01.06.2011 r. ZASADY POSTĘPOWANIA KOMISJI TERENOWYCH POWOŁANYCH PRZEZ WOJEWODĘ MAZOWIECKIEGO W CELU OSZACOWANIA STRAT W GOSPODARSTWACH ROLNYCH I DZIAŁACH SPECJALNYCH PRODUKCJI ROLNEJ POWSTAŁYCH W WYNIKU DZIAŁANIA NIEKORZYSTNYCH ZJAWISK ATMOSFERYCZNYCH (N.Z.A.) PODSTAWA PRAWNA 1) Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 stycznia 2009 r. w sprawie realizacji niektórych zadań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (Dz. U. Nr 22 poz. 121 z późn. zm.); 2) Zarządzenie Nr 25/2011 r. Prezesa Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa z dnia 30.03.2011 r. zmieniające zarządzenie w sprawie wprowadzenia Warunków i zasad udzielania kredytów z dopłatą ARiMR do oprocentowania oraz "Wykazu działalności w zakresie rolnictwa, przetwórstwa produktów rolnych wspomaganych przez ARiMR w postaci dopłat do oprocentowania kredytów oraz Zasad udzielania przez ARiMR gwarancji oraz poręczeń spłaty kredytów bankowych ; 3) Zarządzenie Nr 234 Wojewody Mazowieckiego z dnia 1 czerwca 2011 r. (Dz. Urz. Woj. Maz. z 2011 r. Nr 93 poz. 2988) w sprawie powołania i zasad działania Terenowych Komisji ds. szacowania zakresu i wysokości szkód w gospodarstwach rolnych i działach specjalnych produkcji rolnej spowodowanych przez suszę, grad, deszcz nawalny, ujemne skutki przezimowania, przymrozki wiosenne, powódź, huragan, piorun, obsunięcie się ziemi lub lawinę. ZASADY OGÓLNE niekorzystnym zjawiskiem atmosferycznym (n.z.a.) musi być dotknięty pewien obszar (najmniej sołectwo), na którym znajdują się poszkodowane gospodarstwa, w rozmiarach stanowiących zagrożenie dalszego ich funkcjonowania, z wyjątkiem pioruna oraz przypadku gdy uprawa prowadzona jest na obszarach narażonych na możliwość powstania szkód wskutek miejscowych wymarznięć lub przymrozków; w przypadku powoływania Komisji dla pojedynczych gospodarstw rolnych Gmina zobowiązana jest ustalić wstępnie poziom strat na podstawie m.in. danych zawartych we wniosku rolnika (załącznik nr 1) oraz załączyć jego kserokopię do wniosku składanego do Wojewody. Warunkiem dalszego szacowania jest stwierdzenie min. 30% strat w średniej rocznej produkcji rolnej. szacunkowi strat podlegają szkody w gospodarstwach rolnych i działach specjalnych produkcji rolnej, powstałe na skutek działania powodzi, huraganu, pioruna, suszy, ujemnych 1
skutków przezimowania, przymrozków wiosennych, deszczu nawalanego, obsunięć ziemi, gradu, lawiny, w myśl ustawy o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich (Dz. U. z 2005 r. Nr 150, poz. 1249 z późn. zm.); przy szacowaniu strat należy uwzględnić całość produkcji rolnej, zarówno roślinnej i zwierzęcej w gospodarstwie rolnym, prowadzonej w roku szacowania, niezależnie od stopnia zniszczenia; podstawą szacowania wszelkich szkód jest wyłącznie lustracja w terenie przeprowadzona przez wyznaczonych członków Terenowej Komisji zaakceptowanej przez Wojewodę; w przypadku posiadania gospodarstwa rolnego na terenie więcej niż jednej gminy/województwa rolnik zobowiązany jest do powiadomienia o tym fakcie Urząd Gminy, w którym zgłosił szkodę; ze względu na obowiązek obliczenia procentu strat średniej rocznej produkcji w skali całego gospodarstwa rolnego, wymagane jest sporządzenie jednego protokołu dla danego rolnika, w którym zawarta będzie cała produkcja prowadzona w roku szacowania; niezależnie od położenia gospodarstwa względem granic gminy/województwa, ostateczny protokół strat dla producenta rolnego sporządza Komisja Terenowa w gminie, w której znajduje się siedziba gospodarstwa rolnego; w przypadku braku Terenowej Komisji w miejscu siedziby poszkodowanego gospodarstwa rolnego protokół sporządza Komisja na terenie gminy, na której wystąpiło n.z.a.; określony w procentach stopień