Wojewódzki Urząd Pracy w Szczecinie

Szczecin 2009

Wojewódzki Urząd Pracy w Szczecinie Zachodniopomorskie Obserwatorium Rynku Pracy Gminy województwa zachodniopomorskiego w świetle bezrobocia w latach 1999-2008 Paweł Nowak Szczecin 2009

Niniejsza publikacja została sfinansowana ze środków projektu Regionalny Barometr Rynku Pracy i Edukacji współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego i Budżetu Państwa. Poddziałanie 6.1.1 Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013. Autor: Paweł Nowak Recenzja: Prof. dr hab. Bogdan Gębski Copyright 2009, Wojewódzki Urząd Pracy w Szczecinie Wydanie I Nakład 630 egzemplarzy ISBN: 978-83-927148-2-8 Wydawca: Wojewódzki Urząd Pracy Ul. A. Mickiewicza 41 70-383 Szczecin www.wup.pl e-mail: sekretariat@wup.pl Skład, oprawa graficzna i druk: Drukarnia Sparta Radosław Kuriata Ul. Ułańska 18A, 71-750 Szczecin www.sparta.szczecin.pl

Spis treści Przedmowa... 6 Wstęp... 7 1. Podział terytorialny (administracyjny) województwa zachodniopomorskiego w latach 1999-2008...8 2. Źródła danych o bezrobociu rejestrowanym...10 3. Miary bezrobocia...13 3.1. Stopa bezrobocia rejestrowanego...13 3.2. Stopa bezrobocia w ramach Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL)...14 3.3. Stopa bezrobocia prezentowana przez Europejski Urząd Statystyczny...15 4. Sytuacja na lokalnym rynku pracy...18 4.1. Wskaźnik bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w 1999 roku...18 4.2. Wskaźnik bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w 2000 roku...22 4.3. Wskaźnik bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w 2001 roku...26 4.4. Wskaźnik bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w 2002 roku...30 4.5. Wskaźnik bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w 2003 roku...34 4.6. Wskaźnik bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w 2004 roku...38 4.7. Wskaźnik bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w 2005 roku...42 4.8. Wskaźnik bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w 2006 roku...46 4.9. Wskaźnik bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w 2007 roku...50 4.10. Wskaźnik bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w 2008 roku...54

Przedmowa W odpowiedzi na potrzebę budowania kompleksowego systemu wymiany i przepływu informacji. o regionalnym rynku pracy, Wojewódzki Urząd Pracy w Szczecinie powołał w 2005 roku. Zachodniopomorskie Obserwatorium Rynku Pracy (ZORP). Pracownicy ZORP opracowują, pozyskują. i rozpowszechniają szeroki wachlarz badań i raportów dotyczących kluczowych zagadnień w obszarze. rynku pracy, gospodarki oraz edukacji. Obecnie, w ramach ZORP realizowane są dwa projekty: Regionalny. Barometr Rynku Pracy i Edukacji oraz Regionalny Barometr Gospodarki. Cieszy mnie fakt, iż produkty ich działalności stanowią istotne źródło informacji niezbędnej w planowaniu działań rozwojowych na poziomie nie tylko województwa, ale również poszczególnych powiatów. Polecam Państwa uwadze niniejszą publikację autorstwa pana Pawła Nowaka kierownika ZORP,. zrealizowaną w ramach projektu Regionalny Barometr Rynku Pracy i Edukacji. Stanowi ona niejako. syntezę danych dotyczących bezrobocia naszego województwa w latach 1999 2008. Ponadto, zachęcam Państwa do korzystania z zasobów informacyjnych gromadzonych na stronie. internetowej Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Szczecinie: www.wup.pl, www.zorp.wup.pl. Szczególnie polecam Państwa uwadze Bibliotekę zasobów informacyjnych jako narzędzie umożliwiające szybki i łatwy dostęp do wielu badań, opracowań, etc. dotyczących różnorodnych tematyk związanych głównie z naszym regionem. Żywię nadzieję, iż informacje zawarte w Gminach województwa zachodniopomorskiego w świetle. bezrobocia w latach 1999-2008 będą dla Państwa w dużej mierze użyteczne. Andrzej Przewoda Dyrektor Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Szczecinie

Wstęp Gmina jest podstawową jednostką samorządności terytorialnej i od jej jakościowych charakterystyk (również na podstawie danych ilościowych) można wywieść różne, dowolne, choć uzasadnione argumentacją logiczną, implikacje kondycji życia społecznego większych jednostek administracyjnych. Celem tego opracowania jest całościowa, wyczerpująca informacja statystyczna o bezrobociu rejestrowanym w gminach województwa zachodniopomorskiego. Zamiarem moim było w istocie to, by ta publikacja 1 służyła jako źródło danych wtórnych. Zamieszczam w niej fakty i informacje o metodzie gromadzenia statystyk publicznych. Problematyka dynamiki zmian lokalnego rynku pracy w oparciu o statystykę publiczną szeroko omawiana była w latach poprzednich, przywołać choćby dwie pozycje wydane przez Wojewódzki Urząd Pracy w Szczecinie. Warto wspomnieć publikację autorstwa Ryszarda Czyszkiewicza: Samorządność w cieniu bezrobocia. Drogi rozwoju gmin województwa szczecińskiego 1990-1995 2 oraz pod red. Ryszarda Czyszkiewicza Bezrobocie w województwie szczecińskim 1990-1995 3. Bezrobociem jako novum transformacji ustrojowej w województwie zachodniopomorskim zainteresował się Robert B. Woźniak w dziele opublikowanym w 1995 roku pt.: Społeczność lokalna bezrobotnych 4. Kolejne lata są okresem szerokiej dyskusji nad stanem i prognozami krótko i długoterminowymi bezrobocia. Na uwagę także zasługuje jedno z badań prowadzonych przez Bogdana Gębskiego na przełomie 1999-2000 dotyczące Jakości starości. na tle jakości życia zachodniopomorskiej ludności wiejskiej 5. W niniejszej pracy prezentuję zmiany podziału terytorialnego na Pomorzu Zachodnim w latach 1999-2008, charakteryzuję także możliwości pozyskiwania danych ilustrujących rynek pracy z uwzględnieniem danych o bezrobociu rejestrowanym. Podejmuję próbę usystematyzowania miar bezrobocia, opisując stopę bezrobocia (jej odmiany) i wskaźnik bezrobocia, który jest głównym składnikiem tego opracowania. Znaczną część pracy zajmuje całościowa prezentacja danych statystycznych począwszy od 1999 roku. w podziale na struktury administracyjne: województwo, powiat i gmina. W pracy przyjąłem następujące zmienne charakterystyki badanego zjawiska: a) liczba bezrobotnych ogółem i z podziałem na płeć, b) liczba osób uprawnionych do pobierania zasiłku dla bezrobotnych ogółem i z podziałem na płeć, c) liczba osób bezrobotnych zamieszkujących tereny wiejskie ogółem i z podziałem na płeć, d) wskaźnik bezrobocia. Dla roku 2008, prezentowane są dane opisujące poszczególne gminy naszego województwa pod względem struktury osób bezrobotnych, tj.: a) wiek, b) wykształcenie, c) staż pracy, d) czas pozostawania bez pracy (w miesiącach). 1 Publikacja stanowi rozszerzenie artykułu, P. Nowak, Stopa bezrobocia kontra wskaźnik bezrobocia, Zachodniopomorski Rynek Pracy, grudzień 2007r. Nr. 4 (35), s. 18-22. 2 R. Czyszkiewicz, Samorządność w cieniu bezrobocia. Drogi rozwoju gmin województwa szczecińskiego 1990-1995, WUP w Szczecinie, Szczecin 1996. 3 Bezrobocie w województwie szczecińskim 1990-1995, red. R. Czyszkiewicz, WUP w Szczecinie 1996. 4 R. B. Woźniak, Społeczność lokalna bezrobotnych, Wydaw. Naukowe BWSzH, Szczecin Koszalin 1995. 5 B. Gębski, Jakość starości na tle jakości życia zachodniopomorskiej ludności wiejskiej, (w:) Region Zachodniopomorski kolaż socjologiczny, red. A. Kołodziej-Durnaś, Wyd. Difin, Warszawa 2007, s.73-90.

