POSTGRESQL PRAKTYCZNE PODEJŚCIE



Podobne dokumenty
Jak zatrudnić słonie do replikacji baz PostgreSQL

BAZA DANYCH SIECI HOTELI

Blaski i cienie wyzwalaczy w relacyjnych bazach danych. Mgr inż. Andrzej Ptasznik

Plan bazy: Kod zakładający bazę danych: DROP TABLE noclegi CASCADE; CREATE TABLE noclegi( id_noclegu SERIAL NOT NULL,

Kowalski Marcin Wrocław, dn Jaśkiewicz Kamil Bazy Danych 1 Podstawy Projekt Temat: Baza danych do zarządzania projektami

Programowanie w SQL procedury i funkcje. UWAGA: Proszę nie zapominać o prefiksowaniu nazw obiektów ciągiem [OLIMP\{nr indeksu}] Funkcje użytkownika

DECLARE VARIABLE zmienna1 typ danych; BEGIN

Hurtownia Świętego Mikołaja projekt bazy danych

Informatyka sem. III studia inżynierskie Transport 2018/19 LAB 2. Lab Backup bazy danych. Tworzenie kopii (backup) bazy danych

E.14 Bazy Danych cz. 18 SQL Funkcje, procedury składowane i wyzwalacze

Przykład 3 Zdefiniuj w bazie danych hurtownia_nazwisko przykładową funkcję użytkownika fn_rok;

Instrukcja podwaja zarobki osób, których imiona zaczynają się P i dalsze litery alfabetu zakładamy, że takich osbób jest kilkanaście.

LAB 6 BEGIN TRANSACTION, COMMIT, ROLLBACK, SET TRANSACTION ISOLATION LEVEL,

Cele. Definiowanie wyzwalaczy

Wyzwalacze (triggery) Przykład

Wykład 5 funkcje i procedury pamiętane widoki (perspektywy) wyzwalacze

Wykład 8. SQL praca z tabelami 5

Wyzwalacze. do automatycznego generowania wartości kluczy głównych. Składnia instrukcji tworzacej wyzwalacz

Ćwiczenia laboratoryjne nr 11 Bazy danych i SQL.

Wyzwalacz - procedura wyzwalana, składowana fizycznie w bazie, uruchamiana automatycznie po nastąpieniu określonego w definicji zdarzenia

BAZY DANYCH Cz III. Transakcje, Triggery

1: 2: 3: 4: 5: 6: 7: 8: 9: 10:

Inżynieria Programowania Laboratorium 3 Projektowanie i implementacja bazy danych. Paweł Paduch paduch@tu.kielce.pl

Trigger jest obiektem związanym z tablicą, który aktywuje się gdy do tablicy następuje odpowiednie zapytanie.

Obowiązuje od wersji

CREATE TABLE autorzy ( id_autora SERIAL PRIMARY KEY, imie TEXT, nazwisko TEXT );

Bazy danych. dr inż. Arkadiusz Mirakowski

Składowane procedury i funkcje

KOLEKCJE - to typy masowe,zawierające pewną liczbę jednorodnych elementów

Procedury wyzwalane. (c) Instytut Informatyki Politechniki Poznańskiej 1

INTERNETOWE BAZY DANYCH materiały pomocnicze - wykład X

PHP: bazy danych, SQL, AJAX i JSON

Przykładowa baza danych BIBLIOTEKA

SQL 4 Structured Query Lenguage

T-SQL dla każdego / Alison Balter. Gliwice, cop Spis treści. O autorce 11. Dedykacja 12. Podziękowania 12. Wstęp 15

Język SQL, zajęcia nr 1

Cheatsheet PL/SQL Andrzej Klusiewicz 1/9

Laboratorium nr 4. Temat: SQL część II. Polecenia DML

Systemy baz danych Prowadzący: Adam Czyszczoń. Systemy baz danych. 1. Import bazy z MS Access do MS SQL Server 2012:

Przykłady najlepiej wykonywać od razu na bazie i eksperymentować z nimi.

Język PL/SQL Procedury i funkcje składowane

SQL (ang. Structured Query Language)

Słonie pracują w stadzie

Bartosz Jachnik - Kino

Bazy danych. Bazy danych. Zapytania SELECT. Dr inż. Paweł Kasprowski.

SQL :: Data Definition Language

Bazy Danych - Instrukcja do Ćwiczenia laboratoryjnego nr 8

Część 1: OLAP. Raport z zajęć laboratoryjnych w ramach przedmiotu Hurtownie i eksploracja danych

SQL Server. Odtwarzanie baz danych.

