Nr 10 (62) październik 2009 ISSN 1733-1811

Nr 10 (62) październik 2009 ISSN 1733-1811

Okładka: jesienny park w Mosznej, fot. Piotr Simonides Oczami Leszka Ołdaka Opolskie Wiadomości Regionalne Miesięcznik samorządu województwa opolskiego. Redakcja: 45-082 Opole, ul. Piastowska 14 (budynek Urzędu Marszałkowskiego), pokój 187, tel: 077 541 65 92. Redaguje Zespół Prasowy w składzie: Jolanta Kawecka, kierownik zespołu, Maria Szylska, redaktor naczelny, Violetta Ruszczewska, Marta Malak. Zastrzegamy sobie prawo skracania nadesłanych tekstów. e-mail: redakcja@umwo.opole.pl www.opolskie.pl Wydawca: Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego, 45-082 Opole, ul. Piastowska 14. Skład: Studio 4 -Plus, 46-022 Kępa, ul. Wróblińska 28

Opolskie - tu żyje się najlepiej Minęło 11 lat od batalii, którą stoczyli mieszkańcy i samorządowcy naszego województwa o to, by mogło ono suwerennie funkcjonować. Dziś na każdym kroku doceniamy wartości, jakie wynikają z istnienia województwa opolskiego na mapie administracyjnej kraju. Przeprowadzane co dwa lata badania dotyczące poziomu zadowolenia społecznego pokazały jednoznacznie, że mieszkańcy naszego województwa doceniają to, co w ostatnich latach wydarzyło się w regionie oraz potwierdzają, że kierunek zmian i reform prowadzonych przez władze samorządowe jest właściwy. Zapewne niektórzy zastanawiają się, czy aby wyniki nie są obarczone błędem statystycznym. Jednak pomiędzy będącym na pierwszym miejscu opolskim i kolejnym w tabeli województwem jest wyraźna przewaga. Pokazuje to bezwzględne identyfikowanie się społeczeństwa z tym co dzieje się na terenie województwa oraz przywiązanie mieszkańców do swojej małej ojczyzny. Ponadto wynik badań nie jest wyrwany z kontekstu, a jest pochodną oceny poszczególnych segmentów życia społeczeństwa. Mamy przecież najmniej zadłużony system opieki zdrowotnej, a to powoduje, że poziom leczenia i dostęp do świadczeń jest wyraźnie lepszy niż, w innych województwach. Udaje nam się to dzięki odważnym, ale rozsądnym decyzjom dyrektorów placówek i organów założycielskich, a także dzięki bardzo pragmatycznemu zarządzaniu środkami przez opolski odział NFZ. Trzeba zauważyć, że to właśnie ten Sejmik i ten marszałek stoczyli walkę o pozostawienie oddziału NFZ w naszym województwie, co już dziś procentuje. Kiedy mierzymy poczucie zadowolenia, musimy liczyć się z poczuciem bezpieczeństwa. Kilka tygodni wcześniej publikowane były badania, które mierzyły poziom poczucia bezpieczeństwa mieszkańców naszego województwa i które postawiły nasz region w czołówce. Właściwie działający system zarządzania kryzysowego, powiadamiania ratunkowego i równomierne rozmieszczenie wszystkich służb w całym województwie daje możliwość natychmiastowego reagowania, co zwiększa bezpieczeństwo mieszkańców całego województwa. Opolskie kwitnące to hasło, które już chyba zna każdy mieszkaniec. Opolskie kwitnie zabytkami, walorami turystycznymi i przyrodniczymi. Opolskie kwitnie dosłownie, gdy zakwitają balkony, ogrody, miejskie skwerki i rabatki. Jednak opolskie kwitnie przede wszystkim społeczeństwem. To właśnie w naszym województwie pioniersko zadziałała Odnowa wsi, to właśnie w naszym województwie najlepiej realizowane są założenia funduszu sołeckiego i wreszcie to nasze społeczeństwo połączyło się 11 lat temu, by ratować województwo. To wszystko powoduje, że ludzie którzy współkształtują opolskie są zadowoleni z kierunków rozwoju regionu. Nie byłoby dobrze funkcjonującego regionu bez sprawnej komunikacji. Właśnie województwo opolskie od kilku lat realizuje program przebudowy dróg zgodnie z harmonogramem. Tak też przebudowa drogi 414 (Opole Prudnik) wraz z obwodnicą Białej jest już realizowana. Połączenie granicy państwa z autostradą jest zaawansowane (pierwsze odcinki na drodze 411 granica - Nysa oraz 401 węzeł autostradowy Pakosławice są już realizowane a w 2010 przewidziane są kolejne). Na poziom zadowolenia społecznego naszych mieszkańców wpłynęły również pozytywnie działania, które prowadzi rząd Donalda Tuska. Bardzo trafiony i skuteczny okazał się pomysł współfinansowania inwestycji drogowych tzw. schetynówek oraz program budowy boisk wielofunkcyjnych. Wszystkie inwestycje drogowe, w ochronie zdrowia, renowacja zabytków, wyposażenie policji i straży pożarnej tworzą wymierną wartość dodaną, która pozwala osiągnąć wysoki poziom zadowolenia mieszkańców regionu. Jednak największą wartość samą w sobie prezentują oddani regionowi mieszkańcy. Jako przewodniczący Sejmiku będę czynił starania, by następne badanie za dwa lata pokazało, że nadal jesteśmy na pierwszym miejscu jako województwo, w którym żyje się najlepiej, ale przewaga nad drugim regionem w kolejności będzie większa. Bogusław Wierdak przewodniczący Sejmiku Województwa Opolskiego Opolskie przejęło przewodnictwo Konwentu Marszałków Województw RP Podczas piątego, ostatniego Konwentu Marszałków RP w Łodzi dotychczasowy jego gospodarz, marszałek województwa łódzkiego - Włodzimierz Fisiak przekazał symboliczną buławę marszałkowską Józefowi Sebeście, marszałkowi województwa opolskiego. Tym samym zakończyła się trwająca pół roku prezydencja Konwentu Marszałków w województwie łódzkim i rozpoczęła prezydencja opolska. W V posiedzeniu wzięli udział m. in. minister rozwoju regionalnego, Elżbieta Bieńkowska, a także Michał Boni szef doradców premiera. Minister Michał Boni przedstawił najważniejsze założenia strategii Polska 2030, a minister Elżbieta Bieńkowska zapoznała uczestników konwentu z tematyką wykorzystania funduszy unijnych i kryteriów podziału pieniędzy z krajowej rezerwy wykonania. Marszałek województwa opolskiego, Józef Sebesta, przejmując przewodnictwo Konwentu Marszałków, zaprosił na pierwsze posiedzenie, które odbędzie się 19-20 listopada na Zamku Piastów Śląskich w Brzegu i w pałacu w Izbicku. 3