1. Podział terytorialny (administracyjny) województwa zachodniopomorskiego w latach 1999-2008 Zmiany w strukturze administracyjnej Pomorza Zachodniego szeroko i wyczerpująco przedstawia Kazimierz Kozłowski w pracy Pomorze Zachodnie w sześćdziesięcioleciu (1945-2005) 6. Wejście w życie z dniem 1 stycznia 1999 roku ustawy z dnia 24 lipca 1998 roku o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa, tworzy nowy podział administracyjny 7. Wprowadzony został trójstopniowy podział na: województwa, powiaty i gminy. W Załączniku 2 do tejże ustawy ustawodawca wymienia poszczególne gminy, z których powstanie przyszłe województwo zachodniopomorskie. Ogólna liczba gmin, z których złożone zostało województwo wniosła 114. Potocznie przyjęło się, że województwo zachodniopomorskie powstało z dwóch województw: starego szczecińskiego i koszalińskiego. Oczywiście jest to tylko połowiczna prawda. Nowe województwo, jakim jest zachodniopomorskie od 1 stycznia 1999 roku, powstało z pięciu części starego modelu administracyjnego. Duża liczba składowych elementów (gmin) przysparza dzisiaj znacznych problemów w analizie porównawczej danych przed 1999 rokiem w odniesieniu dla całego województwa zachodniopomorskiego 8. Dwoma starymi województwami, które weszły w całości w strukturę nowego województwa było województwo szczecińskie (54 gminy) i województwo koszalińskie (41 gmin), w dalszej kolejności z województwa gorzowskiego dołączono 11 gmin,. z pilskiego 5 gmin i słupskiego 3 gminy. W początkowym czasie (1999-2001) województwo składało się z 20 powiatów, w tym z trzech. na prawach grodzkich (miasto Szczecin, miasto Koszalin i miasto Świnoujście). Dokładne odzwierciedlenie elementów (gmin), z których powstało województwo zachodniopomorskie ukazuje Mapa 1 (Województwo zachodniopomorskie 1 stycznia 1999 roku). W podziale terytorialnym województwa zachodniopomorskiego 1 stycznia 2002 roku nastąpiła istotna zmiana powstaje powiat łobeski (Mapa 2.). Ogólna liczba gmin w województwie zachodniopomorskim. w końcu 2007 roku wyniosła 114, w tym gmin miejskich 11, wiejskich 52 i miejsko-wiejskich 51. Jedyną zmianą w tej strukturze było przekształcenie 1 stycznia 2004 roku gminy Dziwnów z wiejskiej na miejsko-wiejską. Dla porządku merytorycznego nadmieniam, że Główny Urząd Statystyczny operuje również innymi podziałami terytorialnymi, dla których agreguje materiał statystyczny dla regionów 9 (NTS 1), województw (NTS 2) i podregionów 10 (NTS 3). Wyróżnia się również dwa poziomy lokalne (LAU 1 i LAU 2). Tabela 1. Podział terytorialny Polski z uwzględnieniem zmian zachodzących w województwie zachodniopomorskim od 1999 do 2008 roku Wyszczególnienie Polska Zachodniopomorskie Region (NTS 1/NUTS 1) 6 6 Województwo (NTS 2/NUTS 2) 16 1 Podregion (NTS 3/NUTS 3) 45*/66** 2*/4** Powiat (LAU 1) 379 20/21*** ziemski 314 18/19*** grodzki 35 3 Gmina (LAU 2) 2478 114 6 K. Kozłowski, Pomorze Zachodnie w sześćdziesięcioleciu (1945-2005), s. 24-39. 7 Dz. U. 98.96.603 z póź. zm. (Dz. U. z 1998 r. Nr 96 poz. 603 oraz Nr 103, poz. 652). 8 Jest możliwe stworzenie wirtualnego województwa zachodniopomorskiego na dzień 1 stycznia 1999. Tą analizę przeprowadził Wydział Informacji, Badań WUP Szczecin. 9 Region powstaje poprzez połączenie województw (Dz. U. z 2004 r. Nr 98, poz. 998). 10 Podregion powstaje poprzez połączenie powiatów do końca roku 2007 (Dz. U. z 2000 r. Nr 58, poz. 685), od 2008 (Dz. U. z 2007 r. Nr 214, poz. 1573).

miejskie 307 1 wiejskie 1587 53/52**** miejsko-wiejskie 584 50/51**** 8 Legenda: * do roku 2007, ** po roku 2008, *** w 2001 powstaje powiat Łobeski, **** od 2004 roku gmina Dziwnów przekształcona z wiejskiej na miejsko-wiejską. Źródło: GUS, opracowanie własne. Mapa 1. Województwo zachodniopomorskie wg stanu z 1 stycznia 1999 roku Mapa 2. Województwo zachodniopomorskie wg stanu z 1 stycznia 2001 roku Szczecińskie ( 54 ) Słupskie ( 3 ) Pilskie ( 5 ) Koszalińskie ( 41 ) Gorzowskie ( 11 ) Źródło: WUP Szczecin, opracowanie map: Jacek Siekierzycki 9

2. Źródła danych o bezrobociu rejestrowanym Źródłem danych odnoszących się do osób bezrobotnych nie będzie Główny Urząd Statystyczny, lecz instytucja pośrednicząca pomiędzy Powiatowym Urzędem Pracy, a mianowicie Wojewódzki Urząd Pracy. W zasobach (archiwach) tej instytucji można odnaleźć bogaty empiryczny materiał źródłowy, gromadzony na podstawie sprawozdań o rynku pracy (MPiPS-01) w podziale na poszczególne powiaty województwa. Schemat 1. Przekazywanie danych dotyczących rynku pracy (MPiPS-01 oraz załączniki) Powiatowy Urząd Pracy Wojewódzki Urząd Pracy Wojewódzki Urząd Statystyczny Główny Urząd Statystyczny Źródło: Opracowanie własne. 10 Wszelkie dane dotyczące bezrobocia rejestrowanego uzyskałem ze zbiorów archiwalnych Wydziału Badań i Analiz Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Szczecinie. Dane statystyczne dotyczące rynku pracy (przykładowo za rok 2007) w Wydziale Badań i Analiz Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Szczecinie, gromadzone są na podstawie Ustawy z dnia 29 czerwca 1995r. o statystyce publicznej 11. Szczegółowe terminy i zakres badań określane są corocznie w Programie badań statystyki publicznej. Program badań statystycznych statystyki publicznej na dany rok publikowany jest w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia. 5 września 2006r. 12 Wzory sprawozdań zamieszczone są w Rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 2 lutego 2007r., zmieniające rozporządzenie w sprawie określenia wzorów formularzy sprawozdawczych, objaśnień co do sposobu ich wypełniania oraz wzorów kwestionariuszy i ankiet statystycznych stosowanych. w badaniach statystycznych ustalonych w programie badań statystycznych statystyki publicznej na rok 2007 13. Problem zmian, kolejnych uszczegółowień, zauważalny był już w latach dziewięćdziesiątych. Dane ( ) pochodzą z oficjalnych sprawozdań statystycznych sporządzanych według jednolitych wzorów dla całego województwa i rzecz jasna dla całego kraju. Niestety wzory te podlegały zmianom w ciągu lat ( ) 14. Pełna, ciągła analiza niektórych zmiennych zawartych w sprawozdaniach może być niemożliwa 15. W przypadku danych prezentowanych poniżej (wskaźnik bezrobocia) zagrożenie to nie występuje, gdyż Wydział Badań. i Analiz Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Szczecinie gromadził je według tej samej metody. Co prawda może być utrudniony dostęp do danych sprzed 1999 roku spowodowany reformą administracyjna kraju, lecz nie niemożliwy. Wydział posiada bowiem dane dla województwa szczecińskiego począwszy od 1993 roku do 1998, pytanie jest tylko jedno: czy pozostałe cztery byłe województwa posiadają w archiwach interesujące nas dane statystyczne? Rzeczą oczywistą jest, że pełen obraz danego obszaru (badanego terytorium) można uzyskać poprzez własne badanie pierwotne. Należy pamiętać również o danych wtórnych, bez których nawet najpełniejsze badanie może nie być kompletne, w sensie poznawczym, przedstawiam zatem spis możliwych do uzyskania danych wtórnych, odnoszących się do rynku pracy. Analiza badań statystyki publicznej uwydatnia to, że niektóre z badań spoza działu Rynek pracy są wręcz niezbędne w systematycznym monitorowaniu rynku pracy, i to nie tylko w skali kraju, ale przede wszystkim 11 Dz. U. Nr. 88, poz 439 z 1995r. z póź. zm. 12 Dz. U. Nr 170, poz. 1219 13 Dz. U. Nr. 37, poz. 238 z 2007r. 14 Red. R. Czyszkiewicz, Bezrobocie w województwie szczecińskim 1990-1995, Wydaw. WUP Szczecin, Szczecin 1996, s.5. 15 Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004r. (Dz. U. Nr 99, poz 1001) o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, zlikwidowała bezrobocie wśród absolwentów - definicja bezrobotnego absolwenta została usunięta, a wprowadzono uszczegółowienie w postaci: osoby, które ukończyły szkołę wyższą do 27 roku życia.