Wdrożenie modułu płatności eservice. dla systemu Zen Cart

strukturalny język zapytań używany do tworzenia i modyfikowania baz danych oraz do umieszczania i pobierania danych z baz danych

Relacyjne bazy danych. Podstawy SQL

Struktura bazy danych

Programowanie po stronie serwera w SZBD. Robert A. Kłopotek Wydział Matematyczno-Przyrodniczy. Szkoła Nauk Ścisłych, UKSW

w PL/SQL bloki nazwane to: funkcje, procedury, pakiety, wyzwalacze

Windows Serwer 2008 R2. Moduł 8. Mechanizmy kopii zapasowych

BAZY DANYCH LABORATORIUM. Studia niestacjonarne I stopnia

Aspekty aktywne baz danych

Bazy danych. Wykład IV SQL - wprowadzenie. Copyrights by Arkadiusz Rzucidło 1

1. Tworzenie tabeli. 2. Umieszczanie danych w tabeli

SYSTEM INFORMATYCZNY KS-SEW

AE/ZP-27-16/14. Oprogramowanie do wykonywania kopii zapasowych oraz zarządzania maszynami wirtualnymi

Administracja i programowanie pod Microsoft SQL Server 2000

15. Funkcje i procedury składowane PL/SQL

Projektowanie bazy danych przykład

a) ile wynosiła populacja najbardziej i najmniej ludnego z województw (oraz jakie były ich nazwy)

Bazy danych i strony WWW

Administracja i programowanie pod Microsoft SQL Server 2000

Pakiety podprogramów Dynamiczny SQL

Oracle11g: Wprowadzenie do SQL

Rozdział 17. Zarządzanie współbieżnością zadania dodatkowe

Bloki anonimowe w PL/SQL

Wykład 5. SQL praca z tabelami 2

Bazy Danych i Usługi Sieciowe

Relacyjne bazy danych. Podstawy SQL

Materiały. Technologie baz danych. Plan wykładu Kursory. Wykład 5: Kursory jawne. Podprogramy. Kursory jawne. Kursory niejawne

CREATE DATABASE ksiegarnia_internetowa DEFAULT CHARACTER SET utf8 COLLATE utf8_unicode_ci;

Paweł Rajba

Bazy danych i usługi sieciowe

Dokumentacja SQL API 1

Kopie bezpieczeństwa NAPRAWA BAZ DANYCH

Jerzy Nawrocki, Wprowadzenie do informatyki

Struktura drzewa w MySQL. Michał Tyszczenko

Odnawialne Źródła Energii I rok. Tutorial PostgreSQL

Procedury i funkcje składowane

Baza danych do przechowywania użytkowników

PL/SQL. Zaawansowane tematy PL/SQL

Bazy danych dla producenta mebli tapicerowanych. Bartosz Janiak Marcin Sikora Wrocław r.

Programowanie obiektów

Tworzenie widoku CREATE OR REPLACE VIEW [nazwa_widoku] AS SELECT [nazwy_kolumn] FROM [nazwa_tablicy];

Języki programowania wysokiego poziomu. PHP cz.4. Bazy danych

Bazy danych programowanie Wykład dla studentów matematyk

Programowanie MSQL. show databases; - pokazanie jakie bazy danych są dostępne na koncie

Zaawansowane bazy danych i hurtownie danych semestr I

Wyzwalacze. Anna Fiedorowicz Bazy danych 2

Rok szkolny 2015/16 Sylwester Gieszczyk. Wymagania edukacyjne w technikum. ADMINISTROWANIE BAZAMI DANYCH kl. 4c

Bazy danych SQL Server 2005

PRZESTRZENNE BAZY DANYCH WYKŁAD 2

Transkrypt:

POSTGRESQL PRAKTYCZNE PODEJŚCIE WYŻSZA SZKOŁA BIZNESU NATIONAL-LOUIS UNIVERSITY KOŁO NAUKOWE SYSTEMÓW OPEN SOURCE ŁUKASZ CPAK PIOTR LEŚNIAK NOWY SĄCZ, 2007

Temat: Baza danych sklepu. Sklep sprzedaje towary podzielone na kategorie i dostawców. W bazie powinni być również klienci wraz z dokonanymi zakupami. Raporty powinny zawierać przychody i koszty ze sprzedaży z podziałem na klientów, dostawców oraz kategorie produktów. Projekt wykonany z wykorzystaniem wyłącznie narzędzi OpenSource przez co wykonanie takiej bazy w rzeczywistości jest o wiele tańsze (i lepsze??) niż rozwiązania komercyjne. Filarem jest serwer PostgreSQL v8.1.5 działający na platformie Gentoo Linux. W ramach projektu wykonaliśmy także procedurę tworzenia kopii zapasowej bazy danych. Informacje na ten temat znajdują się w rozdziale Backup bazy danych. Zaproponowaliśmy także rozwiązania sprzętowe mające na celu zabezpieczenie danych przy użyciu macierzy dyskowych (rozdział Bezpieczeństwo dzięki RAID ). Oprogramowanie bazy danych opisane jest dokładnie w rozdziale O bazie/omówienie poszczególnych elementów. Nie zapomnieliśmy o mechanizmie replikacji bazy danych (rozdział Replikacja ). Elementy, których nie udało nam się wykonać, a powinny znaleźć się w wersji finalnej opisaliśmy w rozdziale Dodatkowe. Zapraszamy do lektury!

