Formy opieki nad dziećmi w wieku do 3 lat

Formy opieki nad dziećmi w wieku do 3 lat

Wychowujesz małe dziecko? Pracując zawodowo nie masz możliwości sprawowania nad nim całodobowej opieki? A może chcesz założyć żłobek lub klub dziecięcy, aby połączyć pracę z opieką nad dzieckiem?. Przeczytaj nasz poradnik! str. 1

Podstawowe informacje W jakiej formie może być sprawowana opieka? Ustawa z dnia 4 lutego 2011 roku o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 wskazuje, że opieka może być sprawowana: w żłobku, w klubie dziecięcym, przez opiekuna dziennego, przez nianię. W ramach opieki realizowane mają być funkcje: opiekuńcza, wychowawcza, edukacyjna. Kiedy dzieci mogą korzystać z powyższych form opieki? Opieka nad dzieckiem w ww. formie może być sprawowana do ukończenia roku szkolnego, w którym dziecko to ukończy 3. rok życia. W przypadku gdy objęcie dziecka wychowaniem przedszkolnym jest niemożliwe lub utrudnione, opieka może być sprawowana do 4. roku życia. W przypadku gdy dziecko, które ukończyło 3. rok życia, umieszczone jest w żłobku lub w klubie dziecięcym albo jest objęte opieką sprawowaną przez dziennego opiekuna, rodzice tego dziecka są zobowiązani do złożenia podmiotowi prowadzącemu opiekę oświadczenia o przeszkodach w objęciu dziecka wychowaniem przedszkolnym. str. 2

Żłobek i klub dziecięcy Czym jest żłobek i klub dziecięcy? Żłobek lub klub dziecięcy to każda jednostka organizacyjna, która: prowadzi zajęcia opiekuńczo-wychowawcze i edukacyjne, które uwzględniają rozwój dziecka stosownie do jego wieku, zapewnia dziecku opiekę w warunkach zbliżonych do domowych, gwarantuje dziecku opiekę pielęgnacyjną oraz edukacyjną. Kto może tworzyć i prowadzić żłobki i kluby dziecięce? Żłobki i kluby dziecięce mogą być zakładane i prowadzone przez: gminy, osoby fizyczne, osoby prawne i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej. Kto wchodzi w skład personelu? Skład personelu w żłobku i w klubie dziecięcym musi być dostosowany do liczby dzieci objętych opieką. Jeden opiekun może sprawować opiekę nad maksymalnie ośmiorgiem dzieci. W przypadku gdy w grupie znajduje się dziecko niepełnosprawne, dziecko wymagające szczególnej opieki, a w przypadku żłobka także dziecko, które nie ukończyło 1. roku życia dzieci, którymi zajmuje się jeden opiekun, nie może być więcej niż pięcioro. W żłobku, do którego uczęszcza więcej niż dwadzieścioro dzieci, konieczne jest zatrudnienie pielęgniarki lub położnej. Kto może zostać opiekunem? Opiekunem w żłobku lub w klubie dziecięcym może zostać osoba posiadająca kwalifikacje: pielęgniarki, położnej, opiekunki dziecięcej, nauczyciela wychowania przedszkolnego, nauczyciela edukacji wczesnoszkolnej lub pedagoga opiekuńczo-wychowawczego. Ponadto opiekunem może być osoba, która posiada co najmniej wykształcenie średnie i: ma co najmniej 2-letnie doświadczenie w pracy z dziećmi w wieku do 3 lat (jeżeli nie pracowała z dziećmi w ciągu ostatnich 6 miesięcy zobowiązana jest w ciągu 6 miesięcy od rozpoczęcia pracy do odbycia 80 godzin szkolenia w celu uaktualnienia wiedzy) lub przed zatrudnieniem jako opiekun w żłobku lub w klubie odbyła 280-godzinne szkolenie (co najmniej 80 godzin powinno odbywać się w formie zajęć praktycznych). W żłobku, do którego uczęszcza więcej niż dwadzieścioro dzieci, konieczne jest zatrudnienie pielęgniarki lub położnej. W celu zapewnienia opieki dzieciom można korzystać z pomocy przeszkolonych wolontariuszy. Jakie są podstawowe różnice między żłobkiem a klubem dziecięcym? str. 3

