POLITECHNIKA GDAŃSKA Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Energoelektroniki i Maszyn Elektrycznych

Podobne dokumenty
POLITECHNIKA GDAŃSKA Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Energoelektroniki i Maszyn Elektrycznych LABORATORIUM

POLITECHNIKA GDAŃSKA Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Energoelektroniki i Maszyn Elektrycznych LABORATORIUM

POLITECHNIKA GDAŃSKA Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Energoelektroniki i Maszyn Elektrycznych

POLITECHNIKA GDAŃSKA LABORATORIUM MASZYNY ELEKTRYCZNE

POLITECHNIKA GDAŃSKA Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Energoelektroniki i Maszyn Elektrycznych

Statyczne badanie wzmacniacza operacyjnego - ćwiczenie 7

st. stacjonarne I st. inżynierskie, Energetyka Laboratorium Podstaw Elektrotechniki i Elektroniki Ćwiczenie nr 4 OBWODY TRÓJFAZOWE

SYSTEMY ELEKTROMECHANICZNE PROJEKT BADANIE DYNAMIKI TRANSFORMATORA

Laboratorium Elektroniczna aparatura Medyczna

Laboratorium Podstaw Elektrotechniki i Elektroniki

Ćwiczenie: "Obwody ze sprzężeniami magnetycznymi"

Tranzystory bipolarne. Właściwości dynamiczne wzmacniaczy w układzie wspólnego emitera.

WIECZOROWE STUDIA NIESTACJONARNE LABORATORIUM UKŁADÓW ELEKTRONICZNYCH

Temat ćwiczenia. Pomiary przemieszczeń metodami elektrycznymi

Ćwiczenie nr 3 OBWODY LINIOWE PRĄDU SINUSOIDALNEGO

Ćwiczenie EA9 Czujniki położenia

I. Cel ćwiczenia: Poznanie budowy i właściwości transformatora jednofazowego.

ELEMENTY ELEKTRONICZNE TS1C

Politechnika Białostocka

transformatora jednofazowego.

LABORATORIUM PODSTAWY ELEKTROTECHNIKI

Politechnika Gdańska WYDZIAŁ ELEKTRONIKI TELEKOMUNIKACJI I INFORMATYKI. Katedra Metrologii i Optoelektroniki. Metrologia. Ilustracje do wykładu

Ćwiczenie nr 65. Badanie wzmacniacza mocy

Tranzystory bipolarne. Właściwości wzmacniaczy w układzie wspólnego kolektora.

Politechnika Białostocka

SILNIK INDUKCYJNY STEROWANY Z WEKTOROWEGO FALOWNIKA NAPIĘCIA

Badanie silnika indukcyjnego jednofazowego i transformatora

Laboratorium Podstaw Elektrotechniki i Elektroniki

Instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego nr 6b

STUDIA I STOPNIA STACJONARNE ELEKTROTECHNIKA

Pomiary podstawowych wielkości elektrycznych prądu stałego i przemiennego

ĆWICZENIE LABORATORYJNE. TEMAT: Badanie wzmacniacza różnicowego i określenie parametrów wzmacniacza operacyjnego

LABORATORIUM PRZETWORNIKÓW ELEKTROMECHANICZNYCH

Sprzęt i architektura komputerów

Katedra Metrologii i Systemów Diagnostycznych Laboratorium Metrologii II. 2013/14. Grupa: Nr. Ćwicz.

Dynamiczne badanie wzmacniacza operacyjnego- ćwiczenie 8

WOJSKOWA AKADEMIA TECHNICZNA

LABORATORIUM PODZESPOŁÓW ELEKTRONICZNYCH. Ćwiczenie nr 2. Pomiar pojemności i indukcyjności. Szeregowy i równoległy obwód rezonansowy

T 2000 Tester transformatorów i przekładników

Politechnika Białostocka

ĆWICZENIE NR 7. Badanie i pomiary transformatora

Bogdan Olech Mirosław Łazoryszczak Dorota Majorkowska-Mech. Elektronika. Laboratorium nr 3. Temat: Diody półprzewodnikowe i elementy reaktancyjne