w skali lokalnej. (...) Podstawowe badania, przeprowadzane przez urzędy statystyczne, z których należy korzystać podczas analizy lokalnych rynków pracy, to: 1. W dziale Rynek pracy: a) Badanie Aktywności Ekonomicznej Ludności (badanie stałe, realizowane co kwartał, tylko wybrane reprezentatywne na poziomie województw); b) Pracując w gospodarce narodowej (badanie stałe, realizowane raz na kwartał, z tym, że część wyników dostępna raz na rok, dane gromadzone na poziomie powiatów a nawet gmin, ale udostępniane w mało szczegółowych przekrojach, większość w bardziej zagregowanej postaci); c) Zatrudnienie, wydatki na wynagrodzenia w państwowej sferze budżetowej (badanie stałe, realizowane raz na kwartał, dane gromadzone w przekroju powiatów, jednak nie publikowane na tym poziomie dezagregacji); d) Bezrobocie rejestrowane (badanie stałe realizowane co miesiąc, ale część wyników publikowana kwartalnie, dane dostępne na poziomie powiatów); e) Wolne miejsca pracy (w podmiotach zatrudniających 10 osób i więcej), (badanie stałe, raz na kwartał, możliwa dezagregacja do poziomu powiatów, publikacje na poziomie województw tylko część danych); f) Warunki pracy (badanie stałe, raz na rok, poziom województw); g) Czas pracy (badanie stałe, raz na rok, poziom województw, większość danych bez przekroju terytorialnego, niektóre w przekroju województw); h) Przyrzeczenia i zezwolenia na pracę wydawane cudzoziemcom w Polsce (badanie stałe, dwa razy. w roku, poziom województw); i) Kontrola legalności zatrudnienia (badanie stałe, raz w roku, poziom województw); j) Instytucjonalna obsługa rynku pracy (badanie stałe, raz w roku, poziom powiatów); k) Przejście z pracy na emeryturę (badanie nowe jednorazowe, moduł do BAEL w II kwartale 2006r., na poziomie kraju); l) W 2004 r., przeprowadzone jednorazowo badanie organizacji i rozkładu czasu pracy (w postaci modułu do BAEL, reprezentowane na poziomie całego kraju); m) W wybranych latach jest również realizowane badanie: praca nierejestrowana (ostatnie w 2004r., brak przekroju terytorialnego). 2. W dziale Wynagrodzenia, koszty pracy i świadczenia społeczne są to badania: a) Wynagrodzenia w gospodarce narodowej (badanie stałe, poziom powiatów z wyjątkiem najmniejszych pracodawców, raz na kwartał, z tym, że najogólniejsze dane, dotyczące jednostek zaliczanych do sektora przedsiębiorstw, podawane co miesiąc); b) Struktura wynagrodzeń (badanie cykliczne, raz w roku, poziom województw); c) Świadczenia z ubezpieczeń społecznych (badanie stałe, co miesiąc, w wypadku danych dotyczących świadczeń rodzinnych raz na kwartał, poziom województw). 3. W dziale Ludność, procesy demograficzne, są to badania: a) Migracje wewnętrzne ludności; b) Migracje zagraniczne ludności; c) Bilanse stanu struktury ludności według cech demograficznych; d) Charakterystyka społeczno-demograficzna i ekonomiczna ludności, rodzin i gospodarstw domowych. 4. W dziale Warunki bytu ludności, pomoc społeczna: a) Budżety gospodarstw domowych (badanie stałe, dane kwartalne, ale wyniki udostępniane w ujęciu rocznym, poziom województw); b) Pomoc społeczna (badanie stałe, co kwartał, część co pół roku, część co rok, publikacje cykliczne dotyczące poszczególnych problemów raz w roku różne miesiące, przekrój powiatów, w niektórych wypadkach także gmin); c) Europejskie badanie warunków życia ludności (EU-SILC) (badanie stałe, raz w roku, reprezentatywność na poziomie kraju). 11

5. W dziale Edukacja, są to badania: a) Szkoły podstawowe, gimnazja i szkoły ponadgimnazjalne oraz działające w starym systemie szkoły ponadpodstawowe (badanie stałe, raz w roku, dostępne dane na poziomie powiatów i nawet gmin, nie zawierają kierunków kształcenia w szkołach ponadgimnazjalnych, kierunki zawodowe uwidacznia się, podając liczbę absolwentów: sprawozdanie S-07); b) Opieka nad dziećmi i młodzieżą (badanie stałe, raz na rok, dostępne według powiatów w układzie miast, gmin i podregionów); c) Szkoły wyższe i ich finanse (badanie stałe, raz w roku dostępne według powiatów); d) Zatrudnienie, wydatki uczniów, wypoczynek dzieci i młodzieży szkolnej, liczba uczniów w szkołach uwaga: w badaniu o tym tytule są zawarte informacje o placówkach kształcenia ustawicznego (badanie stałe, raz w roku, dostępne według powiatów i gmin); e) Kształcenie dorosłych (nowe badanie realizowane w IV kwartale 2006r., brak wyników i informacji. o reprezentatywności). Podstawowymi badaniami GUS w dziale Rynek pracy są Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL), przeprowadzane metodą ankietową i kontynuowane od 1992r., ale niestety ze względu na małą próbę ich wyniki (poza podstawowymi wskaźnikami) nie dają się dezagregować nawet do przekroju województw 16. Ukazana lista możliwości uzyskania danych w celu analizy lokalnego rynku pracy w rzeczywistości jest dość skomplikowana. Między innymi sprawozdanie S-01 do S-15 (istniejące do 2006 roku) odnoszące się do szkół, może być niedostępne dla osób, czy też instytucji spoza samorządu terytorialnego na poziomie powiatu (starosty). W momencie przesłania dokumentów przez placówkę szkolną do GUS, stają się one chronione przez ustawę o ochronie danych osobowych. Do uzyskania są możliwe jedynie informacje ogólne, np. dla całego powiatu. Nie ma możliwości indywidualnej analizy danej placówki szkolnej (chyba, że uzyskamy takie sprawozdanie z samej szkoły lub od starosty). Wprowadzony od 2007 roku System Informacji Oświatowej, będzie zapewne umożliwiał otrzymanie wszelkich danych ilościowych o placówkach szkolno-wychowawczych. 12 16 M. Góra, U. Sztanderska, Wprowadzenie do analizy lokalnego rynku pracy przewodnik, MPiPS Departament Analiz Ekonomicznych i Prognoz, Warszawa 2006r., s. 49-51.

