Dolny Kubin (Słowacja)

Dolny Kubin (Słowacja) DOLNY KUBIN Słowacja DZIEJE WSPÓŁPRACY Aż trudno uwierzyć, że minęło już czterdzieści lat wzajemnej współpracy, partnerskich relacji między Limanową i Dolnym Kubinem, Dolnym Kubinem i Limanową. UMOWY O PRZYJAŹNI Wszystko zaczęło się w 1968 roku, gdy narodził się pomysł podpisania umowy polsko czechosłowackiej o współpracy między województwem krakowskim i bańsko-bystrzyckim. W ramach porozumienia przedstawicielom Limanowej i Dolnego Kubina zaproponowano współdziałanie w zakresie kultury, sportu i turystyki. Program kooperacji został oficjalnie przypieczętowany w 1969 roku, gdy trzyosobowe delegacje z obu miast podpisały umowę o wymianie grup sportowych: drużyn piłki nożnej oraz zawodników narciarstwa biegowego. Z czasem współpraca rozszerzyła się na kolejne dziedziny - turystykę, kulturę i wymianę młodzieży szkolnej. W 1990 roku została zawarta partnerska umowa o współpracy samorządów, szkół podstawowych, parafii oraz o wspólnych działaniach w zakresie zdrowia i opieki społecznej. Od 1991 do 1999 roku podpisywano konkretną roczną umowę obejmującą współpracę organów samorządowych oraz działaczy kultury, oświaty, służby zdrowia, sportu, gospodarki i przedsiębiorczości. Ze strony słowackiej Dolny Kubin reprezentowali: burmistrz Ivan Budiak i kierownik Wydziału Młodzieży i Sportu Ivan Sagál, ze strony polskiej w imieniu Limanowej występowali: burmistrzowie Grzegorz Biedroń i Roman Duchnik oraz kierownik Wydziału Kultury i Sportu Stanisław Strug. Po trzydziestu latach współpracy 16 marca 1999 roku burmistrz Dolnego Kubina Lubomír Blaha,

któremu towarzyszył Ivan Sagal, oraz burmistrz Limanowej Leszek Woźniak podpisali nową umowę o przyjaźni i współpracy pomiędzy reprezentowanymi przez nich miastami, podkreślając dobre efekty obustronnej aktywności i wolę kontynuowania partnerskich relacji. Po raz pierwszy porozumienie zostało zawarte na okres kilku lat, od 1999 do 2003, i dotyczyło współdziałania w zakresie sportu, kultury, folkloru, handlu, rolnictwa, oświaty, rozwoju turystyki oraz współpracy w sferze socjalnej i służby zdrowia. Uwagę poświęcono także lokalnej administracji oraz ochronie środowiska naturalnego. Złotymi literami we wzajemnych kontaktach zapisał się dzień 14 sierpnia 2004. W czasie Dnia Dolnego Kubina w Limanowej została zawarta umowa o przyjaźni na czas nieokreślony, która obowiązuje po wieczne czasy. Ze strony słowackiej porozumienie podpisali: burmistrz Ludomir Blaha, jego zastępca Jan Bencur oraz naczelnik Wydziału Kultury i Sportu Ivan Sagal, ze strony polskiej: burmistrz Marek Czeczótka, przewodniczący Rady Miasta Ryszard Kulma i naczelnik Wydziału Promocji, Integracji Europejskiej, Kultury i Turystyki Urzędu Miasta Jolanta Szyler. Podczas uroczystych obchodów 40-lecia współpracy miast Limanowa - Dolny Kubin 28 maja 2010r. w Limanowej została podpisana kolejna umowa o współpracy. W imieniu obydwu miast podpisywali ją Burmistrz Miasta Dolny Kubin: Ing. Ivan Budiak oraz Burmistrz Miasta Limanowa - Marek Czeczótka. SPORT Partnerskie relacje między miastami rozpoczęły się od kontaktów w zakresie sportu. W 1969 r. doszło do oficjalnego spotkaniem delegacji władz sportowych Limanowej i Dolnego Kubina. Miasto i powiat Dolny Kubin reprezentowała delegacja Rady Powiatowej Czechosłowackiego Związku Kultury Fizycznej (OV ČSZTV), w skład której wchodzili: Józef Bušniak, inż. Lubomír Kudlač pełniący funkcję sekretarza oraz Ivan Nerer. Sportowe przedstawicielstwo Limanowej tworzyli: Józef Twaróg - kierownik Wydziału Kultury, Władysław Twaróg - kierownik Wydziału Sportu i Turystyki Urzędu Powiatowego w Limanowej oraz Stanisław Strug - prezes Klubu Sportowego Limanovia. Początkowo, zgodnie z umową, sportowe współdziałanie miało dotyczyć drużyn piłki nożnej i zawodników narciarstwa biegowego.