Narzędzia wykorzystywane przy tworzeniu bazy: pgadmin3:

Kpogre:

Schemat bazy (DbVisualizer):

Konsola systemu Linux :)

O bazie: Baza danych ma umożliwiać przechowywanie danych oraz ułatwiać ich wykorzystanie zgodnie z ideą działania sklepu. Baza została zaprojektowana do przechowywania informacji o sprzedawanych towarach umożliwiając podzielenie ich na kategorie, dostawcach towarów, klientach oraz fakturach, a także firmach wysyłkowych dostarczających towary do klientów. Na każdej fakturze możliwe jest umieszczenie wielu pozycji odpowiadających sprzedawanym towarom. Jedna faktura nie może być wystawiona dla więcej niż jednego klienta. Nie można także umieścić na niej więcej niż jednej pozycji dotyczącej tego samego towaru. Wszystkie pola z przedrostkiem ID w nazwie (IDTowaru, IDDostawcy itd.) są numerowane automatycznie z jednostkowym przyrostem zaczynając od 1. Dzięki takiemu podejściu nie tracimy informacji dotyczących przeszłości działania firmy, a także możemy zdjąć z użytkownika bazy obowiązek dbania o niepowtarzalność tych pól. Oprogramowanie bazy ma także umożliwiać łatwy dostęp do informacji o najlepszych klientach, a także automatycznie obliczać rabaty do faktur na podstawie wartości wcześniejszych zakupów danego klienta, jak i automatycznie wyliczać wartość do zapłaty na fakturze. Jest także zaimplementowana prosta obsługa magazynu polegająca na automatycznej zmianie wartości odpowiadających ilości towarów na magazynie lub w zamówieniach u dostawców o odpowiednią wartość pobraną z dodawanych do faktur pozycji. Zarówno tworzenie nowych faktur jak i dodawanie do nich pozycji zrealizowane jest za pomocą procedur sprawdzających spełnienie odpowiednich warunków i wypełniających automatycznie wybrane pola tak, aby zminimalizować możliwość błędnego wprowadzenia danych przezużytkownika. Baza zawiera 7 tabel. Dane zostały rozmieszczone tak, aby uniknąć powtórzeń. Kluczami głównymi są automatycznie numerowane pola ID. Między tabelami utworzone są więzy na pola ID, dzięki czemu nie ma potrzeby powtarzania innych danych w tabelach. Powiązania między tabelą Towary a tabelami Kategorie i Dostawcy popierają założenie podzielenia towarów na kategorie i dostawców oraz uniemożliwiają dodanie towaru dla nieistniejącej kategorii lub dostawcy. Tabela PozycjeFaktur ma dwa klucze główne, aby możliwe było tworzenie wielu pozycji dla jednej faktury. Zgodnie z logiką nie jest możliwe stworzenie na jednej fakturze więcej niż jednej pozycji dotyczącej tego samego towaru. Powiązania między tabelami Faktury i PozycjeFaktur uniemożliwiają stworzenie pozycji dla nieistniejącej faktury. Tabela PozycjeFaktur powiązana jest także z tabelą Towary, aby uniemożliwić wpisanie na fakturę nieistniejącego towaru. Tabela Faktury powiązana jest z tabelami Wysylka oraz Klienci co uniemożliwia stworzenie faktury dla klienta i wysyłki, które nie istnieją w bazie. W tablicy Towary pole CenaKupna zawiera cenę towaru u dostawcy, CenaSprzedaży to cena wyjściowa (bez

zniżek) dla klienta. Pole IloscWmagazynie zawiera liczbę reprezentującą ilość danego towaru w magazynie, a pole IloscWzamówieniach liczbę reprezentującą ilość danego towaru, który należy zamówić u dostawcy. Omówienie poszczególnych elementów: 1. WIDOKI TrzechNajlepszych: CREATE OR REPLACE VIEW trzechnajlepszych AS SELECT f.idklienta, sum(pf.ilosc * t.cenasprzedazy) AS suma FROM pozycjefaktur pf JOIN towary t ON pf.idtowaru = t.idtowaru JOIN faktury f ON pf.idfaktury = f.idfaktury GROUP BY f.idklienta ORDER BY sum(pf.ilosc * t.cenasprzedazy) DESC LIMIT 3; wyświetla IDKlienta oraz sumę wszystkich zamówien dla trzech najlepszych klientów sklepu. IDKlienta, które widok ten wyświetla umożliwia uzyskanie wszelkich danych o klientach, którzy zostawili najwięcej pieniędzy w sklepie. Wspolnemiasto: CREATE OR REPLACE VIEW wspolnemiasto AS SELECT d.nazwadostawcy, d.adres AS "Adres dostawcy", d.telefon AS "Tel dostawcy",k.nazwaklienta, k.adres AS "Adres klienta", k.miasto, k.kodpocztowy FROM dostawcy d JOIN klienci k ON d.kodpocztowy::text = k.kodpocztowy::text; wyświetla dostawców i klientów pochodzących z tego samego miasta wraz z ich danymi adresowymi. Widok ten może być pomocny w redukcji kosztów zamówienia (jeżeli dostawca i klient są z tego samego miasta to może nie być konieczne wysyłanie towaru ze sklepu). Wyswietldostawcow: CREATE OR REPLACE VIEW wyswietldostawcow AS SELECT d.iddostawcy, d.nazwadostawcy, d.miasto, d.adres, d.kodpocztowy, d.telefon, t.nazwatowaru, t.idtowaru, k.nazwakategorii, k.idkategorii, t.cenakupna AS cena, t.iloscwzamowieniach FROM dostawcy d JOIN towary t ON d.iddostawcy = t.iddostawcy JOIN kategorie k ON t.idkategorii = k.idkategorii; wyświetla najważniejsze dane związane ze wszystkimi dostawcami w bazie. Daje szybki dostęp do wszystkich

