DENTAL AND MEDICAL PROBLEMS QUARTERLY 2013, Vol. 50, No. 1 (January March) Publisher Official Organ Wroclaw Medical University and Polish Dental Society Editor-in-Chief Tomasz Konopka Secretary Anna Paradowska-Stolarz International Editorial Board Maria Buscemi (Palermo, Italy), José Duran von Arx (Barcelona, Spain), Uwe Eckelt (Dresden, Germany), Omar El-Mowafy (Toronto, Canada), Thomas Gedrange (Dresden, Germany), Krystyna Konopka (San Francisco, USA), Nazan Küçükkeleş (Istanbul, Turkey), Hyo-Sang Park (Daegu, Korea), Charles Pilipili (Louvain, Belgium), Alina Pūrienė (Vilnius, Lithuania), Monique-Marie Rousset-Caron (Lille, France), Rostyslav Stupnytsky (Lviv, Ukraine) Editorial Board Teresa Bachanek (Lublin), ZdzisŁaw Bereznowski (Gdańsk), Maria Chomyszyn- -Gajewska (Kraków), Beata Czarnecka (Poznań), Jakub Gołąb (Warszawa), Renata Górska (Warszawa), MichaŁ Jeleń (Wrocław), Urszula Kaczmarek (Wrocław), Beata Kawala (Wrocław), Kazimierz Kobus (Polanica-Zdrój), Ryszard Koczorowski (Poznań), Tadeusz F. Krzemiński (Katowice), Mariusz Lipski (Szczecin), StanisŁaw Majewski (Kraków), Iwona Niedzielska (Katowice), Leszek Paradowski (Wrocław), BogumiŁ PŁonka (Wrocław), StanisŁaw Potoczek (Wrocław), Małgorzata Radwan-Oczko (Wrocław), Ingrid Różyło-Kalinowska (Lublin), Jerzy Sokalski (Poznań), Franciszek Szatko (Łódź), Jacek C. Szepietowski (Wrocław), Danuta Waszkiel (Białystok), Magdalena Wochna-Sobańska (Łódź), Wanda Wojtkiewicz-Rok (Wrocław), Andrzej Wojtowicz (Warszawa), Dariusz WoŁowiec (Wrocław), Krzysztof Woźniak (Szczecin), Marek Ziętek (Wrocław) Native Speaker Marcin Tereszewski Technical Editorship Dagmara Drozd, Wojciech Kowalski, Aleksandra Raczkowska Address of Editorial Office Ewa Śnieżyk-Milczyńska T. Chałubińskiego 6a, 50-368 Wrocław tel.: +48 71 784 15 86, faks: +48 71 784 00 32 e-mail: wydawnictwo@umed.wroc.pl
Redaktorzy tematyczni 2012 2013 (Thematic Editors) Kariologia i profilaktyka stomatologiczna (Cariology and Dental Prevention) Urszula Kaczmarek (Wrocław, Poland) Endodoncja (Endodontics) Mariusz Lipski (Szczecin, Poland) Stomatologia wieku rozwojowego (Pediatric Dentistry) Magdalena Wochna-Sobańska (Łódź, Poland) Patologia jamy ustnej (Oral Pathology) Renata Górska (Warszawa, Poland) Periodontologia (Periodontology) Alina Pürienè (Vilnius, Lithuania) Chirurgia stomatologiczna (Dental Surgery) Andrzej Wojtowicz (Warszawa, Poland) Chirurgia szczękowo-twarzowa (Maxillofacial Surgery) Iwona Niedzielska (Katowice, Poland) Implantoprotetyka (Implant Prosthodotics) Stanisław Majewski (Kraków, Poland) Ortodoncja (Orthodontics) Beata Kawala (Wrocław, Poland) Gerostomatologia (Gerodontology) Ryszard Koczorowski (Poznań, Poland) Radiologia stomatologiczna (Dental Radiology) Ingrid Różyło-Kalinowska (Lublin, Poland) Redaktor statystyczny (Statistic Editor) Krzysztof Topolski (Wrocław, Poland) Manuscript information website: www.dmp.umed.wroc.pl Editor-in-Chief e-mail: tomasz.konopka@umed.wroc.pl Informacje dotyczące artykułów: strona internetowa czasopisma www.dmp.umed.wroc.pl Redaktor Naczelny e-mail: tomasz.konopka@umed.wroc.pl To order Dental and Medical Problems subscription please contact: Zamówienia na prenumeratę Dental and Medical Problems należy składać pod adresem: Zofia Gacek, T. Chałubińskiego 6a, 50-368 Wrocław faks: +48 71 784 00 32 e-mail: zofia.gacek@umed.wroc.pl