WZMACNIACZ OPERACYJNY

Politechnika Białostocka

Podstawy elektroniki i metrologii

Laboratorium Podstaw Elektrotechniki i Elektroniki

LABORATORIUM ELEKTRONIKI WZMACNIACZ MOCY

LABORATORIUM PODSTAW ELEKTROTECHNIKI Badanie transformatora jednofazowego

Politechnika Poznańska, Instytut Elektrotechniki i Elektroniki Przemysłowej, Zakład Energoelektroniki i Sterowania Laboratorium energoelektroniki

UKŁADY PROSTOWNICZE 0.47 / 5W 0.47 / 5W D2 C / 5W

Uśrednianie napięć zakłóconych

Podstawowe zastosowania wzmacniaczy operacyjnych wzmacniacz odwracający i nieodwracający

ĆWICZENIE 1 JEDNOFAZOWE OBWODY RLC. Informatyka w elektrotechnice ZADANIA DO WYKONANIA

Filtry aktywne filtr górnoprzepustowy

Zakres wymaganych wiadomości do testów z przedmiotu Metrologia. Wprowadzenie do obsługi multimetrów analogowych i cyfrowych

Filtry aktywne filtr środkowoprzepustowy

Politechnika Białostocka

Tranzystory bipolarne. Podstawowe układy pracy tranzystorów.

Katedra Energetyki. Laboratorium Podstaw Elektrotechniki i Elektroniki

Układy regulacji i pomiaru napięcia zmiennego.

Ćw. 8: POMIARY Z WYKORZYSTANIE OSCYLOSKOPU Ocena: Podpis prowadzącego: Uwagi:

Politechnika Białostocka

Elektronika. Wzmacniacz tranzystorowy

BADANIE TRANZYSTORA BIPOLARNEGO

ARKUSZ EGZAMINACYJNY

PL B1. Sposób wyznaczania błędów napięciowego i kątowego indukcyjnych przekładników napięciowych dla przebiegów odkształconych

Katedra Sterowania i InŜynierii Systemów Laboratorium elektrotechniki i elektroniki. Badanie przekaźników

Ćwiczenie 1 Badanie układów przekładników prądowych stosowanych w sieciach trójfazowych

Instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego nr 4

TRANZYSTORY BIPOLARNE

Imię i nazwisko (e mail): Rok: 2018/2019 Grupa: Ćw. 5: Pomiar parametrów sygnałów napięciowych Zaliczenie: Podpis prowadzącego: Uwagi:

Politechnika Poznańska, Instytut Elektrotechniki i Elektroniki Przemysłowej, Zakład Energoelektroniki i Sterowania Laboratorium energoelektroniki

POLITECHNIKA GDAŃSKA

Maszyny i napęd elektryczny I Kod przedmiotu

ĆWICZENIE T2 PRACA RÓWNOLEGŁA TRANSFORMATORÓW

Podstawowe zastosowania wzmacniaczy operacyjnych wzmacniacz odwracający i nieodwracający

Pomiar podstawowych parametrów liniowych układów scalonych

15. UKŁADY POŁĄCZEŃ PRZEKŁADNIKÓW PRĄDOWYCH I NAPIĘCIOWYCH

Laboratorium Komputerowe Systemy Pomiarowe

INSTYTUT ELEKTROENERGETYKI POLITECHNIKI ŁÓDZKIEJ BADANIE PRZETWORNIKÓW POMIAROWYCH

Ćwiczenie 7 PARAMETRY MAŁOSYGNAŁOWE TRANZYSTORÓW BIPOLARNYCH

WZMACNIACZE OPERACYJNE Instrukcja do zajęć laboratoryjnych

Laboratorium Podstaw Elektroniki i Energoelektroniki

Politechnika Białostocka

Przetwarzanie energii elektrycznej w fotowoltaice. Ćwiczenie 12 Metody sterowania falowników

ĆWICZENIE NR 1 TEMAT: Wyznaczanie parametrów i charakterystyk wzmacniacza z tranzystorem unipolarnym

Trójfazowe silniki indukcyjne. 1. Wyznaczenie charakterystyk rozruchowych prądu stojana i momentu:

Prostowniki. 1. Cel ćwiczenia. 2. Budowa układu.