informacji o towarach, w jakie zaopatrzają sklep, ilości zamówionych u nich towarów oraz dane potrzebne do ewentualnego kontaktu lub dalszego poszukiwania informacji. WyswietlFaktury: CREATE OR REPLACE VIEW wyswietlfaktury AS SELECT f.idfaktury, k.nazwaklienta, f.idklienta, f.data, ( SELECT count(*) AS count FROM pozycjefaktur pf WHERE pf.idfaktury = f.idfaktury) AS "Ilosc pozycji na fakturze" FROM faktury f JOIN klienci k ON f.idklienta = k.idklienta; wyświetla podstawowe informacje o wszystkich fakturach w bazie. Wyświetlane dane zawierają IDFaktury, nazwę klienta, jego ID, datę utworzenia faktury oraz liczbę pozycji, które dana faktura zawiera. Zamowionetowary: CREATE OR REPLACE VIEW zamowionetowary AS SELECT t.nazwatowaru, t.idtowaru, d.nazwadostawcy, t.iddostawcy, k.nazwakategorii, t.idkategorii, t.iloscwzamowieniach AS "Zamowiona ilosc" FROM towary t JOIN dostawcy d ON t.iddostawcy = d.iddostawcy JOIN kategorie k ON t.idkategorii = k.idkategorii WHERE t.iloscwzamowieniach > 0; wyświetla towary, na które złożone jest zamówienie i których tym samym nie ma w magazynie. Widok wyświetla także kategorię, do której należy dany towar oraz zamówioną ilość i dostawcę, u którego jest zamówiony. Widok może być często wykorzystywany, np. jako podstawa udzielenia klientowi informacji o przewidywanym czasie realizacji zamówienia. 2. Funkcje ( w PostgreSQL nie ma typowych procedur, zastępujemy je funkcjami zwracającymi VOID) gettimestamp: CREATE FUNCTION "gettimestamp" ( ) RETURNS timestamp AS ' DECLARE cur_time timestamp; BEGIN cur_time = ''now''; RETURN cur_time; END; Służy do pobierania daty dla funkcji dodajfakture

dodajdofaktury: CREATE OR REPLACE FUNCTION dodajdofaktury(int4, int4, int4) RETURNS void AS $BODY$ BEGIN IF EXISTS(SELECT * FROM Faktury WHERE IDFaktury=$1) THEN IF EXISTS(SELECT * FROM Towary WHERE IDTowaru=$2) THEN INSERT INTO PozycjeFaktur (IDFaktury, IDTowaru, Ilosc) VALUES($1,$2,$3); ELSE RAISE EXCEPTION "Towar o podanym IDTowaru nie istnieje!"; END IF; ELSE RAISE EXCEPTION "Faktura o podanym IDFaktury nie istnieje!"; END IF; END; wstawia do faktury nową pozycję. Pobiera od użytkownika IDFaktury, do której pozycja ma być dodana, ID oraz ilość towaru, którego pozycja ma dotyczyć. Następnie sprawdzane jest istnienie faktury oraz towaru o podanych ID. Jeśli wszystko jest w porządku nowa pozycja zostaje dopisana do faktury. Procedura ułatwia użytkownikowi obsługę dodawania nowych pozycji faktur i minimalizuje ryzyko błędu przy wprowadzaniu danych. Dodajfakture: CREATE OR REPLACE FUNCTION dodajdofaktury (IDFaktury_ integer,idtowaru_ integer,ilosc_ integer) RETURNS void AS' BEGIN IF EXISTS(SELECT * FROM Faktury WHERE IDFaktury=IDFaktury_) THEN IF EXISTS(SELECT * FROM Towary WHERE IDTowaru=IDTowaru_) THEN INSERT INTO PozycjeFaktur (IDFaktury, IDTowaru, Ilosc) VALUES(IDFaktury_,IDTowaru_,Ilosc_); --ELSE --RAISE EXCEPTION "Towar o podanym IDTowaru nie istnieje!"; END IF; --ELSE -- RAISE EXCEPTION "Faktura o podanym IDFaktury nie istnieje!"; END IF; END;' dodaje nową fakturę. Pobiera od użytkownika IDKlienta, którego faktura ma dotyczyć oraz IDWysylki, którą towar ma być wysłany. Następnie sprawdza istnienie klienta i wysyłki o podanym ID. Jeżeli wszystko jest w porządku do