Podstawowe różnice pomiędzy żłobkiem a klubem dziecięcym przedstawia poniższa tabela. Wiek dziecka Wymiar opieki Możliwość wydłużenia wymiaru opieki Obowiązek zatrudnienia pielęgniarki lub położnej Osoba kierująca placówką Uczestnictwo rodziców w zajęciach Zapewnienie wyżywienia Lokal Żłobek Opieka sprawowana jest nad dziećmi od ukończenia przez nie 20. tygodnia życia. Zapewnia się opiekę nad dzieckiem w wymiarze do 10 godzin dziennie. W szczególnie uzasadnionych przypadkach wymiar opieki może być, na wniosek rodzica dziecka, wydłużony za dodatkową opłatą. W żłobku, do którego uczęszcza więcej niż dwadzieścioro dzieci, trzeba zatrudnić co najmniej jedną pielęgniarkę lub położną. Pracą żłobka kieruje dyrektor (wykształcenie wyższe oraz co najmniej 3-letnie doświadczenie w pracy z dziećmi lub co najmniej wykształcenie średnie oraz 5 lat doświadczenia w pracy z dziećmi). Rodzice nie mogą uczestniczyć w zajęciach. Dzieciom przebywającym w żłobku należy zapewnić wyżywienie. Lokal musi posiadać co najmniej dwa pomieszczenia, w tym jedno przeznaczone do odpoczynku dla dzieci. Klub dziecięcy Opieka sprawowana jest nad dziećmi od ukończenia przez nie 1. roku życia. Zapewnia się opiekę nad dzieckiem w wymiarze do 5 godzin dziennie. Wymiar opieki nie może być wydłużony. Brak wymogu zatrudnienia pielęgniarki lub położnej. Osobą kierującą pracą klubu może być osoba posiadająca kwalifikacje opiekuna. Rodzice mogą uczestniczyć w zajęciach. Nie ma obowiązku zapewnienia wyżywienia dzieciom przebywającym w klubie. Lokal musi posiadać co najmniej jedno pomieszczenie. Należy zapewnić także miejsce do odpoczynku dla dzieci. Pobyt i wyżywienie dzieci w żłobkach i w klubach dziecięcych są płatne. str. 4

Rejestr Prowadzenie żłobka i klubu dziecięcego wymaga wpisu do rejestru żłobków i klubów dziecięcych. Prowadzony jest on przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta właściwego ze względu na miejsce prowadzenia działalności. Rejestr jest jawny i podlega publikacji w Biuletynie Informacji Publicznej gminy prowadzącej rejestr. Jakie dokumenty należy złożyć, aby dokonać wpisu? Dokonanie wpisu następuje na podstawie pisemnego wniosku o wpis do rejestru, złożonego przez podmiot zamierzający prowadzić żłobek lub klub dziecięcy. Do wniosku dołącza się: w przypadku osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej wyciąg z rejestru publicznego potwierdzający status podmiotu, oświadczenie o numerze REGON i NIP, oświadczenie o spełnianiu warunków lokalowych, w przypadku osoby fizycznej oświadczenie o niekaralności za przestępstwo popełnione umyślnie. Do wglądu trzeba przedstawić: dokument potwierdzający tytuł prawny do lokalu, w którym ma być prowadzona opieka, w przypadku osoby fizycznej dowód osobisty lub inny dokument potwierdzający tożsamość. Czy wniosek o wpis do rejestru podlega opłacie? Wpis do rejestru podlega opłacie, która stanowi dochód własny gminy. Jej wysokość nie może być wyższa niż 50% obowiązującego minimalnego wynagrodzenia. Dokonanie zmian w rejestrze oraz wykreślenie są zwolnione z opłat. Kiedy może zostać wydana odmowa dokonania wpisu? Odmowa dokonania wpisu do rejestru może zostać wydana, jeżeli: podmiot nie spełnia warunków wymaganych do utworzenia i prowadzenia żłobka lub klubu dziecięcego, wydano prawomocne orzeczenie zakazujące przedsiębiorcy wykonywania działalności gospodarczej objętej wpisem. Kiedy może nastąpić wykreślenie z rejestru? Wykreślenie z rejestru może nastąpić w przypadku: złożenia przez podmiot wpisany do rejestru wniosku o wykreślenie, nieusunięcia przez podmiot w wyznaczonym terminie nieprawidłowości w zakresie prowadzenia działalności, przekazania we wniosku oraz dołączonych dokumentach informacji niezgodnych ze stanem faktycznym. Informacje o wszelkich zmianach danych w rejestrze należy zgłosić w ciągu 14 dni od ich powstania. str. 5