4 Marszałkowie województw na ostatnim konwencie w Łodzi. Dwumetrowa drewniana laska marszałkowska, ozdobiona wygrawerowanymi tabliczkami z nazwiskami marszałków - organizatorów dotychczasowych konwentów, została umieszczona w gabinecie marszłka Józefa Sebesty. JK Trzeba grać o pudło Rozmowa z Józefem Sebestą, marszałkiem województwa opolskiego - Czy Pana zdaniem kryteria przyznawania premii za najlepsze wykorzystanie unijnych funduszy ustalone przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego są korzystne i czy jako województwo mamy szansę, by z tego bonusu skorzystać? - Równie ważne jakie te kryteria są, jest to, że wreszcie zostały określone. Dotąd braliśmy udział w wyścigu nie bardzo wiedząc, jakie są zasady gry. W rywalizacji najogólniej mówiąc - brane mają być pod uwagę certyfikowane zadania zrealizowane do końca 2010 roku. Rozstrzygnięcie rywalizacji nastąpi w I kwartale 2011 roku. Wszystkie województwa, które przekroczą 29 proc. certyfikowanych wydatków z własnego Regionalnego Programu Operacyjnego, pozyskają nagrodę z krajowej rezerwy wykonania. Jestem przekonany, że Opolszczyzna ma szansę na znalezienie się w krajowej czołówce najlepszych województw. Trzeba grać o pudło, bo do podziału Ministerstwo Rozwoju Regionalnego wydzieliło w ramach krajowej rezerwy wykonania 512 mln euro. Chcę też jasno powiedzieć: bez współpracy z opolskimi samorzą- dami, które są największymi beneficjentami unijnej pomocy, trudno byłoby w tej rywalizacji skutecznie zaistnieć. To jest nasz wspólny interes, by zawalczyć o te pieniądze i dzięki nim sfinansować nowe zadania w województwie. - Takie między innymi jak lotnisko w Kamieniu Śląskim? - Budowa lotniska w Kamieniu Śląskim nieco przesunie się w czasie, ale nie zamierzamy z tego pomysłu rezygnować. Rozmawiałem na ten temat w czasie mojej niedawnej wizyty w Komisji Europejskiej w Brukseli. Mamy, jako samorząd województwa, zgodę, by pieniądze 7,5 mln euro które pierwotnie przeznaczone były na modernizację lotniska lokalnego w Kamieniu Śląskim, przesunięte zostały na drogi regionalne. Co zatem z lotniskiem? Kryzys światowy odcisnął swoje negatywne piętno na przewozach lotniczych, musimy się wstrzymać przynajmniej do czasu, dopóki koniunktura na te przewozy się nie odbuduje. Aby te 7,5 mln euro nie były pieniędzmi martwymi, przeznaczamy je na poprawę infrastruktury drogowej. Dobra komunikacja, to szansa na przyciągnięcie inwestorów, którzy mogą u nas ulokować swój biznes. Wierzę natomiast, że jeśli pieniądze z premii uzyskamy, to zmodernizujemy lotnisko w Kamieniu Śląskim. Komisja Europejska drzwi nam nie zamknęła przed tym wydatkiem. - Przez najbliższych kilka miesięcy Opolszczyzna będzie gospodarzem Konwentu Marszałków RP. Czy to dla nas szansa, czy kłopot? - Nie rozważałbym tej kwestii w ogóle w kategoriach kłopotu. Raczej jest to zobowiązanie gospodarza do tego, by zaprezentować nasze województwo z jak najlepszej strony by wszystko zagrało w sensie organizacyjnym, a nasi goście wywieźli od nas jak najlepsze wrażenia. To wynika z elementarnych zobowiązań, jakie bierze na siebie każdy, kto podejmuje się organizacji takiego przedsięwzięcia. Konwent jest okazją do pomówienia o najbardziej istotnych problemach, z którymi zmagają się samorządy. Te dyskusje odbywają się przy udziale przedstawicieli rządu i urzędów centralnych, ekspertów, doradców. Spotkania przedstawicieli szesnastu województw są szansą na wypracowanie stanowisk w ważnych sprawach dotyczących wszystkich regionów. W ciągu czterech opolskich spotkań, które odbywać się będą w różnych miejscach województwa, liczę, że uda się naszym gościom pokazać najbardziej urokliwe miejsca, ale przede wszystkim porozmawiać o wspólnych problemach. Rozmawiała Maria Szylska Pamięć i szacunek bohaterom Pod opolskim pomnikiem Golgoty Wschodu na Cmentarzu Komunalnym na Półwsi delegacje Związku Sybiraków, Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich, a także młodzież oraz przedstawiciele władz samorządowych i państwowych Opolszczyzny oddali hołd ofiarom sowieckiej agresji na Polskę. 17 września, to przede wszystkim data, która oznaczała dla wielu Polaków tragedię, tym większą, że niespodziewaną. Katyń, Starobielsk, Ostaszków, to nadal niezabliźnione rany, tym bardziej bolesne, że tak długo nie wolno było nawet

Sesja z szynobusem Opolanie oddali hołd ofiarom sowieckiej agresji. o nich wspominać. Sowieckie więzienia, stepy Kazachstanu czy syberyjskie tundry to dla wielu tysięcy Polaków miejsca, z których nie wrócili już do swoich bliskich. Zabierając głos w imieniu władz samorządowych województwa, Tomasz Kostuś, członek Zarządu Województwa, powiedział m. in. Pochylając dziś głowy przed Pomnikiem Golgoty złóżmy hołd ofiarom, uczcijmy też tych, którzy polegli w obronie najwyższych ludzkich wartości. Sybirakom, którzy są dziś z nami mówimy będziemy cały czas pamiętać o Waszych bolesnych doświadczeniach. Niechaj z tej trudnej historii płynie dla nas ważna nauka na kolejne lata. Warty honorowe pod Pomnikiem Golgoty Wschodu zaciągnęły poczty ZHP, ZHR i Wojska Polskiego. Liturgię Słowa Bożego w intencji poległych i pomordowanych na wschodnich kresach II Rzeczpospolitej Polskiej odprawił ks. Edmund Podzielny. Bohatersko poległych uczczono apelem pamięci i salwą honorową. Na zakończenie uroczystości delegacje złożyły pod pomnikiem wiązanki kwiatów i wieńce. JK Zaoszczędziliście co najmniej pięć milionów złotych zamawiając szynobusy wcześniej, niż inne województwa i drugie tyle na samej eksploatacji mówił Tomasz Zaboklicki, prezes zarządu bydgoskiej PESY SA w trakcie przekazywania władzom samorządowym województwa ostatniego z pięciu szynobusów. Symboliczny klucz do najnowszego z pojazdów szynowych otrzymał marszałek województwa, Józef Sebesta. Województwo opolskie jest pierwszym regionem w kraju, który sfinalizował kontrakt na dostawę szynobusów. Wartość zamówienia wyniosła 42 miliony złotych. Jeszcze tego samego dnia marszałek Józef Sebesta oraz członek Zarządu Województwa, Andrzej Kasiura podpisali z przedstawicielami opolskiego oddziału Przewozów Regionalnych umowę o użyczeniu pojazdu. Będzie on obsługiwał niezelektryfikowane linie kolejowe województwa. W trakcie wrześniowej sesji sejmiku województwa, która rozpoczęła się po przekazaniu pojazdu, radni interesowali się losami lotniska w Kamieniu Śląskim oraz efektami rozmów z Jaspersem (instytucja zajmująca się oceną opłacalności projektu). Marszałek Józef Sebesta informował, że spotkanie odbyło się w gronie ekspertów, którzy dowodzili, że obecna dynamika przewozów pasażerskich w Polsce kształtuje się na zerowym poziomie. Nie byłby to więc dobry moment na rozpoczęcie inwestycji. Zdaniem ekspertów poprawa koniunktury może nastąpić od 2010 roku, a Polska ma w przewozach pasażerskich spory potencjał. Marszałek poinformował też, że 7,5 mln euro, które było przeznaczone na inwestycję w Kamieniu Śląskim, Zarząd Województwa chciałby przeznaczyć za zgodą Komisji Europejskiej na Ostatni z szynobusów przekazanych samorządowi województwa przez bydgoską PESA SA. 5

