Green Key Program Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy Kcynia 3.1. GOSPODARKA WODNO ŚCIEKOWA 3.1.1. ZAOPATRZENIE W WODĘ 3.1.1.1. UJĘCIA WÓD ZAOPATRUJĄCE SIEĆ WODOCIĄGOWĄ. Mieszkańcy miasta i gminy Kcynia zaopatrywani są w wodę do celów bytowych z komunalnych ujęć wody eksploatowanych przez dwa podmioty komunalne: 1. Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Kcyni, ul. Nakielska 9. 2. Komunalne Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Szubinie z siedzibą w Szubinie przy ul. Powstańców Wlkp. 76. Na terenie gminy Kcynia eksploatowanych jest 8 komunalnych ujęć wody wraz ze stacjami uzdatniania. Studnie wiercone w obrębie ujęć ujmują wodę z utworów czwartorzędowych i trzeciorzędowych. Ujęcia komunalne to: 1) Ujęcie w Łankowicach W skład ujęcia komunalnego wchodzą dwie studnie wiercone, ujmujące wodę z zasobów trzeciorzędowych. Zatwierdzone zasoby eksploatacyjne dla ujęcia wynoszą 36 m 3 /h. Pozwolenie wodnoprawne wydane jest na zaopatrywanie miejscowości: Łankowice, Dębogóra, Iwno, Sierniki i część Grocholina (ponadto ujęcie zaopatruje mieszkańców z miejscowości: Kazimierzewo, Nowa Wieś Notecka, Gromadno). Eksploatatorem ujęcia jest KPWiK Sp. z o.o. w Szubinie. W obowiązującym pozwoleniu wodnoprawnym studnie posiadają wydzieloną strefę ochrony bezpośredniej zgodnie z istniejącym wygrodzeniem. Dla ustanowionych terenów zostały równieŝ w rozporządzeniu określone nakazy i zakazy związane z uŝytkowaniem tych obszarów. 2) Ujęcie w Malicach W skład ujęcia komunalnego wchodzą dwie studnie wiercone, ujmujące wodę z zasobów czwartorzędowych. Zatwierdzone zasoby eksploatacyjne dla ujęcia wynoszą 45 m 3 /h. Pozwolenie wodnoprawne wydane jest na zaopatrywanie miejscowości: Malice, Krzepiszyn, Mycielewo, Rzemieniewice, Turzyn, Ujazd i Zalesie (miejscowości Turzyn i Zalesie nie są jednak zaopatrywane z tego ujęcia). Eksploatatorem ujęcia jest KPWiK Sp. z o.o. w Szubinie. 3) Ujęcie w Smoguleckiej Wsi Ujęcie składa się z dwóch czynnych otworów studziennych, ujmujących wodę z czwartorzędowych poziomów wodonośnych. Zatwierdzone zasoby eksploatacyjne dla 27
Program Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy Kcynia Green Key ujęcia wynoszą 60 m 3 /h. Ujęcie zasila w wodę mieszkańców miejscowości Smogulecka Wieś. Eksploatatorem ujęcia jest ZGKiM w Kcyni. W obowiązującym pozwoleniu wodnoprawnym studnie posiadają wydzieloną strefę ochrony bezpośredniej zgodnie z istniejącym wygrodzeniem. 4) Ujęcie w Kcyni Ujęcie składa się z dwóch czynnych otworów studziennych, ujmujących wodę z trzeciorzędowych poziomów wodonośnych. Zatwierdzone zasoby eksploatacyjne dla ujęcia wynoszą 126 m 3 /h. Ujęcie zasila w wodę mieszkańców miejscowości Kcynia, Tupadły i Karmelita. Eksploatatorem ujęcia jest ZGKiM w Kcyni. W obowiązującym pozwoleniu wodnoprawnym studnie posiadają wydzieloną strefę ochrony bezpośredniej zgodnie z istniejącym wygrodzeniem. 5) Ujęcie w Słupowej Ujęcie składa się z dwóch czynnych otworów studziennych, ujmujących wodę z czwartorzędowych poziomów wodonośnych. Zatwierdzone zasoby eksploatacyjne dla ujęcia wynoszą 40 m 3 /h. Pozwolenie wodnoprawne wydane jest na zaopatrywanie miejscowości: Słupowa, Słupowiec, Dobieszewko, Dobieszewo, Rozpętek, Miaskowo, Sierniki i Grocholin (miejscowości Sierniki i Grocholin nie są jednak zaopatrywane z tego ujęcia). Eksploatatorem ujęcia jest KPWiK Sp. z o.o. w Szubinie. W obowiązującym pozwoleniu wodnoprawnym studnie posiadają wydzieloną strefę ochrony bezpośredniej zgodnie z istniejącym wygrodzeniem. 6) Ujęcie w Dziewierzewie Ujęcie składa się z dwóch czynnych otworów studziennych, ujmujących wodę z trzeciorzędowych poziomów wodonośnych. Pozwolenie wodnoprawne wydane jest na zaopatrywanie miejscowości: Dziewierzewo, śarczyn, Górki Zagajne, Miastowice, Turzyn, Mycielewo i Krzepiszyn (miejscowości Mycielewo i Krzepiszyn nie są jednak zaopatrywane z tego ujęcia). Eksploatatorem ujęcia jest KPWiK Sp. z o.o. w Szubinie. W obowiązującym pozwoleniu wodnoprawnym studnie posiadają wydzieloną strefę ochrony bezpośredniej zgodnie z istniejącym wygrodzeniem. 7) Ujęcie w śurawi Ujęcie składa się z dwóch czynnych otworów studziennych, ujmujących wodę z trzeciorzędowych poziomów wodonośnych. Ujęcie zasila w wodę mieszkańców miejscowości śurawia, Włodzimierzewo, Palmierowo, Głogowiniec, Grocholin (część). Eksploatatorem ujęcia jest KPWiK Sp. z o.o. w Szubinie. 28
Green Key Program Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy Kcynia 8) Ujęcie w Szczepicach Ujęcie zasila w wodę mieszkańców miejscowości: Bąk, Suchoręcz, Suchoręczek, Szczepice, Zabłocie, Elizewo, Elizewo Skórzewo, Roztrzębowo. Podstawowe dane dotyczące komunalnych ujęć wód podziemnych słuŝących do zaspokajania potrzeb bytowych mieszkańców przedstawiono w tabeli nr 13. TABELA 13. Nazwa ujęcia lokalizacja Komunalne ujęcia wody na terenie gminy Kcynia Właściciel/ uŝytkownik Studnia/ głębokość, wydajność Wielkość poboru wody Strefy ochrony Pozwolenie wodnoprawne 1 2 3 4 5 6 7 1. Ujecie w Malicach Komunalne Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. Szubin Nr 1 51 m Q=41 m 3 /h Nr 2 51 m Q=45 m 3 /h Zatwierdzone wielkosci poboru Q maxh=34 m 3 /h Q maxd=421 m 3 /d Q śrd= 321 m 3 /d Q śr rok=117 000 m 3 /rok b.d. Nr WWŚ.6223-34/08 z dnia 15.12.2008 r. waŝne do 30.11.2018 r. 2. 3. Ujecie w Łankowicach Ujęcie w Smoguleckiej Wśi 4. Ujęcie w Kcyni 5. Ujęcie w Słupowej Komunalne Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. Szubin Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej Kcynia Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej Kcynia Komunalne Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. Szubin Nr 1 153 m Q= 34 m 3 /h Nr 2 147 m Q=36 m 3 /h Nr 2 73 m Q=37 m3/h Nr 3 72 m Q=60 m3/h Nr 1T 145 m Q=66 m3/h Nr 2T(4) 144,5 m Q=60 m3/h Nr 1 127,5 m Q=40 m3/h Nr 2 115 m Q=33 m3/h Zatwierdzone wielkości poboru Q maxh=31 m 3 /h Q maxd=375 m 3 /d Q śrd=250 m 3 /d Q śr rok=91 000 m 3 /rok Zatwierdzone wielkości poboru Qmaxh=4 m3/h Qmaxd=36 m3/d Qśrd= 12,5 m3/d Qś roczne=4 560 m3/rok Zatwierdzone wielkości poboru Qmaxh=124 m3/h Qmaxd=1 195 m3/d Qśrd= 496 m3/d Zatwierdzone wielkości poboru Qmaxh=40 m3/h Qmaxd=577 m3/d Qśrd= 458 m3/d Qś roczne=167000 m3/rok Strefa ochrony bezpośredniej Strefa ochrony bezpośredniej Strefa ochrony bezpośredniej Strefa ochrony bezpośredniej Nr WWS.6223-19/08 z dnia 01.09.2008 r., waŝne do 31.08.2018 r. Nr WWŚ.6223-9/08 z dnia 30.07.2008 r., waŝne do 31.07.2018 r. Nr WWŚ.6223-6/08 z dnia 29.04.2008 r., waŝne do 31.12.2017 r. Nr WWŚ.6223-10/07 z dnia 07.12.2007 r. waŝne do 31.12.2017 r. 29