Dzienny opiekun Kim jest dzienny opiekun? Dziennym opiekunem jest osoba fizyczna zatrudniona przez gminę na podstawie umowy o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące zlecenia. Dzienny opiekun sprawuje opiekę nad dziećmi od ukończenia przez nie 20. tygodnia życia do ukończenia 3. roku życia. W przypadku, gdy niemożliwe bądź utrudnione jest objęcie dziecka wychowaniem przedszkolnym, opieką sprawowana przez opiekuna dziennego można objąć także dziecko powyżej 3. roku życia, nie dłużej niż do ukończenia przez nie 4. roku życia. Pod swoją opieką może mieć maksymalnie pięcioro dzieci. Gdy w grupie znajduje się dziecko, które nie ukończyło 1. roku życia, jest niepełnosprawne lub wymaga szczególnej opieki, opiekun może mieć pod opieką maksymalnie troje dzieci. Jakie są podstawowe zadania dziennego opiekuna? Dzienny opiekun w szczególności ma za zadanie: zapewnić dziecku opiekę w warunkach zbliżonych do warunków domowych, zagwarantować dziecku właściwą opiekę pielęgnacyjną oraz edukacyjną, prowadzić zajęcia opiekuńczo-wychowawcze oraz edukacyjne. Jakie dodatkowe wymogi musi spełnić kandydat na opiekuna? Kandydat na dziennego opiekuna musi dysponować warunkami lokalowymi, które zapewniają bezpieczną opiekę nad dziećmi. Kandydat na opiekuna musi ukończyć 160-godzinne szkolenie. W przypadku osób posiadających kwalifikacje pielęgniarki, położnej, opiekunki dziecięcej, nauczyciela wychowania przedszkolnego, nauczyciela edukacji wczesnoszkolnej lub pedagoga opiekuńczo-wychowawczego wymiar szkolenia ulega skróceniu do 40 godzin. W przypadku osób, które pracowały z dziećmi w wieku do lat 3 przez okres co najmniej 12 miesięcy bezpośrednio przed podjęciem zatrudnienia jako dzienny opiekun, nie ma wymogu odbywania szkolenia. Dzienny opiekun podlega obowiązkowi ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone w trakcie sprawowania opieki. Do opłacania składek zobowiązany jest wójt, burmistrz lub prezydent miasta. str. 6