Już rok później w 1970 roku uczniowska reprezentacja Orawy w piłce nożnej, prowadzona przez Ivana Nérera, uczestniczyła w zawodach w Limanowej. Rewanż miał miejsce na stadionie w Dolnym Kubienie. Nikt jednak wtedy nie przypuszczał, że to dopiero zaczątek czterdziestoletniej współpracy. Od 1978 r. drużyna piłkarska juniorów KS Limanovia systematycznie brała udział w tradycyjnych, dorocznych turniejach piłkarskich juniorów o Puchar Miasta Dolny Kubin. Juniorzy Limanovii mieli okazję rozgrywać mecze piłkarskie z renomowanymi słowackimi zespołami, jak choćby: Slovan Bratysława, Inter Bratysława, Chemlon Humenne, Nitra, Ruźomberok, Puchov, Michalovce, Bytca, Piestany, czy z drużyną gospodarzy ZVL CSAD Dolny Kubin, a także z drużynami z Czech, Węgier i Niemiec. W pewien sposób w rewanżu KS Limanovia od 1979 r. organizowała doroczny turniej piłkarski z udziałem drużyny juniorów z Dolnego Kubina. Młodzi piłkarze z Dolnego Kubina mieli okazję spotkać się na boisku w Limanowej z drużynami: Stal Mielec, Cracovia, Hutnik Kraków, Włókniarz Aleksandrów Łódzki, OZPN Nowy Sącz, Tarnovia Glinik Gorlice, Wisłoka Dębica, Sandecja, Krakus Kraków, Dunajec Nowy Sącz, Start Nowy Sącz. Ważnym wydarzeniem był rozegrany 1995 r. mecz piłkarski pomiędzy reprezentacją juniorów młodszych Słowacji i drużyną juniorów KS Limanovia. Zapoczątkowana w 1969 r. współpraca w zakresie sportu dotyczyła także biegów narciarskich. Dzięki wymianie ekipy sportowe z Dolnego Kubina brały udział w organizowanych w Limanowej Narciarskich Igrzyskach Młodzieży o Puchar Redakcji Tempa. Najlepsi zawodnicy słowaccy wraz z reprezentantami KS Limanovia rywalizowali w tradycyjnym biegu sylwestrowym w Zakopanem. Z kolei narciarze z Limanowej wyjeżdżali na zawody organizowane w Dolnym Kubinie oraz na zgrupowania specjalistyczne z treningami na trasach igielitowych i rolkowych. Warto zauważyć, że od 1980 r. współpraca w zakresie sportu dotyczy już nie tylko młodych piłkarzy i biegaczy narciarskich, ale też lekkoatletów, piłkarki ręczne i tenisistów stołowych. KULTURA Współpraca między Limanową a Dolnym Kubinem dotyczy w dużej mierze zagadnień kulturalnych. To na ich bazie tworzone są trwałe nici wzajemnych kontaktów. Limanowski Dom Kultury i placówka w Dolnym Kubinie wspólnie uczestniczą w Przeglądach Teatrów Dziecięcych, gdzie występuje słowacka Lienka i polski Psotek. W ramach wzajemnych związków koncertują zespoły rockowe, zespoły regionalne Limanowianie i Orawa, orkiestry dęte Echo Podhala i Istebnianka. W galerii wystawowej Domu Kultury w Dolnym Kubinie realizowane są wystawy amatorów plastyków. Limanowski Dom Kultury jest obecny na Dniach Miasta Dolny Kubin i Jarmarku Dolnokubińskim, prezentując zespoły, twórców ludowych, rękodzieło artystyczne i sztukę ludową. Z kolei zespoły tańca nowoczesnego z Dolnego Kubina bawią publiczność polską podczas Limanowskiego Lata Artystycznego i Dni Limanowej. Bogatym dorobkiem