Monitory
Schemat blokowy monitora CRT Luminofor padający strumień elektronów powoduje jego świecenie Generator odchylania pionowego Dostarcza impulsów do cewek Odchylania pionowego aby zapewnić regulację strumienia elektronów w kierunku pionowym Generator odchylania poziomego Dostarcza impulsów do cewek odchylania poziomego odchylających aby zapewnić regulację strumienia elektronów w kierunku poziomym.
Budowa kineskopu
Rysowanie obrazu na ekranie monitora
Proporcje ekranu monitory 16:9 (ew. 16:10) - czyli zwykłe panoramiczne. W tym przypadku ekran ma kształt prostokąta. monitory 21:9 są to monitory ultra panoramiczne (ultra wide). Choć nadal mają kształt prostokąta, oferują duże większe pole widzenia. Charakteryzują się również wysoką rozdzielczością, zapewniając tym samym bardzo dużą przestrzeń roboczą. monitory 4:3 monitory mają kształt kwadratu. Najlepiej sprawdzają w domowych zastosowaniach, choć są wypierane przez monitory panoramiczne.
Rozdzielczość Jest to maksymalną liczba pikseli, z których składa się obraz wyświetlany na monitorze zachowując przy tym najwyższą jakość. Producenci podają liczbę pikseli zarówno w poziomie jak i pionie. Najczęściej stosowanymi są: 1366 x 768 pikseli 1920 x 1080 (Full HD) - obecnie standardowa rozdzielczość 2560 x 1440 (1440p) - popularna wśród graczy 3840 x 2160 (4K) - najnowszy standard, oferujący czterokrotnie większą ilość pikseli (a tym samym powierzchnię roboczą) niż Full HD. Monitory o tej rozdzielczości polecane są grafikom oraz graczom-entuzjastom. Wybranie odpowiedniej rozdzielczości ekranu wpłynie na poprawienie (lub pogorszenie) komfortu pracy. Zbyt wysoka rozdzielczość na małym ekranie sprawia, że wyświetlane elementy są niezwykle małe. Z kolei zbyt mała rozdzielczość przy dużym panelu powoduje wyświetlanie nieostrych krawędzi obiektów.
Rozdzielczość Na rysunku przedstawiony jest obraz o rozdzielczości 20x15
Kąt widzenia Jeśli monitor zostaje kupiony w celach rozrywkowych czy profesjonalnych zastosowań, ważne by charakteryzował się szerokimi kątami widzenia. Oznacza to, że po zmianie miejsca siedzenia, obraz nie straci na jakości i będzie nadal wyraźny. Najlepszymi kątami widzenia odznaczają się monitory z matrycą PVA/MVA oraz IPS
Czas reakcji matrycy Jest to czas podawany w milisekundach i to od niego zależy, jak ostre będą obiekty wyświetlane na monitorze. Parametr jest szczególnie ważny w przypadku gier komputerowych czy oglądania filmów. Przy długim czasie reakcji może wystąpić charakterystyczne smużenie, które odbiera komfort oglądania dynamicznych scen. W przypadku pracy z dokumentami czy przeglądania stron internetowych, parametr ten nie odgrywa znaczącej roli.
Częstotliwość odświeżania W monitorach LCD standardowa wartość to 60 Hz, nie powodując zmęczenia wzroku. Określa jak często w ciągu jednej sekundy zostaje odświeżony obraz. Np. przy częstotliwości 75Hz obraz zostaje wyświetlony 75 razy na sekundę.
Podział odbiorników LCD a) Ze względu na rodzaj matrycy: - TN - IPS - VA Ze względu na sposób podświetlenia matrycy: - Świetlówką CCFL - Krawędziowe diodą LED - Pełny ekran diodą LED
Rodzaje matryc sposób wyświetlania LED Źródłem światła są diody LED. Producenci stosują dwa rozwiązania: podświetlenie krawędziowe oraz pełny LED (RGB). Zaletami tego typu monitorów jest mniejsze zużycie prądu oraz dłuższa żywotność. CCFL W tym przypadku źródłem światła jest lampa fluorescencyjna. Jest to starsze rozwiązanie, dzięki czemu monitory charakteryzują się niską ceną. Z drugiej jednak strony matryce CCFL zużywają więcej prądu, a także mają problem z wyświetleniem głębokiej czerni.