Program Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy Kcynia Green Key 8. 6. 7. Ujęcie w Dziewierzewie Ujęcie w miejscowości śurawia Ujęcie w Szczepicach Komunalne Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. Szubin Komunalne Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. Szubin. Komunalne Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. Szubin Nr 1 140 m Q=52,5 m3/h Nr 2 132 m Q=55 m3/h Nr 1 167 m Nr 2 164 m Nr 2 129,5m Q=45,0m 3 /h Nr 1 128m Q=37,5m 3 /h Zatwierdzone wielkości poboru Qmaxh=50 m3/h Qmaxd=632 m3/d Qśrd= 488 m3/d Qś roczne=178000 m3/rok Zatwierdzone wielkości poboru Qmaxh=29,5 m3/h Qmaxd=355,6m 3/d Qśrd= 269 m3/d Qś roczne=40000 m3/rok Q max.h=31,00m 3 / h Q śr.d=220,m 3 /d Q max.d=270 m 3 /d Q śr.r=80000m 3 /r Strefa ochrony bezpośredniej Strefa ochrony bezpośredniej Strefa ochrony bezpośredniej Źródło: Decyzje pozwolenia wodnoprawne na pobór wód podziemnych, Informacje Urzędu Miasta w Kcyni Nr WWR- 6223-22/06 z dnia 29.12.2006 r. waŝne do 31.12.2016 r. Nr WWR- 6223-29/00/01 z dnia 13.08.2000 r. waŝne do 31.12.2009 r. WWŚ-6223-31/08 z dnia 24.11.2008 r. waŝne do 30.11.2018 r. Poza ujęciami własnymi eksploatowanymi przez KPWiK Sp. z o.o. Szubin, na terenie gminy mieszkańcy zaopatrywani są w wodę z ujęć zakładowych leŝących na terenie gminy oraz z ujęć komunalnych połoŝonych na terenie poza granicami gminy Kcynia (ujęcie Królikowo w gminie Szubin zaopatrujące miejscowość Górki Dąbskie). Schemat ogólny systemu zaopatrzenia poszczególnych miejscowości w wodę do celów bytowych przedstawiono na mapce poglądowej. Wszystkie ujęcia wody, które zaopatrują mieszkańców gminy Kcynia w wodę do celów bytowych i gospodarczych, posiadają wyznaczoną strefę ochrony bezpośredniej źródeł i ujęć wody, która powinna wynosić 8,0 10,0 m. od krawędzi obudowy studni według przepisów art. 58 ust.5 Prawa wodnego (Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Dz. U. Nr 115 poz. 1229 z późn zm. tekst jednolity z dnia 18 listopada 2005 r. Dz. U. Nr 239 poz. 2019). Strefy ochrony bezpośredniej komunalnych ujęć i źródeł wody winny być według przepisów Prawa Wodnego oraz wydanych pozwoleń wodnoprawnych wygrodzone ogrodzeniem z siatki, a teren powinien być wyłączony z uŝytkowania niezwiązanego z eksploatacją ujęcia. Teren powinien być ogrodzony i zazieleniony, natomiast wody opadowe odprowadzane w sposób uniemoŝliwiający dostanie się ich do urządzeń słuŝących 30
Green Key Program Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy Kcynia do poboru wody. Teren ujęcia winien być równieŝ oznaczony tablicą informacyjną oraz zakazem wstępu. PoniŜej przedstawiono ogólne dane dotyczące eksploatacji wodociągów i urządzeń wodociągowych eksploatowanych przez KPWiK Sp. z o.o. Szubin i ZGKiM Kcynia, na podstawie formularza statystycznego do Głównego Urzędu Statystycznego M-06 (sprawozdanie o wodociągach i kanalizacji za rok 2007 z KPWiK Szubin i 2008 z ZGKiM Kcynia). TABELA 14. Część I Dane dotyczące eksploatacji wodociągu i urządzeń wodociągowych przez KPWiK Sp. z o.o. Szubin w 2007 r. Wyszczególnienie Wykonanie w dam 3 (1 dam 3 = 1tys.m 3 ) woda pobrana z ujęć razem 361,4 w tym z ujęć powierzchniowych - woda pobrana na własne cele technologiczne b.d. straty wody b.d. zakup hurtowy wody b.d. sprzedaŝ hurtowa wody b.d. razem 239,1 woda dostarczona (zuŝycie wody) Część II z tego gospodarstwom domowym i indywidualnym gospodarstwom rolnym pozostałe cele 217,3 b.d. Wyszczególnienie Dobowa zdolność produkcyjna czynnych ujęć wody urządzeń w m 3 /d uzdatniania całego wodociągu Źródło: M-06 Sprawozdanie o wodociągach i kanalizacji za 2007 rok do GUS. Stan na koniec roku b.d. b.d. b.d. TABELA 15. Część I Dane dotyczące eksploatacji wodociągu i urządzeń wodociągowych przez ZGKiM w Kcyni w 2008 r. Wykonanie w dam 3 Wyszczególnienie (1 dam 3 = 1tys.m 3 ) Kcynia miasto 268,7 razem 305,6 woda pobrana z ujęć Kcynia obszar wiejski 36,9 w tym z ujęć powierzchniowych - woda pobrana na własne cele technologiczne straty wody zakup hurtowy wody sprzedaŝ hurtowa wody Kcynia miasto 178,0 razem 207,8 Kcynia obszar wiejski 29,8 woda dostarczona Kcynia miasto jw. (zuŝycie wody) z tego gospodarstwom domowym i indywidualnym gospodarstwom rolnym Kcynia obszar wiejski jw. jw. 31
Program Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy Kcynia Green Key Część II Wyszczególnienie Dobowa zdolność produkcyjna czynnych ujęć wody urządzeń w m 3 /d uzdatniania całego wodociągu Źródło: M-06 Sprawozdanie o wodociągach i kanalizacji za 2008 rok do GUS. Stan na koniec roku b.d. b.d. b.d. PoniŜsza tabela przedstawia ilość pobranej wody przez mieszkańców, dostarczonej przez zakłady eksploatujące wodę na terenie gminy Kcynia. TABELA...16. Ogółem: Gmina Kcynia Źródło: KPWiK w Szubinie TABELA 17. Ogółem: Miasto Kcynia Źródło: ZGKiM w Kcyni Pobór wody z sieci wodociągowej przez mieszkańców, eksploatowanej przez KPWiK Szubin Pobór wody Pobór wody Pobór wody w I kwartale w roku 2006 w roku 2007 roku 2008 [m 3 ] [m 3 ] [m 3 ] [m 3 /d] 351 755 336 861 64 899 917,80 Pobór wody z sieci wodociągowej przez mieszkańców, eksploatowanej przez ZGKiM Kcynia Pobór wody Pobór wody Pobór wody w roku 2006 w roku 2007 I kwartał roku 2008 [m 3 ] [m 3 ] [m 3 ] [m 3 /d] b.d. 209 800 b.d. b.d. Łączną ilość wody pobranej z ujęć i dostarczonej (zuŝycie wody) przez obydwa podmioty eksploatujące ujęcia i sieć wodociągową na terenie gminy Kcynia przedstawia tabela poniŝej. Dane dotyczące poboru wody z ujęć oraz ilości wody dostarczonej TABELA 18. do sieci wodociągowej w 2007 i 2008 r. na terenie gminy Kcynia. woda pobrana z ujęć woda dostarczona w roku 2007 i 2008 w roku 2007 2008 w tym Podmiot gosp. Wyszczególnienie eksploatujący w tym z domowym razem razem teren ujęć pow. i indywid. gosp. rolnym w dam 3 (1 dam 3 = 1 tys. m 3 ) Miasto i Gmina Kcynia ZGKiM Kcynia 305,6-207,8 207,8 KPWiK Gmina Kcynia Sp. z o.o. 361,4-239,1 217,3 Szubin Razem 667,0-446,9 425,1 Źródło: M-06 Sprawozdanie o wodociągach i kanalizacji za 2007 i 2008 rok do GUS. 32