wzajemnej współpracy mogą poszczycić się Miejska Biblioteka Publiczna w Limanowej i Oravská Knižnica Antona Habovštiaka w Dolnym Kubinie. Kontakty zacieśniły się zwłaszcza po wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej. Przykładowo w sierpniu 2004 r. w limanowskiej Miejskiej Galerii Sztuki, działającej przy bibliotece, malarze i graficy z Dolnego Kubina prezentowali swój artystyczny dorobek na autorskim wernisażu. W wakacje 2006 roku

zorganizowano wystawę prac znanego i cenionego, nie tylko na Słowacji, małżeństwa artystów: Jaro Sykory (fotografie) i Janki Pestovej Sykorowej (malarstwo). Szczególnie bogaty we wspólne działania był rok 2007, gdy realizowano wspólny projekt, w ramach polsko-słowackiego programu kulturalnego Interreg IIIA, finansowany z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Dzięki niemu odbyły się warsztaty kulturalne dla dzieci i młodzieży z obu miast pod nazwą Granica czy tylko miedza. Partnerem ze strony słowackiej była Zakladná Skola Martina Kukučina i Oravská Knižnica a ze strony polskiej Zespół Szkół Samorządowych nr 3 i Miejska Biblioteka Publiczna. Na podsumowanie projektu wydany został Dziecięcy Informator Kulturalny. Bardzo ciekawie przedstawia się również współpraca literatów. Po raz pierwszy słowaccy ludzie pióra działający w Dolnym Kubinie w Klubie Literackim Fontana prezentowali swoje próby literackie w lipcu 2007 r. Do rewizyty doszło już tydzień później. A efektem literackiej przyjaźni było m.in. wydanie wspólnego, dwujęzycznego tomu utworów pt. Tam, kde obor spi. WSPÓLNE PROJEKTY W styczniu 2000 r. Limanowa wspólnie z Dolnym Kubinem przystąpiła do Transgranicznego Związku Euroregion Tatry" działającego na polskim i słowackim Podtatrzu. Miasta zaczęły ubiegać się o środki w ramach Euroregionu i realizować wspólne projekty. W ten sposób w roku 2004 r. Limanowa realizowała projekt: Dzień Dolnego Kubina w Limanowej 35 lat współpracy miast, na który miasto otrzymało dotację w ramach Programu Współpracy Przygranicznej Polska-Słowacja Phare 2001. Impreza była doskonałą okazją do podsumowania partnerskich relacji, w tym celu m.in. została wydana okolicznościowa publikacja. W roku 2006, gdy Limanowa realizowała projekt Noworoczne Kolędowanie Zaśpiewajmy razem, w ramach którego zorganizowane zostały koncerty noworoczne w Limanowej i w Dolnym Kubinie. W 2007 biblioteki z obu partnerskich miast w ramach wspólnego projektu pod nazwą Granica czy tylko miedza zorganizowały warsztaty kulturalne dla dzieci i młodzieży z obu miast. W roku 2010 obie biblioteki realizowały dwa mikroprojekty: Transgraniczny dialog kulturowy ze strony polskiej i Kniha je most k vzajomnemu spoznavaniu ze strony słowackiej. Limanowski Dom Kultury w latach 2009-2010 realizował projekt 40 lat razem, który był doskonałą okazją do inwentaryzacji społeczno kulturalnego dorobku obydwu miejscowości. Przyczynił się również do prezentacji i promocji