Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych CHEMIA klasa VII Oceny śródroczne: Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który: stosuje zasady bezpieczeństwa obowiązujące w pracowni chemicznej, nazywa wybrane elementy szkła i sprzętu laboratoryjnego, odróżnia właściwości fizyczne od chemicznych, -definiuje pojęcie gęstość oraz podaje wzór na gęstość -przeprowadza proste obliczenia z wykorzystaniem pojęć: masa, gęstość, objętość, -wymienia jednostki gęstości, opisuje cechy mieszanin jednorodnych i niejednorodnych i podaje przykłady, wymienia i opisuje proste metody rozdzielania mieszanin na składniki, definiuje pojęcia zjawisko fizyczne i reakcja chemiczna i podaje przykłady, definiuje pojęcia pierwiastek chemiczny i związek chemiczny i podaje przykłady, klasyfikuje pierwiastki chemiczne na metale i niemetale, podaje przykłady, posługuje się symbolami chemicznymi wybranych pierwiastków (H, O, N, Cl, S, P, Si, Na, K, Ca, Mg, Fe, Zn, Cu, Al., Pb, Sn, Ag, Hg), -opisuje, na czym polega rdzewienie i korozja, -wymienia niektóre czynniki powodujące korozję, opisuje skład i właściwości powietrza, opisuje właściwości fizyczne, tlenu, tlenku węgla(iv), wodoru, azotu oraz gazów szlachetnych, - podaje, że woda jest związkiem chemicznym wodoru i tlenu, -tłumaczy, na czym polega zmiana stanu skupienia na przykładzie wody, -definiuje pojęcie wodorki, -omawia obieg tlenu i tlenku węgla (IV) w przyrodzie, - podaje, jak można wykryć tlenek węgla (IV), - określa, jak zachowują się substancje higroskopijne, opisuje, na czym polega reakcja syntezy, analizy, wymiany, wskazuje substraty i produkty reakcji chemicznej, - omawia, na czym polega spalanie, - określa typy reakcji chemicznych, - wymienia podstawowe źródła, rodzaje i skutki zanieczyszczeń powietrza, -wskazuje różnicę między reakcjami egzo- i endoenergetycznymi oraz podaje ich przykłady, -opisuje, czym atom różni się od cząsteczki, definiuje pojęcia jednostka masy atomowej, masa atomowa, masa cząsteczkowa, oblicza masę cząsteczkową prostych związków chemicznych, opisuje i charakteryzuje skład atomu pierwiastka chemicznego (jądro: protony i neutrony, elektrony, powłoki elektronowe), definiuje pojęcie elektrony walencyjne, ustala liczbę protonów, elektronów, neutronów w atomie danego pierwiastka chemicznego, gdy znane są liczby atomowa i masowa, definiuje pojęcie izotop,
-opisuje układ okresowy pierwiastków chemicznych i wie, kto jest twórcą, -podaje treść prawa okresowości, -odczytuje z układu okresowego podstawowe informacje o pierwiastkach chemicznych. Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania na ocenę dopuszczającą oraz: - wyjaśnia, czym ciało fizyczne różni się od substancji, -opisuje właściwości substancji, - wyjaśnia podstawowe sposoby rozdzielania mieszanin, -sporządza mieszaninę, -dobiera metodę rozdzielania mieszaniny na składniki, -opisuje i porównuje zjawisko fizyczne i reakcję chemiczną, -projektuje doświadczenie ilustrujące zjawisko fizyczne i reakcję chemiczną, - podaje przykłady zjawisk fizycznych i reakcji chemicznych zachodzących w otoczeniu człowieka, formułuje obserwacje do doświadczenia, -definiuje pojęcie: stopy metali, - rozpoznaje pierwiastki i związki chemiczne, -wyjaśnia różnicę między pierwiastkiem, związkiem chemicznym i mieszaniną, -proponuje sposoby zabezpieczenia przed rdzewieniem przedmiotów wykonanych z żelaza, -projektuje i przeprowadza doświadczenie potwierdzające, że powietrze jest mieszaniną jednorodną gazów, opisuje, jak można otrzymać tlen i jakie są jego właściwości chemiczne, -oblicza przybliżoną objętość tlenu i azotu, np. w sali lekcyjnej, -opisuje właściwości fizyczne i chemiczne gazów szlachetnych i azotu, - wymienia