Pomiary i opracowania realizacyjne. http://www.impexgeo.pl

Pomiary i opracowania realizacyjne http://www.impexgeo.pl

Pomiary i opracowania realizacyjne (nazywane teŝ obsługą inwestycji) są związane z projektowaniem, wznoszeniem oraz utrzymaniem budowli i obejmują: a) przygotowanie map dla celów planowania i projektowania, b) zakładanie, pomiar i obliczenia osnów realizacyjnych, c) wyznaczanie w przestrzeni połoŝenia projektowanych budowli, d) geodezyjną inwentaryzację powykonawczą, e) pomiary i opracowanie wyników pomiarów przemieszczeń i odkształceń.

Dokumentacja źródłowa Podstawę do wykonywania pomiarów realizacyjnych, do tyczenia i do geodezyjnego opracowania projektu zagospodarowania działki lub terenu, stanowią: -zatwierdzony projekt budowlany, -projekty techniczne obiektów budowlanych wraz z rysunkami roboczymi, -dziennik budowy, -warunki techniczne do umowy, uzgodnione ze zleceniodawcą, -dokumentacja proceduralna.

Geodezyjne prace realizacyjne przy obsłudze geodezyjnej budowy i montaŝu obejmują: - załoŝenie osnowy realizacyjnej, - opracowanie geodezyjne projektu, - tyczenie projektu (pomiary realizacyjne), - geodezyjną obsługę budowy i montaŝu obiektu budowlanego (tyczenie szczegółowe elementów budowli). Czynności te dokumentowane są - wpisami do dziennika budowy, szkicami dokumentacyjnymi i szkicami tyczenia i operatami z geodezyjnej inwentaryzacji powykonawczej.

Wymagane cechy dokumentów geodezyjno-kartograficznych : 1. Mapa do celów ustalenia warunków zabudowy i zagospodarowania terenu jest kopią mapy zasadniczej lub mapą katastralną (udostępniana w państwowym zasobie geodezyjnym w Powiatowym lub Grodzkim Ośrodku Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej). 2. Mapa do celów projektowych. Mapę do celów projektowych sporządza się na kopii mapy zasadniczej, a w razie braku mapy zasadniczej w odpowiedniej skali, sporządza się mapę jednostkową.

Mapa do celów projektowych zawiera treść mapy zasadniczej oraz dodatkowo: -geodezyjnie opracowane linie rozgraniczające tereny o róŝnym przeznaczeniu, linie zabudowy, linie osi ulic, dróg itp., -połoŝenie zieleni wysokiej ze wskazaniem pomników przyrody, -usytuowanie projektowanych sieci uzbrojenia terenu, które zaopiniował zespół uzgadniania dokumentacji projektowej (ZUDP), -usytuowanie innych obiektów i szczegółów (np. połoŝenie otworów wiertniczych, wskaźników osi toru), mających znaczenie dla projektu wskazanych przez projektanta lub przez organ właściwy do wydania decyzji o pozwoleniu na budowę. -usytuowanie wszystkich lokalizacji (w ustalonym zakresie) projektowanych budowli i urządzeń, które mają zezwolenie na budowę. Na mapie do celów projektowych wykazuje się granice działek z mapy ewidencji gruntów i budynków.

Mapy do celów projektowych obejmują teren inwestycji wraz ze strefą ochronną oraz pas otaczający o szerokości co najmniej 30 m. Wielkość obszaru oraz skalę mapy określa w razie potrzeby organ właściwy do wydania pozwolenia na budowę.

Do sporządzenia mapy do celów projektowych moŝna wykorzystać: - numeryczną mapę zasadniczą, jeśli istnieje system informacji o terenie, - ortofotomapę, gdy dla terenu objętego projektem nie istnieje mapa zasadnicza. Mapa do celów projektowych w postaci numerycznej powinna być uwierzytelniona podpisem elektronicznym oraz elektroniczną klauzulą urzędu lub posiadać wykreśloną kopię z podpisem i klauzulą.