Zarząd Województwa w komplecie. infrastrukturę drogową (jest gotowa dokumentacja tych przedsięwzięć). Za co więc byłoby budowane lotnisko, gdy koniunktura się poprawi? Marszałek Sebesta ma nadzieję, że województwo opolskie otrzyma bonus z tzw. krajowej rezerwy wykonania przewidzianej dla regionów, które najlepiej wykorzystują fundusze unijne. Na pytanie radnego Andrzeja Mazura, czy Zarząd Województwa przygotowuje teren rezerwowy na wypadek, gdyby właściciel lotniska w międzyczasie je sprzedał, marszałek odpowiedział, że taka obawa istnieje. Kupna lotniska nie można odkładać w nieskończoność, dlatego zakup powinien się znaleźć w budżecie 2010 roku. Powstanie lotniska w terenie dziewiczym stawiałaby pod znakiem zapytania opłacalność przedsięwzięcia, bo koszt jego realizacji wzrósłby co najmniej trzykrotnie mówił marszałek. Radni pytali też, czy wiadomo już jakie inwestycje drogowe można byłoby wykonać za 7,5 mln euro przeniesionych z lotniska. Marszałek odpowiadał, że Zarząd Województwa przygotowuje taki harmonogram. Zostanie on radnym przedstawiony. Zapytany o koncepcję rozwiązań drogowych związanych z rozbudową Elektrowni Opole, marszałek odpowiedział, że problem rozwiązałaby budowa 12 kilometrowej obwodnicy Dobrzenia. Koszt inwestycji szacuje się na 400 mln złotych. Zadanie to jednak znacznie przekracza możliwości budżetowe samorządu województwa, stąd list intencyjny do rządu RP, który w tej sprawie podpisali m.in. opolscy parlamentarzyści. Przewodniczący sejmiku województwa Bogusław Wierdak, który uczestniczył w otwarciu Zakładu Produkcji Bioetanolu w Goświnowicach przekazał radnym podziękowania od wicepremiera Waldemara Pawlaka, który chwalił opolskich samorządowców za to, iż swoim działaniem wspierają przedsiębiorczość sejmik podjął uchwałę o dofinansowaniu budowy drogi dojazdowej do nowego zakładu. Bogusław Wierdak wręczył tez list gratulacyjny radnemu Januszowi Trzepizurowi za jego osobiste zaangażowanie w powstanie stadionu lekkoatletycznego w Opolu oraz przeprowadzenie XII Turnieju Skoków z udziałem 21 polskich olimpijczyków. Radni podjęli uchwałę o przekazaniu gminie Paczków, a konkretniej wsi Dziewiętlice (podtopionej w trakcie letniej powodzi), kwoty 32 tys. złotych, które pozwolą na zakup zimowego opału. Według szacunków uda się za tę kwotę kupić po jednej tonie węgla dla 50 gospodarstw. Radni uchwalili też zmiany w budżecie województwa oraz wyrazili zgodę na zawarcie sześcioletniej umowy ramowej na wykonywanie kolejowych regionalnych przewozów pasażerskich. W stosunku do poprzedniej zostanie ona rozszerzona o połączenia międzywojewódzkie. Radni wysłuchali informacji m. in. o stanie środowiska w roku 2008, sytuacji na rynku pracy w pierwszym półroczu tego roku oraz sytuacji ekonomicznej jednostek ochrony zdrowia województwa opolskiego. MS List gratulacyjny dla Janusza Trzepizura w imieniu sejmiku wręczył jego przewodniczący, Bogusław Wierdak. 6

Goświnowice otwarte W Głębinowie koło Nysy otwarty został Zakład Produkcji Etanolu Goświnowice. W otwarciu wziął udział wicepremier Waldemar Pawlak a także władze samorządowe regionu Bogusław Wierdak, przewodniczący sejmiku województwa oraz Tomasz Kostuś, członek Zarządu Województwa. Inwestorem zakładu jest BIOAGRA S.A., której głównymi udziałowcami są POLSKIE MŁYNY S.A. oraz SEKAB BioFuels and Chemicals AB. Prace budowlano montażowe przy budowie zakładu w Głębinowie rozpoczęły się w czerwcu 2007 roku. Technologia produkcyjna zakładu oparta jest na licencji firmy KATZEN International Inc. (USA). Umożliwia ona produkcję etanolu o jakości odpowiadającej paliwu dla pojazdów (Motor Fuel Grade Ethanol), spełniającego standardy krajowe oraz Unii Europejskiej. Zagospodarowanie produktu ubocznego (DDGS suche ziarno kukurydzy i substancje rozpuszczalne z gorzelni), przeznaczonego na wysokowartościową paszę dla bydła, minimalizuje negatywne oddziaływania tej inwestycji na środowisko naturalne. Jest to technologia czysta, oparta na procesach fermentacji i nie obciążająca środowiska odpadami. Ze względu na charakter procesów technologicznych oraz ich skalę, przedsięwzięcie ma charakter innowacyjny, nie tylko w Polsce. W Europie funkcjonuje tylko kilka fabryk o podobnej skali wybudowanych w oparciu o licencję firmy Katzen. Inwestycja w Goświnowicach niesie za sobą również wymierne korzyści społeczno - gospodarcze. Zapotrzebowanie zakładu na kukurydzę sięga kilkunastu procent krajowej produkcji tego ziarna. Pojawienie się rynku zbytu na 350 tys. ton kukurydzy wraz z koniecznością jej transportu z terenu kilku województw oznacza stworzenie nowych miejsc pracy. Będą to miejsca pracy w rolnictwie, a także w sektorach pokrewnych: zaopatrzenia rolnictwa, usług, transportu, czy magazynowania. Bezpośrednio w zakładzie produkcyjnym zatrudnionych będzie ok. 82 osób. Zwiększanie wykorzystania biopaliw w transporcie stopniowo staje się jednym z priorytetów polityki energetycznej i ekologicznej Unii Europejskiej, która popiera rozwój tego rynku także z uwagi na konieczność zwiększenia poziomu bezpieczeństwa energetycznego państw Wspólnoty. Nowy zakład w Goświnowicach. 7

Komisja na pograniczu Komisja Rodziny, Zdrowia i Spraw Społecznych wrześniowe posiedzenie odbyła na pograniczu Nysko Jesenickim. Zasadnicze posiedzenie odbyło się w odrestaurowanym Forcie Św. Jadwigi w Nysie Obecni na posiedzeniu dyrektorzy placówek ochrony zdrowia, zlokalizowanych na terenie powiatu nyskiego mieli okazję do wspólnej analizy lecznictwa na pograniczu. Przewodniczący komisji, Marek Szymkowicz, zaprosił kierownictwo opolskiego oddziału NFZ, co pozwoliło skutecznie szukać odpowiedzi na stawiane podczas dyskusji pytania. Prezentacja, którą przedstawił dr Roman Kolek pokazała, jak kształtuje się przepływ pacjentów pomiędzy powiatami, ilu pacjentów z Dolnego Śląska leczy się w powiecie nyskim oraz jakie oddziały w poszczególnych placówkach mają pełne obłożenie. Dyskusję zdominowały jednak obawy dotyczące płatności za wykonanie procedur pozalimitowych. Tu niestety dyrektor opolskiego NFZ nie mógł dać gwarancji, że świadczenia wykonane przez placówki poza kontraktem zostaną w pełni sfinansowane. Ważnym elementem była prezentacja placówek zlokalizowanych na terenie powiatu nyskiego tych o charakterze publicznym oraz z udziałem kapitału prywatnego. Szerzej mówiono także o współpracy zoz-u nyskiego z Nyską Kliniką Serca. Opolscy radni mieli okazję, by bliżej przyjrzeć się, jak system opieki zdrowotnej funkcjonuje w Czechach. Było to możliwe dzięki obecności starosty jesenickiego, Petera Prochaski oraz odpowiedzialnego w Kraju Ołomunieckim za ratownictwo medyczne, Vojtecha Gedeona. Komisja porównała systemy funkcjonujące w Czechach i w Polsce. Okazuje się, że obecne prawo nie daje możliwości sku- tecznej współpracy w zakresie ratownictwa medycznego pomiędzy Polską a Czechami, dlatego też komisja zawnioskowała o przygotowanie stanowiska w tej sprawie i skierowanie go do minister Ewy Kopacz oraz zaproponowała, by sprawa ta stała się przedmiotem obrad na Konwencie Marszałków. Ciekawy wątek posiedzenia przedstawił historyk, Paweł Szymkowicz, a dotyczył on lecznictwa uzdrowiskowego, które przed laty rozwijało się na terenie pogranicza Nysko-Jesenickiego. Członkowie komisji, po analizie faktów historycznych i obecnych realiów, stwierdzili, że powrót do funkcji uzdrowiskowej tych terenów jest bardzo pożądany lecz zapewne będzie bardzo trudny. W ostatniej części posiedzenia marszałek Józef Sebesta i przewodniczący sejmiku Bogusław Wierdak w swoich wystąpieniach podkreślili dobrą pozycję opolskiego systemu ochrony zdrowia w stosunku do innych województw, co bezpośrednio przekłada się na poziom lecznictwa i większą dostępność świadczeń przez pacjentów. W drugim dniu posiedzenia komisja zwiedziła Jesenik i interesowała się jego działalnością uzdrowiskową. Daniel Palimąka Zdrowie w twoich rękach W Opolu samorządowcy i pracownicy ochrony zdrowia zapoznawali się zapisami Narodowego Programu Zdrowia do roku 2015. Inicjator spotkania wojewoda opolski, Ryszard Wilczyński, otwierając je zauważył, iż paradoks polega na tym, że w system ochrony zdrowia wpompowuje się dwa razy więcej pieniędzy, niż na początku jego wdrażania, a chorych wcale nie jest mniej. Obrady komisji zdrowia w Nysie.. 8