3. Miary bezrobocia 3. Miary bezrobocia 3.1. Stopa bezrobocia rejestrowanego 3.1. Stopa bezrobocia rejestrowanego Jednym z Jednym zadań Wydziału z zadań Badań Wydziału i Analiz Badań Wojewódzkiego i Analiz Wojewódzkiego Urzędu Pracy Urzędu w Szczecinie Pracy jest w udostępnianie Szczecinie jest udostępnianie o bezrobociu danych o rejestrowanym bezrobociu rejestrowanym w województwie w województwie oraz w podziale oraz na w podziale poszczególne na poszczególne powiaty. Infor-powiaty. informacje zbierane zbierane są za pomocą są za pomocą sprawozdań sprawozdań o rynku pracy o rynku (MPiPS-01). pracy (MPiPS-01). W swoich zbiorach W swoich Wydział zbiorach posiada Wydział danych również posiada dane również o bezrobociu dane o bezrobociu rejestrowanym rejestrowanym w podziale w na podziale gminy. To na najniższy gminy. podział To najniższy terytorialny, podział dla terytorialny, którego dla którego można wyliczyć można wyliczyć stan bezrobocia stan bezrobocia w danym w przedziale danym przedziale czasowym. czasowym. Określając Określając wysokość, wysokość, poziom, czy poziom, też skalę czy bezrobocia też skalę (terminy bezrobocia często (terminy zamiennie często stosowane) zamiennie posługuje- stosowane) posługujemy się stopą bezrobocia się stopą bezrobocia rejestrowanego rejestrowanego (wg stanu na 31 (wg grudnia stanu danego na 31 grudnia roku), która danego publikowana roku.), która 17 jest publikowana ramach 17 jest obwieszczenia w ramach obwieszczenia Prezesa Głównego Prezesa Urzędu Głównego Statystycznego Urzędu w Statystycznego Dzienniku Urzędowym w Dzienniku RP Mo- Urzędowym w nitor RP Monitor Polski 18. Polski Stopa bezrobocia 18. Stopa bezrobocia rejestrowanego rejestrowanego (jak podaje Leksykon (jak podaje pracy, Leksykon bezrobocia pracy, i zabezpieczenia bezrobocia i zabezpieczenia społecznego społecznego autorstwa Z. autorstwa Sadowskiego Z. Sadowskiego i T. Wacha, 1997), i T. Wacha, to wyrażony 1997), w procentach to wyrażony stosunek w procentach liczby zarejestrowanych stosunek liczby zarejestrowanych bezrobotnych bezrobotnych do liczby cywilnej do liczby ludności cywilnej aktywnej ludności zawodowo aktywnej (tj. zawodowo bez osób (tj. odbywających bez osób odbywających czynną służbę wojskową oraz pracowników resortów obrony narodowej i spraw wewnętrznych), czynną służbę wojskową oraz pracowników resortów obrony narodowej i spraw wewnętrznych), według według stanu na koniec okresu sprawozdawczego. Wskaźnik ten służy ocenie natężenia bezrobocia, liczonym według wzoru: stanu na koniec okresu sprawozdawczego. Wskaźnik ten służy ocenie natężenia bezrobocia, liczonym według wzoru: B S = *100% A gdzie: S stopa bezrobocia rejestrowanego, gdzie: B liczba bezrobotnych, S A stopa liczba bezrobocia cywilnej ludności rejestrowanego, aktywnej zawodowo. B liczba bezrobotnych, A liczba cywilnej ludności aktywnej zawodowo. Stopa bezrobocia rejestrowanego obliczona została jako procentowy udział bezrobotnych w liczbie cywilnej ludności aktywnej zawodowo, szacowanej na koniec każdego prezentowanego okresu. Dane Stopa bezrobocia rejestrowanego obliczona została, jako procentowy udział bezrobotnych w liczbie cywilnej o ludności bezrobotnych aktywnej oraz zawodowo, pracujących szacowanej wykorzystywane na koniec do obliczania każdego stopy prezentowanego bezrobocia pochodzą okresu. Dane ze źródeł o bezrobotnych oraz różniących się pracujących metodą zbierania, wykorzystywane co może do powodować obliczania pewne stopy nieścisłości, bezrobocia zwłaszcza pochodzą w ze przypadku źródeł różniących stopy się bezrobocia metodą zbierania, ustalanej dla co powiatów. może powodować Dla bezrobotnych pewne - nieścisłości, miejscem lokalizacji zwłaszcza jest ich w miejsce przypadku zamieszkania stopy bezrobocia lub pobytu, ustalanej zaś dla dla powiatów. pracujących Dla lokalizacja bezrobotnych miejsca - pracy miejscem 19. lokalizacji jest ich miejsce zamieszkania lub pobytu, zaś Bardzo dla pracujących często możemy lokalizacja spotkać miejsca nieścisłości pracyw 19. publikacjach, gdzie zamiennie stosuje się nazewnictwo stopy bezrobocia Bardzo i wskaźnika często możemy bezrobocia spotkać to nieścisłości zupełnie dwie w różne publikacjach, metody gdzie wyliczania zamiennie poziomu stosuje bezrobocianictwo Stopa stopy publikowana bezrobocia na i stronach wskaźnika internetowych bezrobocia GUS to (www.stat.gov.pl), zupełnie dwie różne terytorialnie metody wyliczania wyliczana jest poziomu dla bez- się nazew- obszaru robocia. całego Stopa, kraju, publikowana poszczególnych jest na województw, stronach internetowych a najmniejszą GUS jednostką (www.stat.gov.pl), terytorialną, dla terytorialnie jakiej podaje wyliczana się jest stopę dla obszaru bezrobocia, całego są powiaty. kraju, poszczególnych Czas, który potrzebuje województw, urząd (GUS), a najmniejszą to około jednostką 25 dni na wyliczenie terytorialną, stopy podaje bezrobocia. się stopę Ten bezrobocia, stan rzeczy są nie powiaty. zawsze Czas, miał miejsce. który potrzebuje W początkowym urząd (GUS), okresie to pojawienia około 25 dni się na zjawi- wyliczenie dla jakiej ska stopy bezrobocia. w naszym Ten stan kraju, rzeczy stopę nie bezrobocia zawsze miał wyliczały miejsce. również W początkowym Wojewódzkie okresie Biura Pracy pojawienia (wydział się. zjawiska strukturach bezrobocia Wojewody). w naszym We kraju, wczesnych stopę latach bezrobocia 20, stopę wyliczały bezrobocia również wyliczano Wojewódzkie według przynajmniej Biura Pracy dwóch (wydział w w różnych strukturach metod. Wojewody). Po pierwsze We w wczesnych mianowniku latach umieszczono 20, stopę liczbę bezrobocia ludności wyliczano czynną zawodowo, według przynajmniej a w drugiej dwóch metodzie różnych metod. używano Po w pierwsze mianowniku w mianowniku liczby osób w umieszczono wieku produkcyjnym. liczbę ludności Dla porównania czynną zawodowo, w 1992 roku a dla w drugiej miasta Szczecina wyliczano dwa warianty stopy bezrobocia wg: a) liczby czynnych zawodowo - 6,16%, b) liczby osób w wieku produkcyjnym - 4,64%. 17 Obecnie Akty prawne, prawo na do mocy, wyliczania których i publikowania ogłaszany jest stopy wskaźnik: bezrobocia Ustawa posiada z dnia Prezes 20 Głównego kwietnia 2004 Urzędu r. o Statystycznego. zatrudnienia Podawana i instytucjach jest ona rynku w okresach pracy Dz. miesięcznych. U. Nr 99 poz. Jeśli 1001 chcemy Zmiany: podać Dz. wielkość U. 2004 stopy r. Nr w danym 273 poz. roku, 2703; Dz. promocji podajemy U. 2005 r. wielkość Nr 64 poz. z grudnia 565, Nr danego 94 poz. roku. 788, Kolejnym Nr 164 poz. utrudnieniem, 1366, Nr 175 jakie poz. może 1462 nam przysporzyć GUS, to przeliczenia 18 http://www.stat.gov.pl/slownik_pojec/wsk_25.htm (aktualizacje) stopy bezrobocia, które następują przynajmniej raz w roku na przełomie września i 19 października. Za: Uwagi metodyczne. Przeliczanie stopy Informacje następuje o bezrobociu dla wszystkich zaprezentowane miesięcy danego w publikacji roku i ostatniego pochodzą miesiąca z rejestrów roku poprzedniego. powiatowych urzędów Musimy pamiętać pracy. http://www.stat.gov.pl/szczec/69_801_plk_html.htm jeszcze o jednej istotnej zmianie w stopie bezrobocia, która (23.02.2009) miała miejsce. 13 w 20 latach w latach 2002 1990-1993, i 2003 nastąpiło por. R. jeszcze Czyszkiewicz jedno przeszacowanie, 1996. a właściwie wskazanie dwóch alternatywnych 12 17 Akty prawne, na mocy, których ogłaszany jest wskaźnik: Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy Dz. U. Nr 99 poz. 1001 Zmiany: Dz. U. 2004 r. Nr 273 poz. 2703; Dz. U. 2005 r. Nr 64 poz. 565, Nr 94 poz. 788, Nr 164 poz. 1366, Nr 175 poz. 1462 18 http://www.stat.gov.pl/slownik_pojec/wsk_25.htm 19 Za: Uwagi metodyczne. Informacje o bezrobociu zaprezentowane w publikacji pochodzą z rejestrów powiatowych urzędów pracy. http://www.stat.gov.pl/szczec/69_ 801_PLK_HTML.htm (23.02.2009) 20 w latach 1990-1993, por. R. Czyszkiewicz 1996.