Inne opracowania 1. przekroje terenu wzdłuŝ istniejących lub projektowanych tras, 2. przekroje cieków i zbiorników wodnych, 3. niwelacja powierzchniowa do obliczenia osuwisk, objętości gruntu przy proj. robót ziemnych, 4. szczegółowa inwentaryzacja remontowanych budowli, pomiary i opracowania graficzne dotyczą: - elewacji budowli (dane geodezyjne i fotogrametryczne), - rzutów poziomych i pionowych pomieszczeń i konstrukcji, - rozmieszczenia elementów wyposaŝenia pomieszczeń, - połoŝenia urządzeń technicznych,

Geodezyjne prace realizacyjne przy obsłudze geodezyjnej budowy i montaŝu obejmują: - załoŝenie osnowy realizacyjnej, - opracowanie geodezyjne projektu, - tyczenie projektu (pomiary realizacyjne), - geodezyjną obsługę budowy i montaŝu obiektu budowlanego (tyczenie szczegółowe elementów budowli). Czynności te dokumentowane są - wpisami do dziennika budowy, szkicami dokumentacyjnymi i szkicami tyczenia i operatami z geodezyjnej inwentaryzacji powykonawczej.

OSNOWA REALIZACYJNA

Osnowa realizacyjna Pomiary realizacyjne wykonuje się w oparciu o geodezyjną osnowę szczegółową i osnowę pomiarową. JeŜeli z istniejącej osnowy geodezyjnej nie moŝna dokonać tyczenia lub dokładność istniejącej osnowy jest niedostateczna wówczas zakłada się osnowę realizacyjną. (norma PN-ISO 4463-1 Metody pomiarowe w budownictwie tyczenie i pomiar). Poziomą osnowę realizacyjną stanowi: - sieć dowolnego kształtu: punkty połoŝone w większości poza terenem obiektu (znaki na budynkach), - sieć regularna: punkty rozmieszczone regularnie (siatka prostokątów), stabilizowane specjalnymi znakami (słupami z płytkami metalowymi), - sieć wydłuŝona ciągów poligonowych, - sieć punktów mierzonych techniką GPS.

Wysokościowa osnowa realizacyjna Wysokościową osnowę realizacyjną tworzy się tak, aby połoŝenie reperów roboczych zapewniały dostęp do kaŝdego tyczonego punktu jednym stanowiskiem, z co najmniej dwóch reperów (tyczenie i kontrola). Repery powinny znajdować się poza zasięgiem przemieszczeń podłoŝa, spowodowanych przez wznoszony obiekt (w odległości większej niŝ 5 m od obiektu, wykopów lub nasypów). Jako znaki dla reperów roboczych mogą słuŝyć elementy konstrukcyjne lub montaŝowe, np. górne powierzchnie śrub, wystające elementy zbrojenia, które maluje się farbą i opisuje numerem. Punkty osnowy poziomej zakładane na okres trwania budowy utrwala się palami drewnianymi z gwoździem, zacementowanymi śrubami, wstrzeliwanymi kołkami stalowymi itp. lub znakami z tworzyw sztucznych.

Geodezyjne prace realizacyjne przy obsłudze geodezyjnej budowy i montaŝu obejmują: - załoŝenie osnowy realizacyjnej, - opracowanie geodezyjne projektu, - tyczenie projektu (pomiary realizacyjne), - geodezyjną obsługę budowy i montaŝu obiektu budowlanego (tyczenie szczegółowe elementów budowli). Czynności te dokumentowane są - wpisami do dziennika budowy, szkicami dokumentacyjnymi i szkicami tyczenia i operatami z geodezyjnej inwentaryzacji powykonawczej.

Przez opracowanie geodezyjne projektu budowlanego rozumie się obliczenie miar, które pozwolą na zlokalizowanie w przestrzeni elementów budowli jednoznaczne z wymaganą dokładnością odpowiednią do ich znaczenia. Miary powinny dotyczyć: - punktów linii rozgraniczających obszary o róŝnym przeznaczeniu, - linii zabudowy, osi konstrukcyjnych, punktów głównych i punktów szczegółowych konstrukcji, w tym takŝe konstrukcji ziemnych i powierzchni terenu. W trakcie tego etapu dokonuje się takŝe sprawdzenia wymiarów podanych na rysunkach w dokumentacji projektowej w celu wykrycia i wyeliminowania błędnych wymiarów.

