ERTMS (ETCS i GSM-R) problematyka wdrażania w Polsce dr. inż. Andrzej Białoń mgr inż. Paweł Gradowski Warszawa, 27.06.2011. SITK 1
Pytania Łatwe pytania i proste odpowiedzi: Co to jest ERTMS? Co to jest ETCS? Co to jest GSM-R? Jak wygląda interfejs dla maszynisty? Jak jest wdrażany ERTMS na świecie? Czy ERTMS będzie wdrażany w Polsce? Gdzie są zlokalizowane odcinki pilotowe w Polsce? Warszawa, 27.06.2011. SITK ERTMS (ETCS i GSM-R) problematyka wdrażania w Polsce 2
Pytania Trudne odpowiedzi na proste pytania: Dlaczego są opóźnienia we wdrażaniu ERTMS w Polsce? Jaka jest przyczyna opóźnień przy rozstrzyganiu przetargów ERTMS? Czy odcinki pilotowe zostaną zrealizowane w terminie? Warszawa, 27.06.2011. SITK ERTMS (ETCS i GSM-R) problematyka wdrażania w Polsce 3
Co to jest ERTMS? Europejski System Zarządzania Ruchem Kolejowym (ERTMS) jest nowoczesnym systemem sterowania i zarządzania ruchem kolejowym. ERTMS Europejski System Zarządzania Ruchem Kolejowym ETCS Europejski System Sterowania Pociągiem GSM-R Globalny System Komunikacji Ruchomej - Kolej ETML Europejska Warstwa Zarządzania Ruchem Warszawa, 27.06.2011. SITK ERTMS (ETCS i GSM-R) problematyka wdrażania w Polsce 4
Co to jest ETCS? Europejski System Sterowania Pociągiem: nadzoruje pracę maszynisty, gwarantuje interoperacyjność sterowania, dopuszcza różne poziomy zastosowania, podnosi bezpieczeństwo, podnosi przepustowość, niezawodność itd. Warszawa, 27.06.2011. SITK ERTMS (ETCS i GSM-R) problematyka wdrażania w Polsce 5
Co to jest ETCS? dane toru sytuacja ruch. dane pojazdu Warszawa, 27.06.2011. SITK ERTMS (ETCS i GSM-R) problematyka wdrażania w Polsce 6
Pociąg TIU Maszynista DMI Urządzenia pokładowe ETCS JRU Narzędzie pobierania danych Rejestrator Co to jest ETCS? FIS FFFIS STM BTM LTM Jądro Euroradio Odometr GSM-R urządzenia ruchome Szczelina System narodowy Eurobalisa Europętla Euroradio Radiowy zespół uaktualniający powierzna Euroradio RBC 1 GSM-R sieć stała Nastawnica i LEU RBC 2 Centrum zarządzania kodami Centrum sterowania Urządzenia przytorowe ETCS Warszawa, 27.06.2011. SITK ERTMS (ETCS i GSM-R) problematyka wdrażania w Polsce 7
Co to jest ETCS? ETCS poziom 2 GSM-R Blokada radiowa D ane o poc iągu Przepły w dany ch w ETCS poziom 2 Urządzenia pokładowe ETCS Eurokabina Staty c z ny profil prędk oś c i Bez piec z ny profil s taty c z ny D y namic z ny profil prędk oś c i Komparator W droż enie hamow ania Eurobalisy Eurobalisa GSM-R Szczelina powietrzna Detekcja zajętości szlaku Nastawnica Pierw otne dane o s z lak u Zez w olenie na jaz dę Zez w olenie na jaz dę od blok ady radiow ej D roga prz ebiegu utw ierdz ona w nas taw nic y D etek c ja z ajętoś c i s z lak u Urządzenia przytorowe ETCS Warszawa, 27.06.2011. SITK ERTMS (ETCS i GSM-R) problematyka wdrażania w Polsce 8