niektóre zastosowania azotu, gazów szlachetnych, tlenku węgla (IV), wodoru, tlenu, - planuje doświadczenie umożliwiające wykrycie obecności tlenku węgla (IV) w powietrzu wydychanym z płuc, wyjaśnia, co to jest efekt cieplarniany, dziura ozonowa, kwaśne deszcze i opisuje, na czym polega ich powstawanie, - wyjaśnia pojęcie higroskopijność zapisuje słownie przebieg reakcji chemicznej oraz wskazuje substraty, produkty i pierwiastki, związki chemiczne, opisuje sposób identyfikowania gazów: wodoru, tlenu, tlenku węgla(iv), pary wodnej, wymienia źródła, rodzaje i skutki zanieczyszczeń powietrza, wymienia niektóre sposoby postępowania pozwalające chronić powietrze przed zanieczyszczeniami, definiuje pojęcia reakcje egzo- i endoenergetyczne, - planuje doświadczenie potwierdzające ziarnistą budowę materii, - wyjaśnia zjawisko dyfuzji, podaje założenia teorii atomistyczno-cząsteczkowej budowy materii, oblicza masy cząsteczkowe, -opisuje pierwiastek chemiczny jako zbiór atomów o danej liczbie atomowej Z, - wyjaśnia różnice w budowie atomów izotopów wodoru -wymienia najważniejsze dziedziny życia, w których mają zastosowanie izotopy, wykorzystuje informacje odczytane z układu okresowego pierwiastków chemicznych podaje maksymalną liczbę elektronów na poszczególnych powłokach (K, L, M), - zapisuje konfiguracje elektronowe, rysuje proste przykłady modeli atomów pierwiastków chemicznych, - określa, jak zmieniają się niektóre właściwości pierwiastków w grupie i okresie.
Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania na ocenę dostateczną oraz: podaje zastosowania wybranych elementów sprzętu lub szkła laboratoryjnego, identyfikuje substancje na podstawie podanych właściwości, - przeprowadza obliczenia z wykorzystaniem pojęć: masa, gęstość, objętość, -przelicza jednostki, -wskazuje różnice między właściwościami fizycznymi składników mieszaniny, które umożliwiają jej rozdzielenie, podaje sposób rozdzielenia wskazanej mieszaniny na składniki, -projektuje doświadczenia ilustrujące reakcję chemiczną i formułuje wnioski, wyjaśnia różnicę między mieszaniną a związkiem chemicznym, proponuje sposoby zabezpieczenia produktów zawierających żelazo przed rdzewieniem, odszukuje w układzie okresowym pierwiastków podane pierwiastki chemiczne, opisuje doświadczenie wykonywane na lekcji, określa zagrożenia wynikające z efektu cieplarnianego, dziury ozonowej, kwaśnych opadów, -proponuje sposoby zapobiegania powiększaniu się dziury ozonowej i ograniczania powstawania kwaśnych opadów, -projektuje doświadczenia, w których otrzyma tlen, tlenek węgla (IV), wodór, - projektuje doświadczenia, w których zbada właściwości tlenu, tlenku węgla (IV), wodoru, podaje przykłady różnych typów reakcji chemicznych, - wykazuje obecność pary wodnej w powietrzu, -zalicza przeprowadzone na lekcjach reakcje do egzo- lub endoenergetycznych, korzysta swobodnie z informacji zawartych w układzie okresowym pierwiastków chemicznych, - zapisuje słownie przebieg różnych rodzajów reakcji chemicznych, -wyjaśnia różnice między pierwiastkiem a związkiem chemicznym na podstawie założeń teorii atomistyczno-cząsteczkowej budowy materii, - definiuje pojęcie masy atomowej jako średniej mas atomów danego pierwiastka z uwzględnieniem jego składu izotopowego, - wymienia zastosowania różnych izotopów, -oblicza maksymalną liczbę elektronów w powłokach. Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania na ocenę dobrą oraz: - omawia podział chemii na organiczną i nieorganiczną wyjaśnia, dlaczego gazy szlachetne są bardzo mało aktywne chemicznie, projektuje i wykonuje doświadczenie o podanym tytule (rysuje schemat, zapisuje obserwacje i wnioski), przewiduje wyniki niektórych doświadczeń na podstawie posiadanej wiedzy, - wymienia różne sposoby otrzymywania tlenu, tlenku węgla (IV), wodoru - projektuje doświadczenia dotyczące powietrza i jego składników, - uzasadnia, na podstawie reakcji magnezu z tlenkiem węgla (IV), że tlenek węgla (IV) jest związkiem chemicznym węgla i tlenu, -uzasadnia na podstawie reakcji magnezu z parą wodną, że woda jest związkiem chemicznym tlenu i wodoru, -planuje sposoby postępowania umożliwiające ochronę powietrza przed zanieczyszczeniami, identyfikuje substancje na podstawie schematów reakcji chemicznych, wyjaśnia związek między podobieństwami właściwości pierwiastków chemicznych zapisanych w tej samej grupie układu okresowego a budową ich atomów i liczbą elektronów walencyjnych,
- wyjaśnia, dlaczego masy atomowe podanych pierwiastków chemicznych nie są liczbami całkowitymi. Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania na ocenę bardzo dobrą oraz: -rozwiązuje złożone zadania obliczeniowe i problemowe, - rozwiązuje zadania w sposób niekonwencjonalny, -potrafi dokonać syntezy wiedzy i na tej podstawie sformułować hipotezy i wskazać sposób ich weryfikacji, -z własnej inicjatywy pogłębia swoją wiedzę i dzieli się wiedzą z innymi uczniami, -osiąga sukcesy w pozaszkolnych konkursach chemicznych. Oceny roczne: Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który: -wymienia typy wiązań chemicznych: kowalencyjne niespolaryzowane, kowalencyjne spolaryzowane, jonowe oraz podaje ich definicje, - definiuje pojęcia: jon, kation, anion, elektroujemność, wartościowość, -posługuje się symbolami pierwiastków chemicznych-określa wartościowość pierwiastków w stanie wolnym, -odczytuje z układu okresowego maksymalną wartościowość względem wodoru pierwiastków chemicznych grup 1.,2. i 13.-17. -wyznacza wartościowość pierwiastków chemicznych na podstawie wzorów sumarycznych, -zapisuje wzory sumaryczny i strukturalny cząsteczki związku dwupierwiastkowego na podstawie wartościowości pierwiastków chemicznych, -określa na podstawie wzoru liczbę atomów pierwiastków w związku chemicznym -odróżnia wzór sumaryczny od strukturalnego, -zapisuje proste wzory sumaryczne i strukturalne na podstawie wartościowości, -odczytuje ilościowo i jakościowo proste zapisy symboli i wzorów, -podaje proste nazwy na podstawie wzorów dwupierwiastkowych związków chemicznych, -rozróżnia podstawowe rodzaje reakcji chemicznych, wskazuje substraty i produkty, -podaje treść prawa zachowania masy, -podaje treść prawa stałości składu związku chemicznego, -przeprowadza proste obliczenia z wykorzystaniem prawa zachowania masy i prawa stałości składu związku chemicznego -dobiera współczynniki w prostych przykładach równań reakcji chemicznych, - zapisuje i odczytuje proste równania reakcji, -podaje przykłady źródeł zanieczyszczenia wód, -określa, jaką wodę nazywa się wodą destylowaną, -zapisuje wzory sumaryczny i strukturalny cząsteczki wody, -identyfikuje cząsteczkę wody jako dipol, -podaje przykłady substancji, które rozpuszczają się i nie rozpuszczają się w wodzie, -projektuje doświadczenie dotyczące rozpuszczalności różnych substancji w wodzie, -zna definicję rozpuszczalności, -wymienia czynniki, które wpływają na rozpuszczalność substancji, -określa, co to jest krzywa rozpuszczalności, -odczytuje z wykresu rozpuszczalności rozpuszczalność danej substancji w wodzie, -wymienia czynniki wpływające na szybkość rozpuszczania substancji stałej w wodzie, -podaje przykłady: roztwór właściwy, koloid, zawiesina oraz ich definicję, -definiuje pojęcia: roztwór nasycony i nienasycony, roztwór stężony i rozcieńczony, -definiuje pojęcie krystalizacja,