tabeli wstawiana jest nowa faktura zawierająca IDKlienta, IDWysylki, datę pobraną poprzez getdate() oraz rabat obliczony przy użyciu funkcji PoliczRabat(IDKlienta_). Procedura ogranicza udział użytkownika do podania dwóch wartości i uzupełnia pozostałe upraszczając proces, przez co zmniejsza się ryzyko błędu i ruch w sieci. Policzrabat: CREATE OR REPLACE FUNCTION policzrabat(idklienta_ int4) RETURNS float8 AS DECLARE temp numeric; DECLARE rabat float = 0.0; BEGIN temp=(select SUM(Ilosc*CenaSprzedazy) FROMPozycjeFaktur pf JOIN Towary t ON pf.idtowaru=t.idtowaru JOIN Faktury f ON pf.idfaktury=f.idfaktury WHERE f.idklienta=idklienta_); IF (temp>=1000 AND temp<3000) THEN rabat=0.05; END IF; IF (temp>=3000 AND temp<10000) THEN rabat=0.07; END IF; IF (temp>=10000) THEN rabat=0.1; END IF; RETURN rabat; END; oblicza rabat dla klienta o zadanym IDKlienta. Jest wykorzystywana w funkcji WyswietlFakture. Rabat obliczany jest na podstawie wartości wszystkich zamówień klienta według następujących kryteriów: dla 1000-3000 PLN rabat 5% dla 3000-10000 PLN rabat 7% dla 10000 i więcej rabat 10% wartoscfaktury: CREATE OR REPLACE FUNCTION wartoscfaktury(idfaktury_ int4) RETURNS int4 AS DECLARE Suma integer; BEGIN Suma=(SELECT SUM(Ilosc*CenaSprzedazy) FROM PozycjeFaktur pf JOIN Towary t ON t.idtowaru=pf.idtowaru WHERE pf.idfaktury=idfaktury_ GROUP BY IDFaktury );

RETURN Suma; END; oblicza wartość faktury o podanym IDFaktury sumując wartości wszystkich jej pozycji. Jest wykorzystywana w funkcji WyswietlFakture. WyswietlFakture: CREATE OR REPLACE FUNCTION wyswietlfakture(idfaktury_ int4) RETURNS void AS DECLARE temp_wartosc numeric; DECLARE temp_rabat float; DECLARE temp_rabat_percent int; DECLARE do_zaplaty numeric; BEGIN IF EXISTS(SELECT * FROM Faktury WHERE IDFaktury=IDFaktury_) THEN temp_wartosc= (SELECT WartoscFaktury(IDFaktury_)); temp_rabat= (SELECT Rabat FROM Faktury WHERE IDFaktury=IDFaktury_); temp_wartosc = temp_wartosc - temp_wartosc * temp_rabat; temp_rabat_percent=temp_rabat*100; do_zaplaty= (SELECT KosztWysylki FROM Wysylka JOIN Faktury ON Wysylka.IDWysylki=Faktury.IDWysylki WHERE Faktury.IDFaktury=IDFaktury_); do_zaplaty = do_zaplaty + temp_wartosc; SELECT IDFaktury, Faktury.IDKlienta, NazwaKlienta, NazwaWysylki, WartoscFaktury(IDFaktury_) AS "Wartosc faktury", temp_rabat_percent AS "Rabat %", temp_wartosc AS "Wartosc z rabatem", KosztWysylki, do_zaplaty AS "Do zaplaty", Data FROM Faktury JOIN Klienci ON Faktury.IDKlienta=Klienci.IDKlienta JOIN Wysylka ON Faktury.IDWysylki=Wysylka.IDWysylki WHERE Faktury.IDFaktury=IDFaktury_; ELSE RAISE EXCEPTION "Faktura o podanym IDFaktury nie istnieje!"; END IF; END; wyświetla fakturę o podanym przez użytkownika IDFaktury. Po sprawdzeniu czy zadana faktura istnieje wyświetlane są wszystkie dotyczące jej informacje wraz z obliczonymi: rabatem, wartością faktury, wartością po zastosowaniu rabatu oraz kwotą do zapłaty uwzględniającą także koszty wysyłki. Procedura ta w znaczący sposób upraszcza prace z bazą. Wykonuje większość pracy na serwerze zmniejszając ruch w sieci.