L ABORATORIUM UKŁADÓW ANALOGOWYCH

EA3. Silnik uniwersalny

LABORATORIUM ELEKTRONIKI WZMACNIACZ MOCY

KATEDRA ENERGOELEKTRONIKI I NAPĘDÓW ELEKTRYCZNYCH

ELEMENTY ELEKTRONICZNE

Wydział Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Elektroniki Katedra Elektroniki

SPECYFIKACJA HTC-K-VR. Kanałowy przetwornik CO2 z wyjściem analogowym V i progiem przekaźnikowym

L ABORATORIUM UKŁADÓW ANALOGOWYCH

Badanie dławikowej przetwornicy podwyŝszającej napięcie

Badanie trójfazowych maszyn indukcyjnych: silnik klatkowy, silnik pierścieniowy

Ćwiczenie 2a. Pomiar napięcia z izolacją galwaniczną Doświadczalne badania charakterystyk układów pomiarowych CZUJNIKI POMIAROWE I ELEMENTY WYKONAWCZE

Zasilacze: prostowniki, prostowniki sterowane, stabilizatory

Transkrypt:

POLITECHNIKA GDAŃSKA Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Energoelektroniki i Maszyn Elektrycznych SYSTEMY ELEKTROMECHANICZNE LABORATORIUM ĆWICZENIE (TRFO) BADANIE DYNAMIKI TRANSFORMATORA POMIARY KOMPUTEROWE Materiały pomocnicze Kierunek Elektrotechnika Studia stacjonarne 2-go stopnia semestr 1 Opracowali Mieczysław Ronkowski Grzegorz Kostro Michał Michna Gdańsk 212-213

2 Ćwiczenie: BADANIE DYNAMIKI TRANSFORMATORA. Pomiary komputerowe ĆWICZENIE BADANIE DYNAMIKI TRANSFORMATORA POMIARY KOMPUTEROWE Program ćwiczenia 1. CEL ĆWICZENIA...2 2. RZUT OKA NA ZASTOSOWANE KOMPUTEROWE TECHNIKI POMIAROWE...2 3. BADANIA DOŚWIADCZALNE WYBRANYCH STANÓW PRACY DYNAMICZNEJ TRANSFORMATORA...2 3.1. Oględziny zewnętrzne...2 3.2. Próba załączania napięcia przy otwartym uzwojeniu wtórnym...2 3.3. Próba załączania napięcia przy zwartym uzwojeniu wtórnym...6 4. ZADANIE...8 5. SPRAWOZDANIE...9 6. PYTANIA KONTROLNE...1 7. LITERATURA...1 1. CEL ĆWICZENIA Celem ćwiczenia jest: opanowanie zastosowania komputerowych technik pomiarowych do badania właściwości dynamicznych transformatora; wykonanie badań doświadczalnych wybranych stanów pracy dynamicznej transformatora: załączanie napięcia stałego przy otwartym uzwojeniu wtórnym, załączanie napięcia stałego przy zwartym uzwojeniu wtórnym, załączanie napięcia przemiennego przy otwartym uzwojeniu wtórnym, załączanie napięcia przemiennego przy zwartym uzwojeniu wtórnym; porównanie wyników badań symulacyjnych z wynikami badań doświadczalnych. 2. RZUT OKA NA ZASTOSOWANE KOMPUTEROWE TECHNIKI POMIAROWE Przebiegi czasowe wielkości charakterystycznych dla stanów dynamicznych transformatora są rejestrowane za pomocą dwóch układów pomiarowych: 4-ro kanałowy oscyloskop cyfrowy firmy Tektronix ze złączem GPIB oraz komputer PC wyposaŝony w kartę GPIB do zapisu wyników pomiarów na dysku; komputer PC wyposaŝony w kartę pomiarową typu PCI-MIO-16E-4 firmy National Instruments. Układ pierwszy jest układem klasycznym, więc nie wymaga wyjaśnień zasady jego działania. W przypadku układu drugiego sercem jest wymieniona karta pomiarowa, która posiada: 16 pojedynczych lub 8 róŝnicowych wejściowo/wyjściowych kanałów analogowych przy czym: o maksymalne napięcie pracy ±11 [V] przy zabezpieczeniach przepięciowych ±25 [V], o FIFO bufer (rozmiar kolejki) 512 [S], o przetwornik analogowo cyfrowy 12 bitowy, o częstotliwośćo samplowania 5 [ks/s]; 2 analogowe wyjścia 12 bitowe; 8 wejściowo/wyjściowych kanałów cyfrowych; 2 wyjścia czasowe; 1 wyjście zewnętrznego wyzwalania. Rozdzielczość karty PCI-MIO-16E-4 wynika z zastosowania 12 bitowego przetwornika A/C (496 poziomów dla danego zakresu). W tabeli 1 przedstawiono zakres pomiarowy oraz dokładności karty w zaleŝności od przyjętego wzmocnienia.