Co to jest ERTMS? Wyposażenie pojazdu Poziom 1 musi obejmować: główny komputer pokładowy zobrazowanie dla maszynisty (DMI) rejestrator system pomiaru drogi i czasu system odbioru informacji z balis i pętli Poziom 2 musi obejmować dodatkowo: urządzenia do dwukierunkowej radiowej transmisji cyfrowej (GSM-R/Euroradio) Poziom 3 musi obejmować dodatkowo: system kontroli ciągłości składu (Train Integrity Unit) Wyposażenie toru Poziom 1 musi obejmować: balisy powiązane z urządzeniami srk pętle powiązane z urządzeniami srk Poziom 1 pozwala usunąć: nic Poziom 2 musi obejmować dodatkowo: centrum sterowania radiowego (RBC) system łączności radiowej GSM-R Poziom 2 pozwala usunąć: - sygnalizatory przytorowe - powiązania balis i pętli z urządzeniami srk Poziom 3 musi obejmować dodatkowo: funkcję ruchomy odstęp blokowy w RBC Poziom 3 pozwala usunąć dodatkowo: urządzenia do stwierdzania niezajętości toru Warszawa, 27.06.2011. SITK ERTMS (ETCS i GSM-R) problematyka wdrażania w Polsce 9
Co to jest GSM-R? Globalny System Komunikacji Ruchomej dla Kolei: zapewnia radiołączność pociągową, zapewnia radiołączność manewrową, zapewnia radiołączność obszarową, daje medium transmisyjne dla ETCS, pozwala na świadczenie usług. Warszawa, 27.06.2011. SITK ERTMS (ETCS i GSM-R) problematyka wdrażania w Polsce 10
Co to jest GSM-R? Podsystem stacji bazowych BSS Podsystem sieciowokomutacyjny NSS AuC EIR GCR Sieć inteligentna SMP Inne sieci HLR VLR SCP PSTN BTS BSC Podsystem zarządzania i nadzoru MSC / SSP ISDN Sieci danych Stacja ruchoma OMS PLMN CBS ABC VMS SMS ABC AuC BSC BTS CBS Centrum administracyjno - bilingowe Centrum identyfikacji Sterownik stacji bazowej Stacja bazowa Obsługa rozgłoszeniowa EIR HLR MSC GCR SCP Baza identyfikacji sprzętu Rejestr abonentów własnych Centrala radiowa Rejestr wywołań grupowych Sterowanie Assistance Service usługami SMP SMS SSP VLR VMS Zarządzanie usługami Obsługa SMS-ów Przełączanie usług Rejestr abonentów obcych Poczta głosowa Warszawa, 27.06.2011. SITK ERTMS (ETCS i GSM-R) problematyka wdrażania w Polsce 11
Interfejs zobrazowania dla maszynisty A 50 100 0 4000 150 2000 200 300 400 500 B 1000 500 0 D F C E 138 0 Warszawa, 27.06.2011. SITK ERTMS (ETCS i GSM-R) problematyka wdrażania w Polsce 12
Interfejs zobrazowania dla maszynisty inf. biały żółty pomarańczowy czerwony ogólna norma norma wyjątek wyjątek bezpiecz. brak zagrożenia brak zagrożenia narastanie zagrożenia zagrożenie maszynisto OK zwróć uwagę jeszcze zdążysz za późno Warszawa, 27.06.2011. SITK ERTMS (ETCS i GSM-R) problematyka wdrażania w Polsce 13