Green Key Program Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy Kcynia Na przestrzeni lat 2003 2007 ogólne ilości wody dostarczonej gospodarstwom domowym i zbiorowego zamieszkania kształtowały się następująco. TABELA 19. Rok Woda dostarczana gospodarstwom domowym i indywidualnym gospodarstwom rolnym na terenie gminy Kcynia na przestrzeni lat 2003-2007 Woda dostarczana gospodarstwom domowym i indywidualnym gospodarstwom rolnym w ciągu roku w dam 3 (tys. m 3 ) Teren miasta Teren wiejski Razem 1 2 3 4 2003 180,8 226,3 407,1 2004 177,2 220,8 398,0 2005 175,4 236,2 411,6 2006 187,7 232,1 419,8 2007 173,7 263,5 437,2 Źródło: GUS Bank Danych Regionalnych. Z powyŝszych zestawień wynika, Ŝe na przestrzeni lat zuŝycie wody wzrosło. Szczególnie tendencja ta dotyczy obszaru wiejskiego. Na terenie miejskim spadek jest równieŝ znaczny. Z danych GUS-u, za rok 2007 wynika, Ŝe: - zuŝycie wody z wodociągów ogółem wynosiło: na 1 mieszkańca 31,7 m 3, na 1 korzystającego / odbiorę 40,9 m 3 ; - zuŝycie wody z wodociągów w mieście wynosiło: na 1 mieszkańca 36,1 m 3, na 1 korzystającego / odbiorę 39,0 m 3 ; - zuŝycie wody z wodociągów na obszarze wiejskim wynosiło: na 1 mieszkańca 29,3 m 3, na 1 korzystającego / odbiorę 42,3 m 3. 33
Program Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy Kcynia Green Key 3.1.1.2. ZAKŁADOWE UJĘCIA WÓD oraz ujęcia wód do celów gospodarczych i rolniczych Na terenie gminy Kcynia zlokalizowane są ujęcia wód głębinowych podziemnych wykorzystywanych do celów gospodarczych i rolniczych. TABELA 20. L.p. Nazwa ujęcia lokalizacja Eksploatowane ujęcia wód podziemnych do celów rolniczych i przemysłowych stan na 2008 r. Właściciel uŝytkownik Studnia głębokość wydajność Wielkość poboru wody Strefy ochrony Pozwolenie wodnoprawne 1 2 3 4 5 6 7 Zatwierdzone Przedsiębiorstwo wielkości poboru Rolno Ujęcie zakładowe Nr 3A Q Przetwórcze maxh=4,9m 3 /h, 1. w Górkach Q Brzysko-Rol w śrd=36 m 3 Strefa ochrony /d, Dąbskich Nr 4 Q Brzyskorzystewku maxd=46,5 m 3 bezpośredniej /d, Q w śninie śrroczne=13 160 m 3 /rok 2. Ujęcie w Kcyni 3. 4. 5. Ujęcie w śarczynie Ujęcie w Grocholinie Ujęcie w Chwaliszewie Gospodarstwo Ogrodniczo-Rolne Bogna Adamska w Kcyni Szkółka Zespolona Nadleśnictwa Szubin śarczyn Gospodarstwo Rolne Grocholin Sp. z o.o. Gospodarstwo Rolne Chwaliszewo Sp. z o.o. Nr 1 Nr 2 33 m Nr 4 32 m Q=35 m 3 /h Nr 1 66 m Q=34 m 3 /h Nr 2 61 m Q=24 m 3 /h Nr 1A 79 m Q=65 m 3 /h Nr 3 80 m Q=75 m 3 /h Nr 1 67 m Q maxh=15m 3 /h, Q śrd=40m 3 /d, Q maxd=60 m 3 /d Q śrroczne=11 000 m 3 /rok Q maxh=35m 3 /h, Q śrd=338 m 3 /d, Q maxd=498 m 3 /d Q maxh=29 m 3 /h Q maxd=230 m 3 /d Q śrd=73 m 3 /d Q maxh=44 m 3 /h Q maxd=295 m 3 /d Q śrd= 69 m 3 /d Q maxh=12,6 m 3 /h Gospodarstwo Q Ujęcie maxd=140,4 m 3 /d 6. Tupadły Q w Tupadłach śrd= 108,3m 3 /d Sp. z o.o. Nr 2 Q maxroczn= 39 529 75 m m 3 /rok Źródło: Pozwolenia wodnoprawne na pobór wód podziemnych Urząd Miasta w Kcyni b.d. Strefa ochrony bezpośredniej Strefa ochrony bezpośredniej Strefa ochrony bezpośredniej Strefa ochrony bezpośredniej WSRiRW-III- DL/6811/20/0 z dnia 28.12.2007 r. waŝne do 31.12.2017 r. WWR-6223-24/06/07 z dnia 16.01.2007 r. waŝne do 30.01.2017 r. WWR-6223-7/03 z dnia 07.07.2003 r. Zamiana decyzji WWR-6223-7/03/06 z dnia 10.01.2006 waŝne do 15.07.2013 WWR-6223-14/04/05 z dnia 11.03.2005 r. waŝne do 15.03.2015 r. WWR-6223-13/04/05 z dnia 31.01.2005 r. waŝne do 31.01.2015 r. WWR-6223-4/2 z dnia 15.03.2001 r. waŝne do 01.04.2010 r. 34
Green Key Program Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy Kcynia 3.1.1.3. WODA UJMOWANA NA CELE PRZECIWPOśAROWE (PPOś). Woda do celów przeciwpoŝarowych pobierana jest z hydrantów zlokalizowanych na sieci wodociągowej na terenie miasta i gminy. Brak informacji na temat ilości hydrantów znajdujących się na sieci wodociągowej eksploatowanej przez KPWiK Sp. z o.o. Szubin oraz ZGKiM Kcynia, ze względu na brak ich ewidencji. 3.1.1.4. SIEĆ WODOCIĄGOWA Woda uzdatniana dla zaopatrywania potrzeb bytowych mieszkańców gminy Kcynia dostarczana jest siecią wodociągową eksploatowaną przez następujące podmioty komunalne: 1. Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Kcyni, ul. Nakielska (wodociągi głównie dla miasta Kcynia). 2. Komunalne Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Szubinie, ul. Powstańców Wlkp. 76 (dla większości wsi w gminie). Dane na temat sieci wodociągowej na terenie gminy w latach 2003-2007 według danych zawartych w Banku Danych Regionalnych GUS przedstawiono w poniŝszych tabelach. TABELA 21. Rok Długość czynnej sieci rozdzielczej na terenie gminy Kcynia na przestrzeni lat 2003-2007 Długość czynnej sieci rozdzielczej w km Teren miasta Teren wiejski Razem 1 2 3 4 2003 20,0 162,0 182,0 2004 20,0 162,5 182,5 2005 20,0 162,8 182,8 2006 20,0 164,8 184,8 2007 20,0 167,0 187,0 Źródło: GUS Bank Danych Regionalnych. 35
Program Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy Kcynia Green Key TABELA 22. Rok Liczba połączeń prowadzących do budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania na terenie gminy Kcynia na przestrzeni lat 2003-2007 Liczba połączeń prowadzących do budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania w sztukach Teren miasta Teren wiejski Razem 1 2 3 4 2003 765 1 103 1 865 2004 765 1 100 1 868 2005 765 1 200 1 965 2006 765 1 211 1 976 2007 765 1 220 1 985 Źródło: GUS Bank Danych Regionalnych. TABELA 23. Rok Ludność korzystająca z sieci wodociągowej na terenie gminy Kcynia na przestrzeni lat 2003-2007 Liczba połączeń prowadzących do budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania w sztukach Teren miasta Teren wiejski Razem 1 2 3 4 2003 4 470 6 056 10 526 2004 4 458 6 040 10 498 2005 4 430 6 228 10 658 2006 4 532 6 207 10 739 2007 4 452 6 226 10 678 Źródło: GUS Bank Danych Regionalnych. Analizując liczbę osób korzystającą z sieci wodociągowej wg informacji GUS na koniec 2007 r. oraz ogólną liczbę ludności na koniec 2007 r. stopień zwodociągowania terenu gminy Kcynia wynosi: - Gmina Kcynia -77,8 % ogółu ludności korzystającej z instalacji wodociągowej; - w mieście -94,6 % ogółu ludności korzystającej z instalacji wodociągowej; - na wsi 69,0 % ogółu ludności korzystającej z instalacji wodociągowej. Stopień zwodociągowania w gminie Kcynia jest mało zadowalający. Sieć wymaga dalszej rozbudowy (zwłaszcza na nowych osiedlach mieszkaniowych), a takŝe modernizacji odcinków azbestowych. Zarówno sieć wodociągowa jak i stacje uzdatniania wody wymagają równieŝ modernizacji i ciągłej konserwacji w celu zachowania dobrej jakości wody do spoŝycia. 36