2 Ćwiczenie: BADANIE DYNAMIKI TRANSFORMATORA. Pomiary komputerowe Tabela 1. Zakresy pomiarowe karty PCI-MIO-16E-4 KONFIGURACJA WZMOCNIENIE ZAKRES PRECYZJA ZAKRESU POMIAROWY do +1 V 1. do +1 V 2.44 mv 2. do +5 V 1.22 mv 5. do +2 V 488.28 µv 1. do +1 V 244.18 µv 2. do +5 mv 122.7 µv 5. do +2 mv 48.83 µv 1. do +1 mv 24.41 µv do +1 V.5-1 do +1 V 4.88 mv 1. -5 do +5 V 2.44 mv 2. -2.5 do +2.5 V 1.22 mv 5. -1 do +1 V 488.28 µv 1. -5 do +5 mv 244.18 µv 2. -25 do +25 mv 122.7 µv 5. -1 do +1 mv 48.83 µv 1. -5 do +5 mv 24.41 µv Zasady doboru częstotliwości próbkowania i skanowania: dostępny zakres częstotliwości:,153 5 pts/s dla jednego kanału; maksymalna częstotliwość próbkowania zmniejsza się tylokrotnie ile chcemy skanować kanałów; naleŝy tak dobrać obie częstotliwości by zachować minimalny czas pomiędzy odczytem ostatniego kanału w jednej sekwencji skanowania, a odczytem pierwszego kanału następnej sekwencji ( t Scan ) (dla karty PCI-MIO-16E-4 czas ten wynosi t Samp = 4µs); naleŝy uwzględnić dłuŝszy czas opóźnienia międzykanałowego w wypadku zmiany wzmocnienia w dwóch sąsiednich kanałach na wyŝszą. 3. BADANIA DOŚWIADCZALNE WYBRANYCH STANÓW PRACY DYNAMICZNEJ TRANSFORMATORA 3.1. Oględziny zewnętrzne NaleŜy dokonać oględzin zewnętrznych badanego transformatora i urządzeń wchodzących w skład układu pomiarowego. Przede wszystkim naleŝy dokładnie zanotować dane zawarte w tabliczce znamionowej transformatora oraz wartości parametrów obwodowych (patrz instrukcja do Ćw. 1 Laboratorium ME I sem. IV). 3.2. Próba załączania napięcia przy otwartym uzwojeniu wtórnym Próba polega na włączeniu napięcia zasilania na uzwojenie transformatora po dowolnej strony i pomiarze przebiegów czasowych: prądu po stronie pierwotnej, napięcia zasilania i napięcia po stronie wtórnej. W czasie pomiaru uzwojenie wtórne transformatora jest otwarte (brak obciąŝenia). Załączanie napięcia stałego Schemat układu pomiarowego przedstawiony jest na rys. 1. Uwaga: Zakresy pomiarowe uŝytych mierników i przetworników typu LEM naleŝy dobrać stosownie do: danych znamionowych badanego transformatora; dopuszczalnego zakresu amplitudy sygnałów na wejściu uŝytej karty pomiarowej lub oscyloskopu. Pomiary naleŝy wykonać dla dwóch przypadków: wartość prądu stanu ustalonego jest bliska wartości prąd znamionowego transformatora;

