UCHWAŁA NR LX/387/2013 RADY MIEJSKIEJ W JEDLICZU z dnia 26 listopada 2013 r. w sprawie uchwalenia Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie na lata 2014-2016 dla Gminy Jedlicze Na podstawie art.18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (tekst jednolity Dz.U. z 2013 r. poz.594 ze zmianami.), art. 17 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t. j. Dz. U. z 2013 r. poz.182 ze zmianami), art.6 ust.2 pkt 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie(dz.u. z 2005 r. Nr 180 poz.1493 ze zmianami) Rada Miejska w Jedliczu uchwala co następuje: 1. Uchwala się Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie na lata 2014-2016 dla Gminy Jedlicze stanowiący załącznik do niniejszej uchwały. 2. Wykonanie uchwały powierza się Burmistrzowi Gminy Jedlicze. 3. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia z mocą obowiązującą od 1 stycznia 2014 r. Przewodniczący Rady Piotr Krawczyk Id: 24F88D4F-94D4-4DA0-8785-86256548B087. Podpisany Strona 1
Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr LX/387/2013 Rady Miejskiej w Jedliczu z dnia 26 listopada 2013 r. Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie na lata 2014 2016 dla Gminy Jedlicze Id: 24F88D4F-94D4-4DA0-8785-86256548B087. Podpisany Strona 2
Wstęp Najprostszą i dostępną dla przeciętnego człowieka definicją przemocy jest definicja zawarta w Słowniku Języka Polskiego. Określa ona przemoc jako fizyczną przewagę wykorzystywaną do czynów bezprawnych dokonywanych na kimś lub narzucanie władzy, bezprawnie panowanie. Najbardziej odpowiednia definicja zawarta jest w ustawie z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie ( Dz. U. Nr 180 poz. 1493 ze zmianami).uwzględniając art. 2 pkt.2 w/w ustawy, który definiuje przemoc w rodzinie jako: jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie, naruszające prawa lub dobra osobiste członków rodziny, w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym i psychicznym, a także wywołujące cierpienie i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą. Zjawisko przemocy w rodzinie, ze względu na swoją złożoność, zasługuje na miano problemu interdyscyplinarnego i jako takie leży w kręgu zainteresowań zarówno osób związanych ze światem nauki, jak również praktyków. Analizując pozytywne skutki toczącej się debaty społecznej o różnych obliczach i przyczynach przemocy w rodzinie wskazać trzeba z całą stanowczością, że są one nie tylko teoretyczne, ale coraz częściej mają swój wymiar praktyczny. Zjawisko przemocy zmusza do opracowywania i realizacji programów przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz obliguje do zawiązania ścisłej koalicji różnego rodzaju podmiotów pośrednio bądź bezpośrednio związanych z problematyką przemocy w rodzinie. Regularna współpraca wielu instytucji i organizacji ( ośrodków pomocy społecznej, placówek służby zdrowia, oświaty, wymiaru sprawiedliwości, organizacji pozarządowych ) może w skuteczny sposób przyczynić się do zmniejszenia skali zjawiska w rodzinie. Wokół przemocy narosło wiele mitów, z których wynika, że przemoc jest zjawiskiem marginalnym, występującym wyłącznie w środowiskach patologicznych. Znęcanie się nad rodziną bez względu na status społeczny jest najczęściej popełnianym przestępstwem w Polsce, zaraz po przestępstwach przeciwko mieniu i życiu. Podejmowane przez poszczególne jednostki działania czynione były samodzielnie, zdarzało się także, że wykonywane czynności były dublowane przez osoby bądź instytucje. Dlatego w pełni zasadnym jest aby informacje o doświadczonej przemocy w rodzinie były analizowane przez większą grupę osób realizującą zadania z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie a podejmowane działania były uzgadniane wspólnie przez członków zespołu. Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Id: 24F88D4F-94D4-4DA0-8785-86256548B087. Podpisany Strona 3