WyswietlpozycjeFaktury: CREATE OR REPLACE FUNCTION wyswietlpozycjefaktury(idfaktury_ int4) RETURNS void AS BEGIN IF EXISTS (SELECT * FROM Faktury WHERE IDFaktury=IDFaktury_) THEN SELECT pf.idfaktury, pf.idtowaru, t.nazwatowaru, pf.ilosc, t.cenasprzedazy AS "Cena jednostki" FROM PozycjeFaktur pf JOIN Towary t ON pf.idtowaru=t.idtowaru WHERE pf.idfaktury=idfaktury_; ELSE RAISE EXCEPTION "Faktura o podanym IDFaktury nie istnieje!"; END IF; END; wyświetla wszystkie pozycje faktury o podanym IDFaktury. Funkcja ułatwia pracę z bazą i ułatwia pozyskiwanie informacji. 3. Triggery Triggery w PostgreSQL różnią się od tych w MSSQL. W ciele triggera podajemy warunki przy jakich trigger ma wykonywać tzw. Trigger Function. magazynzamowienia: CREATE TRIGGER magazynzamowienia AFTER UPDATE ON towary FOR EACH ROW EXECUTE PROCEDURE mag_zam(); CREATE OR REPLACE FUNCTION mag_zam() RETURNS "trigger" AS DECLARE IDTowaru int; BEGIN IDTowaru=(SELECT IDTowaru FROM Inserted); IF (SELECT IloscWmagazynie FROM Towary WHERE Towary.IDTowaru=IDTowaru)<0 THEN UPDATE Towary SET IloscWzamowieniach=IloscWzamowieniach-IloscWmagazynie WHERE IDTowaru IN (SELECT IDTowaru FROM Inserted); UPDATE Towary SET IloscWmagazynie=0 WHERE IDTowaru IN (SELECT IDTowaru FROM Inserted); END IF; END;

uaktualnia pole IloscWzamowieniach w tablicy Towary dla towaru, dla którego IloscWmagazynie spadła poniżej zera. Wartość w polu IloscWzamowieniach zwiększana jest w takiej sytuacji o wartość jaka jest na minusie w polu IloscWmagazynie. Na koniec pole IloscWmagazynie ustawiane jest na 0 tak, aby nie było tam już wartości ujemnej. Dodajpunkty: CREATE TRIGGER punkty AFTER INSERT OR UPDATE ON faktury FOR EACH ROW EXECUTE PROCEDURE dodaj_punkt(); CREATE OR REPLACE FUNCTION dodaj_punkt() RETURNS "trigger" AS' begin UPDATE KLIENCI SET punkty=punkty+1 WHERE IDKlienta IN (SELECT IDKlienta FROM Faktury WHERE Data=gettimestamp()); RETURN NEW; end; zwiększa wartość pola Punkty w tabeli Klienci dla klienta, na którego wystawiana jest nowa faktura. Dzięki wartości w polu Punkty można łatwo stwierdzić, którzy klienci robią najczęściej zakupy. Zabierzzmagazynu: CREATE TRIGGER zabierzzmagazynu AFTER INSERT ON pozycjefaktur FOR EACH ROW EXECUTE PROCEDURE zabierz(); CREATE OR REPLACE FUNCTION zabierz() RETURNS "trigger" AS' DECLARE Ilosc integer; DECLARE IDTowaru_ integer; BEGIN Ilosc=(SELECT Ilosc FROM pozycjefaktur JOIN faktury ON pozycjefaktur.idfaktury=faktury.idfaktury); IDTowaru_=(SELECT Idtowaru FROM pozycjefaktur JOIN faktury ON pozycjefaktur.idfaktury=faktury.idfaktury); UPDATE Towary SET IloscWmagazynie=IloscWmagazynie-Ilosc WHERE IDTowaru=IDTowaru_; RETURN NEW; END;' uaktualnia pole IloscWmagazynie w tabeli Towary odejmując ilość danego towaru, na który wystawiana jest nowa

pozycja faktury. Backup bazy danych: Pracując nad naszym projektem nie zapomnieliśmy oczywiście o zaimplementowaniu procedury backup'owania naszej bazy danych. Do tego celu wykorzystaliśmy konsolowe narzędzia o nazwie pg_dump oraz psql. Pierwsze z nich służy do backup'owania bazy danych do pliku wyjściowego będącego skryptem sql zawierającym zestaw poleceń, który może służyć do odzyskania całej bazy danych. Składnia polecenia prezentuje się następująco: 'pg_dump nazwa_bazy > backup.out postgres$ pg_dump pbd2v2 > pbd2v2.out Istnieje również możliwość wykonania kopii zapasowej wszystkich baz danych znajdujących się na serwerze. Można to osiągnąć przy użyciu narzędzia o nazwie pg_dumpall postgres$ pg_dumpall > backup.out Po wykonaniu powyższego polecenia w pliku backup.out znajdzie się kopia wszystkich baz danych z serwera. Nawet najlepsze narzędzie służące do wykonywania backup'u bazy danych jest jednak niewiele warte jeśli przy wykonywaniu każdej kopii wymaga udziału administratora. Z tego właśnie powodu postanowiliśmy zautomatyzować ten proces. I tutaj znów z pomocą przyszła nam szeroka elastyczność OpenSource. Napisaliśmy skrypt powłoki wykonujący backup istniejących na serwerze baz danych za nas. Kopie baz danych zapisywane są w osobnych plikach po kompresji gzip'em. Nazwy plików odpowiadają nazwą baz danych na serwerze nazwa_bazy.out.gz A oto skrypt: #!/bin/bash DIR=/backups/postgres/ [! $DIR ] && mkdir -p $DIR : LIST=$(psql -l -t awk '{ print $1}' grep -ve '^- ^List ^Name template[0 1]') for d in $LIST do pg_dump $d gzip -c > $DIR/$d.out.gz done