Green Key Program Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy Kcynia Sieć wodociągowa eksploatowana przez ZGKiM w Kcyni w 2008 r. Na koniec 2008 r. w eksploatacji ZGKiM w Kcyni znajdowało się łącznie 36 km sieci wodociągowej (w tym 20 km w mieście Kcynia oraz 16 km w miejscowości śurawia). Z informacji przekazanych przez ZGKiM w Kcyni w formie sprawozdania rocznego M -06 o wodociągach i kanalizacji za 2008 r. wynika, Ŝe na koniec roku woda dostarczana była do 898 gospodarstw domowych/mieszkań (w tym: do 786 gospodarstw w mieście Kcynia i do 133 na obszarze wiejskim). TABELA 24. Dane dotyczące przyłączy eksploatowanych przez ZGKiM w Kcyni na koniec 2008 r. Połączenia do sieci wodociągowej budynków mieszkalnych Wyszczególnienie i zbiorowego zamieszkania długość w km liczba w szt. Miasto i Gmina Kcynia 10 898 Źródło: M-06 Sprawozdanie o wodociągach i kanalizacji za 2008 rok do GUS. Sieć wodociągowa eksploatowana przez KPWiK Sp. z o.o. w Szubinie w 2007 r. Na koniec 2007 r. w eksploatacji KPWiK Sp. z o.o. w Szubinie znajdowało się łącznie 147,3 km sieci wodociągowej, całość tej sieci obejmowała tereny wiejskie gminy (w tym 4,4 km rur azbestowych). Do sieci wodociągowej eksploatowanej przez zakład w Szubinie, podłączonych było 1 059 gospodarstw domowych. Ponadto ujęcie w Malicach zaopatruje mieszkańców ul. Szubińskiej w miejscowości Kcynia (dł. sieci wodociągowej 2,0 km, 59 gospodarstw domowych). 37
Program Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy Kcynia Green Key TABELA 25. Miejscowości zaopatrywane w wodę przez KPWiK w Szubinie Długość sieci Ilość gospodarstw zasilana z ujęcia wody Lp. Nazwa miejscowości wodociągowej zwodociągowanych - określić gdy z róŝnych [km] [szt] ujęć 1. Malice 2. Krzepiszyn 3. Rzemieniewice 19,2 65 Malice 4. Mycielewo 5. Ujazd 6. Bąk 0,4 3 7. Suchoręcz 8. Suchoręczek 9. Szczepice 10. Zabłocie 11. Elizewo 12. Elizewo - Skórzewo 17,0 168 13. Rozstrzębowo Szczepice Słonawy b.d. b.d. Stare b.d. b.d. Słonawy Gmina Zalesie Szubin b.d. b.d. Szaradowo b.d. b.d. Ameryczka b.d. b.d. 14. Dębogóra 15. Grocholin 16. Iwno 17. Sierniki 26,6 175 18. Łankowice 19. Kazimierzewo 20. Nowa Wieś Notecka 1,1 26 21. Gromadno 6,4 32 22. Rozpętek 23. Dobieszewko 24. Dobieszewo 25. Słupowa 37,9 202 26. Słupowiec 27. Miaskowo 28. Dziewierzewo 14,0 181 29. śarczyn 3,2 40 30. Turzyn 6,2 44 31. Miastowice 7,8 49 32. Górki Zagajne 4,1 40 Łankowice Słupowa Dziewierzewo 33. Górki Dąbskie 1,4 5 Królikowo, gm Szubin Źródło: KPWiK Szubin Z informacji przekazanych przez KPWiK Sp. z o.o. Szubin w formie sprawozdania rocznego M-06 o wodociągach i kanalizacji za 2007 r. wynika, Ŝe na koniec roku woda dostarczana była do 1 059 budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania. Długość 38
Green Key Program Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy Kcynia i liczba przyłączy eksploatowanych przez KPWiK Sp. z o.o. Szubin na koniec 2007 roku kształtowała się następująco. Dane dotyczące przyłączy eksploatowanych TABELA 26. przez KPWiK Sp. z o.o. Szubin na koniec 2007 r. Połączenia do sieci wodociągowej budynków mieszkalnych Wyszczególnienie i zbiorowego zamieszkania długość w km liczba w szt. Gmina Kcynia 28,6 1 059 Źródło: M-06 Sprawozdanie o wodociągach i kanalizacji za 2007 rok do GUS. 3.1.1.5. JAKOŚĆ WÓD UJMOWANYCH I PRZEZNACZONYCH DO ZAOPATRZENIA MIESZKAŃCÓW DO CELÓW BYTOWYCH Eksploatatorzy ujęć wód podziemnych zobowiązani są do wykonywania regularnych badań jakości wody surowej i uzdatnionej na podstawie przepisów prawa wodnego oraz postanowień pozwoleń wodnoprawnych. Nadzór sanitarny nad jakością wody przeznaczonej do spoŝycia sprawuje Państwowa Inspekcja Sanitarna a z jej ramienia Powiatowy Inspektor Sanitarny na zasadach przepisów o Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Na terenie gminy Kcynia kontrolę stanu ujmowanych i oczyszczanych wód podziemnych na eksploatowanych ujęciach, a takŝe kontrolę wody na sieci wodociągowej prowadzi Powiatowa Stacja Sanitarno - Epidemiologiczna w Nakle n/notecią. Jakość wody przeznaczonej do spoŝycia przez ludzi powinna spełniać wymagania Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spoŝycia przez ludzi (Dz. U. Nr 61, poz. 417). Oceny przydatności wody określa się dla parametrów fizykochemicznych oraz wskaźników mikrobiologicznych. Wymagania jakim powinna odpowiadać woda określono w załącznikach do w/w rozporządzenia. Jakość wody przeznaczonej do spoŝycia przez ludzi określana jest dla: wody surowej (woda ujmowana z ujęcia i wprowadzana do stacji uzdatniania); wody uzdatnionej podawanej do sieci ze SUW); wody w punktach czerpania przez konsumentów (woda na sieci wodociągowej). 39
Program Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy Kcynia Green Key Według informacji Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Nakle n/notecią częstotliwość i zakres pobierania próbek wody do kontroli określono i uzaleŝniono od objętości produkowanej wody, jakości i rodzaju ujmowanej wody, długości sieci wodociągowej oraz innych czynników środowiskowych. Na koniec 2007 r. jakość wody w wodociągach dostarczających wodę do spoŝycia na terenie gminy Kcynia odpowiadała wymaganiom sanitarnym. Na podstawie art. 12 ust. 5 ustawy z dnia 7 czerwca 2001r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz. U. Nr 72, poz. 747 ze zm.- tekst jednolity z dn. 12.06.06 Dz.U. Nr 123, poz. 858, 2006r.) Burmistrz Miasta i Gminy Kcynia informuje o jakości wody przeznaczonej do spoŝycia przez ludzi poprzez komunikaty zamieszczone do publicznej wiadomości na tablicy informacyjnej w Urzędzie Miasta i Gminy. 3.1.2. GOSPODARKA ŚCIEKOWA 3.1.2.1. SIEĆ KANALIZACYJNA 3.1.2.1.1. KANALIZACJA BYTOWA Na terenie Miasta i Gminy Nakło nad Notecią funkcjonuje system zbiorowego odprowadzania ścieków komunalnych poprzez systemy kanalizacji eksploatowane przez dwa podmioty komunalne: 1. Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Kcyni, ul. Nakielska 9. 2. Komunalne Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Szubinie z siedzibą w Szubinie przy ul. Powstańców Wlkp. 76. Dane na temat sieci kanalizacji bytowej na terenie miasta i gminy w latach 2003-2007 według danych zawartych w Banku Danych Regionalnych GUS przedstawiono w poniŝszych tabelach. 40
