Co się zmieni?... 1 Dozwolone będą dyfuzory... 2 Będzie dozwolona większa DMC... 2 Kiedy wejdą w życie zmiany?... 2 Jak było do tej pory?... 2 Jaka jest szerokość i wysokość ciężarówki... 3 Jakie są normy dopuszczalnej masy całkowitej... 3 Jakie mogą być naciski osi... 5 Już niedługo mają wejść w życie nowe przepisy dotyczące dozwolonych wymiarów i dopuszczalnej masy całkowitej ciężarówek i autobusów, Co się zmieni? Przepisy będą zliberalizowane. Ciężarówki oraz autobusy będą mogły mieć większą długość, będą mogły też być cięższe niż do tej pory. Oczywiście nie dotyczy to wszystkich pojazdów, tylko niektórych, trzeba też spełnić kilka warunków, przewidzianych w nowych przepisach. Jakie to warunki? I jakie wymiary oraz masa będą teraz dopuszczalne? Sprawdź! Dozwolone będzie rejestrowanie ciężarówek, których kabina jest dłuższa o 15 centymetrów niż obecnie. Dotyczy to jednak wyłącznie pojazdów kategorii M2 i M3 oraz ich przyczep kategorii O, a także pojazdów kategorii N2 i N3 i ich przyczep kategorii O3 i O4. Dodatkowe 15 centymetrów z przodu pojazdu będzie mogło być wykorzystane na wyprofilowanie kabiny. Nie będzie można tego przedłużenia przeznaczyć na powiększenie przestrzeni sypialnej w kabinie pojazdu. Takie rozwiązania przewiduje nowelizacja rozporządzenia w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia. Wprowadzenie takiego rozwiązania ma poprawić bezpieczeństwo w ruchu drogowym poprzez wydłużenie strefy zgniotu i zmniejszenie martwego pola widzenia kierowcy. Lepiej wyprofilowane kabiny mają też poprawić cechy aerodynamiczne pojazdu i przez to doprowadzić do zmniejszenia zużycia paliwa. Nowe przepisy o wymiarach i wadze pojazdów dla ciężarówek i autobusów 1
Temu samemu celowi mają służyć tzw. dyfuzory, czyli urządzenia aerodynamiczne montowane w tylnej części pojazdu, zmniejszające zawirowania powietrza podczas jazdy. Tego rodzaju urządzenia nie będą mogły zwiększać maksymalnej dozwolonej długości o więcej niż 20 cm, gdy są wsunięte lub złożone. Przekroczenie maksymalnych długości wynikających z zamontowania dyfuzorów czy wyprofilowania kabiny nie może zwiększać przestrzeni ładunkowej pojazdu lub zespołu pojazdów. Zamontowanie dyfuzorów ma dawać nawet 5 tys. euro oszczędności na paliwie podczas przejechania 100 tys. kilometrów. Po wejściu nowelizacji w życie dopuszczalne będzie też używanie samochodów ciężarowych o DMC o 1 tonę większej niż obecnie. Będzie to jednak wyjątek dotyczący wyłącznie pojazdów zasilanych paliwem alternatywnym: energią elektryczną, wodorem, gazami LPG, LNG (skroplony gaz ziemny) lub CNG (sprężony gaz ziemny) oraz energią mechaniczną ze źródeł pokładowych, np. ciepłem odpadowym. Takie rozwiązanie ma się przyczynić do wyrównania różnic w osiągach pomiędzy silnikami wysokoprężnymi a ich bardziej ekologicznymi konkurentami. Rozporządzenie miało zacząć obowiązywać od 7 maja 2017 r., jednak wciąć trwają nad nim prace. Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami dopuszczalna długość samochodu, ciągnika rolniczego, pojazdu wolnobieżnego i przyczepy nie może przekraczać 12 m, a w przypadku standardowego pojazdu członowego, czyli ciągnika siodłowego z naczepą, maksymalna długość wynosi 16,5 m. Długość zespołu złożonego z pojazdu i przyczepy może wynosić 18,75 m. W przypadku autobusów przewidziano następujące normy długości: autobus dwuosiowy 13,5 m, autobus trzyosiowy 15 m, autobus przegubowy oraz autobus z przyczepą 18,75 m. Nowe przepisy o wymiarach i wadze pojazdów dla ciężarówek i autobusów 2