Opracowywanymi elementami projektu są: - punkty linii rozgraniczających obszary o róŝnym przeznaczeniu, - punkty linii zabudowy, - punkty osi konstrukcyjnych, punkty główne i szczegółowe obiektu, - punkty projektowanego ukształtowania terenu. W trakcie geodezyjnego opracowania projektu naleŝy: -sprawdzić, czy projekt nie koliduje z obiektami istniejącymi, szczególnie z urządzeniami podziemnymi na mapie zasadniczej, a takŝe z innymi projektami branŝowymi (na podstawie nakładki realizacyjnej), -sprawdzić jednoznaczność wymiarową i geometryczną projektu, -sporządzić wykaz elementów kontrolnych, potrzebnych do przeprowadzenia kontroli pomiaru i oceny dokładności.

Szkic dokumentacyjny Szkic dokumentacyjny jest dokumentem powstałym w wyniku geodezyjnego opracowania projektu. Zawiera on dane: - rysunek istniejących w terenie obiektów i ich opis, - rysunek istniejących w terenie obiektów podziemnego uzbrojenia wraz z opisem, - dane dotyczące połoŝenia osnowy geodezyjnej i innych punktów oparcia, - rysunek obiektów projektowanych, - obliczone miary do tyczenia projektu w terenie, - obliczone miary kontrolne.

Przykład szkicu dokumentacyjnego

Geodezyjne prace realizacyjne przy obsłudze geodezyjnej budowy i montaŝu obejmują: - załoŝenie osnowy realizacyjnej, - opracowanie geodezyjne projektu, - tyczenie projektu (pomiary realizacyjne), - geodezyjną obsługę budowy i montaŝu obiektu budowlanego (tyczenie szczegółowe elementów budowli). Czynności te dokumentowane są - wpisami do dziennika budowy, szkicami dokumentacyjnymi i szkicami tyczenia i operatami z geodezyjnej inwentaryzacji powykonawczej.

Szkic tyczenia Szkic tyczenia dokumentuje wykonane lokalizacje elementów projektu w przestrzeni. Do jego sporządzenia moŝe posłuŝyć kopia szkicu dokumentacyjnego. Szkic tyczenia zawiera: -rysunek obiektów projektowanych z podaniem miar projektowych i opisów oraz niezbędną orientację kierunek północy, -miary lokalizacyjne do tyczenia projektu w terenie, -miary w trakcie tyczenia (rzeczywiście) w terenie odłoŝone, -obliczone miary kontrolne i wyniki pomiaru kontrolnego, -podpis wykonawcy prac geodezyjnych i kierownika budowy z adnotacją o przyjęciu przez kierownika budowy wskaźników (znaków) osi, znaków wysokości itp.

Fragment szkicu tyczenia

Geodezyjne prace realizacyjne przy obsłudze geodezyjnej budowy i montaŝu obejmują: - załoŝenie osnowy realizacyjnej, - opracowanie geodezyjne projektu, - tyczenie projektu (pomiary realizacyjne), - geodezyjną obsługę budowy i montaŝu obiektu budowlanego (tyczenie szczegółowe elementów budowli). Czynności te dokumentowane są - wpisami do dziennika budowy, szkicami dokumentacyjnymi i szkicami tyczenia i operatami z geodezyjnej inwentaryzacji powykonawczej.

ZAKRES PRAC GEODEZYJNYCH NA PLACU BUDOWY W trakcie geodezyjnej obsługi budowy i montaŝu obiektu budowlanego wykonywane są tyczenia: - zasięgu wykopów fundamentowych i poziomu dna wykopów, - osi stóp fundamentowych i poziomów fundamentów, - osi i poziomów kondygnacji powtarzalnych, - posadowienia i montaŝu duŝych maszyn (np. suwnice, turbiny), - połoŝenia elementów konstrukcji podczas montaŝu. Do zadań geodezyjnej obsługi budowy i montaŝu naleŝą pomiary powykonawcze podlegające zgłoszeniu i przekazaniu operatu do państwowego zasobu geodezyjnego.