wartości stopy bezrobocia. Pierwszy wariant wykorzystał wyniki Powszechnego Spisu Rolnego przeprowadzonego w 1996r., a w drugim wariancie posłużono się wynikami Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań oraz Powszechnego Spisu Rolnego przeprowadzonych w 2002 roku. Począwszy od stycznia 2004 roku stopa bezrobocia wyliczana jest już według drugiego wariantu. Tabela 2. Stopa bezrobocia rejestrowanego (%) w latach 1999-2008 Wyszczególnienie 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 Polska 13,1 15,1 17,5 I - 18,0 I - 18,0 II - 20,0 II - 20,0 Zachodniopomorskie. 20,8 24,7 I - 26,6 I - 27,1 II - 27,8 II - 28,4 19,0 17,6 14,8 11,2 9,5 27,5 25,6 21,5 16,4 13,4 Źródło: GUS, opracowanie własne. Prezes Głównego Urzędu Statystycznego obwieszcza raz do roku przeciętną stopę bezrobocia w kraju, natomiast na obszarze działania powiatowych urzędów pracy według stanu na 30 czerwca danego roku. Ten szczególny rodzaj stopy bezrobocia rejestrowanego wykorzystywany jest do wyliczania długości okresu pobierania zasiłków przez osoby bezrobotne w poszczególnych powiatach. 3.2. Stopa bezrobocia w ramach Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL) Stopa bezrobocia rejestrowanego to tylko jedna z wielu możliwości opisania natężenia bezrobocia. GUS stosuje jeszcze jedną odmianę stopy bezrobocia w ramach Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności, przy czym posługuje się, co jest bardzo istotne - definicją bezrobotnego według przyjętej przez Międzynarodową Organizację Pracy (identyczną definicją posługuje się Eurostat). W Badaniu Aktywności Ekonomicznej Ludności, bezrobotnymi są osoby w wieku 15-74 lata, które spełniają trzy warunki 21 : w okresie badanego tygodnia nie były osobami pracującymi (zgodnie z definicją pojęcia Pracujący według BAEL i NSP 2002 ), aktywnie poszukiwały pracy, tzn. podjęły konkretne działania w ciągu 4 tygodni (wliczając jako ostatni - tydzień badany), aby znaleźć pracę, były gotowe (zdolne) podjąć pracę w okresie: wg BAEL - w ciągu dwóch tygodni następujących po tygodniu badanym, wg NSP 2002 - w tygodniu badanym lub następnym. Do bezrobotnych zostały zaliczone także osoby, które nie poszukiwały pracy, ponieważ miały pracę zapewnioną i oczekiwały na jej rozpoczęcie przez okres nie dłuższy niż 3 miesiące oraz dodatkowy warunek w BAEL - były gotowe ją podjąć. Stopa bezrobocia według BAEL, podawana jest w odstępach kwartalnych dla danego roku. Metodologia dopuszcza w tym badaniu wyliczanie stopy przeciętnej dla danego roku (co jest niemożliwe dla stopy bezrobocia rejestrowanego). Tabela 3. Stopa bezrobocia (%) wg BAEL dla województwa zachodniopomorskiego w latach 2004-2008 14 Wyszczególnienie 2004 r. 2005 r. 2006 r. 2007 r. 2008 r. I kwartał 25,7 25,3 20,8 14,5 9,6 II kwartał 23,8 22,9 18,0 11,3 10,2 III kwartał 22,9 21,6 15,4 10,4 9,5 IV kwartał 22,7 20,8 14,5 9,6 - przeciętnie w roku 23,8 22,7 17,1 11,4 - Źródło: GUS, Aktywność Ekonomiczna Ludności w województwie Zachodniopomorskim (IV kw. 2006 i III kw. 2008 roku), opracowanie własne. 21 http://www.stat.gov.pl/gus/definicje_plk_html.htm?id=poj-866.htm (23.02.2009)

Jak można łatwo zauważyć, stopa bezrobocia rejestrowanego a stopa bezrobocia wg BAEL, to dwa zdecydowanie odmienne parametry, zatem niezasadne wydaje się porównywanie tych dwóch wskaźników. Należy bowiem pamiętać, że są one wyliczane według bardzo różnych metod. Z jednej strony, na podstawie bieżącej rejestracji bezrobotnych (definicja bezrobotnego na podstawie obowiązującej ustawy), a z drugiej według badania gospodarstw domowych 22 z uwzględnieniem spisu powszechnego, przy diametralnie szerszej definicji osoby bezrobotnej. Tabela 4. Stopa bezrobocia (%) wg BAEL (przeciętnie w roku) w województwie zachodniopomorskim w latach 2004-2008 Wyszczególnienie Kobiety Mężczyźni Miasta Wieś 2004 r. 22,9 24,8 21,4 29,5 2005 r. 20,9 24,9 21,2 26,8 2006 r. 16,4 18,1 15,4 21,7 2007 r. 12,7 10,7 10,7 13,4 III kwartał 2008 r. 11,0 8,6 7,9 13,3 Źródło: lata 2004-2006 za: Aktywność Ekonomiczna Ludności w województwie Zachodniopomorskim w IV kwartale 2006 r., GUS, lata 2007-2008 za: Aktywność Ekonomiczna Ludności w Województwie Zachodnio-pomorskim w III kwartale 2008 roku. Opracowanie własne. Główną różnicą pomiędzy stopą bezrobocia rejestrowanego a stopą bezrobocia wg BAEL jest definicja osoby bezrobotnej (oczywiście nie biorąc pod uwagę samej metody obliczania liczby osób bezrobotnych). Atutem stopy bezrobocia wg BAEL jest możliwość wyliczenia jej osobno dla: mężczyzn, kobiet, wieku, wykształcenia, miejsca zamieszkania (miasto, wieś), ale i dla stanu cywilnego. Po drugie nie jest przeszacowywana po pewnym okresie czasu. Minusem, czy też pewną niedogodnością staje się brak informacji miesięcznej, ponieważ publikacja stopy baelowskiej występuje w cyklu kwartalnym. 3.3. Stopa bezrobocia prezentowana przez Europejski Urząd Statystyczny Stopa bezrobocia prezentowana przez Europejski Urząd Statystyczny 23, określa poziom bezrobocia w krajach Unii Europejskiej i innych, których gospodarka ma kluczowe znaczenie dla ekonomii europejskiej. Stopa bezrobocia wyliczana przez ten urząd ma za zadanie określić według wspólnej metodologii wielkość bezrobocia w poszczególnych krajach. Metodologia obliczania stopy bezrobocia Eurostatu różni się od prezentowanej przez GUS. Główną różnicą jest definicja samego bezrobotnego zaczerpnięta z Międzynarodowej Organizacji Pracy. Publikowane dane pozwalają na uogólnienia dynamiki stopy bezrobocia. w porównaniu z innymi krajami, nie tylko Unii Europejskiej (podawana jest również stopa bezrobocia dla np. Stanów Zjednoczonych i Japonii). Wydział Badań i Analiz od początku monitorowania bezrobocia na terenie województwa szczecińskiego a po 1999 roku województwa zachodniopomorskiego, zbiera bardzo istotne informacje o strukturze bezrobocia w poszczególnych gminach. Są to jedyne dostępne dane ukazujące rzeczywiste bezrobocie rejestrowane schodzące do poziomu najniższego, czyli gmin. Jak już ukazałem, istnieje wiele wskaźników opisujących wielkość bezrobocia dla całego kraju, poszczególnych województw i powiatów, brak natomiast jest wskaźnika, który by docierał do najniższego poziomu terytorialnego w Polsce. Takim właśnie miernikiem jest wyliczany przez Wydział Badań i Analiz wskaźnik bezrobocia. Stopa bezrobocia przedstawiana jest dla ogólnej liczby osób (w tym: mężczyzn, kobiet, osób do 25 roku życia i powyżej 25 roku życia), co czyni ją znacznie wszechstronniejszym wskaźnikiem niż stopa bezrobocia wg GUS. Ogranicza ją jedynie zakres wyliczania terytorialnego, co w niedługim czasie będzie zniwelowane, ponieważ EUROSTAT cyklicznie pogłębia obszar publikowanych danych. Tabela 5. Stopa bezrobocia według Eurostatu w latach 1995-2008 ROK EU (27 państw) EU (25 państw) EU (15 państw) Polska 1995.. 10,0. 15 22 Dobór próby i metody oraz metody uogólniania wyników badań można odnaleźć na stronach GUS. 23 http://epp.eurostat.cec.eu.int