Green Key Program Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy Kcynia TABELA 27. Długość sieci kanalizacyjnej na terenie gminy Kcynia na przestrzeni lat 2003-2007 Rok Długość czynnej sieci rozdzielczej w km Teren miasta Teren wiejski Razem 1 2 3 4 2003 10,0 3,3 13,3 2004 10,0 1,4 11,4 2005 10,0 1,4 11,4 2006 11,0 1,4 12,4 2007 11,0 1,4 12,4 Źródło: GUS Bank Danych Regionalnych. TABELA 28. Rok Liczba połączeń prowadzących do budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania na terenie gminy Kcynia na przestrzeni lat 2003-2007 Liczba połączeń prowadzących do budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania w sztukach Teren miasta Teren wiejski Razem 1 2 3 4 2003 145 13 158 2004 172 21 193 2005 172 21 193 2006 209 21 230 2007 209 21 230 Źródło: GUS Bank Danych Regionalnych. TABELA 29. Rok Ludność korzystająca z sieci kanalizacyjnej na terenie gminy Kcynia na przestrzeni lat 2003-2007 Liczba połączeń prowadzących do budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania w sztukach Teren miasta Teren wiejski Razem 1 2 3 4 2003 1 497 182 1 679 2004 1 695 212 1 907 2005 1 684 211 1 895 2006 1 800 210 2010 2007 1 768 210 1 978 Źródło: GUS Bank Danych Regionalnych. Sieć kanalizacyjna eksploatowana przez ZGKiM w Kcyni Na koniec 2008 r. w eksploatacji ZGKiM w Kcyni znajdowało się łącznie 15,4 km sieci kanalizacyjnej bytowej (ogólnospławnej, sanitarnej, tłocznej), w tym 15,4 km. Cała sieć kanalizacyjna znajduje się na terenie miasta Kcynia. Do eksploatacji sieci zakład korzysta z 4 przepompowni ścieków. Z informacji przekazanych przez ZGKiM w Kcyni wynika, Ŝe na koniec roku ścieki odprowadzane były do zbiorczej sieci z 230 budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania (230 przyłączy). Zakład określił stopień skanalizowania wodociągowania zarządzanego przez siebie obszaru na około 40 %. 41
Program Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy Kcynia Green Key TABELA 30. Dane dotyczące przyłączy kanalizacyjnych na sieci eksploatowanej przez ZGKiM w Kcyni na koniec 2008 r. Wyszczególnienie Połączenia do sieci kanalizacyjnej budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania długość w km liczba w szt. Miasto Kcynia 2,5 230 Gmina Kcynia 0 0 Razem 2,5 230 Źródło: M-06 Sprawozdanie o wodociągach i kanalizacji za 2008 rok do GUS. Sieć kanalizacyjna obecnie eksploatowana przez ZGKiM w Kcyni jest to sieć znajdująca się wyłącznie na terenie miasta Kcynia, z której ścieki oczyszczane są w oczyszczalni ścieków komunalnych zlokalizowanej w miejscowości Kcynia. Charakterystyka oczyszczalni znajduje się w dalszej części rozdziału. Do sieci kanalizacyjnej eksploatowanej przez ZGKiM w Kcyni podłączone są równieŝ przedsiębiorstwa i zakłady przemysłowe znajdujące się na terenie eksploatowanym przez ZGKiM. Większość z tych podmiotów odprowadza do kanalizacji ścieki bytowo-gospodarcze powstające na terenach działalności lub ścieki pochodzące z produkcji lub przetwórstwa nie zawierające substancji szkodliwych dla środowiska. PoniŜej znajduje się wykaz przedsiębiorstw, które wprowadzają do kanalizacji ścieki przemysłowe: - Piekarnia Ciastkarnia Tabaczyński ilość ścieków odprowadzonych w 2007 r. 298 m 3 ; - Cukiernia Cybulski 41,4 m 3 ; - PPH ROKA 293 m 3 i 91 m 3 ; - Zakład Wylęgu Drobiu 997 m 3 ; - Piekarnia Baranienko 14 m 3 ; - Piekarnia GS 288, 7 m 3. Sieć kanalizacyjna na terenie miasta i gminy Kcynia Całkowita długość sieci kanalizacji bytowej na koniec 2008 roku wynosiła 15,4 km. Według GUS za 2007r. na terenie gminy Kcynia wykazano 12,4 km sieci kanalizacyjnej w tym na terenie miasta długość sieci kanalizacyjnej wynosiła 11 km a na terenie wiejskim gminy 1,4 km (miejscowość Grocholin). Poza miastem Kcynia i Grocholinem skanalizowana jest jeszcze miejscowość śurawia. 42
Green Key Program Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy Kcynia Obecnie kanalizacja w Grocholinie oparta jest o miejscową oczyszczalnię ścieków Imhoff, która przewidziana jest do zamknięcia ze względu na nie spełnianie wymogów oczyszczania ścieków. Natomiast sieć kanalizacyjna miasta Kcynia oraz miejscowości śurawia funkcjonuje w oparciu o oczyszczalnię ścieków w Kcyni. W 2008 r razem do sieci kanalizacyjnej podłączonych było 230 budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania. Struktura tych połączeń zobrazowana została w poniŝszej tabeli. TABELA 31. Dane dotyczące połączeń kanalizacyjnych prowadzących do budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania na terenie gminy Kcynia stan na koniec 2008 r. Wyszczególnienie Połączenia do sieci kanalizacyjnej budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania długość w km liczba w szt. Gmina Kcynia 2,5 230 Źródło: M-06 Sprawozdanie o wodociągach i kanalizacji za 2008 rok do GUS. Sieć kanalizacyjna na terenie gminy tworzy zlewnię kanalizacyjną oczyszczalni z lokalizacją w mieście Kcynia przy ul. Nakielskiej 9. Systemy sieci kanalizacyjnej na obszarze miasta to system grawitacyjno-tłoczny. Łącznie w systemie eksploatowane są 4 przepompownie. Analizując liczbę osób korzystającą z sieci kanalizacyjnej wg informacji GUS na koniec 2007 r. oraz ogólną liczbę ludności na koniec 2007 r. stopień skanalizowania (jako odsetek liczby ludności podłączonej do kanalizacji w stosunku do ogólnej liczby ludności) terenu miasta i gminy Kcynia: 2,3 % dla obszarów wiejskich; 37,6 % dla terenu miasta Kcynia. Ogólnie wskaźnik ten dla gminy wynosi 14,4 %. Charakterystyka Aglomeracji Dla gminy Kcynia na podstawie art. 43 ust.2a ustawy z dn. 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz. U. Nr 115, poz. 1229 z późn. zm. tekst jednolity z dnia 18 listopada 2005 r. Dz. U. Nr 239 poz. 2019) oraz rozporządzenia Ministra Środowiska z dn. 22 grudnia 2004 r. 43