Od tych norm przewidziano pewne wyjątki wynikające głównie z przepisów unijnych. Określono m.in., że bagażnik zamocowany do tylnej ściany autobusu, platforma samozaładowcza lub inne urządzenie załadowcze mogą dodatkowo wystawać na odległość do 30 cm. Oznacza to, że wszelkiego rodzaju urządzenia załadowcze mocowane z tyłu na pojeździe lub przyczepie mogą wystawać o taką długość i są traktowane jako element pojazdu. Wobec tego nie wymagają dodatkowego oznakowania, tak jak w przypadku ładunku wystającego poza obrys pojazdu. Warto także dodać, że przewoźnicy zajmujący się głównie transportem zwierząt montują dodatkowo z tyłu przyczepy wózki widłowe służące do załadunku, których szerokość przekracza 30 cm. Wobec tego nie mogą skorzystać z tego odstępstwa i w takich przypadkach maksymalna długość zespołu pojazdów nie może przekroczyć 18,75 m. Kolejnym wyjątkiem są pojazdy członowe, w tym ciągniki siodłowe z naczepami przewożące kontenery lub inne wymienne nadwozia. Wystarczy, że będzie przewożony co najmniej jeden taki element i wówczas ich długość może się zwiększyć o dodatkowe 15 cm, ale pod warunkiem że przewóz będzie się odbywał w ramach transportu intermodalnego, a całkowita długość kontenerów lub nadwozi wymiennych nie przekroczy 45 stóp (13,72 m). Szerokość pojazdu nie może przekraczać 2,55 m, a jego wysokość 4 m. Warto jednak pamiętać, że w zakresie szerokości pojazdu nie uwzględnia się lusterek zewnętrznych, świateł umieszczonych na bokach auta oraz elementów elastycznych wykonanych z gumy lub innych tworzyw sztucznych. Szerokość zwiększona do 2,6 m jest dopuszczalna dla pojazdów przeznaczonych do przewozu towarów w kontrolowanej temperaturze, czyli wyposażonych w izolację termiczną. Ta zwiększona norma obowiązuje, gdy ściany boczne wraz z izolacją termiczną mają grubość nie mniejszą niż 45 mm każda. Ponadto szerokość 2,6 m może mieć również klimatyzowany kontener lub wymienne nadwozie. Klasyczny zestaw złożony z 2-osiowego ciągnika siodłowego i 3-osiowej naczepy w tradycyjnym transporcie może mieć DMC na poziomie 40 ton. Jednak wolno zwiększyć tę normę do 42 ton w przypadku przewozu kontenerów lub nadwozi wymiennych w ramach transportu multimodalnego. Jeżeli taki przewóz realizuje 3-osiowy ciągnik z przyczepą 2- lub 3-osiową, dopuszczalna masa całkowita może wynosić 44 t. Nowe przepisy o wymiarach i wadze pojazdów dla ciężarówek i autobusów 3
Dopuszczalna masa całkowita wynosi dla: pojazdu posiadającego 2 osie 18 t, pojazdu posiadającego 3 osie 25 lub 26 t (w zależności od rodzaju zawszenia i rodzaju kół), pojazdu mającego 4 osie i więcej 32 t, autobusu posiadającego 2 osie 19,5 t, autobusu przegubowego mającego 3 osie 28 t. Dopuszczalna masa całkowita wynosi dla przyczep: jednoosiowej 10 t, 2-osiowej 18 t, o liczbie osi większej niż dwie 24 t. Dopuszczalna masa całkowita zespołów pojazdów (ciężarówka + przyczepa) wynosi dla: zespołu pojazdów mającego 3 osie 28 t, zespołu pojazdów: pojazd 2-osiowy i przyczepa mająca 2 osie 36 t, zespołu pojazdów: pojazd mający 3 osie i przyczepa z jedną osią 35 lub 36 t (w zależności od rodzaju zawszenia i rodzaju kół). Dopuszczalna masa całkowita pojazdów członowych (ciągnik + naczepa) wynosi dla: ciągnika 2-osiowego + naczepy mającej 2 osie: a) odległość między osiami naczepy wynosi nie więcej niż 1,8 m 36 t, b) odległość między osiami naczepy przekracza 1,8 m 36 lub 38 t (w zależności od rodzaju zawszenia i rodzaju kół); ciągnika 3-osiowego + naczepy z jedną osią 35 lub 36 t (w zależności od rodzaju zawszenia i rodzaju kół). Nowe przepisy o wymiarach i wadze pojazdów dla ciężarówek i autobusów 4
Inne parametry: 1. Odległość między osią sworznia siodłowego urządzenia sprzęgającego a tylnym obrysem naczepy nie może przekraczać 12 m. 2. Odległość mierzona równolegle do podłużnej osi zespołu pojazdów między wysuniętym do przodu punktem przestrzeni ładunkowej położonej za kabiną kierowcy a tylnym obrysem przyczepy, po odjęciu odległości między tylnym obrysem samochodu a przednim obrysem nadwozia przyczepy, nie może przekraczać 15,65 m (stosuje się do pojazdów zarejestrowanych po raz pierwszy po 31 grudnia 1998 r.). 3. Odległość mierzona równolegle do podłużnej osi zespołu pojazdów między najdalej wysuniętym do przodu punktem przestrzeni ładunkowej położonej za kabiną kierowcy a tylnym obrysem przyczepy nie może przekraczać 16,4 m (stosuje się do pojazdów zarejestrowanych po raz pierwszy po 31 grudnia 1998 r.). 4. Odległość między tylną osią pojazdu a przednią osią przyczepy w zespole pojazdów nie może być mniejsza niż 3 m (stosuje się do pojazdów zarejestrowanych po raz pierwszy po 31 grudnia 1998 r.). 5. Odległość między osią sworznia siodłowego urządzenia sprzęgającego a dowolnym punktem przedniej części naczepy nie może przekraczać 2,04 m (stosuje się do pojazdów zarejestrowanych po raz pierwszy po 31 grudnia 1993 r.). Dla przewoźników to ma największe znaczenie, ponieważ te parametry bardzo często bada ITD w ramach ważenia pojazdów. Obecnie znaczenie mają dwa uregulowania: 1. Pierwsze wynikające z ustawy o drogach publicznych, czyli określające dopuszczalne naciski osi pojedynczych napędowych na drogach (8, 10 lub 11,5 t). 2. Drugie zawierające konstrukcyjne dopuszczalne naciski. Co prawda, konstrukcyjny nacisk osi napędowej może wynosić 11,5 t, ale dla przewoźnika ten parametr określony jest dla konkretnej drogi. Natomiast w przypadku pojedynczej osi nienapędowej nacisk nie może przekraczać 10 t. Określono także, że przez oś pojedynczą należy rozumieć taką oś, której odległość od sąsiedniej osi przekracza 1,8 m, a w przypadku pojazdów zarejestrowanych po raz pierwszy przed 13 marca 2003 r. odległość ta musi przekraczać 2 m. Nowością są wprowadzone tzw. grupy osi, czyli sąsiadujące osie o odległościach mniejszych niż dla osi pojedynczych, tj. mniej niż 1,8 lub 2 m. Nowe przepisy o wymiarach i wadze pojazdów dla ciężarówek i autobusów 5