Rodzinie Gminy Jedlicze ma charakter długofalowy. Działania Programu obejmują lata 2014-2016. Istotą programu jest jego charakter systemowy, który stwarza warunki do zapobiegania agresji i przemocy w sposób długotrwały a nie doraźny. Program wypracowuje procedury wychowania i działania, które pomagają radzić sobie z problemem przemocy. W miarę możliwości i potrzeb sytuacji społecznej zadania Programu mogą ulegać zmianom i udoskonaleniom. Podstawy prawne programu: 1. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie ( Dz. U. z 2005 r., Nr 180, poz. 1493 ze zmianami ); 2. Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej ( t.j. Dz. U. z 2013 r. poz.182 ze zmianami ); 3. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi ( t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 1356 ze zmianami ); 1. Zjawisko przemocy w rodzinie. Przemoc ze strony najbliższej osoby jest doświadczeniem traumatycznym, powodującą szkody na zdrowiu fizycznym i psychicznym. Przemoc w rodzinie przybiera różne formy: od przemocy fizycznej, przez przemoc psychiczną i seksualną, po przemoc ekonomiczną. Przemoc w rodzinie rzadko ma charakter jednorazowy. Zazwyczaj ma ona charakter długotrwały i cykliczny. Rodzaje przemocy: - fizyczna- polegająca na zadawaniu ofierze bólu fizycznego, uszkodzeniu ciała, pogorszeniu zdrowia lub niekiedy pozbawieniu życia, - seksualna- polega na zmuszaniu ofiary do podjęcia niechcianych zachowań seksualnych lub zdeprecjonowania jej seksualności, - psychiczna- polegająca na umniejszaniu poczucia własnej wartości, wzbudzaniu strachu, ciągłego niepokoju, - ekonomiczna polegająca na całkowitym uzależnieniu ofiary od sprawcy, -zaniedbanie- polegające na ciągłym niezaspakajaniu podstawowych potrzeb emocjonalnych i potrzeb fizycznych. Id: 24F88D4F-94D4-4DA0-8785-86256548B087. Podpisany Strona 4
Przemoc jest przestępstwem. W zależności czy przemoc ma charakter jednorazowy czy się powtarza jest ścigana z różnych artykułów Kodeksu Karnego. W przypadku stosowania przemocy w sposób ciągły to ten czyn zostanie zakwalifikowany jako przestępstwo z artykułu 207 Kodeksu Karnego. 1 Kto znęca się fizycznie lub psychicznie nad osobą najbliższą lub inną osobą pozostającą w stałym lub przemijającym stosunku zależności od sprawcy albo nad małoletnim lub osobą nieporadną ze względu na jej stan psychiczny i fizyczny podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat. 2. Jeżeli czyn określony w 1 połączony jest ze stosowaniem szczególnego okrucieństwa, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od roku do 10 lat. 3. Jeżeli następstwem czynu określonego w 1 lub w 2 jest targnięcie się pokrzywdzonego na własne życie, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od 2 do 12 lat.. 1.1 Skala zjawiska przemocy domowej w Gminie Jedlicze W 2012 roku miały miejsce 63 interwencje dotyczące przemocy w rodzinie. Przemoc dotknęła 74 osoby, w tym 51 kobiet, 13 mężczyzn, 10 małoletnich do 13 roku życia. Sprawcami przemocy było 65 osób, w tym 9 kobiet, 55 mężczyzn i jeden nieletni. 47 sprawców przemocy ( 2 kobiety i 45 mężczyzn) było pod wpływem alkoholu. 2. Cele programu. 2.1 Cel strategiczny. Przeciwdziałanie przemocy oraz zmniejszenie skali tego zjawiska zagrożonych bądź uwikłanych w przemoc. i wsparcia dla osób 2.1.1 Cel szczegółowy. Zwiększenie skuteczności działań interwencyjnych wobec osób stosujących przemoc w rodzinie oraz zwiększenie pomocy i ochrony ofiar przemocy w rodzinie. Id: 24F88D4F-94D4-4DA0-8785-86256548B087. Podpisany Strona 5
