Jak skutecznie zdobywać granty na badania? Arkadiusz Kawa Katedra Logistyki i Transportu arkadiusz.kawa@ue.poznan.pl VIII Konferencja Badania Naukowe na Uniwersytecie Ekonomicznym w Poznaniu 16 maja 2017 r.
Kilka słów o badaniu Doświadczenia własne ze składanych wniosków do NCN (Sonata i Opus) i innych instytucji. Wywiady nieustrukturalizowane z czteroma naukowcami z trzech polskich uczelni ekonomicznych, będącymi ekspertami lub recenzentami wniosków o granty w NCN (Sonata, Opus, Beethoven).
Najważniejsze wnioski z wywiadów Z pisaniem wniosku o grant jest jak z przygotowaniem artykułu do prestiżowego czasopisma musimy dostarczyć recenzentom i ekspertom bardzo dobry produkt, który zaspokoi ich oczekiwania. Kluczowe jest osadzenie projektu w literaturze i wskazanie luki badawczej. Struktura projektu musi być czytelna i spójna. Streszczenie (na 1 stronę) jest bardzo ważne i nie może się składać z powielonych zdań z opisu wniosku. Nie można bagatelizować anglojęzycznej wersji wniosku (czytają go zagraniczni recenzenci).
Kilka mitów Liczą się znajomości w NCN-ie. Granty NCN przeznaczone są dla wybrańców. Przechodzą tylko genialne wnioski. Trzeba mieć wybitne osiągnięcia duży IF, Hirsch itp. Na projekcie można dużo zarobić. Im mniejsze wpisane wynagrodzenie i ogólna kwota grantu, to tym większe szanse na grant. Efektem badań musi być monografia.
Kilka faktów (1) Doświadczenie kierownika projektu jest bardzo ważne (w szczególności dorobek naukowy) działa efekt św. Mateusza. Mimo tej samej wagi oceny co dorobek pomysł na badania i jego opis wydaje się być czasami ważniejszy. Pisanie wniosków dla młodych badaczy jest trudne, bo ich przełożeni lub opiekunowie nie zawsze robili to wcześniej. Najlepiej jest uczyć się na sukcesach i błędach innych.
Kilka faktów (2) Ważne jest przekonanie recenzenta do tego, że się nadajemy i zrealizujemy projekt, który będzie znaczący dla nauki znaczenie formy i sposobu argumentowania. Recenzent nie musi mieć pełnej wiedzy merytorycznej, na wszystkim się znać, może nie mieć czasu, dlatego istotne jest przedstawienie swojego pomysłu w zrozumiały sposób.
Kilka słów o formie Zrozumiały język. Wypunktowania, tabele, podkreślenia, pogrubienia. Słowa klucze (np. innowacyjne, badania podstawowe, znaczenie ). Przekazanie informacji wprost ( Projekt jest nowatorski, ponieważ... ). Podsumowanie głównych myśli. Recenzent nie powinien się domyślać lub szukać informacji w tekście.
Tematyka i znaczenie dla nauki Tematyka i cele badań (SMART) muszą przykuć uwagę. Szukajmy nowych, obiecujących problemów, które dają nadzieję na rozwój w perspektywie wielu lat. Temat nie może być zbyt wąski (trudniej wtedy o rozwój dyscypliny naukowej). Projekt powinien dać konkretne i istotne dla nauki lub społeczeństwa efekty, w postaci poszerzenia wiedzy, potwierdzenia lub odrzucenia hipotez. Znaczenie wymiernych efektów (publikacje, konferencje itp.).
Stan wiedzy Zgromadzenie odpowiednich informacji i literatury. Właściwie dobrana bibliografia świadczy o kompetencjach wnioskodawcy. Koncepcja musi mieć charakter innowacyjny, a więc być zagadnieniem, które do tej pory nie było przedmiotem badań (zwłaszcza własnych) lub zostało zbadane w niedostatecznym stopniu. Istotne jest podkreślenie znaczących luk w obecnym stanie wiedzy (muszą one jednak wynikać z potrzeby).
Metodyka badań Jest istotna, gdy tematyka wniosku jest zupełnie nowa. Układ: problem luka cele hipotezy metody badawcze. Adekwatność i spójność tematyki, problemu badawczego, celów, hipotez. Proces badawczy powinien być dość szczegółowo opisany (najlepiej etapami).
Doświadczenie kierownika i zespół badawczy (1) Dorobek kierownika (i zespołu) musi przekonać, że projekt zostanie zrealizowany i rozliczony z sukcesem. Dorobek naukowy powinien być związany z tematyką projektu. Im dorobek jest bardziej międzynarodowy, tym lepiej (nawet najlepsze, najbardziej cytowane publikacje po polsku są traktowane gorzej niż te z IF). Oceniany jest dorobek samego kierownika, ale większe szanse mają projekty z zespołem.
Doświadczenie kierownika i zespół badawczy (2) Zespoły interdyscyplinarne są mile widziane. Warto, aby zespół tworzyli przedstawiciele przynajmniej z różnych katedr, obszarów badawczych. Należy pokazać dokładnie kompetencje pozostałych członków zespołu.
Kosztorys Nie należy obawiać się zbyt dużych kwot ogólnych projektów. Warto czytać stronę NCN i aktualne zasady. Należy precyzyjnie opisać i uzasadnić wszystkie planowane wydatki. Zlecane prace na zewnątrz trzeba dokładnie opisać. Zaniżenie wynagrodzenia nie poprawi ogólnej oceny, a w niektórych przypadkach może ją obniżyć.
I jeszcze kilka słów o grantach międzynarodowych NCN Ocenie podlegają podobne kryteria jak w projektach krajowych (z trochę większym naciskiem na aspekty międzynarodowe). Dorobek naukowy wykonawcy ze strony polskiej powinien być również bogaty, tak jak w przypadku krajowych wniosków. Oceniana jest adekwatność osiągnieć naukowych w stosunku do badań proponowanych we wniosku. Należy szukać do współpracy osób, które mają porównywalny, a nie znacząco lepszy dorobek.
Dziękuję za uwagę i życzę powodzenia w pozyskiwaniu grantów na badania! Arkadiusz Kawa Katedra Logistyki i Transportu Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu arkadiusz.kawa@ue.poznan.pl