1996.. 10,1. 1997.. 9,8 10,9 1998. 9,3 9,3 10,2 1999. 9,1 8,5 13,4 2000 8,6 8,6 7,7 16,1 2001 8,5 8,4 7,2 18,2 2002 8,9 8,7 7,6 19,9 2003 8,9 9,0 7,9 19,6 2004 9,0 9,0 8,0 19,0 2005 8,9 8,9 8,1 17,7 2006 8,1 8,2 7,7 13,9 2007 8,2 7,2 7,0 9,6 2008 7,4. 8,0 6,5 Źródło: Eurostat, opracowanie własne. Wskaźnik bezrobocia, jako wartość, która mierzy poziom bezrobocia, bardzo często jest mylony. ze stopą bezrobocia rejestrowanego bądź zamiennie używany. Wynikać to może z historycznie narastającego nazewnictwa, które używano w pierwszych latach pojawienia się bezrobocia w Polsce. W literaturze można odnaleźć historię ewolucji semantycznej tego wskaźnika 24. Wówczas pokazywano dwie wartości stopy bezrobocia, wyliczane według dwóch różnych kryteriów 25 : 1) stopa bezrobocia wg liczby czynnych zawodowo, 2) stopa bezrobocia wg liczby osób w wieku produkcyjnym. Na przykładzie Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Szczecinie, w którym można uzyskać informacje. o liczbie bezrobotnych w podziale na gminy, możemy wyliczyć wielkość wskaźnika bezrobocia dla poszczególnych miesięcy. Natomiast GUS publikuje zaledwie raz w roku informacje o bezrobociu rejestrowanym w poszczególnych gminach (załącznik 7 do sprawozdań MPiPS, które zawiera tylko dwie dane: liczbę bezrobotnych ogółem, w tym kobiety). Najważniejszym elementem, który świadczy o wyższości wskaźnika bezrobocia nad stopą bezrobocia, jest zakres obejmowania tzn. wylicza się go z poziomu województwa. aż do poziomu poszczególnych gmin. Wskaźnik bezrobocia, a zarazem i liczba osób bezrobotnych w poszczególnych gminach, naliczany jest w okresie comiesięcznym (liczba bezrobotnych ogółem, kobiety, osoby z prawem do zasiłku, osoby zamieszkałe na terenach wiejskich). Raz na kwartał sporządzane są szczegółowe informację o strukturze osób bezrobotnych w gminach województwa zachodniopomorskiego (wiek, wykształcenie, staż pracy, czas pozostawania bez pracy). Tabela 6. Stopy bezrobocia w województwie zachodniopomorskim wyliczane według różnych metod. w porównaniu ze wskaźnikiem bezrobocia w latach 2005-2008 (w końcu IV kwartału) Wyszczególnienie BAEL (GUS) GUS (rej.) WUP Szczecin Typ wskaźnika opisującego bezrobocie Stopa bezrobocia Stopa bezrobocia Wskaźnik bezrobocia 2005r. 2006r. 2007r. 2008r. 20,8 14,5 9,6 9,5* 25,6 21,5 15,2 12,5 9,3 7,4 16 Źródło: GUS, WUP Szczecin, opracowanie własne (* dane za III kw. 2008 r.). 24 Por. R. Czyszkiewicz, Samorządność w cieniu bezrobocia, WUP Szczecin, Szczecin 1996., s.8. 25 Podstawą obliczeń był Narodowy Spis Powszechny przeprowadzony w grudniu 1988 roku.

Dla zaprezentowania możliwości analitycznych wskaźnika bezrobocia, przedstawię dynamikę bezrobocia rejestrowanego w poszczególnych gminach województwa zachodniopomorskiego od początku 1999 roku do 2008 roku. Jestem przekonany, że opublikowane dane statystyczne gromadzone przez Wojewódzki Urząd Pracy w Szczecinie dostarczą instytucjom wspierającym rozwój zatrudnienia niezbędnych informacji, pozwolą także prognozować zapotrzebowanie na pracowników (w wymiarze gminy), dostarczą informacji statystycznych umożliwiających diagnozowanie zagrożeń restrukturyzacyjnych, a zarazem wspomagają planowanie struktury edukacyjnej w oparciu o zapotrzebowanie rynku. Warto zauważyć, że źródła wszystkich publikowanych w opracowaniu danych statystycznych w latach 1999-2008 pochodzą z Wydziału Badań. i Analiz Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Szczecinie. 17

4. Sytuacja na lokalnym rynku racy 4. Sytuacja na lokalnym rynku racy 4.1. Wskaźnik bezrobocia w województwie zachodniopomorskim 4.1. Wskaźnik bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w 1999 roku w 1999 roku MAPA 3. MAPA Wskaźnik 3. Wskaźnik bezrobocia bezrobocia w województwie w województwie zachodniopomorskim. Stan na Stan 31 na grudnia 31 grudnia 1999 1999 roku roku 18 Źródło: WUP Źródło: Szczecin. WUP Szczecin. Opracowanie Opracowanie własne. własne. 18

Tabela 7. Liczba osób bezrobotnych w województwie zachodniopomorskim w końcu 1999 roku. Tabela 7. Liczba osób bezrobotnych w województwie zachodniopomorskim w końcu 1999 roku. POWIAT Ogółem Z pr. do zasiłku Zamieszkali na wsi MIASTO / GMINA razem kobiety razem kobiety razem kobiety Wskaźnik bezrobocia Ludność ogółem W tym w wieku produkcyjnym BIAŁOGARD 6 609 3 444 1 782 712 3 023 1 610 23,2% 48 432 28 544 Miasto Białogard 2 824 1 434 738 346 0 0 19,3% 24 498 14 596 Gmina Białogard 1 283 724 295 107 1 283 724 29,0% 7 848 4 422 MG Karlino 1 307 667 386 145 545 267 24,0% 9 134 5 442 G. Tychowo 1 195 619 363 114 1 195 619 29,3% 6 952 4 084 CHOSZCZNO 5 721 3 033 1 367 506 3 424 1 803 19,4% 50 412 29 561 G. Bierzwnik 458 241 145 51 458 241 16,3% 4 900 2 804 MG Choszczno 2 199 1 212 514 214 814 444 16,2% 22 400 13 554 MG Drawno 523 296 111 34 308 179 17,3% 5 447 3 018 G. Krzęcin 512 256 110 35 512 256 22,9% 3 923 2 236 MG Pełczyce 1 145 560 291 100 796 395 24,7% 8 047 4 632 MG Recz 884 468 196 72 536 288 26,7% 5 695 3 317 DRAWSKO POM. 7 399 3 908 2 263 911 3 485 1 856 21,3% 58 889 34 733 MG Drawsko P. 1 894 1 012 564 208 794 420 19,2% 16 554 9 873 MG Kalisz Pom. 1 027 625 236 83 516 306 24,1% 7 376 4 268 G. Ostrowice 402 217 118 49 402 217 27,6% 2 602 1 459 MG Czaplinek 1 591 734 553 221 767 351 22,8% 11 817 6 982 G. Wierzchowo 664 385 154 52 664 385 24,7% 4 611 2 683 MG Złocieniec 1 821 935 638 298 342 177 19,2% 15 929 9 468 Filia Złocieniec 2 485 1 320 792 350 1 006 562 20,5% 20 540 12 151 GOLENIÓW 6 549 3 883 1 628 721 3 421 2 071 13,3% 81 040 49 260 MG Goleniów 1 323 857 411 240 452 299 6,7% 31 557 19 621 MG Maszewo 664 387 119 43 438 261 14,3% 8 060 4 633 G. Przybiernów 381 256 97 39 381 256 12,8% 5 107 2 983 G. Stepnica 277 172 60 27 277 172 10,2% 4 614 2 723 MG Dobra 631 331 180 74 360 199 24,2% 4 545 2 608 MG Nowogard 2 887 1 647 695 272 1 127 651 19,2% 24 317 15 024 G. Osina 386 233 66 26 386 233 23,1% 2 840 1 668 FILIA Nowogard 3 904 2 211 941 372 1 873 1 083 20,2% 31 702 19 300 GRYFICE 8 916 4 803 2 468 1 085 5 131 2 777 20,6% 73 253 43 360 G. Brojce 575 306 138 54 575 306 27,0% 3 675 2 133 MG Gryfice 2 755 1 420 709 303 921 500 19,1% 24 041 14 389 G. Karnice 652 360 194 80 652 360 26,9% 4 124 2 422 MG Płoty 1 244 639 330 105 775 380 23,6% 9 258 5 282 G.Rewal 311 156 100 50 311 156 16,2% 3 115 1 925 MG Trzebiatów 1 850 1 130 593 337 817 510 18,1% 16 917 10 196 G. Radowo Małe 585 309 162 57 585 309 26,9% 3 820 2 171 MG Resko 944 483 242 99 495 256 19,5% 8 303 4 842 FILIA Resko 1 529 792 404 156 1 080 565 21,8% 12 123 7 013 GRYFINO 5 124 3 089 897 392 3 086 1 839 10,2% 82 727 50 111 G. Banie 454 284 59 27 454 284 12,1% 6 431 3 765 MG Gryfino 1 347 862 204 110 448 279 6,7% 30 914 20 040 G. Stare Czarnowo 129 85 30 10 129 85 5,4% 3 898 2 409 G. Widuchowa 360 221 42 13 360 221 11,4% 5 548 3 146 MG Cedynia 285 159 51 21 166 90 11,2% 4 382 2 556 MG Chojna 1 189 733 216 93 690 423 14,4% 14 049 8 252 MG Mieszkowice 495 277 133 63 242 126 11,8% 7 515 4 195 MG Moryń 367 199 53 16 270 148 14,3% 4 331 2 562 MG Trzcińsko Zdr. 498 269 109 39 327 183 15,6% 5 659 3 186 FILIA Chojna 2 834 1 637 562 232 1 695 970 13,7% 35 936 20 751 KAMIEŃ POM. 4 181 2 565 905 459 2 399 1 488 14,3% 47 989 29 301 G. Dziwnów 385 261 88 64 385 261 14,4% 4 169 2 676 MG Golczewo 493 305 117 47 276 170 14,1% 6 035 3 508 MG Kamień P. 1 451 871 355 156 551 343 16,1% 14 481 9 000 G. Świerzno 596 343 142 61 596 343 24,1% 4 214 2 474 MG Międzyzdro- 334 219 57 43 57 42 8,0% 6 649 4 168 19 19