2.1.1.1 Działania a) budowanie lokalnego systemu przeciwdziałania przemocy, realizacja programów edukacyjnych dla dzieci i młodzieży na temat praw dzieci, wyrażania uczuć, komunikacji, asertywności, rozwiązywania problemów bez przemocy, b) podnoszenie kompetencji służb i instytucji w zakresie przemocy, c) udzielanie pomocy ofiarom przemocy ( psychologicznej, prawnej), d) oddziaływanie na sprawców przemocy. 2.2 Cel strategiczny. Poprawa jakości systemu pomocy osobom uwikłanym w przemoc w rodzinie. 2.2.1 Cel szczegółowy. Uwrażliwienie społeczności lokalnej na problem przemocy w rodzinie, promowanie modelu rodziny wolnej od przemocy. 2.2.1.1 Działania. a) umożliwienie przedstawicielom instytucji zajmujących się pomocą osobom doświadczającym przemocy podnoszenia kwalifikacji poprzez organizowanie i prowadzenie szkoleń w tym zakresie, b) edukacja dzieci i młodzieży w zakresie dotyczącym przemocy w rodzinie, obniżenie zachowań agresywnych wśród dzieci i młodzieży, uczenie zasad pozytywnego kontaktu i budowania relacji koleżeńskich. c) wymiana informacji, rozwijanie i umacnianie współpracy różnych instytucji w zakresie kształtowania postaw empatii, reagowania na akty przemocy. Id: 24F88D4F-94D4-4DA0-8785-86256548B087. Podpisany Strona 6
2.2.2 Cel szczegółowy. Wzrost udziału ofiar przemocy w dostępnych formach pomocy. 2.2.2.1 Działania. a) prowadzenie kampanii informacyjno edukacyjnych, adresowanych do świadków, mających na celu zachęcenie ich do reagowania w sytuacji przemocy. b) informowanie ofiar przemocy o możliwości uzyskania zaświadczenia lekarskiego oraz pomocy prawnej dla osób dotkniętych przemocą, podejmowanie działań w oparciu o procedurę Niebieskiej Karty. c) rozpoznawanie sygnałów przemocy wobec dorosłych i dzieci przez przedstawicieli różnych instytucji ( służby zdrowia, pomocy społecznej, oświaty, policji, sądów rodzinnych, kuratorów sądowych, prokuratorów) i podejmowanie działań mających na celu zatrzymanie przemocy. d) umożliwienie osobom, które doświadczyły przemocy, korzystania z pomocy medycznej, psychologicznej i duchowej mającej na celu poradzenie sobie ze skutkami przemocy i agresji. 2.2.3 Cel szczegółowy. Zwiększenie skuteczności działań interwencyjnych wobec osób stosujących przemoc w rodzinie poprzez podejmowane działania interwencyjne i korekcyjne. 2.2.3.1Działania. a) interwencje policji, zakładanie Niebieskich Kart, b) wizyty dzielnicowych, c) prowadzenie dochodzeń przez policję pod nadzorem prokuratury, d) prowadzenie spraw karnych przez sąd, e) nadzór kuratorów sądowych, f) praca socjalna prowadzona przez pracowników socjalnych, g) udzielanie konsultacji psychologicznych, h) kierowanie do placówek lecznictwa odwykowego i terapia odwykowa, Id: 24F88D4F-94D4-4DA0-8785-86256548B087. Podpisany Strona 7
i) kierowanie do Punktu Konsultacyjnego dla ofiar przemocy oraz rodzin z problemem alkoholowym 3. Podmioty realizujące program przeciwdziałania przemocy w rodzinie. PODMIOT ZADANIA Instytucje i organizacje realizujące program Gmina Jedlicze GOPS w Jedliczu Zespół Interdyscyplinarny I Profilaktyka 1.Kampanie społeczne informacyjno- edukacyjne Gmina Jedlicze szkoły z terenu Gminy Jedlicze 2.Zajęcia z uczniami w ramach programów profilaktycznych Policja 3.Opracowywanie i wdrażanie programów prewencyjnych. II. Pomoc osobom uwikłanym w przemoc Gmina Jedlicze, 1.Praca socjalna, poradnictwo psychologiczne, wsparcie finansowe, koordynacja działań gminnego zespołu interdyscyplinarnego GOPS w Jedliczu, Zespół Interdyscyplinarny 2.Pomoc psychologiczno-pedagogiczna dla dzieci i młodzieży z grup ryzyka. Warsztaty, porady, konsultacje dla nauczycieli, pedagogów rodziców. 3. Praca psychologów, pedagogów dla dzieci sprawiających trudności wychowawcze. Wsparcie edukacyjnowychowawczo-psychologiczne dla dzieci dotkniętych przemocą w rodzinie oraz przemocą koleżeńską, uczniowską. Id: 24F88D4F-94D4-4DA0-8785-86256548B087. Podpisany Strona 8