Program Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy Kcynia Green Key w sprawie sposobu wyznaczania obszaru i granic aglomeracji (Dz. U. Nr 283, poz. 2841) wyznaczono obszar aglomeracji 1 kanalizacyjnej Aglomerację Kcynia. Aglomeracja Kcynia Aglomeracja Kcynia została wyznaczona rozporządzeniem Wojewody Kujawsko Pomorskiego Nr 39/2006 z dnia 4 kwietnia 2006 w sprawie wyznaczenia aglomeracji Kcynia. Zgodnie z rozporządzeniem wyznaczono aglomerację Kcynia o równowaŝnej liczbie mieszkańców (RLM 2 ) 7 233 z oczyszczalnią ścieków zlokalizowaną w miejscowości Kcynia. Wyznaczona aglomeracja połoŝona jest w powiecie nakielskim i obejmuje obszar: Miasta Kcynia Miejscowości z terenu wiejskiego gminy Kcynia: Dobieszewko, Dziewierzewo, Smogulecka Wieś, Sierniki, Stalówka, Tupadły, śurawia, Miastowice, Chwaliszewo, Grocholin, Rozpętek. Schemat Aglomeracji Kcynia został przedstawiony na załączniku. Schemat obrazuje docelową sieć kanalizacyjną na terenie gminy. Aglomeracja Kcynia wyznaczona została przez Wojewodę na podstawie przedłoŝonego przez gminę Projektu Planu Aglomeracji. Plan Aglomeracji przedstawiał docelowy zakres obsługi siecią kanalizacyjną na określonym obszarze (w granicach wyznaczonej aglomeracji) gdzie zachodzi potrzeba, konieczność i jest ekonomiczne uzasadnienie budowy zbiorczego systemu kanalizacyjnego. W planie tym określono: łączną liczbę mieszkańców aglomeracji na 8 026, planowaną do realizacji długość sieci kanalizacyjnej na obszarze wiejskim na długości 30 km oraz na terenie miasta na długości 22,2 km. Według ww. załoŝeń docelowo na terenie gminy Kcynia w granicach aglomeracji powstanie ok. 52,2 km sieci kanalizacyjnej. 1 Definicja AGLOMERACJI określona została w art. 43 ust. 2 Ustawy Prawo wodne jako teren, na którym zaludnienie lub działalność gospodarcza są wystarczająco skoncentrowane, aby ścieki komunalne były zbierane i przekazywane do oczyszczalni ścieków komunalnych. 2 1 RLM określony został definicją w art. 43 ust. 2 Ustawy Prawo wodne jako ładunek substancji organicznych biologicznie rozkładalnych wyraŝony jako wskaźnik pięciodobowego biochemicznego zapotrzebowania na tlen w ilości 60 g tlenu na dobę. 44
Green Key Program Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy Kcynia System kanalizacji zbiorczej w obrębie aglomeracji Kcynia wymaga dalszej rozbudowy zgodnie z Planem Aglomeracji, oraz rozbudowy na terenach nieuzbrojonych przewidzianych planami zagospodarowania przestrzennego pod zabudowę mieszkaniową lub inwestycyjną. Docelowo siecią kanalizacyjną powinny zostać objęte wszystkie miejscowości gminy przewidziane w Planie Aglomeracji. Terminem realizacji zbiorczej sieci kanalizacyjnej w ramach Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków Komunalnych jest rok 2015. 3.1.2.1.2. KANALIZACJA DESZCZOWA Miasto Kcynia nie posiada dobrze rozwiniętej kanalizacji deszczowej. Istniejąca kanalizacja w niewielkim zakresie odbiera wody deszczowe, pozostałe wody opadowe w naturalny sposób są drenowane przez pobliskie strugi i strumienie mające połączenie hydrograficzne z rzekami Noteć i Wartą. Spływowi wód opadowych sprzyja lokalizacja miasta na górze, którą otaczają tereny płaskie. Na terenie gminy Kcynia ścieki wód opadowych i roztopowych są odprowadzane z powierzchni utwardzonych: - do zbiorczej sieci kanalizacyjnej; - do kanalizacji ogólnospławnej, czyli ścieki deszczowe zbierane są w sieć kanalizacyjną razem ze ściekami sanitarnymi i odprowadzane do oczyszczalni. Ponadto część wód opadowych i roztopowych na terenach osiedli mieszkaniowych o zabudowie jednorodzinnej jest odprowadzana przez właścicieli nieruchomości powierzchniowo do gruntu. Brak danych dotyczących zestawienia długości sieci kanalizacji deszczowej na terenie miasta i gminy z powodu braku inwentaryzacji tej sieci. 3.1.2.2. SYSTEMY INDYWIDUALNE GOSPODARKI ŚCIEKOWEJ. Zgodnie z art. 42 ust.4 ustawy Prawo Wodne z dnia 18 lipca 2001 r. (Dz. U. Nr 115 poz. 1229 z późn zm. tekst jednolity z dnia 18 listopada 2005 r. Dz. U. Nr 239 poz. 2019) w miejscach, gdzie budowa systemów kanalizacyjnych nie przyniosłaby korzyści dla środowiska lub powodowałaby nadmierne koszty, naleŝy stosować systemy indywidualne lub inne rozwiązania zapewniające ochronę środowiska. 45
Program Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy Kcynia Green Key Do rozwiązań takich zaliczyć naleŝy: - ZBIORNIKI BEZODPŁYWOWE (szamba) system oparty o indywidualne gromadzenie ścieków w szczelnych zbiornikach na nieczystości ciekłe i okresowym ich wypróŝnianiu poprzez pojazdy asenizacyjne. Taborem asenizacyjnym ścieki wywoŝone są do stacji zlewnej zlokalizowanej na oczyszczalni ścieków, bądź na sieci kanalizacyjnej (np. w wybranych przepompowniach). - PRZYDOMOWE OCZYSZCZALNIE ŚCIEKÓW System oparty o funkcjonowanie niewielkich przepustowości oczyszczalni lokalnych na potrzeby jednego lub kilku gospodarstw, opartych o róŝne dopuszczalne prawem technologie. Na podstawie art. 5 ust. 2 i 3a Ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach z dnia 13 września 1996 (Dz. U. 1996 nr 132 poz. 622 z późn. zm.) właściciele nieruchomości zapewniają utrzymanie czystości i porządku przez przyłączenie nieruchomości do istniejącej sieci kanalizacyjnej lub, w przypadku gdy budowa sieci kanalizacyjnej jest technicznie lub ekonomicznie nieuzasadniona, wyposaŝenie nieruchomości w zbiornik bezodpływowy nieczystości ciekłych lub w przydomową oczyszczalnię ścieków bytowych, spełniające wymagania określone w przepisach odrębnych. 3.1.2.2.1. ZBIORNIKI BEZODPŁYWOWE Ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach z dnia 13 września 1996 r. (Dz.U. 1996 nr 132 poz. 622 z późn. zm.) określa, Ŝe zbiornik bezodpływowy to instalacja i urządzenie przeznaczone do gromadzenia nieczystości ciekłych w miejscu ich powstawania. Ustawa nakłada na gminy obowiązek prowadzenia ewidencji zbiorników bezodpływowych w celu kontroli częstotliwości ich opróŝniania oraz opracowania planu rozwoju sieci kanalizacyjnej (Art. 3, ust. 3). Nie zostały określone prawnie wymagania dotyczące jakości prowadzonej ewidencji. Wskazane byłoby jednak zewidencjonowanie zbiorników bezodpływowych w stopniu szczegółowości określającym: pojemność, ilość osób korzystających ze zbiornika, stan techniczny (materiał wykonania, szczelność), zawarta umowa na opróŝnianie zbiornika 46
Green Key Program Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy Kcynia z właściwym przedsiębiorcą (posiadającym zezwolenie gminy na tego rodzaju działalność). Ewidencję taką moŝna uzupełnić na podstawie kontroli częstości opróŝniania szamb na podstawie dokumentów potwierdzających wywóz. Obecnie powinny trwać prace nad sporządzeniem ewidencji zbiorników bezodpływowych na terenie gminy. Ewidencja ta wymagać będzie systematycznej weryfikacji, uzupełniania oraz uszczegółowienia. Dzięki uszczegółowieniu i przeanalizowaniu spisu łatwiej będzie określić stan, zagroŝenia i potrzeby ochrony środowiska a takŝe kontrolować warunki utrzymania czystości i porządku przez właścicieli nieruchomości. Jest to obecnie waŝny problem w kwestii eksploatacji zbiorników bezodpływowych, poniewaŝ większość eksploatowanych zbiorników to urządzenia stare, które nie gwarantują szczelności. Prowadzi to do bezpośredniego zagroŝenia środowiska, a zwłaszcza wód gruntowych i powierzchniowych. Właścicieli nieruchomości na terenie