Miernik radioaktywności HS-040 N art. 100615 Zastosowanie. Pomiar i wskazywanie słabego napromieniowania radioaktywnego artykułów spożywczych, przedmiotów, otoczenia w zakresie 0,1 do 99,99 us/godz. dla promieniowania gamma i/lub 0,1 do 99,99 1/sek. x cmkw lub 2 x 10 exp 3 do 2 x 10 exp 6 Bq/kg. Pomiar w niesprzyjających warunkach jest niedopuszczalny. Niesprzyjające warunki to: - zbyt wysoka wilgotność - obecność kurzu, dymu, środków łatwopalnych i rozpuszczalników. - wystąpienie burzy lub silnego pola magnetycznego. Inne zastosowanie niż powyżej przedstawione jest niedopuszczalne i może prowadzić do uszkodzenia artykułu. 1. Górna strona urządzenia S1 Przełącznik Ein/Aus (zał./wył.) S2 Przełącznik rodzaju działania MESS/MELD. Na pozycji MESS możliwe jest przeprowadzenie wszystkich pomiarów. Na pozycji MELD możliwe jest zastosowanie urządzenia jako czujnika wartości granicznych przy długotrwałej kontroli. S3. Przełącznik zakresu pomiaru do przechodzenia między dwoma zakresami pomiaru na funkcję. 2. Dolna strona urządzenia. 3. Pojemnik baterii. 4. Pokrywa filtra z poniżej leżącym licznikiem Geigera-Mullera i przełącznikiem kodowania S4 (przełącznik DIP). 5. 4- pozycyjny wyświetlacz ciekłokrystaliczny, maks. wartość wskaźnika 9999. Środki ostrożności. Za szkody powstałe w wyniku nie przestrzegania instrukcji obsługi producent nie ponosi odpowiedzialności. Nieodpowiednie użytkowanie urządzenia może prowadzić do wygaśnięcia warunków gwarancji. Miernik radioaktywności został sprawdzony wg. EMV i odpowiada wytycznym 89/336/EWG. Urządzenie przechowywać w miejscu niedostępnym dla dzieci.
Przed podłączeniem urządzenia upewnić się, czy obudowa została prawidłowo zamknięta. Przed każdym pomiarem upewnić się, czy miernik nie został uszkodzony. Unikać uruchomiania urządzenia w otoczeniu mokrym i wilgotnym. Przy niesprzyjających warunkach oświetlenia np. przy intensywnym promieniowaniu świetlnym odczyt wyświetlacza jest utrudniony. Nie uruchamiać urządzenia w bezpośrednim otoczeniu gazów łatwopalnych, dymu, kurzu. Unikać silnego pola magnetycznego, elektromagnetycznego i elektrostatycznego. W przypadku nieprawidłowego funkcjonowania urządzenia, odłączyć je od źródła zasilania. Nie prawidłowe działanie może wystąpić jeżeli: - wystąpiły widoczne uszkodzenia. - urządzenie pracuje nie zgodnie z wytycznymi. - urządzenie było przechowywane w niekorzystnych warunkach. Opis funkcjonowania. Miernik radioaktywności HS-040 to uniwersalny, czteropozycyjny miernik cyfrowy (maks. wartość wskaźnika 9999) do pomiaru radioaktywnego promieniowania np. gamma lub beta. Urządzenie wyróżnia się szybkim czasem zadziałania i relatywnie niewielkim zużyciem prądu. Dzięki czemu możliwe jest osiągnięcie wysokiej efektywności. Czteropozycyjny wyświetlacz LED z 14 mm wielkością cyfr umożliwia szybki i bezpieczny odczyt. Przełącznik kodowania służy do przełączania między promieniowaniem gamma (usv/h), beta (1/(sek. x qcm)) i aktywności ciała promieniotwórczego (Bq/kg). Pomiar promieniowania gamma następuje w us/h. Pomiar promieniowania beta następuje w Bq/kg. Programowanie wartości progowych (od 0,1 d o16 