STATUT CARITAS DIECEZJI ŁOWICKIEJ Bogaty w miłosierdzie Bóg Ojciec posłał na świat swojego Syna, który nie tylko daje świadectwo miłosierdziu Bożemu, lecz równocześnie odsłania istotę samego miłosierdzia. Zgodnie z poleceniem Chrystusa, miłosierdzie jest istotnym elementem misji ewangelizacyjnej Kościoła i jej weryfikacją. Ubogich zawsze macie u siebie... J 12,8. W celu świadczenia miłosierdzia ubogim zostaje erygowana Caritas Diecezji Łowickiej. ROZDZIAŁ I Nazwa, charakter prawny, teren działania Art. 1 Caritas Diecezji Łowickiej, nazwana dalej Caritas, jest duszpasterską instytucją charytatywną i humanitarną w Diecezji Łowickiej. Art. 2 Caritas służy pomocą Kościołowi diecezjalnemu w wypełnianiu posłannictwa chrześcijańskiej dobroczynności. Art. 3 Caritas posiada osobowość prawną i działa w oparciu o przepisy prawa kościelnego, odpowiednie przepisy prawa państwowego oraz postanowienia niniejszego Statutu. Art. 4 Caritas ma prawo posiadania, nabywania, zbywania i zarządzania swym majątkiem, jak również występowania przed władzami państwowymi, sądami i osobami trzecimi dla obrony i prezentacji swych praw. 1
Art. 5 Caritas ma swoją główną siedzibę w Łowiczu, terenem zaś jej działalności jest Diecezja Łowicka. Art. 6 Dla realizacji celów statutowych Caritas Diecezji Łowickiej może tworzyć na terenie własnej diecezji oraz całej Polski jednostki organizacyjne, z zachowaniem odpowiednich przepisów prawa kościelnego i państwowego. ROZDZIAŁ II 1. Cele i zadania Caritas Art. 7 Celem Caritas jest szerzenie chrześcijańskich zasad, idei posługi charytatywnej oraz instytucjonalna aktywność charytatywna i humanitarna realizowana poprzez kierowanie i koordynowanie całej kościelnej działalności, charytatywnej na terenie Diecezji Łowickiej, a także praca wychowawcza i administracyjna na polu charytatywnym, zgodnie z charakterem instytucji kościelnej. Art. 8 Określone w artykule 7 cele wyznaczają w szczególności następujące zadania i kierunki działania Caritas. a/ krzewienie i programowanie idei miłosierdzia chrześcijańskiego w diecezji przez: - szerzenie chrześcijańskiej nauki o miłosierdziu i pogłębianie jej zrozumienia, - krzewienie ducha czynnej miłości bliźniego, - wychowanie do świadczenia miłosierdzia, - formowanie duchowe i praktyczne działaczy charytatywnych - opracowanie programów działalności dobroczynnej w diecezji: b/ kierowanie całością działań charytatywnych w diecezji przez: - jednoczenie, regulację, doskonalenie i kontrolę działalności placówek kościelnej akcji charytatywnej na terenie diecezji, - organizowanie własnych ogniw terenowych: Okręgów, Zespołów, Kół i innych ogniw pomocniczych, - uczestniczenie w ogólnokrajowych akcjach, wchodzących w zakres charytatywnej działalności Kościoła, - podtrzymywanie i rozwijanie tradycyjnych akcji charytatywnych - zarządzanie diecezjalnymi placówkami opiekuńczymi i Caritas, 2
- współdziałanie z akcją charytatywno-opiekuńczą prowadzoną przez organizacje państwowe, samorządowe, społeczne, wyznaniowe i inne: c/ reprezentowanie diecezjalnej działalności charytatywnej przez: - utrzymanie łączności i współpracy z Caritas Polska i Caritas diecezjalnymi, - występowanie wobec lokalnych władz państwowych, samorządowych, społecznych i innych, - kontakty z innymi podmiotami krajowymi, zagranicznymi i międzynarodowymi w zakresie realizacji celów statutowych, - współpracę z organizacjami charytatywnymi innych wyznań i religii oraz organizacjami świeckimi, przy zachowaniu własnej tożsamości, po uprzednim uzyskaniu zgody Biskupa Łowickiego. 