miasta i gminy Kcynia oprócz prawa państwowego obowiązują równieŝ przepisy miejscowe akty prawa miejscowego. Jednym z podstawowych aktów prawa miejscowego w zakresie zagadnień ochrony środowiska jest regulamin utrzymania czystości i porządku na terenie gminy. Nakłada on na właścicieli i zarządców nieruchomości szereg obowiązków związanych z gospodarką odpadami oraz powinien nakładać obowiązki związane z gospodarką nieczystościami płynnymi. Na terenie gminy obowiązuje Regulamin utrzymania czystości i porządku na terenie gminy Kcynia uchwalony w dniu 30 kwietnia 2007 r. (Uchwała Rady Miejskiej w Kcyni nr Nr VI/70/07), ze późniejszymi zmianami z dnia 27.06.2007 r. (Uchwała Rady Miejskiej w Kcyni Nr VIII/92/2007) oraz z dnia 28.05.2008 r. (Uchwała Rady Miejskiej w Kcyni Nr XXI/227/2008). Analizując dokument regulaminu moŝna stwierdzić, Ŝe reguluje on dostatecznie przepisy utrzymania czystości i porządku w zakresie postępowania z nieczystościami ciekłymi gromadzonymi w zbiornikach bezodpływowych. Do zagadnień z tego zakresu odniesiono się w następujących przepisach: 3 określa Obowiązek utrzymania czystości na terenach nieruchomości. 6 określa wymagania w zakresie zbiorników bezodpływowych do gromadzenia nieczystości ciekłych. 15 i 16 określa częstotliwość i sposoby pozbywania się nieczystości ciekłych z terenu nieruchomości. 47
Program Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy Kcynia Green Key Według 15 i 16 Regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie gminy Kcynia wszyscy właściciele nieruchomości mają obowiązek pozbywania się nieczystości ciekłych z terenu swojej nieruchomości. KaŜdy właściciel lub uŝytkownik nieruchomości wyposaŝonej w bezodpływowy zbiornik nieczystości ciekłych zobowiązany jest do jego systematycznego opróŝniania tak, aby uniknąć przelewania się nieczystości na zewnątrz zbiornika. Nieczystości ciekłe mogą być wywoŝone do punktów zlewnych oczyszczalni wyznaczonych przez Gminę jedynie przez uprawnione podmioty. Właściciele lub uŝytkownicy nieruchomości zobowiązani są do udokumentowania faktur opróŝniania posiadanych zbiorników bezodpływowych rachunkami za ich wywóz. Ilość ścieków wywiezionych musi się bilansować z ilością dostarczonej wody. W przypadku posiadania własnego ujęcia wody, musi ono być opomiarowane. Zabrania się: - odprowadzać nieczystości ciekłe do kanalizacji deszczowej, melioracyjnej, rowów otwartych itp., - odprowadzać wody deszczowe i melioracyjne do kanalizacji sanitarnej, - wylewania nieczystości ciekłych bezpośrednio do wód lub ulicznych kratek ściekowych, rowów i na podwórza szczególnie w pobliŝu ujęć wodnych (np. studni) czy do nieczynnych studni. Właściciel nieruchomości, który do oczyszczania pochodzących z jego terenu ciekłych odpadów komunalnych zastosował lokalne urządzenia oczyszczające o potwierdzonej odpowiednimi atestami skuteczności działania musi udokumentować legalność sposobu usuwania odpadów powstających w procesie oczyszczania ścieków. Właściciele nieruchomości są zobowiązani do okazania dowodów płacenia za usługi w zakresie odbierania odpadów komunalnych i opróŝniania zbiorników bezodpływowych, osobom posiadającym uprawnienia do przeprowadzania kontroli. Pomimo tego, Ŝe postępowanie z nieczystościami ciekłymi gromadzonymi w bezodpływowych zbiornikach regulowane jest nadrzędnymi aktami prawnymi głównie Ustawą o utrzymaniu czystości i porządku w gminie, zapisy regulaminu winny jednoznacznie transponować te zapisy do aktu prawa miejscowego, jakim jest regulamin. W regulaminie gminy Kcynia powinny znaleźć się zapisy dotyczące wymagań w zakresie gospodarki nieczystościami ciekłymi dotyczące: obowiązku wyposaŝenia nieruchomości w zbiornik bezodpływowy nieczystości ciekłych lub przydomową oczyszczalnię ścieków bytowych w przypadku gdy budowa sieci kanalizacyjnej jest technicznie lub ekonomicznie nieuzasadniona (na podstawie Art. 5 Ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminie), 48
Green Key Program Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy Kcynia obowiązku zawarcia umowy na opróŝnianie zbiorników bezodpływowych i transport nieczystości z właściwym przedsiębiorcą przez właściciela lub zarządcę nieruchomości. Kolejnym waŝnym aspektem, szczególnie na etapie budowlanym, jest usytuowanie zbiornika bezodpływowego na terenie działki. Usytuowanie zbiorników bezodpływowych na terenie działki określa Rozporządzenie z dnia 12 kwietnia 2002r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. nr 75 poz. 690 z późn. zm.). Przepisy rozporządzenia regulują minimalne odległości usytuowania urządzenia w odniesieniu do róŝnych elementów. Obecnie trwają prace legislacyjne nad zmianą treści rozporządzenia. Wywozem nieczystości ciekłych na terenie miasta i gminy zajmują się 4 podmioty. Są to przedsiębiorcy, którzy w myśl przepisów ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Art. 7, 8 i 8a) uzyskali w drodze decyzji Burmistrza Kcyni zezwolenie na świadczenie usług wywozowych oraz spełniają warunki techniczne określone prawnie i wymagania do prowadzenia takich usług. Są to: Przedsiębiorstwo Pana Piotra Wieczorka, Nowa Wieś Notecka 7, Kcynia; TOI TOI Systemy Sanitarne Sp. z o.o. z bazą transportową w Bydgoszczy; ZGKiM w Kcyni, ul. Nakielska 9, Kcynia; Zbyszko Usługi Asenizacyjno Transportowe, Zbigniew Starzomski, Szubin; Przedsiębiorstwo Oczyszczania Miasta EKO-Nakło Sp. jawna z Nakła nad Notecią; Remondis Bydgoszcz Sp. z o.o., Bydgoszcz. TABELA 32. L.p. Właściciel Wykaz podmiotów zajmujących się opróŝnianiem zbiorników bezodpływowych i transportem nieczystości ciekłych na terenie miasta i gminy Kcynia Zezwolenia i okres jego obowiązywania Obszar działalności Punkt zlewny/ oczyszczalnia ścieków 1 2 3 4 5 1. 2. Przedsiębiorstwo Pana Piotra Wieczorka, Nowa Wieś Notecka 7, Kcynia TOI TOI Systemy Sanitarne Sp. z o.o. z bazą transportową w Bydgoszczy GKiM.III.6431/2/2008 z dn. 4.03.2008 r. WaŜne na 10 lat GKiM.III.6431/3/2008 z dn. 17.03.2008 r. WaŜne na 10 lat Teren Gminy Kcynia Teren Gminy Kcynia Punkt zlewny w m. Kcynia Punkt zlewny w m. Kcynia Źródło: Zezwolenia na opróŝnianie zbiorników bezodpływowych i transport nieczystości ciekłych. 49