usv/h) umożliwia stosowanie urządzenia jako czujnika wartości granicznych w długotrwałym kontrolowaniu obszaru zagrożonego promieniowaniem. Urządzenie dysponuje dodatkowo siedmiobiegunowym gniazdem DIN do podłączenia oddzielnego miernika. Koniec pomiaru sygnalizowany jest dźwiękiem akustycznym i symbolem F. Włożenie/wymiana baterii, ustawienie podstawowe. A. Włożenie/ wymiana baterii. Urządzenie wymaga zasilania jedną baterią 9 V. Przy napięciu mniejszym niż 6 V wskazany zostanie symbol V w prawym, dolnym rogu wyświetlacza, komunikując konieczność wymiany baterii. Przy wyłączonym mierniku otworzyć pojemnik baterii. Wyczerpaną baterię zastąpić nową tego samego typu. Zamknąć pokrywę pojemnika baterii. B. Położenie podczas działania. Miernik ustawić w takiej pozycji, aby zagwarantować swobodny odczyt danych z wyświetlacza. Uruchomienie, przeprowadzenie pomiaru. A Uwagi ogólne. Włączyć miernik przełącznikiem S1 ( EIN ). Po relatywnie krótkiej fazie instalacji urządzenie będzie gotowe do pracy. Uwaga: Przy temperaturze obudowy ok. +60 st.c może dojść do zaciemnienia wyświetlacza i problemów z odczytem danych. Nie wynika to z uszkodzenia miernika. Wyświetlacz powróci do normalnego stanu po obniżeniu się temperatury. B. Przeprowadzenie pomiaru. B1. Pomiar promieniowania gamma. a). Pomiar należy przeprowadzić przy zamkniętym pojemniku czujnika. Urządzenie mierzy moc ekwiwalentnej dawki w usv/h. Przy wyłączonym mierniku wymagane jest następujące ustawienie podstawowe. b). Ustawić przełącznik S2 na pozycji MESS, a przełącznik S3 na pozycji górnej.
Ustawienie przełączników S4.1 do S4.4 jest nieistotne dla tego pomiaru. Ustawić przełącznik S4.5 na pozycji 1, S4.6 na pozycji 1, S4.7 na pozycji 0 i S4.8 na pozycji 0. Zamknąć pojemnik czujnika. d). Włączyć miernik. Na wyświetlaczu wskazane zostaną cztery miejsca cyfrowe. Urządzenie rozpocznie odliczanie. Po upływie 27-28 sek. rozbrzmi nieprzerwany sygnał akustyczny. W prawym rogu wyświetlacza wskazany zostanie dodatkowo symbol F oznaczający koniec pomiaru. Dla określenia ekwiwalentnej mocy dawki należy wartość pomiaru pomnożyć przez przelicznik 0,01. Wartość pomiaru będzie w usv/h. Jeżeli wartość pomiaru wynosi poniżej 10 usv/h, przełącznik S3 należy ustawić na dolnej pozycji, aby podwyższyć dokładność pomiaru. Powtórzyć pomiar. Czas trwania pomiaru do wystąpienia sygnału akustycznego wynosi ok. 270 do 280 sek. Po zakończeniu pomiaru należy pomnożyć wskazaną wartość przez 0,001, aby otrzymać właściwą wartość pomiaru w usv/h. B2. Pomiar skażenia. a). Pomiar ten należy dokonać najpierw przy zamkniętym, a następnie przy otwartym pojemniku czujnika w odległości 1 cm od mierzonego obiektu. Urządzenie mierzy gęstość promieniowania beta w przedziałach sekundowych s w odniesieniu do 1 centymetra kwadratowego 1/(s x cmkw). Przy wyłączonym mierniku wymagane jest następujące ustawienie podstawowe. b). Ustawić przełącznik S2 na pozycję MESS i przełącznik zakresu pomiaru S3 na pozycji górnej. Ustawienie przełączników S4.1 do S4.4 jest nieistotne dla tego pomiaru. Ustawić przełącznik S4.5 na pozycji 1, S4.6 na pozycji 0, S4.7 na pozycji 1 i S4.8 na