Rezerwaty przyrody czas na comeback! OCHRONA REZERWATOWA W WOJ. POMORSKIM R. Stańko, K. Gos, K. Banaś, S. Nowakowski, K. Bociąg WIĘCEJ: www.kp.org.pl
Elementy wyróżniające województwo pod względem walorów przyrodniczych: -Wydmy nadmorskie -Przybrzeżne akweny Bałtyku -Dolny odcinek Wisły i jej ujściowy, deltowy układ hydrograficzny -Liczne rzeki o charakterze górskim i podgórskim -Duże kompleksy leśne -Wyjątkowo wysoka jeziorność (18 tys. zbiorników, w tym liczne jeziora ramienicowe i lobeliowe) i torfowiskowość (w tym najlepiej zachowane w Polsce zachodniej torfowiska alkaliczne, torfowiska bałtyckie)
Według stanu na 01.01.2016 w województwie pomorskim były 133 rezerwaty przyrody, o łącznej powierzchni 7647,02 ha. Stanowi to 0,42% powierzchni województwa. Ilość rezerwatów, a ich udział powierzchniowy w województwie
Co chronią pomorskie rezerwaty? Dominujące typy ekosystemów i siedlisk wskazane jako cel ochrony lub grupy zwierząt w przypadku rezerwatów faunistycznych Liczba rezerwatów Zajmowana powierzchnia (ha) Ornitologiczne 14 1430 Wydmy i zagłębienia międzywydmowe 5 864 Klify 2 134 Słonorośla 1 28 Doliny rzeczne 10 1025 Źródliska z kompleksami łęgów i grądów 11 292 Łęgi 2 245 Jeziora lobeliowe 12 360 Jeziora eutroficzne 1 25 Kompleksy torfowisk wysokich (w tym bałtyckich) 8 1940 Kompleksy torfowisk przejściowych z jez. dystroficznymi 15 810 Torfowiska alkaliczne 7 160 Bory sosnowe w tym chrobotkowe 4 73 Buczyny 16 413 Grądy 8 98 Murawy 4 40 Łąki zmiennowilgotne 1 55 Stanowiska cisa 3 52 Stanowiska długosza królewskiego 2 150 Jałowczyska 1 1,3 Głazy narzutowe 1 17 Wyrobiska bursztynu 1 5 Inne (grupy okazałych drzew, duże populacje gat. chronionych) 4 27
Dominują: 1.Kompleksy torfowisk wysokich i przejściowych z jez. dystroficznymi 2. Rezerwaty ornitologiczne 3. Rezerwaty źródliskowe i dolin rzecznych 4. Jeziora lobeliowe Brak lub nieliczne: 1.Rezerwaty morskie 2.Rezerwaty chroniące jeziora ramienicowe 3.Rezerwaty chroniące kwaśne dąbrowy 4.Rezerwaty chroniące torfowiska alkaliczne
Brakuje dużych rezerwatów, które chronią kompleks wzajemnie od siebie zależnych ekosystemów np. torfowiska, jeziora i lasy w zlewni
Teraźniejszość i przyszłość Do tej pory zgłoszono 55 obiektów o łącznej pow. ok. 1800 ha wśród których dominują: - kompleksy torfowisk wysokich i przejściowych z jez. dystroficznymi i borami bagiennymi
- jeziora lobeliowe
- wydmy (Mierzeja Wiślana) Fot. Archiwum Pomorskiego Zespołu Parków Krajobrazowych
Największy z proponowanych rezerwatów to kompleks torfowisk mszarnych, jezior dystroficznych, borów bagiennych położonych w głębokich obniżeniach pośród Wysokich pagórków porośniętych buczynami o nazwie Lisia Kępa. Powierzchnia projektowanego rezerwatu ok. 400 ha.
Najpilniejsze zadania 1. Weryfikacja terenowa obiektów o których wiedza jest niewystarczająca i/lub nieaktualna, uzupełnienie kart informacyjnych. 2. Ocena stopnia zagrożenia i wskazanie obiektów najpilniejszych do ochrony, opracowanie ich dokumentacji i wniosków o ustanowienie rezerwatów. 3. Analiza koncepcji rozwoju sieci pod kątem potrzeb zagrożonych gatunków, dla których ochrony zabezpieczenie kluczowych siedlisk przyrodniczych jest niewystarczające. 4. Upowszechnienie informacji o stanie i potrzebach ochrony rezerwatowej (w tym wydanie i rozpropagowanie książki), budowanie grupy osób i instytucji wspierających rozwój sieci rezerwatów, kształtowanie opinii społecznej i jej informowanie. 5. Systematyczna realizacja założeń koncepcji, opracowywanie dokumentacji projektowych, lobbowanie za ich ustanowieniem, uzgodnienia z właścicielami i zarządcami terenu, wykupy gruntów z rąk prywatnych. 6. Upowszechnianie pozytywnych przykładów i sukcesów, budowanie pozytywnego wizerunku ochrony rezerwatowej.