I sposób jego wykonania: postgres$ sh nazwa_pliku_ze_skryptem Bez zagłębiania się w szczegóły, skrypt pobiera nazwy istniejących baz danych z narzędzia psql i tworzy pliki o odpowiednich nazwach w katalogu /backups/postgres, który w razie potrzeby tworzy. Wykonanie tak przygotowanego skryptu możemy bez problemu zautomatyzować w systemie tak aby wykonywał się co jakiś czas lub/i w przypadku zdarzeń takich jak np przechwycenie zdefiniowanego komunikatu w logach. To tyle na temat wykonywania kopii zapasowej, a teraz o jej przywracaniu. Do odzyskania bazy danych z wykonywanego wcześniej backup'u używamywspomnianego już wyżej narzędzia psql. W przypadku gdy chcemy odzyskać pojedynczą bazę używamy następującej składni: 'psql -d nazwa_bazy -f plik_z_backupem' postgres$ psql -d pbd2v2 -f pbd2v2.out W przypadku odzyskiwania więcej niż jednej bazy z pliku utworzonego przy użyciu pg_dumpall używamy polecenia w formie: 'psql -f plik_z_backupami' postgres$ psql -f backup.out!uwaga! W razie konieczności wykonania, któregokolwiek z wyżej wymienionych poleceń z konta innego niż postgres lub gdy właścicielem bazy jest inny użytkownik należy użyć przełącznika -U 'nazwa_wlasciciela_bazy'. Oczywiście należy pamiętać o konieczności posiadania odpowiednich uprawnień. root# pg_dump -U ''postgres'' pbd2v2 > pbd2v2.out

Bezpieczeństwo dzięki RAID: Do zmniejszenia ryzyka utraty danych spowodowanego fizyczną awarią dysku twardego proponujemy zastosowanie na serwerze macierzy dyskowej RAID6 składającej się z 4 napędów. Wybór uzasadniamy faktem, że mimo wolniejszego zapisu w stosunku do najczęściej stosowanego RAID5 odporność na awarię systemu w wersji 6 jest dużo wyższa. W implementacji tej generowany jest drugi blok parzystości co wymaga stosowania nie jednego a dwóch dysków nadmiarowych. Korzyści płynących z tego rozwiązania jest kilka. Po pierwsze w razie awarii jednego z dysków nie jest konieczna natychmiastowa wymiana napędu i jego odbudowa gdyż macierz może pracować z pełną wydajnością, będąc jednocześnie wystarczająco bezpiecznym. Dzięki temu możemy odłożyć odbudowę na czas mniejszego obciążenia systemu. Co więcej w przypadku RAID6 w czasie trwania odbudowy uszkodzonego napędu cały system jest mniej obciążony gdyż na potrzeby obsługi przychodzących zapytań dostępnych jest więcej dysków. Jest to bardzo ważne szczególnie w czasach gdy pojemności dysków są coraz większe, a sam proces odbudowy zajmuje coraz więcej czasu. Nie zapominajmy że w 3-napędowym RAID5 nie możemy pozwolić sobie na awarię drugiego dysku przed zakończeniem odbudowy wcześniej uszkodzonego napędu. Na korzyść RAID6 przemawia dodatkowo fakt, że coraz częściej w miejsce szybkich dysków SCSI czy FC wstawia się tańsze i pojemniejsze, ale za to wolniejsze i bardziej awaryjne dyski SATA.