pozycji 0. Zamknąć pojemnik czujnika. d). Włączyć miernik. Na wyświetlaczu wskazane zostaną cztery miejsca cyfrowe. Urządzenie rozpocznie odliczanie. Po upływie 18 sek. odliczanie zostanie zakończone i rozbrzmi nieprzerwany sygnał akustyczny. W prawym rogu wyświetlacza wskazany zostanie dodatkowo symbol F oznaczający koniec pomiaru. Zanotować wskazaną wartość i powtórzyć pomiar przy odsuniętej pokrywie czujnika. e). Aby określić wartość skażenia powierzchni należy zmierzoną wartość przy zamkniętej pokrywie miernika odjąć od wartości uzyskanej przy otwartej pokrywie i wynik pomnożyć przez przelicznik 0,01. f). Jeżeli wartość pomiaru wynosi poniżej 10 /(s x cmkw), należy powtórzyć pomiar ze zwiększoną dokładnością. W tym celu ustawić przełącznik S3 na dolej pozycji. Powtórzyć pomiar z i bez pokrywy czujnika. Czas pomiaru wydłuży się od ok. 175 d o185 sek. Różnica wartości powinna być pomnożona przez przelicznik 0,001 B3.Pomiar specyficznej aktywności (cezu 137). a) Pomiar ten należy przeprowadzić przy otwartym pojemniku czujnika. Urządzenie zmierzy specyficzną aktywność promieniowania beta w Bq/kg. Przed rozpoczęciem pomiaru konieczne jest dokonanie następujących ustawień podstawowych. b).ustawić przełącznik S2 na pozycji MESS, a przełącznik S3 na pozycji dolnej. Ustawienie przełączników S4.1 do S4.4 jest nieistotne dla tego pomiaru. Ustawić przełącznik S4.5 na pozycji 1, S4.6 na pozycji 0, S4.7 na pozycji 0 i S4.8 na pozycji 1. d). Napełnić połówkę obudowy wodą do wysokości 2-3 mm pod brzegiem. Położyć wyłączone, wcześniej ustawione urządzenie w poprzek na wypełnionej części obudowy, w taki sposób, aby otwarty pojemnik licznika zakrywał dokładnie zagłębienie. Włączyć miernik i przeprowadzić 5 pomiarów trwających ok. 400 sek. Po każdym pomiarze zapisać uzyskaną wartość. Dodać wartości do siebie i podzielić przez 5. Wynik będzie wartością średnią. Zanotować wynik. Po zakończeniu piątego pomiaru urządzenie wyłączy się. Usunąć wodę z połówki obudowy i osuszyć.
e).wypełnić zagłębienie osuszonej części obudowy rozdrobnionym jedzeniem (owocami, warzywami, grzybami itp.) lub innym materiałem podlegającym kontroli do wysokości 2-3 mm pod brzeg. Zwrócić uwagę, aby dany produkt nie wystawał. Przeprowadzić pomiar zgodnie z powyższym punktem d (bez wody). Wartość średnią uzyskaną w wodą odjąć od wartości średniej uzyskaną podczas pomiaru z artykułami spożywczymi. Różnicę pomnożyć przez przelicznik 20. Wynik będzie specyficzną aktywnością testowanego artykułu w Bq/ kg. f). Przy przekroczeniu zakresu ( powyżej 9999) wskazany zostanie symbol przekroczenia przed wskaźnikiem liczbowym. W powyższej sytuacji należy powtórzyć pomiary przy większym zakresie. Ustawić przełącznik zakresu na górnej pozycji i przeprowadzić pomiar zgodnie z punktem d) i e). Poszczególne pomiary będą trwały ok. 40 sek zamiast 400 sek. Dokładność pomiaru będzie jednak gorsza. Po zakończeniu pomiaru (10 pojedynczych pomiarów: 5 z wodą i 5 z różnymi próbkami artykułów) należy pomnożyć przez przelicznik 200. B4. Dłuższa kontrola z ustawieniem wartości progowych. Zaprogramowanie wartości progowych (od 0,1 d o16 usv/h) umożliwia