Pomiar kontrolny (inwentaryzacja) Pomiar kontrolny połoŝenia i wymiarów zrealizowanych obiektów budowlanych lub ich elementów konstrukcyjnych dokumentuje się na szkicu pomiaru kontrolnego. Na szkicu pomiaru kontrolnego zamieszcza się klauzulę o zgodności lub niezgodności z projektem. W razie stwierdzenia niezgodności z projektem naleŝy ten fakt odnotować w dzienniku budowy.

Szkic pomiaru kontrolnego

Pomiary powykonawcze Pomiary powykonawcze (inwentaryzacja powykonawcza) wykonuje się w celu dostarczenia danych do aktualizacji baz systemu informacji o terenie i mapy zasadniczej. WyróŜnia się dwa rodzaje pomiarów: - bieŝące pomiary powykonawcze dotyczą uzbrojenia podziemnego (budowle podziemne i przewody) które muszą być inwentaryzowane przed zasypaniem, zakryciem, zalaniem lub innymi operacjami uniemoŝliwiającymi dostęp do pomiaru. Obowiązek zgłoszenia takich obiektów do pomiaru przed przykryciem ciąŝy na inwestorze. - końcowe pomiary powykonawcze to pomiary połoŝenia nowych obiektów budowlanych oraz pomiary zmiany ukształtowania terenu.

PRZYKŁADY opracowań realizacyjnych

Trasa drogowa

TYCZENIE TRAS Technologia prac geodezyjnych podczas budowy: -Analiza projektu (sprawdzenie geometrii trasy, sprawdzenie danych wysokościowych, sprawdzenie miar w dokumentacji projektowej), -ZałoŜenie geodezyjnej osnowy poziomej (realizacyjnej), -ZałoŜenie osnowy pionowej (reperów roboczych), -Inwentaryzacja istniejącego terenu (pomiar istniejącego terenu w celu uzyskania danych niezbędnych do obliczenia robót rozbiórkowych i kolejnych etapów budowy ), -Opracowanie szkicu dokumentacyjnego (obliczenie i przygotowanie danych niezbędnych do wyniesienie w terenie projektu), -Sporządzenie szkiców tyczenia, -Wytyczenie usytuowania osi w terenie (wyniesienie punktów głównych i charakterystycznych do robót ziemnych i przygotowawczych, -Inwentaryzacja prac rozbiórkowych (pomiary inwentaryzacyjne obiektów przeznaczonych do rozbiórki. -Wytyczenie połoŝenia obiektów w terenie, kontrola wytyczenia.

INWENTARYZACJA BIEśĄCA Inwentaryzacja wykonanych robót (pomiary terenowe sytuacyjno - wysokościowe, mające na celu sprawdzenie poprawności wykonanych prac w stosunku do danych projektowych, przygotowanie dokumentacji. Potwierdzenie zgodności wykonanych robót z dokumentacją projektową. Pomiarowi podlegają w przypadku budowy drogi: dno wykopu, poziom stabilizacji gruntu cementem podbudowa z kruszywa naturalnego i łamanego podbudowa bitumiczna warstwa profilowa nawierzchni warstwa ścieralna asfaltu Wytyczenie w terenie infrastruktury towarzyszącej drodze: barier ochronnych rowów odwadniających i kanalizacji deszczowej chodników obiektów inŝynieryjnych (mosty, przepusty, wiadukty) sieci energetycznej, teletechnicznej.

INWENTARYZACJA POWYKONAWCZA Pomiar inwentaryzacyjny wykonanych robót: przekroje poprzeczne i podłuŝny trasy pomiar wykonanego humusowania skarpowania plantowania obsadzania krzewami i drzewami powierzchni elementów infrastruktury (chodniki, krawęŝniki, parkingi) inwentaryzacja małej architektury oraz uzbrojenia podziemnego. Sporządzenie dokumentacji (operat pomiarowy, kopia mapy zasadniczej) Przekazanie Zamawiającemu dokumentów z inwentaryzacji zarejestrowanych w Ośrodku Dokumentacji.