Niania Kim jest niania? Niania to osoba fizyczna, która sprawuje opiekę nad dziećmi na podstawie umowy o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące zlecenia. Umowę tę określa się mianem umowy uaktywniającej. Zawierana jest ona z rodzicami dziecka. Czy niania podlega obowiązkowi ubezpieczenia? Niania podlega obowiązkowo ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowemu i zdrowotnemu. Dotyczy to także osób, które mają status ucznia lub studenta i nie ukończyły 26. roku życia. Zgłoszenia do ubezpieczeń musi dokonać płatnik składek. Kto jest zobowiązany do opłacania składek? Zakład Ubezpieczeń Społecznych opłaca składki, jeżeli spełnione są łącznie poniższe warunki: niania została zgłoszona przez rodzica do ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego, rodzice albo rodzic samotnie wychowujący dziecko są zatrudnieni, świadczą usługi na podstawie umowy cywilnoprawnej stanowiącej tytuł do ubezpieczeń społecznych lub prowadzą pozarolniczą działalność; w przypadku utraty zatrudnienia, zaprzestania świadczenia usług lub działalności składki opłaca się przez okres 3 miesięcy od dnia zaistnienia tych przyczyn, dziecko nie jest umieszczone w żłobku, klubie dziecięcym, a także nie zostało objęte opieką sprawowaną przez dziennego opiekuna. Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie opłaca składek, gdy: rodzic dziecka korzysta z ulgi na podstawie umowy aktywizacyjnej, o której mowa w art. 61c ust. 1 Ustawy z dnia 20.04.2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy w brzmieniu obowiązującym przed dniem 26.10.2007 r., z osobą bezrobotną w celu wykonywania pracy zarobkowej w gospodarstwie domowym lub umowa uaktywniająca została zawarta między nianią a osobami pełniącymi funkcję rodziny zastępczej zawodowej. Jakich czynności nie musi dokonywać płatnik składek? Płatnik składek zwolniony został: z obowiązku składania deklaracji rozliczeniowej oraz imiennych raportów miesięcznych za kolejny miesiąc, jeżeli w ostatnio złożonej deklaracji rozliczeniowej zadeklarował do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne kwotę w wysokości nie wyższej niż minimalne wynagrodzenie oraz gdy zmiana w stosunku do miesiąca poprzedniego jest spowodowana wyłącznie zmianą minimalnego wynagrodzenia lub przeciętnego wynagrodzenia. Niania podlega obowiązkowo ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowemu i zdrowotnemu. str. 7

Nadzór, finansowanie Kto sprawuje nadzór nad żłobkami, klubami dziecięcymi oraz dziennymi opiekunami? Nadzór nad żłobkami, klubami dziecięcymi oraz dziennymi opiekunami sprawuje wójt, burmistrz lub prezydent miasta właściwy ze względu na miejsce prowadzenia działalności. Czynności nadzorczych dokonują osoby upoważnione przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. Za co i w jakiej wysokości pobierane są opłaty? Opłaty pobierane są za: pobyt dziecka, wydłużony wymiar opieki nad dzieckiem w żłobku, wyżywienie. Wysokość opłat określa podmiot, który utworzył żłobek lub klub dziecięcy bądź też zawarł stosowną umowę z dziennym opiekunem. Jeżeli podmiotem tym jest gmina, wysokość opłat określa w drodze uchwały rada gminy. W tym wypadku opłaty wnoszone są przez rodziców właśnie na rzecz gminy. Rada, w drodze uchwały, może określić warunki częściowego lub całkowitego zwolnienia od ponoszenia opłat. Nadzór nad działalnością żłobków, klubów dziecięcych i dziennych opiekunów sprawuje wójt, burmistrz lub prezydent miasta właściwy ze względu na miejsce prowadzenia działalności. str. 8

Coś więcej? Poniżej przedstawiamy źródła, z których korzystaliśmy i do których możesz się w każdej chwili odwołać: Ustawa z dnia 4 lutego 2011 roku o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 http://www.bibliotekako.pl/news.aid,1016,zlobek klub_dzieciecy niania czyli_o_formach_op ieki_nad_dziecmi_do_lat_3.html Strona Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej http://www.zlobki.mpips.gov.pl/ POWODZENIA!!! str. 9

Poradnik Formy opieki nad dziećmi w wieku do 3 lat Opracowanie Zespół redakcyjny Zielonej Linii Publikacja udostępniana nieodpłatnie