Policja 4.Podejmowanie interwencji i sporządzanie dokumentacji z ich przebiegu, tzw. Niebieskiej Karty; wszczynanie postępowań karnych wobec sprawców przemocy; proponowanie sprawcy poddanie się dobrowolnemu uczestnictwu w programie korekcyjno-edukacyjnym, monitorowanie sytuacji w rodzinie poprzez dzielnicowych; sporządzanie wniosków w celu skierowania osób uzależnionych na leczenie odwykowe oraz do sądu rodzinnego o wgląd w sytuację dziecka; podnoszenie kwalifikacji dot. rozpoznawania przemocy u dorosłych i dzieci poprzez uczestnictwo w szkoleniach. Prokuratura Rejonowa 5.Nadzorowanie prowadzonych przez policję spraw karnych wobec sprawców przemocy. Sąd Rejonowy 6.Prowadzenie spraw karnych wobec sprawców przemocy oraz spraw opiekuńczych przed sądami rodzinnymi mającymi na celu ochronę dzieci; nadzory kuratorskie rodzinne i dla dorosłych. Wszczynanie postępowań o leczenie odwykowe sprawców przemocy w rodzinie. Gmina Jedlicze, Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych 7. Prowadzenie świetlic dziecięcych, poradnictwo psychologiczne, pedagogiczne i prawne; organizowanie szkoleń; podejmowanie działań w celu kierowania na leczenie odwykowe, dopracowanie kompleksowej pomocy dla osób uwikłanych w przemoc. Id: 24F88D4F-94D4-4DA0-8785-86256548B087. Podpisany Strona 9
4. Zakładane efekty realizacji programu. systematyczne diagnozowanie zjawiska przemocy w rodzinie, zwiększenie wrażliwości społecznej wobec aktów przemocy w rodzinie, zwiększenie skuteczności oddziaływania na sprawców przemocy w rodzinie. nabycie umiejętności asertywnych zachowań przez osoby i rodziny dotknięte bądź zagrożone zjawiskiem przemocy domowej podwyższenie kompetencji służb zajmujących się problematyką przemocy w rodzinie, zwiększenie poczucia bezpieczeństwa członków rodzin doświadczających przemoc. 5. Finansowanie programu. Działania podejmowane w ramach realizacji programu, związane z osiąganiem wyznaczonych celów, finansowane będą ze środków budżetu gminy przeznaczonych na realizację programu. 6. Wskaźniki : 1. Liczba rodzin objętych procedurą Niebieskiej Karty. 2. Liczba osób przeszkolonych z zakresu przemocy. 3. Liczba osób, którym udzielono wsparcia w Punkcie Konsultacyjnym. 4. Liczba zajęć, warsztatów profilaktycznych dla dzieci w szkołach. 5. Liczba spotkań profilaktycznych dla rodziców. 6. Liczba sprawców przemocy skierowanych na leczenie odwykowe. Id: 24F88D4F-94D4-4DA0-8785-86256548B087. Podpisany Strona 10
Uzasadnienie Do projektu uchwały w sprawie : uchwalenia Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy w Rodzinie na lata 2014-2016 dla Gminy Jedlicze. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy w rodzinie nakłada na Gminę obowiązek uchwalenia Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie. Realizacja programu nastąpi poprzez tworzenie i propagowanie rozwiązań merytorycznych, organizacyjnych i prawnych związanych z przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie oraz dostarczenie społeczeństwu wiedzy o zjawisku przemocy i sposobach radzenia sobie z tym problemem, a także motywowanie społeczności lokalnej do podejmowania dalszych działań na rzecz ofiar przemocy.... Podpis kierownika referatu /pracownika na samodzielnym stanowisku Id: 24F88D4F-94D4-4DA0-8785-86256548B087. Podpisany Strona 1