Wątek ten kontynuował dr Krzysztof Kuszewski z Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego pytając, czy więcej pieniędzy w systemie oznacza, że przedłużamy życie chorym, czy przedłużamy życie w zdrowiu. - Warto inwestować w zdrowie, a nie w chorobę mówił dr Kuszewski. I to jest obok ośmiu celów strategicznych Narodowego Programu główne przesłanie dokumentu. Określa on, że promocja zdrowia jest procesem umożliwiającym ludziom zwiększenie kontroli nad swoim zdrowiem poprzez podejmowanie wyborów i decyzji sprzyjających zdrowiu. Zależy ono aż w 50 proc. od stylu życia, po 20 proc. przypada na środowisko fizyczne i społeczne oraz czynniki genetyczne, a tylko 10 proc. na działalność służby zdrowia. Twoje zdrowie, w twoich rękach mówił dr Kuszewski. Wśród celów strategicznych Narodowego Programu Zdrowia znalazło się na pierwszym miejscu zmniejszenie zachorowalności i przedwczesnej umieralności na choroby naczyniowo-sercowe, na drugim zmniejszenie zachorowalności z powodu nowotworów złośliwych, na kolejnym zmniejszenie urazów powstałych w wyniku wypadków. Program zakłada też zwiększenie roli lekarzy rodzinnych, a także obniżenie o 20 proc. w ciągu najbliższych 10 lat przedwczesnej umieralności ludzi w wieku od 25 do 64 lat. W spotkaniu uczestniczyła wicemarszałek, Teresa Karol. MS Drogi, obwodnice i fundusze unijne W Urzędzie Marszałkowskim odbyło się spotkanie Zarządu Województwa i przewodniczącego sejmiku województwa z opolskimi parlamentarzystami. Poświęcono je omówieniu zadań i projektów do realizacji przez budżet państwa. Witając zebranych marszałek województwa, Józef Sebesta, zaapelował do parlamentarzystów, aby bez względu na opcję polityczną wspólnie lobbowali na rzecz województwa w Warszawie. Dotyczy to przede wszystkim dróg, obwodnic i funduszy z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. W projekcie zadań drogowo-mostowych przedstawionym przez Andrzeja Kasiurę członka Zarządu Województwa, znalazły się obwodnice: Kędzierzyna-Koźla, Myśliny i Bąkowa. Na te ostatnie projekty nie ma do tej pory gwarancji, że będą finansowane z budżetu państwa. Wcześniejsze spotkanie marszałka z wiceministrem infrastruktury, Tadeuszem Jarmuziewiczem i planowana wizyta ministra Cezarego Grabarczyka w Opolu, a przede wszystkim poparcie posłów z Opolszczyzny, dają szansę na znalezienie źródeł finansowania. Kolejnym tematem dyskusji była rewitalizacja jezior turawskich. Najważniejszy proces kanalizacji dorzecza rzeki Mała Panew już się rozpoczął, jego zakończenie przewidziano na 2013 rok. W odniesieniu do samego jeziora - w końcowej fazie realizacji jest studium wykonalności projektu jego oczyszczenia. Parlamentarzyści interesowali się także problematyką ochrony przeciwpowodziowej. Nyski zbiornik, węzeł wodny w Lewinie oraz program dla Odry 2006 to także priorytetowe tematy, o które w Ministerstwie Środowiska trzeba zabiegać przy udziale posłów. Marszałek Józef Sebesta przedstawił także parlamentarzystom kryteria przyjęte w Ministerstwie Rozwoju Regionalnego dotyczące krajowej rezerwy wykonania, z której 512 mln euro przeznaczonych będzie na nagrody dla województw najlepiej wydających środki unijne w latach 2009-2010. Do lobbowania na rzecz województwa w Warszawie poproszono sześciu parlamentarzystów posłów Leszka Korzeniowskiego, Stanisława Rakoczego, Ryszarda Gallę, Sławomira Kłosowskiego, Tomasza Garbowskiego oraz senatora Piotra Wacha. JK Opolscy parlamentarzyści na spotkaniu w Urzędzie Marszałkowskim. 9

fot. Piotr Simonides Dąbrowa Niemodlińska:

pałac, który czeka na swoje pięć minut Pałac w Dąbrowie Niemodlińskiej zbudowany został w stylu późnorenesansowym - w latach 1615-1617 przez Joachima von Tschetschau- Mettich. Był przebudowywany w latach 1894-97. Centralną część obiektu stanowi dziedziniec wraz z ciekawie zdobionymi krużgankami. Uwagę zwracają także specjalnie kręcone kominy. W sali balowej zachowała się drewniana dekoracja sufitu. Obecnie obiekt należący do Uniwersytetu Opolskiego jest w nienajlepszym stanie technicznym. Pałac otacza park o powierzchni przeszło 20 ha (pierwotna wielkość obszaru parkowego została mocno ograniczona). Ze względu na niewielką odległość od Opola (11 km) warto pałac i park odwiedzić w czasie weekendowych wycieczek. Źródło: Wikipedia