Cena jednego zeszytu wynosi 42 zł, rocznika 168 zł Account number/ Numer konta: PKO BP I/O we Wrocławiu 24 1020 5226 0000 6602 0024 7478 Copyright Manuscripts accepted for publication become the property of Dental and Medical Problems which is copyrighted by Wroclaw Medical University and Polish Dental Society. The manuscripts cannot be published in whole or in part without the permission of the Editor Print edition is the original version of the journal Copyright Maszynopis zakwalifikowany do druku staje się własnością Dental and Medical Problems, którego prawa posiada Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu oraz Polskie Towarzystwo Stomatologiczne. Artykuły nie mogą być publikowane w całości lub w częściach bez zgody Wydawcy Wersja papierowa jest pierwotna Indexed in: Scopus, DOAJ, Index Copernicus, Ministry of Science and High Education Punktacja: ocena parametryczna czasopism Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego 5 pkt, Index Copernicus 5,43 pkt Redakcja nie odpowiada za treść reklam Czasopismo jest finansowane przez Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu Opracowanie typograficzne i projekt okładki: Maciej Szłapka Skład i łamanie: Pracownia Składu Komputerowego TYPO-GRAF Druk i oprawa: ARGI Nakład: 180 egz.
Contents From the Editor-in-Chief... 5 Editorial Tomasz Konopka, Mariola Abkowicz: History of the Journal Dental and Medical Problems.. 7 Original Papers yan Vares, Anton Filipskyi, Askold Kucher, Tetyana Filipska: Application of Intraoperative Ultrasonography in Open Reduction of Mandibular Angle Fractures... 15 Andrzej Wojtowicz, Jan Perek, Elżbieta Urbanowska, Artur Kamiński, Ewa Oleneder, Monika Jodko: The Treatment of Maxillary Bone Defects Used Autologic Pre-Osteoblasts on Allogenic Bone Scaffolds... 20 Katarzyna Skośkiewicz-Malinowska, Urszula Kaczmarek: The Level of Salivary α-amylase Activity During Pregnancy... 30 Alina Wrzyszcz-Kowalczyk, Dagmara Piesiak-Pańczyszyn, Katarzyna Herman, Katarzyna Jankowska, Monika Mysiak-Dębska: Fluoride Releasing to the Oral Cavity Environment From the Examined Toothpaste... 38 -Ochojska: Some Elements of Caries Prevention among Children at Kindergarten Age. I. Prevention in Family... 45 -Ochojska: Some Elements of Caries Prevention Among Children at Kindergarten Age. II. Institutional Prevention... 52 Urszula Kaczmarek, Justyna Składnik-Jankowska, Wojciech Grzebieluch: Burnout Syndrome in Dental Students... 57 Natalia Zatylna, Katarzyna Rogowska, Anna Kozanecka: Comparison of 6-12 Year Old Girls and Boys Dental Age Using Demirijan s Method... 64 Reviews Elżbieta Jodkowska, Monika Skoczylas: Photopolymerization of Dental Composites Light Source and Light Intensity Dependent Technique... 71 Agata Eliasz-Kaczmarek, Anna Surdacka: Cone Beam Tomography Imaging in Clinical Endodontics Literature Review... 78 Clinical Cases Anubhav Shivpuri, Sunil Sharma, Mridula Trehan, Abhay Shivpuri: Oral Submucous Fibrosis in a 10 Year Old Girl Case Report... 85 Agnieszka Pękala, Ewa Chmielewska: Own Cases Diagnosis and Treatment of Impacted Teeth. 88 Tomasz Sikora, Alina Strzałkowska: Orthodontic Treatment of an Adult Patient with Left-Sided Cleft Lip and Palate and a Congenitally Missing Lateral Incisor... 96 Katarzyna Świder, Anna Szozda, Tomasz Tokarski: Prosthodontic Treatment of Children Cases Reports... 106 Historical Papers Barbara Bruziewicz-Mikłaszewska, Maria Kordas, Maciej Dobrzyński: Professor Noemi Wigdorowicz-Makowerowa (b. 1912) Co-Creator of Wrocław s School of Prosthetic Dentistry... 115