Czy ERTMS będzie wdrażany w Polsce? Decyzja Komisji Europejskiej 2006/679/WE z dnia 28 marca 2006 r. Instytut Kolejnictwa (CNTK) opracował Projekt Narodowego Planu Wdrażania Europejskiego Systemu Zarządzania Ruchem Kolejowym w Polsce, który został przyjęty przez Zarząd PKP PLK S.A. Przyjęty przez Zarząd PKP PLK S.A. projekt został przekazany do Ministerstwa Infrastruktury. Po konsultacjach wewnątrz-resortowych został przyjęty przez Kierownictwo Ministerstwa Infrastruktury i przekazany do konsultacji międzyresortowych a następnie do Komitetu Rady Ministrów. Po przejściu wszystkich formalnych uzgodnień projekt został przyjęty przez polski rząd w dniu 6 marca 2007 i już jako plan przekazany do Komisji Europejskiej. Warszawa, 27.06.2011. SITK ERTMS (ETCS i GSM-R) problematyka wdrażania w Polsce 14
Czy ERTMS będzie wdrażany w Polsce? Świnoujście Grambow Tantow Frankfurt / O Forst Trzebież Szcz. Gryfino Godków Guben SZCZECIN Kostrzyn Kietz Rzepin Zasieki Horka Zgorzelec Gorlitz Krzewina Zgorz. Bogatynia Krosno Odrzańskie Gubin Kamień Pom. Żary Wysoka Kam. Stargard Szcz. Goleniów Pyrzyce Wędrzyn Bielawa Dln. Głazów Myślibórz GORZÓW WLKP. Zawidów Sulechów CZERWIEŃSK Bieniów Węgliniec Lubań Żagań Frydlant Szklarska P. Kołobrzeg Skwierzyna Międzyrzecz Nietoperek Trzebiatów Ulikowo Zbąszynek Zielona G. Niegosławice Karpacz Świdwin Runowo Pom. Choszczno Chocianów Lubawka Kralovec Worowo Nowa Sól Złotoryja Jelenia G. Smardzko Kalisz Pom. Krzyż Międzychód Mezimesti Kudowa Z. Białogard Wolsztyn Głogów Lubin Legnica Walbrzych Mieroszów Koszalin Połczyn Zdrój Złocieniec Leszno Wałcz Szamotuły Jaworzyna Śląska Kłodzko Darłowo Rawicz Świdnica WROCŁAW Międzylesie Lichkov Sławno Grzmiąca Czempiń Kościan Kamieniec Ząbk. Stronie Piła Rogoźno W. Ustka Szczecinek Złotów POZNAŃ Krotoszyn Grabowno Wielkie Oleśnica Siechnice Strzelin Słupsk Korzybie Miastko Przechlewo Chodzież Głuchołazy Śl. Mikulovice Człuchów Jelcz Las. Nysa Łeba Bytów Jarocin Brzeg Kalisz Konin OSTRÓW WLKP. Jastrzębie Śląskie Szydłów Racławice Lębork Kościerzyna Lipusz Tuchola Damasławek Gniezno Września Bak Czersk Chojnice Namysłów Opole Wejherowo Kępno Kędzierzyn Koźle Racibórz Chałupki Bohumin Kartuzy Kluczbork Fosowskie Gliwice Zabrze Mak. Kop. Sumina Rybnik Żory Zebrzydowice Petrovice Stara Piła Starogard Gdański Wierzchucin Inowrocław Wieruszów Lubliniec Toszek Płn. Pyskowice Hel Reda GDYNIA Gdańsk Pruszcz Gdański Tczew Gniew Laskowice Pom. Grudziądz Aleksandrów Kujawski Herby N. Chorzów KATOWICE Wisła Głębce Zwadroń Kalety Mysł. Tychy Pszczyna Bielsko B. Kutno ChybieCZECHOWICE DZIEDZ. Skoczów Goleszów Cieszyn Kwidzyn Unisław Maksymilianowo Pom. Chełmża Nakło Olek Kowalewo n. Notecią BYDGOSZCZ Pom. Toruń Wsch. Toruń Ciechocinek Malbork Zduńska Wola Chorzew Siemkowice Zgierz Bełchatów Wyczerpy Częstochowa D.G. Ząbk. Żywiec Elbląg Prabuty Jabłonowo