Transfer pieniędzy W Opolu odbyło się XIII posiedzenie Komitetu Monitorującego Regionalny Program Operacyjny Województwa Opolskiego. Jedną z istotnych kwestii rozstrzyganych przez jego członków był transfer środków pomiędzy działaniami w osi priorytetowej 1 - wzmocnienie atrakcyjności gospodarczej regionu oraz w osi priorytetowej nr 3 transport. Zarząd Województwa zaproponował, by o 2 mln euro uszczuplić działanie zatytułowane Badania i rozwój, innowacje na rzecz przedsiębiorczości oraz o 3 mln euro działanie związane z otoczeniem biznesu, a wygospodarowane 5 mln euro przeznaczyć na wzmocnienie funduszu poręczeniowopożyczkowego, z którego korzystają przedsiębiorcy. W dziedzinie transportu 7,5 mln euro, które pierwotnie przeznaczone było na modernizację lotniska lokalnego w Kamieniu Śląskim, przesunięte zostanie na drogi regionalne. Marszałek Józef Sebesta, który dopiero co negocjował z Komisją Europejską w Brukseli te zmiany, zapewniał, że Zarząd Województwa nie zamierza rezygnować z pomysłu budowy lotniska. Kryzys światowy odcisnął swoje piętno na przewozach lotniczych, musimy się wstrzymać przynajmniej do czasu, dopóki koniunktura na te przewozy się nie odbuduje. Aby te 7,5 mln euro nie były pieniędzmi martwymi, przeznaczamy je na poprawę infrastruktury drogowej. Dobra komunikacja, to szansa na przyciągnięcie inwestorów, którzy mogą u nas ulokować swój biznes. A ponieważ chcemy ubiegać się o bonus z krajowej rezerwy wykonania dla województw najlepiej wydatkujących unijne fundusze, wierzę, że za te dodatkowe pieniądze zmodernizujemy lotnisko w Kamieniu Śląskim. Do tego wątku nawiązał także Krzysztof Skrobich, przedstawiciel Komisji Europejskiej. Odbyliśmy z panem marszałkiem spotkanie poświęcone inżynierii finansowej. Komisja Europejska, która zwykle jest sceptyczna i ze sporą rezerwą odnosi się do poczynań związanych z uszczupleniem finansów na badania i rozwój bo region potrzebuje innowacyjności tym razem zgodziła się na taki transfer, ale pod warunkiem, że ta sfera zostanie uzupełniona z oszczędności albo kwoty uzyskanej z Krajowej Rezerwy. Co do lotniska Komisja Europejska jest otwarta, ale zmienić się muszą uwarunkowa- Na zdjęciu przedstawiciel Komisji Europejskiej Krzysztof Skrobich. nia finansowe i ekonomiczne tego przedsięwzięcia. Musimy mieć dowody, że będzie ono dla regionu korzystne. Komisja cieszy się z postępów województwa opolskiego w wydatkowaniu pomocy unijnej, ale jeszcze bardziej cieszyć się będziemy jeśli wygracie, a przyznana wam pomoc będzie mądrze i dobrze wydatkowana, a przede wszystkim stanie się dźwignią rozwoju regionu powiedział Krzysztof Skrobich. MS Ponad 120 mln złotych trafi na wieś Piątego i szóstego października w Urzędzie Marszałkowskim podpisano umowy z beneficjentami ubiegającymi się o dofinansowanie z działania Odnowa i rozwój wsi, objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich. - Łącznie w tym naborze złożonych zostało 118 wniosków, do dofinansowania zakwalifikowaliśmy 110 z nich mówi Tomasz Kostuś, członek Zarządu Województwa. - Najwięcej wniosków dotyczyło budowy i modernizacji budynków, które w środowiskach wiejskich pełnią funkcje rekreacyjne, społeczne, kulturalne. Drugą, pod względem wielkości grupę, stanowiły przedsięwzięcia związane z budową infrastruktury i tzw. małej architektury. Mam na myśli ścieżki rowerowe, szlaki piesze, place zabaw, miejsca rekreacyjne. Kilkanaście wniosków dotyczyło remontów elewacji i pokrycia dachowego kościołów oraz obiektów sakralnych. Beneficjentami tego naboru były gminy, związki wyznaniowe, organizacje pozarządowe, instytucje kultury, osoby prawne. Łącznie ich wnioski opiewały na kwotę 37,5 mln złotych. Natomiast wysokość limitów przyznanych na ten rok wyniosła 30,5 mln złotych. W ocenie Tomasza Kostusia jest to kwota, która powinna usatysfakcjonować tych, którzy ubiegali się o dofinansowanie. Pieniędzy wystarczy na wszystkie zakwalifikowane wnioski, bo ich pula się zmniejszyła (osiem odpadło), można się spodziewać oszczędności po przetargach. Przyznane dofinansowanie wyniesie od 16 do 75 proc. wartości zadania. Jeszcze w tym roku z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na opolską wieś trafi 76,2 mln złotych z działania podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej. Choć nie Mirosław Stankiewicz, burmistrz Niemodlina, podpisał umowę na dofinansowanie z PROW. Dokument wręcza mu Tomasz Kostuś, członek Zarządu Województwa. 12

ma jeszcze listy rankingowej, już dziś wiadomo, że wnioskowane kwoty są duże wyższe, dlatego Zarząd Województwa będzie zabiegał o zwiększenie alokacji na ten rok. Natomiast w ramach gospodarowania rolniczymi zasobami wodnymi dofinansowanie w kwocie ok. 4,5 mln złotych otrzyma Wojewódzki Zarząd Melioracji i Gospodarki Wodnej w Opolu na trzy zadania z zakresu melioracji. MS Świerczów - jak wykorzystywać europejskie fundusze We wrześniu marszałek województwa opolskiego, Józef Sebesta, odwiedził gminę Świerczów. Wyjazd do Świerczowa, to kolejne spotkanie z mieszkańcami województwa w celu bliższego poznawania ich problemów na miejscu, w terenie. Wójt gminy Andrzej Gosławski przedstawiał przykłady dobrego wykorzystania środków unijnych. A jest ich w gminie Świerczów niemało. o dofinansowanie remontu szkoły w Bąkowicach oraz na refundację części kosztów poniesionych na remont Publicznego Gimnazjum w Świerczowie. Kolejne spotkanie odbyło się w Zakładzie Mięsnym Danuty i Bogusława Pawliszynów. Rozmowa marszałka województwa z właścicielem poświęcona była problematyce gospodarczej i barierom, na jakie napotykają przedstawiciele średniej przedsiębiorczości i inwestorzy. W gminie Świerczów realizowany jest z dużym powodzeniem Sektorowy Program Operacyjny Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich 2004-2006 2.2 - działanie Scalanie gruntów we wsi Dąbrowa. W 2006 rozpoczęto scalanie ponad 100 gospodarstw w tym ponad 1000 działek rolnych na obszarze 1151 ha. Trudny i kosztowny proces udało się przeprowadzić z pełnym zaangażowaniem i akceptacją rolników. W koszty projektu wpisano także budowę ponad 6 km dróg transportu rolnego, które obecnie prowadzą do większości scalonych działek. We wsi Miodary zaprezentowano natomiast odnowiony budynek świetlicy wiejskiej remontowany w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich - Odnowa Wsi. W Biestrzykowicach działa najprężniejsza w gminie Ochotnicza Straż Pożarna. Tutaj z kolei realizowany jest program podnoszący kwalifikacje nie tylko strażaków - OSP Nasza Duma współfinansowany ze środków EFS - PO KL Działanie 9.5. W ramach tego programu przeszkolono ratowników medycznych i pilarzy, zorganizowano zamiejscowy oddział Spotkanie ze strażakami z Biestrzykowic Wizyta rozpoczęła się w Przedszkolu Publicznym w Świerczowie, gdzie w ramach projektu z Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki pn. Harmonijna i elastyczna współpraca członków społeczności przedszkolnej szansą na sukces dzieci dofinansowano działalność czterooddziałowego przedszkola. Następnie gospodarze pokazali budowę największej inwestycji w gminie - sali gimnastycznej w gimnazjum, która kosztować ma 3 mln zł (60 proc. dofinansowani pochodzić będzie z budżetu województwa). Sala gotowa będzie w przyszłym roku i władze gminy zaplanowały już, że odbędą się tu uroczystości rozpoczęcia roku szkolnego. Wójt Gosławski potwierdził zamiar złożenia kolejnego wniosku Największa inwestycja w gminie - sala gimnastyczna gimnazjum w Świerczowie przedszkolny a także zainstalowano kilkanaście komputerów przydatnych do tzw. kształcenia na odległość Na spotkaniu z mieszkańcami, przedstawicielami lokalnych liderów, przedsiębiorcami i sołtysami w Gminnym Ośrodku Kultury, marszałek Józef Sebesta powiedział, że napawa dumą wykorzystywanie środków unijnych w gminie Świerczów. Przedstawił także kryteria konkursu organizowanego przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, w którym województwo opolskie ma szanse pozyskać dodatkowe pieniądze z krajowej rezerwy wykonania. Mieszkańcy pytali o kolejne nabory i możliwości wykorzystania unijnych środków w przyszłości. JK 13