Spis treści Od redaktora... 5 Artykuł redakcyjny Tomasz Konopka, Mariola Abkowicz: Historia czasopisma Dental and Medical Problems... 7 Prace oryginalne Yan Vares, Anton Filipskyi, Askold Kucher, Tetyana Filipska: Zastosowanie ultrasonografii w śródzabiegowej kontroli repozycji fragmentów kostnych w złamaniach kąta żuchwy... 15 Andrzej Wojtowicz, Jan Perek, Elżbieta Urbanowska, Artur Kamiński, Ewa Oleneder, Monika Jodko: Leczenie defektów tkanki kostnej szczęk z wykorzystaniem autologicznych preosteoblastów na nośniku allogenicznym... 20 Katarzyna Skośkiewicz-Malinowska, Urszula Kaczmarek: Poziom aktywności ślinowej α-amylazy w przebiegu ciąży... 30 Alina Wrzyszcz-Kowalczyk, Dagmara Piesiak-Pańczyszyn, Katarzyna Herman, Katarzyna Jankowska, Monika Mysiak-Dębska: Uwalnianie jonów fluoru do środowiska jamy ustnej z wybranej pasty do zębów... 38 -Ochojska: Wybrane elementy profilaktyki próchnicy zębów dzieci w wieku przedszkolnym. I. Profilaktyka w rodzinie... 45 -Ochojska: Wybrane elementy profilaktyki próchnicy zębów dzieci w wieku przedszkolnym. II. Profilaktyka instytucjonalna... 52 Urszula Kaczmarek, Justyna Składnik-Jankowska, Wojciech Grzebieluch: Zespół wypalenia u studentów stomatologii... 57 Natalia Zatylna, Katarzyna Rogowska, Anna Kozanecka: Porównanie wieku zębowego dziewcząt i chłopców w wieku 6 12 lat z zastosowaniem metody Demirjiana... 64 Prace poglądowe Elżbieta Jodkowska, Monika Skoczylas: Fotopolimeryzacja materiałów złożonych technika Zależna od źródła światła i jego natężenia... 71 Agata Eliasz-Kaczmarek, Anna Surdacka: Obrazowanie metodą tomografii stożkowej w endodoncji klinicznej przegląd piśmiennictwa... 78 Prace kazuistyczne Anubhav Shivpuri, Sunil Sharma, Mridula Trehan, Abhay Shivpuri: Zwłóknienie podśluzówkowe jamy ustnej u 10-letniej dziewczynki opis przypadku... 85 Agnieszka Pękala, Ewa Chmielewska: Przypadki własne diagnostyki i leczenia zębów zatrzymanych... 88 Tomasz Sikora, Alina Strzałkowska: Leczenie ortodontyczne pacjenta dorosłego z lewostronnym rozszczepem wargi i podniebienia oraz wrodzonym brakiem zęba siecznego bocznego......... 96 Katarzyna Świder, Anna Szozda, Tomasz Tokarski: Leczenie protetyczne dzieci opis przypadków... 106 Prace historyczne Barbara Bruziewicz-Mikłaszewska, Maria Kordas, Maciej Dobrzyński: Profesor doktor habilitowana medycyny Noemi Wigdorowicz-Makowerowa (ur. 1912) współtwórczyni wrocławskiej szkoły protetyki stomatologicznej... 115
Od redaktora From the Editor-in-Chief Drodzy Sympatycy naszego Pisma, trzymacie Państwo w ręku lub czytacie wersję elektroniczną pierwszego numeru 50. tomu czasopisma stomatologicznego wydawanego w powojennym Wrocławiu. W numerze tym zamieszczamy artykuł redakcyjny będący hołdem dla tych wszystkich znakomitych postaci pierwszego i drugiego szeregu, dzięki którym pismo to powstało, umacniało się, zmieniało swoją formułę i współbudowało polską stomatologię. Jest to na polskim rynku wydawniczym drugie, po Czasopiśmie Stomatologicznym, obecnie Journal of Stomatology, pismo o tak długiej tradycji, będącej fundamentem, na którym powinniśmy dalej budować, nie można tracić nawet jednego dnia w mądrej ewolucji