zniszczeń musi być wyższy niż 30% średniej rocznej produkcji rolnej całego gospodarstwa lub działu specjalnego produkcji rolnej, wyrażonej kwotą obniżenia przychodu; kwota obniżenia przychodu stanowi różnicę pomiędzy kwotą wynikającą z iloczynu średniego rocznego plonu lub średniej rocznej liczby zwierząt z okresu ostatnich trzech lat poprzedzających rok wystąpienia niekorzystnego zjawiska atmosferycznego (lub średniego rocznego plonu lub średniej liczby zwierząt z okresu trzech lat w ramach ostatnich pięciu lat, z wyłączeniem wartości najniższej i najwyższej) i otrzymanej średniej ceny sprzedaży w tym okresie, a kwotą wynikającą z iloczynu plonu uzyskanego lub przewidywanego do uzyskania po uwzględnieniu szkód w roku, w którym wystąpiło niekorzystne zjawisko atmosferyczne lub liczby zwierząt i średniej ceny sprzedaży lub prognozowanej ceny sprzedaży danego produktu w województwie otrzymanej w tym roku; w celu obliczenia kwoty obniżenia przychodu można posługiwać się danymi dla województwa mazowieckiego pochodzących z WODR, IERiGŻ-PIB, Urzędu Statystycznego lub danymi rachunkowymi posiadanymi przez producenta rolnego; minimalna powierzchnia jednolitej uprawy na działce, na której zostały uszkodzone uprawy, nie może być mniejsza niż 0,1 ha; 2
w razie kilkakrotnego uszkodzenia tej samej uprawy, wysokość każdej następnej szkody ustala się z uwzględnieniem wysokości poprzednio ustalonych strat; wg przytoczonych przepisów prawnych nie podlegają szacowaniu starty powstałe w budynkach mieszkalnych; na mocy ustawy o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich (Dz. U. z 2005 r. Nr 150, poz. 1249 z późn. zm.) Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi został zobowiązany do określenia wartości klimatycznego bilansu (KBW) dla poszczególnych gatunków roślin uprawnych oraz gleb, z podziałem na województwa oraz do określenia wskaźników klimatycznego bilansu dla poszczególnych gatunków upraw i gleb w okresie od dnia 1 czerwca do dnia 20 października danego roku (informacja zamieszczona na stronie internetowej Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi: www.bip.minrol.gov.pl zakładka Informacje branżowe monitoring suszy oraz na stronie internetowej Instytutu Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa: www.susza.iung.pulawy.pl ); wskaźniki klimatycznego bilansu wodnego ogłaszane są raz na miesiąc w terminie do 10-go dnia po zakończeniu danego okresu w stosownym Obwieszczeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie wskaźników klimatycznego bilansu wodnego dla poszczególnych gatunków roślin uprawnych i gleb; TRYB POSTĘPOWANIA 1. Po stwierdzeniu szkód w gospodarstwie rolnym, powstałych w wyniku działania n.z.a. producent rolny powinien poinformować pisemnie Urząd Gminy/Miasta właściwy ze względu na położenie swoich gruntów o poniesionych stratach. Zgłoszenie powinno zostać złożone do właściwego Urzędu Gminy/Miasta, na obowiązującym wniosku o szacowanie szkód (załącznik nr 1), w terminie: do 20 dni od dnia wystąpienia suszy, gradobicia, deszczu nawalnego, huraganu, pioruna, obsunięcia się ziemi, lawiny do 20 dni od dnia ustąpienia wody w przypadku szkód spowodowanych przez powódź w uprawach, zwierzętach i maszynach; 2. Za termin wystąpienia zjawiska uznawany jest dzień rozpoczęcia jego trwania, za dzień ustąpienia wody w przypadku powodzi należy uznać dzień zakończenia jej trwania. Oba terminy Gmina ustala na podstawie indywidualnych wniosków rolników. 3. Wobec napływających zgłoszeń od poszkodowanych rolników o wystąpieniu strat w gospodarstwach rolnych spowodowanych n.z.a. Gmina dokonuje rozpoznania charakteru i zakresu zjawiska we własnym zakresie. Następnie po potwierdzeniu wystąpienia n.z.a., o których mowa w ustawie o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich (Dz. U. z 2005 r. Nr 150, poz. 1249 z późn. zm.) na obszarze 3