14 Trzy razy dwadzieścia W Urzędzie Marszałkowskim Województwa Opolskiego odbyła się dwudniowa międzynarodowa konferencja poświęcona roli energii odnawialnej w zrównoważonym rozwoju regionów Europy. Wzięli w niej udział przedstawiciele środowisk naukowych, gospodarczych, samorządowcy, a także partnerzy województwa opolskiego z Rumunii (Arad), Austrii (Dolna Austria), Węgier (Komitet Fejer), Republiki Czeskiej (Kraj Ołomuniecki i Kraj Środkowoczeski) i Niemiec (Nadrenia-Palatynat). Otwierając konferencję marszałek województwa, Józef Sebesta, stwierdził, iż wzrost udziału energii odnawialnej jest wyzwaniem, któremu musimy w Europie sprostać, bowiem kres podaży konwencjonalnych źródeł energii jest ewidentny. Europa staje się pionierem zmian. Do roku 2020 musimy do 20 proc. podnieść udział energii odnawialnej w ogólnym bilansie energetycznym, trzeba o 20 proc. zredukować zanieczyszczenie dwutlenkiem węgla i o kolejne 20 proc. zwiększyć efektywność instalacji. Racjonalne wykorzystanie energii ze źródeł odnawialnych jest jednym z istotnych warunków zrównoważonego i możliwego do utrzymania rozwoju regionów, przynoszącym wymierne efekty ekologiczno-energetyczne. Na konferencję przyjechali przedstawiciele zaprzyjaźnionych z Opolszczyzną regionów. Mówiąc o opolskich przedsięwzięciach marszałek wymienił projekty ulokowania w województwie 4-5 farm wiatrowych o dużym potencjale energetycznym, zwiększenie produkcji biomasy, dzięki czemu można byłoby z dobrym skutkiem zagospodarować nadwyżki roślinne (duża fabryka bioetanolu pracuje już w Goświnowicach), wykorzystanie potencjału rzek, geotermię, a także skojarzenie technologii energii słonecznej z wiatrową. Opracowana została mapa województwa opolskiego z zaznaczonym możliwościami wykorzystania energii odnawialnej. Ułatwi to rozmowy z potencjalnymi inwestorami. Marszałek poinformował też, że pieniądze na tego rodzaju przedsięwzięcia można pozyskiwać zarówno w programach operacyjnych krajowych, jak i będących w dyspozycji samorządu województwa. Przedstawiciele zaprzyjaźnionych regionów partnerskich dzielili się swoimi doświadczeniami. Liderem w wykorzystywaniu energii odnawialnej jest Nadrenia-Palatynat, gdzie jej udział w 2007 roku sięgnął 12,6 procent. W drugim dniu konferencji jej uczestnicy pracowali w trzech zespołach tematycznych: poświęconym biomasie, innowacyjnym technologiom oraz współpracy regionów w rozwoju energii odnawialnej. Zwiedzili też plantację wierzby energetycznej uprawianej przez Elektrownię Opole oraz Zakład Produkcji Etanolu z Goświnowicach. MS Pobity rekord wystawców Tegoroczne XIV Targi Przedsiębiorczości i Rzemiosła Inter Region Dom i Ogród, które odbyły we wrześniu w Prudniku, skupiły rekordową liczbę wystawców: 137 przedsiębiorców (w tym 13 firm czeskich), prezentujących różne branże - meblarską, wyposażenia wnętrz, systemy grzewcze, tekstylną, ogrodnictwo, uprawę roślin, odzieżową, kosmetyczną, pszczelarstwo, turystyczną i inne. Niektórzy z polskich wystawców uczestniczyli w targach po raz 10. Na stoisku morawsko śląskim prezentowały się Krnov miasto partnerskie Prudnika oraz Brutal. Przez 3 dni wystawcy uczestniczyli w dwóch współzawodnictwach o tytuł Mistera Targów i Najlepszego Produktu Targów. W kategorii Mister Targów pierwsze miejsce zdobyła firma TWÓJ OGRODNIK (Wojciech Karp-Karpiński z Prudnika) świadcząca kompleksowe usługi ogrodnicze W kategorii Najlepszy Produkt XIV Targów najwyżej jury oceniło tynki dekoracyjne wykonywane ręcznie i zaprezentowane przez firmę PIĘKNA SZTUKA ART. DEKORACJI właścicielka Ludmiła Mykicka z Kluczborka. Zwiększająca się liczba wystawców świadczy o większej potrzebie prezentacji firm z bezpośrednim wyjściem do potencjalnego klienta. DR Widok hali targowej

Jerzy Buzek na jubileuszu profesora Leona Troniewskiego Leon Troniewski, pierwszy przewodniczący sejmiku samorządowego województwa opolskiego, obchodził jubileusz 35-lecia pracy na Politechnice Opolskiej. Na uroczystość przybył wieloletni przyjaciel profesora Jerzy Buzek, były premier rządu, a obecnie przewodniczący Parlamentu Europejskiego. Zapytany, jak poznał jubilata, odpowiedział na pytanie, w dowcipnej formie, że stało się to w wojsku w Gorzowie Wielkopolskim, gdzie obaj panowie (choć do szarży oficerskiej było im daleko), wybrali się na bilard do klubu oficerskiego. By nikt ich nie usunął, zwracali się do siebie Panie kolego, Czy byłby kolega uprzejmy przesunąć te bile? To mnie nauczyło powiedział prof. Buzek że taka postawa może wpłynąć na otoczenie i sprawić, że do końca pobytu w wojsku nikt nas z klubu oficerskiego nie wyrzucił. Jerzy Buzek przypomniał też chwile, gdy obaj obecni profesorowie bronili dyplomu na Politechnice Śląskiej w Gliwicach i gdy po powrocie z nart Leon Troniewski oznajmił (nie pierwszy raz zresztą) będę miał żonę, a kilkanaście miesięcy później komunikat brzmiał: mam syna. Profesor Buzek mówił z przekorą, że przeżył osobistą tragedię na weselu przyjaciela, gdy okazało się, że lampa błyskowa, którą miał zamontowaną w aparacie fotograficznym (jako jedyny wśród gości weselnych) nie jest zsynchronizowana z migawką i nic ze zdjęć nie wyszło. Przewodniczący Parlamentu Europejskiego przypomniał też, że to od prof. Troniewskiego uczyliśmy się wolności i obywatelskości. Potem mówił - Leon został moim szefem, a o szefie mówi się albo dobrze, albo wcale. Ja będę mówił mało żartował. - Jak coś wam nie wychodzi z województwem opolskim, to reklamacje składajcie do waszego arcybiskupa tak Jerzy Buzek nawiązał do reformy administracyjnej przeprowadzonej przez jego rząd. Wskazał też na swój bordowy krawat, który na spodniej stronie miał napis województwo opolskie i który dostał od marszałka. Powiedział, że lubi go nosić, bo mu pasuje do większości garniturów, a na dowód, że nie włożył go żeby sprawić przyjemność ofiarodawcom, zwrócił się do marszałka Józefa Sebesty: - Niech Pan zobaczy, jaki tu jest brudny co wywołało salwę śmiechu na sali. Prof. Buzek podzielił się też refleksją, że cała Europa przegrywa z Japonią i USA w kwestiach innowacyjności, a Polska od lat zajmuje ostatnie miejsce na przemian z Łotwą lub Rumunią. Nauka to także biznes, o czym najlepiej wiedzą Amerykanie. Buduje się tam teorie, ale i odzyskuje w trójnasób pieniądze włożone w naukę. Na koniec profesor Buzek zwrócił się z pytaniem do rektora PO, Jerzego Skubisa, czy przedłużył profesorowi Troniewskiemu kontrakt o pięć kolejnych lat. Gdy usłyszał odpowiedź twierdzącą, skomentował: - To dobrze, bo jesteśmy równolatkami. Gdyby on odchodził na emeryturę, to ja także bym musiał Gratulacje prof. Troniewskiemu złożył marszałek województwa opolskiego, Józef Sebesta: - Cieszę się, że współpracując w samorządzie województwa wielokrotnie mogłem korzystać z bogatego doświadczenia i ogromnej wiedzy pana profesora powiedział. Profesor Leon Troniewski (piąty z lewej) wśród zaproszonych gości Rektor Jerzy Skubis zaś wyrażał jubilatowi wdzięczność za wyniki naukowe i kształtowanie wzorców, za wkład wniesiony w rozwój środowiska naukowego. Profesor Leon Troniewski świętował swój jubileusz w towarzystwie wychowanków, kolegów z uczelni, przyjaciół, a także najbliższej rodziny żony Leokadii i syna Tomasza. MS Profesor Leon Troniewski urodził się w 1938 roku w Nowogródku, studia odbył na Politechnice Śląskiej w Gliwicach, tam też obronił pracę doktorską. Dwukrotnie był na stażu Fundacji Humboldta w Karlsruhe. Do Opola przyjechał na trochę jak mówił, by uruchomić na ówczesnej WSI specjalność aparaturową dla nowo budowanego Metalchemu. W latach 1988 1999 był dyrektorem Opolskiego Centrum Demokracji Lokalnej, przez dwie kadencje pełnił mandat radnego Opola, w 1990 roku został pierwszym przewodniczącym sejmiku samorządowego województwa opolskiego 15

