dla województwa dolnośląskiego z wyłączeniem m. Wrocław i miejscowości uzdrowiskowych Zespół ds. jakości powietrza w woj. dolnośląskim kwiecień 2017 r.
Zasadność podjęcia uchwały Na przestrzeni lat 2013-2015 stale utrzymują się: ponadnormatywne stężenia pyłu PM10 na obszarze 37 gmin przekroczenia B(a)P na obszarze 73 gmin Stopień realizacji działań naprawczych wynikających z POP jest bardzo niski i wynosi: w strefie miasto Legnica 2%, w strefie miasto Wałbrzych 4,1% i w strefie dolnośląskiej 2,93%. Istnieje zagrożenie, że do 2023 r. nie zostanie osiągnięty oczekiwany rezultat. Wprowadzenie jedynie punktowych regulacji np. dla części gmin lub wyłączenie na części obszaru województwa, doprowadziłoby do braku skuteczności regulacji. Na stan jakości powietrza wpływa nie tylko lokalna emisja zanieczyszczeń, ale również ich napływ ze źródeł zlokalizowanych w obszarach sąsiadujących. 2
Założenia do projektu uchwały Rodzaje instalacji wskazane w uchwale to instalacje, w których następuje spalanie paliw stałych jeżeli: dostarczają ciepło do systemu centralnego ogrzewania lub; wydzielają ciepło poprzez: o bezpośrednie przenoszenie ciepła lub o bezpośrednie przenoszenie ciepła w połączeniu z przenoszeniem ciepła do cieczy lub o bezpośrednie przenoszenie ciepła w połączeniu z systemem dystrybucji gorącego powietrza Przedmiot uchwały dotyczy każdego podmiotu, który eksploatuje wskazane w uchwale instalacje, bez względu na posiadany tytuł prawny do instalacji - celem uchwały jest sposób eksploatacji instalacji Z definicji uchwała nie ma zastosowania do instalacji, dla których wymagane jest uzyskanie stosownego pozwolenia lub zgłoszenia (art. 96 ust. 8 ustawy POŚ) 3
Założenia do projektu uchwały Dopuszcza się użytkowanie instalacji na paliwa stałe minimum 5 klasy pod względem granicznych wartości emisji pyłu wg Normy PN-EN 303-5:2012 Norma PN-EN 303-5:2012 dla kotłów automatycznych, wyznacza następujące graniczne wartości emisji: pyłu 40 mg/m 3, lotnych związków organicznych 20 mg/m 3, tlenku węgla 500 mg/m 3. Uchwała dopuszcza użytkowanie kotłów minimum klasy 5. Chociaż norma PN-EN 303-5:2012 dotyczy zarówno kotłów automatycznych, jak i zasypowych, niniejszą uchwałą dopuszcza się do stosowania tylko kotły automatyczne. Kotły, które umożliwiają ręczne podawanie paliwa nie gwarantują stałych parametrów pracy instalacji oraz umożliwiają spalanie odpadów. Zatem uchwała zakazuje użytkowania kotłów wyposażonych w ruszt awaryjny. 4
Założenia do projektu uchwały Zakazuje się spalania odpadów węglowych węgla brunatnego oraz paliw stałych produkowanych z wykorzystaniem tego węgla, mułów węglowych i flotokoncentratów węglowych, tj. paliw o uziarnieniu mniejszym niż 3 mm oraz paliw stałych produkowanych z wykorzystaniem ww. mułów lub flotokoncentratów węglowych, drewna o wilgotności powyżej 20%. Wprowadzenie takiego zakazu wynika z faktu, że węgiel brunatny oraz najdrobniejsze frakcje węgla kamiennego, tj. muły węglowe i flotokoncentraty, to paliwa stałe generujące największe emisje zanieczyszczeń, szczególnie w zakresie emisji pyłów oraz benzo(a)pirenu. Porównując potencjał emisyjny węgla brunatnego i kamiennego, ten pierwszy charakteryzuje się: - ok. 5 - krotnie większą emisją pyłu podczas spalania, - ok. 7 - krotnie wyższą emisją WWA, w tym ok. 3-krotnie wyższą emisją benzo(a)pirenu. Przyjęte parametry wilgotności biomasy odpowiadają wartościom uzyskiwanym poprzez jego sezonowanie przez okres dwóch sezonów. Jest to spójne z wartościami zalecanymi w instrukcjach i dokumentacjach technicznych nowoczesnych kotłów na drewno. Spalanie drewna o wilgotności powyżej 20% nie tylko jest mniej wydajne energetycznie, gdyż część energii spalania zostaje zużyta na odparowanie wilgoci, ale przede wszystkim zwiększa emisję wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych, w tym benzo(a)pirenu 5
Założenia do projektu uchwały Rodzaje instalacji wskazane w uchwale to instalacje, w których następuje spalanie paliw stałych jeżeli: dostarczają ciepło do systemu centralnego ogrzewania lub; wydzielają ciepło poprzez: o bezpośrednie przenoszenie ciepła lub o bezpośrednie przenoszenie ciepła w połączeniu z przenoszeniem ciepła do cieczy lub o bezpośrednie przenoszenie ciepła w połączeniu z systemem dystrybucji gorącego powietrza Przedmiot uchwały dotyczy każdego podmiotu, który eksploatuje wskazane w uchwale instalacje, bez względu na posiadany tytuł prawny do instalacji - celem uchwały jest sposób eksploatacji instalacji Z definicji uchwała nie ma zastosowania do instalacji, dla których wymagane jest uzyskanie stosownego pozwolenia lub zgłoszenia (art. 96 ust. 8 ustawy POŚ) 6