2. Sposoby i środki działania Art. 9 Caritas realizuje swoje cele i wypełnia zadania poprzez: - urządzanie nabożeństw, dni skupienia rekolekcji, pielgrzymek, - systematyczną formację i kształcenie pracowników i wolontariuszy, - organizowanie zebrań, konferencji, zjazdów, kursów, - analizę różnorakich zjawisk społecznych, zakresu ich występowania, wypracowywanie programów zmierzających do ich usuwania - prowadzenie i wdrażanie wypracowanych programów na rzecz szerokiego zakresu potrzebujących, a w szczególności: rodziny, dzieci, młodzieży, samotnych matek, niepełnosprawnych, chorych, seniorów, uzależnionych, bezdomnych, bezrobotnych, ofiar przemocy, więźniów, migrantów i uchodźców, ofiar klęsk żywiołowych, epidemii i zbrojnych konfliktów, - wydawanie czasopism i książek oraz materiałów instruktażowo - szkoleniowych, - organizowanie i prowadzenie placówek, poradni i biur: oświatowych, medycznych, poradnictwa, wydawniczych oraz innych właściwych dla realizacji zadań charytatywno opiekuńczych Caritas, - organizowanie pomocy stałej lub doraźnej, całkowitej lub częściowej, udzielanie zapomóg zwrotnych lub bezzwrotnych, tak gotówkowych jak i rzeczowych, - organizowanie różnych form wypoczynku dla dzieci i młodzieży oraz dla osób starszych. - organizowanie działań w zakresie ochrony, profilaktyki i promocji zdrowia, - prowadzenie akcji promujących i finansujących działalność charytatywną, - niesienie pomocy humanitarnej, 3
Art. 10 Dla realizacji celów i właściwego wypełnienia zadań, Caritas czerpie w szczególności środki materialne i finansowe: a/ z ofiarności społecznej (organizowanie zbiórek i imprez dochodowych itp.), b/ z prowadzenia własnej działalności gospodarczej lub handlowej, c/ z nieruchomości i mienia ruchomego, stanowiącego jej własność oraz z obrotu tym majątkiem, d/ z subwencji i dotacji pochodzących od instytucji kościelnych, państwowych, samorządowych, prywatnych i osób fizycznych, e/ spadków, zapisów, darowizn, odpisów podatkowych, itp., f/ i innych źródeł. Art. 11 Diecezja i parafie nie ponoszą odpowiedzialności finansowej za zobowiązania Caritas i jej ogniw. ROZDZIAŁ III Zarząd diecezjalny Art. 12 Władzami Caritas są: Biskup Łowicki, Zarząd, Dyrektor, Komisja Rewizyjna. Art. 13 Najwyższą władzą Caritas jest Biskup Łowicki, który: - powołuje Caritas do istnienia, - mianuje i odwołuje dyrektora i pozostałych członków Zarządu Caritas, - nadaje statut i zatwierdza jego zmiany, - wydaje zgodę na rozporządzenie prawami do nieruchomości, - powołuje i odwołuje Komisje Rewizyjną i przyjmuje jej sprawozdanie, - rozwiązuje Caritas, - decyduje o przeznaczeniu majątku Caritas w przypadku rozwiązania z uwzględnieniem przepisów odrębnych. 4
Art. 14 Zarząd Caritas stanowią: - dyrektor, - zastępca dyrektora, - sekretarz, - członkowie, którym została powierzona troska o poszczególne dziedziny działalności Caritas.. Art. 15 Zarząd kieruje pracą Caritas i odpowiada za swoją działalność przed Biskupem Łowickim, któremu składa sprawozdanie z rocznej działalności do 31 marca. Art. 16 W zakres działania Zarządu wchodzi: a) opracowanie planów działalności Caritas, sporządzanie preliminarzy budżetowych oraz sprawozdań i bilansów ogniw terenowych i placówek prowadzonych przez Caritas, b) ustalenie wytycznych dla działalności ogniw terenowych i placówek. c) powołanie, tworzenie oraz kontrola placówek terenowych, d) przyjmowanie i zwalnianie pracowników Biura Caritas, e) gospodarowanie funduszami i majątkiem Caritas w granicach określonych budżetem, f) organizowanie i nadzorowanie działalności gospodarczej, g) przyjmowanie darowizn, spadków, zapisów, itp. h) Kontrolowanie ksiąg gospodarki finansowej Parafialnych Zespołów Caritas. Art. 17 Do zadań dyrektora należy: a) zwoływanie, przynajmniej dwa razy w roku, posiedzeń Zarządu, b) przewodniczenie Zarządowi, c) reprezentowanie Caritas i występowanie w jej imieniu zgodnie z przepisami prawa, d) podejmowanie samodzielnie decyzji w sprawach bieżących w imieniu Zarządu, e) informowanie Biskupa Łowickiego o działalności Caritas. f) po złożeniu przez Proboszcza miejsca pisemnego wniosku z podaniem osób i pełnionych przez nich funkcji w zarządzie Parafialnego Zespołu Charytatywnego Caritas zatwierdzenie i rejestracja powołanego Zespołu. 5