M. RONKOWSKI, G. KOSTRO, M. MICHNA 3 wartość prądu stanu ustalonego jest bliska wartości znamionowego prąd magnesującego transformatora. Celem ograniczenia prądu stanu ustalonego transformatora do wartości wymaganej, naleŝy dobrać odpowiednią wartość rezystancji dodatkowej R d wg zaleŝności: U1 I1wR1 Rd I1 w gdzie: U 1 wartość napięcie zasilania; I 1w wymagana wartość prądu stanu ustalonego; R 1 rezystancja uzwojenia pierwotnego transformatora. A + U 1 =12 V - W V LEM(I) R d a1 Tr a3 a4 a5 LEM(U) a2 a6 LEM(U) Rys. 1. Schemat połączeń układu pomiarowego do badania łączeniowych przebiegów czasowych transformatora przypadek załączania napięcia stałego Rys. 2 przedstawia przykład zarejestrowanych i odpowiednio opracowanych przebiegów łączeniowych transformatora przy otwartym uzwojeniu wtórnym. Uwaga: Zarejestrowane przebiegi czasowe na wyjściu przetworników LEM są odpowiednio przeskalowane. I tak: dla przebiegów prądowych wg relacji: Wartość liczbowa przebiegu prądowego w [A] = zarejestrowana wartość liczbowa przebiegu prądowego w [V] na wyjściu przetwornika LEM x współczynnik przetwornika LEM w [A/V] dla przebiegów napięciowych wg relacji: Wartość liczbowa przebiegu napięciowego w [V] = zarejestrowana wartość liczbowa przebiegu napięciowego w [V] na wyjściu przetwornika LEM x współczynnik przetwornika LEM w [V/V] Czas jest rejestrowany w sekundach! a)

4 Ćwiczenie: BADANIE DYNAMIKI TRANSFORMATORA. Pomiary komputerowe 12 i1 [A] 1 8 6 I1us =1,32 [A] 4 2,1,2,3,4,5-2 t [s] b) 12 I1 [A] tus =,145 [s] 1 8 6 4 I1us = 1,32 [A] 2,15,125,145,165,185,25,225,245-2 t [s] c) 9 8 U2 [V] U2m = 8,16 [V] 7 6 5 4 3 2 1,1,2,3,4,5 t [s] Rys. 2. Przykład zarejestrowanych i odpowiednio opracowanych przebiegów łączeniowych transformatora przypadek załączania napięcia stałego przy otwartym uzwojeniu wtórnym: a) i b) prąd pierwotny, c) napięcie wtórne

Uwagi do rys. 2: M. RONKOWSKI, G. KOSTRO, M. MICHNA 5 Przebiegi a) i c) zarejestrowano w układzie pomiarowym: oscyloskop cyfrowy Tektronix ze złączem GPIB oraz komputer PC wyposaŝony w kartę GPIB. Przebieg b) uzyskano z przebiegu a) po jego wygładzeniu za pomocą komendy LINIA TRENDU dostępnej w arkuszu kalkulacyjnym EXCEL. Ponadto, moment załączenia został przesunięty na osi czasu t w kierunku wartości dodatnich (za pomocą arkusza EXCEL dodano odpowiednią wartość stałą do wartości zarejestrowanych). Załączanie napięcia sinusoidalnego Schemat układu pomiarowego jest analogiczny jak na rys. 1, przy czym, naleŝy usunąć z układu rezystancję dodatkową R d a w miejsce stałego napięcia zasilania naleŝy załączyć napięcie sinusoidalne, odpowiednie do napięcia znamionowego badanego transformatora. Uwaga: Zakresy pomiarowe uŝytych mierników i przekładników typu LEM naleŝy dobrać stosownie do: danych znamionowych badanego transformatora; dopuszczalnego zakresu amplitudy sygnałów na wejściu uŝytej karty pomiarowej lub oscyloskopu. Pomiary naleŝy wykonać dla dwóch przypadków: wartość chwilowa napięcia w momencie załączania jest bliska wartości zerowej; wartość chwilowa napięcia w momencie załączania jest bliska wartości maksymalnej. Rys. 3 przedstawia przykład zarejestrowanych i odpowiednio opracowanych przebiegów łączeniowych transformatora przy otwartym uzwojeniu wtórnym. a) 4 3 u1 [V] U1m = 37,44 [V] 2 1-1,2,4,6,8 1 1,2 t [s] -2-3 -4 b)