Założenia do projektu uchwały Uchwała nie wskazuje sposobu i celu wykorzystania paliw dopuszczonych do stosowania. Regulacja obejmuje więc zarówno instalacje wykorzystywane w celach grzewczych, jak również w celach przygotowania żywności i innych. przebieg procesu spalania i emisja zanieczyszczeń związana ze stosowaniem paliw stałych jest identyczna bez względu na cel stosowania paliw, celem uchwały jest doprowadzenie do ograniczenia emisji zanieczyszczeń do powietrza i nie można przewidywać wyjątków dla procesów, które tę emisję również powodują, równość traktowania podmiotów i zasada sprawiedliwości społecznej. Ograniczenia i zakazy określone w uchwale będą obowiązywały przez cały rok 7
Założenia do projektu uchwały Uchwała wprowadza dodatkowy obowiązek dla podmiotów objętych uchwałą w zakresie niezbędnym do kontroli jej realizacji (posiadanie dokumentacji potwierdzającej spełnienie wymagań emisyjnych instalacji) w szczególności dokumentacja /certyfikat wydany przez jednostki akredytowane dokumentacja techniczna urządzenia instrukcja dla instalatorów i użytkowników, o której mowa w rozporządzeniach. dotyczących ekoprojektu na paliwo stałe oraz ekoprojektu dla miejscowych ogrzewaczy rozporządzenie Komisji (UE) 2015/1185 z dnia 24 kwietnia 2015 r. w sprawie wykonania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń na paliwa stałe (0,05 MW), rozporządzenie Komisji (UE) 2015/1189 z dnia 28 kwietnia 2015 r. w sprawie wykonania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla kotłów na paliwo stałe (0,5 MW). 8
Terminy wejścia w życie ograniczeń określonych w uchwale od 1 stycznia 2018 r. dla instalacji w budynkach/lokalach nowych, oddawanych do użytkowania po 1.01.2018 r od 1 stycznia 2024 r. dla instalacji istniejących NIESPEŁNIAJĄCYCH wymagań w zakresie minimalnych standardów emisyjnych odpowiadających KLASIE 3 I 4 pod względem granicznych wartości emisji pyłu wg normy PN-EN 303-5:2012 dla urządzeń z automatycznym sposobem zasilania paliwem od 1 stycznia 2028 r. dla instalacji istniejących SPEŁNIAJĄCYCH wymagania w zakresie minimalnych standardów emisyjnych odpowiadających KLASIE 3 I 4 pod względem granicznych wartości emisji pyłu wg normy PN-EN 303-5:2012 dla urządzeń z automatycznym sposobem zasilania paliwem zakaz stosowania odpadów węglowych od 1 stycznia 2018 r. 9
Skutki uchwały na nowe inwestycje Uchwała Sejmiku w sprawie wprowadzenia na obszarze województwa ograniczeń i zakazów w zakresie eksploatacji instalacji, w których następuje spalanie paliw jest aktem prawa miejscowego i stanowi źródło prawa powszechnie obowiązującego na obszarze województwa, co umożliwi uwzględnienie zapisów uchwały w toku rozstrzyganych spraw. W prowadzonych postępowaniach administracyjnych, między innymi w oparciu o ustawę o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym Prawo budowlane możliwe będzie wiążące ustalenie warunków dla poszczególnych inwestycji w zakresie dopuszczalnych rodzajów paliw ze względu na wymogi ochrony powietrza, a obowiązek ten będzie egzekwowany przy podejmowaniu działań inwestycyjnych. 10
Kontrola przestrzegania zapisów uchwały Straże gminne na postawie art. 10 ust. 1 ustawy o strażach gminnych Marszałek województwa, starosta, wójt, burmistrz i prezydent miasta w zakresie objętym właściwością tych organów na podstawie art. 379 w zw. z art. 378 ustawy Prawo ochrony środowiska Policja na podstawie art. 1 ust. 2 pkt 4 ustawy o Policji Inspektorzy nadzoru budowlanego na podstawie art. 81 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo budowlane Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy o Inspekcji ochrony środowiska 11
Sankcje w przypadku naruszenia postanowień uchwały Kto nie przestrzega ograniczeń, nakazów lub zakazów, określonych w uchwale sejmiku województwa przyjętej na podstawie art. 96, podlega karze grzywny. - art. 334 ustawy POŚ Zgodnie z art. 24 Kodeksu wykroczeń, grzywna wynosi od 20 zł do 5 000 zł, przy czym w postępowaniu mandatowym można nałożyć grzywnę w wysokości do 500 zł, a jeżeli czyn wyczerpuje znamiona wykroczeń określonych w dwóch lub więcej przepisach ustawy 1 000 zł (art. 96 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia). Organami uprawnionymi do nakładania mandatów na podstawie art. 334 ustawy POŚ na gruncie aktualnego stanu prawnego jest Policja i Inspektorzy Inspekcji Ochrony Środowiska. Dodatkowo należy wskazać, że zgodnie z art. 62 ust. 1 pkt 1) lit. c) ustawy Prawo budowlane obiekty budowlane powinny być w czasie ich użytkowania poddawane przez właściciela lub zarządcę kontroli okresowej, co najmniej raz w roku, polegającej na sprawdzeniu stanu technicznego przewodów kominowych. 12