Program Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy Kcynia Green Key Wymagania wobec przedsiębiorców świadczących usługi opróŝniania i transportu nieczystości ciekłych określa Burmistrz Kcyni (Zarządzenie Nr 19/2007 Burmistrza Kcyni z dn. 10.02.2007) mając na uwadze przepisy: - Ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach z dnia 13 września 1996 (Dz. U. nr 132 poz. 622 z późn. zm.); - Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 listopada 2002 r. w sprawie wymagań dla pojazdów asenizacyjnych (Dz. U. nr 193 poz. 1617); - Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 30 grudnia 2005 r. w sprawie szczegółowego sposobu określenia wymagań, jakie powinien spełniać przedsiębiorca ubiegający się o uzyskanie zezwolenia (Dz. U. nr 5 poz. 33). Miejscem opróŝniania wozów asenizacyjnych z nieczystości ciekłych uprzednio odbieranych ze zbiorników bezodpływowych jest obiekt stacji zlewnej nieczystości ciekłych, zlokalizowany na oczyszczalni ścieków w Kcyni. Eksploatowane na terenie gminy Kcynia stacje zlewne powinny spełniać wymagania Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 17 października 2002 r. w sprawie warunków wprowadzenia nieczystości ciekłych do stacji zlewnych (Dz. U. nr 188 poz. 1576). 3.1.2.2.2. PRZYDOMOWE OCZYSZCZELNIE ŚCIEKÓW Budowa i eksploatacja małych oczyszczalni ścieków objęta jest przepisami następujących aktów prawnych: Ustawa Prawo wodne z dnia 18 lipca 2001r. (Dz. U. nr 115, poz. 122) tekst jednolity z dnia 18 listopada 2005 r. (Dz. U. nr 239 poz. 2019). Ustawa Prawo Ochrony Środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 (Dz. U. nr 62, poz. 627) wraz z późn. zmianami - tekst jednolity z dnia 23 stycznia 2008 r. (Dz. U. nr 25 poz. 150). Ustawa Prawo budowlane z dnia 7 lipca 1994 r. (Dz. U. nr 89, poz. 414) - tekst jednolity z dnia 17 sierpnia 2006 r. (Dz. U. nr 156 poz. 1118 z późn. zm.). Ustawa z dnia 13 września 1996 roku o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. nr 132, poz.622) wraz z późniejszymi zmianami tekst jednolity z dnia 28 listopada 2005 r. (Dz. U nr 236 poz. 2008 z późn. zm.). Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 22 grudnia 2004 r. w sprawie rodzajów instalacji, których eksploatacja wymaga zgłoszenia. (Dz. U. nr 283 poz. 2839); 50
Green Key Program Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy Kcynia Rozporządzenia z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. nr 75, poz. 690). NaleŜy zwrócić uwagę, Ŝe w Ŝadnym akcie prawnym nie określono definicji oczyszczalni przydomowej. NaleŜy załoŝyć, iŝ są to zgodnie z ustawą Prawo wodne urządzenia w ramach zwykłego korzystania z wód, polegającego na wprowadzaniu do wód lub do ziemi oczyszczonych ścieków, jeŝeli ich ilość nie jest większa niŝ 5 m 3 na dobę. W myśl przepisów prawnych, przydomowa oczyszczalnia ścieków wymaga zgłoszenia budowy oraz zgłoszenia eksploatacji. Wymagania takie wynikają z dwóch odrębnych przepisów: Prawa Budowlanego (w kwestii zgłoszenia budowy), Prawa Ochrony Środowiska (w kwestii eksploatacji). ZGŁOSZENIE BUDOWY Prawo budowlane z dn. 7 lipca 1994 r. Art. 29 ust. 1. pkt 3. mówi, Ŝe pozwolenia na budowę nie wymaga budowa indywidualnych przydomowych oczyszczalni ścieków o wydajności do 7,5 m 3 na dobę. Jednak wymaga ona zgłoszenia właściwemu organowi. Zgłoszenie budowlane w myśl Prawa Budowlanego art. 30. ust. 1. polega na podaniu informacji właściwemu organowi faktu budowy. W zgłoszeniu naleŝy określić rodzaj, zakres i sposób wykonywania robót budowlanych oraz termin ich rozpoczęcia. Do zgłoszenia naleŝy dołączyć oświadczenie pod rygorem odpowiedzialności karnej, o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane. W zaleŝności od potrzeb, naleŝy dołączyć odpowiednie szkice lub rysunki, a takŝe pozwolenia wymagane odrębnymi przepisami. W przypadku zgłoszenia budowy takiej instalacji właściwym organem do przyjęcia zgłoszenia jest Starosta. ZGŁOSZENIE EKSPLOATACJI Na podstawie art. 153 ust.1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 62, poz. 627, z późn. zm.) powstało Rozporządzenie w sprawie rodzajów instalacji, których eksploatacja wymaga zgłoszenia (Dz. U. nr 283 poz. 2839). W rozporządzeniu określono rodzaje instalacji, z których emisja nie wymaga pozwolenia, a których eksploatacja wymaga zgłoszenia organowi ochrony środowiska. 51
Program Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy Kcynia Green Key Zgodnie z Załącznikiem do Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 22 grudnia 2004 roku (poz. 2839) - TABELA B: Instalacje niewymagające pozwolenia wodnoprawnego na wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi, których eksploatacja wymaga zgłoszenia z uwagi na wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi są to oczyszczalnie ścieków o przepustowości do 5 m 3 na dobę, wykorzystywane na potrzeby gospodarstw domowych lub rolnych w ramach zwykłego korzystania z wód. Instalacja, z której emisja nie wymaga pozwolenia, mogąca negatywnie oddziaływać na środowisko, podlega w myśl Art. 152. ust 1 Prawa Ochrony Środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 roku zgłoszeniu organowi ochrony środowiska. Konkretnych adresatów zgłoszenia określa Art. 378 Prawa Ochrony Środowiska. Art. 378 określa, iŝ zgłoszenie planowanej eksploatacji oczyszczalni ścieków naleŝy przedłoŝyć Wójtowi, Burmistrzowi lub Prezydentowi Miasta, w przypadku zwykłego korzystania ze środowiska przez osoby fizyczne niebędące przedsiębiorcami. Wymagane w prawie ochrony środowiska zgłoszenie eksploatacji (na podstawie Art. 152 pkt. 2), powinno zawierać: 1) oznaczenie prowadzącego instalację, jego adres zamieszkania lub siedziby, 2) adres zakładu, na którego terenie prowadzona jest eksploatacja instalacji, 3) rodzaj i zakres prowadzonej działalności, w tym wielkość produkcji lub wielkość świadczonych usług, 4) czas funkcjonowania instalacji (dni tygodnia i godziny), 5) wielkość i rodzaj emisji, 6) opis stosowanych metod ograniczania wielkości emisji, 7) informację, czy stopień ograniczania wielkości emisji jest zgodny z obowiązującymi przepisami. Zgodnie z Ustawą o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (art. 3, ust. 3) do zadań własnych gminy naleŝy prowadzenie ewidencji przydomowych oczyszczalni ścieków w celu kontroli częstotliwości i sposobu pozbywania się komunalnych osadów ściekowych, oraz w celu opracowania planu rozwoju sieci kanalizacyjnej. Na podstawie danych uzyskanych ze Starostwa Powiatowego w Nakle wynika, Ŝe na terenie gminy, w 2008 roku zgłoszono budowę 11 oczyszczalni przydomowych. Ogólne zestawienie ilości oczyszczalni z podziałem na poszczególne miejscowości obrazuje poniŝsza tabela. 52