6 Ćwiczenie: BADANIE DYNAMIKI TRANSFORMATORA. Pomiary komputerowe 8 7 6 5 4 3 2 1 i1 [A] i1ud = 67,2 [A] -1,2,4,6,8 1 1,2 t [s] c) 25 2 u2 [V] U2m = 182 V 15 1 5-5 -1-15 -2-25,2,4,6,8 1 1,2 t [s] Rys. 3. Przykład zarejestrowanych i odpowiednio opracowanych przebiegów łączeniowych transformatora przypadek załączania napięcia sinusoidalnego przy otwartym uzwojeniu wtórnym: a) napięcie zasilania a) prąd pierwotny, b) napięcie wtórne 3.3. Próba załączania napięcia przy zwartym uzwojeniu wtórnym Próba polega na włączeniu napięcia zasilania na uzwojenie transformatora po dowolnej stronie i pomiarze przebiegów czasowych: napięcia zasilania i prądu po stronie pierwotnej oraz prądu po stronie wtórnej. W czasie pomiaru uzwojenie wtórne transformatora jest zwarte. Załączanie napięcia stałego Schemat układu pomiarowego przedstawiony jest na rys. 4. Uwaga: Zakresy pomiarowe uŝytych mierników i przekładników typu LEM naleŝy dobrać stosownie do: danych znamionowych badanego transformatora; dopuszczalnego zakresu amplitudy sygnałów na wejściu uŝytej karty pomiarowej lub oscyloskopu.

M. RONKOWSKI, G. KOSTRO, M. MICHNA 7 Pomiary naleŝy wykonać dla przypadku, gdy wartość prądu stanu ustalonego jest bliska wartości prąd znamionowego transformatora. Celem ograniczenia prądu stanu ustalonego transformatora do wartości wymaganej, naleŝy dobrać odpowiednią wartość rezystancji dodatkowej R d, wg zaleŝności: U1 I1 nr1 Rd I1 n gdzie: U 1 napięcie zasilania; I 1n prąd znamionowy transformatora; R 1 rezystancja uzwojenia pierwotnego transformatora. A 12V + - W V LEM(I) R d a1 Tr a3 a4 a5 LEM(I) a2 a6 LEM(U) Rys. 4. Schemat połączeń układu pomiarowego do badania zwarciowych przebiegów czasowych transformatora przypadek załączania napięcia stałego Rys. 5 przedstawia przykład zarejestrowanych i odpowiednio opracowanych przebiegów łączeniowych transformatora przy zwartym uzwojeniu wtórnym. a) 12 i1 [A] 1 8 6 I1us = 1,5 [A] 4 2,5 1 1,5 2 2,5 3-2 t[s]