g) Decydowanie w porozumieniu z Biskupem Łowickim i po zaciągnięciu opinii miejscowego proboszcza o przeznaczeniu majątku Parafialnego Zespołu po jego rozwiązaniu. Art. 18 a) Dyrektor ma prawo powołania Rady Konsultorów Caritas. b) Rada Konsultorów Caritas jest organem doradczym Dyrektora i składa się z 3 7 osób. c) Na posiedzenie Rada Konsultorów Dyrektor może zaprosić biegłych w omawianych na nim sprawach i wysłuchać ich opinii. d) Radę Konsultorów Caritas zwołuje i przewodniczy jej Dyrektor Caritas. e) Członkowie Rady mają prawo przedstawiania sugestii i projektów przyszłych działań Caritas. f) Rada wybiera spośród swoich członków Sekretarza, którego zadaniem jest protokołowanie posiedzeń i pomoc Przewodniczącemu w jej pracach. g) Szczegółowe zasady pracy Rady Konsultorów określa regulamin zatwierdzony przez Dyrektora. Art. 19 Komisja Rewizyjna powołana przez Biskupa Łowickiego, dokonuje kontroli majątku, ksiąg i gospodarki finansowej Caritas oraz składa sprawozdanie. ROZDZIAŁ IV 1. Okręgi Caritas Art. 20 Okrąg Caritas, powołany do życia przez Biskupa Łowickiego, obejmuje swoją działalnością teren dekanatu. Art. 21 Na czele Okręgu stoi Zarząd Okręgowy. a/ Do Zarządu Okręgowego należy: - prezes, którym jest wice - dziekan, mianowany przez Biskupa Łowickiego, - jego zastępca, jeden z księży proboszczów dekanatu. - Sekretarz, - członkowie, po jednym z każdej parafii. Mogą być nimi osoby świeckie. 6
b/ Członków Zarządu Okręgowego powołuje prezes w porozumieniu z proboszczami parafii wchodzących w skład Okręgu, po wcześniejszym przedstawieniu ich kandydatur do zatwierdzenia Dyrektorowi Caritas. Art. 22 Do zadań Zarządu Okręgowego należy: a/ ustalenie kierunków działania na terenie Okręgu w myśl zarządzeń Biskupa Łowickiego i Zarządu Caritas, b/ kontrola pracy Parafialnych Zespołów Charytatywny Caritas na terenie okręgu, c/ koordynacja międzyparafialnych akcji charytatywnych, d/ formacja duchowa i fachowa członków Parafialnych Zespołów Charytatywny Caritas, e/ współpraca z działąjącymi na terenie okręgu placówkami opiekuńczymi i zakładami gospodarczymi, f/ współpraca z innymi organizacjami społecznymi o charakterze opiekuńczym na terenie Okręgu. 2. Parafialne Zespoły Caritas Art. 23 Podstawową jednostką Caritas jest Parafialny Zespół Charytatywny Caritas, zwany dalej Zespołem. Dyrektor Caritas Diecezji Łowickiej, po złożeniu przez Proboszcza miejsca pisemnego wniosku z podaniem osób i pełnionych przez nich funkcji w zarządzie, zatwierdza i rejestruje powołany Zespół. Art. 24 Celem Zespołu jest: a/ mobilizacja charytatywna całej wspólnoty parafialnej do praktykowania miłosierdzia modlitwą, słowem i czynem, b/ stałe rozpoznawanie potrzeb i możliwości pomocy, c/ organizowanie i świadczenie konkretnej pomocy potrzebującym. Art. 25 Zarząd Zespołu stanowią: a/ przewodniczący, którym jest proboszcz albo wskazany przez niego kapłan, b/ zastępca, którym z reguły winna być osoba świecka lub zakonna, c/ sekretarz, 7
