Zezw ala się na dowolne korzystanie z komunikatów In sty tu tu Śląskiego dla celów prasowych bez żadnego zobowiązania finansowego Seria III Komunikat Nr 4 9 Liceum Muzyczne w Katowicach K onieczność założenia liceum m uzycznego Je st faktem niezaprzeczonym, że w pracy artystycznej decydującym czynnikiem m usi być praw dziw y talent, który jednak wymaga pielęgnacji i odpowiedniego w ykształcenia ogólnego. Każdy muzykartysta musi przecież być człowiekiem ogólnie wykształconym, musi posiadać rozległe horyzonty myślowe, w przeciw nym bowiem w y padku pozostanie m niej lub więcej solidnym rzem ieślnikiem. W przeszłości imponowały ludzkości dużym talentem setki muzyków, którzy wykształcenie ogólne musieli przeważnie zdobywać drogą własnego dokształcania się, gdyż w dawnych czasach nie było szkolnictwa tak rozbudowanego, jak dzisiaj. W niektórych krajach spraw a ogólnego w ykształcenia m uzyków daw no już została uregulow ana w ten sposób, że program przedm iotów ogólnego w ykształcenia został w ciągnięty do program u konserw atorium muzycznego. W Polsce niestety spraw a ta nie została pomyślnie załatw iona z winy zaborców, tak że nasi rodacy-muzycy musieli zdobywać wiadomości ogólne gdzieś na Zachodzie, a n aw et na Wschodzie Europy. O statecznie przyjęto obow iązującą do dziś zasadę, że do konserw atorium p rzyjm uje się k an dydatów, od których w ym aga się przedłożenia jakiegokolw iek św iadectw a dojrzałości, o ile kandydaci chcą uzyskać dyplom ukończenia konserw atorium. Dziecko, które jest obdarzone talentem muzycznym i zapisane zostanie do konserw atorium, aby uzyskać w przyszłości dyplom, musi równocześnie uczęszczać i do szkoły ogólnokształcącej. Ten system szkolenia przyszłych talentów zachował się do dziś p raw ie w 100 procentach. A przecież nie wszyscy m ają możność uczęszczania do dwóch uczelni równocześnie, gdyż ostatecznie kiedyś m usi pow stać rozdw o \
Komunikat Instytutu Śląskiego w Katowicach nr 49 jenie w duszy młodego artysty, czy poświęcić się w zupełności pracy artystycznej, czy też obrać inną pracę zawodową, a niestety przew aża zawsze ta druga alternatyw a, choćby tylko ze względów m a te ria l nych. Taki stan rzeczy zm usił w końcu odpow iednie czynniki, pow o łane do pielęgnowania życia artystycznego, do rozwiązania problem u w ty m kierunku, że dążą obecnie do założenia przy szkołach m uzycznych gimnazjów muzycznych, a przy konserw atoriach liceów m uzycznych. Na razie zrealizow ane zostały szlachetne te dążenia w nieznacznym tylko stopniu przez założenie w r. 197 przy Śl. K onserw atorium Muzycznym w Katowicach liceum muzycznego, będącego pierw szą i dotychczas jedyną uczelnią tego rodzaju w Państw ie Polskim. Liceum muzyczne jest odrębnym wydziałem Śl. K onserw atorium M uzycznego, dw uletnim studium koedukacyjnym o charakterze eksperym entalnym. Zadania i organizacja liceum m uzycznego Dnia 7 września 197 ukazało się Rozporządzenie W ojewody Śląskiego, w ydane w porozum ieniu z Śląską Radą W ojewódzką, o zmianie statutu organizacyjnego Śl. K onserw atorium Muzycznego w K atow icach. P ar. 1 tego rozporządzenia brzm i: Na podstaw ie paragrafu 1 i ustaw y z dnia 16 m aja 194 (Dz. U. Śl. nr 1, poz. ) w prow adza się w statucie organizacyjnym Śląskiego K onserw atoriu m M uzycznego w K atow icach w brzm ieniu załącznika do rozporządzenia W ojewody Śląskiego z dnia 11 lutego 195 r. (Dz. U. Śl. n r, poz. 4 z dnia 1 III 195 r.) następujące zm iany: w par. ustęp 1 dodaje się po punkcie 7 nowy punkt 8 liceum muzyczne. Po 0 dodaje się now y 1 w brzm ieniu następującym : Zadania i organizację liceum m uzycznego ustala sta tu t liceum w brzm ieniu załącznika do niniejszego rozporządzenia. Par. 1 statu tu liceum muzycznego brzmi: Zadaniem szkoły jest przysposobienie młodzieży, poświęcającej się studiom m uzycznym do wyższych