96 urodziny Zbyszko Bednorza Jedenastego października 96 urodziny obchodził Zbyszko Bednorz, opolski literat, eseista, działacz społeczno-kulturalny. W imieniu marszałka województwa Józefa Sebesty, jubilata odwiedził członek Zarządu Województwa Tomasz Kostuś, który przekazał serdeczne życzenia zdrowia i sił twórczych. Zbyszko Bednorz oprócz wspaniałego dorobku literackiego (ponad 30 pozycji literackich), ma ciekawy życiorys kombatancki pracował w Delegaturze Rządu na Kraj i Sekcji Zachodniej Departamentu Informacji i Prasy Okręgu Śląskiego Armii Krajowej, brał udział w Powstaniu Warszawskim. Po wojnie oddawał się działalności społeczno-kulturalnej. Zbyszko Bednorz przyjmuje życzenia urodzinowe. Rozmawiano o współpracy opolskich gmin (m. in. Krapkowic) ze wspólnotami amerykańskimi. Andrzej Kasiura, członek Zarządu Województwa, informował, że Leśnica i Strzelce Opolskie podtrzymują więzi z Teksańczykami, których przodkowie pochodzą z ich terenów. Wcześniej konsul Greensberg spotkał się z prezydentem Opola, Ryszardem Zembaczyńskim oraz z wojewodą opolskim, Ryszardem Wilczyńskim. Gratulacje za brąz Juniorzy Orlika Opole zdobywcy trzeciego miejsca w Mistrzostwach Polski w hokeju na lodzie odebrali gratulacje marszałka województwa opolskiego oraz drobne upominki. Podziękowania w imieniu Zarządu Województwa składali zawodnikom wicemarszałek Teresa Karol oraz Tomasz Kostuś. Hokeiści otrzymali też ogromny puchar oraz cyfrowe aparaty fotograficzne. Puchar odebrał w imieniu drużyny Łukasz Korzeniowski oraz prezes Orlika Maciej Mostowski. Tomasz Kostuś podkreślił znakomity system szkolenia oraz to, że Orlik jest jedyną na Opolszczyźnie sekcją hokeja na lodzie. Życzył też zawodnikom dalszych sukcesów i obiecał zaangażowanie samorządu województwa w pomoc klubowi. W tym roku Orlik otrzymał już z budżetu województwa (w różnej formie) dofinansowanie na poziomie 130 tys. złotych. Zawodnicy zrewanżowali się uczestnikom spotkania pamiątkowymi krążkami hokejowymi z dedykacją. Brązowy medal na Mistrzostwach Polski nie jest jedynym osiągnięciem drużyny trenowanej przez Jerzego Pawłowskiego. Dwa lata temu zdobyła ona złoto na Ogólnopolskiej Olimpiadzie Młodzieży. Pamiątkowe zdjęcie drużyny z wicemarszałek Teresą Karol i Tomaszem Kostusiem. Nowy konsul USA w Opolu 16 Alan Greensberg, nowy konsul USA w Polsce, przebywał na Opolszczyźnie. Wizyta miała kurtuazyjny charakter. Konsul Greensberg był to jego pierwszy wyjazd poza Kraków interesował się układem sił politycznych w sejmiku województwa. Pytał też o kapitał amerykański ulokowany na Opolszczyźnie. Tomasz Kostuś, członek Zarządu Województwa, przypomniał o wizycie w naszym województwie amerykańskich ekspertów, specjalistów od modyfikowanej roślinności oraz ich uczestnictwie w trakcie międzynarodowej konferencji poświęconej energii odnawialnej.

IV Festiwal Skoków Orlik w Brzegu W Opolu otwarto nowy stadion lekkoatletyczny. Pierwsza impreza sportowa, jaka odbyła się na nowym stadionie zorganizowana przez radnego województwa opolskiego Janusza Trzepizura - to IV Opolski Festiwal Skoków. Na uroczystości obecny był marszałek województwa Józef Sebesta oraz goszczący na zaproszenie Sejmiku Województwa Opolskiego prezydent Landtagu Joachim Mertes. W uroczystości otwarcia uczestniczyła także delegacja władz regionalnych Burgundii. Sportowcy z zaprzyjaźnionych regionów wzięli udział w konkursie skoków wzwyż, razem z mistrzami Polski i Europy w tej dziedzinie sportu. Zanim to jednak nastąpiło, stadionowi nadano imię Opolskich Olimpijczyków. Nadanie nazwy i zapalenie symbolicznego ognia olimpijskiego uświetniła obecność sław polskiego sportu - Ireny Szewińskiej, Jacka Wszoły, Władysława Kozakiewicza i Artura Partyki. Na zakończenie sztafetę z wałkiem rozegrały połączone zespoły opolskich radnych i sportowców. JK Festiwal Skoków odbył się z udziałem największych sław polskiej lekkiej atletyki. Kolejne wielofunkcyjne boisko sportowe otwarto w Brzegu. Projekt zrealizowany został w ramach rządowego programu budowy kompleksów sportowych Moje boisko Orlik- 2012. W tym roku powstanie takich kompleksów na Opolszczyźnie piętnaście. Boisko w Brzegu, jak powiedział burmistrz Brzegu, Wojciech Huczyński, jest wyjątkowe. Zostało powiększone o miejsce do uprawiania softballu, Brzeg bowiem to młodzieżowa stolica tego sportu. Symbolicznemu otwarciu towarzyszyło nie tylko kopnięcie piłki do bramki, ale także rzut piłką softballową w wykonaniu przedstawicieli władz miasta i regionu. W najbliższych tygodniach otwartych zostanie 6 kolejnych obiektów - w Byczynie, Kietrzu, Otmuchowie, Ozimku, Tułowicach i Zawadzkiem. W listopadzie natomiast gotowe będzie już drugie boisko w Brzegu - współfinansowane przez brzeskie starostwo. JK Brzeskie boisko od razu spodobało się młodzieży. 17