zaprzyjaźnionych miast, usystematyzowania wiedzy mieszkańców na temat współpracy i wzajemnych 40-letnich kontaktów oraz wzmocnienia więzi polsko słowackiej. W ramach projektu odbyły się m.in. wycieczki dzieci do Limanowej i Dolnego Kubina, których efektem będzie wystawa prac plastycznych Limanowa i Dolny Kubin oczami dzieci ; opracowano dwujęzyczną stronę internetową dotyczącą projektu, nagrana została wspólna płyta zespołów folklorystycznych, młodzieżowych, chórów i artystów z Dolnego Kubina i Limanowej, opracowano album prezentujący zaprzyjaźnione miasta, zorganizowano w Limanowej dziesięciodniowy polsko - słowacki plener rzeźbiarsko-malarski, pt. Sztuka nie zna granic oraz rozegrano dwudniowy Sportowy Turniej Miast Limanowa Dolny Kubin. Na finał w Limanowej odbyły się Dni Dolnego Kubina. W ramach tej imprezy wystąpiły kubińskie zespoły muzyczne, swoje prace zaprezentowały rzemieślnicy z miasta partnerskiego oraz odbyła się degustacja potraw, podczas której mieszkańcy Limanowej mieli

okazję skosztować dań typowych dla kuchni słowackiej. W Galerii Sztuki Miejskiej Biblioteki Publicznej odbyła się poplenreowa wystawa prac, a także promocja albumu prezentującego zaprzyjaźnione miasta i płyty muzycznej. Podpisana została również oficjalna umowa na dalsze lata o współpracy pomiędzy Miastem Limanowa i Miastem Dolny Kubin. JESTEŚMY RAZEM OD 40 LAT Dzięki czterdziestoletniej wzajemnej współpracy, której nie sposób ogarnąć w krótkim tekście, zarówno w Limanowej jak i w Dolnym Kubinie m.in. na scenach prezentowały się zespoły muzyczne, taneczne i teatralne, w galeriach - artyści profesjonalni i amatorzy, na boiskach młodzi sportowcy. Odbywały się imprez, które ożywiały stare zwyczaje i tradycje, przypominały dawną kuchnię i potrawy. Swoje wymiany miały drużyny lekkoatletyczne, zespoły piłki ręcznej dziewcząt, zawodnicy tenisa stołowego oraz narciarze biegowi. Latem 1972 r. wejściem na Babią Górę rozpoczęła się współpraca turystyczna. Dzięki niej Polacy i Słowacy wielokrotnie, wszak współpraca obejmuje kolejne pokolenia, wspólnie zwiedzali np.: Kraków, Nowy Sącz, Wieliczkę, Częstochowę, Pragę, Bratysławę, Bańską Bystrzycę, Żylinę, Rużomberok, czy Liptowski Mikulasz. W bliższej i dalszej okolicy obu miast nie ma chyba szczytu, który nie zostałby wspólnie zdobyty. Ramię w ramię Polacy i Słowacy wspinali się na Turbacz, Mogielicę, Trzy Korony w Pieninach, Wielki Krywań Fatrzański, Wielki Rozsutec. Przeszli Gorce, Beskid Wyspowy, Janosikowe Diery w Małej Fatrze, czy Magurę Orawską. Najważniejsze jednak jest to, że w ciągu czterdziestu lat współpracy spotykali się zwyczajni ludzie, którzy dzięki serdecznym rozmowom i wymianie doświadczeń zyskiwali nowych, prawdziwych przyjaciół. DOLNY KUBIN Słowacja Hviezdoslavovo námestie 1651/2 026 01 Dolný Kubín Žilinský samosprávny kraj tel. 421 905208768 http://www.dolnykubin.sk/ e-mail: sekr1@dolnykubin.sk Burmistrz: Mgr. Roman Matejov