stanowiącym wielkość co najmniej jednego sołectwa oraz sytuacji poszkodowanych rolników, Wójt (Burmistrz/Prezydent) Gminy w terminie: 30 dni od daty wystąpienia suszy, gradobicia, deszczu nawalnego, huraganu, pioruna, obsunięcia się ziemi, lawiny, 30 dni od daty ustąpienia wody w przypadku szkód spowodowanych przez powódź w uprawach, zwierzętach i maszynach, 10 miesięcy od daty ustąpienia wody w przypadku szkód spowodowanych przez powódź w budynkach i drzewach, wnioskuje do Wydziału Geodezji i Rolnictwa Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie lub właściwej delegatury o zatwierdzenie składu Terenowej Komisji ds. szacowania zakresu i wysokości powstałych szkód, informując o rozmiarach i rodzaju strat w rozumieniu rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 22 stycznia 2009 r. w sprawie realizacji niektórych zadań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (Dz. U. Nr 22, poz. 121 z późn. zm.); 4. W celu prawidłowego i rzetelnego oszacowania szkód w uprawach ozimych spowodowanych przez n.z.a. w roku siewu, podobnie jak szkód powstałych w wyniku ujemnych skutków przezimowania, powinny zostać oszacowane w następnym roku, niezwłocznie po ruszeniu wegetacji, jednak nie później niż w lipcu. W przypadku szkód w uprawach ozimych Komisja powinna niezwłocznie potwierdzić wystąpienie skutków działania n.z.a. w formie notatki lub protokołu. 5. W przypadku szkód w uprawach ozimych spowodowanych przez n.z.a. w roku siewu, szkód powstałych w wyniku ujemnych skutków przezimowania lub innych w terminie do 20 maja i wymagających zaorania, wysokość szkód ustala się uwzględniając utratę plonów danej uprawy na poziomie 40 %. 6. We wniosku Wójt (Burmistrz/Prezydent) Gminy proponuje skład osobowy Komisji Terenowej i jej Przewodniczącego zgodnie z Zarządzeniem Nr 234 Wojewody Mazowieckiego z dnia 1 czerwca 2011 r. Wzór wniosku urzędu gminy/miasta stanowi załącznik nr 2; 7. Obowiązek powiadomienia poszkodowanych rolników, zainteresowanych pomocą w formie kredytu preferencyjnego, zasiłku celowego lub o innych programach pomocowych, o terminach składania wniosków, a także o zakresie i terminie pracy Komisji, spoczywa na właściwym Wójcie (Burmistrzu/Prezydencie) Gminy; 8. W przypadku szacowania strat w uprawach rolnych w skład Komisji zaakceptowanej przez wojewodę powinny wchodzić min. 3 osoby posiadające wykształcenie wyższe lub średnie w zakresie rolnictwa, ekonomiki rolnictwa lub rybactwa; 4
9. W przypadku szacowania szkód w budynkach lub budowlach w skład Komisji zaakceptowanej przez wojewodę powinny wchodzić 3 osoby, z których co najmniej 1 powinna posiadać wykształcenie i doświadczenie zawodowe w budownictwie; 10. Komisja dokonuje szacunku szkód w ciągu dwóch miesięcy od dnia stwierdzenia skutków n.z.a. poprzez lustrację na miejscu. Za dzień stwierdzenia skutków szkód należy przyjąć datę akceptacji przez wojewodę wniosku Wójta (Burmistrza/Prezydenta) Gminy w sprawie zatwierdzenia składu Terenowej Komisji ds. szacowania szkód w gospodarstwach rolnych. W oparciu o szacunki strat w uprawach lub mieniu, Komisja sporządza indywidualne protokoły strat u rolników - odrębnie dla każdego gospodarstwa, zgodnie z obowiązującym wzorem przekazanym przez Wydział Geodezji i Rolnictwa Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie (załącznik nr 3); 11. Protokół sporządza się w dniu lustracji, w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, z których jeden przeznaczony jest dla wojewody właściwego ze względu na miejsce wystąpienia szkody a drugi dla producenta rolnego. Kserokopia protokołu potwierdzona za zgodność