Pomaganie bez upiększeń W Głuchołazach czescy i polscy specjaliści od przemocy w rodzinie wymieniali się doświadczeniami i zastanawiali, jak skutecznie działać w tej materii. Jedno z haseł konferencji, której głównymi organizatorami byli Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego oraz Komenda Wojewódzka Policji, brzmiało: Skuteczne pomaganie bez upiększeń. I niestety, niewiele w tym haśle było kokieterii, więcej gorzkiej refleksji i dramatycznych przykładów najczęściej z dziećmi i kobietami w roli pokrzywdzonych. Czescy policjanci z Jesenika, uzdrowiskowej miejscowości po drugiej stronie Gór Opawskich, zaprezentowali pokój przesłuchań dla dzieci. Zakup sprzętu został częściowo sfinansowany przez Unię Europejską. Dzięki temu wyeliminowane zostały czasochłonne wyjazdy do Ostrawy. W nowym, przytulnym pomieszczeniu dziecko może odpocząć lub wraz z rodzicem skorzystać z noclegu. Polacy z kolei o doświadczeniach z tym związanych. Docieramy z policjantami do sprawcy i staramy się go zakontraktować na zajęcia terapeutyczne. Jeśli się nie zgadza, musi na piśmie argumentować: dlaczego nie. Jeśli zobowiązanie podpisze, a nie stawi się, wysyła się dwukrotnie pisemne zaproszenie. W międzyczasie rodzinę odwiedza też dzielnicowy, który przekonuje, że lepiej przyjść teraz, lepiej nauczyć się kontrolować złość. Bywają miesiące, kiedy udaje się zorganizować dwie grupy terapeutyczne, ale zdecydowanie łatwiej dotrzeć do matek stosujących przemoc. Podobny problem z zachęceniem sprawcy przemocy do pracy terapeutycznej sygnalizowali Czesi. Ich ideałem jest testowany w Wiedniu trzydziestodniowy program dla dopuszczających się przemocy. Podobno przynosi niezłe efekty. Niestety, ani w Polsce, ani w Czechach trudno byłoby go zastosować z prozaicznej przyczyny braku finansów. - Razem możemy zdziałać więcej to słowa generała Bogdana Klimka, komendanta wojewódzkiego policji w Opolu. Podobnego zdania była Katarzyna Łukowska, zastępca dyrektora Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Zapowiadana nowelizacja ustawy o przeciwdziałaniu przemocy sankcjonować będzie działanie zespołów interdyscyplinarnych. Przeciwdziałanie przemocy domowej mówiła dyrektor Łukowska wymaga Profesor Tadeusz Cielecki w rozmowie kuluarowej. Z problemem przemocy w rodzinie zmagają się polscy i czescy specjaliści. 18 zademonstrowali niebieski pokój przesłuchań, działający w ramach Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Kędzierzynie-Koźlu. Na wyposażenie złożył się miejscowy sąd rejonowy oraz starostwo. Praktyczni Czesi kilka lat temu wprowadzili instytucję nakazu opuszczenia mieszkania przez sprawcę przemocy. O tym, czy ów nakaz zastosować, decyduje policjant. W 2008 roku w całej Republice Czeskiej nakaz zastosowano 555 razy. Początkowo czeska policja broniła się przed takim uprawnieniem. Funkcjonariusze mieli obawy, czy właściwie ocenią sytuację, czy agresor jest naprawdę agresorem, a jego działanie zagraża rodzinie. Życie pokazało, że instytucja nakazu opuszczenia mieszkania zdaje egzamin. Osoby pracujące z rodzinami dotkniętymi przemocą dyskutowały, co należałoby zrobić, by sprawca zechciał poddać się terapii. Monika Witkowska-Kubas z Powiatowego Ośrodka Interwencji Kryzysowej w Prudniku, opowiadała współpracy służb i instytucji. Ważne jest łączenie kompetencji, a nie zastępowanie ich. Zespół składałby się z profesjonalistów, którzy współpracują ze sobą w sposób skoordynowany, w celu skutecznego reagowania na informację o przemocy. Dlaczego zespół? Bo przemoc jest zjawiskiem wieloproblemowym, a działanie grupy daje możliwość zajęcia się wieloma sprawami i problemami - adekwatnie do potrzeb członków rodziny i ich sytuacji, daje też szansę na wymianę doświadczeń, zmniejsza możliwość manipulacji, sprzyja podnoszeniu kompetencji. Prof. Tadeusz Cielecki z Uniwersytetu Opolskiego, podsumowując konferencję stwierdził: - Prawo będzie pomagało, ale problemy rozwiązywać muszą ludzie. Zaś Krzysztof Brzózka, dyrektor Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych dodał: - Naszym zadaniem jest ciągłe niezadowolenie ze swojej pracy. MS

Co w kulturze piszczy Reaktywowany został miesięcznik Strony. Rolę jego wydawcy przejęła Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w Opolu (w ramach swojej statutowej działalności wydawniczej), a rolę naczelnego organizatora redakcji powierzono dyrektorowi Biblioteki Janowi Feusette. Spotkanie z redakcją pisma społeczno-kulturalnego odbyło się 15 września w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Opolu. W spotkaniu z ramienia redakcji brali udział: Adrian Gleń, Jan Feusette, Bartosz Małczyński, Magdalena Sztandara i Bartosz Suwiński. Ustalono, że każdy kolejny numer Stron będzie poświęcony postaci lub zjawisku. Pierwszy zawierał teksty dotyczące sylwetki Tymona Karpowicza, następny będzie omawiał twórczość Tomasza Różyckiego, poety zakorzenionego w problematyce regionu. Jak zapewnił Jan Feusette Każde dobre pióro opolskie ma u nas pierwszeństwo. To stwierdzenie ma dotyczyć zarówno sprawdzonych autorów, jak i debiutantów. W Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej w Opolu zagościła znakomita polska poetka Ewa Lipska w związku z wydaniem dzieła pisanego prozą pt. Sefer Zmianę swoich zainteresowań uzasadniła słowami: sięgamy po inne formy literackie, bo nie mieścimy się w jakichś, jest to element przygody, zabawy. O nowej książce rozmawiał z poetką Krzysztof Ogiolda. - Opisując pewne sytuacje i stwarzając nastrój chciałam się podzielić z czytelnikami przemyśleniami na temat życia i czasu, w którym przyszło mi żyć powiedziała Ewa Lipska. W Galerii Sztuki Współczesnej 18 września została otwarta wystawa pt. Grafika czy już fotografia? związana z Międzynarodowym Triennale Grafiki w Krakowie. Do wystawy głównej w Krakowie zakwalifikowało się dwoje opolskich twórców: Magdalena Hlawacz i Józef Chyży. Wystawie w GSW towarzyszyła ekspozycja w galerii Aneks grafiki Aleksandry Janik pt. Imaginarium. Muzeum Śląska Opolskiego wraz z Filharmonią Opolską Ewa Lipska w czasie opolskiego spotkania. rozpoczęło cykl spotkań pt. Kameraliści Filharmonii w Muzeum. 6 października wystąpił Opolski Kwartet Smyczkowy Quodlibet Jednocześnie w każdą ostatnią niedzielę miesiąca Galeria MŚO zaprasza na adresowane zarówno do dzieci, jak i dorosłych warsztaty plastyczne. W pierwszej części historyk sztuki wprowadza w tematykę zajęć, w drugiej artysta plastyk demonstruje proces powstawania dzieła, w trzeciej uczestnicy sami wykonują pracę, która jest tematem warsztatów. Ostatnio omawianą techniką plastyczną były grafiki - odbitki z form naturalnych. Victoria Dubovyk na tle obrazów. Redakcja Stron w składzie: Magdalena Sztandara, Jan Feusette, Bartosz Małczyński i Adrian Gleń.. W nyskich kazamatach po efektownej rewitalizacji mieści się między innymi galeria Nyskiego Domu Kultury. Oprócz stałej ekspozycji prac Nyskiej Grupy, w październiku otwarto wystawę pt. Lwowskie klimaty Prezentowane jest malarstwo na jedwabiu Victorii Dubovyk, artystki ze Lwowa, wykładowcy Lwowskiej Akademii Sztuk Pięknych. Niezwykle barwne dekoracyjne batiki inspirowane są, jak sama artystka przyznaje, często malarstwem Gustawa Klimta. Tajemnicze uliczki, piękne kobiety i ornamenty roślinne to niektóre z motywów prac ukraińskiej artystki. Małgorzata Sobolewska 19