Pom. ŁÓDŹ ŁAZY J. Szcz. Oświęcim Iława Brodnica Koniecpol Sierpc Zawiercie Bogaczewo Małdyty Bukowno Skawina Mamonowo Braniewo Zajączkowo Lubawskie Płock Chabówka Koluszki Piotrków Trybunalski Kalwaria L. Sucha B. Gutkowo Łowicz Kozłów Tunel Działdowo Sochaczew Skierniewice Tomaszów Maz. KRAKÓW Rabka Bartoszyce Lidzbark Warm. OLSZTYN Nidzica Mława Kielce Sitówka Nowiny Włoszczowice Szczucin k. Tarn. Podłęże Grodzisk Maz. Busko Zdrój Czerwonka Tarnów Stróże Szczytno Nasielsk Korsze Wielbark Otwock Piaseczno SKARŻYSKO KAM. Staszów Gorlice NOWY SĄCZ Krynica Kętrzyn Tłuszcz WARSZAWA Czachówek Warka Żeleznodorożnyj Skandawa Ostrołęka Janików Radom Połaniec Pisz Pilawa Kozienice Sandomierz Sobów Dębica Jasło Mińsk Maz. Bąkowiec Mielec Węgorzewo Giżycko Ocice Łomża Śniadowo Ostrów Maz. Dęblin Grębów Małkinia Gołdap Ełk Olecko Sokołów Podl. Siedlce Stalowa Wola Rzeszów Łuków LUBLIN Zagórz Przeworsk Przemyśl Suwałki BIAŁYSTOK Łapy Bielsk Podlaski Czeremcha Zawada Munina ŻURAWICA Krościenko Parczew Zwierzyniec Medyka Szestokai Trakiszki Chyrow Sokółka Hajnówka Małaszewicze Włodawa Rejowiec Zamość Werchrata Kuźnica Białostocka Chełm Mostiska 2 Łosośna Zubki Białostockie Vysokolitowysk Brest Terespol Swisłocz Siemianówka Nieznany Bór Jagodin Dorohusk Hrubieszów Miasto Hrebenne Rawa Ruska 2007/8 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Skalite Muszyna Zakopane Plavec Łupków Miedzilaborce Warszawa, 27.06.2011. SITK ERTMS (ETCS i GSM-R) problematyka wdrażania w Polsce 15
Czy ERTMS będzie wdrażany w Polsce? Świnoujście Grambow Tantow Frankfurt / O Forst Trzebież Szcz. Gryfino Godków Guben SZCZECIN Kostrzyn Kietz Rzepin Zasieki Horka Zgorzelec Gorlitz Krzewina Zgorz. Bogatynia Krosno Odrzańskie Gubin Kamień Pom. Żary Wysoka Kam. Stargard Szcz. Goleniów Pyrzyce Myślibórz Wędrzyn Bielawa Dln. Głazów GORZÓW WLKP. Zawidów Sulechów CZERWIEŃSK Bieniów Węgliniec Lubań Żagań Frydlant Szklarska P. Kołobrzeg Skwierzyna Nietoperek Trzebiatów Ulikowo Międzyrzecz Zbąszynek Zielona G. Karpacz Świdwin Runowo Pom. Choszczno Chocianów Lubawka Kralovec Nowa Sól Niegosławice Worowo Złotoryja Jelenia G. Smardzko Kalisz Pom. Krzyż Międzychód Mezimesti Kudowa Z. Białogard Wolsztyn Głogów Lubin Legnica Walbrzych Mieroszów Koszalin Połczyn Zdrój Złocieniec Leszno Wałcz Szamotuły Jaworzyna Śląska Kłodzko Darłowo Rawicz Świdnica WROCŁAW Międzylesie Lichkov Sławno Grzmiąca Czempiń Kościan Kamieniec Ząbk. Stronie Piła Rogoźno W. Ustka Szczecinek Złotów Chodzież POZNAŃ Krotoszyn Grabowno Wielkie Oleśnica Siechnice Strzelin Słupsk Korzybie Miastko Przechlewo Głuchołazy Śl. Mikulovice Człuchów Jelcz Las. Nysa Łeba Bytów Jarocin Brzeg Kalisz Konin OSTRÓW WLKP. Jastrzębie Śląskie Szydłów Racławice Lębork Kościerzyna