LCD z podświetleniem lampą CCFL
Z podświetleniem krawędziowym diodami LED
LCD z pełnym podświetleniem LED
Zasada działania monitora LCD
Matryca TN (z ang. Twisted Nematic) W matrycach klasy TN po przyłożeniu napięcia, następuje ich obrócenie i światło ze świetlówek nie przechodzi przez nie. W matrycach TN cząsteczki kryształu układają się we wstęgę, której końce znajdujące się przy szklanych płytkach, leżą do siebie prostopadle. Światło przechodzące przez ustawione tak kryształy zmienia polaryzację o 90 stopni. Matryce TN charakteryzują się kiepskim odwzorowaniem kolorów, nasycenie barw sprawia wrażenie nienaturalnego. Nie najlepiej wypada również kontrast, kąty widzenia, które są bardzo wąskie. Natomiast dużą zaletą matryc TN jest bardzo krótki czas reakcji, dzięki czemu nie występuje efekt smużenia, a tym samym świetnie sprawdzają się w dynamicznych scenach filmowych. Nadaje się do gier ale nie nadaje się do prac z tekstami, ze względu na słaby kontrast.
Matryca IPS (z ang. in-plane switching) Obecnie w sprzedaży znajdują się matryce S-IPS (Super IPS) z poprawionym czasem reakcji, dzięki czemu mogą być wykorzystywane także do gier komputerowych. W matrycy IPS molekuły ciekłego kryształu leżą równolegle do siebie, a także do powierzchni ekranu. Posiadają świetną jakość obrazu. Wpływają na nią dobre odwzorowanie kolorów oraz szerokie kąty widzenia w poziomie i pionie. Ze względu na zwiększanie częstotliwości odświeżania obrazu, producenci zmuszeni byli poprawić czas reakcji. Panele IPS charakteryzują się niskim kontrastem, a także kiepską czernią, która bardzo często przypomina kolor ciemnoszary. Matryca IPS wykorzystywana jest w monitorach dla grafików, ale także sprzęcie biurowym. Dzięki szerokim kątom widzenia, a także dobremu odwzorowaniu kolorów nadają się do oglądania filmów całą rodziną.
Matryca VA ( z ang. Vertical Aligment) Posiadają skomplikowaną budowie i wielokierunkowe ułożenie molekuł ciekłego kryształu. Poprzez przyłożenie odpowiedniego napięcia sterujemy ułożeniem ich wewnątrz sub-piksela. Dla porządku należy dodać że na rynku występują matryce VA: - MVA (Multi-domain Vertical Alignment) kryształy są pochylone w obie strony i ułożone nieregularnie - PVA (Patterned Vertical Alignment) zmniejszono szybkość działania, dzięki czemu uzyskano mniejsze koszty produkcji, ale i uzyskano wyższy kontrast. Pod względem jakości obrazu są lepsze niż TN i nieco gorsze od IPS. Mają niezły czas reakcji oraz szerokie kąty widzenia. Posiadają wysoki kontrast oraz bardzo dobra szczegółowość obrazu. Znajdują zastosowanie w pracach biurowych, ale także programach graficznych.
Schemat blokowy monitora LCD
HDMI
DVI
D-SUB
Display port Displayport mini USB-C displayport
HDMI vs DisplayPort Displayport zapewnia częstotliwość odświeżania dla 4K na poziomie 60Hz, HDMI zapewnia tylko 30Hz. Oba standardy zapewniają dźwięk 8 kanałowy z próbkowaniem 192kHz i rozdzielczością 24b.
Interface Thunderbolt Połączenie DisplayPort i wyprowadzonej na zewnątrz magistrali PCI Express w jednym złączu tworzy interfejs Thunderbolt. Thunderbolt 3, zapewnia transfer do 40 Gb/s, korzysta ze złącza USB Type-C i jest w stanie obsłużyć dwa zewnętrzne wyświetlacze 4K pracujące z częstotliwością 60 Hz lub jeden pracujący z częstotliwością 120 Hz. Wspiera również PCIe 3.0, HDMI 2.0 i DisplayPort 1.2. Nie wszystkie procesory Intela zostaną wyposażone w Thunderbolt. Prawdopodobnie trafi on jedynie do kości Core i5 oraz Core i7. Posiadacze tańszych CPU będą musieli zadowolić się standardowym USB 3.1.
Interface Thunderbolt Kabel thunderbolt ma wbudowany kontroler. Stosowany jest do podłączenia monitorów, kart GigaEthernet, kamery video, dysków SSD czy zewnętrznych kart graficznych.
Monitory zakrzywione
MHL (z ang. (Mobile High-Definition Link) Umożliwia współpracę urządzeń wyposażonych w MHL z telewizorami i monitorami posiadającymi złącze HDMI i przesyłanie dźwięku oraz obrazu. Łączy w sobie cechy złącza microusb i HDMI. Podczas połączenia ładowany jest także akumulator w urządzeniu mobilnym. Dzięki niej mobilne gry nie muszą być już rozrywką małego ekranu, łatwiej też przygotować sobie trasy Google Maps na weekendowe wycieczki. Zestaw smartfon z monitorem z powodzeniem może zastąpić komputer, zwłaszcza gdy naszym głównym zajęciem jest przeglądanie stron internetowych i multimediów.