-podaje sposoby otrzymywania roztworu nienasyconego z nasyconego i odwrotnie, -definiuje stężenie procentowe roztworu i podaje wzór, -wykonuje proste obliczenia dotyczące stężenia procentowego z wykorzystaniem pojęć: masa substancji, masa rozpuszczalnika, masa roztworu -definiuje pojęcie katalizator, -podaje podział tlenków na tlenki metali i tlenki niemetali, -zapisuje równania reakcji otrzymywania tlenków metali i tlenków niemetali, -wymienia zasady BHP dotyczące pracy z zasadami, -definiuje pojęcia: wodorotlenek i zasada, -odczytuje z tabeli rozpuszczalności, czy wodorotlenek jest rozpuszczalny w wodzie czy też nie, -opisuje budowę wodorotlenków, -zna wartościowość grupy wodorotlenowej, -rozpoznaje wory wodorotlenków, -zapisuje wzory sumaryczne wodorotlenków: sodu, potasu, wapnia, glinu, miedzi (II), -opisuje właściwości oraz zastosowania wodorotlenków: sodu, potasu i wapnia, -łączy nazwy zwyczajowe (wapno palone i wapno gaszone) z nazwami systematycznymi tych związków chemicznych, -definiuje pojęcia: elektrolit, nieelektrolit, -definiuje pojęcia: dysocjacja jonowa, wskaźnik, -wymienia rodzaje odczynów roztworów, -podaje barwy wskaźników w roztworze o podanym odczynie, -wyjaśnia na czym polega dysocjacja jonowa zasad, -zapisuje równania dysocjacji jonowej (proste przykłady), -podaje nazwy jonów powstałych w wyniku dysocjacji, -odróżnia zasady od innych substancji za pomocą wskaźników, -rozróżnia pojęcia: wodorotlenek, zasada. Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania na ocenę dopuszczającą oraz: -opisuje rolę elektronów zewnętrznej powłoki w łączeniu się atomów, -odczytuje elektroujemność pierwiastków chemicznych, -opisuje sposób powstawania jonów, -określa rodzaj wiązań chemicznych w cząsteczkach (proste przykłady), -podaje przykłady substancji o wiązaniu kowalencyjnym i substancji o wiązaniu jonowym, -przedstawia tworzenie się wiązań chemicznych kowalencyjnego i jonowego dla prostych przykładów, -odczytuje wartościowość pierwiastków z układu okresowego, -umie wykorzystać modele cząsteczek do pisania wzorów, -odczytuje i zapisuje równania reakcji, -wyjaśnia znaczenie współczynnika stechiometrycznego i indeksu stechiometrycznego, - dobiera współczynniki w równaniach reakcji, -przeprowadza obliczenia z wykorzystaniem prawa zachowania masy i prawa stałości składu związku chemicznego, -opisuje budowę cząsteczki wody, -proponuje sposoby racjonalnego gospodarowania wodą, -tłumaczy, na czym polegają procesy mieszania i rozpuszczania, -określa dla jakich substancji woda jest dobrym rozpuszczalnikiem, -planuje doświadczenie wykazujące wpływ różnych czynników na szybkość rozpuszczania substancji stałych w wodzie
-oblicza ilość substancji, którą można rozpuścić w określonej objętości wody w podanej temperaturze, -podaje przykłady substancji, które rozpuszczają się w wodzie, tworząc roztwory właściwe, koloidy lub zawiesiny, -wyjaśnia na czym polega proces rozpuszczania, -odczytuje z wykresu rozpuszczalności rozpuszczalność danej substancji w podanej temperaturze, -wskazuje różnicę między roztworem właściwym, zawiesiną i koloidem, -umie przekształcić wzór na stężenie procentowe tak, aby obliczyć masę substancji rozpuszczonej lub masę roztworu, -oblicza masę substancji rozpuszczonej lub masę roztworu, znając stężenie procentowe roztworu, -podaje sposoby otrzymywania tlenków, -opisuje właściwości i zastosowania wybranych tlenków, -podaje wzory i nazwy wodorotlenków, -wymienia wspólne właściwości zasad i wyjaśnia z czego one wynikają -wymienia dwie główne metody otrzymywania zasad, -zapisuje równania reakcji otrzymywania wodorotlenku sodu, potasu i wapnia, -wyjaśnia pojęcia: woda wapienna, wapno palone, wapno gaszone, -odczytuje proste równania dysocjacji jonowej zasad, -definiuje pojęcie odczyn