Lipusz Tuchola Damasławek Gniezno Września Bak Czersk Chojnice Namysłów Opole Wejherowo Kępno Kędzierzyn Koźle Racibórz Chałupki Bohumin Kartuzy Wierzchucin Kluczbork Fosowskie Gliwice Zabrze Mak. Kop. Sumina Rybnik Żory Zebrzydowice Petrovice Stara Piła Starogard Gdański Inowrocław Wieruszów Lubliniec Toszek Płn. Pyskowice Hel Reda GDYNIA Gdańsk Pruszcz Gdański Tczew Gniew Laskowice Pom. Herby N. Chorzów KATOWICE Wisła Głębce Zwadroń Kalety Mysł. Tychy Pszczyna Bielsko B. Kutno ChybieCZECHOWICE DZIEDZ. Skoczów Goleszów Cieszyn Kwidzyn Grudziądz Unisław Maksymilianowo Pom. Chełmża Nakło Olek Kowalewo n. Notecią BYDGOSZCZ Pom. Toruń Wsch. Toruń Ciechocinek Aleksandrów Kujawski Malbork Zduńska Wola Chorzew Siemkowice Zgierz Bełchatów Wyczerpy Częstochowa D.G. Ząbk. Żywiec Elbląg Prabuty Jabłonowo Pom. ŁÓDŹ J. Szcz. Oświęcim Iława Brodnica Koniecpol Sierpc ŁAZY Zawiercie Bogaczewo Małdyty Bukowno Skawina Sucha B. Mamonowo Zajączkowo Lubawskie Płock Piotrków Trybunalski Kalwaria L. Chabówka Braniewo Koluszki Gutkowo Łowicz Tomaszów Maz. Kozłów Tunel Działdowo Sochaczew Skierniewice KRAKÓW Rabka Bartoszyce Lidzbark Warm. OLSZTYN Nidzica Mława Kielce Szczucin k. Tarn. Podłęże Grodzisk Maz. Sitówka Nowiny Busko Zdrój Czerwonka Tarnów Stróże Szczytno Nasielsk Włoszczowice Korsze Wielbark Staszów Gorlice NOWY SĄCZ Krynica Kętrzyn Tłuszcz WARSZAWA Otwock Piaseczno Czachówek Warka Janików Radom SKARŻYSKO KAM. Żeleznodorożnyj Skandawa Ostrołęka Połaniec Pisz Pilawa Kozienice Sandomierz Sobów Dębica Jasło Mińsk Maz. Bąkowiec Mielec Węgorzewo Giżycko Ocice Łomża Śniadowo Ostrów Maz. Dęblin Grębów Małkinia Gołdap Ełk Olecko Sokołów Podl. Siedlce Stalowa Wola Rzeszów Łuków LUBLIN Zagórz Przeworsk Przemyśl Suwałki BIAŁYSTOK Łapy Bielsk Podlaski Czeremcha Zawada Munina ŻURAWICA Krościenko Parczew Zwierzyniec Medyka Szestokai Trakiszki Chyrow Sokółka Hajnówka Małaszewicze Włodawa Rejowiec Zamość Werchrata Chełm Mostiska 2 Łosośna Kuźnica Białostocka Zubki Białostockie Brest Terespol Swisłocz Siemianówka Nieznany Bór Vysokolitowysk Jagodin Dorohusk Hrubieszów Miasto Hrebenne Rawa Ruska 2007/08/09 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 Skalite Muszyna Zakopane Plavec Łupków Miedzilaborce Warszawa, 27.06.2011. SITK ERTMS (ETCS i GSM-R) problematyka wdrażania w Polsce 16
Jak jest wdrażany ERTMS na świecie? Warszawa, 27.06.2011. SITK ERTMS (ETCS i GSM-R) problematyka wdrażania w Polsce 17
Jak jest wdrażany ERTMS na świecie? Warszawa, 27.06.2011. SITK ERTMS (ETCS i GSM-R) problematyka wdrażania w Polsce 18
Jak jest wdrażany ERTMS na świecie? Warszawa, 27.06.2011. SITK ERTMS (ETCS i GSM-R) problematyka wdrażania w Polsce 19
Jak jest wdrażany ERTMS na świecie? Warszawa, 27.06.2011. SITK ERTMS (ETCS i GSM-R) problematyka wdrażania w Polsce 20