8 Ćwiczenie: BADANIE DYNAMIKI TRANSFORMATORA. Pomiary komputerowe b) 1 i2 [A],5 tus = 2,783 [s] -,5,5 1 1,5 2 2,5 3 t[s] -1-1,5 I2m = -1,22 [A] -2 Rys. 5. Przykład zarejestrowanych i odpowiednio opracowanych przebiegów łączeniowych transformatora przypadek załączania napięcia stałego przy zwartym uzwojeniu wtórnym: a) prąd pierwotny, b) prąd wtórny Załączanie napięcia sinusoidalnego Schemat układu pomiarowego jest analogiczny jak na rys. 4. NaleŜy jednak usunąć z układu rezystancję dodatkową R d a w miejsce stałego napięcia zasilania naleŝy załączyć napięcie sinusoidalne. Celem ograniczenia ustalonego prądu zwarciowego badanego transformatora (tak, aby nie przekroczył wartości prądu znamionowego) wartość napięcia zasilania naleŝy obniŝyć poniŝej wartości znamionowej badanego transformatora. Uwaga: Zakresy pomiarowe uŝytych mierników i przekładników typu LEM naleŝy dobrać stosownie do: danych znamionowych badanego transformatora; dopuszczalnego zakresu amplitudy sygnałów na wejściu uŝytej karty pomiarowej lub oscyloskopu. Pomiary naleŝy wykonać dla dwóch przypadków: wartość chwilowa napięcia w momencie załączania jest bliska wartości zerowej; wartość chwilowa napięcia w momencie załączania jest bliska wartości maksymalnej. 4. ZADANIE 1. Dla badanego transformatora, na podstawie wyników próby załączenia napięcia stałego przy otwartym uzwojeniu wtórnym, wykreślić przebiegi a następnie wyznaczyć: odpowiednie parametry modelu obwodowego (stałe czasowe, indukcyjności), wartość ustaloną prądu pierwotnego i czas trwania stanu przejściowego. 2. Dla badanego transformatora, na podstawie wyników próby załączenia napięcia stałego przy zwartym uzwojeniu wtórnym, wykreślić przebiegi a następnie wyznaczyć: odpowiednie parametry modelu obwodowego (stałe czasowe, indukcyjności), wartość ustaloną prądu pierwotnego, wartość maksymalną prądu wtórnego i czas trwania stanu przejściowego. 3. Dla badanego transformatora, na podstawie wyników próby załączenia napięcia przemiennego przy otwartym uzwojeniu wtórnym, wykreślić przebiegi a następnie wyznaczyć: wartość maksymalną prądu łączeniowego, stosunek wartości maksymalnej prądu łączeniowego do prądu znamionowego, stosunek wartości maksymalnej prądu łączeniowego do ustalonego prądu stanu jałowego i czas trwania stanu przejściowego. 4. Dla badanego transformatora, na podstawie wyników próby załączenia napięcia przemiennego przy otwartym uzwojeniu wtórnym, wykreślić przebiegi a następnie wyznaczyć zaleŝność wartości maksymalnej prądu łączeniowego od kąta fazowego napięcia przemiennego.

M. RONKOWSKI, G. KOSTRO, M. MICHNA 9 5. Dla badanego transformatora, na podstawie wyników próby załączenia napięcia przemiennego przy zwartym uzwojeniu wtórnym, wykreślić przebiegi a następnie wyznaczyć: wartość udarową prądu zwarcia, współczynnika udaru i czas trwania stanu przejściowego. 6. Dla badanego transformatora, na podstawie wyników próby załączenia napięcia przemiennego przy zwartym uzwojeniu wtórnym, wykreślić przebiegi a następnie wyznaczyć zaleŝność wartości udarowej prądu zwarcia od kąta fazowego napięcia przemiennego. 7. Porównać wyniki uzyskane na drodze doświadczalnej i symulacyjnej (program Pspice) dla zadania 1. 8. Porównać wyniki uzyskane na drodze doświadczalnej i symulacyjnej (program Pspice) dla zadania 2. 9. Porównać wyniki uzyskane na drodze doświadczalnej i symulacyjnej (program Pspice) dla zadania 3. 1. Porównać wyniki uzyskane na drodze doświadczalnej i symulacyjnej (program Pspice) dla zadania 4. 11. Porównać wyniki uzyskane na drodze doświadczalnej i symulacyjnej (program Pspice) dla zadania 5. 12. Porównać wyniki uzyskane na drodze doświadczalnej i symulacyjnej (program Pspice) dla zadania 6. 5. SPRAWOZDANIE Opracowanie sprawozdania powinno zawierać: stronę tytułową wg następującego układu: POLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ ELEKTROTECHNIKI I AUTOMATYKI KATEDRA ENERGOELEKTRONIKI I MASZYN ELEKTRYCZNYCH SYSTEMY ELEKTORMECHNAICZNE LABORATORIUM ĆWICZENIE TRAFO BADANIE DYNAMIKI TRANSFORMATORA POMIARY KOMPUTEROWE Opracował: Imię i nazwisko nr grupy laboratoryjnej/dziekańskiej: data oddania sprawozdania: dane znamionowe (wg katalogu lub wg pomiarów) i dane obwodowe badanego transformatora; nr i treść zadania; obliczenie indukcyjności i stałych czasowych modelu obwodowego badanego transformatora; ręczne oszacowanie wartości prądów maksymalnych (udarowych) oraz ustalonych oraz porównanie ich wartości z wynikami otrzymanymi na drodze doświadczalnej i symulacyjnej; przebiegi wybranych wielkości, które są istotne (wg piszącego sprawozdanie) dla przeprowadzenia analizy zadanego stanu pracy dynamicznej transformatora; uzasadnienie fizyczne uzyskanych wyników (powinno być napisane w stylu inŝynierskim!!! - tzn. minimum języka tekstowego a maksimum języka graficznego i symbolicznego); krótka dyskusja wpływu załoŝeń upraszczających modelu transformatora na uzyskane wyniki obliczeń; wykaz literatury wykorzystanej przy pisaniu sprawozdania;