d/ skarbnik. Członków Zarządu Zespołu powołuje proboszcz i przedstawia ich listę do zatwierdzenia Prezesowi Okręgu. Art. 26 Zespoły, działające w duchu wiary i modlitwy, dokładają starań, aby parafia stała się prawdziwą wspólnotą miłości. W tym celu: a/ uroczyście obchodzą święta, związane treściowo z miłosierdziem chrześcijańskim, jak np. Święto Miłosierdzia Bożego (w drugą niedzielę Wielkanocy), św. Antoniego (13 czerwca),św. Brata Alberta (17 czerwca), Matki Bożej Uzdrowienia Chorych (6 lipca), św. Wincentego a Paulo ( 27 września), św. Szczepana (26 grudnia), b/ zachęcają wiernych swoim przykładem do modlitwy za żywych i umarłych, do praktykowania wzajemnego przebaczenia oraz do pełnienia innych uczynków miłosierdzia, co do duszy i co do ciała, kultywują parafialne i rodzinne zwyczaje charytatywne, jak np. Tydzień Miłosierdzia, Dzień Chorych i Seniorów, św. Mikołaja, Wigilia, Opłatek itp. c/ rozpoznają na terenie parafii potrzeby materialnej pomocy rodzinom i osobom samotnym, d/ organizują zbiórki pieniężne i rzeczowe. Art. 27 Celem gruntownego rozpoznawania i zaradzania potrzebom wiernych można podzielić parafię na rejony charytatywne, za które odpowiada Charytatywny(a) Opiekun(ka ) Rejonowy(a). Art. 28 Dla zaradzenie konkretnym problemom określonej grupy parafian można zorganizować specjalną pomoc charytatywną, na której czele stoi Charytatywny(a) Opiekun(ka) Sekcyjny(a). Art. 29 Pracę Opiekunów Charytatywnych wspomagają Pomocnicy Charytatywni, rekrutujący się z grona młodzieży, sąsiadów lub osób z odpowiednimi kwalifikacjami np. lekarz, pielęgniarka, prawnik, nauczyciel ). 8
Art. 30 Charytatywny (a) Opiekun(ka) zwraca uwagę na potrzeby następujących grup ludzi: - osoby potrzebujące pomocy duchowej, - chorzy (także psychicznie), - dotknięci patologią społeczną (alkoholicy, narkomani itp.) - rodziny wielodzietne, osoby samotne wychowujące dzieci, - rodziny rozbite i zdemoralizowane, - dzieci i młodzież, zwłaszcza sieroty, wychowankowie domów dziecka i zakładów opiekuńczych, - podróżni, emigranci, pielgrzymi, - osoby w trudnej sytuacji materialnej, - osoby przeżywające inne trudności. Art. 31 Członkowie Parafialnego Zespołu Charytatywnego Caritas współpracują z radą duszpasterską i ukazują jej możliwości działania na odcinku charytatywnym. Art. 32 Zespół dokumentuje swoją działalność przez prowadzenie kartotek osób potrzebujących, protokołów spotkań, kroniki, ewidencji otrzymanych darów i ofiar oraz innych ksiąg i dokumentów. Dokumentacja ta pozostaje w całości do wglądu władz kościelnych. 3. Koła Środowiskowe Art. 33 Dla mobilizacji działań charytatywnych niektórych grup środowiskowych (np. KIK, Ruch Światło-Życie, uczelni, szkół itp.) mogą być utworzone Koła Środowiskowe Caritas, dalej zwane Kołami. Art. 34 Powołanie Koła należy do kompetencji Zarządu Caritas. Art. 35 Koło pracuje na podobnych zasadach jak Zespół Parafialny z uwzględnieniem swej specyfiki i przygotowanych norm działania. Art. 36 Koło należy do Okręgu, na którego terenie znajduje się jego siedziba. 9
Art. 37 Opiekę duchową nad Kołem sprawuje Asystent Koła ROZDZIAŁ V Święto patronalne, symbole Art. 38 Świętem patronalnym Caritas Diecezji Łowickiej jest liturgiczny dzień ku czci Miłosierdzia Bożego (druga Niedziela Wielkanocna). Art. 39 Caritas używa nazwy prawnie zastrzeżonej oraz symbolu przedstawiającego czerwony, równoramienny Krzyż z potrójnymi promieniami falistymi, wychodzącymi z każdego wewnętrznego kąta między ramionami Krzyża oraz białymi literami Caritas, wpisanymi w stylizowaną formę serca w czerwonej ramce z czerwonym napisem Caritas na dole. Art. 40 Caritas używa pieczęci podłużnej i okrągłej - pieczęć podłużna zawiera nazwę Caritas Diecezji Łowickiej, siedzibę i adres Biura oraz inne dane identyfikacyjne np. NIP, Regon. - pieczęć okrągła zawiera w środku symbol Caritas oraz napis w otoku Caritas Diecezji Łowickiej. ROZDZIAŁ VI Przepisy końcowe Art. 41 Niniejszy Statut został przyjęty i zatwierdzony przez Biskupa Łowickiego dnia...r. i wchodzi w życie z dniem podpisania. Zatwierdzam: 10