2 osie nienapędowe pojazdy silnikowe, przyczepy i naczepy przy odległości między osiami składowymi: a) mniejszej niż 1 m (d < 1) 11 t, b) nie mniejszej niż 1 m i mniejszej niż 1,3 m (1 d < 1,3) 16 t, c) nie mniejszej niż 1,3 m i mniejszej niż 1,8 m (1,3 d < 1,8) 18 t, d) równej lub większej niż 1,8 m (1,8 d) 20 t. 3 osie nienapędowe pojazdy silnikowe, przyczepy i naczepy przy odległości między osiami składowymi: a) nie większej niż 1,3 m (d 1,3) 21 t, b) większej niż 1,3 m i nie większej niż 1,4 m (1,3 < d 1,4) 24 t, c) większej niż 1,4 m i nie większej niż 1,8 m lub w przypadku pojazdów zarejestrowanych przed 13 marca 2003 r. nie większej niż 2 m (1,4 < d 1,8 lub 2) 27 t. 4 osie nienapędowe i więcej pojazdy silnikowe, przyczepy i naczepy przy odległości między osiami składowymi: a) nie większej niż 1,3 m (d 1,3) 7 t dla każdej osi, b) większej niż 1,3 m i nie większej niż 1,8 m lub w przypadku pojazdów zarejestrowanych przed 13 marca 2003 r. nie większej niż 2 m (1,3 < d 1,8 lub 2) 8 t dla każdej osi, dopuszcza się 9 t dla każdej osi, jeżeli jest ona wyposażona w koła bliźniacze i zawieszenie pneumatyczne. 2 osie napędowe grupa osi przy odległości między osiami składowymi: a) mniejszej niż 1 m (d < 1) 11,5 t, b) nie mniejszej niż 1 m i mniejszej niż 1,3 m (1 d < 1,3) 16 t, c) nie mniejszej niż 1,30 m i nie większej niż 1,80 m lub w przypadku pojazdów zarejestrowanych przed 13 marca 2003 r. nie większej niż 2 m (1,3 d 1,8 lub 2) 18 t; dopuszcza się 19 t (w zależności od rodzaju kół i zawieszenia). Nowe przepisy o wymiarach i wadze pojazdów dla ciężarówek i autobusów 6
2 osie (1 oś napędowa/1 oś nienapędowa) przy odległości między osiami składowymi: a) mniejszej niż 1 m (d < 1) 11,5 t, b) nie mniejszej niż 1 m i mniejszej niż 1,3 m (1 d < 1,3) 16 t, c) nie mniejszej niż 1,3 m i nie większej niż 1,8 m lub w przypadku pojazdów zarejestrowanych przed 13 marca 2003 r. nie większej niż 2 m (1,3 d 1,8 lub 2) 18 t; dopuszcza się 19 t (w zależności od rodzaju kół i zawieszenia). 3 osie z co najmniej jedną osią napędową przy odległości między osiami składowymi: a) nie większej niż 1,3 m (d 1,3) 21 t, b) większej niż 1,3 m i nie większej niż 1,4 m (1,3 < d 1,4) 24 t, c) większej niż 1,4 m i nie większej niż 1,8 m lub w przypadku pojazdów zarejestrowanych przed 13 marca 2003 r. nie większej niż 2 m (1,4 < d 1,8 lub 2) 27 t. 4 osie i więcej z co najmniej jedną osią napędową przy odległości między osiami składowymi: a) nie większej niż 1,3 m (d 1,3) 7 t dla każdej osi, b) większej niż 1,3 m i nie większej niż 1,8 m lub w przypadku pojazdów zarejestrowanych przed 13 marca 2003 r. nie większej niż 2 m (1,3 < d 1,8 lub 2) 8 t dla każdej osi; dopuszcza się 9 ton (w zależności od rodzaju kół i zawieszenia). Podstawa prawna: dział II rozporządzenia ministra infrastruktury i budownictwa z 6 maja 2016 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (tekst jedn.: Dz.U. z 2016 r. poz. 858). Autorzy: Adam Janus, ekspert w dziedzinie prawa transportowego, były pracownik służb kontrolnych Adam Hrycak, specjalista z zakresu transportu drogowego Nowe przepisy o wymiarach i wadze pojazdów dla ciężarówek i autobusów 7
Redaktor: Aldona Kapica ISBN: 978-83-269-6581-4 E-book nr: Wydawnictwo: Adres: Kontakt: 2HH0600 Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o. 03-918 Warszawa, ul. Łotewska 9a Telefon 22 518 29 29, faks 22 617 60 10, e-mail: cok@wip.pl NIP: 526-19-92-256 Numer KRS: 0000098264 Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy, Sąd Gospodarczy XIII Wydział Gospodarczy Rejestrowy. Wysokość kapitału zakładowego: 200.000 zł Copyright by: Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o. Warszawa 2017 Nowe przepisy o wymiarach i wadze pojazdów dla ciężarówek i autobusów 8