20 POWIAT Ogółem Z pr. do zasiłku Zamieszkali na wsi MIASTO / GMINA razem kobiety razem kobiety razem kobiety je Wskaźnik bezrobocia Ludność ogółem W tym w wieku produkcyjnym MG Wolin 922 566 146 88 534 329 12,3% 12 441 7 475 KOŁOBRZEG 6 242 3 417 1 845 1 003 2 972 1 569 13,5% 74 495 46 077 G. Dygowo 482 250 132 67 482 250 15,4% 5 380 3 139 G. Gościno 542 274 147 59 542 274 18,6% 5 062 2 917 Miasto Kołobrzeg 3 270 1 848 1 013 607 0 0 11,4% 45 029 28 713 Gmina Kołobrzeg 767 399 256 136 767 399 15,5% 7 949 4 946 G. Rymań 593 341 113 47 593 341 25,3% 4 155 2 340 G. Siemyśl 344 172 101 40 344 172 17,5% 3 462 1 969 G. Ustronie Morskie 244 133 83 47 244 133 11,9% 3 458 2 053 KOSZALIN (M) 7 116 4 203 2 096 1 116 0 0 10,0% 109 941 71 230 KOSZALIN 6 950 4 124 2 233 1 020 5 370 3 199 18,9% 62 100 36 693 G. Będzino 815 476 255 137 815 476 15,0% 8 992 5 436 G. Biesiekierz 458 285 134 54 458 285 16,8% 4 600 2 728 MG Bobolice 1 445 878 388 155 876 524 25,1% 9 988 5 762 G. Manowo 495 322 159 85 495 322 12,9% 6 280 3 846 G. Mielno 409 251 155 98 409 251 13,1% 4 974 3 117 MG Polanów 1 529 826 576 225 1 079 581 29,0% 9 257 5 271 MG Sianów 1 229 744 363 167 668 418 16,2% 12 993 7 600 G. Świeszyno 570 342 203 99 570 342 19,4% 5 016 2 933 MYŚLIBÓRZ 6 195 3 348 2 044 867 2 769 1 514 15,1% 68 474 40 935 MG Myślibórz 2 097 1 089 587 243 1 060 569 16,3% 21 341 12 837 G. Nowogródek P. 322 184 107 61 322 184 17,5% 3 330 1 844 MG Barlinek 1 736 975 551 256 586 310 14,3% 19 749 12 129 MG Dębno 1 771 956 688 274 532 307 14,4% 20 861 12 305 G. Boleszkowice 269 144 111 33 269 144 14,8% 3 193 1 820 Filia Dębno 2 040 1 100 799 307 801 451 14,4% 24 054 14 125 POLICE 1 616 1 066 295 179 542 324 4,4% 58 060 36 912 G. Dobra Szcz. 151 85 34 21 151 85 2,8% 8 264 5 325 G. Kołbaskowo 146 85 33 16 146 85 3,4% 6 936 4 291 MG Nowe Warpno 53 34 11 6 14 7 5,5% 1 613 961 MG Police 1 266 862 217 136 231 147 4,8% 41 247 26 335 PYRZYCE 3 739 2 052 836 311 2 154 1 210 15,6% 40 226 23 996 G. Bielice 176 91 44 8 176 91 10,7% 2 831 1 643 G. Kozielice 257 136 51 16 257 136 16,9% 2 618 1 519 G. Przelewice 639 361 171 61 639 361 21,3% 5 330 2 993 MG Pyrzyce 1 646 902 384 151 585 332 13,5% 19 812 12 191 G. Warnice 228 128 49 15 228 128 11,5% 3 562 1 978 MG Lipiany 793 434 137 60 269 162 21,6% 6 073 3 672 SŁAWNO 7 976 4 563 2 293 1 048 4 264 2 411 23,4% 57 778 34 109 Miasto Darłowo 1 932 1 192 573 342 0 0 20,9% 14 806 9 234 Gmina Darłowo 1 006 555 305 124 1 006 555 23,7% 7 440 4 239 G. Malechowo 819 469 262 99 819 469 22,0% 6 465 3 718 G. Postomino 1 077 634 288 95 1 077 634 27,2% 6 941 3 963 Miasto Sławno 1 780 960 496 250 0 0 21,9% 13 444 8 114 Gmina Sławno 1 362 753 369 138 1 362 753 28,1% 8 682 4 841 STARGARD SZ. 11 655 6 797 2 887 1 316 4 708 2 702 13,6% 141 221 85 562 Miasto Stargard 4 886 2 956 1 230 661 0 0 10,7% 71 178 45 513 Gmina Stargard 1 093 691 252 117 1 093 691 17,4% 11 004 6 268 MG Chociwel 516 291 117 42 282 146 14,5% 6 191 3 567 MG Dobrzany 368 208 84 37 210 118 12,6% 5 133 2 915 G. Dolice 614 345 184 72 614 345 13,6% 8 085 4 507 G. Kobylanka 163 109 29 13 163 109 8,8% 3 088 1 855 G. Marianowo 274 159 69 31 274 159 15,6% 3 155 1 758 G. Stara Dąbrowa 435 259 96 30 435 259 21,8% 3 558 1 992 20