Replikacja: Postanowiliśmy przetestować system replikacji (Slony1) na naszej bazie. W tym celu dodaliśmy do bazy 4 tabele (dla celów testowych do replikacji): history accounts branches tellers Na początku definiujemy nowe zmienne systemowe: #!/bin/bash export CLUSTERNAME=klaster export MASTERDBNAME=pbd2v2 export SLAVEDBNAME=pbd2v2_slave export MASTERHOST=localhost export SLAVEHOST=localhost export REPLICATIONUSER=lesiu export PBD2V2USER=lesiu W systemie mamy już bazę MASTER, następnym krokiem jest utworzenie bazy SLAVE: gentoo# createdb -O $PBD2V2USER -h $SLAVEHOST $SLAVEDBNAME gentoo# pgbench -i -s 1 -U $PBD2V2USER -h $MASTERHOST $MASTERDBNAME Standardowo Slony-I nie kopiuje sobie bazy MASTER więc na początku należy ją skopiować do SLAVE: gentoo#pg_dump -s -U $REPLICATIONUSER -h $MASTERHOST $MASTERDBNAME psql -U $REPLICATIONUSER -h $SLAVEHOST $SLAVEDBNAME Następnie konfigurujemy naszą bazę do obsługi replikacji ( posłuży nam do tego skrypt 'slonik'): #!/bin/sh slonik <<_EOF_ cluster name = $CLUSTERNAME; node 1 admin conninfo = 'dbname=$masterdbname host=$masterhost user=$replicationuser'; node 2 admin conninfo = 'dbname=$slavedbname host=$slavehost user=$replicationuser'; init cluster ( id=1, comment = 'Master Node'); table add key (node id = 1, fully qualified name = 'public.history'); create set (id=1, origin=1, comment='all pgbench tables'); set add table (set id=1, origin=1, id=1, fully qualified name = 'public.accounts', comment='accounts table'); set add table (set id=1, origin=1, id=2, fully qualified name = 'public.branches', comment='branches table'); set add table (set id=1, origin=1, id=3, fully qualified name = 'public.tellers', comment='tellers table'); set add table (set id=1, origin=1, id=4, fully qualified name = 'public.history', comment='history table', key = serial); store node (id=2, comment = 'Slave node'); store path (server = 1, client = 2, conninfo='dbname=$masterdbname host=$masterhost

user=$replicationuser'); store path (server = 2, client = 1, conninfo='dbname=$slavedbname host=$slavehost user=$replicationuser'); store listen (origin=1, provider = 1, receiver =2); store listen (origin=2, provider = 2, receiver =1); _EOF_ Po wykonaniu powyższego skryptu mamy gotowe dwie bazy, wystarczy teraz uruchomić demony replikacji: na serwerze MASTER wpisujemy: gentoo#slon $CLUSTERNAME "dbname=$masterdbname user=$replicationuser host=$masterhost" a na SLAVE: gentoo#slon $CLUSTERNAME "dbname=$slavedbname user=$replicationuser host=$slavehost" (W naszym testowym przypadku jest to jedna i ta sama maszyna) Powinno pojawić się nam coś jak to:

Uruchamiamy replikacje poprzez skrypt: #!/bin/sh slonik <<_EOF_ cluster name = $CLUSTERNAME; node 1 admin conninfo = 'dbname=$masterdbname host=$masterhost user=$replicationuser'; node 2 admin conninfo = 'dbname=$slavedbname host=$slavehost user=$replicationuser'; subscribe set ( id = 1, provider = 1, receiver = 2, forward = no); _EOF_ Demony replikacji nasłuchały: W celu sprawdzenia czy bazy są jednakowe po replikacji wykonujemy skrypt: #!/bin/sh echo -n "**** comparing sample1... " psql -U $REPLICATIONUSER -h $MASTERHOST $MASTERDBNAME >dump.tmp.1.$$ <<_EOF_ select 'accounts:'::text, aid, bid, abalance, filler from accounts order by aid; select 'branches:'::text, bid, bbalance, filler from branches order by bid; select 'tellers:'::text, tid, bid, tbalance, filler from tellers order by tid; select 'history:'::text, tid, bid, aid, delta, mtime, filler, "_Slony-I_${CLUSTERNAME}_rowID" from history order by "_Slony-I_${CLUSTERNAME}_rowID"; _EOF_ psql -U $REPLICATIONUSER -h $SLAVEHOST $SLAVEDBNAME >dump.tmp.2.$$ <<_EOF_ select 'accounts:'::text, aid, bid, abalance, filler

from accounts order by aid; select 'branches:'::text, bid, bbalance, filler from branches order by bid; select 'tellers:'::text, tid, bid, tbalance, filler from tellers order by tid; select 'history:'::text, tid, bid, aid, delta, mtime, filler, "_Slony-I_${CLUSTERNAME}_rowID" from history order by "_Slony-I_${CLUSTERNAME}_rowID"; _EOF_ if diff dump.tmp.1.$$ dump.tmp.2.$$ >$CLUSTERNAME.diff ; then echo "Bazy są identyczne!! :)." rm dump.tmp.?.$$ rm $CLUSTERNAME.diff else echo "bląd, w pliku $CLUSTERNAME.diff możesz sprawdzić jakie są różnice" fi Wszystko działa, jak dodamy nowe wiersze w MASTER to w SLAVE zostaną natychmiast skopiowane.

Dodatkowe: Ze względu na trud jaki podjęliśmy, tworząc bazę przy użyciu narzędzi nie znanych nam wcześniej w obsłudze, nie udało nam się zaimplementować kilku mechanizmów, które w finalnej wersji bazy znaleźć się powinny. Jednak satysfakcja z nauczenia się czegoś nowego i zrobienia tego w tak bardzo cenionej przez nas idei otwartego oprogramowania rekompensuje te niedostatki :) A oto one: Baza nie jest zabezpieczona przed umyślnym usuwaniem z niej wpisów poza sytuacją, gdy nie pozawalają na to więzy integralności. Baza danych nie przewiduje możliwości zapamiętywania zmian cen towarów w czasie.