czasopisma naukowego. Cele naszej redakcji są ambitne i niezmienne. Trzeba je jednak dostosowywać do sytuacji, w której każdy Autor długo rozważa, gdzie najkorzystniej opublikować swoją pracę. Należy zatem dążyć do maksymalnego skrócenia czasu od wpłynięcia pracy do jej publikacji po uzyskaniu pozytywnych recenzji. Duże nadzieje pokładamy w tym względzie w elektronicznym systemie obiegu prac, który zamierzamy uruchomić w tym roku. Po rocznym korzystaniu z systemu antyplagiatowego wysoko oceniam jego użyteczność. Uważam, że był to racjonalny ruch, który akurat w naszym ośrodku musiał zostać wykonany. Tradycyjnie przygotowaliśmy zestawienie dotyczące liczby cytowań polskich periodyków stomatologicznych w latach 2010 2012 ze spisu publikacji w 6 czasopismach: 1. Journal of Stomatology, 2. Protetyce Stomatologicznej, 3. Dental Forum, 4. Dental and Medical Problems, 5. Magazynie Stomatologicznym, 6. Nowej Stomatologii (numery w poniższej tabeli). Z czasopism obecnie niewydawanych uwzględniliśmy Poradnik Stomatologiczny i Implantoprotetykę z uwagi na ciągle dużą liczbę cytowań. Nie umieściliśmy w tym wykazie czasopism, które przez te 3 lata w wymienionych 6 czasopismach były cytowane rzadziej niż 20 razy. Można zauważyć, że po przyjęciu takiej formuły na rynku wydawniczym zostało 12 czasopism o tematyce stomatologicznej. Lista tych cytowań przedstawia się następująco: Tytuł 2010 2011 2012 Suma 1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5 6 J. Stomatol. 90 6 18 43 64 48 80 20 24 55 48 39 67 26 18 67 54 20 787 Magazyn Stom. 24 18 16 32 87 23 23 22 20 33 73 23 23 17 14 19 70 7 544 Protetyka 7 81 2 18 23 5 12 102 10 20 16 4 10 80 17 7 73 8 495 Dent. Med. Probl. 23 6 5 47 23 32 17 14 6 39 25 18 24 11 12 47 24 10 383 Stomat. Współ. 10 15 2 11 28 19 20 11 8 15 27 12 4 11 2 14 22 1 232 Nowa Stomatol. 11 5 1 14 19 27 10 5 4 11 22 22 12 3 3 28 13 7 217 Poradnik Stom. 1 3 3 7 13 4 9 5 2 5 11 7 7 4 2 11 19 2 115 Dental Forum 5 2 3 8 1 1 5 4 5 8 7 1 3 3 6 6 14 4 86 TPS 5 5 0 1 11 0 2 4 3 5 10 2 2 3 2 5 11 4 75 Impantoprot. 4 7 1 3 3 0 1 9 2 5 7 3 3 10 3 0 6 2 69 e-dentico 3 3 0 2 4 2 4 5 0 4 7 1 1 3 2 2 10 2 55 Forum Ortod. 1 0 2 1 2 0 0 0 3 1 0 0 1 0 6 0 2 1 20 Suma cytowań 2010 2012 3078 Zwracam uwagę na dalszy spadek w ostatnim roku liczby cytowań polskich prac stomatologicznych (spadek o prawie 800 w odniesieniu do lat 2007 2009, i prawie 600 w porównaniu z latami 2008 2011 i 2009 2011). Jest to bardzo niekorzystne zjawisko, które w oczywisty sposób utrudnia zwiększenie wyceny
6 Od Redaktora punktowej naszych czasopism, chociażby w rankingu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Zachęcam także do zapoznania się z najnowszym rankingiem czasopism o tematyce stomatologicznej na liście filadelfijskiej (ostatnie strony tego numeru). Obecnie znajduje się tam 78 tytułów (z takich krajów, jak: USA, Wielka Brytania, Australia, Kanada, Japonia, Korea, Chiny, Brazylia, Norwegia, Szwecja, Dania, Niemcy, Szwajcaria, Irlandia, Włochy, Hiszpania), a liczba rangowanych czasopism ciągle się zwiększa, co krzepi i daje nadzieję. Pisarz austriacki Elias Canetti powiedział Postęp ma jedną wadę: od czasu do czasu eksploduje. Mam nadzieję, że uda się nie zejść z prorozwojowej ścieżki naszego czasopisma. Potrzeba do tego wiele wysiłku, ale chlubna przeszłość zobowiązuje i jest kapitałem. Tomasz Konopka