1 Ćwiczenie: BADANIE DYNAMIKI TRANSFORMATORA. Pomiary komputerowe 6. PYTANIA KONTROLNE 1. Podać i omówić schemat połączeń układu pomiarowego do badania łączeniowych przebiegów czasowych transformatora. 2. Podać i omówić i schemat połączeń układu pomiarowego do badania zwarciowych przebiegów czasowych transformatora. 3. Podać i omówić (uzasadnić) przebiegi prądów łączeniowych transformatora przypadek załączania napięcia stałego przy otwartym uzwojeniu wtórnym. WyróŜnić składową wymuszoną i swobodną. 4. Podać i omówić (uzasadnić) przebiegi prądów łączeniowych transformatora przypadek załączania napięcia sinusoidalnego przy otwartym uzwojeniu wtórnym. WyróŜnić. składową wymuszoną i swobodną. RozwaŜyć: przypadek modelu liniowego i nieliniowego oraz wpływu kąta fazowego napięcia na wartość maksymalną prądu. 5. Podać i omówić (uzasadnić) przebiegi prądów zwarciowych transformatora przypadek załączania napięcia stałego przy zwartym uzwojeniu wtórnym. WyróŜnić składową wymuszoną i swobodną. 6. Podać i omówić (uzasadnić) przebiegi prądów zwarciowych transformatora przypadek załączania napięcia sinusoidalnego przy zwartym uzwojeniu wtórnym. WyróŜnić składową wymuszoną i swobodną. RozwaŜyć wpływ kąta fazowego napięcia na wartość maksymalną prądu. 7. LITERATURA 1. P.C. Krause i O. Wasynczuk: Electromechanical Motion Devices, Mc Graw -Hill Book Comp.. New York, 1989. Purdue University, USA. 2. P.C. Krause: Analysis of Electric Machinery. Mc Graus - Hill Book Comp. New York, 1986. 3. W. Latek: Teoria maszyn elektrycznych. WNT, Warszawa, 1982. 4. Z. Manitius: Maszyny elektryczne cz. I, II. Skrypt PG, 1982, 1984. 5. W. Matulewicz, D. Karkosiński: Laboratorium stanów przejściowych maszyn elektrycznych. Skrypt PG, 1993. 6. W. Paszek: Stany nieustalone maszyn elektrycznych prądu przemiennego. WNT, Warszawa, 1986. 7. Ronkowski M., Michna M., Kostro G., Kutt F.: Maszyny elektryczne wokół nas: zastosowanie, budowa, modelowanie, charakterystyki, projektowanie. (e-skrypt). Wyd. PG, Gdańsk, 211. http://pbc.gda.pl/dlibra/docmetadata?id=1641&from=&dirids=1&ver_id=&lp=2&qi= 8. S. Roszczyk: Teoria maszyn elektrycznych. WNT, Warszawa, 1979. 9. P. Zimny, K. Karwowski: SPICE klucz do elektrotechniki. Instrukcja, program, przykłady. Skrypt PG, 1993.