach był sporządzany audyt energetyczny, gdyż program POLSEFF bazuje na liście ok. 7000 urządzeń, których zakup i montaż daje określone z gry oszczędności w zużyciu energii przez MŚP. Audyt energetyczny powinien był być sporządzany przy wartości inwestycji przekraczającej 250 000 lub obejmującej termomodernizację budynku MŚ. Z województwa mazowieckiego ponad 160 firm skorzystało z tej oferty.
Potrzeby MŚP w zakresie audyting energetycznego Źródło:http://www.polseff.org/pl/rezultaty-polseff-0
PolSEFF 2 jest drugą edycją Polskiego Programu Finansowania Zrównoważonej Energii opracowanego przez Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju, który jest realizowany w ramach Programu Priorytetowego Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. PolSEFF 2 jest linią kredytową o wartości 200 milionów EURO, która za pośrednictwem banków uczestniczących ma być rozdysponowana w formie kredytów małym i średnim przedsiębiorstwom na finansowanie inwestycji poprawiających ich efektywność energetyczną. Z programu PolSEFF 2 mogą skorzystać firmy prywatne, zarejestrowane w Polsce sklasyfikowane według kryteriów unijnych jako małe lub średnie przedsiębiorstwo. Do programu może być zakwalifikowana praktycznie każda inwestycja, w której rezultacie osiągnięta zostanie poprawa efektywności energetycznej firmy o minimum 20%. Dla projektów wymagających audytu energetycznego minimum wynosi 30%. http://www.polseff2.org/pl O programie POLSEFF II
O środkach UE w latach 2004-1020 Działania dostępne dla MŚP: 4.3. Wspieranie efektywności energetycznej, inteligentnego zarządzania energią i wykorzystywania odnawialnych źródeł energii w budynkach publicznych i w sektorze mieszkaniowym zmniejszenie energochłonności małych i średnich przedsiębiorstw Inicjatywa UE JESSICA - wsparcie rozwoju obszarów miejskich oraz ich rewitalizacja w aspekcie ekonomicznym i społecznym: projekty powinny generować dochód i muszą spełniać wszelkie wymagania wynikające z RPO. na wsparcie mogą liczyć projekty z zakresu rewitalizacji miast, ochrony powietrza, bezpieczeństwa energetycznego, projekty dotyczące energii odnawialnej oraz projekty wpierające powiązania kooperacyjne o znaczeniu regionalnym. Inicjatywa JESSICA jest dostępna zarówno dla projektów realizowanych przez podmioty publiczne, w partnerstwie publiczno-prywatnym, jak i tych realizowanych wyłącznie przez sektor prywatny.
Potrzeby MŚP w zakresie audyting energetycznego Inną odpowiedzią na zapotrzebowanie sektora MŚP jest projekt LiCEA, współfinansowany przez Unię Europejską w ramach inicjatywy CENTRAL EUROPE, a realizowany przez NAPE
Projekt LiCEA Life Cycle Cost assesment in energy audit Celem projektu jest: stworzenie i wykorzystanie narzędzi analitycznych, testowanie sporządzenie nieodpłatnych audytów w 40 wybranych przedsiębiorstwach w Polsce w okresie 2014 roku, a w krajach uczestniczących łącznie 240.
Analiza potrzeb MŚP w województwie mazowieckim W toku identyfikacji interesariuszy projektu LiCEA, przeprowadzono w woj. mazowieckim 4 wywiady z reprezentantami różnych branż MŚP (piekarnictwo, mleczarstwo, gastronomia, przetwórstwo drewna). Każdy z tych wywiadów potwierdził następujące obserwacje: nieznajomość zużycia energii na różne cele znajomość kosztów energii brak audytu energetycznego, tym bardziej z wykorzystaniem analizy w cyklu życia zainteresowanie sporządzeniem audytu energetycznego przez zewnętrznego eksperta chęć aktywnego udziału w zapoznaniu się z własna gospodarką energetyczną oraz analizą w cyklu życia w toku przygotowania audytu energetycznego.
Branże objete projektem LiCEA Projekt LiCEA skupia się na wybranych procesach technologicznych w następujących branżach produkcyjnych: przetwórstwo mięsa, piekarnictwo, przetwórstwo drewna, inne usługi a poza Polską w branżach pończoszniczej, mechanicznej, i tworzyw sztucznych.
Potrzeby MŚP w zakresie audyting energetycznego W projekcie LiCEA uczestniczą firmy specjalizujące się w doradztwie energetycznym z Polski, Włoch, Austrii, Węgier i Słowacji. Nawiązanie współpracy z cechami i izbami rzemieślniczymi, organizacjami doradztwa rolniczego w tych krajach ma duże znaczenie dla jego powodzenia, ponieważ narzędzia najpierw muszą zostać przetestowane w przedsiębiorstwach a dopiero potem udostępnione użytkownikom.
Materiały projektu LiCEA
O projekcie UE MŚP Energy Check-Up
Zapraszamy do współpracy!!! Biuro projektu: NARODOWA AGENCJA POSZANOWANIA ENERGII S.A. ul. Świętokrzyska 20, pok. 310 00-002 Warszawa tel.: 22 505 46 61, faks: 22 825 86 70 www.nape.pl Andrzej Rajkiewicz arajkiewicz@nape.pl