studiów zawodowych, w yszkolenie jednostek, św iadom ych zadań kulturalnych, jak ie im staw ia ich artystyczne pow ołanie, oraz w ychow anie pełnow artościow ych obyw ateli P ań stw a Polskiego. Par. powiada: Szkoła pracuje nad podniesieniem kultury duchowej i zawodowej św iata muzycznego na Śląsku. Szkoła przeznaczona jest dla młodzieży, uczęszczającej do Śl. K onserw atorium Muzycznego, która ukończyła gim nazjum nowego typu, względnie 6 klas gim nazjum dawnego typu, lub która złoży egzamin w stępny w powyższym zakresie wobec komisji, wyłonionej spośród nauczycieli liceum. P rogram nauczania w liceum przedstaw ia się następująco:
Komunikat Instytutu Śląskiego w Katowicach nr 49 religia... język polski.... język łaciński język niem iecki h i s t o r i a... zagadnienia życia współczes m atem atyka i fizyka. propedeutyka filozofii przysposobienie wojskowe ćwiczenia cielesne I kl. godzin 4 II kl. godzin razem. 6 4 Ponieważ ogólna suma godzin dla każdej klasy powinna wynosić około 0, pozostanie w klasie I 4 godziny, w klasie II 6 godzin, które poświęcone są na przedm ioty m uzyczne, w ykładane w K onserw atorium (teoria m uzyki) oraz, zależnie od zaawansowania muzycznego liceisty, na historię sztuki i język włoski. Dzięki tem u liceum m uzyczne stało się szkołą z Konserw atorium niejako nierozerw alnie sprzągniętą, nie odrywa ono od pracy nad muzyką, lecz przeciwnie, dla tej pracy stw arza pewnego rodzaju podbudowę, wartościową ostoję, przyczyniając się z pew nością do pow stania zarów no na terenie m u zycznej twórczości, jak i na terenie odtwórczości ja k najbardziej dodatnich i cennych wyników. I to właśnie da nowej szkole ściśle zawodowy, indyw idualny ch arak ter i m iejm y nadzieję, że w ten sposób liceum spełni zadanie swoje z pożytkiem dla rozwoju kultury muzycznej w Polsce, która obfituje w talenty niestety w znacznej m ierze nieodkryte lub zaniedbane. Na czele szkoły stoi dyrektor K onserwatorium Muzycznego (jest nim obecnie p. Faustyn Kulczycki). Do obowiązków jego (w myśl 8 sta tu tu liceum) należy: reprezentow anie szkoły na zew nątrz, przew odniczenie Radzie Pedagogicznej, bezpośrednie zw ierzchnictwo nad wszystkim i osobami pracującym i w szkole, organizowanie pracy wychowawczej i dydaktycznej, kierowanie nią i czuwanie nad jej planowym wykonaniem, zarządzanie sprawam i adm inistracyjnogospodarczymi szkoły, wykonywanie przepisów i poleceń władz szkolnych, utrzym yw anie kontaktu z życiem muzycznym Śląska. Spraw am i liceum zawiaduje zasadniczo nauczyciel Konserwatorium jako kierownik liceum ( 9 statutu), ponieważ jednak kwestia ta na razie nie została załatw iona przez w ładze szkolne, kierow nictw o liceum spoczywa dotychczas rów nież w rękach dy rek to ra K onserw atorium. Par. 10 s ta tu tu powiada, że nauczyciele i instru k to rzy w ychow u ją oraz uczą pow ierzoną ich opiece młodzież w edług zasad pedagogicznych, biorą czynny udział w pracach Rady Pedagogicznej i rea 4 4
4 Komunikat Instytutu Śląskiego w Katowicach nr 49 lizowaniu ich uchwał, utrzym ują kontakt z życiem m uzycznym Śląska, w reszcie p ełn ią funkcje adm inistracyjno-gospodarcze w za k re sie powierzonego sobie działu pracy. Łatwo więc wywnioskować, że obowiązki całego grona nauczycielskiego, nie wyłączając naw et dyrektora, są o wiele szersze, niż w odniesieniu do nauczycieli innych szkół średnich. Nie brak też nauczycieli liceum, jak i profesorów K onserw atorium na żadnej pow ażnej im prezie m uzycznej, urządzonej na Śląsku. Par. 11 mówi o Radzie Pedagogicznej, którą tw orzą dyrektor K onserwatorium, kierow nik liceum, nauczyciele, lekarz szkolny i in stru k to rzy; R ada jest stałym organem w ew nętrznego życia szkolnego liceum. Opłaty szkolne obejm ują: A) opłaty obowiązujące wszystkich: 1. taksę za egzam in w stępny 15 zł, taksę w stępną 5 zł. Od pow