DANE PROJEKTOWE W sprzyjających warunkach terenowych naleŝy dąŝyć do zapewnienia kompozycji przestrzennej elementów geometrycznych drogi, m.in. przyjmując takie wielkości promieni łuków poziomych, dla których wymagane pochylenie poprzecznego jezdni nie przekracza 5% (na terenie bez zabudowań). Wartości promieni łuków kołowych w planie [m] dla 7 % pochylenia jezdni: prędkość projektowa [km/h] 70 60 50 poza terenem zabudowy, pochylenie poprzeczne jezdni 7% 200 125 80 Warunki projektowania nowych dróg i modernizowania istniejących określa rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej

PROMIENIE ŁUKÓW Wartości promieni łuków kołowych w planie [m] i pochylenia poprzeczne jezdni: pochylenie prędkość jak na prostej 2-2,5% 3% 4% 5% 6% 7% 70 km/h >=1000 >=800 600 400 300 250 <=200 60 km/h >=600 >=500 350 250 200 150 <=125 50 km/h >=450 >=350 250 175 125 100 <=80

TYCZENIE OSI TRASY Oś trasy składa się z odcinków linii prostej i łuków krzywoliniowych (łuków kołowych i krzywych przejściowych). KaŜdy odcinek zawiera charakterystyczne punkty trasy wierzchołki trasy, początek/koniec trasy, początek/koniec/środek luku, początek/koniec krzywej przejściowej i punkty hektometrowe. Punkty wierzchołkowe trasy i inne punkty główne powinny być zastabilizowane w sposób trwały, a takŝe dowiązane do punktów pomocniczych, połoŝonych poza granicą robót ziemnych. Maksymalna odległość pomiędzy punktami głównymi na odcinkach prostych nie moŝe przekraczać 500 m. Repery robocze (punkty wysokościowe) powinny być załoŝone wzdłuŝ trasy, a takŝe przy kaŝdym obiekcie inŝynierskim. Maksymalna odległość między reperami roboczymi wzdłuŝ trasy w terenie płaskim powinna wynosić 500 metrów, natomiast w terenie falistym i górskim powinna być mniejsza. Średni błąd niwelacji nie większy od ±4 mm/km. Do utrwalenia punktów głównych trasy naleŝy stosować pale drewniane z gwoździem lub prętem stalowym, słupki betonowe albo rury metalowe o długości około 0,50 metra.

Pomiary przemieszczeń i odkształceń Geometrycznie zmiany obiektu budowlanego to: - odkształcenia obiektu, - przemieszczenia obiektu, - przemieszczenia podłoŝa obiektu. Zmiany oblicza się na podstawie wyników pomiarów pod warunkiem istnienia wcześniejszych pomiarów (w tych samych miejscach i o wyŝszej, lub co najmniej zbliŝonej dokładności), z których wynikami moŝna je porównać. Okresowe pomiary przemieszczeń i odkształceń wykonuje się, jeŝeli pomiary takie przewiduje projekt budowlany lub na wniosek zainteresowanego inwestora. Przemieszczenie to zmiana połoŝenia punktów obiektu bez zmiany kształtu (wzajemnych odległości punktów badanych). W interpretacji geometrycznej to translacje i obroty. Odkształcenie jest zmianą połoŝenia punktów obiektu wynikającą ze zmiany kształtu. W ocenie geometrycznej to zmiana skali, skręcenie, wyboczenie, ugięcie.

Ogólna klasyfikacja przemieszczeń 1. Bezwzględne, wyznaczane w układach odniesień, spełniających kryterium stałości. 2. Względne, wyznaczane w odniesieniu do punktów układu związanego z badanym obiektem. Przemieszczenie i odkształcenie graniczne g jest to wartość (odchyłka), która nie moŝe zostać przekroczona bez ujemnych skutków dla prawidłowości, działania urządzenia, wytrzymałości konstrukcji, lub walorów architektonicznych. Określenie wartości granicznych naleŝy do projektanta.