POWIAT Ogółem Z pr. do zasiłku Zamieszkali na wsi MIASTO / GMINA razem kobiety razem kobiety razem kobiety Wskaźnik bezrobocia Ludność ogółem W tym w wieku produkcyjnym MG Suchań 407 248 109 61 255 155 16,6% 4 362 2 448 MG Ińsko 491 290 121 47 246 138 24,4% 3 540 2 015 MG Łobez 1 611 807 416 155 607 292 18,7% 14 603 8 609 MG Węgorzyno 797 434 180 50 529 290 19,4% 7 324 4 115 FILIA Łobez 2 899 1 531 717 252 1 382 720 19,7% 25 467 14 739 SZCZECINEK 9 974 5 751 2 690 1 139 4 788 2 679 21,9% 77 785 45 458 MG Barwice 1 664 927 415 163 994 536 32,9% 8 985 5 062 MG Biały Bór 843 504 220 90 571 332 28,5% 5 256 2 954 MG Borne Sulinowo 1 093 656 330 146 725 402 23,2% 8 384 4 708 G. Grzmiaca 865 484 223 74 865 484 29,8% 5 168 2 898 Miasto Szczecinek 3 876 2 255 1 097 542 0 0 16,1% 39 807 24 140 Gmina Szczecinek 1 633 925 405 124 1 633 925 28,7% 10 185 5 696 ŚWIDWIN 7 199 3 715 2 189 742 5 057 2 635 24,7% 49 780 29 162 G. Brzeżno 493 277 131 62 493 277 29,8% 2 895 1 657 G. Rąbino 624 311 214 70 624 311 26,9% 4 025 2 320 G. Sławoborze 628 320 184 60 628 320 26,4% 4 211 2 380 Miasto Świdwin 2 280 1 161 706 237 1 209 621 23,6% 16 073 9 655 Gmina Świdwin 894 485 248 76 894 485 26,1% 6 186 3 431 MG Połczyn 2 280 1 161 706 237 1 209 621 23,5% 16 390 9 719 ŚWINOUJŚCIE 1 751 1 129 297 193 0 0 6,3% 42 100 27 754 WAŁCZ 4 939 2 908 1 495 649 2 285 1 308 14,8% 55 432 33 420 MG Człopa 528 301 157 68 295 162 17,6% 5 117 3 006 MG Mirosławiec 632 409 210 95 255 150 16,8% 6 325 3 769 MG Tuczno 439 203 137 49 263 125 15,1% 5 021 2 913 Miasto Wałcz 1 868 1 124 577 281 0 0 11,2% 26 735 16 680 Gmina Wałcz 1 472 871 414 156 1 472 871 20,9% 12 234 7 052 SZCZECIN Województwo 11 637 131 488 6 419 1 887 1 080 0 0 4,3% 416 791 268 541 74 217 34 397 15 449 58 878 32 995 12,6% wskaźnik= bezrobotni/ludność w wieku produkcyjnym 1999r. 1 696 925 1 044 719 21 21

4.2. Wskaźnik bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w 2000 roku 4.2. Wskaźnik bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w 2000 roku MAPA 4. MAPA Wskaźnik 4. Wskaźnik bezrobocia bezrobocia w województwie w województwie zachodniopomorskim. Stan na Stan 31 na grudnia 31 grudnia 2000 2000 roku roku Źródło: WUP Źródło: Szczecin. WUP Szczecin. Opracowanie Opracowanie własne. własne. 22 22

Tabela 8. Liczba osób bezrobotnych w województwie zachodniopomorskim w końcu 2000 roku. Tabela 8. Liczba osób bezrobotnych w województwie zachodniopomorskim w końcu 2000 roku. POWIAT Ogółem Z pr. do zasiłku Zamieszkali na wsi MIASTO / GMINA razem kobiety razem kobiety razem kobiety Wskaźnik bezrobocia Ludność ogółem W tym w wieku produkcyjnym BIAŁOGARD 6 894 3 598 1 617 700 2 987 1 577 23,8% 48 387 29 006 Miasto Białogard 3 144 1 623 773 376 0 0 21,1% 24 586 14 908 Gmina Białogard 1 318 724 288 105 1 318 724 29,4% 7 800 4 478 MG Karlino 1 245 652 292 127 482 254 22,7% 9 086 5 496 G. Tychowo 1 187 599 264 92 1 187 599 28,8% 6 915 4 124 CHOSZCZNO 6 059 3 192 1 456 564 3 607 1 868 20,2% 50 453 30 024 G. Bierzwnik 488 260 137 49 488 260 17,4% 4 866 2 801 MG Choszczno 2 300 1 236 576 250 830 421 16,7% 22 414 13 749 MG Drawno 623 341 164 51 349 190 20,0% 5 477 3 112 G. Krzęcin 566 278 132 36 566 278 25,2% 3 917 2 246 MG Pełczyce 1 239 638 263 105 866 455 26,2% 8 066 4 727 MG Recz 843 439 184 73 508 264 24,9% 5 713 3 389 DRAWSKO POM. 8 280 4 508 2 136 920 3 763 2 075 23,5% 58 898 35 217 MG Drawsko P. 2 078 1 158 592 277 818 456 20,7% 16 573 10 015 MG Kalisz Pom. 1 173 695 224 72 586 354 27,3% 7 345 4 291 G. Ostrowice 440 255 81 27 440 255 29,7% 2 588 1 483 MG Czaplinek 1 736 819 509 196 850 391 24,5% 11 842 7 088 G. Wierzchowo 684 404 156 54 684 404 25,0% 4 598 2 735 MG Złocieniec 2 169 1 177 574 294 385 215 22,6% 15 952 9 605 Filia Złocieniec 2 853 1 581 730 348 1 069 619 23,1% 20 550 12 340 GOLENIÓW 7 321 4 300 1 615 699 3 752 2 247 14,6% 81 410 50 075 MG Goleniów 1 767 1 094 451 237 585 357 8,8% 31 757 19 973 MG Maszewo 824 481 145 72 526 309 17,5% 8 096 4 701 G. Przybiernów 430 271 73 26 430 271 14,2% 5 113 3 018 G. Stepnica 308 192 59 29 308 192 11,0% 4 634 2 800 MG Dobra 690 384 181 66 389 225 25,9% 4 574 2 667 MG Nowogard 2 911 1 632 637 243 1 123 647 19,1% 24 386 15 229 G. Osina 391 246 69 26 391 246 23,2% 2 850 1 687 FILIA Nowogard 3 992 2 262 887 335 1 903 1 118 20,4% 31 810 19 583 GRYFICE 9 625 5 242 2 121 905 5 470 2 986 21,9% 73 357 43 917 G. Brojce 609 335 100 31 609 335 27,9% 3 703 2 179 MG Gryfice 3 025 1 602 690 300 1 024 551 20,8% 23 961 14 539 G. Karnice 661 371 152 66 661 371 27,0% 4 123 2 447 MG Płoty 1 317 704 258 88 818 428 24,5% 9 262 5 366 G.Rewal 361 177 91 32 361 177 18,5% 3 175 1 954 MG Trzebiatów 1 966 1 180 503 262 824 506 19,0% 16 992 10 328 G. Radowo Małe 651 354 119 39 651 354 29,7% 3 788 2 190 MG Resko 1 035 519 208 87 522 264 21,1% 8 353 4 914 FILIA Resko 1 686 873 327 126 1 173 618 23,7% 12 141 7 104 GRYFINO 6 940 4 075 1 612 751 4 085 2 381 13,6% 82 985 50 874 G. Banie 576 342 103 42 576 342 15,0% 6 447 3 844 MG Gryfino 2 146 1 283 694 384 771 454 10,6% 31 061 20 317 G. Stare Czarnowo 199 126 54 27 199 126 8,2% 3 864 2 441 G. Widuchowa 495 274 113 49 495 274 15,3% 5 582 3 236 MG Cedynia 402 239 80 30 224 132 15,6% 4 383 2 583 MG Chojna 1 488 904 277 137 844 505 17,9% 14 051 8 322 MG Mieszkowice 590 330 118 35 291 157 13,8% 7 527 4 264 MG Moryń 462 261 80 23 328 190 17,7% 4 352 2 615 MG Trzcińsko Zdr. 582 316 93 24 357 201 17,9% 5 718 3 252 FILIA Chojna 3 524 2 050 648 249 2 044 1 185 16,8% 36 031 21 036 KAMIEŃ POM. 5 080 2 986 1 091 565 2 953 1 756 17,1% 48 077 29 693 G. Dziwnów 456 291 94 59 456 291 16,7% 4 220 2 725 MG Golczewo 605 371 124 59 337 198 17,1% 6 037 3 541 MG Kamień P. 1 692 950 386 183 686 405 18,6% 14 485 9 083 23 23