zasadowy, -bada odczyn, -zapisuje obserwacje do doświadczeń przeprowadzanych na lekcjach, Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania na ocenę dostateczną oraz: -wyjaśnia różnice między różnymi typami wiązań chemicznych, -opisuje powstawanie wiązań kowalencyjnych dla wymaganych przykładów, -opisuje mechanizm powstawania wiązania jonowego, -wyjaśnia na podstawie budowy atomów, dlaczego gazy szlachetne są bardzo mało aktywne chemicznie, -opisuje, jak wykorzystać elektroujemność do określenia rodzaju wiązania chemicznego, -nazywa związki chemiczne na podstawie wzorów sumarycznych i zapisuje wzory na podstawie ich nazwy, -przedstawia modelowy schemat równania reakcji chemicznej -zapisuje i odczytuje równania reakcji o większym stopniu trudności, -rozwiązuje zadania na podstawie poznanych praw, -wyjaśnia budowę polarną cząsteczki wody, -dokonuje obliczeń z wykorzystaniem krzywej rozpuszczalności, -przewiduje zdolność różnych substancji do rozpuszczania się w wodzie, -oblicza masę wody, znając masę roztworu i jego stężenie procentowe, -podaje sposoby zmniejszania lub zwiększania stężenia roztworu, -oblicza stężenie procentowe roztworu powstałego przez zagęszczenie i rozcieńczenia roztworu, -oblicza stężenie procentowe roztworu nasyconego w danej temperaturze (z wykorzystaniem wykresu rozpuszczalności), -wymienia przykłady wodorotlenków i zasad, -wymienia poznane tlenki metali, z których można otrzymać zasady, -zapisuje równania reakcji otrzymywania wybranego wodorotlenku, -planuje doświadczenia, w których wyniku można otrzymać wodorotlenki sodu, potasu lub wapnia, -planuje sposób otrzymywania wodorotlenków nierozpuszczalnych w wodzie,
-zapisuje i odczytuje równania dysocjacji jonowej zasad, określa odczyn roztworu zasadowego i uzasadnia to, -opisuje doświadczenia przeprowadzane na lekcjach (schemat, obserwacje, wniosek), -opisuje zastosowanie wskaźników, -planuje doświadczenie, które umożliwi zbadanie odczynu różnych produktów używanych w życiu codziennym Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania na ocenę dobrą oraz: -wykorzystuje pojęcie elektroujemności do określania rodzaju wiązania w podanych substancjach, -uzasadnia i udowadnia doświadczalnie, że masa substratów jest równa masie produktów, -rozwiązuje trudniejsze zadania wykorzystujące poznane prawa, -wskazuje różnice między wiązaniem kowalencyjnym a jonowym oraz kowalencyjnym niespolaryzowanym a spolaryzowanym, -umie powiązać właściwości związku chemicznego z występującymi w nim wiązaniami, -zapisuje i odczytuje równania reakcji o dużym stopniu trudności, -proponuje doświadczenie udowadniające, że woda jest związkiem wodoru i tlenu, -porównuje rozpuszczalność w wodzie związków kowalencyjnych i jonowych, -wykazuje doświadczalnie, czy roztwór jest nasycony, czy nienasycony, -rozwiązuje zadania na stężenie procentowe roztworu z wykorzystaniem gęstości, - oblicza rozpuszczalność substancji w danej temperaturze, znając stężenie procentowe nasyconego roztworu, - zapisuje wzór sumaryczny wodorotlenku dowolnego metalu, -planuje doświadczenia, w których wyniku można otrzymać różne wodorotlenki, także praktycznie nierozpuszczalne w wodzie, -zapisuje równania reakcji otrzymywania różnych wodorotlenków, -identyfikuje wodorotlenki na podstawie podanych informacji Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który: -osiąga sukcesy w pozaszkolnych konkursach chemicznych. -rozwiązuje złożone zadania obliczeniowe i problemowe, - rozwiązuje zadania w sposób niekonwencjonalny, -potrafi dokonać syntezy wiedzy i na tej podstawie sformułować hipotezy i wskazać sposób ich weryfikacji, -z własnej inicjatywy pogłębia swoją wiedzę i dzieli się wiedzą z innymi uczniami.