yższych taks żaden uczeń nie może być w części lub całości zwolniony. B) Taksa adm inistracyjna wynosi rocznie 00 zł. Taksa ta zasadniczo jest płatna w dwóch rów nych ratach półrocznych. Urzędnicy oraz dzieci czynnych urzędników państw ow ych, w ojew ódzkich, kom unalnych, wojskowych zawodowych, adm inistracji lasów państwowych, polskich kolei państw owych i polskiej poczty, o ile w ykazują postępy i zachow anie się dobre, k orzystają z 70-proc. zniżki od taksy adm inistracy jn ej. N adto uczniowie, których rodzice są niezam ożni, o ile w y każą dobre postępy w nauce, mogą być zwolnieni w zupełności lub w połowie od tak sy adm inistracyjnej. U czniow ie liceum m uzycznego Par. 18 statutu w punkcie A powiada: Uczeń sposobi się przez w ychow anie i kształcenie w szkole na świadom ego swych obowiązków i twórczego obywatela Państw a Polskiego. W tym celu uczeń powinien dążyć do wyrobienia religijnego, urabiać należycie swój charakter, zdobywać wiedzę i um iejętności. Do osiągnięcia tego zmierza przede wszystkim przez w ytrw ałą pracę nad sobą i przez sum ienne spełnianie obowiązków. A więc i na uczniu liceum m u zycznego ciążą specjalne zadania i obowiązki. Do szkoły przyjm uje się kandydatów, którzy są słuchaczam i Śl. K onserw atorium M uzycznego oraz odpowiadają wymaganiom, wym ienionym w poprzednim rozdziale, odnoszącym się do sposobów przyjęcia do szkoły; poza tym kandydaci do liceum muzycznego nie mogą przekroczyć w danym roku szkolnym 0 lat życia. Uczniowie korzystają z nauki w godzinach przedpołudniowych. Uczniowie liceum są traktow ani podobnie, ja k uczniowie innych liceów, a więc podlegają okresow ej k lasyfikacji, otrzym ują świadectwa półroczne i roczne, przechodzą w razie otrzym ania dobrej oceny rocznej do klasy następnej oraz są po dwóch latach nauki dopuszczeni do egzam inów końcow ych. Uczniowie li
Komunikat Instytutu Śląskiego w Katowicach nr 49 5 ceum, jako zarazem uczniowie K onserw atorium, są członkam i B ra t niej Pomocy Słuchaczy Śl. Konserw atorium Muzycznego i biorą udział w życiu szkolnym, w wszelkich imprezach, uroczystościach i obchodach na rów ni z resztą uczniów tego zakładu. Par. 4 statutu trak tu je o ukończeniu liceum muzycznego przez ucznia i powiada, że uczeń, który otrzym ał oceny roczne co najm niej dostateczne ze w szystkich przedm iotów obowiązkowych oraz zachow ania się, otrzym uje świadectwo ukończenia szkoły, zawierające oprócz stopni rocznych z poszczególnych przedm iotów nadto ogólną ocenę roczną w yników jego pracy. P unkt ten o tyle uległ zmianie, że z dniem 7 lutego 199 (Nr Szt. 758-8) M inister W. R. i O. P. w y dał zarządzenie, ustanaw iające regulam in egzam inu dojrzałości w liceum m uzycznym, w zorow any na regulam inach egzam inów dojrzałości w innych liceach. Tak więc w tym roku szkolnym odbędzie się w liceum m uzycznym pierwszy egzamin dojrzałości, do którego obecnie przygotowuje się 1 pierwszych uczniów tej szkoły, którzy ją rozpoczęli w roku szkolnym 197-8. W ten sposób liceum muzyczne przestanie być szkołą eksperym entalną i przeobrazi się w trw ałą, m ocną rzeczywistość. Liceum m uzyczne mieści się w gm achu K onserw atorium M u zycznego, będącym ongiś gm achem Państw ow ej Szkoły B udow lanej, przy ulicy W ojewódzkiej Nr 45. (W bliskim sąsiedztwie tego gm achu znajdują się olbrzymie Śląskie Techniczne Zakłady Naukowe oraz Śląska B iblioteka Publiczna.) Jeżeli jeszcze dodamy, że w obrębie Śl. Konserw atorium Muzycznego znajduje się ponadto Wojskowa Szkoła Muzyczna, jako jedyna i pierw sza tego rodzaju szkoła w P olsce, w której korzystają z nauki młodzi elewi pułkowi z całego kraju, wówczas otrzym am y pełny obraz siły i znaczenia tego zakątku życia kulturalno-naukow ego w Katowicach. Katow ice, w m aju 199 m gr Franciszek Szym iczek D rukarnia D ziedzictw a w Cieszynie
? " ' * '.