z oryginałem pozostaje w aktach Urzędu Gminy; 12. Sporządzony protokół powinien zostać odczytany zainteresowanym przez Przewodniczącego Terenowej Komisji oraz podpisany przez rolnika i wszystkich członków Komisji; 13. Każdy protokół powinien mieć nadany numer odpowiadający identycznemu numerowi w zestawieniu imiennym; 14. Dane tabelaryczne w protokołach należy naliczać wg formuły programu Excel, w zaokrągleniach do pełnych złotych; 15. Komisja posiłkując się wskaźnikami określonymi przez Mazowiecki Ośrodek Doradztwa Rolniczego lub danymi rachunkowymi posiadanymi przez producenta rolnego, dokonuje ustaleń w zakresie plonów, kosztów i dochodów na poziomie indywidualnego gospodarstwa; 16. W przypadku szkody spowodowanej przez pożar do protokołu należy dołączyć dokument wystawiony przez Policję lub Straż Pożarną potwierdzający powstanie pożaru wskutek uderzenia pioruna; 17. Wszystkie obliczenia końcowe zawarte w protokołach wykonywane są przez Komisje Terenowe; 18. Za wszelkie dane zawarte w protokole odpowiedzialność ponoszą członkowie Terenowej Komisji oraz producent rolny; 19. W przypadku wykorzystania protokołów do innych form pomocy (m.in. zasiłków celowych) Wójt (Burmistrz/Prezydent) Gminy przekazuje sporządzone przez Komisję Terenową kserokopie protokołów zgodnie z przeznaczeniem do właściwych jednostek; 5
20. Komisja w oparciu o indywidualne protokoły oszacowania szkód, sporządza zestawienie imienne (załącznik nr 4) w formie papierowej i elektronicznej (tj. na płycie CD-RW wielokrotnego zapisu) oraz zestawienie zbiorcze (załącznik nr 5) w formie papierowej i elektronicznej oszacowania strat w gminie, zawierające informacje potrzebne do uruchomienia preferencyjnej linii kredytowej. 21. Wójt (Burmistrz/Prezydent) Gminy niezwłocznie po sporządzeniu przez Komisję dokumentacji (jednakże nie później niż w ciągu 2 miesięcy od dnia akceptacji wniosku) przekazuje do Wydziału Geodezji i Rolnictwa Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie lub jego właściwej delegatury: 1 egzemplarz zestawienia zbiorczego oszacowanych strat (w formie papierowej oraz w formie elektronicznej ), 1 egzemplarz zestawienia imiennego oszacowanych strat (w formie papierowej oraz elektronicznej), 2 egzemplarze indywidualnych protokołów oszacowania strat (w oryginale). 22. Potwierdzeniem daty złożenia protokołów wraz z kompletem dokumentacji jest również pieczątka wpływu dokumentów do MUW. 23. Po sprawdzeniu zgodności (pod względem formalnym) oraz kompletności złożonej do MUW ww. dokumentacji Wydział Geodezji i Rolnictwa zwraca 1 egzemplarz (oryginał) indywidualnych protokołów sporządzonych przez Terenową Komisję do urzędu gminy/miasta (celem przekazania producentom rolnym) POTWIERDZENIEM przekazania i przyjęcia dokumentów (załącznik nr 6). 24. Na podstawie dokumentów wymienionych w pkt. 21 wojewoda kieruje wniosek do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi o wyrażenie zgody na uruchomienie procedury otwarcia preferencyjnej linii kredytowej (nkl/01 lub nkl/02) dla poszkodowanych rolników. 25. Po uzyskaniu zgody Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Wydział Geodezji i Rolnictwa MUW w Warszawie na podstawie indywidualnych protokołów, sporządza Opinie Wojewody na drukach zatwierdzonych przez Prezesa Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. 26. Sporządzone opinie odbierane są osobiście w siedzibie MUW w Warszawie lub właściwej delegaturze za pokwitowaniem przez pracownika Urzędu Gminy/Miasta posiadającego imienne upoważnienie wydane przez Wójta (Burmistrza/Prezydenta). ZASADY UDZIELANIA KREDYTÓW OBROTOWYCH i INWESTYCYJNYCH ścieżka dostępu: www.arimr.gov.pl Pomoc krajowa Kredyty preferencyjne po 01.05.2007 r. Symbol nkl01 Symbol nkl02 6