zastosowanie urządzenia jako czujnika wartości granicznych w celu dłuższego kontrolowania obszaru narażonego na napromieniowanie. a). Ustawić przełącznik S2 na pozycji MELD, a przełącznik S3 na odpowiedniej pozycji zgodnie z poniższą tabelą. b). Otworzyć pokrywę na górnej stronie obudowy, pod którą umieszczony jest przełącznik kodowania. Ustawienia przełączników S4.1 do S4.4 przedstawione zostały w poniższej tabeli. Ustawić przełącznik S4.5 na pozycji 1, S4.6 na pozycji 1, S4.7 na pozycji 0 i S4.8 na pozycji 0. c). Wartość progowa wyzwolenia sygnału akustycznego zostanie określona na podstawie ustawienia S4.1 do S4.4 i przełącznika zakresu S3. Wartość progowa usv/h (ur/h) Wskaźnik wartości pomiarowej (odpowiada jący progowi) Pozycja S3 S 4.1 800 S 4.2 400 Miejsce S4 0,1 (10) 0100 Dolna 1 1 1 1 0,2 (20) 0200 Dolna 1 1 1 0 0,3 (30) 0300 Dolna 1 1 0 1 0,4 (40) 0400 Dolna 1 1 0 0 0,5 (50) 0500 Dolna 1 0 1 1 0,6 (60) 0600 Dolna 1 0 1 0 0,7 (70) 0700 Dolna 1 0 0 1 0,8 (80) 0800 Dolna 1 0 0 0 0,9 (90) 0900 Dolna 0 1 1 1 1,0 (100) 1000 Dolna 0 1 1 0 1,1 (110) 1100 Dolna 0 1 0 1 1,2 (120) 1200 Dolna 0 1 0 0 1,3 (130) 1300 Dolna 0 0 1 1 1,4 (140) 1400 Dolna 0 0 1 0 1,5 (150) 1500 Dolna 0 0 0 1 1,6 (160) 1600 Dolna 0 0 0 0 S 4.3 200 S 4.4 100 1 (100) 0100 Górna 1 1 1 1 2 (200) 0200 Górna 1 1 1 0 3 (300) 0300 Górna 1 1 0 1 4 (400) 0400 Górna 1 1 0 0 5 (500) 0500 Górna 1 0 1 1 6 (600) 0600 Górna 1 0 1 0 7 (700) 0700 Górna 1 0 0 1 8 (800) 0800 Górna 1 0 0 0 9 (900) 0900 Górna 0 1 1 1 10 (1000) 1000 Górna 0 1 1 0
11 (1100) 1100 Górna 0 1 0 1 12 (1200) 1200 Górna 0 1 0 0 13 (1300) 1300 Górna 0 0 1 1 14 (1400) 1400 Górna 0 0 1 0 15 (1500) 1500 Górna 0 0 0 1 16 (1600) 1600 Górna 0 0 0 0 d). Zamknąć pojemnik czujnika. Dane techniczne i tolerancja pomiaru. A. Dane techniczne: Wyświetlacz: 4-pozycyjny wyświetlacz LCD do 9999 Wskaźnik przekroczenia: przy przekroczeniu zakresu wskazany zostanie + Temperatura robocza: +10 st.c do +35 st.c przy relatywnej wilgotności mniejszej niż 75 %. w krótkim czasie: -10 st.c do + 35 st.c przy relatywnej wilgotności mniejszej niż 95%. Zasilanie/ typ baterii: bateria 9 V, NEDA 1609 9 V lub 6F22 9 V. Temperatura zapewniająca dokładność: +20 st.c +/- 5 K, względna wilgotność <75 % Waga: ok. 350 g (wraz z bateriami) Wymiary (dł. x szer. x wys.): 153 x 77 x 39 mm B Tolerancja pomiaru: Podana tolerancja pomiaru odnosi się do zakresu temperatury otoczenia urządzenia +20 st.c +/- 5 K, przy relatywnej wilgotności <75 %. Zakres pomiaru Tolerancja Ekwiwalentna moc dozy promieniowania gamma. 0,1 do 1,00 usv/h +/- 35 % 1,0 do 10 usv/h +/- 25 % 10 do 99,99 usv/h +/- 25 % 0,1 do 99,99 usv/h odpowiada: 10 do 9999 ur/h Gęstość promieniowania beta powierzchni 0,1 do 1,001 /(s x cmkw) +/- 50 % 1,0 d0 10,001/(s x cmkw) +/- 35 % 10 do 99,99 1 /(s x cmkw) +/- 35 % 0,1 do 99,99 1/(s x cmkw) odpowiada: 6 do 6000 1/(min x cmkw) Specyficzna aktywność (cezu 137) 2 x 10 exp 3 do 2 x 10 exp 4 Bq/kg +/- 50 % 2 x 10 exp 4 do 2 x 10 exp 5 Bq/kg +/- 35 % 2 x 10 exp 5 do 2 x 10 exp 6 Bq/kg +/- 35 % 2 x 10 exp 3 do 2 x 10 exp 6 Bq/kg odpowiada 5,4 x 10 exp -3 do 5,4 x 10 exp 5 Ci/kg