Z T R A D Y C J I M N I S Z E J 25 O. MATTA EL-MASKÎNE MODLITWA 1
2
O. MATTA EL-MASKÎNE MODLITWA Przekład Agnieszka Małecka-Petit Wydanie drugie, poprawione 3
Tytut oryginału: Pričre, Esprit Saint et Unité chrétienne Spiritualite orientale, nr 48, Abbaye de Bellefontaine 1990, 13 73 Redaktor tomu: Marzena Błażejak Redaktor serii: o. Włodzimierz Zatorski OSB Opracowanie graficzne: o. Hieronim Stanisław Kreis OSB Imprimi potest: Opactwo Benedyktynów Ldz. 80/2004, Tyniec, dnia 13.08.2004 r. Marek Szeliga OSB, opat tyniecki ISSN 0867-7050 ISBN 83-7354-097-0 for the Polish translation by TYNIEC Wydawnictwo Benedyktynów ul. Benedyktyńska 37 30-375 Kraków tel. + 48 (12) 267-53-91 tel./fax + 48 (12) 267-53-92 e-mail: wydawnictwo@benedyktyni.pl http://wydawnictwo.benedyktyni.pl Druk: Pracownia AA, pl. Na Groblach 5 31-101 Kraków, tel. +48 (12) 422-13-14 4
SPIS TREŚCI OD WYDAWNICTWA...7 KLASZTOR ŚWIĘTEGO MAKAREGO...10 Klasztor Świętego Makarego na Pustyni scytyjskiej (Wadi El Natrun)...10 RADY DOTYCZĄCE MODLITWY...29 I. Chrystus nas oczekuje...29 II. W obliczu Boga...30 III. Upodabniamy się do Jego obrazu...45 IV. Modlitwa za innych...59 V. Czysta adoracja bytów duchowych...84
6
OD WYDAWNICTWA Oddajemy do rąk Czytelników serii Z Tradycji Mniszej teksty współczesnego mnicha egipskiego Matta el-maskîne wydane w języku francuskim przez wydawnictwo Bellefontaine w serii Spiritualite Orientale (Duchowość Wschodnia). Prezentowana książka stanowi pierwszą część Pričre, Esprit Saint et Unite Chretienne. Nie jest ona jedynie zapisem myśli dotyczących modlitwy, ale stanowi świadectwo życia modlitwy wspólnoty mniszej. Klasztor św. Makarego w Wadi el Natrun w Egipcie został odnowiony w 1969 roku przez ojca Matta el-maskîne i grupę mnichów, która przyszła z nim do istniejącego od 360 roku klasztoru, wnosząc nowy zapał i energię do życia na wzór dawnych Ojców Pustyni. W ten sposób, w dosłownym sensie tego słowa, przywrócili życie Pustyni scytyjskiej, dawnej osadzie mnichów znanej z apoftegmatów. Autor dzieli się z nami swoim doświadczeniem życia klasztornego, nie oznacza to jednak, że przekazywane treści skierowane są wyłącznie do osób zakonnych. Wręcz przeciwnie, poprzez swoją jakość i głębię osiąga wymiar uniwersalny. Świadectwo ojca Matta el- Maskîne a pobudza, ożywia, oświeca i wprowadza na drogę rozpoznania własnego powołania nie tylko chrześcijan. Książka rozpoczyna 7
się prezentacją całkiem młodej jeszcze wspólnoty, opartej na tysiącletnich zasadach, tych samych, które przyciągnęły do tego miejsca ojców monastycyzmu. Ojciec Matta el-maskîne mówi do nas w sposób przystępny i przyciągający, opierając się na przykładzie życia własnego i wspólnoty. Tematem jego refleksji jest modlitwa miejsce spotkania Bożej łaski i ludzkiego pragnienia. Autor zwraca uwagę na przeszkody utrudniające modlitwę i sposoby ich pokonywania. Jasno i jednoznacznie podkreśla znaczenie oddania się łasce, działającej przez modlitwę, dzięki której możliwe jest osiągnięcie prawdziwej dojrzałości duchowej. Klasztor miejsce, gdzie każdy podejmuje swoje wewnętrzne powołanie, łaskę otrzymaną od Boga w codziennym zmaganiu nie ma innej reguły poza regułą miłości. Podobne doświadczenie jest udziałem zachodnich mnichów, wychowanych na Regule św. Benedykta, której duszą jest również miłość. Nie jest to miłość łatwa, bezpośrednio oczywista, sentymentalna, lecz oparta na głębokim, bolesnym lecz kojącym zarazem poznaniu siebie, poznaniu, które wyrasta z prawdziwej pokory i akceptacji dzieła wewnętrznego oczyszczenia, dokonującego się w codziennym życiu, w sercu człowieka otwartego na działanie Ducha Świętego. Taką drogę otwiera przed nami nauczanie ojca Matta el-maskîne o modlitwie. Ten bardzo konkretny sposób podejścia do życia duchowego widzianego w perspektywie jedności wszystkich 8
wymiarów życia człowieka jest charakterystyczny dla życia monastycznego, które do dzisiaj stanowi punkt odniesienia dla całej duchowości Kościołów wschodnich. W książce wydanej w języku francuskim, tematem wiodącym jest Duch Święty, któremu ojciec Matta el-maskîne poświęca trzecią i czwartą część: Zesłanie Ducha Świętego, oraz Duch Święty, źródłem jedności. Życie głęboko zakorzenione w Duchu Świętym, który jest prawdziwym źródłem jedności, wyraziła odpowiedź obecnego przełożonego klasztoru św. Makarego Frčre Wadid na naszą prośbę o zgodę na druk polskiego przekładu tekstu ojca Matta el- Maskîne, którą przytaczamy: Fakt, że nasze książki są publikowane przez mnichów różnych krajów i różnych tradycji kościelnych, jest sam w sobie świadectwem komunii i współpracy duchowej, co nie jest bez znaczenia, by świat uwierzył. Wyrażamy ogromną wdzięczność zarówno mnichom z Egiptu, jak i naszym współbraciom trapistom z Bellefontaine za udostępnienie tekstów ojca Matta el-maskîne. Mamy nadzieję, że w najbliższym czasie oddamy w ręce czytelników pozostałe części książki wydanej w języku francuskim. W zeszłym roku wydaliśmy Nowe stworzenie człowieka książkę w której odsłania przed nami wielka godność, jaką zostaliśmy obdarzeni przez Boga w sakramencie chrztu i Eucharystii. Z radością publikujemy teksty ojca Matta el-maskîne, ufając iż prawdziwie ubogacą naszych Czytelników. 9