Jak jest wdrażany ERTMS na świecie? Warszawa, 27.06.2011. SITK ERTMS (ETCS i GSM-R) problematyka wdrażania w Polsce 21
Jak jest wdrażany ERTMS na świecie? Warszawa, 27.06.2011. SITK ERTMS (ETCS i GSM-R) problematyka wdrażania w Polsce 22
Jak jest wdrażany ERTMS na świecie? Warszawa, 27.06.2011. SITK ERTMS (ETCS i GSM-R) problematyka wdrażania w Polsce 23
Jak jest wdrażany ERTMS na świecie? Ponad 160.000 km do 2016 60.000 km w eksploatacji Aparaty nadawczo-odbiorcze 40.430 Cab Radios 118.000 noszonych Warszawa, 27.06.2011. SITK ERTMS (ETCS i GSM-R) problematyka wdrażania w Polsce 24
Jak jest wdrażany ERTMS na świecie? Warszawa, 27.06.2011. SITK ERTMS (ETCS i GSM-R) problematyka wdrażania w Polsce 25
Jak jest wdrażany ERTMS na świecie? Warszawa, 27.06.2011. SITK ERTMS (ETCS i GSM-R) problematyka wdrażania w Polsce 26
Gdzie są zlokalizowane odcinki pilotowe w Polsce? Warszawa, 27.06.2011. SITK ERTMS (ETCS i GSM-R) problematyka wdrażania w Polsce 27
Dlaczego są opóźnienia we wdrażaniu ERTMS w Polsce? Problemy z finansowaniem (Narodowy Plan Wdrażania ERTMS jest planem rządowym wydawałoby się, że finansować powinien budżet państwa); Praktyczny brak większego zainteresowania agend rządowych wdrażaniem ETMS; Problem małej ilości specjalistów, którzy mogliby lobbować za wdrażaniem ERTM; Długotrwałość rozstrzygania przetargów; Brak gotowej infrastruktury warstwy podstawowej urządzeń sterowania ruchem kolejowym. Warszawa, 27.06.2011. SITK ERTMS (ETCS i GSM-R) problematyka wdrażania w Polsce 28
Jaka jest przyczyna opóźnień przy rozstrzyganiu przetargów ERTMS? Kłopoty z finansowaniem (na współfinansowanie projektów z Komisji Europejskiej trzeba brać trudne kredyty); Prawo zamówień publicznych (pozwala na szereg protestów, które opóźniają podpisanie kontraktów); Przetargi na ERTMS są przygotowywane po raz pierwszy należy włożyć bardzo dużo pracy w przygotowanie warunków przetargowych (co jest utrudnione brakiem doświadczonych specjalistów); Nie zrealizowane zadania związane z odcinkami pilotowymi (miały zebrać doświadczenia i zweryfikować zmienne narodowe). Warszawa, 27.06.2011. SITK ERTMS (ETCS i GSM-R) problematyka wdrażania w Polsce 29
Czy odcinki pilotowe zostaną zrealizowane w terminie? Mało prawdopodobne! Dotyczy to obu odcinków pilotowych. Warszawa, 27.06.2011. SITK ERTMS (ETCS i GSM-R) problematyka wdrażania w Polsce 30
Instytut Kolejnictwa Zakład Sterowania Ruchem i Teleinformatyki ul. Józefa Chłopickiego 50 04-275 Warszawa telefon: (22) 47 31 490 fax: (22) 47 31 360 e-mail: automatyka@ikolej.pl Dziękuję za uwagę abialon@ikolej.pl pgradowski@ikolej.pl Warszawa, 27.06.2011. SITK ERTMS (ETCS i GSM-R) problematyka wdrażania w Polsce 31